Lögberg - 02.06.1921, Qupperneq 7

LOGBERG, FIMTVDAGINN,
2. JÚNl, 1921.
Bls. 7
Peningamál.
Eg Ihefi oft hugsað uim, hvort
i'ekki væri gerlegt fyrir mig að
ireyna, með nokkrum onðum, að
vekja huigi fólks til umíhugsunar
tum eitt mál, sem eg tel með því
•nauðsynlegasta, sem. almenning
warðar — peningamiál.
Eins og margir vita er eg fé-
eýslumaður, >ótt í smáum stíl sé.
'Eg álít Iþað nauðsynlegt, að menn
ihugsd um þau mál, í vissum skiln-
ingi, meira en nokkuð annað. Eg
veit reyndar, að al'l-flestir gera >að
þótt lítyi árangur sjáilst af því
og mun eg siíðar benda á, af hvaða
orsökum eg álít það vera.
Til er fólk sem mun finnast það
öfgar, að umhugsun um auðæfi, sé
það nauðsynlegasta í lífinu, en svo
mun það jþó í rauninni vera á með-
an fyrinkomulagið í íheiminum er
eins og það en.
Peningamálin koma alstaðar við
og eg Ihygg, að ekki sé Ihægt að
halda neinu gangandi án þeirra,
hvort h^ldur rætt er um tilíbún-
ing á fallibyssum til morða og
speHvirkja eða rætt er um kristni-
boð tiil heiðingja. Ekikert er hægt
að framkvæma án peninga, svo
ekkert er nauðsynlegra en auðæfi,
í þeiní skilningi, sem eg 'bið um að
þetta sé skilið.
Sjálfstæði manna og frjálsræði
er mjög mikið hnekt ef efnahagur-
inn er slæmur. Engum getur
'liðið vel í lífinu fyr en hann er
sjálfstæður og enginn getur verið
frjáls fyr en hann er sjálfum sér
nógur og er fremur veitandi en
þygg-jandi, svo að hann geti átt
þátt 'í frarhkvæmda fyrirtækjum
og velferðarmálum þess lands,
sem hann lifir í.
Frjálsræði á orðum og verkum á
sér ekki verúlega stað, fyr en mað-
ur er orðinn efnalega sjálfstæður.
ipað, sem í manni býr, hvort held-
ur það er gott eða ilt, getur ekki
n'áð sér niðri fyr en meðölin til
framkvæmda, eru fengin, og í
flestum tilfellum eru það pening-
ar. Langanir manns og áform
verða að engu, sökum efnaskorts.
Margar góðar gáfur fara for-
görðum og týnast fyrir þá sök, að
efnalegt sjálfstæði fylgir þeim
ekki.
Fjöldinn mesti af fólki lendir á
”rangri hillu”, sem kal'lað er fyr-
ir þær orsakir, að frjáilsræðið er
'bundið víð fátækt og skort, svo
hinn mikli andi, sem langar til
að lifta sér til æðri heima, er fjötr-
aður.
pað er nauðsynlegt og það er
skylda hvers eins að reyna til
þess að vera sjálfstæðir í gegnum
alt sitt líf, svo þeir verði aldrei
öðrum ttl byrði. Sérstaklega er
nauðsynlegt og hugðnæmt að vera
það, þegar dagarnir eru nærri
táldir og lífsþrótturinn farinn svo,
að enginn vill hafa mann og enginn
rneta til neins þau litlu handaverk,
isem maður, af veikum fourðum, er
fær um áð láta í té. pað er erf-
itt og þungt að ’horfa fram á veg-
inn, sem ófarinn er, þegar maður
er orðinn hornreka og má ih^lzt
hvergi vera, eins og svo mörg
dæmin eru til um gamalt fólk, sem
orðið er handbendi annara sökum
iþess,*að það á ekkert, sem það get-
ur kallað sitt. það er ekki eins
erfitt að horfa itil lendingarinnar
síðustu ef maður er frjáls og ó-
foáður og, einsog eg sagði, fremur-
veítandi en þyggjandi, því mér
'hefur ætdð fundist að hjálp sem er
góðVerk, sé nær því að vera sönn
íbæn til þess göfuga og góða held-
ur en þulur þær^ sem bornar eru
og einn, að leggja eittfovað ofur-
lítið fyrir af því, sem þeir vinna
fyrir á hinum yngri árum, svo eitt-
fovað sé til að forúka í elMnni.
Töluvert margir gera það, en þó alt
of fáir og flest allir byrja á því
idf seint. pað er því nauðsyn-
legti að þetta litla fé, sem menn
leggja fyrir, sé 'Ilátið á réttan stað
svo það ávaxtist sem mest. En ger-
ir fólk það? Nei, ekki nema sár-
fáir af fjöldanum.
Fólk byrjar á því, að leggja þetta
ar elliáranna.
Eg ætla að setja hér ofurllítið
dæmi, sem sýnir, hve smáar upp-
foæðir geta ávaxtast, ef þeim er
sýnd ræktarsemi.
pað reiknast svo til, að ef tví-
'tugt ungmenni neitaði sér um eitt
foundrað doillara virði af munaði á
ári — og alfoflest ungmOnni gætu
það, — og legði þá upplhæð í fyr-
irtæki, sem greiddi sex prósent
vexti á ári og snerti aldrei upphæð*
ina og ekki héldur vextina i fjöru-
spari-fé inn á spari-foanka og er tíu ár, eða þar til það er sextugt
það rétt aðferð og út á það ékkert
að setja, á meðan það eru að eins
smáar upphæðir, sem menn eiga
því það voru einmitt í þeim til-
gangi að spari-ibankar voru mynd-
aðir. / En undir eins og uppfoæð-
| in er oi-ðin svo stór, að ihægt sé
að láta íhana vinna sér inn hærri
vexti en spari-bankar greiða, á að
sæta því tækifæri. Sparifoankar
voru aldrei og verða aldrei stofn-
anir, sem brúka á til þess, að á-
vaxta fé, þótt reynt áé að telja
mönnum trú um það.
pörfin á öðru foetra fyrirkoipu-
lagi til þess að ávaxta fé almenn-
ings, var fyrir löngu viðurkend og
'mannfélagvð fojó því út marga vegi,
igamalmenni, þá ætti það i pen-
ingum sextán 1 þúsund dollara.
ipað hetfir sparað við sig fjögur
þúsund og grætt á því tólf þús-
und. petta er það, sem eg vil
að fólk atfougi.
pað er víst alveg rétt álitið, sem
margir halda fram, að allir séu
ekki jafn-foæfir til þess, hvorki að
græða fé né ávaxta það. Menn
kalia það lukku, þegar sumir menn
komast lengra á leið í þeim sök-
um heldur en aðrir. Ekki trúi eg
því, að sú lukka komi fyriirhafn-
arlaust. Til er málsháttur sem
foljóðiar svo. “hver er sinnar lukku
smiður” og trúi eg því. En til
þess að vera gæfumaður þarf fram-
sem alþýðan gat forúkað og þac- isýnin að vera vakandi hjá manni
fram í þvtí skyni, við ýms kristileg
tækifæri.
'Margt fóik lítur svo á, að það
sé því naést að vera glæpur að nota
tíma sinn og tækifæri til þess, sem
það kalilar. “að safna auð,” og
nefna þá menn með ónöfnum, því í
þeirra augum er það ógöfugt og
langt frá því að vera nauðsynlegt.
Jafnvel sumir af okkar fólki hafa
a ræðu og riti talið sér það til á-
gætis, að þeir væru fátækir og hafi
aldrei reynt að safna auð og því
sé “fátæktin þeírra fylgikona
FóQki þótti vænt um þessa menn,
einmitt fyrir það, að þeir voru
folá-fátækir og gátu engum hjálp-
að — Já, ekki einu sinni sjálfum
sér og urðu því að* rekaldi, sem
fovergi náði landi.
Peninga má misbrúka, ein& og
Ihvað annað, en til þess ætlast eg
ekki og get fuillvissað hvern um, að
það er alveg á manns eigin valdi,
hivaða áhrif þeir hafa á Mf manns.
Sé veigur í þeim manni sem leggur
það fyrir sig að komast á{ram svo
foann ætíð sé sinn eigiij herra,
verður það ekki að fótakefli þótt
hann nái því takmarki, heldur
verður það til þess, að hann verður
göfugri og betri maður og finst
mér að eg gæti foent á mörg dæmi,
á meðal vors fólks, þessu til sönn-
unar.
Eg ætla ekki, í þetta sinn, að
segja tfleira í þessa átt, heldur
komast að því etfni, sem eg hafði
í huga, þegar eg foyrjaði á þessum
orðum.
Allir munu vera mér sammála
um, að nauðsyrilegt sé fyrir hvern
sem fé hennar óx mikiö fljótara,
því vextirnir voru hærri heldur en
á bönkum. Eg skal nefna að
eins fláa. Fasteignalánfélög,
veðíbréf landstjórna, ibæja og sveita
veðskuldabréf o. fl. og fl.; og svo
'er aragrúi af fyrirtælkjum, sem
selja hluti (s'hares) í sínum félags-
skap og eru flest algerlega trygg.
petta, sem hér er nefnt, ávaxtar
péninga fólks meira en helmingi
fljótara en bankar gera. Sumir
menn segja að foankarnir séu
tryggastir en það er alls ekki. peir
eru ekki að neinu leyti tryggari,
en það, sem hér er nefnt.
Hverjir eiga bankana og hverjir
stjórna þeim? pá eiga prívat
menn og þeim er stjórnað af mann-
legum verum með misjöfnum
ihæfileikum og gera því oft
glappaskot, sem foverjir aðirir. Já,
en þeir gefa tryggingu. Nei, al'ls
enga. peir eru ekki skyldaðir
til að gefa neina tryggingu fyrir
þeirri upphæð, sem þú eða eg legg-
ur inn ihjá iþeim. peir gefa of-
unlitla bók, sem nafn þeirra er
prentað lá og færa inn í hana þá
upphæð, sem t lögð er inn.. Sú
eina tryggirig, sem þeir gefa er, að
arður sá, sem af þeim peningum
fæst, verður aldrei meira en það,
sem ákveðið er, sem vanalegast er
3 eða 31/2%; um það mega menn
vera vdssir.
Menn munu foera það fyrir sig,
að það sé þægilegt að hafa peninga
'sína á foönkum, því þá geti menn
gripið til þeirra. pað er þægi-
legt en það er einnig skaðlegt, því
menn grípa oft ti 1 'þeirra án þess
veruleg þörf sé. pað skyldi ald-
rei vera áform þess, sem ætlar sér
a ðspara til ólliáranna, að foafa
það fé á Iþeim stað,. sem hægt er
auðveldlega að grípa til þess.
Vilji menn hafa eittfovað af pening-
um til þeirra hluta, ætti það að
vera aðskilið frá þeirri upphæð,
sem leggja á fyrir og aldrei að
snerta, ekki einu sinni vextina,
nema til þess að ávaxta; iþað
kemur nefniLí. oft fyrir, að þeirri
upphæð þarf að breyta úr einu
og í annað. alt eftir þvi, (hve arð-
væriieg tækifœri Ibjóðast. pað er
ætíð hægt ná í peninga ef maður
hefur eitthvað það í foöndum, sem
er peningavirði, svo það er ekki
nauðsynlegt að hafa þá liggjandi
arðlitla í bönkum.
Eg veit að það er erfitt fyrir
al'lan fjöldan af fólki að vera sér
úti um tækifæri, sem bjóðast -í
þeslfu samfoandi og svo er margt
ifólk mjög ófrótt .í þessum sökum,
Vegna þessa annmarka, háfa ein-
stakir menn og félög gert sér það
-að átvinnu að veita móttöku fé frá
almenningi og ávakta það á þann
arðvænlegasta Ihátt, sem foægt er,
og .láta arðinn ganga til þeirra,
sem féð eiga. Ensk alþýða not-
ar þessa menn pg félög, mjög mik-
Sð, sem sína fjárlhaldsmenn og
trúnaðarmenn og heyirist ekki ann-
en en að það lánisit vél í flest öil-
um tilfellum.
Hvað gefa þessir mejin'og félög,
sem trygging fyrir því fé, sem
þeim er fengið í ihendur, mun verða
spurt. peir gefa viðurkenning fyr-
ir upphæðinni með nafni sínu á og
trúmensku'sína og l^ygtgindi í ofan
á lag. iSé þeim sagt, áð leggja
féð, sem iþeim er fengið, í eitthvað
ákveðið, er það gert, en allflestir
Iáta þá ráða, því þeir vi'ta vana-
■lega hvað bezt er og þurfa að hafa
la’usar hendur. Enginn má taka
orð mín svo, að eg vantreysi bönk
unum, en þeir eru ekki, eins og eg-
sagði, stofnaðir í þeim tilgangi, að
ávaxta fé tfyrir aðra, heldur til
Iþess, að, ávaxta fé annara, fyrir
sjálfa sig.
Eg áliít því, að orsökin til þess,
ihve MtflT érangur sést af spar-
semi fólks, sé sú, að það hefir sitt
sparifé liggjandi á sparibönkum
©g leggur það ekki í annað, sem
foorgar foetur fyrir það. pað er
skýlda marins að leggja rækt við
hundalukku. Eg foefi orðið var
við þó nokkrum sinnum að fólk er
hrætt við það, að eiga dálítið af
peningum og fara með þá í mesta
pukri, jafnvel læsa þá niður, sem
vær.u iþeir Kölski sjálfur. En þetta
er mesta vitleysa. Peningar éiga
að vera þrælar hiannsins, en mað-
urinn ekki þræll þeirra og iþvá á.
enginn að vera "hræddur við þá.
þeir eiga að vinna miskunarlaust
en þó á ærlegan og heiðarlegan
hótt, því með því eina móti, koma
þeir að tilætluðum notum. peir
, eiga að ganga kaupum og sölum,
eins og hver önnur vara, því þeir
eru ekkert annað í rauninni. peir
eiga að bœta kjör þeirra sem eiga
þá og einnig að bæta kjör annara.
peir eiga að veratil þess, að gleðjá
pg hjó'lpa og til þess að lyfta
þeim föllnu og þurtfandi. peir
eiga að vera til þess, að fullkomna
og bæta heiminri og eyða bágind-
um og sorg. j- pað var víst áldrei
Wtlast til' þess af þeim, sem inn-
leiddu þérina gjáldmiðil, að hánn
væri búkaður til þess, að kúga og
þrælka nokkum mann og það
fyrirkomulag á ekki að eiga sér
stað og þarf ekki að eiga sér stað,
ef fólkið sjálft væri ekki einmitt
að h.Lúa að því. Og með hvaða
igerð lœkning af
höfuðverk
| Margra ára þjáningar
með “Fruit-a-tives.”
læknast
alla tíð; maður þarf að vera fær um
að sjá “lengra en nef manns nær.”
Eg æ'tla að segja ofurlitla sögu.
Fyrir nokkrum árum (á hinum
góðu dögum) var eg staddur á
einu hóteli hér í foænum og var
þar í rábbi við kunningja mína.
Kemur þá til rriín hérlendur mað-
ur og spyr mig að, Ihvort eg vilji
ekki kaupa hund, sem hann hefði
meðferðis.
Eg sá að maðurinn áleit að eg
myndi vera líklegastur, af þeim,
sem þar voru, að verða við bón
foans. Af hverju veit eg ekki,
en hann hefir líklega séð, að eg
ekki var skildingalaus og var ó-
spar á þá. Eg virti hann ofur-
lítið fyrir mér 0g fann að foann
ekki bauð mér seppa í góðum til-
gangi. Eg hafði aldrei átt hund
og var náttúrlega ekki þarna í
hundakaupum, en fanst, að má-
ske gæfist mér nú tækifæri á að
eignast einn ágætan seppa, fyrir
lítið, því maðurinn sagði, að hann
væri atfbragð; hefði álla þá kosti
til að foera, sem verðmætir hundar
ihefðu. Að eins var einn galli á
foonum, hann hafði ekki nema þrjár
lappir. Hafði lent í áflogum og
ein löppin nærri foitin af honum,
,því sá, sem hann átti við, var hon-
um hundur meiri. Eg leit á
seppa og var hann í aumu ástandi
—\ svo að eg komst við. Með
hægð spurði eg eigandann um verð-
ið 0g hélt með sjálfum mér að það
gæti -ekki orðið mjög ihátt. Mað-
urinn segir $50,00 pað kom á
mig hik því mér fanst upphæðin
vera gífurleg fyrir hund í þessu á-
standi. Eg hugsaði um 50 doll-
ara og eg hugsaði um hundinn en
hundurinn vann sigur og eg
keypti hann fyrir 50 dali Menn
geta giskað á af hvaða ástæðum,
því gróðavon sá eg enga af þeim
kaupum — ekki peningalega,
Kunningjar mínir hlógu sig mátt-
lausa út af Iþessu tiltæki mínu og
spurðu um, Ihvað eg ætlaði að gera
með hund, sem ekki hefði nemá
þrjár lappir og myndi sálast þá og
þegar. Eg lét mi'kið yfir kaup-
unum og var alt í einu orðinn
mlesti foundatfræðingur 0g sá í
seppa alla góða hundákosti og
veðjaði við einn kunningjann, að
eg seldi hann fyrir helmingi hærra
verð innan tveggja v.ikna. Eg
tók seppa heim með mér og hlúði að
honum og foatt um sár hans og var
góður við hann. Brátt hrestist
hann og varð bezti hundur þvií það
var víst gott kyn að honum Hann
varð með foverjum deginum betri
hundur. Nú leið að .tímanum,
sem veðmálið átti að útkljást pg
var eg farinn að foalda, að seppi
minn væri ekki eins mikill lukku-
seppi og eg ihafði gert mér vonir
um, En viti menn einn morgun,
nokkrum dögum áður en veðið átti
að falla. var eg kallaður að tele-
phone og spurður um, hvernig
seppa liði. Mig rak í rogastans
því eg hélt, að seppi ætti engan
vin, sem léti sér ant um hann.
Eg lét vel yfi'r líðan háns, og mátti
það Líka, því hann var orðinn falil-
egasti hundur . Röddiff spyr mig
að, hvað eg vilji selja foann. Eg
var á báðum áttum en spyr samt
hver sé þar. Hann segist vera
sá, seiri hatfi selt mér hundinn og
býður 50 dali. Eg sá strax að
óhætt var fyrir mig að færa mig
upp á markið og foað um $100,00.
Eg sá ekki framan í þann, sem var
að ttala vi>ð mig en eg gæti vel
trúað, að legið foefði við að yfir
foann foefði liðið. pað var þögn
ofurlitla stund, en svo segir rödd-
in: “Eg kem og sæki foundinn”
og eg foeyrði að það var viðkvæmni
í rómnum. Nú hafði það þá
ræzt, sem' eg hugsaði þegar eg
keypti foundinn. Hann kom og
sótti seppa og borgaði uppfoæðina
og þeir voru foáðir glaðir. Frá
mér fór svo betri maður og betri
hundur og eg var ríkari um 75
dali með veðmálinu.’ Hivað mundi
112 Hazen St., St. John, N. B.
pað veitir mér ánægju að láta
yður vita, hve gott “Fruit-a-tives,”
ávaxtmeðalið fræþa, hefir gert
mér. Eg þjáðist mjög af
taugaveiklun, og stýflu. Reyndi
fjöilda lækna og meðala árangurs-
laust, þar til eg fékk “Fruit-a-
tives” Eftir að foatfa neytt úr
fáum öskjum, var eg laus við allar
mínar þrautir.
Miss Annie Ward.
5C' c. foylkið, 6 fyrir $2,50,
reynsTuskerfur 25 c. Fæst fojá öll-
um lyfsölum eða póstfrítt frá
Fruit-a-tives Limited, Ottawa.
þau stórkostlegu mannvirki sem
þar eru unnin í gegnum hæstu
fjöll og á einum stað er 5 mílna
laung leið gegnum gríðanhátt fjall.
Mér leið ekki vel á meðan við
móti gerir fólk það? Fyrst og l
fremst með því, að eyða meiru, enl fórum yfir hæstu fjöllin’ loftið
það þarf. og það geriri ihver sá,
sem aldrei Teggur neitt fyrir. í
öðru lagi með því, að fá fé sitt í
höndur þvi sterkasta auðvaldi,
sem þetta land á; valdi sem er svo
máttugt, að sjálf stjórn landsins
verður að sitja og standa eftir vilja
þess.
Eg vildi að íslenzkur almenning-
ur skoðaði þetta með gaumgæfni
og af skynsemi, því það þarf at-
fougunar við, af hverjum sem er.
Menn mega ekki vera of tor-
trygnir því það er oft og einatt
mjög skaðlegt. pað eru vissu-
lega ti.l menn á meðal okkar, sem
má trúa og treysta lí öllu, og sem
vilja ætíð það bezta. Við þá
menn ætti það fólk að eiga, sem
ekki treystir sér til að fara svo
með fé sitt, að það sé óhult þótt
það sé látið ganga kaupum og söl-
um.
Albert C .Johnson.
1 átti ekki vel við mig þar. Fólkið
sem með okkur sat tók eftir því
að mér leið illa, það gaf mér góða
inntöku af'því sem ekki má nefna,
mér leið mi'kið betur á eftir, þetta
kom til af því að eg er ek-ki foeil-
brigður. Við komum til'Vancou-
ver kl. 10 á miðvikudags morgun.
par fengum við strax fréttir um
að allir verkameffn af stærri skip
Sveinsson, etftir að hafa boðið
okkur heim til sín kvöldið eftir.
Við vorum þar langt fram á nótt
við beztu veitingar af öllu tagi.
Mr. Magnús Árnason er þar til
foeimilis. Hann foefir gengið á
California Scfoool of Fine arts.
Hann er útlærður af þeim skóla
með beztu einkunn, hann er ment-
aður maður, prúðmanrilegur í allri
umgengni. par var yfirstandandi
sýning á listaverkum skólanemend-
anna og tók foann okkur þangað.
Höfðum við þar langan og róleg-
an tíma, til að skoða öll þau lista-
verk, sem voru hin aðdáanlegustu
i alla staði. Lika var þar kom-
inn Mr. Sigurður Guðrimndsson,
ræðinn og skemtiTegur. priðja
kvöldið bauð foann okkur heim til
sín, við skemtum okkur þar ágæt-
lega. Eg foeld mér foiafi liðið bezt
það kvöld sem eg var a foans foeim-
ili. Eg er enn þá ókunnugur i
baénum San Francisco. Eg hefi
kynt mér verð á matvöru hér,
margt af henni er mikið ódýrara
en í Winnipeg og verð á öllum
jarðarávöxtum langt fýrir neðan.
Mér hefir Liðið vel síðan eg kom
hingað, að öllu leyti öðru en því
að mér finst það töluvert eyðilegt
að vera kominn svo langt frá öll-
um íslendingum, vinum og vanda-
mönnum. Til þess foefði eg ekki
fundið eins sárt ef eg hefði verið
dál'ítið yngri og foraustari en eg er
nú. pá síðast en ekki Síst, vilj-
um við fojónin endurnýja okkar
innilegasta þakklæti til allra
þeirra mörgu vina og vandamanna
sem foeirasóttu okkur viku áður en
við lögðum af stað.
petta fólk kom til þess að kvéftja
okkur og færa okkur að gjöf tvær
ER ALVEG EINS
0G NÝR MAÐUR
Winnipeg borgari segist
bygst upp á Tanlac
hafa
unum hefðu lagt niðnr vinnu og . „ , _ ... ,
heimtuðu hærra kaup. og að
yrðum að bíða til næsta lagardags.
Á leið til San Francisco.
Við lögðum á stað frá Winnipeg
sunnudag kl. 11, 1. maí 1921 og
komum til Vancouver kl. 10 á mið-
vikudagsmQrgun. Við vorum svo
heppin að fá bjart og folítt veður
yfir fjöHin, sVo okkur’gafst þar
foezta tækifæri til að sjjoða öll
Við tókum pláss á Lotus hótel.
Einn daginn sm við vorum á
gangi um bæLnn, hittum við Mr.
Árna Friðriksson, og tók foann okk*
ur strax heim til sín, og var okk-
ur tekið þar riieð hinni ljúfmann-
legustu gestrisni, sem það heimili
er alþekt fyrir.
Á laugarda'gskvöldið kl. 9, 7.
maí, lagði skipið S. S. President,
út frá Victoria, beina leið til San
Francisco, við komum þangað kl.
10 á mánudagskvöld. Á skipa-
stöðinni stóðu 8 manns að foíða eft-
ir okkur, var það frá tveim heim-
ilum, Mr. Sumarliða Sveinsson-
ar, W. Downie 0g tegndasonur
okkar kona hans og dóttir þeirra.
Eftir fáar mínútur vorum við kom-
in öll foeim til tengdasonar okkar,
þar sem við eyddum tímanum' til
kl. 2 um nóttina. Fóru þau þá
heim til sín Mr. og Mrs. Sumarliði
að var til okkar þetta bvöld var
flutt af svo miklum góðleik og
þakklátssemi fyrir aTt það umliðna.
Líka flutti skáldið, Magnús Mark-
ússon vel ort kvæði, skilnaðar-
“Tanlac hefir gert alt fyrir mig,
sem sagt var að það gæti gert, og
finn eg það skyldu mlína að láta
þakklæti mitt opiniberlega í ljósi.”
Sagði Lavrence Grant, velþektur
ljósmyndavélasali, sem heima á
að 139 Edmonton S4r., Winnipeg.
“Eg hafði þjáðst áf illkynjaðri
magaveiki og stýflu undantfarin
tvö ár og ekkert sýndist geta gert
mér gott. Eg þembdist allur
upp, eftir hverja máltíð og átti
oft örð^gt með að ná andanum.
Stundum kom mér tæpast blund-
ur á brá nótt eftir nótt og foafði
það eins og gefur að skilja veikl-
andi áforif á alt taugakerfið. Loks
ákvað eg að reyma Tanlac.
“Eg fann undir eins af f^i-stu
Tanlac flöskunni, að það meðal
gerði mér gott og tfiriim flöskur í
alt, hafa gert mig að nýjum manni.
Nú er meltingin ‘komin í ákjósanleg
asta horf og sömuleiðis nýt eg
foms bezta svefns. par að tauki
foefi eg þýngst um átta puijd á
mjög skömmum tíma og er þrung-
in af starfslöngun. Eg get þvl
með góðri samvizku mælt með
Tanlac við hervn sem er”.
Tanlac er selt í flöskum og
fæst í Ligget’s Drug Store, Winní-
peg. pað fæst einnig hjá Tytf-
sölum út um land og hjá Tfoe
Vopni Sigurðson Limited, River-
ton, Manitoiba, og Tfoe Lundar
Trading Gompany, 'Lundar, Mani-
toiba. \ Adv.
\
að nokkrir geri sér hugmynd um.
pess vegna finst okkur öllum að
minni fyrir hönd þeirra sem við- það þurfi að vera sérlega ráðvand-
staddir voru. Við geymum það í| ur maður sem foregður Dr. Brand-
ramma, skrautritað af hr. N. Ott-
enson. Fyrir alt iþetta þökkum
við af alhug og foiðjum guð að
blessa þá alla með ánægju.
Líka þökkum við öllum íslenzku
læknunum í Winnipeg. Sérstak-
lega Dr. B. J. Brandsön, sem foefir
veitt mér og mínu heimili svo góða
og mikla læknis'hjálp fyrir sama
sem enga borgun, er eg ekki sá eini
sem Dr. B. J. Brándson, hefir
hjálpað í sjúkdómstillfellum án
nokkurs endurgjalds.
Eg hefi talað við marga sem
öllum ber saman um að þeir Dr.
Brandson og Dr. Björnsson hafi
gefið fátæku fólki meiri peninga en
son um sérdrægni.
Eg kom til ]$ír. Sumarliða Svein-
sonar tengdaso'nar G. J. Good-
mundsonar. Hann hefir mikið
pláss á öðru lofti í stónbyggingu
rétt við aðaJ-strætið, skamt frá
bæjarhöllinni, þar sem foann rekur
iðn sína, sem' er það að mála bif-
reiðar. Mér leist vel á það að
öílu leyti. Mr. S. Sveinsson er
líklegur til að byggja sér upp 'arð-
berandi atvinnugrein, þar sem
hann er hæglátur, vanviricúr og
ósérdrægur.
Sigurður Anderson.
Styðjið Landbúnaðarfélögin sem eru að myndast
í Saskatchewanfylki.
þetta litla fé sem á að foera byrð- K. N. nefna þetta. Líklega
Arðvœnlegur landbúnaður
ÞaS eru eitt hundraS og f jörutíu og eitt landlbúna(5-
ar félag í Sakatchewan, í iþeim eru 20,000 félagar, sem
taka mjög þýðingarmikinn þétt í að hefja landhúnaðinn
innan fylkisins til vegs og velgegni. I>essi félög úthiluta
árlegum verðlaunum fyrir landibúnaðar framleiðs'lu sem
nema $125,000 og njóta styi'ktar frá Sasatchewan stjórn-
inni sem nemur árlega um $85,000 til aðstöðar þessu þarfa
verki. Þótt þessar framkvæmdir séu hinar þarflegustu,
þá mætti samt auka þenhan þarflega verkahring að mikl-
um mun, með þ(ví móti að í sitaðinn fyrir 20,000 meðlimi
sem nú tilheyra þessum félögum, að meðlimatalan væri
aukin upp í 40,000 eða meira eins og hún ætti að vera í
voldugu landbúnaðar fylki eins og Saslkatchewan.
Landbúnaðar félögin ættu að vera bændum það sem
verzlunarfélögin (Board of Trades) eru kaupmönnun-
um. Beittu afli þínu til þess að landbúnaðar félögin
geti orðið Cíl enn meiri nota og nytsemda en þau hafa enn
orðið.
Það sem þau geia gjört.
Starfsvið þeirra eru víðtídk en miða íþó einkum til
eflingar á tvennu: akufyrkju og kvifófjárrækt.
1. Til þess að styðja að aukinni framleiðslu og bættri
framleiðslu aðferð.
a) Samanlburður á sáningarvélum, til J>ess að auka
varfærni við kornsáning.
b) Samkepni í kornrækt til þesfe að aulka goft útsæði
til hveiitis, hafra, bvggs, hamps, rúgs, og allra grasteg-
unda.
c) Sýning á útsæði til þess að auka skifti eða sölu
á bættu útsæði, kormútsæði.
d) Samkepni með framleiðslu fóðurtegunda, til þess
að revna gæði ýmsra fóðurtegunda, svo sem maiís, “Sun-
flöwers” smára olg öðrum fóðurtegundum sem uauð-
svnlegar eru til að haMa við jarðveginum, og líka til
eldis nautpeningsins og geta komið í staðinn fyrir að
hvíla landið.
e) Samkepni við plægingar til þess að kenna mönn-
um frumreglur til undirbúnings jarðívegsins eins og á
eða þarf að undinbúa þann, til þess að hann beri arðvæn-
legan ávöxt.
f.) Samkepni í að plægja land sem hvílt er, til þess
að kenna á hvern hátt bezt cr hægt að undirbúa sáðland,
svo það hreinsist af illgresi og haldi í sér rakanum.
g) Að sýna garðávexti í sambndi við útsæðissýning-
ar, til þess að gera fólki hægra fyrir, og láta það sjá mis-
muninn á tegundum framleiðslúnnaÁ
2. Til þess að bæta peninginn eru:
a) Vorsýningar á graðhestum, tli þess að fólk viti af
og sjái það sem völ er ó til kynlbóta eða kynauikninga.
b) Sýning á þarfanautum, til þess að fólki gefist
kstur á að velja þau fallegustu og hæfustu til kynbóta og
á þann hátt, að gefa mönnum kost á að bæta nautahjarðir
sínar unz þeir hafa losað sig við rýra og ófoætta naut-
gripi með öllu.
c) Sýning á kálfum og folöldum, til þess að glæða
smekk unglinga sem þessar sýningar sækja, og kenna
þeim að metá fegurð og verðmæti góðra gripa.
d) Sýning á alifuglum, til eflinjgar (þeirri iðnaðar-
grein.
e) Að meta ágæti gripa, til þess að kenna ungling-
um að þekkja góða gripi, og vera færa um að dæma um
þá. '
Þá er og kepni um beztu búskaparafurðir, þar sem
samanburður á aðferðum við framieiðsluna og útJliti
framleiðslunnar er gerður.
Sumarsýningar þegar hægt er að safna á einn stað
og bera saman alskonar landsafurðir.
Lnnd'búnaðar félögin eru undir umsjón útbreiðslu-
deildar Búnaðarsbólans í Saskatoon, sem að segir fyrir
um alla samkepui og leggur til dómara. En viðurkenn-,
iagar skírteini eru gefin út og styrktarfé veitt af land-
húnaðardei'ld fylkisins.
Þeir sem geta notið góðs af félögunum.
Ætiast er til að landlbúnaðarfélöig þessi nái fimtán
mílur út frá aðal miðstöð ifélagsins, eða yfir þrjátíu mílna
svæði, og getur hver bóndi sem er innan þeirra takmarka^
orðið félagi og notið hlunninda þeirra er þau hafa að
veita.
Dragðu ekki lengur að ganga í landfeúnaðarfélag
og annastu 'haig þess af alefli, 'þá annast það um hag þinn.
Þetta er eitt af samvinnufyrirtæikjunum í Saskatche-
wan sem'iþað er að verða frægt fyrir.
Frekari upplýsingar í sambandi við þessa sam-
kepni geta menn fepgið fojá slkrifurum landibúnaðarfélag-
annna, frá ’forstöðu manni útbreiðslu deildar Búnaðar-
skólaus í Saskatoon eða frá deild akuryr^kju xnálanna í
Regina Sask.