Lögberg - 21.05.1925, Síða 6

Bij. 6
LÖGBERG FIMTUDAGINN.
21. MAÍ 1925.
Hættulegir tímar.
Eftir Winston ChurchilL
“Nei, alls ekki,” sagði ofurstinn; “það var minn
klaufaskapur.” Hann hélt ekki áfram heldur stóð
kyr og togaði fast í langa yfirskeggið á sér. “Fjand-
inn hafi ykkur norðanmenn!” sagði hann svo. í
sama vingjarnlega rómnum, “þið hafið gert okkur
margt ilt. Það hefði ekki liðið meira en vika þangað
til að við hefðum orðið að fara að éta svertingjans ”
Ofurstinn gretti sig um leið og hann sagði þetta,
svo að Stephen gat ekki varist hlátri. Hann hafði
tekið eftir góðverki mannsins og hann hafði dáðst
að honum fyrir það, að vilja ekki láta neitt á því
bera. Ofurstrhn var breiðvaxinn mjög, herðarnnr
á Ihonum voru ótrúlega Ibreiðar; andlitið var smátt,
ef til vill sökum hungurs, nefið var stórt og bogið
að framan og augun voru íblágrá. Hann var í reið-
stígvélum, sem voru öll með leirslettum, og var
vafalaust sex fet og fimm þumlunga hár; Stephen
var smár vexti í samaníburði við hann.
“Við skulum ekki rífast um það, herra höfuðs-
maður hverjir eru húsibændur hér. *Eitt er víst og
það er það, að eg hefi verið hér lengur en þú.
Mér finst vera liðin tíu ár síðan eg sá konuna og
krakkana i Suður-Karólínu. Eg get ekki boðið þér
miðdagsverð, við erum búnir að éta alla múlasna;
allar rottur og allan sykurreyr, sem er til í borg-
inni.” (Það var sem hann 'bætti við með augunum,
að Stephen hefði ékki getað verið þar að öðrum
kosti). "En eg get boðið þér nokkuð, sem er betra
en alt sem þið hafið fyrir norðan.”
Um leið og hann sagði þetta dró thann upp úr
vasa sínum 'beiglaðan silfurpela. Hann tók eftir því,
að Stephen varð litið á skjaldarmerkið.
“Hann var eign afa míns, sem var í her Wash-
ingtons. Eg heiti Jennison — Catesby Jennison,”
sagði hann. “Þú hefir ekki sagt mér nafn þitt enn,
höfuðsmaður.”
“Eg hciti Brice,” sagði Stephen. ,
Ofurstninn hneigði sig mjög kurteislega og rétti
um leið út aðra hendiip, svo skrúfaði hann lokið af
pelastútnum Stephen hafði aldrei geðjast að tómu
whiskey, enhann rendi samt niður sopa, án þess að
gretta sig. Það var eins og að ofurstanum geðjaðíst
einkar vel að því; hann skrúfaði lokið á aftur, eftir
að hann hafði sopið á sjálfur, rétti síðan Stephen
handlegginn með mesti viðhöfn og Ieiddi hann með
sér niður eftir strætinu. Stephen dró nokkra af
vindlum Whipples dómara upp úr vasa sínum, og
hinn lauk á þá mesta lofsorði.
Alstaðar mátti sjá að borgin hafði orðið fyrir
miklum áföllum Sum húsin voru brotin og brömluð
og af öðrum var ekkert eftir nema öskuhrúgur og
sviðnir staurar; stór tré höfðu fallið og hér og þar
voru gangstéttirnar rifnar upp.
“Herra minn trúr!” hrópaði ofurstinn, “hvað
mig verkjar í eyrun síðan bölvaðir byssuhólkarnir-
ykkar þögnuðu. Hávaðinn var orðinn alveg eins
• og þögn fyrir okkur, og í gær fanst mér eins og að
hundrað eldfjöll hefðu sprungið. Þeir sögðu, að
þegar víggirðingin sprakk upp, þá hefði svertingi
komið niður lifandi yfir frá hjá ykkur. Er það satt?”
“Já,” sagði Steþhen og brosti, “hann kom niður
skamt frá þar sem mín sveit stóð. Hann hafði dá-
lítinn höfuðverk, en að öðru leyti virtist hann vera
jafngóður.”
“Hann hefir þá líklega komið niður á hausinn,”
sagði Catesby Jennison ofursti, rétt eins og þetta
væri ekkert merkilegt.
“Og isegðu mér nú nokkuð,” mælti Stephen.
“Hvernig fóruð þið að brenna skurða-jafnarana
okkar?”
Ofurstinn nam staðar og Ihló hjartanlega.
“Ja, það var nú svei mér norðanmannabragð.”
hrópaði hann. “Einhver slunginn náungi kom upp
með það að bleyta kveikiþráð í terpentínu og svo
skaut hann þessu samanþjöppuðu úr víðum byssu-
hólk.”
“Við héldum að þið hefðuð notað sprengikúlur.”
Ofurstinni hló aftur og mjög dátt.
“Sprengikúlur! Ekki nema það þó. Við áttum
fult í fangi með að útvega okkur hvellhöttur. Veistu
hvernig við fórum að því að ná í hvellhettur? Þrír
af liðsforingjunum okkar — reglulegir þrekkarlar í
hverri mannraun—létu sig reka niður ána .á trjábol-
um. Einn þeirra kom aftur með tvö hundruð þýs-
und. Hann er uppáhald Vicksburg-lhersins. Hræðist
ekkert. IMaður, sem ekki lætur neitt fyrir brjósti
brenna, maður, sem lætur sér á sama standa um
alt. Nóttina, sem þið gerðuð áhlaupið á virkið, fór
hann og nokkrir aðrir yfir um til ykkar í róðrarbát-
um — í róðrarbátum segi eg — og þeir kveiktu í hús-
um í De Soto, til þess að við gætum séð, hvar við
ættum að skjóta. Og svo kom hann aftur á móti
kúlnahríðinni frá okkur. Þessi maður særðist á svo
undarlegan hátt að það var rétt eins og það hefði átt
fyrir honum að liggja; hann særðist af broti úr
sprengikúlu úr einni fallbyssunni ykkar, þar sem
hann ®at við að borða miðdagsverð í Vicksburg.
Hann er æði Jangt leiddur nú, vesalingurinn,” bætti
ofurstinn við dapur í bragði.
“Hvar er hann?” spurði Stephen, sem langaði
til að sjá þennan mann.
“Hann er ekki langt í burtu héðan,” sagði ofurs*-
inn. “Hver veit nema þú gætir eitthvað liðsint hon-
um,” hélt hann áfram hugsandi. “Mér þætti leiðin-
legt að sjá hann deyja. Læknirinn segir, að honum
geti batnað, ef hann fái hjúkrun og nóg af heilnæmu
lofti og góða fæðu.” Hann þreif í handleggirn á
Stephen með heljarafli og sagði: “þér er alvara?”
“Já, það er mér sannarlega,” sagði Stephen.
Nei, sagði ofurstinn eins og vlð sjálfan sig,
‘Tjú lítur ekki út fyrir að vera neitt hrekkjatól.”
Hann greikkaði Sporið, en áður hafði h3nn
gengið hægt og letilega, og eftir nokkra 3tund komu
þeir að nokkurs konar gili, þar sem gatan lá á milli
tveggja hárra leirbakka. Þar sá Stephen hellana,
sem sunnanmenn höfðu grafið, og sem Stephen hafði
hert getið um. Jennison ofursti nam staðar fyrir
framan opnar dyr, sem voru á leirbakkanum og barði
á þær. Kvenmannsrödd fyrir innan kallaði út 1 lág-
um hljóðum, að hann skyldi koma inn.
Þeir gengu inn í herbergi, isem var grafið inn
í þéttan og harðan leirinn. Gólfdúkur var breiddur
a gólfið og pappír var lagður á veggina að innan og
það hékk jafnvel mytid á einum þeirra. Ofurlítill
gluggi var á einum veggnum, þröngur eins og glugg-
ar í fangelsum, og undir honum stóð rúm. Miðaldra
kona sat við rúmið. Hún var góðmannleg á svipinn,
en Stephen sýndist andlit hennar fölt og magurt, er
hún snéri sér til þeirra með bendingu um að þeir
skyldu hafa hljótt um sig. Hún benti á rúmið. í
því lá magur og tærður líkami undir ábreiðu. And-
litið snéru upp að veggnum.
“Þey, þey!” sagði konan. “Þetta er í fyrsta
skiftið, sem hann hefir sofnað í tvo daga.”
En maðurinn, sem í rúminu lá, hreyfði sig
þreytulega og hrökk upp. Hann snéri sér við. And-
litið, sem var gulleitt og mjög magnrt, var eitt af
þesssum andlitum, sem verða fallegri við veikindi,
og í augunum, sem gljáðu af sótthitanum, var fyrir-
mannlegur svipur. Maðurinn starði eitt augnablik
á Stephen, svo snéri hann sér aftur til veggjar.
Hin bæði horfðu á hinn unga höfuðsmann úr
norðanhernum.
“Guð minn góður!” hrópaði Jennison og þréif
í handlegginn á Stephen. “Er hann þá orðinn svona
aumur? Við höfum séð hann á hverjum degi.”
“Eg — eg þekki hann,” svaraði Stephen. Hann
flýtti sér að rúminu og beygði sig ofan yfir það.
“Colfax!” sagði hann, “Colfax!”
“Þetta er óþolandi, Jennison,” sagði maðurinn,
sem í rúminu lá, með mjög veikri rödd. ‘fHversvegna
kemurðu með norðanmenn bingað?”
“Brice höfuðsmaður er vinur þinn,” sagði ofurst-
inn oe togaði í yfinskeggið.
“Brice?” endurtók Clarence, “Brice?” Er hann
frá St. Louis?”
“Ertu frá St. Louis?
“Já, eg hefi kynst Colfax höfuðsmar.íri.”
“Ofursta,” leiðrétti Jennison.
“Colfax ofursta, fyrir stríðið. Og ef hann vildi
komast til St. Louis, þá held eg að eg gæti komið
honum þangað undir eins.”
Þau toiðu þegjandi eftir því að Clarence svaraði.
Steþhen vissi vel um hvað hann myndi vera að hugsa
og hann vissi að bann myndi vera ófús á að þiggja
greiða af Yankee. Hann var að hugsa um það, hvort
að hann myndi hafa sérstaka óbeit á sér. Og hugur
hans hvarflaði aftur í tímann og ntrður, og hann
nam staðar við endurminninguna mn daginn í sumar-
hýsinu í Merimac-hæðunum. Virgi®ía hafði ekki
elskað frænda sinn þá, um það var Stephen viss. En
nú? Nú þegar allur Viksburg-herinn lofaði hann
og hann var bágstaddur — Stephen andvarpaði.
Hann hefði þá ángæju af því að hafa hjálpað til
þes®.
Konan slétti óróleg ábreiðuna, sem var ofan á
manninum. úr fjarska heyrðust fagnaðaróp, og
það virtist sem það vekti hann af dvala. Hann snéri
sér aftur að þeim óþolinmóðlega.
“Eg hefi ástæðu til þess að muna eftir herra
Brice,” sagði hann með festu í rómnum og svo bætti
hann við með meiri ákafa: “Hvað er hann að gera
hér í Vickaburg?”
Stephen leit á Jennison, sem leit undan.
“Borgin hefir gefist upp,” sagði ofurstinn.
Þau 'bjuggust við, að Colfax myndi rjúka upp
reiður, en hann aðeins stundi.
“Þú getur þá staðið þig við að vera göfugmann-
legur í tiltooði,” sagði hann og hló bitran hlátur;
“en það er enn langt frá því að þið hafið sigrað
okkur. Jennison,” hrópaði hann, “Jennison, því í
fjandanum gáfust þið upp?” #
“Colfax," sagði Stephen og gekk að rúminu,
“þú ert of veikur til þess að tala. Eg ætla að finna
yfirhershöfðingjann. Það getur verið að eg geti
sent þig norður í dag.”
“Þú getur farið með fanga eins og þér sýnist,”
svaraði Clarence kuldalega.
Blóðið kom fram í andlitið á Stephen. Hann
hneigði sig fyrir konunni og fór út. Jennison ofursti
kom hlaupandi á eftir honum og náði honum úti á
götunni.
“Þú tekur þetta ekk: sem móðgun, Brice. Hann
er veikur, og það veit guð, að hann er stoltur — Eg
býst við” sagði hann með auðmjúkum róm að við séum
of fjandi stoltir, sumir hverjir — En við erum ekkl
tilfinningarlauisir.”
Stephefl tók þétt í hendina á honum.
‘Móðgaður!” sagði hann “Eg dáist að mann-
inum. Eg fer beint til yfirhershöfðingjans. En
lofaðu mér að þakka þér. Og eg vona herra ofursti,
að við eigum eftir að sjást aftur sem vinir.”
“Bíddu ögn við,” sag«i Catesby Jennison ofursti,
“það er réttast að við fáum okkur í staupinu upp á
það.”
Þegar Stephen kom nálægt ráðhúsinu, sá hann
hóp af liðsforingjum, sem sátu þar á tröppunum og
hann sá að yfirhershöfðingi Sherman var þar meðal
þeirra.
“Brice,” sagði Sherman um leið og hann svaraði
kveðju hans, “hefir þá verið að halda daginn hátíð-
legan með einhverjum vinum okkar af uppreisnar-
liðinu?”
#
“Já,” svaraði Stephen. “Og eg kom aftur .til
þess að biðja þig Um að gera nokkuð fyrir einn
, þeirra. “Hann sá að svipur yfirhershöfðingjans,
sem var góðlegur, breyttist ekki, og það gerði hann
djarfari með að halda áfram. “Þetta er einn af
ofurstum þeirra. Þú hefir ef til vill heyrt hans
getið. Hann er maðurinn, sem Iét sig reka niður
eftir ánni á trjábol og kom aftur með tvö hundruð
þúsund hvellhettur ”
“Já, þó það nú væri,” greip hershöfðinginn
framm í; “við höfum víst allir heyrt hans getið eftir
það. Hvað annað hefir hann gert til þess að koma
sér í mjúkinn hjá okkur?” spurði hann brosandi.
“Nú, herra hershöfðingi, hann réri yfir ána í
svolítilli kænu og kveikti í De Soto, svo að þeir gætu
haft eitthvað til þess að miða á.”
“Mér þætti ganian að sjá þennan mann,” sagði
yfirhershöfðinginn með sinni venjulegu ákefð.
Hvar er hann?”
“Það var einmitt það sem eg ætlaði að fara að
segja þér. Hann fékk kúlutorot í sig, þegar hann var
búinn að komast í gegnum alt þetta, einu sinni, er
hann sat og var að borða. Hann er mikið veikur
núna, og þeir isegja, að hann geti ekki lifað nema að
það verði fárið með hann norður. Eg kannast við
hann frá St. Louis og eg hélt að úr því að foringj-
arnir verða látnir lausir, þá gæti verið að eg fengi
leyfi hjá þér til að senda hann norður í dag.”
“Hvað heitir hann?”
“Colfax.”
Yfirthershöfðinginn hló. “Eg kannast við kyn-
ið,” sagði hann. “Eg er viss um, að hann hefir ekki
þakkað þér fyrir það.”
“Nei, hann gerði það ekki.”
“Mér líkar dirfskan í honum,” sagði hershöfð-
inginn með áherslu. “Þessir stórættuðu, ungu menn
eru aðalstyrkurinn í þessari uppreisn. Þeir eru
skapaðir til þess að berjast. Þeir hafa aldrei gert
annað en að vera í kappreiðum og etja saman hönum.
Þeir kunna að sitja hest betur,en fjandinn, berjast
betur en f jandinn og kæra sig kollótta um hvað sem
er. Walker hafði nokkra af þeim og Crittenden hafði
nokkra. Og hatrið í þeim til norðanmannanna, ja,
það er nú ekkert smáræði. Eg þekki þennan Colfax
líka. Hann er frændi fallegu stúlkunnar, sem
j Brinsmade var að tala um. Þeir segja að þau séu
trúlofuð. Það væri slæmt að gera henni ekki þetta
til þægðar — eða hvað?”
“Já, herra hershöfðingi.”
“Bíddu við, höfuðsmaður, eg hélt að þú vildir
giftast henni sjálfur. Fylgdu mínum ráðum og
reyndu ekki að fara að temja neina urðarketti.”
“Mér þykir vænt um að geta gert piltinum eitt-
hvað til þægðar,” sagði yfirhershöfðinginn, þega.”
Stephen var farinn út með blaðið, sem hann hafði
gefið honum. ‘Mér þykir vænt um að geta gert
svona greiða hvaða yfirmanni sem er. Tókuð þið
ekki eftir því hvernig honum brá, þegar eg mintist
á stúlkuna?”
Þannig stóð á því, að Clarence Colfax v£tr þetta
kvöld komið út á spítalaskip, sem átti að fara norður
til St. Louis.
Frá Gimli.
í gegnum lífsins æðar allar
fer ástargeisli drottinn, þinn
í myrkrin út þín elska kallar,
og allur leiftrar geimurinn,
og máttug breytast myrkra ból
í morgunstjörnur, tungl og sól.
’ M. J.
Þetta þykja nú máské notkkuð
sterk og mikilfengleg orð, fyrii
ekki stærri grein en eg nú líklega
skrifa. En ef vel er aðgætt, er
ékkert of sterkt né mikilfenglegt,
þar sem um er að ræða hið allra
besta, dýrðlegasta og mikilfeng-
legasta, sem okkur mönnunum er
leyft að þekkja og njóta, bæði með
þí að veita þiggja og njóta, sem
er kærleikurinn, kærleiki guðs, og
kærleiki mannanna hvor til ann-
ars. “Mannkærleikinn”, sem þó er
máské aðeins dauft endurskin af
kærleika Guðs.Eins og spakyrðið
segir að óvild, eða hatur til jafn-
vel eins manns, geti gjört allan
heiminn kaldan og skuggalegan.
— eins sé það víst, að velvild eða
kærleiki jafnvel til eins manns,
geti gert alt lífið gleðilegt og
bjart. Hin fagra hlið á heiminum
er sú: þar sem blóm kærleikans
þróast. — Svo margt hefir verið
sagt um það héðan frá Gimli og
víða minst á það, þar sem tveir
eða fleiri, eru saman komnir, hvað
góðvild og kærleiki fólks til þessa
heimilis, Betel, sé mikill og óþreyt-
andi, þó mörgu ððru sé oft að
sinna — að óþarfi virðist að taka
það fram hér í þessari litlu grein.
■— Þó get eg eigi stilt mig um að
tilnefna hina ýmsu búninga, 3em
mannkærleikurinn hefir tekið sér,
þegar hann hefir heimsótt þessa
stofnun, ÍBetel. Vanalega kemur
hann í heimsóknum með þá al's-
konar góðgæti í ferðapoka smum,
sem hann veit að glatt muni geta
gamla fólkið og alla á heimilinu.
og aldrei gleymir hann kærleik-
urinn, að koma með glatt and'it,
bjartan svip og nærgætin orð. —
Stundum sendir hann peninga-
* gjafir til stofnunarinnar, til að
stuðla að feví, að þeim gömlu, og
á ýmsan hátt eitthvað veikluðu,
sem hafa kosið sér að mega eyða
síðustu æfistundum sínum hér á
Betel, i— gæti liðið sem allra, allra
best. — Oft hefir hann komíð
hingað til Betel með sjónleiki til
að gleðja okkur þannig. Og nú síð-
ast á fimtudagskveldið þaiin 7. þ.
m. kom hingað heim, leikflokkur
Gimli bæjar til að leika fyrir okk-
ur hinn ágæta sjónleik “Syndir
annara,” sem bæði er skáldlegur,
náttúrlegur og tilþrifamikill á til-
finningu manna, án þess þó að
hafa nokkuð ruddalegt meðferðis.
Hvernig leikendurnir hver um sig
gjörðu hlutverk sitt, er með fæst-
um orðum hægt að lýsa þannig:
Þeir gjörðu allir alveg sömu snild-
ina í því að leika, eins og skáldið
sjálft, er það samdi leikritið. Þar
leika allir vel, og máské þessvegna
ekki rétt að tilnefna' neinn sérstak-
ann, — Það var ekki laust við það
að mér, og máské fleirum áhorf-
endum þætti nóg um þegar “jóm-
frú Disa” gaf Pétri sínum þenna
líka indælis koss, sem ekkert hun-
ang, ekkert síróp og líklega eng-
inn jarðneskur hlutur getur jafn-
ast á við, að minsta kostí ekki
fyrir Pétur, sem henni þótti svo
vænt um. Það vakti áhuga áhorf-
enda ekki lítinn, þegar hin verri
öfl í huga frú önnu höfðu yfir-
höndina, og hún gat ómögúlega
stilt sig lengur. Eins var það á-
takanlegt þegar frú Guðrún var að
heyja stríð við sjálfan sig, og hið
góða, sem í henni bjó hafði sigur.
— Tilkomumikið og göfugt hlut-
verk í leiknum leysti frú Berg, af
hendi, þar sem hún eins og hinn
miskunnsami Samverji kemur á
réttum tíma til að hella mýkjandi
og friðandi viðarolíu ofan í hin
blæðandi og svíðandi andlegu sár
dóttur dóttir sinnar. Kærleikurinn
og vitið hellir þar olíu á hið ólg-
andi haf, svo djúpið verður fagurt
og spegilslétt. Dauft endurskin af
kærleikanum, sem að sigrar alt,
leiftrar avo yfir sýningarpalllnn,
sem kveðjuorð. —
8. maí 1925.
J. Briem.
?
|
|
x
T
x
T
x
T
t
t
m
Kristrúnar-kvöld.
Sjá kvöldið í kvöld er eitt Kristrúnar-kvöld,
Og kærleikans glóir á arni;
Sjá, eining og friður hér eiri eiga völd,
Já um það ber vitni glöð systkina fjöld,
Er sest hér með sjötugu barni.
Já, Kristrún er sjötug og svolítið þreytt,
En samt er hún ung og í blóma;
Því sjötiu ár gjöra ei sálunni neitt —
Ei sálu þess Ibarns, sem í Guði er eitt,
Þótt holdið loks dragist í dróma.
Vér árnum þér Kristrún vorn kærleik og koss,
Og kyssum þig fegin í anda;
Alt þökkum og biðjum nú þann, sem bar kross;
Hann þóknast sér láti, að bænheyra os®,
Um blessun og .heill þér til handa.
f
f
t
t
t
m
F. R. Johnson.
♦;♦ V
Sérstök og tii^baka Fargjöld
TIL
MINNEAPOLIS-ST. PAUL
FYRIR
HUNDRAÐ ÁRA AFMÆLI NORÐMANNA
UPPLYSINGAR GÉFUR CANADIAN PACIFIC

RJOMI
Styðjið heimaiðnað með því að styrkja yðar
eigið félag og fá fult verð fyrir framleiðsl-
una.
Hafið hugfast, að samvinnu markaðurinn er
eini framfaravegurinn að því er landúnaðinn
snertir. Látið ekki glepja yður sjónir, farið
að fordæmi annara þjóða, sem hafa sannað, að
samvinnumarkaðs aðferðin er sú eina, er
skapar gott verð á mjólkurafurðum.
SENDIÐ RJÓMANN TIL
Tho Manitoba Co-operative Dairies
LIMITHD
MINNESOTA STATE FAIR GROllNDS
FARBRÉ TIL SÖLU
Fré Stöðum |
3. til 8.
Júní 4. til 8.
JONI, 1925
»