Lögberg - 07.02.1924, Síða 5

LÖOtSERG, FIMTUDAGÍNN 7. FEBRÚAR, 1924.
5
Dodd8 nýrn&pillur eru be«t«
tiýrnameðaiið. Lækna og gigt
bakverk, hjartabilun, þvagteppu
og önr.ur veikindi, sem starfa frá
nyrunum — Dodd’s. Kidney Pilla
kosta 50c. askjan eða sex öskjur
♦vrir $2.50, og fást hjá öllum lyf-
solum eða frá The Dodd’s Medi-
færðist bóndinn um, að fœra má
út túngarðinn íangt út fyrir
gömlu takmörkin og að unt er
undantekningariítið “að gjöra að
túni alla jörð, jafnvel holt og
blásin börð.”
Enn fremur kom á daginn, að
með áveitum jökulvatnanna má
gjöra “sinumýrar, rotnar, rýrar’
að kafgresis-stararengjum, og ai
einnig má takast að klæða landið
skógi á ný.
Þegar :hér við bætist, að upp-
lýst er orðið og sumpart sýnt í
verki, að ihagnýta má fossa lands-
ins til allskonar ilífsþæginda og
iðnaðar í stórum stíi, þá er öllum
bugsandi mönnum farið að skilj
ast, ihve landið er gott land og
mikils virði og hve glæsileg fram
tíð brosir við oss, ef við kunnurn
með að fara.
Og hvað skal segja, nema okk
ur kunni einnig að takast eins og
virðist hafa hepnast ítölum, að
hagnýta goskraft Ihveranna, auk
hitans í jörðinni. þeir bora til
vatnsins og mynda fleiri og fleiri
aflgtfandi hvera. Ef satt er, þá
getum við vafalaust gert það lika.
Til þessa erum við ekki komnir
lengra en það, að við kunnum að
báka brauð í laugum jafnt og
hverum. Og á Álafossi og nokkr-
um bæjum héfir Iheitu vatni ver-
ið veitt inn 1 'hús til hitunar og
tekist vel. petta er alténd góð
byriun.
Og enn má ibæta við mörgu, sem
batnað hefir. Mannfólkið sjálft
hefir drjúgum mannast. Jafnóð-
um og mentun hefir aukist og
orðið almennari fyrir meira freilsi
og meiri velmegun, hefir iþjóðin
orðið hraustari og langlífari.
Ef borið er saman Ianglífi
manna á íslandi fyrir 1860 og um
1910, Ihéfir meðalæfi landsmanna
lengst um.rúm 30 ór. Við erum
komnir í röð með langlífustu
þjóðum.
iBarnadauðinn, sem fyrrum
var svo gífurlegur, hefir á sama
tímabili minkað um meira en
þriðjung, svo að nú stöndum við,
hvað það framfaramerki snertir, á
svipuðu stigi og fremstu menn-
ingarþjóðir. Húsakynni og iþrifn-
aður hafa stöðugt farið batnandi.
Lúsin (serti áður óprýddi flesta
kolla og skreið jafnvel á fötum
manna) er orðin sjald'séð. En
meira er iþó í varið, að margir
þeir sjúkdómar, sem áður voru
mjög tíðir og banvænir, eru nú
mjög sjaldgæfir orðnir fyrir
aukinn skilning og þekkingu al-
þýðu, sóttvarnir læknanna og
aukna kunnáttu þeirra í að lækna
sjúkdómana. pannig er t.d. út-
breiddur taugaveikis og barna-
veikis faraldur orðinn mjög sjald-
séður eða horfinn. Sullaveiki hef-
ir minkað svo, að árið 1920 voru
að eins 60 sjúklingar skráðir með
þeirri veiki í stað nálega 300 ár-
>ð 1890. Holdsveiki hefir stöðugt
rénað síðan Holdsveikraspítailinn
'var reistur og flestir sjúklingar
einangraðir. 1896 voru skráðir
236 holdsveikir sjúklingar í land-
'nu, en að eins 67 árið 1820.
Við ýtarlega framkvæmdar,
vandvirkar mannmælingar, sem
(Pvóf. Guðm. Hannesson hefir
^Jört á síðastliðnum árum á ís-
enzkum karlmönnum af ýmsum
stéttum, hefir komið á daginn, að
Islendingar eru með ’hæztu og
þreknustu þjóðum i Norðurálfu.
Pví miður voru engar slikar
raadingar gjörðar með sömu vís-
'ndalegri nákivæmni áður, en ekki
er ósenniilegt, að þjóðin hafi ein-
nntt á síðustu 40 árum vaxið og
þroskast liíkamlega meira en áð-
yr’ f sama tima sem hún að öðru
eyti hefir náð jafn bráðþroska
ramförum í ýmsum greinum.
„ °sennilegt er þetta ekki, þvi —
f r nlP’eru allar framfarirnar
e i sízt því að þakka, að allir
a fengið að éta, í stað þess að
argir guitu hálfu ogiheilu hungri
aour t?»-» *<
• r,n matur er mannsins
u Gf\lu Haltu svo fram stefn-
unni.”
í’að er áreiðanlega glæsilega
glæsileg framtíð í vændum, þój
við ekki gjörum nema halda í
horfi eins og stefnir. En ekki
sakar að vaxa enn að vizku og
snilli, en drengskap þó allra mest.
Að við stækkum enn þá meira
Hkamlega vil eg þó ekki að við
förum fram á, iþví óviðkunnanlegt
finst mér að við verðum taldir
með risum og hálftrölilum úr
Hrafnistu.
Eg gæti enn haldið- lengi áfram
að telja ýms menningarmerki, sem
ekki fundust áður á íslandi.
Mig langar þó til að bæta við
enn einu. Við eruin að komast
upp á það iheima, að rækta silung
eins og gras.
pórður í Koti heitir karl, í koti
upp af Bárðardal. Hann er kom-
inn yfir sjötugt, en fullur af ið-
andi lífs og sálar fjöri eins og
hann sé ungur í annað sinn.
Hann hefir sett sér það markmið,
að fylCa öll vötn á íslaxdi með
silungi, og það feitum Mývatns
silungi, og hann fer um allar
sveitir og kennir mönnum aðferS-
ina og skrifar í blöðin. Galdur-
inn er svo lítill, þegar menn hafa
lært það, því ekki er annað en að
panta svo og svo mörg þúsund af
silungs-bröndum frá silungaklak-
inu við Mývatn. Og svo fer sil-
ungurinn úr vötnunum og fyillir
seinast allar ár á íslandi, og örn-
inn kemur aftur, —- “þvi fiskar
vaka iþar í öllum ám, klógulir ern-
ir yfiir veiði hlakka.”
En sleppum spauginu — vinur
minn Þórður í Koti er einn af
okkar merku framtaks og fram-
faramönnum, og viidi eg að hann
mætti lengi lifa.
Auðæfi landsins eru mikil, en
þó þékkjum við þau ekki nema lít-
i'lega, því landið er enn að eins
“lítt numit.”
Eg vil ljúka þessu erindi með
þeirri trúarjátningu, að engin
framför landsins okkar sé þó eins
mikils virði (að hinum ólöstuð-
um) og sú, að við höfum læt að
rækta jörðina..
pví meira sem við ræktum
Móður vora, jöröina, því meira
vöxum við og bötnum. Jarðrækt-
in er sú atvinnugrein, sem mann-
ar hverja þjóð bezt, þó ekki sé
þar með sagt, að allir eigi stöðugt
að vera bændur og púla í kúgresi.
En meira mætti gjöra það en nú
tíðkast og sleppa “gagnfræðum”
skólanna, og sleppa því ag ilend-
ast í kaupstöðum við síld og svip-
uilan sjávargróða, búðarstörf og
bolsíuát. Jarðyrkjan er guðs-
dýrkun, sögðu Persar. Sá sem
jörðina yrkir útrýmir illgresi og
hjálpar guði til að skapa það sem
gott er. Trúin er góð, en vissan
er betri. Jörðin styrkir menn og
bætir — það er sannleikur. Frá
bændastéttinni fá þjóðirnar sína
nýtustu og heilbrigðustu forustu-
menn. Til stuðnings þeirri full-
yrðingu vil eg að endingu hafa
yfir þetta litla erindi eftir föður
minn:
Hvað gjörir þú mér, þag gjöri
eg þér,
svo greinir ihin kalda moild,
ef gleður þú mig, þá gleð eg þig,
þín gæfa er eg, segir Fold.
Og syngjum nú að endingu:
Eldgamla ísafold.
RICH IN VITAMINES
uð öll þessi svo kallaða menning 1 ur fyrir þá, þegar þeir er-u orðn- Salomon gerði sér nokkuð gleggri
hærri og lægri.og þar held eg ir húsbændurnir, en við þrælar- j grein fyrir því, en við alment
•mér skjáflist ekki þó eg segi að nir.þá eru það ekki lengur góðir' gjörum því eins og þið efalaust
það sé samkeppni. í samkeppninnl hlutir fyrir okkur> >ví >á eru! kannist við flest, þá segir Salo-
... það blind öfl, sem ráða. ----,J— * ------•'
ræður sama logcmahð og vio,
þekkjum í hinni svo'kölluðu lægri Svo eg snúi mér aftur að undir-
náttúru u'mhverfis okkur, aö eins| stöðu menningarinnar, þá get eg
, ,, . , . ,* * „ , „„ Salomon virðist hafa tilhneigingu
dauði er annars Mf og ems groði ekki betur séð, en að hér raði al- ^ tiJ að kallft hlutina gínu rétta
er annars tap og sa mestur sem, ment emmitt þetta, sem við vor-: f . Hann fll kalla svínalijöt-
best kann að bruka klær ög tenn- u'm að bera Þjoðverjum á bryn,
að þeir hefðu haldið fram 'meðan
aí 'mjög erfitt að draga línu þar á
Þjoðverjum, að halda sliku fram, j eru . semJ ta
en við gaum ekki að þvi, að það,1 ’ 6 '
MAKE PERFECT BREAD
þess í kvöld, að tala við ykkur um
alvarleg 'mannfélagsmál. pað er
alment álitið og það að nokkru
leyti réttilega, að iþegar um ail-
ivarleg og erfið mál sé að ræða, þá
isé það aðeins mentaðra manna
'meðfæri. En okkur er þó jafn-
framt sagt, að það verði hver og
einn að sjá fyrir eigin sáluhjálp,
og eg 'held að það sé sannleikur i
þessu sambandi, nefnilega það;
að fyr en alþýðumennirnir eru
viljugir að tougsa og ræða og
koma í fra'mkvæmd sínum eigin
velferðarmálum, sem eru jafn-
framt velferðar'mál mannkynsins,
getum við ekki átt von á 'miklum
breytingum til batnaðar. Eg lít
þessvegna svoleiðiis á, að það sé
ekki aðeins fyrirgefanllegt, held-
ur jafnvel skyda alþýðumanna, að
að láta hugsanir sínar og skoð-
u'm eru efalaust margar og marg-
víslegar, og eg verð að viður-
kenna, að það er mér algerlega
ofvaxið að telja þær upp. Mig
skortir til þess þekkingu og þó
eg hefði þekkingu, sem eg toefi
ekki, þá mundi mér ekki endast
tími ti-1 þess íkvöld. Eg ætla þess
vegna að láta ’mér nægja að
benda á aðeins eina ástæðu. En
það er líka í mínum augum mjög
svo mikilvæg ástæða. Efalaust
að einihverju leyti undirstaða
fjölda flækjanna, og ihún er sú, að
við eru'm alment að burðast með
tvær meginstefnur, í lífi okkar
ogfélagsmálum. Stefnur, sem eru
algjörlega andvígar. Standa svo
að segja á öndverðum 'meiði, og
eru í allastaði ósamrýmanlegar.
ag þessar tvær stefnur eru:
heimsmenningin og kristindó'mur-
inn. Eða kannske réttara sagt sá
grundvöllur, sem menningin foygg
ist á og sá grundvöllur, sem
kri>stindó>xuurinn er bygður á
Mér finst að öllum mönnum
ætti að vera það ljóst, að krist-
indómurinn er foygður á grund-
velli mannúðar og 'mannkærleika
samúðar og samlyndis, því eins og
þið kannist efalaust öll við, þá asta og sjálfsagasta aðferðin því inKin er fólgin, og þeir
sagði meistarinn mikli okkur, að hann hefir hvorutveggja í hendi samtað foafda því fram,
æðsta boðorið væri það, að elska .... ------....
guð af öllu hjarta, og þessu llíkt
mon okkur á eiuum stað í Prédik-
aranum, að alt stritið mannanna
sé aðeins öfund eins við annan.
ið bara svínakjöt. Því sannleikur-
inn er sá, eða að öfund og sam-
þá er það svo skylt, að það er
ur. Þar er æðsta lögmálið það,
að komast fram fyrir bróður sinn á stríðinu stóð, oð _það er það: ^ ni eitt sa“ma
og helst að sparka í hann um leið, >,That might is right, okkur
svo dyggilega að har.n standi ekki fanst það óguðlegt mjög af
á fætur. Með öðum orðum: kom-{
ast áfram, komast fram fyrirj
þann næsta, og ryðja úr vegi allri. sem Pjóðverjar voru
að segja,
væri það að elska náungann eins
og sjálfan sig. Og hann sagði okk
ur enn fremur, eins og til þess að
leggja ennþá meiri áherslu á oirð
sín. Gefa þeim ennþá meiri 'þunga,
að hver sá, sem þættist elska
guð, en 'hataði bróður sinn væri
lygari. Eg get þess vegna ekki
betur séð, en að Kristur sjálfur
hafi gengið út frá þessu,
samkepni, og ef þú nærð takmark-
inu, þá er sjaldan spurt tovaða að-
ferð þú hefir notað, því tilgang-
urinn helgar meðalið. pað er! breiða eitthvert dulargerfi, ein-
eiginlega iþetta, sem á hérlendu bvern huliðshjúp yfir hugsanir
máli er kallað „succsess“ sem er °kkar og athafnir, að við þekkj-
alt. Það er fátt, sem ?eiðandi um Þær naumast ef við sjáum
| mentamenn þessa lands tala, Þær afhjúpaðar, og það var eins
I eða rita fremur um en 1 þessu tilfelli. pað er ýmislegt
| þetta “success’,, það er að aftur áraóti, sem bendir á að
ná takmarkinu, og takmarkið, sem þjóðverjar hugsi skýrair en við,
allajafna er talað um, er það að og geri sér hetur grein fyrir eðli
ná upp'hefð auð eða völdum, og! lufanna- Peir virðast 'hafa gert
)>ar er auðvitað auðurin auðveld-; 'vSer ?rein fyrir Jrví, á hverju menn
dirfast I
að hún
sinni, en þessir spekingar gleyma1 væri rett- Við héldum því alment
þá alla jafnan að geta þess, að fram að menningin væri rétt, en
það er hægt að kaupa alla hluti j 'Það var af miklu Ieyti vegna þess
of dýru verði, öll veraldarinnar | a^ við böfðum ekki gert okk.ur
gæði. Að þesi orð meitaranns! srein fyrir því, í toverju hún var
hafa eins mikið sannlleiksgildi! fólgin.
þann dag í dag, eins og þegar þau ! ^g minnist þess að eg las fyrir
voru töluð fyrir nærfelt 1900 ár- nokkrum árum síðan grein í einu
dregið hana glögga.
1 fornsögunum okkar
er víða
í fljótu
anir i ljósi; því það er æfinlega
fróðleikur í því fyrir okkur að undirstöðuatriði fyrir kenningu
kynnast ihvers annars hugsunum' sinm; a jþössu'm grundvelli
og skoðunum, því það eykur okk-1 hljóti því kristindómur að vera
ur útsýni og víðsýni, og það er bygður. Og með þessum grund-
engu síður fróðleikur í því fyrirí velli standi eða falli kristindóm-
mu síðan, að það stoðar þá mann
inn ekkert að eignast allan heirn-
inn, ef foann glatár sjálfum sér.
blaðinu hérna í Canada um það
hvað pjóðverjar væru klúrir og
ruddalegir á framgöngu sinni,
sem gn þag er elnmitt það> sem mann; hugsunum, orðum og gjörðuvn, og
kynið og menningin hefa veriði fiti; ff þvi. sem höfundurinn fær-
að gjöra. Við höfum verið að; ir mali sínu til sönnunar er það,
fórna því dýrmætasta, sem við! a^ Pjóðverjar kalli svínakjöt bara |
áttum, fyrir það «em var í sjálfu j svinakjöt og nautkjöt bara nauta
sér lítils eða einkis virði. Viði
Tvær nytsamar for-
skriftir
Hvernig búa skal til sósu á á-
vexti og kjöt.
% hlutar bolla af Borden’s St.
Oharles mjólk. % hlutar bolla af
vatni. 1 % teskeið af smjöri eða
annari feiti. 1 hálf, litil teskeið
af vatni. Hæfilegur skerfur af
pipar eða papirika.
Br^ðið fyrst smjörið eða fit-
una á pönnu, látið þar næst pipar
og salt ásamt dálitlu af mjöli og
hrærið vandlega. Smáhellið svo
mjolkinni og vatninu íblönduðu til
isamans í pönnuna og notið vír-
þeytil ef unt er. ~
Eggjalaus Mayonnaise.
3 teskeiðar af Borden’s miólk
óblandaðri.
V2 teskeið af salti.
14 teskeið af mustarði.
2 teskeiðar af sterku ediki.
% af bolla af saladolíu hvaða
tegund sem er.
Vi úr teskeið af pipar.
Látið síðan mjólkina samanvið
og blandið olíunni út í með
egfTjaþeytir. Næst er edikið látið
út í. Notið síðan eins og hvert
annað Mayonnaise. Loks skal
láta réttinn í foauk eða dunk, með
góðu loki yfir. Geymist hann ó-
endanf.ega á svölum stað. Sé rétt-
urinn of þykkur, skal þynna hann
með Borden’s St. Charles mjólk.
i ánauð fyrir ímyndað takmark,
sem í sjálfujeér -var ekkert tak-
mark, því að þó svo kunni að
virðast í fljótu bragði, að við foöt'
mentamennina, að kynna sérl urmn- Ef að þessi grundvöllur er höfum verið að selja sjálfa okkur
hvernig alþýðumaðurinn í öllum ekkl sannun. sléttur eða hag-
sínu'in einfaldleik, lítur á sum af j kvæmur,. þá er kristindómurinn
þessum stærstu og erfiðustu við- ekki hel(lur’ °8 þá er hann
fangsefnum mannkynsins. Þetta sjaHfallinn. Það, se,n mér finst ________________ __________
er ástæðan og afsökunin, sem eg einkennilegaat og eg vildi segja 1 um náð takmarkinu, þá er það þó
hefi að færa fyrir því að dirfast sor8le8ast, er það, að það er eins miklu oftar svo, að við gætum
að koma ihér fram og tala við ykk- kirkja11 sjálf hafi ekki viljað fremur sagt, að það væri takvnark-
ur um slík 'málefni; þó eg kann-! sja eða viðurkenna þennan sann-1 ig( sem hefði náð okkur. Eg veit
ist fúslega við, að eg sé hvorki leika> Þy1 ef kirkjan sjálf Ihefði þjg þekkið ýmsa menn, sem við
mentaður né mællskur, og það sem vllJað sjá eða viðurkenna þennan > mftidum segja um í fljótu Ibragði
mig langar að taila um við ykkur sannleika, þá ihefðu menn innan ag hefðu eignast mikinn auð, en
ihér, verði í ýmsu mjög abota- kiiikjunnar oikki verið að berast aj við nánari atfougun mundum viö
vant, þá gæti eg þó foaldið að | banaspjótum út af smámunum viðurkenna, að það voru ekki þeir
eittfovað áf því, ,sem eg kynni að eða út af ekki neinu, og þó allra sem eignuðust auðinn foeldur
segja toér, gæti orðið „vkkur að; síst út af aukaatriðum í trúar-' auðurinn, sem eignaðis þá, eins
umhugsunarefni, og þá er ekki al-j efnum, og á þann ihátt, að fótum-j ,vi]f. það oft verða með upphefð-
gerlega til einskis af'stað farið. i troða sjálfan grundvöll kristin-| jna og völdin. Við foöfum rekið
Okkur er sagt það af ýmsum dómsins, þá hefði kirkjan ekkij okkur á það nokkuð oft hér í
hugsandi og íeiðandi mönnum,; toeldur verið að hlaða undir þærl Canada, að staðan verður alloft
nútímans að við séum stödd eins ( stefnur, og stofnanir, sem eru al- herra mannanna, í staðinn fyrir
og á gatnamótum og það séu alda j gerlega andvígar undirstöðuat-1 að maðurinn sé ’foerra stöðunnar.
riðum hennar >sjálfrar.
Hinum megin aftur er sá grund-
völlur, sem menning okkar er
bygð á. Viðskiftalíf, þjóðfélags-
skipulag, millilandamál yfir höf-
Erindi flutt í Vatna-
bygftum.
Eftir Jón Jó/iannsson.
Herra forseti! Kæru áheyrendur
Eg gæti trúað, að ýmsum af ykk-
ur, sem eruð ‘hér aamankomnir
kunni að finnast að skörin vera
farin að færast upp í bekkinn, ef
eg segi ykkur að mig langi til
hvörf í aðsigi. Stórbreyting á hög
um og huga manna, og ástæðurn-
ar fyrir þeim aldafovörfum séu
aðmiklu leyti þær, að almenning-
ur sé farinn að hugsa með meiri
alvöru uvn heimsmáTin, en nokkru |
sinni áður.
Eg geng út firá því, að það sé ^
nokkur sannleikur í þessu, þó mér
finnist á hinn bóginn, að dæma ;
eftir ræðum og rit.um nútímans, |
að ihugsun al'mennings í þessum
efnum vera þó nokkuð froðukend.
pað er þó kannske fremur, að
að það er eins og menn séu hrædd
ir við það að dýfa árunu'm í, af
þeim ástæðum að yfirborðið
kunni að ókynrast. En við vitum
að ef við þurfum að róa á móti
þungum straumi og við erum nú
að róa á móti þungum staumi,
meigurn við ekki vera forædd við
það, að dýfa árunum ,í, jafnvel þó
yfirborðið ókyrrist að nokkru.
Annað, sem við foeyrum alloft
sagt í sambandi við þessi mál, er
það að heimsmenningin sé aJvar-
lega sjúk, og sumir jafnvel ganga
svo langt að segja að hún hafi
þegar verið „vegin og léttvæg
fundin", og eg foeld að fjöldinn
af okkur neyðis til að viðurkenna
að það sé sannleikur. Stríðið
mikía og afleiðingar þess hafa al-
ment fært okkur heim sönnur
um það, betur en nokkru sinni
áður, að það er ekki alt með feldu
Að fyrirkomulagið er alls ekki
heilbrigt. En ef okkur er annt um
að lækna þennan sjúkdóm, sem
okkur væri efalaust öllum, ef við
Ihéldum að við toefðum nokkra
möguleika til þess, þá meigum við
ekki vera forædd við að kafa þó
við þurfurn að kafa djúpt, til
þess að komast fyirir upptök sjúk-
dómsins, og ef unt er nema or-
sökina burtu, því það er þó eina
lækningaaðferðin, sem er að
nakkru nýt.
pað þriðja, sem við heyrum oft
sagt í þessu sambandi, er það, að
heimsmálin séu orðin svo flókin,
að það sé orðið mjög erfitt úr
þeim að greiða; og það er isann-
leikur. Við erum alment orðin
svo flækt í okkar eigin neti, að
við vitum ekki lengur fovar við
stöndum. Við erum jafnvel foætt
að geta gert okkur grein fyrir
því, hvað sé rétt og fovað sé
rangt, vegna þess að hver ’mót-
sögnin og mótbáran rekur aðra.
pað, sem frá einu sjónarmiði er
rétt, er ekki allsjáldan rangt frá
hinu. Það var einmitt um þessar
flækjur, sem mig langaði að fara
nokkrum orðum hér á kvöld, því eg
hj’gg að æðmiairgt af >sjúkdómum
menningarinnar eigi einmitt rót
sína að rekja til þessara flækja,
Að það sé, ef svo mætti að orði
komast eins konar andleg garna-
flækja, isem að menningunni
gegur.
Ástæðurnar fyrir þessum flækj
Auður, upphefð og völld eru efa-
laust góðir Ihlutir ef við kunum
með þá að fara, ef við erum foús-
bændurnir og þeir þjónarnir. En
þegar við höfum selt sjálfa okk-
vorum við að Cifa, að það var ráð i , ,, .„ .
andi afl í lífi okkar og löggjöf, en : fe 1 um a^P el J’ . 0pL ... .
við erum orðin svo vön þvi, að! bragði kann að virðast að til þess
ara leika hafi verið efnt aðeins
at' skemtanafýsn og góðhug. En
ef við gáum betur að, verðum við
a’taf vör við, að hér hefir legið
öfund á bak við. Kappleikirnir
voru allajafnan milili manna, sem
voru metorðagjarnir og þoldu
ekki að nokkrir væru jafnokar
sínir, ihvað þá heldur fremri, og
til þess að ganga úr skugga u*m
það, voru kappleikirnir oft og
einatt settir á stoð. Kappleikirn-
ir voru bara minnifoáttar stríð.
Vanlega byrjun á blóðugu striði,
því þeir enduðu alloft með fbví að
af þeim hlaiuzt blóðsúthellingar
og vígaferli, oft og einatt mann
fram af manni.
Það er máls.háttur á íslensku,
^em segir að það fié enginn ann-
ars bróðir í leik, og ef við ibætum
við og segjum kappleik ,þá er það
óneitanlega sannleikur, að
forr.mönnum forfeðrum okkar,
sem voru þó kappsmenn miklir,
var þetta Qjóst. Má benda á ýms
| dæmi, en eg ætla að láta mé>r
nægja að benda á eitt og það er
úr sögu þeirra fóstbræðra por-
móðs og porgeirs. pað var þegar
uppgangur þeirra var sem mest-
ur og þeir fóru um sveitir og
foöfðu það af mönnum, sem þei'®
gott þótxi, iþví fáir treystu afls
við þá segir sagan. pá var það
einn dag að porgeir ræðir vií
Þormóð á þá leið og spyr hann,
hvort ihann haldi að nokkrir tveir
menn þar á 'landi muni þeim jafn-
snjallar? “Víst held eg að þeir
mundu finnast >ef leitað >væri“,
segir Þormóður. „Eða hvernig
heldur þú að leikar færu, ef við
reyndum með okkur harðfengi?"
„Eigi hefir mér það til 'hugar
komið að svo mundi fara," segir
Þormóður, en >það veit eg að þessi
orð þín skilja okkur, og skiljum
nú félagið." petta varð til þess,
að þeir fóistbræður skildu, og sá-
u,st aldrei framar, jþví Þormóður,
sem var s>kynsamur maður, orð-
gætinn, og þeirra miklu vitrari,
skidli vel, að það var enginn ann-
ars bróðir í ileik, ef það var vökn-
>uð kappgirnd hjá Þorgeiri. Hf
(Framh. á 7. bls.)
'kjöt. Þar sé þó munur á siðmenn-
ingu Englendinga, iþeir láti sér
ekki svo leiðis orðbragð um munn
fara. Þeir kal’li svínakjötið
„pork“ og nautakjötið „beef, og
við getum hákað í okkur nauta-
kjöt og svínakjöt eftir vild, án
þess að láta okkur detta í hug
naut eða svín. Þetta er einmitt
það, sem við foöfum verið að g;ra.
Við höfum verið að igefa folutun-
um annað nafn, en þeir áttu skil-
ið að heita og þah er ,'að nokkru
leyti orsök þess, að við foöfum
ekki gert okkur grein fyrir insta
eðli ‘hlutanna. pað er til dæmis
fjöldi vnanna, sem halda því fram
og virðast halda því fram af sann
færingu, að það sé ekkert rangt
eða ókristilegt, við samkeppnina
hún sé þvert á móti blátt áfram
nauðsynleg, því ihún sé driffjöðr-
in í öllum framkvæmdum mann-
anna. Ef það væri ekki fvrir sam
keppnina þá mundum við !eggj-
ast í leti og ómensku og ekki gera
neitt. Þessir menn hugsa dálítið
á svipaðann hátt og Salomon, þó
*
I
SÖMU STÆRÐ OG VAR
(átta blaðsíður)
Fyrir $3.00
árgangunnn
Gerist kaupandi