Lögberg - 14.08.1924, Page 7

LÖGBERG, FHMTUÐAGINN, 14. AGÚ6T. 1924.
Bis. 7
HARRY GRANFIELD
MÆLIR MEÐ TANLAC
“Heilsa mín hefir batnaS svo
mjög upp á síðkastiö, eftir að eg
fór aÖ nota Tanlac, að eg get ekki
annað en hælt þvi, sem dásamlegu
meðali”, segir Harry Granfield,
153 Havety St., Toronto, Ont.
“Síöastliöin fjögur ár haföi eg
þjáðst svo mjög af meltingarleysi,
að eg gat helzt ekkert unnið. Taug-
arnar voru orðnar svo veilar, aö
mér kom stundum ekki blundur á
brá nótt eftir nótt. Kraftarnir voru
á þrotum og sár þreytutilfinning
haföi gagntekið mig allna.
“Eftir aö eg fór að nota Tanlac,
komst maginn skjótt í gott lag, og
fylgdi þvi bezta matarlyst. Nú sef
eg vært og draumlaust á hverri
einustu nóttu og vakna á morgn-
ana meö hugann þrunginn af
starfslöngun. Eg get með góðri
samvizku mælt með Tanlac við
hvern sem er.”
Tanlac fæst -hjá öllum ábyggi-
legurn; lyfsölum. Varist eftir-
stælingar.
Vegetable Pills ættuð þér einnig
aö noto. Þær eru ágætar viö stíflu
og hafa hlotið beztu meðmæli frá
þeim, sem búa til Tanlac.
Innflutningur fólks frá
Scandinavísku ríkjunum
Innflutningur til Canada frá hin-
um ýmsu Norðurálfuþjóðum, hef-
ir verið allmikill á síðastliðnu vori
og sumri því, sem nú er aö líða.
Æskulýð Norðurálfunnar er stöð-
ugt aö veröa ljósara og ljósara,
hve tækifærin i Canada eru mörg,
ekki þó hvað sízt á sviði landbún-
aðarins.
Frá Scandinavisku rikjunurrí hef-
ir innflutningurinn veriö með lang-
mesta móti og má það vafalaust
að miklu leyti þakka hinum beinu
ferðum, sem Scandinavian Ame-
rican eimskipafélagið heldur uppi
á milli Norðurlanda og Halifax.
Er það fyrsta Scandinaviska eim-
skipafélagið, sem gert Tiefir Hali-
fax að viðkomustað á leiðinni til
New York. Nú hefir Scandinav-
ian American eimskipa{élagiö opn-
aö skrifstofu í Winnipeg, til þess um
að geta greitt enn betur fyrir far-
þegjaflutningi. Félaginu er það
ljóst, aö það er ekki nóg að flytja
hingað fólk og sleppa þar meö af
því hendinni, heldur er þessi nýja um
skrifstofa opnuð til þess að leið
beina fólki, eins og framast má
veröa, eftir :aö hingað er komið.
Hlýtur slíkt að veröa almenningi
kærkomiö.
Mr. Helge Petersen, er starfað
hefir undanfarið á aðal skrifstofu
Scandinavian American eimskipa-
félagsins í Kaupmannahöfn, hefir
verið ráöinn framkvæmdarstjóri
hinnar nýju skrifstofu vorrar í
Winnipeg. Hefir hann veriö hér
áður og er þar af leiðandi fjölda
fólks að góðu kunnur. Hefir
hann ótakmarkað traust á fram-
tíðarmöguleikum Canada.
Scandinavian American eimskipa-
félagið er í vissum skilningi part-
ur af hinu heimsfræga danska eim-
skipafélagi, er The United Steam-
ship Company nefnist, sem hefir
afgreiöslustofur í svo að segja
hverri einustu hafnarborg heims-
ins.
Félag þetta hefir lengi haft vöru-
flutningaskip í förum milli Scandi-
navisku landanna, en til beinna
fólksflutninga var stofnað fyrst í
í vor. Er það ein sönntrn þess enn,
hve mikið traust félagið hefir á
framtíð hinnar canadisku þjóöar.
Enskur rithöfundur.
og blaðamaður, Howard Little aö
nafni, var meðal farþega á Botniu
er hún kom í gær (7. júlíj. Hann
kom hér áður á skólaárum sínum,
nokkru fyrir aldamótin, og feröaö-
ist þá eitthvað upp um sveitir. í
þeirri ferð kyntist hann ýmsum
merkum mönnum hér, þar á meðal
Magnús Stephensen landshöfð-
ingja. Dáist hann enn að því, hve
vel kona hans mælti á enska tungu.
Hann fór i gær upp í stjórnarráð
og kvaö hann það koma sér kyn-
lega fyrir sjónir, aö sjá þar nú
skrifstofu, sem hann hafði áður
setið til borðs. Frá þessari fyrri
ferð sinni hefir hann ávalt boriö
hlýjan hug til íslands, og einsetti
sér þá aö koma hingað aftur, þótt
annir og atvik hafi hamlað því,
að það yrði fyr en nú. Hann fer
heimleiöis með Botníu um miðjan
mánuöinn, en hefir hug á að koma
hingaö aftur í haust með konu sína
og dvelja hér næsta vetur, ef hon-
um yrði trygð hér atvinna við
kenslu eða fyrirlestra. TíÖinda-
maður Vísis hefir átt þess kost, að
sjá meðmæli Mr. Littles, og eru
þau slík, að á betra verður ekki
kosið.
Þjóðhátíðarhald Gimli-
búa.
Að morgni ihins 2. ágúst, var
fremur skuggalegt umhorfs í
Gimlilbæ. Rignt hafði mjög seinni-
Ihluta nætur og fram yfir dag’mál
var álskýjaður ihiminn svo hvergi
eá til sólar. Fór úr pví smátt og
smátt að greiða til, þar til að upp
úr hádegi var komin ein sú dýrð-
legasta veðurblíða; sem hugsast
getur, glaðasólskin og dúnalogn.
Það er óvíða fegurra en á Gimli,
þegar heiður himininn speglast í
gullröðnu vatninu og sólin varp-
tofrabjarma um myrkgrænt
verður þú.
Ó mín Ijúfa ástin trú, aldrei gömul
verður þú.
k
Missi gullnir lokkar lit} lífsþrótt
rýri æfistrit,
fölni kinnar falli inn; fyrnist aldr-
ei kærleikinn.
Ástrík hjörtu ung og 'heit aldrei
vetrar kuldinn beit.
Ástrík ihjörtu ung og heit aldrei
vetrar kuldinn beit.
Lítið saka silfurhár, sokknar
kinnar, daprar brár,
þar sem ástin ung og skær ennþá
hjartans strengi slær.
Þú ert ennþá ung se’m fyrst, er eg
fékk þig ljúfa; kyst.
Þú ert ennþá ung sem fyrst, er eg
fékk þig ljúfa} kyst.
Kór:
óðum fölnar æskulblær,
ellin, vinur færist nær.
(Silfurgrá og gullin hár
glóa mér í dag um brár.
Pétur Sigurðssn þýddl.
-------0-------
íslenzkur upplestrar-
snillingur.
Hér voru tveir vinir saman} af ð-
líkum iþjóðum en sama kynþætti;
að slíkri leit að guði, hreinleik,
fegurð og góðleik. og miðluðu
öðrum af......„...”
Gustav Wolf hefir og ritað góða
grein um ísland í þýskt blað, sjálf-
sagt eftir upplýsingum frá Jó-
hanni vini sínum. — Ennfremur
hefir hann ritað grein um Jóhann
Jónsson og lýkur þar miklu lofis-
brði á hann sem skáld. Minnist
hann þar og nokkurra annara ís-
lendinga, sem í Leipzig hafa
dvalið.
Það er gleðilegt, þegar íslend-
ingar gera landi sínu sóma með
öðrum þjóðum, en til þeös er Jó-
hann manna líklegastur. Og ætt-
um vér að taka slíkum mönnutn
vel er þeir leita ihingað heim. Veit
eg að vísu ekki, hvort Jóhann
hyggur til þess að svo stöddu.
Jakob Jóh. Smári.
Vísir 7. júlí.
ar
síkógarlimið. Klukkan tæplega tvö,
ihófst skemtiskráin með fjörugum
inngangsorðum frá forseta hátíða-
ihaldsins, hr. Berglþóri Þórðar-
syni fyrrum bæjarstjóra á Gimli.
Söng Iblandaður söngflokkur und-
ir stjórn ihr. Davíðs Jónassonar,
þjóðsöng Islendinga, “ó Guð vors
lands.” Mintist Einar P. Jónsson
þá íslands, en á eftir las hr. Ingi
Thordarson upp snjalt kvæði eftir
Þorskabít. Næst flutti séra Sig'
urður Ólafsson ræðu fyrir minni
Canada, en að henni lokinni, las
forseti upp hið fræga kvœði Ein-
ars H. Kvarans, “önnur lönd með
ellifrægð sig skreyta.” o. s. frv
Vestur-íslendingminni flutti fyrr-
þingmaður í Saskatchewan
þinginu, hr. W. H. Paulson. En er
hann hafði lokið máli sínu, las hr.
Gísli Jónsson upp frumsamið
kvæði tileinkað Vestur-íslending-
Söngflokkur hr. Davíðs
Jónassonar söng öðru ihvoru ís-
lenska þjóðsöngva og tófcst ‘mæta-
vel.
Dans var stiginn að kveldinu og
verðlaun veitt, þeim, er fram úr
sköruðu.—
Aðsókn að ihátíðahaldinu mátti
iheita góð, ekki sízt þegar tekið er
tillit til þess hve ákaft hafði rignt
nóttina áður og vegir þarafleið-
andi torfærir.
Hér fylgir skrá yfir fólk jþað,
er í íþróttum tók þátt og verðlaun
vann.
Standing Broad Jump.
lst — Karl Torfason.1—
2nd — Carlyle Jóhannson.
3rd> — Lárus Sigurdsson.
Running Broad Jump.
lst 1— Karl Torfaison.
2nd — Wallace Bjarnason.
3rd — Carlýle Johanneson.
Hop Step and Jump
lst — Karl Torfason.
2nd '— Wallace Bjarnason.
3rd. B. Jónasson.
High Jump.
lst — Karl Torfason.
2nd — Franz Sólmundsson,
3rd — Wallace Bjarnason.
Pole Vault.
lst — Karl Torfason.
2nd — Carlyle Jolhannson.
3rd — B. Jónaisson.
Kappsund.
lst — Pétur Thorsteinsson.
2nd — Joihn Sigurdsson.
3rd' —1 Franz Sólmundsison.
, Kappsund.
lst — Bergþóra Goodman.
2nd — Helga Goodman,
3rd — Bára Sól’mundssOn.
Glíma.
lst Arthur-Benediktsson.
2nd — Willie Olson.
3rd — Lorne Johannesson.
Vals.
lst. — Mi»s L. Freemansson.
2nd — Miss J. Hálldórsson.
3rd — Miss O. Olson.
Jóhann Jónsson heitir maður.
Hann er stúdent héðan frá Menta-
skólanu’m, en ættaður vestan af
Snæfellsnesi. Hann hefir dalið i
noiklkur ár í Þýskalandi við nám
og er þar enn.. Og þar hefir hann
getið sér hinn besta orðstír.
Jóhann er skáld. Það vissu
nokkrir menn hér heima, áður en
hann fór utan. Hefi eg sjaldan
hitt mann, sem fremur væri skáld
irll að eðlisfari og upplagi ,en hann.
a_ þEn Jóhann er eiknennilegur og fer
sjálfs sín götur en ekki annara.
Nokkrum sinnum lét Jóhann
heyra til sín upplestur eða fram-
sögn á kvæðum í félögum og á
samkvævnum hér. Þóttust ýmslr
kenna þar efni í upplestrarsnilling
ef hann fengi æft sig og iðkað
listina. Og nú er svo komið, að
honum er á Þýskalandi jafnað við
meötu snillinga í þeirri grein.
Eg hefj séð nolkkur þýsk blöð,
þar isem skýrt er frá upplestrar-
kvöldum, þar sem þeir lásu upp
ibundið mál og óbundið, á íslensku
og þýsku, Jóhann iog vinur hans
þýskur, skáld, er Guistav Wolf-
Weifa heitir. Hér fara á eftir
glefsur úr umsögnum blaðanna
um framsögu Jóhanns:
“Og nú Jóhann Jónsson. íslensk
kvæði! Enginn ’maður mun skilja
þau, var sagt áður, og nú getum
vér sagt, að sérthver áheyrandi
hafi fundið til þeirra og skilið
þau. Gnægð iblæíbrigðanna í munni
slíks sannarlega ótvíræðs fram-
sagnarsnillings (meisterprechers)
Silfurþræðir á meðal hinna
gulLnu.
óðum fölnar æskublær, ellin,
vinur, færist nær.
Silfurgrá og gullin hár glóa mér í
dag um brár.
En þú ljúfa, ávalt hér, ung og
fögur verður mér.
En þú Ijúfæ ávalt hér, ung og
fögur verður mér.
Æskuroðinn þegar þver, þitt og
ihárið grána fer,
þínar kinnar kyssi’ eg þá, kæra víf,
og mun þér tjá:
ó mín ljúfa ástin trú, aldrei gömuT 0g Gunnaris Gunnamsonar.
sem Jóhann er, framsagnarform
hans og ekki síst persóna hans,
ómur raddar ihans, — þetta er alt
eins og skapað til þess að segja
fram kveðskap eins og Eddu eða
Grettisljóð, sem ÍWolf hefir veitt
oss góðar þýðingar úr. Svo er og
um “Delirium bibendi” eftir Jó-
hann Jónsson se’m þeir báðir
sögðu mjög áhrifamikið fram.....
Jónsson er framisegjari, sem
sjaldan mundi finnaist slíkur, og
hann gerði vini sínum Wolf sann-
arlega ekki létt fyrir í gær, en
báðum þessum söngvurum ger-
manskrar hreysti og karlmensku
getu’m vér óskað til hamingju,
með svo óvanalega skemtilegt
kvöld...•••• Þessi orð eiga ekki að
vera en lofdýrð, heldur að eíns
framsetning á staðreyndum.”
Annað blað segir svo:
‘"Þetta var merkilegt kvöld og
kom manni á óvænt. Jóhann Jóns-
son! Hvar ætli þvílíkur framsegj-
ari hafi komið fram á seinustu ár-
um? ÍMaður verður jafnvel að
minna á Waldemar Stegemann og
Theodor Becker til þess að fá eitt-
hvað í áttina til samanburðar. Því
að þessi Jóhann Jónssion er af
náttúrunni miklum gáfum gæddur
til upplestrar og myndi líka eiga
isér mikla framtíð sem leikari.
Undursamleg rödd með dimttileit-
um blæ, blæbrigðul, beygjanleg og
sveigjanleg, — þar að auki óvenju-
lega næm tilfinning fyrir söng
og fallanda málsins. Þannig verð-
Matveislur.
“Látið ykkur ekki afvegaleiða
af ýmislegum og annarlegum
kenningum, því að þeir sem gáfu
sig að þeim, höfðu ekki happ af
því”. Hebr. 13. 9.
Það er einkennilegt en þó oft
svo, að sá sem er efnalega falli
næst, lifir of rík’mannlega. Allir
kannast vil dæmi fornaldarinnar,
sögurnar um hinar glaummiklu
og svallsömu borgir og að gleð-
skapurinn var á hæsta fstigi |í
hðllum Babylonar þegar fallið
var næst. Saga þjóðanna talar
sama máli. Andleg hnignun, sem
ávalt er undanfari fallls, kom ætíð
í ljós í svallsömu og ríkmann-
legu lífi.
Eg er einn af þeím mönnum,
sem finst bera mikið á veisluhöld-
um í Babýlon vorra tíma. Maður
les sjaldan eða heyrir um, að
haldnar hafi verið samfcomur, sem
hafi haft vekjandi áhrif í för meo
sér, sjaldan eru þvílíkir mann-
fundir auglýstir, og er eg viss um
að margur hugsandi ’maðurinn
þráir í sínu insta eðli þesskonar
fyritburði líkt og skrælnuð jörð-
in dögg himinsins. En hérna er
nokkuð sem iheyrist um og aug-
lýst er; Veislur, samsæti, ’hluta
veltur, útsölur, leikir, skemtanir
og margt fleira af þessu tægi. Það
er eins og menn geti ekki komið
saman eða náist ekki saman,
nema eitthvað af þessu sé á boð
stólu'm. Og þó Ihefi eg sannfrétt
að fjöldinn er þreyttur á þessum
umbnotum öllum, allri þeirri fyrlr
hðfn og viðhöfn við augu, munn
og maga.
Kenning meistarans var þessi:
“Þegar þú gjörir heimboð, þá bjóð
þú fátækum, vanheilum, höltum
og blindum, og þá ’munt þú verða
sæll, því þeir hafa ekkert að end-
urgjalda þér með; en þér mun
verða emdurgoldið það í uppriisu
hinna réttlátu.” Lúk. 14. 13.
IÞetta kendi Kristur en hvað
gera svo hinir kristnu. Eg ihefi
verið að huga í kringum mig, þar
sem eg hefi farið á lífsleið minm,
en ekki hefi eg orðið var við
mjög mörg þess konar heimboð,
móg er þó til af fátækum, einnig
töluvert af vanlheilum, Ihöltum og
blindum. Það er reyndar undar-
legur kristindómur, að sitja við
óhófsamar matarveislur heilar
nætur, en vita í næsta húsi aðra,
sem ekki geta sofnað fyrir sulti.
Eg er ekki að bjóða mönnum neinn
skáldskapi hér. Eg er albrynjaður
vörnum á þessu sviði. Eg tala að-
einis um það, sem eg hefi séð og
heyrt.
En hérna er önnur áminning
ibeinlínis til kirkjunnar: “En gæt-
ið sjálfra yðar, að hjörtu yðar
ofþyngist ekki við svall' og
drykkjuskap og áhyggju fyrir líf-
inu 0g komi svo þessi dagur
skyndilega yfir yður eins og
snara.” Lúk. 21. 34.
Hvaða dagur? Dagurinn þa
húsbóndinn kemur heim. Sjá
dæmisöguna í Matteusar guð-
spjalli 25. kap. 44 — 51 v. 1 þess-
ari ædmisögu er talað um tvenns
konar þjóna, eða tvo þjóna. Ann-
ar viðbúinn að gefur hjörðinnl
fæðu á réttum tíma — tímabæran
að svari við þessum spurningum. *
Eg er viss um að þetta hlýtur að
vera áhugamál fyrir þig eins vel
og fyrir mig. Hver var uppruninn
að öllum þessum veisluhöldum,
sem nú hafa sest svo í hásæti í
kirkjulífinu? Var það þesbi ilii
þjónn, sem kom þeim af stað?
Hvernig þá? Varð deila út af
heimkomu húsbóndans? Eða því
fór illi þjónninn að berja hina?
Eg skal játa það fyrir almenn-
ingi, áður en eg fer lengra, að
mér þykir fyrir því, að þurfa að
gerast svo uppáþrengjandi við
pólitískt blað, að biðja það að
flytja þetta mál mitt til manna,
sem er þó eini vegurinn; en hér
skal þó fljótt yfir sögu farið.
Hvert barn skilur það; að heim-
koma húsbóndans í dæmisögunni
er endurkoma Krists. Á öllum mið-
öldunum var ekkert hreyft við
þessu kenningaratriði. iSiðabótar-
menirnir gáfu því fremur lítinn
gaum. Lúter óskar nokkrum sinn-
um >í ritum sínum; að Kristur komi
•brátt og sagt er að hann hafi bú-
ist við endurkomu Krists eitthvað
þrjú hundruð árum eftir sinn dag.
Seinna vöknuðu svo siðaibótakirkj-
urnair til meðvitundar um skyldu
þeirra að boða fagnaðarerimdið út
um alla heimsbygðina, en jafnvel
ekki þá var neitt.farið að tala um
eða 'búast við heimkomu húsbónd-
ans. Ekki fyr en hinn ákveðni
<<
»>
Eg var hartleikinn af verkjum í baki
Mr. Alfred McNeill, Chapel Rock, Alta, skrifar:
“Veturinn 1920-1921 þjáöist
eg af sárum bakverk og gat viS
illan leik sint* mínum daglegu
störfum. Þvagið komst í þá ó-
reglu, aö eg varð iðulega aS fara
á fætur oft á nóttu. Eg reyndi
árangurslaust fjölda meöala,
þar til eg aS lokum fór aö nota
Dr. Chase’s Kidney-Liver Pill*
og þær læknuSu mig, áSur en eg
var búinn úi fyrstu öskjunni.
Mér hefir aMrei liSiS betur á
æfi minni, enVú, og er eg þó á
67. árinu, get unniö frá morgni
til kvelds, án þess aS finna til þreytu.
Dr. Case’s Kidney-Liver Pilis
35 cents askjan af 3>j pillum, Edmanson, Bates & Co., litd., Toronto.
arnar þær sömu. Ekkert nema
kraftur Guðp anda hefði getaö
komið svo ðflugri; en þó hljóðri
og rólegri reyfingu af stað.. En
eins og lærisveinar Krists, sem við
inreið hams í Jerúsalem hrópuðu
“Hósíanna,” bjuggulst við að hann
mumdi nú verða konungur; svo
bjóst iþeissi skari, er boðaði komu
Krists um 1844, við komu hans
um þær mundir. Ef þeir hefðu
ekki gert það, mundi boðskapur
búr og
Advent
þeirra aldrei hafa orðið eins
tími upprann. Það er sagt mjög steríkur og þeir ekki upp fylt þa
ur þessi upplestur að þjótandi boðskap. Hinn segir 1 hjarta sínu!
ómlist, sem lætur hið útlenda — “Húsbánda mínum dvelst og hann
Delirium biibendi og brotin úr tkur að iberja samþjóna’ sína, en
Grettisljóðum, sem Guistav Wolf
Ihefir þýtt með aðdáanlegri leikni
— verða eins lifandi og þýðingarn-
ar á þýskum kvæðum, eftir Heine,
Uhland og Goethe á íslensku.
Merkilegt kvöld. Kuldanum I
byrjun var blásið í burtu af heit-
um hjartanleik og einlægri aðdá-
un að báðum, skáldinu og ffam-
segjaranum. iFyrir áhugamenn
um bókmentir var það lika merki-
legt sem hvöt til að láta þekk-
ingu sína á Norðurlöndum ná út
yfir Ibsen, Björnson, Srindberg,
Gjellerup, Jacobsen, Hamsum og
Gejersta’m, —láta ihana ná til Ras-
mu'ssens. sem safnar grænlensk-
um þjóðsögum, og til Islending-
anna Bjarna Jónssonar frá Vogi
ákveðið í 11. kap. í Daníels .bók, 36
—40. versi, að “þegar að enda-
lokunum líður’ mun konungurinn,
sem “ihreykir isér yfir alt” (Frakk-
land) og “konungurinn suður frá”
(Egyptaland) “og konungurinn
norður frá (Tyrkir) heyja strið.
Það var á árunum, sem Btjórnar-
byltingin geysaði á Frakklandi
sem þessi >þrjú ríki voru að berj-
ast. Napóleon Mikli lagði einmitt
af stað til Engyptalands árið 1798
og þessar þrjár þjóðir áttusb við,
Frakkland, Egyptaland, og Tyrk-
ir Spádómurinn segir hiklausr
að þetta verði við “tíma endalok-
anna.’ Þá ætti eittihvað að fara að
heyrast um heimkomu húsbónn-
ans og það leið ekki á löngu. Ar-
ið 1831 byrjaði William Miller að
prédiika um endurkomu Krists, og
1844 hafði ,W. Miller nöfn og
heimilisfang þrjú þúsund presta
sem víðsvegar í heiminum boðuðu
endurkomu Krists. í bók, sem
heitir, “The Great Second Advent
Movement,” og skrifuð er af
manni, er tók þátt í hreyfingunnt,
eru talin upp nðfn á 20 mönnum,
,sem allir á sama tíma, í ýmsum
löndum ibyrjuðu að boða aðventu
boðskapinn í ræðum 0g ritum án
þdss þó að vita hver um annan.
Ekkert nema vantrúin ein gæti
eignað mönnum eingöngu þá
ihreyfingu, hún kom á ákveðnum
tíma og hafði stórkostleg áhrif á
kirkjulíf. Höfundur þessarar bók-
ar tekur upp á blaðsíðu 103 stað-
hæfingu eftir ensku riti, að sjö
ihundruð prestar tilheyrandi ensku
kirkjunni (tihe Ohuroh of Eng-
land) hafi boðað með djörfung
endurkomu Krists um þessar
mundir. Einig segir hann frá hin-
um merka trúboða Joseph Wolff,
D. D., sem sendur var frá Ertg-
Jandi árið 1831 til Palestínu til að
starfa fyrir Gyðingana, að hann
fram að árinu 1845 hafi ferðast
um Palestínu, Egyptaland, um
istrendur Rauða hafsins, Mesópót-
amíu, Crímú, Persíu, Georgíu um
Ottómanska veldið, Grikkíand,
Araibíu, Tyrkland, Bokhara, Afg-
hanistan, Caishme're Hindufttan,
Tíbet, Holland, Skotland, írland
og boðað bráða endurkomu Krists
einnig í Konstantínópel, Jerúsa-
lem St. Helína, Miðjarðailhafs
eyjunum, í New York og >það öll-
kirkjudeildum.
ISami höfundur, sem dvaldl
um mörg ár í Norðurálfunni og
starfaði að kirkjumálum í §víþjóð
segiist sjálfur hafa talað við
menn, sem boðuðu aðventuboð-
skapinn > er þeir voru 5 til 8
ára gömul bðrn. Þeir sögðu honum
að þeir hefðu ekiki getað staðið á
móti þeim krafti, isem kom yfir þa
Þar var um unglinga og börn að
ræða, sem aldrei Ihöfðu lært að
lesa, en sem fóru með langa sálma
og töluðu um ritninguna og lásu
úr Ihenni eins og gamlir reyndlr
menn. Þar er pagt frá tveimur
drengjum 15 ára og 18 ára, sem
ihúðstrýktir voru og settir í fang-
elsi fyrir að boða þennan boð-
skap, en voru látnir lautsir af kon-
unginum og héldu svo verki sínu
áfram.. Það er næstum freistandl
að lesa þesisar frásagnir og geta
ekki ,sagt frá iþeim, eins og vera
ætti. Hér verður að nægja með að
segja, að þessi íboðskapur varð
undra fljótt að sterku hrópi, sem
hljómaði víðsvegar um heims-
bygðina,náði til allra kirkna og
var stutt af öllum kirkjum meira
og jjninna, hafði stórkostlegar
vakningar í för með sér og sann
færði syndara. Árlbók Meþódista-
kirkjunnar segir að á árunum
18401—1844 Ihafi 256,000' manns
tekið isinnaSkiftum í Ameríku. Og
etur og drekkur með svöllurum.”
Þessi hugsun hins vonda þjóns*.
“Húsibónda mínum dvelst,” sýnir
ótvírætt, að alment hefir verið
búist við iheimkomu húsbóndans
því 'hann segir: honum “dvelst’”
Vér vitum allir vel hver húsfoónö-
inn er. Hefir nokkurntíma verlð
alment búist við, að sá húsfoóndl
væri að koma heim? Hefir þessi
flokkikaskifting átt sér stað? Að
'hinn dyggi þjónn hefir kostað
kapps um að gefa fæðuna á rétt-
um tíma, en hinn illi þjónn hefir
tekið að hafa á móti því, að meiist-
arinn mundi vera í nánd, og ®vo
tekið að “eta og drekka með svöíl-
urum.”
Kæri lésari. Mig langar til að
biðja þig að leita dálítið með mér'í öðrum löndum voru afleiðing-
spádóma, er hljóða um þá hreyf-
ingu, eins og þeir gerðu. Eg trúl
persónulega að Guð sjálfur hafi
látið þá gleðja sig við þesisa hug-
mynd líkt og lærisveinana forðum
við hugmyndina um að Kristur
mundi nú verða konungur, til
þelss að það verk yrði unnið, sem
honum var þóknanlegt.
En nú kom hið erfiða augnablik
í reynelu aðventuskarans, líkt
og þegar lærisveinarnir sáu þann,
sem þeir fojuggust við að verða
mundi konungur, deyja á krossin-
um. Nú kom stundin er prófa
skyldi trú þessara manna. Hinn
“dyggi þjónn” vissi þrátt fyrir alt
og alt, að ihúsbódinn mundi brátt
koma og 'hélt áfram að gefa hjörð-
inni fæðu á réttum tíma. Aðventu-
boðkapurinn er nú fooðaður há-
róma í öllum löndum Iheimsins
og mörg kirkjufélög tala um end-
urkomu Krilsts. Slíkt hefir aldrei
skeð í allri sögunni áður fram að
1831. En svo er þá að segja frá
ihinum “illa’ þjóni. Hann tók að
segja í fojarta sinu: Húsbónda
mínum dvelst,” og tók líka að
‘%erja” sairíþjóna sína, en “eta og
drekka” með svöllurum.
Þegar þeir, >sem í raun og veru
ekki íhöfðu þráð heimkomu hús-
með af
einiskonar hræðslu, sáu að hinn
tiltekni tími leið og ekkert mark-
vert skéði, var þolinmæði þeirra á
enda. Það var ekki verið að hugsa
um i hverju þeim hafði skjatlast,
heldur var allri von gálauslega
kastað burt og freklega gert gys
að því, sem rétt áður var álitinn
óhrekjandi sannleikur. “Hinn illi
þjónn’ þreyttist á að foíða. Sagði í
hjarta sínu: “Húisbónda mínum
dvelst”. Það er óhætt að skemta
sér, og nú tók hann líka að gera
það’ og “eta og drekka.”
‘INú hófst það sem aldrei hafðl
þekst áður á meðal mótmælenda
í Ameríku, — samkomur í kirkj-
unum til að eta og drekka og leika
sér. Allir voru velkomnir, sem
vildu koma og taka þátt í gæðun-
um.
Fyrsta tilfellið, sem vér vitum
að átt hafi sér stað í Ameríku var
í maí 1844, rétt eftir vonforigðin
miklu. Það var á þeissa leið: W.
Miller hafði samkomu í Rochester,
N. Y. og kendi að nú væri yflr
standandi tíminn er “brúðgum-
anum dvaldist” og meyjarnar sofn-
uðu, Matt. 5. Kap. Miller hvattl
fólk’ið til að halda fast við von
sína og brátt mundu þeir hrein-
skilnu fá fullkomnari skilning á
þessu.. Á sama tíma var stofnað
til “veizlu” í kjallara einnar
stærstu kirkjunnar í Rodhester.
Fjðldi fólks var þar samankominn
foæði kirkjumeðlimiir og vantrc-
aðir. Skólakennari nokkur skemti
fólkinu með því að gera W. Miller
hlæilegan og hæðaSt að kenningu
hans. Þar var og selt ísrjómi
(icecream) ostrur og sælgæti, og
25 centa rit er þessi kennari hafði
skrifað og hét: “Millers trúin af-
hjúpuð.”
“Það voru ekki 14 dagar liðnir
fyr en önnur kirkja auglýsti
‘1|veislu” í einum samkomusal foæj-
arins og bauð mönnum að koma
og gæða sér á ísrjóma, #strum,
kökum og öðru sælgæti. Innganga
átti að kosta 25 cents. Á þeissum
tíma og þannig byrjuðu nýtísku
veislur kirknanna, sem þroskast
hafa þar til um er að ræða “crazy
socials,” “grafo bags” “fieih ponds,
“kisising bees,” og fleira.” (Þess
gerist ekki þörf að þreyta sig á
að þýða þessi skemtananöfn, þau
mundu varla þekkjalst mikið í ís-
lensku máli) Þessi veisluhöld
hafa farið það í vöxt, að kirkjur
þykja nú ekki við ihæfi tímans
nema í þeim séu eldhús,
foorðstofur.
(The Great Second
Movement,” bl. 151, 152.
Það mætti bæta því við, að
kirkjurnar eru ekki alstaðar álitn-
ar fullkomnar nema þær hafi líka
danssali, reykingaklefa, spilástof-
ur og annað því líkt.
Ldsarinn getur þá auðveldlega
séð, að sömu mannöskjurnar, sem
tóku að gæða sér á þesisufll hlut-
um einmitt þegar meist var talað
um heimkomu “húslbóndans,” tóku
einnig að “foerja” samþjóna sína
á sama tíma, foerja þá, isem ekkí
vildu vera þeim sammála um að
húsbóndanum mundi “dveljast”.
Að “foerja” þá meinar auðvitað, að
andmæla þeim, gera gys að þeim,
að “slá” me<T"“tungunni” eins og
á dögum Jeremía, Jer. 18, 18.
Þeir, sem gert höfðu boðskap
fyrsta engilsins í Opinberunarb.
14. 6-12 að sinum og með mikilli
djörfung boðað: “Óttist Guð og
gefið honurn dýrð, því að komin er
stund dóms hans,” sáu nú að tím-
inn var kominn til að kunngera
boðskap annars engilsins: “Fallin
er, fallin er Babýlon hin mikla.”
Það, sem verið Ihafði ein mikil
sundrung (Bábýlon þýðir sundr-
ung) gat nú sameinast um þetta að
“eta og drekka” og vinna af kappi
á móti fooðskapnum um heimkomu
húsbóndans. Það var í sannleika
mikið fall, mikið andlegt hrun.
Seinna kvörtuðu foiskupar yfir hve
mörg hundruð og þúsund gengi úr
kirkjunum, að Ihjörtu áhéyrend-
anna væru köld og sljóf, að sjald-
gæft væri að menn tækju sinna-
skiftum og vakningar lítt mögu-
legar. Engin furða. Gyðingarnir
héldu áfram að fórna iþótt þeir
höfnuðu boðskap Kriísts. og Iíf-
létu hann en folessunin var vikin
frá þeim, fallið var fullkomið og
eyðileggingin var það næsta. Eftir
árið 1844 höfnuðu kirkjurnar
þessum vekjandi fooðskap, forhert-
ust í matveizlum og skemtunum,
eru nú mikið sundurliðaðar af
alls kyns tízkutrú og heimta nú í
dauðans vandræðum lðg, sem
þvingi menn í kirkjur, menn, sem
orðnir eru fyrir löngu dauðþreytt-
ir á tómleik hégómans. Fallið var
virkilegt.
Eg hei ritað þeslsar línur með
fullkomnum velvildarhug til allra
sem lesið geta og skilið þær, án
þesls að vilja 'særa tilfinningar
nokkurs manns. Eg fullvissa heiðr-
aðan lesara um, að eg hefi skrif-
að þær í fojartans einlægni og
hreinskilni, með ósk um að þær
mættu verða til . fróðleil^s þeim,
sem lítið visisu um uppruna þess-
ara hluta og til leiðbeiningar og
blessunar þeim, sem athuga vilja
sér til góðs.
“Það er gott að ihjartað istyrk-
ist við náð, ekki við mativeizlur,
því þeir, sem gáfu sig að þeim,
höfðu ekki happ af því.”
Pétur Sigurðsson.
Síðan
1857