Lögberg - 04.03.1926, Síða 1

DROVINCr
1 THEATRE
ÞESSA VIKU
BUCK JONES SPECIAL!
“The Cowboy and the Countess
Areiðanlega sú bezta skemtun
1 sem hægt er að fá um þessar mundir,

öabcrtj.
p R O V IN C P
1 THEATRE *J
NÆSTU VIKU
HIN ÁHRIFAMIKLA DRAMA AF 1926
“The Johnstown Flood”
með George O’Brien og hans leikflokk
Þú verður að sjá þessa mynd!
39. ARGANGUR
WINNIPEG, MAN., FIMTUDAGINN 4. MARZ 1926
NUMER 9
Canada.
All-margir af þeim, sem atkvæð-
isrétt hafa við bæjarstjórnarkosn-
ingar í Winnipeg, og einnig hafa
atkvæðisrétt um fjármál bæjar-
félagsins, að svo miklu leyti, sem
þau erU lögð undir almennings at-
kvæði, hafa fyrir nokkru síðan
farið fram á það við fylkisstjórn-
ina, að hún skipi nefnd, til að rann-
saka alt ástand og starfrækslu •
raforku bæjarins (Winnipeg
Hydro) .Stjórnin hefir neitað að
skipa þessa nefnd, í bráðina að
í júlímánuði í sumar er sá tími
út runninn, sem Sir James Aikins
er skipaður til að þjóna fylkis-
stjóra embættinu í Manitoba. Ekki
vita menn með neinni vissu hver
verður eftirmaður hans, en þess
er getið til, að fyrir valinu verði
Mathers dómari. Þykir þá lík-
legt, að Hon. R. W. Craig, sem nú
er dómsmálaráðherra, verði skip-
aður dómari í yfirréttinum. Seg-
ir hann þá að sjálfsögðu af sér
embætti sínu sem ráðherra, enda
er búist við fleiri breytingum á
minsta kosti, þvi nú sé verið að, ráðuneyti Brackens, áður en langt
yfirskoða ailar bækur þessarar Hgur.
deildar, og það sé alveg sjálfsagt
að láta þetta hlutlaust meðan á
þeirri yfirskoðun stendur. ■—
blöð, að annað hvort verði Cham- TekJu og útgjöld stjórnarinnar íj ef sífelt breikka og dýplja jökuls-
^ ^ beriain ag segia af sér eða bá að ^anltoha eru yfir tíu og hálf, ár haturs og öfundar milli ein-
Mr. Hahn er fæddur a Þyz a- ^ geri það Þeim gýniat j miljón dollara á ári hverju. Það;Stakra stétta fámennrar
F. W. Stevenson frá Hillview,
Manitoba, er talinn elsti maður í
þessu fylki. Hann var 102 ára gam-
all á mánudaginn var, og er enn
ern og heilsugóður og ber ellina
ágætlega. Mr. Stevenson þótti at-
kvæðamaður ,á sinni tíð og er jafn-
vel enn ekki aðgerðalaus.
* * *
Það er talið víst að Byng barón
muni ekki verða landstjóri í Can-
ada lengur en þangað til í ágúst
í sumar, þegar það tímabil er úti,
sem hann hefir verið skipaður til
að þjóna því embætti. ókunnugt
er enn hver verða muni eftirmaður
hans. Er getið upp á ýmsum, sem
líklegir þykja og þar á meðal The
T)uke of York, sem er annar sonur
Georgs konungs. Þó þykir naum-
ast líklegt að hann muni fýsa að
taka því embætti.
* * *
Það hefir verið töluvert umtal
um það hér í Winnipeg, að þýskur
maður hefir verið valinn til þess
að gera hernaðarminnismerki, sem
í ráði er að reisa hér í borginni.
Heitir maður þessi Emanuel Hahn
og á heima í Toronto. Það er rétt
að
landi, en kom til þessa lands með
foreldrum sínum og systkinum
þegar hann var níu ára gamall,
árið 1881 og hefir jafnán síðan átt
heima í þessu lándi. Brezkur þegn
er hann og hefir verið síðan hann
var 21 árs að aldri. Það er ekkert
svo kunnugt sé, sem bendir í þá
átt að Mr. Hahn sé ekki eins góð-
ur og hollur borgari þessa lands
eins og hver annar. Vonandi er,
að Canadamenn læri þá lexíu,
og læri hana vel, að allir borgar-
ar landsins eiga að njóta sömu
réttinda, án tillits til þess hvaðan
þeir eru ættaðir. Að öðrum kosti
geta þeir ekki orðið góðir Canada-
menn.
* * •
Eins og áður hefir verið getið
hér í blaðinu hefir Hon. Charles
Dunning lagt niður embætti sitt
sem stjórnarformaður 1 Saskatch-
ewan og gerst járnbr. ráðherra í
Ottawa. Nú hefir frjálslyndi flokk-
urinn á Saskatchewan valið sér
leiðtoga og forsætisráðherra í
hans stað. Sá senj fyrir valinu
varð, er Hon. James Garfield Gard-
iner. Hefir hann að undanförnu
verið einn af ráðgjöfum í ráðu-
neyti Dunnings. Mr. Gardiner er
enn ungur maður, eins og flestir
af ráðherrunum í Saskatchewan,
eða aðeins 42 ára að aldri. Það er
hvorttveggja að Saskatohewan er
ungt fylki, enda velur það unga
menn til að vera fyrir málum sín-
um. Mr. Dunning var innan við
fertugt þegar hann tók þar við
stjórnarformensku. Tvo nýja menrí
hefir Mr. Gardiner tekið í ráðu-
neyti sitt og eru þeir báðir ungir
menn. Eru þeir IW. J. Patterson,
fjármálaráðherra, sem er þing-
Tnaður fyrir Pipestone kjördæmið
og T. C. Davis frá Prince Albert.
Hefir hann umsjón með sveitamál-
um og iðnmálum.
Mr. Dunning kom við hér í Win-
nipeg á laugardaginn var á leið
til Ottawa til að taka við sínu
nýja embætti, sem hann gerði á
mánudaginn. Lét hann hér í Ijósi
að hann væri mj'ög vel ánægður
með val eftirmanns síns og einnig
hinna tveggja nýju ráðherra í
Saskatchewan, sem báðir væru þar
fæddir og uppaldir og því reglu-
legir Saskatchewan-menn.
Bandaríkin.
Bindindisfélag biskupakirkjunn-
ar í Bandaríkjunum, tjáist hlynt
þeirri bretingu á Volstead lög-
unum, að leyfð verði sala á öli og
léttum víntegundum, að því er
ritara þess félagsskapar, Dr.
James Empringham segist frá.
Kveðst hann hafa sent spurning-
ar til 20,000 meðlima félagsskap-
arins á síðastliðnu ári, og byggir
álit sitt á svörunum.
Ágóði af starfrækslu járnbr. í
Bandaríkjunum á síðastliðnu ári,
nam $1,136,000,000. Er slíkt frek-
,lega miljón dala meira en nokkru
sinni fyr í sögu þjóðarinnar.
hinni “helgu borg,” Jerúsalem. Þarl Þeir eru þjóðinni “hlé fyrir vindi
verða þeir að láta sér nægja lampal og skjól fyrir skúrum.” Heilbrigt
og tólgarkerti. En nú er Ben-Zevie
sem er umboðsmaður verkamanna
sambands Gyðinga í Palestínu, að
ferðast um Canada og Bandaríkin
til að safna $250,000 til iðnfyrir-
tækja þar í landi, ogsérstaklega til
að framleiða þar raforku til ljósa
og iðnaðar. Ben-Zevie segir að um
30,000 Gyðingar hafi flust til Pale-
stínu árið sem leið, og hafi margir
þeirra lifað öldum saman við á-
þján og ill kjör. Hann lætur vel
af líðan fólks í Jerúsalem og ann-
arstaðar í Palestínu nú og segir| menn.
að framtíðarhorfur séu góðar í
landinu undir yfirstjórn Breta.
og göfugt þing og stjórn er í lýð-
frjálsu landi lífsnauðsynin mesta,
hvort sem litið er á siðferðislíf,
mentalíf eða atvinnu- og fjármála-
líf þjóðarinnar. Og sé þing og
stjórn heilbrigð og göfug, þá á
þjóðin sér þá vökumenn, sem ekki
vaka til ónýtis.
Vék hann því næst að því, hve
áríðandi það væri að á þingi væri
mannval besta hverrar þjóðar, að
þar séu “þjóðarinnar duglegustu,
drenglyndustu og gáfuðustu
Manitobaþingið.
Mintist hann síðaná ástandið í
heiminum alment, eftir ófriðinn
mikla, og þá einkum vaxandi spill-
ingu stjórnmála og vaxandi stétta-
baráttu og stéttahatur, sem bærist
Vantraustsyfirlýsing sú er Sam- hi"gað, Vökumenn þjóðarinnar
ford Evans íhaldsþingmaður í Win yrðu að vaka yfir sjalfstæð! voru
nipeg bar fram gegn stjórninni, °? Sæmd ut a vlð’ efn verða
var feld á þriðjudaginn í vikunnil f^,1 ^ að
sem leið, með 27 atkvæðum gegn
14 atkvæðum. Móti tillögunni voru
vitanlega allir stjórnarsinnar, eða
bændaflokksmenn og greiddu þing
inu inn á við. Hann komst svo að
orði:
Mikilsvert atriði, og um leið
vandasamt á þessum tíma, er hið
menn verkamannaflokksins - at-| efna!ega sjálfstæði. Þessvegna er
kvæði með þeim. Með tillögunni1 083 &ott að ei»a meðal vökumann-
voru aftur þingmenn íhaldsflokks-| anna h^na og hagsýna fjármála-
ins og frjálslynda flokksins og menn’ sem hafa ful1 °£ föst tök á
viðfangsefni sínu og vita með ör-
uggri vissu, hvað líður í þeim efn-
tveir óháðir þingmenn.
Er nú hinum afarlöngu umræð-
um. En eigi er minna vert um hitt,
Bretland.
Töluverður ágreiningur á
stað um þessar mundir í ráðu-
nejd;i Breta, sem Stanley Baldwin
veitir forstöðu. Er sá ágreining-
- um. hásftisræðuna loks lokið að vaka yfir hag anrar heildarinn-
og nefn J°hn Bracken, stjórnar-j ar meg réttvísi; gæta réttlætis í
formaður og f jármálaráðherra,, löggjöf, réttélætis í dómum og
lagi; fjarlagafrumvarp sitt fyrirj framkvæmd laga, r^ttlætis í við-
þingiÖ Lkki verður sagt að þar skiftum stéttanna allra í landinu.
seu nokkrar storbreytingar frá ár-
inu á undan. Lítur svo út á yfir-
borðinu eins og hér sé um nokkr-
ar breytingar að ræða, eins og t. d.
niðurfærslu á sköttum, sem nemur
$1,325.024. En Þetta snertir lítið-, þjóðarbjargráð, en stéttahatur og
a.menn'ng'’ fi° klð fun tmna, stéttadeilur þjóðarvoði. Það er
Sér y*lruei au í*.að ,helir .sömu skatta| ekki nóg, að þingmenn keppist við
að borga þetta anð eins og verið að fá
sem greiðastar samgöngur
,e T' a.f mun dul" enginnl milli landshluta og héraða, en vaki
æg ai eikur að lækka skatta á al- miður yfir því, að greiðar sam-
menning! nu fyrst um sinn nema, göngur og góð samvinna haldist
Til þess að skera úr málefnum
þjóðarinnar þarf vökumenn, sem
eiga anda vísdóms og skilnings,
vökumenn, sem skilja, að sam-
vinna allra stétta í bróðerni er
saman án þess nokkur tæki sæti í
forsetastóli.
Næsti þingfundur á morgun kl.
1.
■Morgunbl. 7. febr.
Bœtiefni.
Fyrir nokkrum árum kom und-
arlegur “þjófur” í spilin hjá lækn-
unum. Þeir þóttust hafa rannsak-
að manneldi og matvæli til nokk-
urrar hlýtar ,og niður.staðan var í
fám orðum sú, að í öllum matvæl-
um væru þrjár fæðutegundir:
eggjahvíta, kolvetni (sykur og
mjöl) og fita. — Til þess að fæði
manna væri fullkomið, þurfti á-
kveðinn skamt af þessum efnum og
hæfilega mikið af hverju. Hitt var
talið litlu skifta, hver eggjahvítan
væri eða hver fitan, og sjörlíki
var talið jafngott og smjör að öllu
nema bragðinu.
Þessar kenningar virtust koma
að öllu leyti vel heim við daglega
reynslu almennings og allar til-
raunir vísindamanna, bæði á
■mönnum og dýrum. Fæði her-:
manna, spítala og allra opinberra
stofana, var ákveðið eftir þessum
reglum, og alt gekk vel og bróta-
lítið. ~
En svo kom þjófurinn í spilin.
Fyrst skýrði hollenskur fræðimað-
ur (Eijkman, 1897) frá því, að eft-
ir tilraunum hans væri það ekki
ætíð nóg, þó dýr fengju nægilega
mikið af eggjahvítu, kolvetnum og
fitu; þau gætu stundum ekki lifað
af því. Taldi hann þetta stafa af
og Lucas, greiddu atkvæði á móti
því að umræður skyldi takmarka,
en fylgdu flokksbræðrum sinum
að málum í atkvæðagreiðslunni
um megintillöguna, sem sé þá, að
veita hásætisræðunni viðtöku.
Samkvæmt áður afgreiddri
þingsályktunar tillögu er þinginu,
með úrslitum þessum, frestað til
hins 15. þessa mánaðar.
Sjúkrahús á Lundar.
Tilfinnanleg þörf hefir verið á
sjúkrahúsi á Lundar. Sjúku fólki
hefir verið komið fyrir hjá prívat
fólki hér og þar. Sérstaklega
hefir verið erfitt að fá staði fyrir
sængurkonur, sem komið hafa víðs
vegar að. Nú er bætt úr þessari
þörf. Héraðsstjórnin hefir veitt
fé til sjúkrahúss stofnunar og
leigt hús Helga Sveinssonar. Mrs.
Sveinsson verður eftirlitskona.
Að eins er byrjað í smáum stíl til
þess að reisa sér ekki hurðarás
um öxl. Að eins eitt herbergi
fyrir siúkt kvenfólk, annað fyrir
veika karlmenn og eitt herbergi
fyrir uppskurði. Sjúkrahúsið
byrjaði 1. marz. ,
Afmæli Betels.
Á mánudagskveldið í þessari
viku var fjölmenn samkoma hald-
in í Fyrstu lút. kirkju til að minn-
ast afmælis gamalmenna heimilis-
ins Betel Hefir kvenfélag safn-
aðarins jafnan minst afmælis
heimilisins með samkomu i kirkj-
því, að eitthvert óþekt efni væri í| unni 1. marz á hverju ári, síðan
venjulegri fæðu, sem nauðsynlegl það var stofnað fyrir 11 árum.
ur milli Austen Chamberlain ann- |W1 aðeins að margt fólk flytjist milli allra er landið bggja, hverr-
' — i land.ð, svo fleiri verði til ar stéttar sem
inn
ars vegar og einna sex annara
ráðgjafa hins vegar, og segja ensk | a _ °rga ha
eru. Hvað stoða
nýjar brýr yfir jökulvötn landsins
sem stjornin ætlar sérstaklega að' sem á engu þarf meira að halda en
þar sitf hverjum ót af alþjóða-1 veita ninga til á þessu ári fram f[iUkomiZni ™ti„ingu allra
bandalagmu. V.ll Chamberla.n, yfir það sem verið hefir, er til krafta’ Eg spjí Þér svarið í
veita þar Spánverjum og Pólverj-; sjúkrahúsa og líknarstofnana,! .verkum vðar. — Vér þurfum því
um þar meiri réttindi heldur en vegabóta og til að þurka flóalönd. að éiga meða! 3tjórnmálamanna
þeir hafa notið. Segist hann hafa j Það verður ekki séð að það séuj landsins, sem flerta frjálslynda og
lofað Frökkum þessu og miklu n°kkrar nýjar framkvæmdir, sem viðsýna alþjóðarvini, Sem and-
heldur kjósi hann að leggja niður
embætti sitt, heldur en að bregða
orð sín. Hvernig þetta fer, er ó-
ráðið, þegar þetta er skrifað.
Þegar fjárveitingar til opin-
vaki fyrir stjórninni, heldur að-
eins að reyna að halda í horfinu
Setning alþingis íslands
í gær kl. 12% söfnuðust þing-
berra verka voru til umræðu á* menn saman í Alþingishúsinu og
brezka þinginu, fyrir skömmu síð-
an skoraði Lloyd George fastlega
á stjórnina að hefjast handa og
láta nú vinna þau nauðsynjaverk,
sem þjóðfélaginu væru til gagns
og gera það einmitt nú meðan at-
vinnuleysið væri tilfinnanlegt.
Hér dygði ekkert málamynda kák.
Benti hann á að það myndi sann-
ast, að þegar Þjóðverjar kæmust
úr kreppunni, þá mundi það komá
í ljós, að þeir hefðu notað, og not-
að vel, vinnukrafta sína, og þann-
ig unnið tvent í einu: Veitt fólki
sínu atvinnu og látið vinna að
gagnsömum og arðsömum fyrir-
tækjuml
Lagði hann til að stjórnin skip-
aði nefnd eða stofnaði sérstaka
deild í stjórnarráðinu til að finna
veg út úr ógöngum atvinnuleysis
ins. —
gengu þaðan kl. 1, sem venja er,
í skrúðgöngu í Dómkirkjuna.
Veður var skínandi bjart og gott
og var því mannmargt í kringum
Alþingishúsið og kirkjuna um
þetta leyti.
Mikil leiðindi eru að því, að nú
skuli sá siður eigi haldinn lei^ur,
sem.áður var hér, að þingmenn all-
ir klæðist viðhafnarbúningi við
þingsetu. Allmargir hálda hinum
gamla sjð. En ekkert er sýnna en
sumir þingmenn geri sér leik að
stæðir eru allri þröngsýnni og eig-
ingjarnri stéttabaráttu. Það verða
jafnan slíkir menn, sem bjarga
þjóðunum, menn, sem líta á hag
allrar heildarinnar. Og það vei’jða
•slíkir menn, sem einir geta skap-
að eðlilega, heilbrigða framsókn á
öllum sviðum þjéðlífsins íslenska,
verði þá ekki stéttadeilur og sundr
ung áður búnar að ganga af ís-
lenzkri þjóð særðri og deyjandi.
Slíkir menn eru hinir góðu vöku-
menn, sem treysta má, menn, sem
öll þjóðin getur spurt: “Vöku-
maður, hvað líður nóttinni?”
Þá fór hann nokkrum orðum um
þá ómildu dóma, sem þingræðið
fær nú víða: og sneri síðan máli
sínu til Alþingismanna:
Háttvirtu alþingismenn! Það er
nú orðið þjóðkunnugt, að svipaðar
kvartanir hafa verið látnar uppi
um Alþingi íslendinga. Það er ekki
væri til lífsíns viðurhalds, en
skorti það, þrifist ekki dýrið. —
er' Eftir þetta rak hver rannsóknin
aðra og allir komust að sömu nið-
urstöðu: að áreiðanlega væru ein-
hver óþekt, áhrifamikil efhi í mat-
vælunum, en þó væri svo lítið af
þeim, að ekki tækist að ná í þau
hrein og út af fyrir sig. Efni þessi
voru nefnd “vítamín,” en á ís-
lenzku hafa þau verið nefnd bæti-
efni.
Þó margir væru tregir til að
trúa á þessi dularfullu efni, sem
enginn gat tekið og þreifað á, þá
verður ekki lengur á móti því
mælt, að slík efni eru til og þau
svo áhrifamikil að skorti þau, sýkj
ast bæði dýr og menn, og drepast,
er til lengdar lætur.
Nú þekkja menn sæmilega ekki
færri en 3 tegundir af þessum
bætiefnum, og hafa þær verið
nefndar A-, B- og C-efnið. — Ný-
legá hafa tvær bæst við: D- og E-
efnið. Þau eru þó lítt kunn. Ef
eitthvað af efnum þessum skortir
í fæðuna, verða afleiðingarnar
þessar:
A-skortur: Vöxtur hættir, sár
^delta á augun. Dýrið verður blint
og drepst að lokum.
B- skortur: Vöxtur hættir, taug
ar lamast og vöðvar rýrna. Þetta
er hinn svo nefndi beri-beri- sjúk-
dómur.
C- skortur: Dýrið fær beinkröm,
þrífst ekki og drepst.
Auðvitað er þessi mynd að eins
sýnishorn af landi og þjóð, en
hún er samt, að eg held, hin á-
hrifamesta auglýsing, sem orðið
getur til þess að landinu og þjóð-
inni verði gaumur gefinn fram-
vegis.
En hver er nú það, sem þessa
fyrstu tilraun hefir gert að brjóta
þennan ís? Jú, vel að merkja, það
er einn félaus unglingur með ís-
lnezkt blóð í æðum, sem með kjarki
og dugnaði hefir rutt sér braut
til mentunar, og vill sýna hinum
enskumælandi þjóðflokk hér, að
við séum ekki Eskimóar. Hefði
hann verið ríkur og af ríkum kom-
inn, mundi þessum hans lofsverðu
tilraunum hafa verið meiri gaum-
ur gefinn, en raun hefir á orðið
til þessa. Herra Albert Jónsson,
sem sagður er að vera með ríkari
mönnum af okkar þjóðflokki hér
og þar að auki konsúll hins danska
ríkis, og enn fremur að hann hef-
ir sýnt það, að hann hefir stórær-
legt drenglyndi til að bera, hann
hefir þó enn ekki snúið sér að
þessu málefni, eins og æskilegast
hefði verið. Við hinir lægri stétt-
ar óskum þess, að hann tapi nú
ekki sjónar sínu góða “elimenti”,
og styðji nú þessa loflegu tilraun
með ráði og dáð, því að samkvæmt
stöðu hans hlyti það að hafa mik-
il áhrif, því að ef það ætti að
verða Austur- og Vestur-íslend-
ingum til sóma, þá hlýtur það að
kosta meiri peninga, en fátækur
unglingur getur undir risið.
Þó að eg sé hér framsögumað-
ur í þetta sinn, þá veit eg af mörg-
um, sem óska hins sama.
Með virðingu,
Winnipeg, 12. febr. 1926.
Magnús Einarsson.
Veitið athygli!
Hinir miklu hljómleikar Björg-
vins Guðmundssonar, verða end-
urteknir i Fyrstu lút. kirkjunni á
Victor stræti, þriðjudagskveldið
næstkomandi, hinn 9. þ.m., að til-
stuðlan Jóns iSigurðssonar fé-
lagsins. Aðgangur verður ekki
seldur, en sámskot tekin. öllum
ágóðanum verður varið til styrkt-
• ■ fyrir
Dýrið þrífst,
E-skortur:
tímgast ekki.
Það eru þá ekki færri en 4 sjúk-
dómar, sem tafa af bætiefna
Hvaðanœfa.
Heimskautafarinn alkunni, Ro-
ald Amundsen, kom til Winnipeg
á sunnudaginn var. Kom hann
vestan frá hafi og var á leið til
New York. Ekki stóð hann hér við
nema stutta stund, en margir land-
ar hans, Norðmennirnir, og ýmsir
aðrir mættu honum hér á járn-
brautarstöðinni og fögnuðu hon-
um vel. Mr. Amundsen var lasinn
um tíma í vetur suður í California,
en er nú fyllilega búinn að ná sér
og lítur út eins hraustlega eins og
nokkur maður getur gert. iSérlega
vinsamlega kvað hann sér hafa
verið tekið alstaðar þar sem hann
hefði komið í Canada og lét á-
nægju síita í ljósi yfir því. Mr.
því, að vera hversdagslega klæddir
við þetta tækifæri; en slík fram- ...
koma mun annaðhvort stafa af|mitt verk> a^ kveða upp dom i þvi
misskildu lýðdekri eða ófyrirgef-' mah' ,n. hi.tt; er mltt verk- að ylsa
anlegri vöntun á virðingu fyrir! Þv* máli til dómstóls yðar eigin skorti, en orsakir þeirra voru lítt
hinni hjartnæmu þúsund ára saItlyizku- hyers um sig. Og það tel kunnar áður. Af sjúkdómum þess-
gömlu stofnun. ^
Á því hefir bólað nú á síðustu
tímum, að menn telja vansæmd í
því að vera vel til fara. Slíkur
hugsunarháttur átti ekki upp á
pallborðið hjá fornmönnum; hann
er annaðhvort lánaður úr erlend-
um hafnarborgum, ellegar runn-
inn frá mestu eymdartímum þjóð-
ar vorrar.
Amundsen kvaðst hugsa .til þess
. Stjórnin virðist óttast, að efri með ánægju að leggjavnú enn á
málstofa þingsins muni neita um stað til Norðurpólsins og sagði
peninga til að fullgera Hudson
Bay brautina, ef hún hafi nokkurt að byrja ferðina 21. apríl. Ætlar
tækifæri til þess. Fjárveitingin til
brautarinnar verður því ekki heim-
iluð með sérstökum lögum, heldur
verður hún bara einn liður i hin-
um almennu fjárlögum, en við þau
Eetur efri málstofan ekki annað
?ert en samþykkja þau í heild
sinni, eða fella þau, sem ekki get-
ur komið til mála, því sé það gert,
Þá yrðu öll stjórnarstörf í landinu
Þar með að hætta, ef ekki væri fé
til þeirra.
í kixkjunni.
Ræða séra Árna Sigurðssonar.
Séra Árni Sigurðsson fríkirkju-
prestur prédikaði.
Textinn var þessi: (Jes. 21, 11.
‘ J2). Það er kallað til mín frá
Seir: “Vökumaður, hvað líður
nóttunni ? Vökumaður,x hvað líður
nottunni? Vökumaðurinn svarar:
Morguninn kemur, 0g þó er nótt'.
Ef þér viljið spyrja, þá komið aft-
ur og spyrjið.”
Eins og textinn bendir til, —
nefndi sr. Árni þingmennina
“vökumenn þjóðarinnar”. Hann
komst m. a. þannig að orði:
Það þarf eigi langt mál til rök-
stuðnings þvi, að þjóðkjörið þing
°g þingkjörin stjórn sé réttnefndir
vökume.nn þjóðarinnar. Þessir að-
ilar eru til þess kjörnir að hafa á
hendi æðstu stjórn og ráðstöfun
allra þjóðarinnar mála, bæði út á
við og inn á við. Þeir eiga að gæta
muni vel hepnast, því nú sé allur| sjálfstæðis hennar og sóma meðal
útbúnaður í besta lagi, og flug-i erlendra þjóða. Og þeir eiga að sjá
mennirnir þaulæfðir og eins veljfyrir því, að menning, réttvísi og
að sér í sinni ment, éins og best allskonar farsæld megi heima fyr-
má vera. ir vaxa og blómgast í skjóli frið-
* * • arins. Og sæl e'r sú þjóð, þar sem
Rafljós eru enn ekki notuð í J vökumenn hennar gera skyldu sína.
hann að ráð væri fyrir því gert
hann að kanna svæðið alla leið
frá Alaska og norður á pól, því
það er enn að mestu ókannað. Tel-
ur Mr. Amundsen allar líkur til að
þessi fyrirhugaða norðurför sín
eg einnig mitt verk, að láta það ý um eru tveir algengir og þýðing-
ljós, að hin íslenska þjóð elskarj armiklir, nefnilega beinkröm og
Alþingi, og vill geta haldið þúsundi skyrbjúgur. Hvorirtveggja stafa
ára minning þess með þakklátum, þá af óhentugri fæðu, og báða má
hug fyrir alt sem þingið hefir gert.l lækna með þvi aþ auka bætiefnin.
Eg tel það vafalaust mál, að hin, gf þessu má treysta, er hér að
ísl. þjóð muni jafnan þakka guðij ræða um mikinn þekkingarauka.
sínum fyrir alla hina góðu og trúu, þd reynslan hafi áður bent á lík
vökumenn, sem hún hefir átt á Al- urræði til þess að lækna skyrbjúg
og beinkröm.
Þá hafa bætiefnarannsóknirnar
sýnt það ótvirætt, að oft er mikill
munur á fæðutegundum, sem áður
voru taldar jafngóðar, t. d. góðu
smjöri og smiörlíki. í smjörinu er
mikið af A-efni, en lítið sem ekk-
ert í smjörlíkinu. Þá er svipað að
Þessum afmælis samkomum hefir
jafnan verið hagað þannig, að að-
gangur að þeim hefir ekki verið
seldur, en frjáls samskot tekin.
Var svo enn, og urðu samskotin í
þetta sinn meiri, en þau hafa
oftast verið áður, eða $140.00,
sem er afmælisgjöf kvenfélags
Fyrsta lút. safnaðar til Betel.
Virðist vel til fallið, að hin kven-
félögin tækju einnig upp þann
sið, að minnast Betel á afmæli
þess 1. marz, því eins og allir
skilja, þarf Betel æfinlega mikils
með og öll framtíð þessa nauð- ar ungum íslendingi, er
synja fyrirtækis er bygð á góðvild' nolrkru sætti hinum hörmulegustu
og örlæti aimennings. En -Þærls.m Ekki ætti að þurfa að
dygðir íslendinga hafa aldrei, draga { efa> að hvert sæti í kirkj-
brugðist Betel þau ellefu ár, semj unni vorði skipað við tækifæri sem
það nú hefir staðið og starfað, og'þetta þyí hjartalaR fólks vors er
vonandi bregðast því aldrei — riðkv’æmt 0g samúðarríkt, þegar
Afmælis samkoman var, eins og um gl-k raunatilfem er að ræða.
áður er sagt, fjölsótt og skemti-j Munu þeir og flestir, er hlýddu
leg, og hepnaðist að öllu leyti á- , ,. fö helgi-kantötu Björg-
gætlega. Séra Björn B. Jónsson, a B - - - ■ '--- '
D.D., stýrði samkomunni. Söngur
og hljóðfærasláttur var þar aðal-
lega til skemtunar og kom hljóm-
listin þar, eins og ávalt þegar vel
er með hana farið, öllum í gott
skap. Sjálfsagt komu flestir með
ljúfa lund á þessa samkomu, þar
sem þeir komu til að halda upp á
afmæli B^tel. Það stóð til, að Dr.
Brandson flytti ræðu á þessari
samkomu. Hefir hann, eins og
flestir vita, manna mest og bezt
frir Betel unnið fyr og síðar. En
læknirinn gat ekki verið við-
staddur, og flutti séra H. J. Leó
ræðu í hans stað. — Þegar sam-
komunni var lokið, fóru allir nið-
ur í samkomusalinn og nutu þar
ágætra veitinga, sem kvenfélagið
veitti, og skemtu sér þar við að
tala saman langt fram eftir kveld-
inu. — Vér, eins og sjálfsagt all-
ir Vestur-íslendingar, óskum af
mælisbarninu Betel allrar ham-
ingju á þessu ellefta afmæli þess
vins síðast þrá að heyra hana í
anhað sinn. ásamt því öðru, er
fram fór á hljómleiknum.
þingi í þúsund ár, og alt til þessa
dags. Og jafn efalaust tel eg það,
að Alþingi íslendinga muni á
komandi árum og öldum efla og
auka virðing sína sem samkoma
viturra, góðra og göfugra manna,
þar sem sótt er og varist af kær-
leika til sannleikans og réttlátra
röksemda, þar sem landsins mál j segja um vetrarsmjör og sumar-
eru rædd af eldmóði og ást á landi
og þjóð, og þar sem sannur bróð-
ui-kærleikur sameinar alla, sem
vinna að hinu sama heillaverki.
Ræðan naut sín vitanlega betur
þar sem hún var flutt í heilu lagi,
heldur en þessir kaflar gera, enda
var það alment mál manna, að sr.
Árna hefið mælst vel við þetta
tækifæri.
Er þingmenn komu úr kirkju,
tóku þeir sér sæti í neðrideildar-
salnum. Las forsætisráðherra upp
konungsboðskapinn um að þing
væri kallað saman; skýrði síðan
frá því, að Framsóknarflokkurinn
og Sjálfstæðisflokkurinn hefðu
óskað eftir því, og íhaldsflokkur-
inn samþykt fyrir sitt leyti, að
kosningum yrði frestað vegna þess
hve marga þingmenn vantar. Fóru
því engar kosningar fram til for-
seta né skrifara og var einkenni-
smjör. — Vetrarsmjörið er tiltölu-
lega bætiefnasnautt, sumarsmjöi--
ið auðugt. Yfii'leitt hefir þessi
nýja þekking gjörbreytt mörgum
skoðunum um manneldi og mat-
væli. G. H.
Sambandsþingið.
Eftir hart nær tveggja mánaða
umræður lauk deilunni um stjórn-
arboðskapinn í sambandsþinginu,
síðastliðið þriðjudagskveld og var
hátsætisræðan þar með samþykt
með 111 atkvæðum gegn 102.
Fyr um daginn hafði samþykt ver-
ið með 13 atkvæða meiri hluta til-
laga frá dómsmálaráðgjafanum,
Hon. Ernest Lapointe, um að tak-
marka þannig umræður, að eng-
inn þingmanna mætti lengur tala
eri 20 mínútur.
Tveir þingmenn bændaflokks-
legt að sjá þingmenn koma þarna ins, þeir Campbell frá Mackenzie
Islenzku myndirnar.
Herra ritstjóri!
Mig langar til að biðja þig að
taka eftirfylgjandi línur upp í
þitt heiðraða blað, Lögberg.
Þar sem töluvert umtal hefir
átt sér stað um hina íslenzku
hreyfimynd í blöðunum, þá tók eg
fyrir mig að sjá hana með eigin
augum að kvöldi hins 11. síðastl.
mán. Fátt virtist mér þar vera
af íslendingum, en þess meira af
enskum og skozkum áhorfendum
Mr. S<v. Olafssyni fórst vel að út-
skýra myndina fyrir áhorfendum,
Þjóðræknisþingið.
Þjóðræknisfélagið hélt árs-
þing sitt hér í Winnipeg í Good-
templarahúsinu á Sargent Ave. á
miðvikudaginn, fimtudaginn og
föstudaginn í vikunni sem leið.
Séra Jónas A. Sigurðsson, forseti
félagsins ,setti þingið og stjórnaði
fundum. Þegar þingið var sett, las
forseti ársskýrslu sína, sem birt
er á öðrum stað hér í blaðinu.
Aðrir embættismenn félagsins
lögðu og fram skýrslur sínar, en
það er ekki nauíisynlegt að skýra
frá innihaldi þeirra hér, eða frá
störfum þingsins yfirleitt, því inn-
an skamms birtist hér i blaðinu
nákvæm skýrsla yfir það, sem gert
var og fram fór á þessu þingi.
Kemur sú skýrsla frá skrifara fé-
lagsins.
Tvær samkomur voru haldnar í
sambandi við þetta þing. Sú fyrri
á miðvikudagskveldið og fóru þar
fram'glímur og voru þátttakendur
ellefu. Þeir sem sigruðu voru:
Óskar Þorgilsson, sem hlaut 1.
verðlaun, Kári Johnson, 2. verð-
laun og Bjöm Skúlason 3. verð-
laun. Aliir eru þessir ungu
hraustu menn frá Oak Point, Man.
eða þar úr grendinni. Jóhannes
Jósefsson íþróttamaðurinn frægi
hafði gefið verðlaunin, sem voru
þrjú falleg og vönduð úr, og á þau
grafið, auk nafns sigurvegarans
fyrir hvað þau væru gefin.
Annað kveldið fór fram mjög
en hversu djúpt það hefir fest1 fjðlsótt samkoma undir umsjón
rætur hjá hverjum einstökum.fTjóðræknisdeildarinnar Frón. Var
veit eg ekki, en mikið var lófa-
klappið með köflum.
En þegar eg fer að tala um
mynd þessa frá mínu sjónarmiði,
þá er það helzt að segja, að mér
þótti hún svipmikil, næstum tröll-
aukin á sumum stöðum; og það
mun fleirum hafa þótt, það heyrði
eg á hjónum, sem næst mér sátu;
þau töluðu ensku. Þegar Mr. ÓI-
afsson sagði, að á milli Skotlands
og íslands væru fimm hundruð
mílur, þá sagði konan við mann
sinn: Ó, er það alt? Maðurinn
sagði: Það er líkast til, eg veit
það ekki. Margt fleira var það,
sem þau furðuðu sig á, og var
auðheyrt, að þau voru ókunnug
íslandi.
þar margt til skemtunar, ræður,
kvæði, söngur og hljóðfærasláttur
og ágætar veitingar og svo að
sjálfsögðu dans á eftir, eins og
gengur og gerist.
Síðasta daginn fór fram kosning
embættismanna og hlutu þessir
kosningu:
Séra Jónas A. Sigurðsson, forsti.
Jón J. Bíldfell, varaforseti.
Sigfús Halldórs frá Höfnum, skrif-
ari.
Stefán Einarsson, varaskrifari.
Árni Eggertsson, féhirðir.
Jakob .Kristjánsson, varaféhirðir.
Páll Bjarnason, fjármálaritari.
Klemens Jónasson, vara fjármála-
ritari.
Páll S. Pálsson, skjalavörður.