Lögberg - 04.03.1926, Blaðsíða 7

LÍK3BERG FIMTUDAGINN
4. MARZ 1926.
Bls. 7.
Helga Þorleifsdóttir Thorbergsson,
f. 24. nóv. 1861, d. 12. des. 1925.
“Miikilla manna
Minning lifir,
'Gleymist góð kona.
Einn býr ógleyminn
Ofar stjörnum
Sá karla skóp og konur.’1
Þannig minnist Bjarni Thorarensen móður sinnar, er
hann taldi öllum öðrum konum fremri.
Heimurinn hefir lengst af haldið á lofti riddara frægð og
kostum manna, en hið góða, sem konur vinna, “er grafið með
beinum þeirra” (Shakespeare).
Þó er það konan, er kveikir ljós heimilanna. Það er hún,
er jafnan kennir mönnumim mál kærleikans. Oftast er hún
fulltrúi GuSs í heimi mannanna. Hún er trúboði barnanna,
hinn fyrsti og bezti. Þjóðirnar myndast hjá móður hnjánum.
Söfnuðir kristninnar verða til í herbergi barnanna. Heil-
brigt réttlátt samlíf á sitt akuriand á heimilunum. Þar er
sáð frækornunum að ættjarðarást, mannást og guðsást. — Því
veit eg, að hvað sem vér menn munum eða víðfrægjum og hvað
sem oss gleymist, að “einn býr ógleyminn ofar stjörnum” hvað
mæður vorar snertir.
Ekki verða þau mörg né merk, þessi minningarjorð, er
hér fylgja, um þá látnu vestur-íslenzku landnámskonu, sem hér
er nafngreind að ofan. Þó var það hún, og hennar húsfélag,
er fjmst rétti mér, síðar mínum, hendi og húsaskjól, er eg kom
ókunnur til bygðar íslendinga er kend er við Þingvelli. Þótt
sú endurminning ætti á ýmsa hátt að gera mér fá eftirmæla-
orð auðveldari þá á hið gagnstæða sér stað. Svo verður jafn-
an um þá, sem mér eru handgengnir og eg hlýt að kveðja.
—Helga heitin var fædd að Gili í Skagafirði, en fluttist á
fyrsta ári að Reykjum á Reykjaströnd, vestan Skagafjarðar,
gegnt Drangey. — í fyrstu kristni var kirkja að Reykjum.
Segir í Grettis sögu, að Grettir og Illugi voru þar greptraðir
að kirkju. óvíða mun hinn fagri Skagafjörður sviphreinni
en þar. — Á Reykjum dvaldi Helga öll æskuár sín í foreldra-
húsum. Voru foneldrar hennar Þorleifur Jónsson og Sigríð-
ur Þorergsdóttir, atkvæða og dugnaðar hjón. Var Þorleifur
um langt skeið hreppstjóri og í röð fremstu útvegsbænda við
Skagafjörð. — Sigríður, móðir Helgu, var frá Dúki, dóttir Þor-
bergs hreppstjóra og Helgu, dóttur séra Jóns Jónssonar
Reykjalíns, hins eldra, prests á Ríp í Hegranesi. Sá séra Jón
Reykjalín var einn sona séra Jóns Þorvarðarsonar, er síðast
var prestur á iBreiðabólsstað í Vesturhópi, eða til 1846, er séra
Jón Sigurðsson, bróðir Páls alþingismanns í Árkvörn og Ara,
fyrra manns móður minnar, fékk prestakallið.
Tæplega tvítug gekk Helga að eiga Björn Þorbergsson,
son hjónanna á Dúki. Fór hjónavígsla þeirra fram að Reykj-
um, 20. júní 1881. En búskap sinn byrjuðu þau að Dúki. Frá
Dúki fluttu þau hjón að Fagranesi og bjuggu þar frá 1883—
1887. Þar hafði séra Reykjalín, forfaðir þeirra, þjónað sem
prestur nálægt 60 árum áður. Á Fagranesi mistu þau' Björn
og Helga 3 sonu á rúmum mánaðar tíma. Eftir þá Jobs-raun
festu þau ekki yndi á Fagranesi, og fluttust þaðan til Reykja.
Sennilega hefir sorgin, og þá óhagstætt árferði, ýtt undir
heimanför þeirra frá fósturjörðinni, þvf 1891 flytja þeir mág-
ar, Þorleifur hreppstjóri og Björn Þorbergsson, með alt sitt
sifjalið, vestur um haf til Canada. En minnisstætt varð þeim
Birni einnig upphaf landnámsins hér. Á fyrsta sólarhringn-
um, er þau dvöldu í Winnipeg, andaðist enn eitt barn þeirra.
—Hafði dauðinn svift þau 6 börnum á undan andláti Helgu.
Til Þingvallanýlendunnar nær þessi vinahópur í marz
1892, og settist að í norðurhluta nýlendunnar. Heitir þar Lög-
bergs bygð. Áttu þau þar bólstað um 7 ára skeið. En 1898
fluttu þau bygð sína sunnar, í grend við Churchbridge, og
bjoggu þar síðan. Hafa þau hjon gert þar garð sinn frægan.
Auk ekkjumannsins, sem er víðþektur hæfileikamamður,
lifa Helgu 3 börn þeirra hjóna, öll fædd í Þingvalla-bygð:
Þorbergur, Helga iSigríður og Guðrún Jónína. Hefir Guðrún
kent tvö síðastliðna vetur í Churchbridge skólanum. Eldri
börnin annast bú með föður sínum. öll eru börnin mannvæn-
leg og kippir í kyn um gáfur og skörungsskap.
Af systkinum Helgu eru 6 á lífi: Kristín, kona Bjarna Pét-
urssonar, í Árnesi, Man.; Sigríður, kona Friðriks Friðriksson-
ar, Lögberg P.O., Sask.; Guðrún,: kona ólafs Andréssonar, að
Lögberg P.O., Sask.; Jóhann Bjarni, kaupmaður og gullsmið-
ur í Yorkton og (Winnipeg; Pétur Karl, smiður, í British Col-
umbia, og Jón, í La Pas., iMan. —
Helga heitin leið um 16 ára skeið, er var V4 æfidaga henn-
ar, af þungum og kvalafullum kvilla er dró hana síðast til
dauða. Ekki var heldur barna dauði sá, er vikið hefir verið
að, móðurhjartanu útgjaldalaus. Er eg hugsa um um líf hinn-
ar látnu, finst mér viðeigandi að rifja upp erindi úr öðru við-
frægasta erfiljóðinu á slenzkri tungu:
Enginn ámælir
Þeim undir björgum
Liggur lifandi
Með limu brotna,
Og hraunöxum
Holdi söxuðu,
Að ei hann æpir
Eftir nótum.”
Helga sál. var tápmikil og sköruleg kona. Fanst það á í
öllu, að henni fylgdi fremur fornaldarþrek en nútíðarbragur.
Frábær ráðdeild auðkendi hana. Mér virtist hún sívakandi
yfir heill húss síns, barna sinna og ástvina. Heimilið var fé-
lagslynt og alþekt að risnu. Þar átti vestur-íslenzk kristni,
og forgöngumenn hennar, ávalt örugt fylgi.
í merkustu fornsögu íslendinga er frægri fornaldar konu,
Bergþóru Skarphéðinsdóttur, lýst þann veg, að hún hafi verið
“kvensköru'ngui”! mikill ok drengr góðr.” Eg held að nútiðar-
konan, Helga Þorleifsdóttir, er vér nú horfum á eftir, eigi þau
ummæli með réttu.
Helga sál. andaðist í sjúkrahúsi í Winnipeg, að morgni
þess 12. des. 1925. Var einkason hennar viðstaddur. Ao
kveldi þess sama dags var lík hennar flutt heimleiðis. Við
kveðju-athöfn í Winnipeg flutti séra Hjörtur J. Leó, sem fyr
var sóknarprestur hinnar látnu, hjartnæm huggunarorð.
Jarðarfarar-dagurinn, 15. desember, var einn hinn feg-
ursti skammdegis-dagur, er eg fninnist að hafa séð. Nálega
hvert mannsbarn bygðarinnar og margt manna frá fjarlægum
stöðum, fylgdu þessari íslenzku landnámskonu frá heimili
hennar til kirkju'nnar hennar og hvílustaðarins hinzta.
Eihn af mörgum kærleiksvottum við þessa sorgar-athöfn,
var fagurlega skreyttur blómsveigur frá kvenfélagi bygðar-
innar, er hin látna tilhevrði. Skrautritan gerði frú Stefanía
Leó, en séra Hjörtur J. Leó sendi, i nafni kvenfélagsins, eft-
irfylgjandi stef, er eg geri1 hér að niðurlags orðum:
“Farðu vel! Sofðu rótt!
Lýsir gegn um Iíf og hel Sorgin hverfur hægt og hljótt.
öldungs sál og blíðu barni Liúft er eftir okkar kynning
Bjarmi ljóss frá Drottins arni, Elska’ og geymaþína minning,
Vermir hjörtu og himin hvel. Drottinn lýsir dauðans nótt.
Farðu vel! Sofðu rótt!”
Jónas A. Sigurðsson.
Frá Californíu.
Öllum þeim, sem alist hafa upp
við þá hugsun og venju, að þeir,
sem gjöra gott, í hvaða mynd sem
er, verðskuldi heiður jafnvel laun
frá öllum öðrum; en hinir, sem
fremja illverk, verðskuldi fyrir-
litningu allra, og að auk viðeig-
andi hegningu öðrum til viðvör-
unar, hlýtur að veitast örðugt, að1
geta skilið, hvers vegna svo margtj
af fólkinu nú á dögum virðist að
gjöra lítið úr mismun þeim, sem
finst svo alment á hugsun og
breytni manna gagnvart öðrum.
Aldrei síðan illverknaður var
bannaður með lögum, hefir fólkið
yfirleitt.sýnt meira umburðarlyndi
við þá, sem illverkin fremja, en nú
á síðustu tímum, enda fjölgar nú
illverkamönnum árlega svo sann-
arlega, að enginn mun reyna til
að bera á móti því, og tilfinning-
ar fjöldans eru að smá sljófgast
fyrir mismuninum á réttu og
röngu eftir því er virðist, aumka
þá, sem illverkin fremja, gjöra' sér
ljótar grýlur úr, ef um líflátsbrot
er að ræða, og yfir höfuð óska og
vona, að sá seki komist sem létt-
ast út úr sekt sinni. Svo koma
dómstólarnir, og um þá verður
það vægast sagt, og þeir munu' oft-
ast reyna að gera svo skyldu sína,
að ekki verði um kvartað en á hina
hlið munu þeir oftast eins og f jöld-
inn, gleyma að draga línuna skýrt,
sem aðskilur réttlæti og rang-
læti. Svo kemur nú fyrirgefn-
ingar nefndin, hvort sem hún er
einn eða fleiri, og þar kastar nú
tólfunum.
Hér í Californíu eru eftir þjark
og þref í því máli nýlega, er full-
yrt, að til jafnaðar muni saka-
menn hér úttaka einn mánuð af
þeirri eins árs fangelsisvist, sem
þeim hafði verið dæmd. — Ekki að
furða, þó að fangelsin verði ekki
mjög hræðileg bófunum.
En um leið er hér ef til vill um
talsverða afsökun að ræða þegar
til greina er tekið, að ef hver saka-
maður, sem til fangelsisvistar hef-
ir verið dæmdur, væri þar sinn
fulla tíma, þá þyrfti að fjölga
fangelsunum eða stækka þau sem
til eru, með óheyrilegum kostnað-
arauka fólkinu yfir höfuð. Svo
um tvent er að velja að eins, það,
að sleppa þeim út, sem fyrir eru,
eða halda þeim fullan tímann og
borga kostnaðinn.
Nýskeð hefir hér á landamær-j
um California og Mexico komið
fyrir nokkuð sem er að vísu mjög'
andstyggilegt um að lesa eða í frá-
sagnir að færa en um leið þes8
vert, að eftir því sé tekið, og alls'
ekki að taka fyrir að það, heyrt'
og lesið af flestum fjær og nærj
geti orðið viðvörun til ýmsra, sem1.
aðvörunar þarfnast, að fara gæti-1
lega og reyna sem oftast að sjá um'
sig sjálfa og þá, sem stóla upp'
á þá. Líka brýtur það í bág!
við það vanalega, á þann hátt, að
hinnr seku eru settir á metaskál-J
ar réttlætis og ranglætis og þar'
fundnir allir ranglátir og því|
kastað á sorphaug alls ódæðis, ald-'
ei framar að geta útatað saklausa'
með því argasta, sem hægt er að
hugsa sér að ráði hugsun þeirra
verstu, og þetta er framkvæmt!
fljótt og greinilega, ekki í laga-|
leysi eða hefndar skyni og afí
reiði, en samkvæmt lögum og
landsvenju þess rikis, sem við það;
hefir að sýsla, sem er Mexico. Og'
eg fullyrði að Bandaríkin, með
öllum sínum yfirburðum yfirj
Mexico, hefir þar af talsvert að
læra, og fólkið í Bandaríkjunum,
sem virðist alment fordæma líf-
látshegningu, fyrir hvaða glæp
sem er, ætti ekki að fá taugaó-
styrk, þó Mexicomenn hugsi og
breyti nokkuð á annan veg, þegarj
um svona ódæði er að ræða. Mun-|
urinn er samt sá, að í Bandaríkj-
unum mundu þessir menn hafa’
fengið Clarence Darrow eða hans]
lika til að flækja og tefja málið.í
máske að sanna þá vitskerta, og
því að eins dæmda í stutta fanga-
vist til lækninga, og þaðan hefðu
þeir svo farið út heilir heilsu eft-
ir stuttan tíma.
Sagan er í stuttu' máli þessi,
dregin saman í styttra form eftir!
frásögn Los Angeles Examiner,1
sem er eitt af blöðum William Ran-]
dolph Hearst, sem margir munu
kannast við. Blöð hans öll, eru á-j
litin reglulegir sporhundar á'leið-(
um glæpamanna um öll Banda-
ríkin, og spæjarar þeirra hafaj
margan bófa höndlað, jafnframt
og verðlaun frá Hearst og han*
félögum hafa oft ráðið úrslitum
um erfiða undankomu margra1
GÆT VEL HEILSU ÞINNAR
EFTIR ÞUNGT KVEF.
Ef Þú Ert Lasinn og Taugarnar
Óstyrkar, Þá Gættu Þín Fyr-
ir Hættunni.
Það er til nýtt meðal, sem er
undursamleg hiálp við ofangreind-
um sjúkdómum. Hafi læknirinn
ekki þegar ráðlagt þér það, þá fáðu
bara sjálfur flösku af því hjá lyf-
salanum. Það heitir Nuga-Tone.]
Notaðu það í nokkra daga og þig
mun furða, hve fljótt þú færð
aftur heilsu þína og orku. Fólk
skyldi ekki hika við að reyna
þetta ágætis meðal, því það mun
finna, að það er bægilegt og
styrkir allan líkamann mjög fljót-
lega. Það veitir endurnærandi
svefn, góða matarlyst, styrkir lifr-
ina og kemur reglu á meltingaj-
færin fljótt og vel. Þeir, sem búa
til Nuga-Tone, þekkja svo vel
verkanir þess, að þeir leggja fyrir
alla lyfsala, að ábyrgjast það og
skila aftur Deninguhum, ef þú ert
ekki ónægður. Lesið ábyrgðina á
j nakkanum. Munið að meðalið er
ábyrgst og til sölu hjá öllum lyf-
i sölum.
horfinna stórglæpamanna, svo
mesta furða er, að Hearst skuli
ekki hafa verið skotinn dauður
fyrir löngu. En svo er að gá að
því, að Hearst er afarmenni, og
hræðist víst fátt, hefir stóra sál í
stórum líkama, svipað og Teddy
Roosevelt, og skrifar líkt og Roose-
welt, þegar hann skrifar, sem er
þó ekki oft, skrifar stutt en skýrt,
svo hvorki orð eða setning verður
nokkurn tíma misskilin. Eftir
minum smekk líkar mér hans rit-
háttur betur en nokkurs annars.
Á landamærum Bandaríkjanna
og Mexico, 18 mílur suður af San
Diago, er, Mexico megin, lítill
bær, sem nefnist Tia Juano. Bær
sá hefir alls ekkert til síns ágæt-
is, enga starfsemi, enga verzlun,
en um 60 vínsöluhús smá og stór,
og að auk margslags fjárglæfra-
spilamensku, veðreiðar og fleira,
sem hér í landi nefnist einu nafni
“gambling”, og að auk vændis-
kvenna “búr”, sem alt þrífst og
safnar auði, ekki sízt nú síðan vín-
bann Bandaríkjanna neyðir þús-
undir þyrstra og þjáðra Banda-
ríkjaþegna, að austan, vestan og
norðan, og þar að auki þúsundir
æruverðra “túrista” frá öllum
heimsins löndum, að leita þar
hælis daglega, til að fá þar upp-
fyltar þær þarfir allar, sem Ban-
daríkin neita glottandi sínum
þegnum og öllum öðrum. Verður
þar því tíðum glatt í sölum, svo
glymja veggir, og glös eru fylt og
tæmd, og tæmd og fylt á víxl. Þar
þarf ekki að fara í felur, þvi þar
er alt frjálst, regluleg “hell hole”,
segir blaðið.—hvað sem það mein-
ar á íslenzku.
Frá Kanðas City hafði komið i
haust er leið maður að nafni
Peters, velmetinn maður að pögn,
með konu sína og tvær dætur,
Audry 26 ára og Clyda 19 ára,
báðar bráð efnilegar stúlkur, og
höfðu þau sezt að í :San Deago og
og reist þar heimili. Að kvöldi 4.
febrúar voru þau stödd í Tia Ju-
ana, og voru þar í - einni kránni
við að svala þorsta sínum með öli,
og hvort eð var fyrir eina orsök
eða aðra, gaf eigandi krárinnar
sig að þeim, sat við borð með þeim
og drakk öl líka; og bráðum bætt-
ist í hópinn yfir lögreglumaður
Tia Juana, sem nefndur er Lean-
os; eigandi krárinnar er nefndur
Amador, og veittu’ þeir báðir gest
unum óspart þar til mátt dró úr
gestunum, einum eftir annan, svo
að þau vissu lítt lengur hvað
gjörðist.
Snemma næsta morguns komst
alt í uppnám; faðir og móðir
höfðu verið tekin á einhvern af-
vikinn, stað til dvalar yfir nóttina
eða þar til þau kæmu til sjálfra
sín aftur um hvað gjörst hafði, en
stúlkurnar höfðu verið fluttar í
bifreiðum, Audrey af Amador, eig-
anda krárinnar, og Clyde af yfir-
lögreglumanninum, sín á hvorn
afskektan stað og misþyrmt þar
yfir nóttina á djöfullegasta hátt.
Og eftir að hafa kvartað um
meðferðina við Bandaríkja agent
þann, sem þar er nálægt til eftir-
lits, héldu þau heimleiðis til San
Deago. Kunnugir þeim sáu
þau .þar þjáð af sorg og gráti, en
vissu ekki hvað var til orsaka.
Eftir tvo daga var komið að þeim
öllum örendum í húsinu af- gasi,
sem húsið var þá fult af, af þeirra
völdum, og líka voru þau skírteini
skrifuð og skilin þar eftir af þeim
til ýmsra, sem gjörðu skýra grein
fyrir órétti þeim, sem þeim hafði
verið gjörður, og sú smán væri
þeim öllum svo óbærileg, að þau
kysi öll heldur að enda líf sitt þar
saman. Líka voru þar ráðstafan-
ir um greftrun þeirra og meðferð
óeyddra eigna, eftir að útför væri
borguð.
Síðan hefir alt verið í uppnámi
þar við landamærin. Washing-
tonstjórnin hefir gjört Mexico-
stjórninni aðvart um að hefjast
handa og refsa að maklegleikum
þessum þorpurum, og Mexico hef-
ir nú þegar hafið rannsókn og
fundið 7 menn meira og minna
seka í þessu andstyggilega máli, og
gefið jafnframt tilskipanir að 3
af þeim að minsta kosti verði
settir við “vegginn” og skotnir til
dauðs, eftir þess lands lögum, og
að þetta verði alt búið etir 72
klukkutíma eftir að þeir voru
fundnir sekir.
Þetta líkar mér ágætlega, og ef
sú aðferð tíðkaðist oftar og víðar,
við svona bófa, þá er eg sann-
færður um, að þeim smáfækkaði í
staðinn frir að, eins og alt er,
fjölgar þeim stöðugt.
Amador kvað bera sig afar illa
í fangelsinu; hann er sá fyrsti,
sem skjóta á. Lianos lörgeglu-
maður kvað hafa sterkt fylgi frá
Mexico stjórn, og er því efasamt,
hvort hann fæst skotinn; hann
kvað afsaka sig með því, að hann
sé líkamlega ófær að hafa fram-
ið þann glæp, sem á hann er bor-
inn, og hafi læknar frá Mexico,
borið vitni um, að eftir að hafa
skoðað hann, hafi hann rétt fyrir
sér. Krafist er, að Bandariícja-
læknar skoði hann líka, en leyfi
hefir enn ekki fengist til þess, á-
litið jafnvel, að þó það fáist, þá
juegi.gjöra hann svo úr garði fyr-
ir þá skoðun, að lítt sé hægt um
að dæma.
Hér er þá þessi ljóta saga á
enda. Eg sendi hana til Lögbergs
til viðvörunar öðrum, sem lesa,
I en bið þó með að senda bréfið
þar til eg veit fyrir víst, að eitt-
i hvað að minsta kosti af illmenn-
um þessum hafa verið skotnir til
; dauðs, því ekkert annað fullnæg-
BORGID EKKERT
fyjjr^g
A N U
eftir að skilvindan kemur
Beztu kjör, sem nokkru sinni hafa verið í boði. Vér
sendum hinar frægu Stockholm skilvindur, — sænskt
meistaraverk—beint heim til þín, og þú borgar ekkert
I 4 mánufSi. Vér bjóSum þetta, þvi
vér höfum fullkomið traust á STOCK-
HOLM; vitum, að engin skilvinda i
heimi jafnast við STOCKHOLM, og
við viljum sanna þér það. pú getur
kosið um þrjár skilvindur. Engir
peningiar út i hönd og englr í 4 mán-
uði. Enginn tollur. Not-
aðu hana eins og
eign þlina.
Berðu hana saman
hvaða skilvindu sem er.
Iteyndu hana sem bezt
áður en þú afræður að
kaupa, Sendu eyðublað-
ið hér neðian við og fáðu
aUar upplýsingar fritt.
180-200 T)d
á kl.tím.
Teg. 1-B
300-350 pd
á kl.tím.
500-550 pd
á kl.tím.
ABYRGSTAR
10 ÁR
✓
1
f næstu 10 ár ábyrgjums.t vér að láta.
af hendi endurgjaldslaust, hvaða etykki ’
í STOCKHOLM skilvinduna, sem bil-
ar, ef það er ekki vel gert eða efnið
ekki gott
stoc: 1 ► *
- Sweden9 s Masterpiece
Meir en millión bænda í Norðurálfu rrui'la með STOCKHOLM. Sá sem
kaupir STOCKHOLM akilvindu nýtur hlunnindanna af reynsiu og
þekkingu fleiri kynslóða 1 Norðurálfu. Seytján árum hafa ágætustu
vélasmiðir varíð til að gera þessa vél öllum öðrum fullkomnari.
WINNIPEG
110 Princess Street
Skrifið í Dag!
Sendið í DAG efltir kveri, sem lýs-
ir hinni ágætu STOCKHOLM skil-
vindu, og skýrir þetta 4 mánaða
tiilboð. Kauptu enga skilvindu þar
til þú hefir kynt þér STOCKHOLM
og drag ekki að fá upplýsingar.
OF CANADA
LTD.—
DEPT. S 743
TORONTO
311 Kin£ Street Eost
J BABSON BROS., Ltd., Dept. S 743
110 Princess St., Wmnipeg. Man.
321 King Sb E., Toronto, Ont.
Please send me the Stockholm catalog
and details of your “Don't Pay for 4
Months’ Offer”. Also the absolute 10-
year guanantee.
Xn mr
Addrcss
City .......... Province
að hengja, skera og skjóta þá, sem
gjöra þennan heim að jarðnesku
helvíti með ósvífnustu níðings-
verkum á saklausum 'mönnum, sem
þeir eiga hér samleið með.
S. Th.
Doktorsvörnin.
Hún fór fram I Neðrideildar-
salnum að viðstöddu fjölmenni,—
segir Morgunbl. 10. jan. s. 1. Og
frá atöfninni skýrir blaðið enn
fremur á þessa leið:
Kl. iy2 á fimtudag safnaðist
múgur og margmenni í fordyri
Alþingishússins, til þess að vera
við doktorsvörnina. Þar munu
hafa verið allir háskólakennar-
arnir, háskólastúdentar allir og
meginþorri mentamanna bæjar-
ins. Er opnaður var aðgangur að
þingsölunum, troðfyltist Neðri-
deildarsalurinn á svipstundú.
Próf. Ág. H. Bjarnason stýrði
athöfninni, og sat í forsetastól,
en doktorsefnið gegnt honum. f
skrifarasætunum sátu þeir and-
mælendur Páll E. ólason og Sig-
urður Nordal.
Fyrst mælti doktorsefni Jón
Helgason nokkur orð. Gat hann
þess, að við rannsóknir sínar á
bókmentum íslendinga á síðari
öldum, hefði honum hugkvæmst
að skrifa þessa bók, og hann hefði
fengið tækifæri til þess árið sem
leið.
Efni bókarinnar væri í rauninni
ekki vel fallið til doktorsritgerð-
ar, því heppilegast væri í dokt-
orsritgerð að taka eitthvað flókið
efni, og í ritgerðinni greiða úr
flækjunni. En um rannsókn á ís-
lenzkum bókmentum síðari alda
yrði slík ritgerð ekki samin. —
Markmið hans hafi verið, aT5
ganga svo frá þessu efni, að ó-
þarft væri að taka það til með*
ferðar aftur á næstunni. En
hvernig það hafi tekist, kvaðst
hann leggja undir annara dóm.
Því næst tók höfuðandmælandi
Páll Eggert ólason til máls. Kvað
Bara
Eitt
Dœmi
Hversu
“Málmur
við Málm
gerir Olde
Tan Aktýgi
öllum öðrum
endingarbetri og traustari.
‘’Beztu aktýgi sem eg hef nokkurn
tíma séð.”
“Pau eru fyrirtak.”. “Falla Olde
Tan betur og betur". Svo segja
bréfin altaf. Engin furöa, þvl
Olde Tan eru beztu aktýgin.
Olde Tan leður hefir reynst vel
meir en 100 ár; vel sútað og
ólitað. Notað til hersins á Bret-
landi, Frakklandi »g ítalíu, því
,ekkert annað er eins gott. Að
lita leður gcrir það lakara og
hylur veilur. Leðrið málmvar-
ið, sem gerir aktýgtn endii.g-
arbetfi svo árum skiftir.
30 Daga ókeypis reynsla!
Vér viljum að fólk skoði og
reyni 'tOlde Tan Metal to Met-
al” aktýgin án, skuldbindingar
um að kaupa. Notdð þau I 30
daga og reynið þau vel. Ráðið
SEND EYÐUBLAÐIÐ OG
Skrifið eftir bók um aktýgin og ■>
tilboðið, sjáið hversu góð aktýgi ■
eru gecrð; lærið hvl ólituð ak- ■
týgi eru bezt og hvl stórherir ■
nota sllk aðeis. 30 daga reynsla ■
án skuldbindingar eða kostnað- !
ar. Sendið eyðubl. I dag.
Babson Bros., Dept. h 743 :
110 Princess Street, Winrlpeg J
311 Klng Street East, Toronto
svo hvað g«ra skal. Ef þú vilt
Þau ekki, sendu þau til baka.
Borga annars 37.50 eftir 30 daga
og svo mánaðarl. Slcrifið nú
FÁ BÓK FRÍTT!
BABSON BROS. Dept. H 743
110 Prlncess Street, WinntpeK
311 King Street East, Toronto
Please send me free your Olde
Tan Harneas Book, teliing all
about your 30-day free trial and
easy monthly payment offer on
Olde Tan Harness.
My Xame ......................
My Adddrcss ..................
Að svo mæltu drap ræðumaður
á nokkur atriði í bókinni, er hann
, .... taldi ekki rétt. En alt voru það
hann Jón Grunnviking myndi haíaj gmámunir. t einu þóttiræðu-
hi i J1-3, í honum manni að doktorsefni hefðu verið
hlotnaðist sa heiður »5 um hann misiaggar hendur. Var það i frá-
væn ntuð doktorsntgjorð, þegar 8Ö hans um máifræðigStarf Jóns
ástæður hans voru svo slæfnar, að Grunnvíkings> er ræðumaður
hann átti fult í fangi með að^ tajdi erið hafa mikij3 virði fyrir
MiotLrr í að Sk"fa á- seinni tímann.
Mintist hann siðan a hið marg-|
háttaða fræðastarf Jóns Grunn-! Þá benti væðumaður á nokkur
bókinn
Jóns Grunn
víkings; svo mætti að orði kom- í
ast. að eigi hefði verið gefið út atriði. er
sjálfstætt ritK er varði ísl. fræði
á síðustu öldum. svo að eigi
væri Jóns þar getið. Þrátt fyrir
afrek hans og elju', hefði hann
aldrei komist tiK neinna metorða
í lífinu, 0g hefði lifað við bág
kjör alla tíð. Það væri virðingar-
vert af Jóni Helgasyni að velja
æfi þessa manns sem viðfangs-
efni, því oft færi það svo, að
^fíkir menn gleymdust, er frá
liði; enda hefði það komið fyrir,
að fræðimenn, sem mest hafi haft
gagn af verkum Jóns, hefðu
ir mér, og margsinnis oftar ætti hnjóðað í hann.
og orðmyndar-
honum þóktu miður
skarta í bókinni, en lauk ella lofs
orði á framsetningu.
Jón Helgason svaraði ræðunni
með fám orðum. Kvaðst hann
ekki gera eins mikið úr málfræði-
og andmælandi. Mintist hann á,
að andmælandi hefði’ að nokkru
leyti orðið til þess að hann valdi
Jón Grunnvíking sem efni 1 dokt-
orsritgerð, því Páll hefði í fyrsta
bindi af bók sinni, Menn og ment-|
ir, bent á, hve mikill nytjumaður
-Jún hefði verið íslenzkum fræð-
um.
Næstur talaði Sigurður Nordal,
sem annar andmælandi. Skýrði
hann fyrst frá hinum gömlu venj-
um við “disputaziur” við erl. há-
skóla. — Þá vék hann að nokkr-
um agnúum á bókinni, en talaði
síðan um ágæti hennar, elju og
nákvæmni höfundarins, og þakk-
aði honum ræktarsemina við há-
skólann hér, að hann hefði valið
þann kost, að láta háskólann
dæma ritgjörð sína. Eins og
menn vissu, væri doktorsefnið á
förum héðan, til þess að taka við
starfi við erlendan háskóla, og
fylgdu honum héðan hinar beztu
óskir.
Þakkaði Jón Helgason doktor
hin hlýlegu orð, og .árnaði heim-
spekisdeildinni og háskólanum yf-
irleitt allra heilla í ramtíðinni.
Þvi næst lýsti próf. Ágúst H.
Bjarnason athöfninni lokið.
—iDr. Jón Helgason for héðan
14. þ.m. til Oslo. Er hann ráðinn
þar til vors til þess að halda fyr-
irlestra við háskólann um íslenzk
fræði.