Lögberg - 20.08.1925, Blaðsíða 4

' iCogbcig
Gefið út hvem Fimtudag af The Col
nmbia Precs, Ltd., (Cor. Sargent Ave. &
Toronto Str., Winnipeg, Man.
Xaloimart N-6327 ofi N-6328
JÓN J. BILDFELL, Editor
Usan&skríft til blaðains:
TI(E eOLUN|BliS PRESS, Ltd., Bo* 3171, Winnlpeg, Har,.
Utanáskrift ritstjórana:
EOiTOR LOCBERC, Box 3171 Wlnnipeg, IV|an.
The “Lögberg” ia printed and published by
The Columbia Press, Limited, in the Columbia
Building, 695 Sargent Ave., Winnipeg, Manitoba.
Þúsund ára alþingisafmæli
íslendinga.
1 þessu blaÖi er áskorun frá kunningja vor-
uin, Árna Sigurðssyni í Wynyard, til Yestur-
Islendinga, um að búa sig undir þátttöku í Þús-
und ára alþingisafmæli íslenzku þjóðarinnar,
sem hún á árið 1930 og sem landar vorir á ætt-
jörðinni að sjálfsögðu halda hátíðlegt.
Oss^ er sönn ánægja að flytja þessa áskor-
un, því þó vér séum ekki heiðruðum höfundi
hennar samdóma að öllu, þá hyggjum vér, að
flestir Vestur-lslendingar verði sammála um,
að hér sé um svo milálvægt mál að ræða, að
þeim sé bæði ljúft og skylt að athuga það og af-
stöðu þeirra til þess.
Ritstjóri Lögbergs hefir hugsað allmikið
urn þetta mál og enda gengið lengra, hann hef-
ir átt tal við umboðsmenn gufuskipafélaga, sem
fólk flytja á milli Ameríku og Evrópu, í því
sambandi, því hann taldi víst, að*fjöldi Vest-
ur-lslendinga mundu vilja taka þátt í hátíðar-
haldi þessu, ef kostur væri á; eh um árangur
þann, sem af því sámtali hefir orðið, er þýð-
ingarlaust að tala fyr en maður veit, hvort
landar vorir hér vestra hugsa nokkuð al-
ment til heimferðar við þetta tækifæri, eða
ekki.
Að því er ferðakostnað snertir í þessu sam-
bandi, er um tvent að velja: Fyrst, að borga
gangverð á farbréfum, eins og það kaim að
verða árið 1930, og að hver, sem fara vill, sjái
um sig sjálfur. 1 öðru lagi, að nefnd manna sé
kosin í nálægri framtíð, til þess að standa fyrir
ferðinni—að allir þeir, sem fara vilja, gefi sig
fram við> hana í tæka tíð og borgi þá að minsta
kosti helming fargjalds og að skip sé svo leigt
til fararinnar, ef nægur mannfjöldi fæst, og er
sú aðferðin að sjálfsögðu æskilegri og ætti líka
að geta orðið mönnum að m6ii ódvrari.
Um tillÖgu Mr. Sigurðssonar um þátttöku
Vestur-tslendinga í hátíðarhaldinu, ef til þess
kemur, er það að segja, að frá því sjónarmiði
getum vér Vestnr-íslendingar naumast rætt
málið, né heldur ákveðið neitt í því sambandi,
nema ef hræður vorir á Islandi æsktu þess.
Þessi hátíð verður þeirra hátíð og fvrirkomu-
lag hennar alt í þeirra höndum. Ef á hinn
hóginn að forstöðunefnd hátíðarinnar heima
færi þess á leit við Vestur-lslendinga, að þeir
tækju einhvern ákveðinn þátt í skemtunum
þeim, sem þar verða um hönd hafðar, þá fyrst
getum vér tekið ákvarðanir því viðvíkjandi,
annars yrðu þeir Vestur-íslendingar, sem heim
færu, eins og hverjir aðrir hátíðargestir.
Hvað kostnaðinum viðvíkur, sem slík för
hefði í för með sér, þá finst oss að þar yrði
hver að sjá um sjálfan sig og sína, sem fara
vildi. Naumast hugsanlegt að fara að senda
stærri eða smærri hópa fólks héðan að vestan
á kostnað almennings. Það mundi og draga
úr áhuga manna fyrir þessu máli.
En þetta er góð vakning málsins og við nán-
ari athugun geta menn máske komið sér niður
á fyrirkomulag, sem allir eru ásáttir mfeð og
sammála um.
------o------
*
Askorun til Vestur-Islendinga.
Það eru miklar líkur til, að á íslandi verði
haldin stórkostleg hátíð árið 1930, þúsund ára
minning alþingis. Það er þegar hafin ráðstöf-
un í þá átt. Meðal annars er í ráði, að þá verði
opnað þjóðleikhús í Reykjavík. Það er engum
vafa bundið, að þessi fyrirhugaða hátíð verður
sú mesta og merkasta í sögu fslands. Hátíðina
sækja vafalaust f.jöldi fslendinga víðsvegar
utan xír heimi,‘auk annara þjóða manna.
Það hefir eittttvað komið til orða meðal vor
Vestur-fslendinga, að vér fengjum skip til far-
ar og fyltum fríðu föruneyti. Það væri auð-
vitað æskilegt, ef um munaði. En mér finst
það ekki nægilegt, að nokkrir Vestur-íslend-
ingar sgeki hátíðina, sem hverjir aðrir útlend-
ingar.
Vespur-lslendingar ættu að taka beinan þátt '
í skemtiskrá hátíðarinnar.
Hér fara á eftir nokkrar tilögur til vfirveg-
unar:
1. Að ^jölmennur söngflokkyr verði æfð-
ur, sem eingöngu syngi lög eftir vestur-íslenzk
tónskáld. — Þar er orðið mikið úr að velja af
/afbragðsfögrum lögum, og söng-kraftar góð-
ir, einkum í Winnipeg, sem vitanlega væri
s.jálfsagður staður til æfinga, þar sem ann^rs
staðar vrði erfitt að fá nógu margt fólk á ein-
um stað.
2. Að fámennur leikflokkur æfi leik, er
sýndi í skýrum dráttum landnemalíf Vestur-
íslendinga, frá landgöngu til vorra tíma..
Þar er ekki um eins auðugan garð að gresja,
leikrit af því tagi ekki til. En enginn efi er á
því, ef skorað væri á skáld vor að leggja sig í
hleyL og setja útdrátt úr sögu Vestur-Tslend-
inga í 4—5 þátta leikrit fvrir 10—12 leikendnr,
þá gætu þeir það. Það mundi margur Trorða til
að revna, og þá úr mörgu að velja, til að uá
því hezta og sannasta. — Slíkan leikflokk gæti
einhver af bygðum Isl. lagt til.
3. Að kosinn væri hæfasti og merkasti
Vestur-lslendingur sem foringi fararinnar, sem
flytti kveðju og hefði orð fyrir Vestur-lslend-
ingum á hátíðinni.
4. Að standast kostnað við för þessa, væri
leitað almennra samskota meðal Islendinga í
Ameríku, og hin mörgu félög méðal Isl. með
samkomum efndu til inntekta fyrir þennan há-
tíðarsjóð.
Með jafn miklum fyrirvara og nú er fyrir
hendi, er engin ástæða til að ætla, að þessir
tveir áðurnefndu flpkkar gætu ekki Vestur- ’
Islendingum til mikils sóma orðið. Þar sem vel
væri liægt að verja einu til tveimur árum til-
a'finga og undirbúnings.
Þetta fyrirhugaða hátíðahald á íslandi
1930 verður svo merkur viðburður í sögu ís-
lenzku þjóðarinnar, að vér Vestur-Islendingar
í þessari álfu — sem teljumst, að fróðra manna
sögn, að vera nær þriðjungur af ísl. þjóðinni—
getum ekki látið jafn þýðingarmikið tækifæri
hjá líða, án þess að tryggja bróðurbandið, án
]>ess að taka beinan þátt í þúsund ára minn-
ingarhátíð Islendinga á Islandi.
Það væri a'skilegt, að Vestur-íslendingar
taikju alvarlega í þetta mál, og létu sem flestir
til sín heyra. Eg veit að íslenzku hlöðin veita,
með ánægju, móttöku'^öllum sanngjörnum um-
ræðum um þetta mál.
A. S.
---1---o-------
Williám Jennings Bryan.
Enn þá er of
skamt liðið frá /
dauða þessa ein-
kennilega og merka
manns til þess að
hægt sé að skipa
honum varanleg-
an sess á meðal
stórmenna v e r-
aladarinnar, þar
sem sagan áreiS-
anlega geymir nafn
hans um ókomnar
aldaraðir. Þó hef-
ir nú þegar veriS
,mikiS um hann
sagt í blööum og
timaritum, stórum
og smáum, og öll
íhafa þau minst
haná meS vjrS-
ingu, aS| undan-
teknu vikublaSinu íslenzka, Heimskringlu, sem hefir
gert sér sérstakt far um aS svert hann bæSi lífs og liS-
inn. og má þaS kajlast furSuleg ástríSa.
William Jennings Bryan var fæddur í bænum
Salem í Illinois fikinu, ig. níarz 1860, sonur Silas
Lillard líryans dómara og konu hans. Ólst hann upp
hjá foreldrum sínum og naut almennrar skólament-
itnar. AS henni lokinni fór hann á Illinois College
í Chicago og útskrifaSist þaSan meS ágætis vitnis-
burSi. Síöar stundaöi hann laganám viS Union lög-
fræSaskólann í Chieago og lauk því meS heiSri.
Frá námsárum ^lryans er fátt eitt aö segja annaS
en það, aS hann þotti frábærlega vel gefinn og efni-
legur námsmaSur. í kappræSum þótti hann bera af
skólabræSrum sinum og var hann á skólaárum þegar
búinn aö fá orö.á sig fyrir ntálsnild og mælsku og
var sjálfkjörinn til þess aS flytja skilnaöarræSu
/valedictory speach), ^r hann útskrifaSist.
Aö loknu laganámi tók Bryan aS reka málafærslu-
störf í Jacksonville, og hélt þeím starfa áfram þar til
áriö 1887, er hann fluttist til Lincoln, Nebrasca,
þar sem hann hélt lögfræSisstarfi sínu áfram og gat
sér mikinn orSstír, bæSi sem málaflutningsmaSur og
mælskuskörungur.
Árið 1891 bauð hann sig fram til þings og var
kosinn í kjördæmi í Nebraska, sem um langa tíö hafSi
tilheyrt Republicana flokknum. Þegar til þings kom,
var honum sýndur svo mikill sómi, að hann var skip-
aöur í eina áf þýSingarmestu nefndum þingsins, þegar
á fyrsta þingi, sem er mjög óvanalegt, ef ekki eins-
dæmi í sögu þess þings. Fyrsta veturinn, sem hann
sat á þingi, flutti hann tvær ræður, er vöktu eftirtekt
um land alt. Var önnur þeirra um silfurspursmálið,
sem síöar varS honum brennandi áhugamál. Hin var
um tollmál. En þaS var hvorki sem þingmann eSa
löggjafa. að BandarikjaþjóSin dáSi hann og virti,
heldur sem leiStpga, er ekki kunni aS hræSast né hopa
á þreli, viS hvaSU ofurefli, sem hann átti aS etja.
ÁriS i8g6 héldu Demókratar þing mikiS í borg-
inni Chicago, til þess aS velja forseta-efni. Þar
var William Jennings Bryan, þá þrjátíu og sex
ára gamall og líft þektur af fjölda flokksbræSra sinna.
Á því þingi. talaði hann með svo miklu og eldlegu
afli sannfæringar og mælsku, aS þingheimur allur
þóttist sjá í honum þann Móse, er leitt gæti Demó-
krata flokkinn út úr hinni pólitísku eyðimörk, og var
hann á því þingi valinri forsetaefni flokksins, og meS
því vali einnig kjörinn leiðtogi hans, og spurs-
mál er vist, hvort nokkru sinni hafi veriS glæsi-
legri pólitiskur leiStogi í Bandaríkjunum, en Brvan
var þá, og hann hafSi marga þá kostj, sem leiStoga
prýSa, sem lika sýndi sig, því liklega hefir enginn
maður fyr eða síðar náS jafn-sterkum tökum á flokks-
bræðrum sínum, og Bryan gerði. Hann var snjall-
astur allra samtiSarmanna sinna á ræðupalli, og tal-
aBi meS svo miklu sannfæringarafli, aS mönnum
duldist aldrei, aS Aann' sjálfur hafði óbilandi trú á
málum þeim, er hann flutti, og af svo* mikilli anda-
gift, aS orS hai)s voru tíðum sem neistaflug.
Þrek Bryans var óbilandi og kjarkur hans'Svo
máttugur, aS hann lét aldrei bugast né viðurkendi tap-
aSan málstaS. ViS þessa eiginleika hans bættist lífs-
ferill, sem var eins flekklaus og framast er hægt aS
hugsa sér, og sú vissa allra. sem hann þektu, aS svik
væru ekki hjá honum aS finna.
Þrisvar sinnum s'ótti Bryan um forseta-embættiS
og þrisvar sinnum tapaSi hann, en þaS einkennilega
viS þá ósigra var þaS, aS hann óx viS þá alla—varS
meiri maSur, þektari maður, og naut aukinnar virS-
ingar hjá flokki sínum og þjóSinni, og svo' var afl
hans mikiS og virSing háns víðtæk, eftir alla ósigr-
ana, aS á þingi Demókrata í Baltimore igi2, þegar
forseta-valiS var á milli þeirra Champ Clarks og
Woodrow Wilson, þá réSi William Jennings Bryan
kosningunni, og er þaS óefaS eitt af stórverkum Bry-
ans. aS hann knúði bingiS þá til aS velia Wilson.
ÞaS hefir oft veriS spurt aS, hvernig á því hafi
staðiS, aS Bryan náSi aldrei forseta-kosningu í Banda-
ríkjunum. Þeirri spurningu er ekki auSvelt aS svara
og svo er þaS sjálfsagt fleira en eitt, sem því hefir
valdiS. Eitt af því, sem sennilega hefir haft áhrif i
þá átt, var sú tilfinning sumra, aS Bryan hefSi veriS
meiri hugsjóna, en staðreynda maður, aS því er stjórn-
málin snerti, og svo var annaS, aS hann var svo á-
kveðinn og fastur fyrir í málum þeim, sem hann lét
sig varða, aS hann kaus heldur aS hrjóta mastriS og
rífa seglin, heldur en aS slaka á klónni. En slíkt
hefir ekki þótt vinsælt á stjórnmáasviSinu, nú um
langt skeiS.
En þaS er ekki sem stjórnmálamanns, eða flokks-
leiötoga,#aS Bryans verSur lengst minst í Bandarjkj-
unum, og er hann þó af þeirrar þjóðar blaSamönnúm
talinn einn sá snjallasti í sinni tíS, heldur Bryan sjálf-
ur—einstakllngurinn, sem lnegst lifir í minni þjóSar
sinnar og í hjörtum einsfaklinga hennar.
Er það ekki fremur sjaldgæft nú á dögum, og
hefir þaS ekki alt af verið sjaldgæft, aS einstaklingar
á meðal þjóSa hafi svo mikil persónuleg áhrif á stór-
mál þjóöa sinna, aS fyrir þaS hljóti þeir alþjóSar-
viSurkenningu — menn, er meS einstaklings lífi s'tnu
rita heila kapítula í sögu sinna eigin þjóöa? En einn
slikur maöur var Bryan. •
Það er alment viSurkent, aS Bryan hafi veriS einn
af allra málsnjöllustu mönnum sinnar tiöar, en hann
var meira, hann var líka einn af hreinhjörtuðustu og
beztu mönnum sinnar tíSar.
Hann leit meS skarpri andans sjón á böl samtíS-
armanna sinna og meS einlægri samhygS og fals-
lausri hluttekningu helgaSi hann krfta sína þeirri há-
leitu hugsjón, aS bæta úr því. í blaSi sínu hinu víð-
lesna, “The Commoner”, sagði hann bölinu stríS á
hendur, og í ræöum sínum og fyrirlestrum, er hann
flutti viðsvegar, talaSi hann máli friðarins og rétt-
lætisins svo snjalt, að allur heimur hlustaði, og þess-
um eina manni var mikiS ágengt. I hans heimalandi,
Bandarikjunum, á bindindismáliS honum einum ef til
vill miera aS þakka, en nokkrum öðrum manni. Al-
þýSan átti í honum hollari og einlægari vin og tals-
mann, en hún hafði áður átt aS venjast, og fyrir þaS
hlaut hann hina veglegu nafnbót, að vera kallaöur
“The Commoner”, alþýðumaðurinn.. Og þó alþýðan
aldrei hefði Bryan upp í tignarsæti þaS, er Banda-
ríkjaþjóðin á veglegast til aS veita, þá virti hún hann
og elskaSi og stóS harmþrungin viS líkbörur hans
látins. ,
FriSarvinur var Bryan einn sá mesti, er Bandarík-
in hafa nokkurn tíma eignast. í langa tiö flutti hann /
friðarmál í blaSi sínu . Frá einu landshorni til ann-
ars skoraSi hann á þióSina í ræðum sínum aö gjöra
þaS, sem í hennar valdi stæði til þess að stofna til
alheims friðar-bandalags, og þegar hann varS utan-
rikisritari í ráðuneyti Wilsons forseta áriö 1^13, samdi
hann alheims friSarskilmála, sem náðu svo miklu
haldi. ekki aS eins á BandaríkjaþjóSinni, heldur á
öðrum þjóSum, aS þrjátíu þjóðir, aS BandaríkjafþjóS-
inni undanskilinni, féllust á samninginn og rituðu
undir hann, og var hann þanig samþyktur af þremur-
fjórSu af öllu mannfólki veraldarinnar, eða umboðs-
mönnum þess. En áður en sá samningur náði lög-
féstingu, sýndist þeim Wilson og Bryan sitt hvorum
í mikilsvaröandi máli, og kaus Bryan þá heldur að
leggja utanrikisritara embættiS niður, en láta af mein-
ingu sinni. og þaS gjörði hann.
ÞaS er naumast hægt aö ljúka þessu máli, án þess
aS minnast á trúmálastefnu og trúmálastarf William
Jennings Bryan. Hann var einlægur og ákveðinn trú- *
maSur, og trúmálin voru honum helgust allra mála,
enda lét hann á síSustu árum meira til sín taka á sviði
þeirra, en öðrum.
Kristindóminn áleit Bryan undirstöðu-atriSi undir
allri velferS mannanna, og þaS var meira en vara-
játning fvnr honum. Sjálfur var .hann eins og sagt
hefir veriS heitur og ákveöinn kristindómsvinur, og
var trá hans svo rótföst og þróttmikil, aS hún var afl
þaS. er stjórnaði öllu lífi hans.
Þegar aö hinir nýju siSir í trúmálum þjóðarinnar
fóru aS ryðja sér til rúms, svo sem hin svo nefnda
“hærri kritík”, fanst honum aö stefna sú vera nag-
andi ormur, er legöist aS rót hins sögulega kristindóms
til þess aS eyöileggja hann og deyða. Samfara þeirri
hreyfingu sá hann margslags sundurlyndi fara vax-
andi, manna á meSal og þjóðarlesti, þótt þeir máske
hafi ekki staðið i beinu sambandi viS þá hreyfing, og
sízt að þeir hafi veriS ásetningur leiStoga"hennar.
Þetta þoldi trúarmeðvitund og dómgreind Bryans
ekki. Hann sagSi stefnunni stríS á hendur og barð-
ist gegn henni meS öllu afli, en fyrir réttmæti hins
sögulega kristindóms, til daganna enda, og lét siðast
lífiS fyrir þá trúarsannfæring sína í Dayton í Ten-
nessee í Bandffríkjunum 27. júlí síðastl., þar sem síð-
asti kapitulinn í lífi þessa einkennilega og merkilega
manns gerðist.
Til Dayton í Tennessee fór Mr. Bryan í éambandi
viö hiS alkunna breytiþróunarmál éEvolution Trial),
sem þar var háð þá dagana. BlöSin öll, stór og smá,
halda því fram, að hann hafi fariS þangaS til þess að
berjast á móti breytiþróunarkenninguuni í heild. Vart
mun þa"S þó satt vera. En hann fór áreiSanlega þang-
aS til þess aS berjast á móti því atriSi iþeirrar kenn-
ingar, eins og hann hafSi gjört í langa tíö, eöa réttara
sagt þeirri tilgátu hennar, að mennirnir séu af öpum
komnir.
MeS öllum sínum trúarstyrk, meS allri sinni ein-
lægni og öllum sínum eldmóSi, kom Bryan á staðinn
til þess aS tala sínu hjartans máli og hjartans máli
samlanda sinna i Tennessee, sem með lögum vildu
banna, að börnum þeirra væri kend þessi apafræði sem
óyggjanlegur sannleikur.
Fyrir réttinum vitnaSi Bryan, og tók þar á móti
skeytum og bríxlum frá hinum nafnkunna sakamála-
lögmanni Clarence DarroW, sem hann beindi aS hon-
um persónulega og öllum þeim, sem meö honum halda
enn fast viS sijgulegan kristindóm ritningarinnar.
Alt þaö hefði Bryan þolaS og þoldi, ef þaö hefði
ekki veriS fyrir annaö atvik, sem (þar kom fyrir — at-
vik, sem líkist svo mjög því, er Júdas sveik meistara
sinn forðum. Málinu var lokið, og sökum þess hve
skyndilega því lauk, hafSi Bryan ekki veizt tækifæri
til þess að flytja ræSu, er hann hafði tekiS tvo mán-
uði til þess aS semja, og ætlaði aS flvtja fyrir kviö-
dóminum. Hann haföi tekið á móti allri þeirri sví-
virðingu, sem Clarefice Darrow, guðlaus maður aS
eigin sögn, 'þorSi að láta út úr sér í réttinum í garö
Bryans sjálfs, kristindómsstefnu þeirrar, er hann var
aö verja, og þá líka allra annara, sem þeirri sömu
stefnu fvlgja, þegar fólkiö, sérstaklega yngra fólkið,
sneri viS honum bakinu og hrúgaSist utan um Clar-
ence Darrow, til þess aS þakka honum fyrir frammi-
stöSuna, — fólkið, sem hafði beöiS hann aS hjálpa
sér i striöinu,— fólkiS, sem hann treysti. Á þeirri
stundu fann William Jennings Bryan sverð ótrú-
menskunnar nísta sálu sína og eftir örstutta bið lá
bann örendur í húsi vinar sins þar i borginni.
William Jennings Bryan var lagður til hvíldar í
Arlington gráfreitnum 31. júlí 1925. Yfir moldum
hans stóðu auk ekkjunnar farlama, börnum þeirra
hjóna og barnbörnum, umboðsmenn allra stórvelda f
veraldarinnar, leiðtogar þjóSarinnar hans og fiöldi
alþýðu, en aSrir, sem ekki gátu verið viðstáddir,
beygðíi hófuS sín í þögulli hrygö út af fráfalli leiS-
togans og vinarins látna. Jón J. Bildfell.
- - ■■ • ——
ÞEIR SEM ÞURFA
LUMBER
KAUPl HANN AF
The Empire Sash & Door Co.
Limited
Office: 6th Floor Bank ofHamilton Chambers
Yard: HENRY AVE. EAST, - - WINNIPEG, MAN.
VERÐ og GŒDI ALVEG FYRIRTAK
Velgengni
Sonar
Ydar
ENGINN unglingur
laetur sér detta í
hug að hann verði
undir í baráttunni.
Æskan er ávalt von-
góð, en vonirnar einar eru hreint ekki
fullnægjandi.
Ef þér þráið, að drengurinn yðar verði sjálf-
stæður og líði vel, sem marga dreymir um, en
færri sjá í framkvæmd, þá byrjið strax á nýrri
sparnaðaraðferð fyrir hann. Kennið honum í
æsku gildi þess, að spara eitthvað af hverjum
dollar sem hann innvinnur sér,
Undir því er velgengni hans komin.
Thc Royal Bank
of Canada
Æfimmning
Frú Þóra Austmann '
A «■' r
andaðist, sem áSur nefir verið get-
ið í'Lögbergi, 25. júní síSasgiðinn.
Hún var dóttir merkishjónanna
ÞoryarSar Ólafssonar og Margrét-
, ar, sem allan sinn búskapar aldur
1 —aS eg hygg—bjuggu á KalastöS-
um á HvalfjarSarströnd í Borgar-
fjarSarsýslu. ÞorvarSur var tal-
inn stórmerkur maður og vel aö
sér ger um alt, sem til nytsemda
laut fyrir hans samtíð, og um
flest oddvliti sinna héraSsmájla.
Margrét kona hans og móðir Þóru,
var Sveinbjarnardóttir prests frá
Staðarhrauni í Mýrasýslu, talin
ágætisRona, fríS sýnum og gervi-
leg og vel greind, eins og flest fólk
í þessari Sveinbjamarætt, sem eg
hefi haft kynni af. Líka hefir þar
áitt heima spakmæliS forna, að
“annaS er gæfa en gervileiki”. Og
þarna inn í Sveinbjarnarættina
renna saman skyldleikaþræöir okk-
ar>Þóru sál., því langar mig til aö
færa ofurlitíar málsbætur fyr£r
bresti þessa míns góSa frændliðs.
Þeir, sem eiga því láni að fagna
af skaparans og náttúrunnar hendi,
aS vera bæSi ljótir og leiöinlegir,
og gaufast áfram í lifstilverunni
þegjandi dg hljóSalaust, skifta sér
ekki af neinu, svo enginn þarf neitt
viS þeim aS stugga. Hreina á-
stríðulausir um alt — eSa flest —
sem hætta getur stafaS af. Svo
þegar þetta rólynda meinleysis-
gauf er á enda og þeir eru sofn-
aöir svefninum langa, sem viö eig-
um öll fyrir höndum, þá verða
þessir jarönesku englar aS sérstök-
um merkikertum í hagskýrslum
siSfágunar og manndygSa. Hin-
ir, sem eru fagrir og föngulegir,
elska lífsfjörið og fegurSina, eru
gileðimenn, söngmenn, gáfumenn
og skáld—og nær þaS jafnt yfir
konur sem menn—, um þá vefjast
hættur og freistingar aS heita má
viS hvert fófmál. Og til þessa
flokks teljast fjölmargir af þessu
frændliði, sem eg hefi haft kynni
af- — Og hvaS sem nú öllu því
háloflega heimsáliti líöur og öllum
þeim kristilega hreinleik ög kæt-
leiksfullu dómum, sem feldir eru,
þá verSur mér aS halda því fram,
aS smár sé sigur, þar sem stríS er
ekkert, en stór, þar sem ástríöur
og freistingar sífelt umkringja,
jafnvel þó stöku sinnum verði
hrösUnar vart. Þanpig hefir sága
mannkynsins gengiS, og þannig
mun' framhaldiS verða. — Eg biS
alla góða menn að fyrirgefa mér
þessi hugsana útbrot.
Þóra var fædd 11. marz 1864,
og ólst upp hjá foreldrum sínum á
KalastöSum til fullorSitisára, aö eg
hygg, var á sextugasta og öðru ári
þá hún lézt. Ekki man eg hvaSa
ár hún kom til þessa lands, þá
beina leiS til Winnipeg, og dvaldi
þar stöSugt nokkur ár. Þann 8.
júlí 1901 giftist hún Jóni Aust-
man, sem þá var ekkjumaSur og
bjó viS góð efni aS Woodside P.
O., um 8 mílur frá bænum Glad-
stone hér í Manitoba, og fluttist
meö honum þ^ngaS út, ásamt
tveimur ungum börnum sínum;
þar bjuggu þau stórbúi ífj—12
ár; en áriS 1912 seldi Mr. Aust-
man lönd og eignir og fluttist al-
farinn með alt skylduliðN sitt inn
til Winnipeg, keypti þar fasteign
og hefir búiS þar siðan og stund-
aS flutningastörf í borginni. Þau
hjón eignuðust einn son, Jón að
nafni, mjög efpilegan mann og
vel mentaSan, sem dvélur meS föö-
ur sínum, og er nú huggun hans
og styrkur, því þótt Jón Austman
hafi veriö hetja og hraustmenni,
þá er nú ellin farin aö herSa aS
honum tökin, þar sem hann/ er orS-
inn. 66 ára gamall. — Stjúpbörn
hans, og börn Þóru sálugu, eru:
I)r. Kristján Austman, giftur
Ólöfu dóttur Þorsteins Oddsonar,
sem lengi var fasteignasali í Wín-
nipeg, merkur maSur og mikilhæf-
ur; og Ásta, gift Leifi syni þessa
sama Mr. Oddsonar, og albróSir
Ólafar konu Dr. Kr. Austmans.
BæSi eru þessi stjúpsystkini gáf-
uð, eins og þau eiga kyn til, og há-
mentuS, og á Mr. J. Áustman lof-
legan heiður fyrir þaS, aS hafa
reynst þeim einlægur faSir og stoS
og styrkur.
En hvaö á svo aS segja um þig,
framliðna, fagra og góSa frænka
mín! Þú varst aS öllu leyti- merki-
°g góö kona og húsmóöir. Sál
þín og hugsun öll var bundin viS
velferS barna þinna og manns
þins, og heimili Iþitt ætíS fyrirmynd
að reglusemi og þrifnaði. Starf
þitt oft æriS erfitt; en þú varst
hetja bæði aS sálar og líkams at-
gervi, þótt þú tranaSir þér aldrei
langt út fyrir þinn verkahring, þú
varst þó stórmerk í öllu þínu
starfi. Heimiliö var þinn helgi-
ireitur, iþar gróðursettir þú alla
þína ást og alla þína beztu kosti,
og viS þau fögru endurminninga-
blóm glitra nú saknaSartár í augum
ástvina þinna, bæði aldraöa eftir-
lifandi eiginmannsins og barnanna
ykkar. BæSi hann og þau munu
aldrei gleyma ástinni og umhyggj-
unni, sem þú barst fyrir þeim.
BlessuS sé minning þín. kæra
frænka; góður guö gefi okkur
margar konur jafngóöar og þú
varst.
Lárus GuSmundsson.
------o------
Verðmœtar bendingar
til bxnda er selja rjóma.
Hinar mikilsverðu bendingar til
bænda er rjóma selja, sem hér eru
birtar, eru gefnar af Crescent
rjómafélaginu í Winnipeg. Félag
það hefir síðastliðin 20 ár rekið
smjörgerð og mjólkursðlu í þess-
um ibæ og talar því af víðtækri
reynslu um þetta efni. Það hefir
einnig allan þann tíma verið mik-
ið áhugamál félagsins, að stuðla
að því, að þessi þúnaðar-grein
mætti verða sem arðbærust fyrir
bændur og hefir að orðið mikið
ágengt, því ólíkt er verð rjóma nú
og var; fyrir ekki all-löngu var
engin sala fyrir rjóma og sú fram_
leiðslugrein því lítilsverð. Bend-
ingar félagsins eru þessar:
Góður rjómi borgar sig best.
Rjómi er nú keyptur eftir gæð-
um vörunnar (gr^de) af öllum
smjörgerðarhúsum og vegna þess
mijkla munar, sem á verðinu er á
góðum rjóma og slæmum, viljum
vér draga athygli bænda að því,
I
1