Lögberg - 24.11.1921, Blaðsíða 5

LÖGBERG, FIMTUDAGINN
24. NÓVEMBER 1921
Bls. 5
Heilsuboðskapur
til heimsins.
Notið “Fruit-a-tives” og láiit ySur
líða vel.
“Fruit-a-tives” hið fræga meðal
unnið úr jurtasafa, er ein sú
mesta blessun í heilsufræðilegu
tilliti sem mannkyninu hefir
veizt.
Alve eins og appelsínur, epli og
fíkjur, geyma í sér lækniskraft
frá náttúrunnar hendi, svo má
segja um “Fruit-a-tives” að þeir
innihaldi alla helztu lækninga-
eiginleka úr rótum og jurtaféafa
bezta meðal við maga og lifrar
sjúkdómum, bezta nýrna og þvag- )
sjúkdóma meðal, blóðhreinsandi
og óbrigðult við stíflu, tauga- I
slekkju og húðsjúkdómum.
1 il þess að láta yður líða vel er
bezt að nota Fruit-a-tives.
50 cent hylkið, 6 fyrir $2.50 og
reynsluskerfur 25c, fæst hjá kaup-
mönnum, sömuleiðis gegn fyrir-
fram borgun frár Fruit-a-tives
Limited, Ottawa.
5*
kjördæminu voru (og eru enn) j
ákvtðnir í að fylgja Mr. J. E. Ad-
amson, sem nú sækir um þing-
mensku sem óháður liberal í á-
minstu kjördæmi. pað er því al-
geilega ástæðulaust glamur afj
hálfu doktorsins, þegar hann seg- j
íst vera þingmannsefni Laurier-1
ltberala í Selkirk.
Aðsent.
Forsetinn uppvís orðinn
(Aðsent.)
“Ekkert er svo dulið, að ekki
verði opinbert,” mun Harding for-
seti að líkindum hugsa, þegar___
eða ef—honum berast orð Rögn-
valdar prests í síðustu Heims-
kringlu. “Eg ætlaði þó að halda
því leyndu hvaðan mér er stjórn-
vizkan komin.”
En þetta er nú komið á daginn
°g i7''1 bezt fyrir manninn að
koma til dyranna eins og hann er
klæddur o g skýra hiíspurslaust
frá því, að “þeir þarna í Boston”
hafi sagt sér að kalla til alþjóða-
þings í Washington á þessu hausti
til að fjalla um afvopnun heims-
ins. pessa Iskipun hafi hann
feng.ð réttri hálfri annari viku
aður en hann sendi stjórnum
allra stórþjóðanna og ýmsum öðr-
um heimboðið og af því geti
menn séð, að sín sé ekki hug-
myndin né heiðurinn sinn. Verði
vænn árangur af, eigi “þeir þarna
í Bo.ston” vegsemdina. Áhrifin
þaðan séu slík, að ekki sé viðlit
að lata framkvæmdir drgast fram
ur hálfri annari viku eftir mót-
töku bendinganna.
Fari nú svo, að forsetinn verði
ekki innan hæfilegs tíma búinn
að opinbera öllum heimi játningu
aina um að “þeir þarna í Boston"
hafi “toluvert að segja í Wash-
íngton”, þá væri ekki úr vegi að
hofundur Heimskringlu greinar-
mnar páraði honum Harding línu
og léti hann vita, að ekki sé til
neins fyrir hann að þegja um
þetta Iengur. þar sem það standi
svart a hvitu vestur í Winnipeg,
auk þess sem frá því hafi verið
skyrt opinberlega í einni kirkj-
nnm þar af skjólistæðingi “þeirra
>arna i Boston”—þó að vísu óverð-
ugum ermdsreka slíkra sem Eliots
og Strongs!
Hvernig lízt nú Jónatani frænda
“ hafa 1 efstu stöðu sinni
mann er svo óhlutvandlega fer
Tvnl /mU’ 'að láta atheim
syngja sér Sem tatemanni Banda-
ríkjaþjoðarinnar ]<,f fyrir af
ZpTZþiT; h'lgmyndin*>seiu
uu er kom.ð á daginn að “þeir
þarna í Boston” áttu einir?
J>a er einhver munur á hrein-
skilnmni h*a höfundi Heims-
kringlu opmberunarinnar. Hann
segir hispurslaust frá því að
1 K akym, að ráðfæra slg Vfð
patnarka Unítara þar, - menn-
na, sem Harding forseta leggja
>n , , um köllun presta af fs-
and’ til “frjálstrúar” safnað
ZTmlHk“ hér VMtra’ °s h«fi
það mal feng,ð virðulegar und-
irtektir. Með öðrum orðum: ún-
itarar vilja styðja að því, að lút-
erskir prestar af fsieBdi sé
8tarfe n’eSa'
petta er nýjung mikil, og ó-
vanalegt að einn trúarflokkur
styðji^ trúboða annars flokks með
gagnohkar skoðnir, innn fsinna
eigin vébanda. En þar hafa “þeir
>arna í Boston” gengið á undan
1 frjalslyndinu" — þv| órtúlegt
er, að þeim hafi verið talin trú
um, að lúterskan í þjóðkirkjunni
a Islandi væri sama og únítara-
tru; Naumast mundi kirkju-
stjórnin á fslandi heldur skrifa
undir slíkt, sem stendur, að
minsta kosti, hvað sem verða
Saka ekki
ef þú notar
PEPS. — pegar
þeslsar Peps töfl-
ur leysast upp á
tungunni, berst
með þeim mýkj-I
andi gufa um'
öll öndunarfær- •
in. Engin slík'
lækning er fá-
anleg af meðul-
um, sem menn
láta ofan í sig.
Með þessu móti
styrkja Peps eigi
að eins veiklaða
. hluta háls og
lungna, heldur
lækna fólk einn- •
ig af bronchitis,'
asthma, hósta á
nóttunni o.s.frv.
Hjjá öllum lyf- ■
sölum eða frá
Peps Co., Toron-
to. 50c. hylkið,
3 fyrir $1.25.
Frítt til reynslu
Sendið þessa
auglýsing og lc
frímerki til Peps
Co., Toronto, og
fáið ókeypis skerf ^__
A Pine Fonest
in H°mé-
Pcps
* FOR
COUGMS.COLDS
Sækir um skólaráðs-
mam sstöðu í Ward 2
Greiðið atkvæði
A. H. S. Murray
lögmanni,
Dr. Sig. Júl. Jóhannesson.
er íyrsti Jslendingnriim að sækja til sambandsþings. Þegar
þess er gætt, að að eins 235 þingmenn eru kosnir í öllu lancíinu,
er það ekki lítill sómi sem fr.jálslyndi flokkurinn hefir sýnt Is-
lendingum með því að útnefna íslending til að bera merki
þeirra í Ottawa, fyrir Selkirk kjördæmi.
Dr. Sig. Júl. Jóhannesson er Islendingum kunnur, hann
hefir alla sína daga barist fyrir rétti hinna smærri og undir-
okuðu,^ hann hefir fylgt af alefli öllum framfara og frjálslynd-
um málefnum, svo sem bindindis og kvenréttinda málunum.
Sú barátta á enn langt í land — Munið það 6. des-
eniber. — Auglýsing.
Á
BRONCHITIS.
kann í framtíðinni, þegar “þeir
þarna í Boston” fara að “hafa eitt-
hvað að Isegja” þar heima. En
við slíku búast Boston-mennirnir
sjálfsagt, eftir að þeir hafa komið
á kenslu í ensku og enskum bók-
mentum við háskóla íslands, sem
kostuð væri “frá Ameríku.”
pess má og geta til, án þess að
mótmælum orki, að “þeir þarna í
Bofeton”, sem hugsa fyrir Hard-
mg forseta og hundrað miljónir
“peðanna”, sem hann á að stjórna,
þurfi ekki að leggja sig tilfinn-
anlega í bieyti, til þess að- geta
“haft eitthvað að segja” í Reykja-
vík og meðal níutíu þúsundanna,
sem fyrir áhrifum verða frá þeim
höfuðstað.
Mi'klir menn erum við, Hrólfur
minn!
Island og Grænland.
Hr. Einar Benediktsson hefir í
ísiendingadagsræðu binni og síð-ar
í greinum í “Lögbergi” og ‘Heims-
kringlu” vakið umræðu um af-
stöðu fslandis til Grænlands og
hvatt landa vora hér vestra til
að blanda sér í það mál. Hann
segir beinlínis, að íslendingar
eigi að láta “skýrt uppi fyrir
öllum þjóðum, að Grænland sé
eign vor en ekki Dana,” “að ís-
lendingar hafi verið og séu eig-
endur landsins að lögum og þjóð-
arrétti,” “að íslenzka þjóðin hafi
lagt það undir konungsvaldið,” og
að “engum geti haldist uppi sú
skoðun, að Grænland hafi verið
sjálfstætt ríki á tímabili frá
landnámi og byggingu Grænlands
til þess er gamli sáttmáli var
gerður.
petta mál er að vísu ekki alveg
nýtt, því að á seinni árum hefir
nokkuð verið um það ritað í ís-
lenzkum blöðum, sérstaklega af
einum manni, en því hefir harla
lítil athygli verið veitt á íslandi.
Nú ætlar hr. Einar Benediktsson
að reyna að fá Vestur-íslendinga
til að taka málið upp, að því er
mér skilst með því að fá stjórnir
þeirra ríkja, er þeir hafa gerst
borgar í, til að taka málstað ís-
lands gegn Dönum og þannig að
vefengja rétt Dana til að halda
Grænlandi. Eg þykist viss um,
að Vestur-íslendingar séu of
skynsamir til þess að láta leiðast
af fortölum hans. En þar sem
hann heldur áfram að skrifa um
málið, fimst mér ástæða til þess
að víkja nokkrum orðum að þessu
og benda mönnum á, hve vara-
samt sé^að leggja nokkurn trún-
að á staðhæfingar hanS.
Sannleikurinn er sá, að Græn-
land hefir aldrei verið eign ís-
lands. pótt Grænland væri
numið af íslendingum (pað var
útlagi frá fslandi, sem nam það),
þá sannar það engann veginn, að
það hafi heyrt undir ísland eða
verið eign þess; því ef svo hefði
verið, þá ætti íslendingar að hafa
heyrt undir Noreg af því að það
var numið af norskum mönnum.
Að vísu reyndi konungur Nor-
egs að gera tilkall til þess vegna
þess, en það er kunnara en frá
þurfi að segja, að forfeður vorir
vildu ekki kannast við það.
Grænland var eins óháð fslandi
eins og ísland Noregi. pað var
sjálfstætt ríki frá því það var
numið og þangað til Grænlending-
ar gengu Noregs konungi á hönd
árið 1261, árinu áður en íslending-
ar sóru konungi land og þegna.
Gamli sáttmáli nær því ekki til
Grænlands og íslenzka þjóðin
lagði það ekki undir konungs-
valdið. Grænland hafði sín eig-
in lög, þing og lögsögumann; að
vísu var alt stjórnarfyrrkomulag-
ið og lögin bygt á því sem átti
sér stað á íslandi, en það rýrði
ekkert sjálfstæði -landsins; ís-
ienzku lögin voru bygð á norsk-
um lögum og þó var ísland ekki
eign Noregs. pessu verður
ekki mótmælt, en hvar getur þá
hr. Einar Benediktsson fundið
þeirri staðhæfingu sinni fót, að
“fslendingar séu eigendur lands-
>sn að lögum og þjóðarrétti?”
Hann mun hvergi geta fundið
það, því að íslengingar hafa hvorki
lagalegan né sögulegan rétt til
Grænlands; þeir íslendingar, sem
j fsland bygðu, hafa aldrei átt það,
og því geta niðjar þeirra ekki gert
kröfu til þess nú. Og þeir fs-
!endingar; eða menn af íslenzku
bergi brotnir, sem Grænland
bygðu, eru nú aldauða og því get-
ur enginn réttur þeirra komið til
greina. pað eru engin erfða-
lög eða önnur lög, sém heimila
trændum þeirra á íslandi eftir
svo margar aldir að gera kröfu
til eigna þeirra.
En setjum nú svo, að íslend-
ingar hefðu átt rétt til Græn-
lands að fornu, þá hefði sá rétt-
ui’ fyrnst og glatast fyrir rás við-
burðanna. fslenzka bygðin á
Grænlandi var lögð í eyði og
landið týndist. Danir fundu
það aftur og námu á ný og hafa
nú haft það til eignar og umráða
í tvær aldir án þess nokkur hafi
mótmælt því. ,En Grænland er
stórt land og einungis lítill hluti
þess var kunnur fyrrum og fram
á þenna dag hafa ýmsir land-
kannendur fundið óþekta hluta J
þess. pannig fann Englending-
urinn Scorcsby landið að sundi
því, sem við hann er kent, og
Ameríkumaðurinn Peary hefur og
fundið þar lönd. Danir hafa
>ví viljað fá eignarrétt sinn yfir
Grænlandi viðurkendan, svo að
engin af þeim ríkjum gerðu til-
kall til þeirra hluta, sem borg-
arar þeirra fundu. An.eríku-
menn viðurkendu rétt Dana til
Grænlandfc um sama leýt'i og
þeir keyptu eyjar þeirra í Vest-
índíum. Ef því Danir hafá
viljað slá því föstu með konungs-
ferðinni þangað í sumar, að þeir
ættu Grænland, þá var það til
Mér er óskiljnlegt hvað hr.
Einari Benediktsson gengur til að
vera að vekja þetta mál. Hann
virðist vilja láta menn ætla að
það ,sé af föðurlandsást einskærri,
en ef svo er, þá er sú ást rauna-
lega afvegaleidd, því ekkert gagn
getur hann unnið íslandi með
þessu. pað væip sannarlega
ekki til að bæta fyrir Islandi í út-
löndum, ef það nú færi að gera
rétt til þess, sem það á engan
rétt til, eða reyndi að seilast til
þess sem það gæti ekki ráðið við,
ef það fengi. pví að það yrði
íslandi um megn að ráða Græn-
landi, það getur hver maður séð.
Ef hins vegar fslendingar þætt-
ust þurfa að eignast einhver í-
tök á Grænlandi, þá ættu þeir að
leita samninga um það við Dani,
og það kemur engum öðrum þjóð-
um við. En þá ættu þeir ekki
að veifa neinni réttarkröfu, því
hana hafa þeir ekki.
Að vera að halda þessu máli til
streytu, eins og hr. Einar Bene-
diktsson og félagar hans gera
einungis til að vekja úlfúð milli
Dana og íslendinga. En víta-
verðúst er sú tilraun að vilja fá
stórþjóðirnar til að vefengja rétt
Dana til Grænlands. Sízt af
öllu ættu íslendingar að gera
islíkt. Ef á þynfti að halda eða
þeir gaétu það, ættu þeir þvert á
móti að styrkja og styðja Dani
til landa þar; fyrst og fremst
vegna þests; að norrænar þjóðir
eiga að halda saman og styrkja
hver aðra eftir megni og framar
öllu Danir og íslendingar, sem
eru sambands þjóðir. Og í öðru
lagi mun’ það hollast Islandi, að
Danir hafi yfirráð yfir Græn-
landi. Ef einhver stórþjóðanna
ætti það, er hætt við að hún
kynni að vilja sækjaist eftir fs-
landi líka, en af Dönum þurfum
vér ekkert að óttast í því efni.
Halldór Hermannsson.
sem dvalið hefir 17 ár í Winni-
peg og hlotið útnefningu af
Ratepayers Association í þeirri
kjördeild. Hann er maður með
fjármálaþekkingu, sem mun gæta
þess vandlega, að fénu verði vel
varið o g að Winnipegbörn fái
sem allra fullkomnasta mentun,
en það eru borgarinnar mestu
auðæfi.—
Merkið seðilinn númer (I) við
nafn Murray á kosningadaginn
þann 25. nóvember.
F. H. Davidson
COPENHAGEN
Munntóbak
Búið til úr hin-
um beztu, elstu,
safa - mestu tó-
baks blöðum, er
ábyrgst að vera
algjörlega hreint
Hjá öJlum tóbakssölum
" SNUFF
Þetta er tóbaks-askjan sem
hefir að innihalda heimsin
bezta munntóbek.
3aman, og er Fálkinn farinn aft- 80 aurar hálfbr.. Félagsbakaríið
ur norður með sýslumann til þess
að hefja þar vitnaleiðslu í mál-
inu.
Maður var settur í gæsluvarð-
hald í gær, isem heitir Sigurður
Sigurðsson. Hann hafði logið
til nafns síns og sviikið út fé úr
Söluturninum, fyrir neftóbak, sem
hann þóttist eiga og ætla að selja
“turninum” fyrir gott verð. Ef til
vill er þetta sami maðurinn, sem
setdi sveitampnni nokkrum 6
flöskur af “brennivíni”, fyrir 60
krónur, en “vínið” reyndist vatn,
þegar til átti að taka.
Brauðgerðarhús bæjarins öll,
hafa nú aftur lækkað brauðverð-
ið. Brauðverð Alþýðubrauðger-ð
arinnar mun þó óbreytt nema á
rúg og normalbrauðum, en á þeim
tegundum er verðið 1.60 heilbr. og
selur þessar brauðtegundir á 1.50
heilbr. og 78 au. hálfbr.
Halldór Gunnlaugsson, veTzlun-
armaður, andaðist hér í bænum í
gær. Hann var bróðir Jakobs
Gunnlögssonr, stórkaupmanns í
Kaupmannahöfn.
“Heimhugi,” kvæðasafn por-
steins p. porsteinlssonar skálds í
Winnipeg, er nú nýkomið út og
fæst hjá bóksölum hér í bænum.
í bókinni eru mörg ágæt kvæði.
Framan á bókinni er mynd af ís-
lenzkum sveitabæ með umhverfi,
teiknuð af höfundinum.
Látinn er á Húsavík eystra,
Aðalsteinn Kristjánsson, kaup-
j maður eftir langvarandi sjúkleik.
—Vísir.
Margra ára reynsla í meðferð
bæjarmála, bæði sem borgarlstjóri
og öldurmaður
væntir stuðnings yðar á föstudag-
inn kemur sem öldurmaður fyrir
WARD 2
F. H.
Davidson
fyrir
sem
Frá íslandi.
/ _________
pess var getið í Vísi
nokkru eftir kaupamanni,
kom austan úr Biskupstungum, að
þar hefði orðið vart við nokkurt
öskufall einn dag í ágústmánuði
og um líkt leyti höfðu nokkrir
menn séð éldbjarma í austri af
Hafnarfjarðarveginum. póttust
menn vita að pldur mundi vera
uppi einhvers staðar í óbygðum,
en enginn vissi hvar.
En nú kemur :sú fregn að aust-
an úr Skaftafellssýslum, að eldur
hafi verið uppi í Skaftártungu-
manna afrétt. Heimildarmaður
\ ísis fyrir þeirri fregn er hr.
porsteinn Einarsson, Skaftfelling-
ur, sem heima á hér í bænum.
IJann var á ferð eystra í sumar
og var þá sagt, að sést hefði frá
Skál á Síðu, mikill eldur uppi
ema nótt þar norður á öræfunum.
Var giskað á, að það væri á hin-
um fornu eldstöðvum, þar sem
gosin miklu urðu 1783. Eldur
þessi sást um mánaðamót júlí og
ágústmónaða. Ekki varð elds-
ins Iengi vart, og engin aska féll
í Skaftafellssýslum. Ekki hafði
. -- - , Porsteinn frétt, hvort leitarmenn
þess að koma í veg fyrir kröfur j hefðu orðið varir við vegsummerki
annara þjóða til landa þar, en ! eftir gosið; taldi hann óvíst, að
ekki af því þeir óttuðust fflkall þeir hefðu farið svo langt norður.
íslendinga, eins og hr. Einar
Benediktsson gefur í skyn Fálkinn kom hingað (til Seyð-
isfjarðar) fyrir nokkrum dögum
með botnvörpung, sem sektaður
var um 12,000 krónur fyrir ólög-
legar veiðar í landhelgi. Kom
hann síðan aftur með annan bont-
vörpung,,sem hann hafði tekið í
landhelgi norður af Bakkafirði,
en skipstjórinn þverneitar öllu
Greiðið atkvæði
ALF
G R
Y
sem oldurmanni fyrir
WARD 2
Kjósendurí Ward 2
Veitið fylgi manninum, sem á^t hefir heima J?rjátíu og
fimm ár í kjördæminu og veit upp á hár hverra umbóta
er helzt þörf.
STEFNUSKRÁ :
1. —Endurstofnun Iðnsýningar í Winnipeg.
2. —Ný atkvæðagreiðsla um Early Closing Bylaw og
full trygging á rétti smákaupmanna.
3. —Eg er algerlega samþykkur Btefnuskrá borgar-
stjórans, eins og hún birtist nýlega í ávarpi
hans til kjósenda og heiti honum stuðningi á
allan hátt.
Veitið mér fylgi með því að merkja seðilinn þannig:
VANDERLIP I
Committee Rooms—Cor. Princess og William Ave.
Phone A 6933
ROBIN HOOD
FLOUR
J^KKERT.er auðveldara en framleiðsla fyrirmyndar hveitis,
sem veitir ^gott ibrauð, kökur, pie-crust, biscuit eða tekök-
ur’~,, y,er hvernig það skal gert; ekkert örðugra, ef þér
vitið ekki hvernig fara skal að. Vér höfum varið langri æfi til
að rannsaka hveiti og hvernig það skuli malað svo það njóti sín
og þess vegna vitum vér um leyndardómana 1 því sambandi.—
Per byrjið á hinu bezta Western Canada No. 1 Hard Vorhveiti
V ít og reynsla sér um framhaldið. Nú þekkið þér alla eiginleiká
ROBINHOOD FLOUR
Pað er bezta og drýgsta hveitið, sem þér getið keypt í
Canada. Biðjið ætið um “Robin Hood”, og látið engan
telja j’ður a að kaupa annað, því vér látum fylgja með í
býenum kaupum abyrgð á að yður falli varan vel í geð:
Kobin Hood er abyrgst að veita meiri ánægju en
nokkurt annað hveiti malað í Canada, Kaupmað-
ur yðar 'hefir umboð til að skila aftur fullu and-
viroi asamt 10% í vi&bót, ef eftir tvaer bökunartil-
raumr þér eruð ekki algerlega ánægð, og þér get-
ið þa skilað aftur því, sem af gengur.
Emu sinni reynt, mun það ávalt notað aftur.
Robin Hood Mills Limited
MOOSgJAW CALGARY