Lögberg - 28.08.1924, Síða 2

Bls. 2
LÖGBERG, FIMTUDAGINN, 28. ÁJGÚST 1924.
Minni Canada.
2. ágúst 1924 á Gimli.
Eftir séra Sigurð Ólafsson.
Inngcmgsorð:
Herra forseti!
Híáttvirtu tilheyrendur!
Það, aö eg á aS taka til máls hér
í dag, er eg hræddur um aS verði í
áhrifum sínum líkt og álit ungs
Ameríku hermanns, sem á stríSs
timunum hafÖi fengið leyfi til dval-
ar á Englandi og notað tíma sinn
sem bezt hann gat að svala amer
íkanskri forvitni sinni. MeSal ann-
ars skoðaSi hann gamla og merki-
lega kirkju, þar sem fjöldi fólks
íhafði i liðinni tíS veriS jarðað und-
ir kórnum; leiðsögumaSurinn vildi
vekja aðdáun hjá hermanninum og
sagði, um leið og hann benti með
hendinni til gólfsins, þar sem nöfn
þeirra voru skráS:
“Innan þessara veggja sofa
margir.”
“Já, einmitt þaS,” sagði Ameriku
maSurinn, “en að þið skulið ekki
fá betri ræSumann.”
ÞaS er spurning, sem eg i hug-
anum beini að íslendingadagsnefnd-
inni hér; en enga ábyrgð bera þeir
á því, ef hiS sama skeSur hér og í
hinni fornu ensku kirkju: að inn-
an vébanda þessa skemtistaðar
sofi margir, áður en eg lýk máli
mínu. —
Þegar ungur maður leggur á staS
að heiman, og kveSur ástkæra vini,
er við burtför hans ganga hljóðir
til starfa sinna, skapast mynd í
huga hans, sem er greypt þar með
óafmáanlegum litum. MóSir hans
fylgir honum áleiSis aS fornum ísl.
sið, kveður hann þar sem enginn er
vottur aS hugstriði hennar né tár-
um. Sonur fer út i framandi land,
en hvert sem leiSir hans liggja,
“bera hugur og hjarta, síns heima-
landsmót”. Endurminningin um
ástvini og æskustöðvar verða hon-
um meS öllu ógleymanlegar. Trygð-
in viS það verÖur ef til vill traust-
asti þátturinn i thans eigin eðli.
Ást móðurinnar lifir aldrei ljósar
fyrir augum hans, en þegar hann
er sjálfur aS stófna til heimilis.
Endurminning um hana, gerir hann
aS betri heimilisföSur, en ella myndi
og gefur byr, til betri þroska, þvi
bezta, sem sál hans býr yfir.
Við erum stödd hér í dag til þess
að minnast hins liðna, og í ljósi
þess gerum viS okkur fagrar von-
ir. Ókleift er að hefja Canada-
minni án þess einnig að minnast
íslands; því að við, sem þar erum
fæddir, eða höfum alist upp undir
al-íslenzkum áhrifum, getum heim-
fært til okkar það, sem skáldið
segir:
“Oft minnist þin, Island, á er-
lendri slóð,
þeir arfar, er fjarvistum dve^a,
og syngjandi kveða sín land-
nemaljós,
og Ijúfan þér minnisdag velja.
Þó að milli sé úthafs ómælisröst.
þú ei hefir slept oss, þín tök eru
X föst.”
Þegar við minnumst Canada,
viröist að við stöndum líkt að vígi
eins og sonur sá, er skilið hefir
við móður og á sínum tima efnt til
heimilis á ný, fjarri æskustöðvum
sinum. z
Börn íslands voru þeir, sem hér
námu land á íslenzkri landnámstíð.
Ávalt hefir það legiÖ í landi meðal
Vestur-íslendinga, að þótt við
dveljum í fjarlægð við ættjörðina í
framandi landi, þótt við hljótum
að bindast þjóðfélagsböndum hér-
lendum, þá lifir i hjarta innflytj-
andans ást til ættlands síns, en sem
má með engu móti hindra hann í
skyldum hans í hinu nýja heim-
kynni hans.
Canada stendur þá í dag fyrir
sjónum vorum, sveipuð fögru ljósi
liðins tima; af þvi ljósi birtir þar
sem við nú stöndum, og það ljós
varpar vermandi geislum á ófarna
braut. En spurningin, sem eðli
lega -vaknar á þjóðminningardegi
eins og þessum, er þessi: hvert
stefnir þjóð vor, i. hvaða átt á
þros'ki hennar að verða? Hvert er
markmiðið ?
Og svörin veröa ýms og með
mjög mismunandi móti, sem eðli-
legt er. Englendingar* vilja, að
Canada verði nýtt England—þjóð,
sem i öllum meginatriðum líkist
ensku fyrirkomulagi, eftir því sem
að kringumstæður og staðhættir
leyfa. Lík hugsjón vakir fyrir
þeim, er mæla á franska tungu.
Þeir vilja óefað, að hvarvetna sé
fyrirkomulag alt likast þvi, sem að
á sér stað i Quebec-fylki. Irar út-
fluttir til Canada vilja, að Canada
verði nýtt írland. SJcotar vilja, aS
L I n / i Rfi H Vú serir enga til-
F yjLL Ifl fl raun öt í bl&inn
I metS þvt atS nota
■i Dr. Chase’s Olntment við Eozema
og ö&rum húðsJúkdSmum. J>aS
«ræ8tr undir eins alt þesskonar. Ein
aekja til reynslu at Dr. tChase's Oint-
ment send frl gegn 2c frímerki, ef
nafn þessa blaSs er nefnt. 60c. askj-
an I ölium lyfjabúSum, eSa frá Ed-
»<\a.nson, M/ites & Co.. lAá., Toronto.
sem flest hérlent verði likast því,
sem títt er á ættjörð þeirra. Ame-
ríkumenn innfluttir tjl Canada
virðast margir þeirrar skoðunar,
að það sé lifsspursmál að canad-
iskt þjóðlif verði sem mest mótað
af Bandaríkja hugsjónum. Þeir
vilja, að hér verði litil og ódýr, en
þó virðuleg eítirliking sinnar vold-
ugu þjóðar. Lík hugsjón hefir
vakað fyrir Úkraníumönnum, Þjóð-
verjum og fleirum.
Við getum ekki heldur varist því
sem íslendingar, að eðlilega vaktf
það fyrir útflytjendunum islnezku
að gera sitt takmarkaða umhverfi
einnig að nýju íslandi.
■ Og þetta er i sjálfu sér mjög
eðlilegt í fari vorrar eigin þjóðar,
en einnig hjá öllum öðrum. Hver
og einn vill halda sem lengst í þaÖ
einkennið arfþegna, sem honum
þykir mest varið i. Faðir gleðst
af því, að barnið hans beri svip
ættar sinnar, og hrósar happi yfir
,og segir: “Ekki fellur eplið langt
frá eikinni”, eða: “chip of the old
stock”— eins og þar stendur.
En þjóðin vor hefir liðið einmitt
vegna þess. Því þar sem ást, jafn
vel föðurlandsást, blindar augu og
verður nœrsýn, er hætt við öfgum
En öfgarnar í þessu efni hafa með
al íslendinga stundum verið í því
fólgnar, að álita dvölina hér útlegð
í aílri merkingu. Þótt nú einmana
tilfinningin hreyfi sér i brjósti út
lendingsins og hann finni sig í hinu
nýja landi rótarkvist úr framandi
mold, — þótt barnið sakni móður
sinnar, er ekki réttmætt að góð
fóstra gjaldi. Við verðum, Sökum
þess sem er, sökum hins ókomna,
að varast að græta “komandi tíma’*
því hvað sem endurminningum lið
ur, þá er það satt, sem amerík-
anska skáldkonan Ella Wheeler
Wilcox kveður: “All the yesterdays
are not worth one to-day.”
Canadiskt þjóðlíf hefir átt í vök
að verjast gegn erlendum áhrifum
sem hafa verið hvorttevggja
senn: hjálp og hindrun.
Eðlilegt er það, að áhrifin frá
Englandi hafi verið sterk. Ekki
eru Bandaríkja-áhrifin þaö síður.
Þessi volduga nábúaþjóð okkar
hefir tólf sinnum meiri íbúatölu og
meira en tólf-falt fjármagn. En
þó dettur engum sönnum Canada-
manni það i hug, að það verði
heillavænlegt að reyna að líkjast
henni í öllu. öðru vísi háttar hér
til, og það er hlutverk að byggja á
niý þannig, að hægt sé að græða á
reynslu annara. Við eigum að ala
á þeirri hugsjón, að við höfum hér
í landi grundvallaratriði, sem eru
helg; við trúum því, að þjóð vor,
er aldir renna, verði þannig til
mestrar blessunar, að hún sé sjálfri
sér trú — haldi sína leið til þroska
og framfara.
Þar með er ekki neitað þýðingu
þeirri, sem reynsla eldri þjóða
hefir að færa; hún er gull, sem
hreinsast hefir við rauðablástur
hins liðna tíma. Það hlýtur hver
Canadamaður að taka til greina
Flón ein og óreyndir æskumenn
eru hirðulausir um slíka fjársjóði.
En dýrmæt er reynsla þjóða til eft-
irbreytni eða þá til viðvörunar.
Það er ný hugsjón, sem hefir
heillað hjörtu íslendinga að fornu
og nýju, með landnámi þeirra í
Norður-Ameríku. Vinland hið
góða var vermireitur hinna feg-
urstu vona.
Slikar vonir hrifu hjarta Leifs
heppna, er hann sá strendur lands-
ins blasa við sjónum. íslenzk út-
þrá hefir fengiö fullnægt bardaga-
löngun sinni í erfiðleikum þeim,
sem hér hefir verið og er við að
stríða. Þegar svalinn af úthafinu
barst á hlýjum sumardegi til af-
dala ættlands vors, þar sem feður
og forfeður stóöu að verkum á
engjum, þá hvislaði hann að þeim
fögrum vonum um framtíð þeirra
og afkomendanna í ninu vestræna
landi. Ný hugsjón fæddist, hita-
magn fór um önd. För var hafin.
Margt var striðið. Mikil var bar-
áttan. Ýms voru vonbrigðin. En
vonir eru tíðum lengi að rætast
Canada hefir ekki verið land von-
svikanna. Þær hafa ræzt og eru
að rætast vonir íslenzku landnem
anna.
Við erum lítið meira en komnir
úr eyðimörkinni, þrátt fyrir vor
fimtiu ár hér i landi. Fyrirheitna
landið blasir við. Fóstran okkar
vestræna er oft nefnd Lady of the
Snows”. Hvilik fegurð, hreinleiki,
styr’kur, hve mikils vert að eiga
að heimkynni það land, sem enn er
hvergi nærri fullnumið, sem er að
byggjast, myndast, skapast—undra
land, fagurt, svipmikið, ungtt
Til þessa lands komu íslending-
ar—fátækir til framtiðarlandsins
unga. Landið var þá lítt bygt, og
fátækt að sonum og dætrum. Þog
ulir, fátækir, fákunnandi voru þeir
margír, en þeir bjuggu yfir þekk-
ingu á bókmentum og sögu sinnar
frægu feðraþjóðar. Og fóstran
unga tók þá í faðm sér. Hún
kendi þeim, eftir þvi sem tök voru
til. Þeir áttu styrk, þolinmæði,
þrautseigju, gáfur; hún átti gull
grafið í jörðu; hefði það legið of-
an jarðar, myndi sagan af baráttu
þeirra ekki jafn dýrmætur arfur.
Canada gaf tœkifœrin. Þau skorti
á ættlandinu kæra á þeirri tíð. Is-
lendingar lærðu hér í reynslunnar
gagnfræðaskóla. Slíkar eldraunir
gera menn lærða í sannri merk-
I ingu.
“Vér þökkum þér, Canada, kensl-
una þá,
og kjósum þér allir að gjalda,
þær heitustu óskir, sem hugur
vor á,
í hásæti komandi alda.
Sem menningar drotning þu ræður
og ríkir,
en rekur alt brott, sem eitrar og
sýkir.”
Á altari þessarar þjóðar hafa
íslendingar fórnað um fimtíu ára
kröftum, þreki, þolgæði, lifi sínu.
Sú fórn hefir oft kostað mikla
mæðu og mikiðreynslustríð. En
hún hefir blessast! íslendingar
hafa hlotið viðurkenningu sem
heiðvirðir, ábyggilegir menn.
Slika viðurkenningu hafa íslend-
ingar líka átt skilið. Þeim hefir
ekki verið gefin viðurkenning af
hérlendri þjóð af eintómri góðvild,
heldur af því, að ekki varð hjá þvi
komist, því þeir hafa að ýmsu leyti
staðið framarlega i fylkingu. Þess
vegna er það, að saga þessara fim-
tíu ára er meira en gulls ígildi fyr-
ir ókominn tima. _ 4
En Islendingar mega líka vara
sig. Þeir mega ekki láta hugsjónir
sínar deyja, né láta stinga sérkenn-
um sínum svefnþorn. Enginn lif-
ir lengi á frægð feðranna einm
saman. Mælt ef, að Ford-“bíH”
geti farið 17 mílur á orðstír einum,
er olíu þrýtur. Varasamt er fyrir
okkur nútíðarfólkið að státa af
því, að við «séum íslendingar, ef við
nennum ekki að leggja rækt vjð
beztu' einkennin, þótt hér séu æfi-
sporin gengin.
Við eigum hlutverk að inna af
hendi, sem Canadaþegnar, en það
ef að vernda þær fegurstu hug-
sjónir, sem fóstran vor á. Við er-
um hluthafar í frelsi, en einnig i á-
byrgð á framtíð þjóðar vorrar.
Frelsi í brezkum löndum hefir
jafnan verið affarasælt. Það hef-
ir verið öfgalaust og havaðalaust.
Réttlæti, “justice”, hefir jafnan
náð til fjöldans. Slíkt þurfum við
að vernda. Að slíku þurfum við
að vinna.
Tryggastir synir Canada erum
vér með því að vér berum í brjósti
og verndum sem helgan arf, sér-
kenni hins norræna þjóðstofns vors,
gáfur, mentalöngun, hugsjónir, og
metum slikan helgidóm, án þess að
láta það skyggja á ágæti meðbræðra
vorra, hvaðan sem þeir eru runnir,
hvort sem þeir eru Bretar, Bæ-
heimsmenn, Grikkir Gyðingar, eða
“Gallar”. Hjálpum til að byggja
grundvöll þjóðar vorrar sem traust-
astan, með því að leggja til slíkr-
ar byggingar það bezta, sem vér
höfum að arfi þegið. Verum vest-
rænu fóstrunni trúir, án þess að
gleyma Fjallkonunni.
Til er frásaga um Kínverja einn,
er kom inn í verzlunarbúð og, , _ ... , ..... ,,
, ., , , , , ^ I einveldi. Sejrijanda oldm skin 1
keypti þar sko, borgaði $3.00, en , . .
t'i , •« • rv • tign og agæti emvaldsstjornannn.
for stðan leiðar smnar. Degi eða | f, . . , , 7
. . 1 u____; i ar, sem ekkert annað vald dirfðist
tveimur siðar kemur hann aftur 11 .. _.
, ,v. ... ... >c 1 1 að motmæla eða hreyfa við. Em-
buðma, vill nfta gerðum kaupum , . . . „
drægm, regla og agi ríkti hvar..
vetna innan vétoanda ihennar. öfl-
um, þeim, sem áður var eytt í
[ pólitískar deilur snérust nú að
bókmentum og listum og náðu há-
marki fegurðar og snildar.
Árin líða og ihugsjónin tekur
enn breytingum. Eftir einveldi
seytjándu aldarinnar? tekur við
gagnrýnandi andi átjándu aldar-
innar. Alt er dregið í efa. Ein-
valdsskipulaginu hnignar, og
meistararnir gömlu tapa því áliti,
tím^ar leiða fram á sjónarsviðið
sívaxandi toaráttu andvígra hug-
sjóna. Vald gamalla trúarlegra og
stjórnarfarslegra hugmynda er í
rénun, ogí sannleika sagt; jþá eru
nýjar Ihugsjónir að rísa upp í and-
stððu við þær og leitast við að
rýma jþeim eldri úr sessi og setj-
ast sjálfur 1 iþeirra sæti.
Sagan sýnir það glögt og á-
þ-rieifanlega, sú þjóð, sem á
engin sameiginleg áhugamál, trú-
arhugmyndir, eða tilfinningar, er
ekkert annað en sambandslaus,
staðlaus og máttlaus duftkorn af
einstaklingum.
Það sem, sameinar ihvern þjóð-
flokk og hrífur hann úr villiá-
standinu rtjil meímingar og jsið-
fágunar, er ein allsherjar hugsjón.
Áihættur toai-daga og sigurvinn-
inga gera það ekki.
'Hugsjónir, sem megnugar eru
að sameina iþjóðarsálina eru af
ýmsu tagi, svo sem katólska, dýrk.
un Alla, annars lífs von^ 0. s. frv.
Hvaða aðferð notuð ér til að kom-
ast að markmiðinu, kemur í sama
stað niður, eftir að þessar hug-
sjónir ihafa náð föstum tökum á
hjörtum þjóðarinnar.
Hvar sem áhrifum hugsjónanna
slær niður í sál fólksins, þar dafn-
ar þjóðin og blómgast. Hnignun
Rómaveldis toyrjaði á þeim tíma,
þegar þjóðin hætti að virða og
els’ka stofnanir sínar og guði.
Hugsjón hverrar þjóðar hefir I
sér fólgnar vanalegar frum-undir-
stðður, t. d. ættjarðarást og ýmls
konar aðrar, sem þó af og til geta
toreyst, samkvæmt líkamleigum
þörfum( hagsmunum og hugsana-
stefnum ihvers tímatoils.
Lítum á Frakkland eitt út af
fyrir sig, síðastliðin þúsund ár.
Það er í augum uppi, að frum-
undirstöður hugsjóna þess hafa
oft og tíðum toreyst. Þær halda
enn áfram að Ibreytast.
Á mliðöldunum höfðu guðfræð-
islegar hugmyndir yfirráðin, en
lénsvaldið, riddaratímatoilið og
krossferðirnar gáfu þeim sérstök
einkenni. Hugsjónin tojó samt sem
áður uppi í himninum, og var
leiðarvísirinn.
Hugmyndirnar breyttúst með
endurfæðingartímabilinu. Forn-
heimurinn reis úr gleymteku og
breytti sjóndeildarhring hugsjön-
arinnar. IStjörn'ufræðjín víkkaðl
toann með því, að sanna, að jörð-
in, sem upp að þeim tíma, var
álitin miðpunktur alheimsins
væri aðeins himinhnðttur, örlítill
ummáls, umluktur ómæBsdjúpl
himinfestingarinnar. Hin guðdóm-
lega hugsjón ihélt þó vafalaust á-
fram að vera til, en var ekki leng.
ur einstæð. Margskonar jarðnesk-
ar hugsanir og athafnir ófust inn
í hana. Listir og vísindi ihöfðu
stundum hærri og dýpri þýðingu
en guðfræðin.
Tímar líða og hugsjónin sveifl-
ast aftur til. Váld konunganna,
sem páfar og aðall ihöfðu fyr meir
sett takmörk, endaði í algerðu
gæti eignast mannvits-yfirtourðl
framúrskarandi manna. En í dag
er það óyggjandi staðreynd; að
það hefir steypt því í afgrunn van-
máttar og dáðleysis.
Einn af þeim arfiðleikum, sem
nútíðarkynslóðin á við að stríða
er sá, að engin sú hugsjón hefir
ennþá fundist sem tengt gæti sam.
an ihugi og hjörtu fjöldans.
Sigurlhrósandi lýðveldisþjóðlr
leita þessarar afar nauðsynlegu
hugsjónar, en finna ihana ekkl.
Engin þessara 'hugsjóna, sem ibtent
hefir verið á, ihefir verið nógu öfl-
ug til að draga að sér nógu margc
fylgjendur, og þrengja sér upp á
heiminn.
’Síðan Ihendir sósíalistinn Isér
mitt inn í allar þessar hringiður
og uppþot og ‘hygst að sölsa undir
sig stjórn þjóðanna^ en af fáfræðí
háns á frum-undirstöðum sálar-
fræðinnar og stjórnmálanna,
ræðst hann á þær tálmanir, sem
að eins og nú stendur á, verða
ekki yfirstignar með ákvörðunum
einumL Sú hugsjón fær því ekki
skipað fornum hugsjónum í það
öndvegi, sem þær fyr meir skip.
uðu..
1 hellisskúta, sem gnæfði yfir
veginn til Þetoutoorgar í Boeótiu
hafðist við, endur fyrir löngu,
eftir því sem sagan segir, dular-
full vera, sem lagði gátur til ráðn-
ingar fyrir mannlegt hyggjuvit,
0g dæmdi þá alla til dauða, sem
ekki fengu ráðið þær.
Dæmisaga þessi lýsir nákvæm-
lega því örlagaþrungna hlut-
verki —- ráddu gátuna, eða
þú skalt deyja, — sem oft
og tíðum á alvarlegustu
tímum, endurtekur sig í sögu
þjóðanna. Ef til vill hafa aldrei,
stærstu vandamál, sem ráðið geta
örlögum þjóðanna, verið eins erfið
viðfangs eins og þau sem í dag
liggja fyrir oss til úrlausnar.
Þrátt fyrir það að sú stund er
enn ekki komin til að leiða nýja
hugsjón í öndvegi, þá er þó þegar
að því komið, að oss ber að á_
kveða, hver meginatriði hennar
skuli vera, og eins það, að gera oss
ljóst hvaða atriðum skuli sleppa.
Nokkrum tolaðsíðum þessarar
toókar, verður varið til rannsókn-
ar þessa viðfangisefnis. ,
Kosningar í Nýja Sjá-
landi í aðsígi.
Búist er við að. Mr. Massey,
stjórnarformaður Nýja-Sjálands,
muni innan skams rjúfa þing og
efna til nýrra kosninga. Hefir
hann átt fremur örðugt upp á síð.
kastið í pólitískum skilningi, enda
verið strangt tekið í minnihluta
á þingi.
Afstaða
hér segir:
þingflokkanna er sem
Framsóknarflokkur, 38; frjáls-
lyndir, 21; verkamenn 17; og 4
utan flokka. Allir þingmenn þess-
ara flokka, að undanksildum þeim
óháðu, hafa verið á ferð og flugi
um landið þvert og endilangt, allir
verið að gyl’la Ihinn pólitíska varn-
ing sinn í augumj kjósenda.
Frjálslyndi flokkurinn þykist
nokkurnveginn Ihárviss með að
geta ihrint Massey stjórninni af
stóli með aðstoð nokkurs torots úr
hópi hinna hægfara verkamanna,
sem alla jafnan ihefir fylgt honum
að málum. Ekki væri óhugsandi að
svo gæti farið en fremur munu þó
úrslitin vafasöm, einkum og sér 1
lagi af þeint ástæðum að foringl
flokksins Mr. T. M. Wilford nýtur
að sögn all misjafnra vinsælda.
Þykir hann toæði einráður og eig-
ingjarn. Mr. Wilford, átti um hríð
sæti í toræðingsstjórn þeirra Mass.
ey og Sir Josephs Ward, meðan á
ófriðnum mikla stóð. Verkamanna
flokkurinn telur eins og áður var
getið seytján fulltrúa á þingi. Er
því ærið alment spáð, að fátt sé
líklegra en það, að honum vaxi svo
fiskur um Ihrygg, að hann nái
völdunum í hendur sínar, við
næstu kosningar.
Mr. Massey heitir iþví, að lækka
svo skatta, að þeir verði eigi
hærri en þeir voru 1914, um þær
mundír, er ófriðurinn ihófst. En
vafamál mun íhitt, hve vel honum
gengur að efna það, eins og fjár-
hag þjóðarinnar er farið.
Hin sameinuðu toændafélög á
Nýja-Sjálandi, eru að toerjast fyrir
því að koma á fót landbúnaðar-
Avaxtasafi við gigt.
Stórmerkur árangur af því að
nota — “Fruit-a-tjves.”
Hér er atugaverður vitnisburð-
ur frá manni, sem þjáðiist af gigt
í fimm ár og læknaðist við að nota
ávaxtalyfið fræga.
Mr. Jams Dolbson frá Bronte
Ont. segir; “Gigtin þjáði mig mest
í mjöðmum og öxlum; verkirnir
voru óþolandi. Eftir að hafa notað
ávaxtalyfið “Fruit-a-tives” í sex
mánuði var eg orðinn heiAI heilsu.’*
Þetta er reynslu sannleikur,
viðurkendur af þúsundum manna,
sem notað hafa “Fruit-a-tives við
gigt, bakverk, magnleysi, höfuð-
verk, sem orsakast hefir af lifrar
eða nýrnasljúkdómum.
2öc g 50c aiskjan — hjá öllum lyf.
sölum eða frá Fruit-a-tives
Limited, Ottawa. Ont.
banka með fimtán miljón dala
höfuðstól, segjast þau geta fengið
fé þetta á Englandi, gegn ábyrgð
stjórnarinnar, en slíkt vill Mr.
Massey ekki ganga inn á að sinnl.
Kveðst Ihann skulu annast um að
þingið afgreiði hina nauðsynleg-
ustu löggjöf toankahugmynd þess-
ari viðvíkjandi, en toændasamtök-
in verði sjálf að toera alla átoyrgð
á fjárhag bankans. Má fullyrða
að þessi afstaða verði til þess að
rýra mjög fylgi stjórnarformanns
meðal toænda. Annað vandamálið,
sem Mr. Massey ^erður að ráða
fram úr, er endurbætur þjóðvega.
Eru vegir á Nýja-lSljálanid svo illir
yfirferðar, að einstætt mun vera
í víðri veröld. Þyrfti stjórnin að
verja til þeirra fé svo miörgum
miljónum skifti. En slíkt fé er
ekki fyrir hendi, og vafasamt
hversu auðvelt kynni að vera að
afla þess um þessar mundir, eins
og margt kallar að, sem hárra út-
gjalda krefst.
og skila skónum aftur. Verzlunar-
stjórinn skildi ekki hvernig á þessu
stæði. Skórnir voru af réttri stærð
og úr góðu efni. Spurði hann þá
Kínverjann, hverju slikt sætti, en
fékk það svar, að ekkert heyröist
í skónum, er á þeim væri gengið,
en það skoöaði Kínverjinn sönnun
fyrir því, að skórnir væru lélegir,
og til að fullvissa kaupmanninn,
sagði hann: “Me like Sing-song
shoes.” Kaupmaðurinn vissi, að
hann átti slíka skótegund til, sem , , .
var nógu ódýr og óhaldgóð að efni J .sem Þe*r böfðu dregið meginstyrk
til, að i þeim heyrðist, er til jaröar sinn frá’ Af Sömlu valdetéttunum:
var stigið. Slíka skó valdi hann konuugdóminum, __ aðlinum og
Kínverjanum, sem nú hneigði sig 1 klerimstéttinni, taka aðrar stétt-
fyrir honum, og fór svo leiðar jir vi^< sem einnií^ ná fullum^ völd-
sinnar meö viöeigandi hávaða í Ulri- f’ær ‘boða nýjan sið, jöfnuð
♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦^♦♦^♦♦^♦♦^♦♦^♦♦^♦♦^♦♦^♦♦^♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦^♦♦^♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦*:'^:,**:m>:<m>**
Ý ^ ❖
* Islendingadags-kvæði 2. ág. 24
flutt á Gimli, Manitoba.
x
T
t
t
t
♦>
hverju spori og sýnilegan ánægju-
svip á andliti sínu.
Látum vort norræna eðli koma
1 ljós í því, að standa framariega
í fylkingu til þjóöþrifa, landi og
lýð til blessunar. Viö stöndum í
ógreiddri þákklætisskuld.
Sýnum ágæti vors norræna eðl-
is með þörfum verkum, með þjón-
ustu, með því að vera, en ekki að
sýnast.
Þannig verðum við Fjallkonunni
til sæmdar, og fóstru vorri til
blessunar. — Látum þá, sem vilja,
líkjast Kínverjanum, en gerum þaö
ekki sjálfir.
Blessun guös hvíli yfir canadisku
þjóðlifi!
------o------
Framþróun hugsjónar-
innar.
Úr “The World Untoalanced”.
Eftir Gustave Ie Bon.
íslenzkað hefir Sigtr. Ágústsson.
um fram alt, sem Ibreiðist út um
alla Norðurálfuna og breytír
henni í stríðsvöll í tuttugu ár.
En eins og fortíðin er lífseig i
þjóðarsálinni, eins íbrutust hinar
gömlu hugsjónir fram á ný. Göml-
um og nýjum hugsjónum lentl
sam|an. Viðreisnir og toreytingar
tóku hvor við af annari næstum
heila öld.
Það, sem eftir lifði af fornum
hugsjónum var smám saman rýmt
á burt. Byltingar þær, sem nýlega
höfðu sett Iheiminn í uppnám drógu
úr áhrifum þeirra. Guðirnir auð-
sjáanlega orðnir og máttfarnir tri
að laga og umfskapa háttu og líf-
erni þjóðanna, urðu aðeins hálf-
gleymdih skuggar.
Hinum1 fornu einveldum, sem mist
höfðu mátt og vald var kollvarpað
af tryllingsæði fólksins. Enn
breyttist allsherjar hugisjónin.
Hinar vonsviknu þjóðir leitast
við að vernda sig sjálfar. f stað
ræðisvalda guða og konunga, setja
þær öreiga lýðinn til reynslu.
t
t
♦!♦
Þessari hugsjón er svo gefinn i
t
t
T
T
i
t
i
T
t
t
T
t
t
T
t
♦!♦
♦♦♦
byr undir vængi, því miður á þeim
tíma, þá Iheimurinn er unynynd- %>♦
♦>
Eg hefi oft í bókum mínum, tek.
ið til yfirvegunar þýðignarmeiri
atriði hugsjónarinnar í lífi þ<óð-
anna. Eg verð samt cem áður að
hverfa ennþá einu sinni að þessu1 unum. Fyr á tímum varðaði það
T
T
aður af framförum vísindanna og *■£
getur með engu móti tekið frekarl
framförum nema frá toeztu mönfl- %♦
♦:♦
Minni Islands.
• /
Vor fiósturjörð, og feðragrund,
— í fjarlægð þó vér toúium, —
nú heim til þín, um íhálfa stund,
á Ihugartoifreið snúum.
Þeim eldir, sem eru hér,
þú ert í fersku minni,
þér enginn gleymir, sem þig sér
í sumarlhátign þinni.
Og margt vér eigum minja val
frá mildum vorsins dögum.
Hvern fjörð og ás og fjalladal
og fé í grænum h'ögum.
Dg lækjarnið og iindarhjal,
í láigum hlíðardrögum.
Og straumaþul í þröngum sal,
með þungum hjartaslögum.
Og alt sem drauma finnur frið
í faðmi dagis og nætur.^
Og sumarfugla sætan klið,
þá sólin rís á fætur,
Og hvítt á jökuls Ihöfuðið
hún hattinn gullna lætur.
Svo dýrðlegt er það sjónarsvið
að sál af hrifning grætur.
Vér unnum landi oig lýði hér,
sem lagaskyldur torýna,
en elskum þig þó eins og ,toer,
og unaðsfegurð þína.
Svo lengi, sem þitt lesum mál
og lífs ei fölna glóðir,
þú átt vort hjarta, hug og isál
að ihálfu leyti — móðir!
Og þó vér toyggjum þetta láð
og þess að framför vinnum^
frá einni þér vorn eðlisþráð
í insta leyni finnum.
En, sannarlega vonum vér,
af vandlætara’ ei neinum
Isú ást; sem höfum öll á þér
sé álitin í meinum.
Vér biðjum, æ þér blómgist hjá
hið toesta’ í hugsun manna.
Hver lífsins ment og liistaþrá
á leið hins fagra og sanna.
Að haf og loft og himinvöld
’svo hagi störfum sínum,
að náttúran sín greiði gjöld
með góðu börnum þínum.
Þorskabítur.
Minni Vestur-lslendinga.
Hvar sem íslenskt hljómar mál
— hundrað eða tveggja —•
þar er ísland þér í sál,
þinna innan iveggja.
Þjóðin sjálf og mállsins ment
mynda tengitoandíð, —
þvi er jafn vel þetta tvent
þyngra á vog en landið.
Islensk þjóð á engin bönd
utan sðgu og tungu,
því eru fleiri fósturlönd
frjáls til náras þeim ungu.
íslensk frjómögn, ísleniskt vor
arfar Vínlands geyma,
íslenskt táp og íslenskt þor —
íslemskara en heima.
Bygt vér höfum hálfa öld
Ihér og ræktað lendur;
sumra æfi komið kvöld,
kaldar margra ihendur.
Þó er vor á vorri fold —
vor sem ávöxt gefur.
Akarn fleygt í frjóga mold
framtíð eikum vefur.
Yfir lands vors æsku er Ibjart
og þeiss bestu sonum,
osis hefir farist furðu margt
framar öllum vonum.
Þó ei sæmir sífelt lof
sjálfra vor á hendur.
Vort ið skársta er ei um of
og til bóta stendur.
Vér, sem, Ihöfum hér um skeið
hugsjón þráð í verki,
vOnum æskan lýsi leið,
lyfti hærra merki.
Þá mun sveit um sæ og storð
seinna, er aldir repna,
heyra íslensk hreystiorð
hvar öem vitar brenna.
t
t
T
T
T
T
T
T
T
T
T
T
T
T
1
efm, vegna þess að yfirstandandi Rússland ekki miklú, þó það ekki