Lögberg - 08.04.1926, Blaðsíða 2

Bis. 2.
LÖGBEtKG FIMTUDAGINN,
8. APRÍL 1926.
Fœr aftur heilsuna.
Kona í Quebec Var Mjög Taujja-
slöpp og Niðurdregin og Hafði
Mikinn Bakverk, sem Kall-
.. ast Lumbago.
Mrs. E. Boyd notaði Dodd’s Kidney
Pills í þrjár vikur og afleiðing-
arnar urðu dásamlegar.
Dunany, P.Q., 5. apríl (Einka-
skeyti)—
Vottorð það, sem hér fylgir, og
sem er frá Mrs. E. Boyd í Dunany,
er sönnun þess, að Dodd’s Kidney
Pills veita mönnum aftur heilsu
og krafta.
Þetta skrifar hún: — “Eg tók
Dodd’s Kidney Pills af því eg var
veikluð og mjög taugaslöpp. Eg
tók nærri mér að vinna; þjáðist af
bakverk og hafði enga matarlyst.
Eg þurfti að eins að nota Dodd’s
Kidney Pills fáar vikur til þess að
fá aftur heilsu mína, áhuga og
dugnað.”
Þetta vottorð skýrir sig sjálft.
Níutíu af hundraði kvensjúkdóma
stafa frá veikum nýrum. Þau eru
það líffæri, sem hreinsar blóðið
af óhollum efnum. Geri þau það
ekki, eru sjúkdómar óumflýjanleg
afleiðing. Kauptu öskjur af þeim
strax. Kosta 50c. _hjá öllum lyf-
sölum eða The Dódd’s Medicine
Co., Ltd., Toronto 2, Ont.
Brot úr ferðasögu.
Eg lagði af stað á föstudaginn langa,
10. apríl 1925. Ferð minni var heitið
til Washington, höfuðborgar Banda-
riíkjanna. Eg fór í því skyni að mæta
þar á fundi Alþjóðaráðs kvenna (J.
C. W.) er halda átti dagana 4.—14.
mai. En vestur yfir hafið varð eg að
vera komin eigi síðar en 26. apr. Svo
stóð á að Canadadeild I. t. W. hafði
boðið þeim fundargestum, er leið áttu
þar Um, að dvelja vikutima í Canada.
Var gert ráð fyrir viðstöðu í nokkrum
borgum á leiðinni frá hafnarbænum
og suður til landamæranna. Þessu
boði vildi eg fegin sæta, en ætti það
að geta orðið, máttu engar tafir verða
á ferð minni. Eg 'h’afði ákveðið
hvaða skip eg skyldi taka frá Eng-
landi vestur yfir, en héðan voru skipa-
ferðir eigi hentugar. Þá vildi mér það
til, að ferðir Lagarfoss breyttust svo,
að hann fór þessa ferð til Englands,
er eigi var á áætlun. Þetta kom sér
þægilega. Á Lagarfossi er farþega-
rúm Ktið og ilt þegar eitthvað er að
véðri. En veður voru rysjótt um það
leyti hér norður í höfum. Til Vest-
mannaeyja var komið eftir 25 stunda
barning móti veðri. Þar inni á höfn
var engu minna rugg en úti á rúm-
sjó. Svo barst leikurinn í suðurátt, og
á 6. sólarhring var komið til Aber-
deen. Var þá komið allgott veður.
Viðstaðan þar fór mest í að bíða eft-
ir afgreiðslu vegabréfsins, tók það
meiri part úr degi.
Aberdeen liggur norðarlega á aust-
urströnd Skotlands. Virðist bærinn
snotur mjög. Stendur við lítinn fjörð
og falla tvær ár, Don og Dee, til
sjávar sin hvoru megin bæjarins. I-
búar eru um 165,000. Hér er gamall
háskóli. Togaraútgerð er hér mikil.
Frá Aberdeen lagði eg krók á leið
mína og hélt til
London. Lestin þaut áfram en
dimt var af nóttu og naut eigi útsýn-
is. Með morgni er komið langt 'suður
á England. Graslendur eru á báðar
hliðar, hjarðir kúa og kinda á beit,
en fá sjást býlin og engin sála á ferlí.
En 'bíðum við, þarna koma tveir
menn. Þeir eru í hvítum sloppum og
hinir vigamannlegustu. Fötu hafa þeir
í hendi og fjöl bera þeir á herðum
sér. Líklega árvakrif verkamenn á
leið til vinnu. Þegar betur er athugað
eru þetta gerfikarlar úr tré, sem
standa í sömu sporum nótt og dag og
auglýsa “Halls Distemper.”
Bráðum fer borgin að teygja út
sogarma sína. Sá, sem kemur til stór-
borgar með járnbraut, sér fyrst rang-
hverfu borgarinnar. Verksmiðjur,
skræpuleg auglýsingaspjöld, langar
raðir ömurlegra sótugra húsa og aft-
urkreistingslegan jurtagróður.
“Oh, to be in England, now it is in
April there,” söng eitt enska skáldið,
sem dýbldi í fjarlægð. Kensington
Garden og Hyde Park, mintu mig á
þessi vísuorð. 1 þessum risagörðum
stóðu trén nýútsprungin; yfir trjá-
krónum hvíldi ljósgræn móða. Gras-
fletirnir mjúkir og yðjagrænir. í öll-
um blómreitum fjöllit blóm. Borgin
h'varf, hún varð svo óendanlega langt
í burtu. Hér var mjúk mold og gróð-
urilmur, þar hörð steinstræti og sót-
lykt.
Englendingar eru fastheldnir við
fornar venjur. Þeir telja ekki eftir
sér að skjálfa í kulda í húsum inni,
þeir sem ekki fá sæti fyrir framan
arininn. Afi og amma, langafi og
langamma og þeirra ömmur og afar.j
sátu við arinn. Hví þá ekki sonur og
dóttir? Eg skil þessa fastheldni, þvíj
fallegar eru opnu eldstórnar, og
bjarminn hfýr, blekkjandi hlýr. Can-j
adabúar halda lika fast við gamla
siðinn, en úti í horni er falinn ný-j
tizku miðstöðvarofn. Þessir aprildag-j
ar i London voru nístandi kaldir inn-j
an húss.
Á skrifstofu C. P. R. félagsinsj
keyti eg mér farseðil frá London allaj
Ieið til Washington, þar með til viku
ferðalags um Canada. Þarf ekki að
geta þess, að sá miði var dýru verði
keyptur, en nú var mér líka borgið.
Héðan af var eg undir verndarvæng
þessa mikla félags. það bar mig á
örmum sér og gætti þess, að eigi
steytti eg fæti rriinum við steini. The
Canadian Pacific er ríki í rikinu."
Hefir það mest allra unnið að því, að
gera Canada byggilegt land. Þegar
félagið tók að sér það þrekvirki að
leggja járnbraut um þvera Canada,
frá hafi til hafs, fékk það meðal ann-
ars umráð yfir breiðri ræmu lands,
meðfram brautinni á báðar hliðar. Fé-
lagið er geysi-auðugt, má telja það
hafi á hendi alla flutninga og sam-
göngur um landið, að því og frá. Hef-
ir það fjölda skipa í förum bæði
austan og vestan meginlands Ame-
ríl?u.
Látið í haf. Lestin rarin fram á
hafnargarðinn í Liverpool. Þar beið
“hið góða skip“ “Montcalm” reiðu-
búið að taka við farþegunum. Far-
þegar svo hundruðum skifti stigu á
skipsfjöl og vonum bráðar er lagt af
stað. Alt gengur hljóðlega og greið-
lega. Hér eru ekki org og óhljóð eins
og niður við “Olympic”, þegar eg fór
frá New York. Það dimmir af nóttu
og landið hverfur. Nú er tími til að
skoða sig um og átta sig.
“Montcalm” er “lítið” skip, 16,400
smálestir, en það er útbúið með öllum
þeim þægindum, er nú eru gerðar
kröfur til. Það varð mér svo hugþekt,
að eg má til að fara um það nokkrum
orðum. “Moncalm” er heitið eftir
franskri hetju, er á þeim árum, er
Canada var ungt land og áhöld voru
þar um yfirráð milli Frakka og Eng-
lendinga, stýrði frönsku herliði og
varði Englendingum landið, uns hann
var ofurliði borinn og féll í Quebec,
við mikinn orðstír. Nú lætur enskt
félag eitt sitt bezta skip bera nafn
hans. Það eru viðbrigði að koma af
Lagarfossi á “Montcalm”. Hér er
rúmlegt og alstaðar íburðarlaust
skraut. Þilför eru mörj; hvert nið-
ur af öðru. Neðst er borðsalur, á
hinum þilförunum eru samkvæmis-
lestrar- og reyksalir. Tala farþega-
klefa er “legio”. Hér þurfa konurnar
engar áhyggjur að hafa af krökkunum,
þau hafa sérstök leikheribergi og legg-
ur skipið til stúlku að líta eftir þelm.
Læknir er hér og hjúkrunarkonur;
sölubúð og rakarastofa og hárgreiðslu
stofa og í prentsmiðju skipsins kemur
daglega út fréttablað.
Næsti dagur rann upp heiður og
fagur. Það er sunnudagur. Guðsþjón-
usta er haldin; þeim fágra sið fylgja
öll ensk skip. Nú erum við á ferð
meðfram strölndum írlands. Landið
kemur kunnuglega fyrir sjónir. Klett-
ótt fjallshlíð með sjó fram, en inni í
landi snævi þaktir tindar. En brátt
hverfa ystu skerin við Londonderry.
Landið fjarlægist og sígur í sjó. Nú
liggur Atlantshafið framundan með
breiðum, sólgáruðum byrgjudölum.
Flestir hafa flýtt sér að ná i stól og
njóta sólfarsins á þiljum uppi. En er
Lawrencefljótið er sögð ein fegursta
skipaleið í heimi. En "kongur vill
sigla, en byr hlýtur að ráða.”
A St. Lawrencefljótinu. Sunnu-
dagsmorguninn rann upþ hlýr og heið-
ur. Fyrir stafni skipsins féll fljótið,
skolgult að lit, með þungum lygnum
straumi. Það var komið 1000 km. veg
innan frá Ontario-vatni, með eina 75
metra fallhæð, ein stærsta skipgenga
á heimsins. Nú grófu allir upp stóla
sína, þetta voru síðustu forvöð að
nota þá. Brátt tók þoka að rjúka upp
úr fljótinu, hún tók rétt í miðjar hlíð-
ar, en var svo þétt hið neðra að eigi
var viðlit að halda áfram á jafn-
fjölfarinni leið. Hún raskaði áætlun
okkar. 1 stað þess að sigla upp til
Montreal var ákveðið að taka járn-
braut. Skipuðu konur í Montreal svo
fyrir, þær áttu að taka móti okkur og
höfðu mikinn viðbúnað.
Quebec er fyrsti bærinn, sem allir
er þessa leið fara, koma til. Stendur
hann nokkru ofar en fjörður og fljót
mætast. Eiga fáir, eða engir bæir í
Canada jafnmikla sögu og hann. Hér
er elsta landnámið, sé landnám Þor-
finns Karlsefnis eigi talið með. Fyrstu
landnemarnir voru Frakkar; er talið
þeir setjist þar að um 1600. 1608 hefst
bygging Quebec, var bærinn aðalvígi
Frakka og miðstöð verslunar þeirra
við frumbyggja ' landsins, Indíána.
Hingað var mörg auðæfi að sækja,
einkum grávöru. Vildu Englendingar
því sitja að þeirri krás líka, og stofn
uðu hið alkunna Hudsonflóa-félag, er
'hafði bækistöð nokkru norðar. Urðu
sífeldar skærur með Englendingum
og Frökkum, unz Englendingar báru
hærra hlut. Árið 1763 er yfirráðum
Frakka lokið.
Hérröðin öll, á austurströnd Canada
ibera miklar menjar Frakka. Frönsk
tunga er töluð jafnhliða enskri. Skól-
ar eru á báðum málum. Blöðin jöfn-
um höndum frönsk og ensk. Bygging
arlagið að miklu leyti frakkneskt. Er
talið að 80% ibúa Quebec-fylkis séu
af frönsku bergi brotnir. Þjóðstofn-
inn er hraustur og þróttmikill. Heima
fyrir eiga Frakkar við að striða sein-
drepandi fólksfækkun, vegna þess hve
fæðingum fækkar. fbúum hins franska
Canada fjölgar ört, og er þó lítill
innflutningur. Fransk-canadiskir
bændur hafa fyrir stórri fjölskyldu
að sjá, mér var sagt að tala systkina
leið á daginn dró fyrir sólu og tók aðj vær’ UPP a®
hvessa. Þar með var þilfarssetum
lokið iþá vikuna. En bót í máli að innl
var rúmgott og vistlegt.
1 hafi. Langt var ‘frá því, að nú
væri framundan heil vika tilbreyting-
arlausra daga, fyrir okkur I. C. W,-
konurnar. 1 förinni voru konur, er
sjálfkjörnar voru til að vera leiðtog-
ar, Dr. Ogilvie Gordon, 1. varafor-
seti I. C. W. og Mrs. Morgan, for-
seti Englandsdeildarinnar. Þegar
manntal var tekið kom í ljós að hér
voru 68 konur, frá 12 löndum, á leið
til Washington. Á hverjum degi voru
fundir til að ræða málin, er biðu
okkar þar, segja fréttir frá deildun-
um o. s, frv. — Það kvisaðist fljót-
lega meðal hinna farþeganna, að alt
þetta kvenfólk lokaði sig inni I dag-
stofunni milli miðdegis og miðdegis-
isverðar. Karlmennirnir sögðust strax
hafa veitt því eftirtekt hve margt
Af fljótinu er fagurt að líta inn til
borgarinnar. Er hún bygð á tveim
pöflum og rísa þverhnýptir hamrar á
milli. Efst á háu klifi gnæfir kastali
rammgjör og mikill. Þetta er gistihús
C. P. R., Chateau Frontinac.
Montreal. Nú stigum við, þessar
68, á sérstaka lest, er átti að nokkru
leyti að vera heimili okkar þessa vik-
una. Við fundum það’brátt að við
vorum komnar í vinahendur. Ein af
aðal-konum Canadadeildarinnar kom
hér á móti okkur og ferðaðist hún með
alla Ieið, leiðbeindi og hjálpaði, ef úr
einhverju þurfti að bæta. Ferðin, sem
nú hófst, var einn ’besti þátturinn i
ferðalaginu öllu og bar margt til þess.
Fyrst og fremst er alt af ávinning-
ur að sjá hætti og hagi annara þjóða,
kynnast landi þeirra og, stofnunum.
Á öllu þessu gafst mér færi. Eg, eins
og hinar konurnar, voru hvarvetna
væri með “distingvishlooking” kvenna gestur a-heimili, og er það sitt hvað
og skipstjóri kom að máli við for-
stöðukonurnar og 'bað um að haldinn
yrði fundur, sem allir mættu hlýða á.
Þetta var gert, en þá var beðið um
annan seinna. Var hann haldinn næst-
síðasta daginn. Að honum loknum
kom einn farþega, roskinn maður, efJ
laust auðugur, er átti heima vestur í
landi og bauð Mrs. G. Morgan að
kosta för hennar og þeirra, er hún
veldi með sér, ef hún vildi ferðast
þangað vestur og boða þar stefnu og
tilgang I. C. W. Fór Mrs. Morgan og
fjórar konur aðrar þessa för að fund-
inum í Washington loknum.
Á hverju kvöldi var af hálfu yfir-
manna skipsins stofnað til skemtana:
hljómleika, myndasýninga eða dans-
leika. Á hverjum degi lá fréttablað
ið við hvern disk og með því komu
fregnir um síðustu viðburðina utan
úr heimi. Um það, er fram fór um-
hverfis varðist blaðið allra frétta.
Meðan þessu fór fram inni, ham
aðist veður og vindur úti fyrir, og
bylgjurnar byltu “hinu góða skipi.”
En svo var um búið, að lítið sáu far-
þegar af þeim hildarleik. Einu raun-
verulegu kynnin við öldur Atlants-
hafsins voru þau, að á hverjum
morgni biðu þær manns, blátærar og
hressandi í baðkerinu, eins og til að
bæta upp þá hressingu, er Kári mein-
aði okkur að njóta á þiljum uppi.
Iæiðirnar eru tvær, sem farnar eru.
Sumarleið og vetrarleið. Liggur hún
talsvert sunnar. Um þetta leyti árs er
á sveimi vágestur, sem hálfu er skað-
legri en stormur og öldugangur. Það
er Grænlandsísinn. “Montcalm” fékk
smjörþefinn af honum. Hvít og þvöl
lagðist þokan um hið góða skip. Hún
smaug inn í hverja smugu. Eina úr
ræðið er þokulúðurinn. Blés hann
stöðugt með fárra sekúnda millibili. 1
sarríbandi við-hann er áhald, er mællr
loftsveiflur og segir til ef jakar eru
1 nánd.
Landsýn. Það var kuldalegt um að
litast, lagardagsmorguninn fyrsta í
sumri. Veður var gengið niðúr og
þokunni létt. Utan á borðstokknum
áveðurs lá snjór. Landið, sem við
sáum, var Newfoundland, hin gríðar-
stóra eyja, er liggur fyrir mynni St.
Lawrence flóans. Var strönd henn-
ar snævi þakin í sæ' niður.
Nú fonuðum við að allar tafir
væru úti. Við vorum tímabundnar.
tÞurftum að vera komnar til Mont-
real um miðjan næsta dag, en skipið
var orðið degi eftir áætlun. Nú var
eigi annað eftir en sigla inn St.
Lawrence-flóann, 750 km. veg til
Quebec og þaðan upp fljótið til Mon-
treal. Eg hlakkaði til. Vissi að það
besta var eftir. Siglingin upp St.
eða búa í gistihúsi. Englendingar
opna sjaldan heimili sín fyrir aðkomu
mönnum, en þeir gera það af heilum
hug. Áætlun um ferðina var fyrirfram
Iögð. Var að eins eitt út á hana að
setja, tíminn var of stuttur, en við því
varð ei gert. Alstaðar var gestunum
sýnt það markverðasta, er á leið
þeirra varð. Móttökur hvervetna góð-
ar og gestrisni mikil, samkvæmi, ekki
til þess eins að eta og drekka, heldur
til að auka kynni. Samkvæmisræður,
sem mörgum finnast aðeins innantóm
orð, geta gefið býsna gðtt innsýni í
husunarhátt þeirra er flytja, og þegar
það eru merkustu menn þjóðar, eiga
orð þeirra oft hljómgrunn í hugum
fjöldans. Eg hugði gott til þessa ferða-
lags og varð í engu fyrir vonbrigðum.
Landið upp meði ánni milli Quebec
og Montreal er hrjóstrugt. Meðfram
brautinni standa smá bændabýli, snot-
ur hús úr tré; úti á svölunum fyrir
framan húsin sat heimafólkið og naut
helgidagshvíldarinnar. Lestin brun-
ar áfram með ameriskum hraða, en
samt náum við ekki til Montreal fyr
en kl. nærri 12 um kvöldið. Þar biðu
húsráðendur á brautarstöðinni og ók
hver heim til síns náttstaðar. Montreal
er mesta verslunar- og iðnaðarborg í
Canada, landið umhverfis er auðugt
skógar og er hér iðnaður mikill. Ibúar
% miljónar. Háskóli er hér með'um
3000 stúdentum. En meira ber hér á
viðskifta- en mentalífinu. Dvölin í
Montreal var svo stutt að eigi gat
eg sagt að eg sæi neitt af bænum nema
hið “konunglega fjall”, — Mount
Royal — sem bærinn ber nafn af.
Það gpiæfði andspænis gluggunum á_______________________*-■'**•
herbergi mínu. Þar uppi er útsjón víð, skólans ná yfir stórt svæði
höfðu lent í Halifax, eftir afar vonda
ferð. Það er hressandi fyrir íslend-
inga að hitta Norðmenn. “Vi er frænd
er, vi” sögðu þær. Og “det var en
skam at Island nogensinda kom bort
fra Norge.” Við því er ekki öðru að
svara en að segja ógn-kurteislega, að
líklega hafi samt farið best sem fór,
einmitt vegna skyldleikans og ættern-
isins. En sannarlega gat Noregur ver-
ið hreykinn af sínum 20 fulltrúum,
sem komnar voru í tvöföldum erinda-
gerðum; að sitja fund I. C. W. og
mæta á 100 ára afmælishátíð norsku
bygðarinnar í Vesturheimi, sem lík-
lega var aðalerindið.
Ottawa er lítill bær — en liggur
dásamlega fallega, umkringdur af
rennandi vatni. Hér falla tvær ár,
Ottawa og Rideau í St. Lawrence-
fljótið og liggur bærinn á ásum milli
ánna. Ibúar eru um 100,000. Bærinn
er aðsetur Canadastjórnar og þings-
ins. Setja stjórnarbyggingarnar, en þó
einkum þinghúsið svip á bæinn. Gnæfa
þær yfir á stjórnarhæðinni — Gover-
m.ent-Hill. — Þinghúsið er vegleg
smíði, nýrisið úr rústum eftir brun-
ann 1914. Byggingarlagið er enskt, í
þvi er alvara og festa. Þótt eg sé
komin í annan heimshluta. er eg enn
í ensku landi. Láttu þér aldrei verða
það á að nefna Canadabúa Ameríku-
menn, eða Canada Ameríku. Það er
móðgun. “We are not Americ«ns, we
are Canadians,” segja þeir og telja
sér það til gildis, hvort heldur þeir
eru English- Scotch- eða French-
Canadians.
Um kvöldið hélt forsætisráðherra
Canada, Mr. Mackenzie King, og
ráðuneytið miðdegisboð fyrir erlendu
gestina og kvennaráð Ottawa i hinum
skrautlegu sölum í neðstu hæð þing-
hússfns. Það sem sérstaklega gerði
viðtökurnar hér og hvervetna annar-
staðar í Canada svo minnistæðar er,
að nú gafst Canadabúum tækifæri —
liklega síðasta tækifæri, að votta Lord
og Lady Aberdeen ást sina og þakk-
látssemi. Þau hjón voru þeim að góðu
kunn frá þvi er Lord Aberdeen var
landstjóri í Canada. Kona hans stóð
þar við hlið honum, framkvæmdasöm
og mannkostum búin. Gerði hún með-
al annars algerlega endurbót á hjúkr-
unarmálum landsins og stofnaði hjúkr
unarkvennafélagið “Victoria-nurses,”
sem starfar um alla Canada. Sömu-
leiðis stofnaði hún kvennaráð Canada
og var einn af stofnendum Alþjóða-
ráðskvenna, er stofnað var meðan
hún dvaldi þar vestra.
Þótt sumt gleymist og margt renni
saman í etidurminningunni geymast
heildaráhriíin. Hér mátti heyra ýmsa
helstu stjórnmálamenn landsins tala.
Þíeir töluðu um þann heiður, er það
væri landi þeirra að svo margar kon-
ur, frá því nær öllum ríkjum hins
gamla heims, sækti það heim. Konur
er ferðast höfðu langar leiðir til að
bera saman ráð sín um það, hvað lík-
legast væri til viðreisnar mannkyns-
ins. Og mér er ógle^jmianlegt hve mjög
þeir hétu á konurnar að bregðast eigi
því máli, er þær öðrum frekar gætu
haft heillavænleg áhrif á. og hve ein-
arðlega helstu stjórnmálamenn Can-
ada játuðu friðarhugsjóninni hollustu
sína. Þegar suður fyrir landamærin
kom kvað við nokkuð annan tón.
Þing Canada er í tveim deildum.
Þingfundur stóð yfir í neðri deild.
Af áheyrendasvölunum leit eg yfir
salinn. Og mér datt í hug kvöldfund-
ur í neðri deild annars margfalt minna
þings. Eg gat ekki varist þeirri hugs-
un, að hér gæfi að líta muninn á virð-
ingu og virðingarleysi, og eg spurði
sjálfa mig, hvort betur mætti við því
að sýna æðstu stofnun sinni lítilsvirð-
ingu, kotríkið út á takmörkum Atlants
hafs og Ishafs — eða hið mikla ríki,
er ber hið veglega nafn, Dominion of
Canada. Sömu áhrifa gætti í efri
deild. Inn fyrir viss takmörk mega
óviðkomandi menn eigi stíga.
Toronto er næsti áfanginn. Landið
er hæðótt, skógar, klapparholt og
glyttir hér og þar i smá-vötn. Finsku
konunum og þeim frá Eystrasalts-
löndunum, finst þær vera komnar
heim. En svo gefur grísk kona sig
fram í tal þeirra og hún segir hið
sama. Þegar sunnar dregur rennur
lestin meðfram Ontariovatninu. Það
er breitt eins og úthaf og sér eigi til
hinnar strandarinnar. Við norður-
bakka vatnsins liggur bærinn, móti
sólu. Og aðaláhrifiij af Toronto er
sólskin, sólskin úti og inni. Eg man
ekki til að hafa komið í nokkra borg,
sem jafnast á við Toronto að þvi, hve
öllum virðist liða þar vel. Húsin,
hvort meira eða minna var í þau bor-
ið, fyrir eina fjölskyldu. Garðar um-
hverfis og landrými nóg. Verslunar-
götur bæjarins hafa á sér stórborgar-
snið, með ameriskum Ijósaauglýsing-
um, en þeim er haldið'út af fyrir sig,
"down-town.”
Toronto er aðal háskólabær Can-
ada. Stúdentar 60.000. Byggingar há-
0g Þar eru helztu byggingar og
skemtistaðir borgarinnar.
Ottawa liggur $igi langt frá Mont-
real og var þangað komið um hádegis-
bil næsta dag. Nú fór samferðafólk-
inu að fjölga. Enska, frakkneska,
þýska, hollenska, slafneskar tungur og undan liggur vatnið rennislétt og sólu
og eru
grasfletir á milli. Ungir menn, létt-
klæddir, að leikjum hvervetna á gras-
flötunum. Setur háskólinn mjög svip
á bæinn.
Höfn Toronto er mikið mannvirki
gert á landauka út í vatnið. Suður-
Norðurlandamál blandast saman í einn
graut. Þessar konur komu til Mont-
real með skipum frá frönskum höfn-
um. Og riú gefst okkur færi á að
heilsa formanni I. C. W. Iávarðsfrú
Ishabel Aberdeen. sem ásamt manni
sínum og flestum stjórnendum I. C.
W. hafði komið til Montreal nokkru
á undan okkur. Eg verð að vera stutt-
orð um viðtökurnar í Ottawa. Þær
voru ágætar. Hádegisverður, er
kvennaráðið bauð til í veitingahúsinu
Chateau Laurier, ökuför um bæinn
og umhverfi hans og teboð í höll
landsstjórans, var prógram fyrri hluta
dagsins.
1 Ottawa bættust 20 norskar konur
í hópinn, og það kvað að þeim. Þær
roðið. Meðfram eru breiðir vegir og
svo er þar skemtistaðurinn “Sunny-
side”. Bæjarstjórn og hafnarnefnd
bauð til hádegisverðar úti við höfnina.
Veitingar voru ekki margbreyttar.
Hvergi þar sem eg kom var óhóf i
mat. Menn koma áreiðanlega ekki
saman til þess fyrst og fremst að
borða. En stemningin var ógleyman-
leg, þótt eigi væri vín á bqrðum, þar
frekar en annarsstaðar.
í Toronto dvaldi eg fram undir tvo
sólarhringa. Eg fann það, að því meir
sem eg kyntist Canadabúum, þess meir
þótti mér til þeirra koma. Og þetta
geðfelda í fari þeirra fann eg ekki
eins glögt hj4.þeim fyrir sunnan lín-
una. Stafar það líklega af því, að þar
gafst mér eigi jafn gott færi til að
kynnast fólki. Canada byggir ung
þjóð, sjálfstæð og með sérstaka skap-
gerð, er landið hefir skapað, en í hið
nýja, er ofið því besta, sem tekið hef-
ir verið með frá fornu stöðvunum. Til
þess tel eg fastheldni við forna siði.
Hvort sem þú sest að borði heima með
fjölskyldu eða í samkvæmissal ásamt
fleiri hundruðum gesta, er borðhaldið
byrjað með bæn. Og þegar þeir slíta
samkvæmi syngja allir gamlasönginn
"Auld lang syne.”
Kvennaráð Toronto kvaddi okkur
með miðdegisverði, sem 700 manns
tóku þátt í.-Var hann haldinn á 17.
hæð stærsta gistihúss borgarinnar.
Hamilton. Aftur nýr áfangi. Þessu
sinni er náttstaðurinn Hamilton, lítill
bær en í mjög miklum uppgangi,
Sömu ágætu móttökurnar og annar-
staðar. Um kvöldið erum við -allar
ges'tir á heimili Mrs. Sanford. Það
er kona, sem allar I. C. W. konur
þekkja. Hefir hún lengst af verið
gjaldkeri sambandsins. Um nóttina
gistir hver á sínu “prívat”-heimili hér
eins og annarstaðar.
Niagara-Falls. Nú fara Canada-
dagarnir að vera taldir. í kvöld eig-
um við að “krossa” línuna og skal það
gert á eigi ómerkari stað en við Nia-
garafossana. Og á morgun bíða okk-
ar veglegar viðtökur j sjálfri New
York. Alla þessa daga hefir sólin skin-
ið og alt leikið í lyndi. 1 sex vikur
hefir hér eigi komið dropi úr lofti.
Bændurnir' eru orðnir vondaufir með
uppskeiruna. Við óskum eftir sólskini
bara i dag. Svo við fáum að sjá Nia-
garafossana í allri sinni dýrð. En for-
sjónin mat þarfir bændanna meir en
óskir okkar. Við komum að Niagara i
dynjandi rigningu.
Hér er voldugt náttúruafl að verki.
Áin streymir fram, feykibreið og eru
flúðir miklar í henni fyrir ofan foss-
ana. Svo verður fyrir henni 50 metra
hátt hamrabelti. Hæð ein eða eyja er
á miðri kíettabrúninni er klýfur
strauminn, og fellur hann því í tveim
aðalstrengjum niður af stallinum.
Annar fossinn er skeifumyndaður —•
The Horseshoe-Fall — og er hann
tilkomumeiri en hinn. Fyrir neðan
fossana fellur árin í þröngum stokk,
og svipar allri afstöðu hér töluvert til
GuIIfoss. Beggja vegna árinnar eru
mannvirki mikil, þvi hér er mesti afl-
og Ijósgjafi á þessari jörð. Öll eru
þau mannvirki til lýta, en þó kveður
meira að því að sunnanverðu.
Við kveðjum Canada-vini vora a
international Bridge, en nú taka aðrir
við okkur. Tíminn er nægur að skoða
síg um. Eg stend við rætur fossins.
ÍJðinn er kaldur og fúll og rennvætir
'hendur og andlit. í gljúfrinu liggur ó-
hreint hjarn. Hér er óvistlegt. Eg
hverf inn til lyftivélarinnar, sem skil
ar mér aftur ofanjarðar. Sú vél hefir
nóg að starfa. Árlega koma hingað
ferðamenn svo hundruðum þúsunda
skiftir, að sjá hinn fræga Niagara
foss. Hann vantar sjaldan áheyrendur
að hrikasöng sínum.
Bandaríkj amegin er verksmiðjubær
mikill — Niagara-Falls — þar dvpld-
um við fram eftir kvöldinu en héld-
um síðan til Buffalo og þaðan með
næturlest til
Washington. Áætluninni er brey
á síðustu stundu. New York tekin í
af dagsskrá,” og létu flestar sér þa
vel líka, því gott var að mega “ei£
með sig sjálfur” einn dag. Við kon
um til Washington fyrri hluta dags c
var hverjum vísað til síns samastaí
ar. En nú voru það gistihús, sem v:
okkur tóku. Þau voru ágæt, en {
alt annað en heimilin.
The city beautiful — borgin fagi
—er hún kölluð og er eigi ofmæl
Hér hefir eigi verið kastað til neit
höndunum. Eins og aðrir amerísk
bæir, er borgín mjög skipulega byg:
Strætin skera hvert annað þráðbeii
gegn um það net er dregið annað sk:
half — eins og demantsspor. Þar se:
breiðu skágöturnar — avenues -
skera hinar eru hringmynduð svæði -
circles. — Eru þar trjá- og blóm-rei
ir. Meðfram öllum húsaröðum eru h
skuggarík tré. Hér syðra er suma
hiti mikill. Það er auðvelt að rat
Strætin eru auðkend með bókstaf þa
er 'iggja austur og vestur, með töh
staf, þau, er liggja norður og suðu
Húsanúmerin hlaupa á hundrað
Hver ferhyrningur — block — mil
fjögurra stræta hefir sitt hundrað. F
bý f- d. á nr. 1633 H. stræti á hori
17. strætis. Tölurnar þar fyrir ofa
vantar. Hinum megin við götun
tekur við næsta hundrað.
Washington á enn eigi langa sög
Eftir frelsisstríðið -sat þing Band;
ríkjanria í Philadelphia, en hélst þ;
eigi við vegna óeirða hermanna, <
eigi höfðu fengið mála sinn greidda
Var þá ákveðið að velja annan þinj
stað, og var hann kjörinn, þar se
hin breiða, lygna Potomac-á liðast u
landið. Þar lagði George Washingtc
árið 1791 hornsteininn að framtíða
höfuðborg hins unga lýðveldis. Hinj
að hefir síðan safnast alt það, er lý
ur að stjórn þessa mikla samband
|ríkis. Hingað senda öll fylkin ful
trúa sína. Hér eiga allar þjóðir heim
ins, er til sjálfstæðra þjóða vilja tel
ast, sendiherra, og hafa þeir, eins c
venja er til, margt manna í sinni þjói
ustu. í Washington er ótal vandamá
um ráðið til lykta, hún er álika san
komustaður vestanhafs og Genf <
austan.
binghúsið — The Capifol — c
risavaxin bygging, er ber hátt yf
ibæinn, uppi á Capitolhæðinni. Er s
bygging eiginlega þrískift. Gaml
Capitol, sem Washington lagði horr
steininn að árið 1793, bygt úr sanr
steini, og tvær hliðarálmur, sín t
hvorrar handar, bygðar löngu seinn;
af hvítum marmara. í annari þeirr
hefir öldungaráðið samkomur sína
en fulltrúadeildin i hinni. En hér er
að eins sjálfir þingsalirnir og nefnr
aherbergi, en báðar deildir hafa skrii
Lister félagið ábyrgist Melotte
Oamla skilvdndan yBax, eem orBin er ílitin. nær ekki 811um rjðm-
anum úr mjölkinni. SkiftiS henni fyrir nýja MBLOTTE. Vér ekulum
g:efa ySur vel fyrir hana o-s MELOTTE nær areiSanlega hverju doll-
ars virSi, sem er 1 mjúlkiuni.
MELOtTTE endist í fjörutiu ár eSa lengur og er þá eins g6S og ný.
þaS hefír fjörutíu ára reynkla sannaS.
Hægir Borgunarskilmálar. Seid um heim allan.
ASrar I.ister vörur: — "Lister", "Marshall’’
og "Magnet”. véiar til aS mala og saxa
korn, vélar til aS framleiSa rafljös, Melotte
Rjöimaskilvindur, strokkar, hnifur til aS
REYNIÐ VÉLINA
HEIMA. KOSTAB
EKKERT. ENG-
AR SKULDBIND-
INGAR
SKRIFIÐ 1 DAG EFTIR VERÐLISTA MEÐ MTNDUM.
pL WORLDS
4QL Greatest
fl Cream
l Saver
R.A.Lister C°-Canada-Limited
WINNIPEG REGINA EDMONTON and HAMILTON
stofur sínar í sérstökum stórhýsum og
eru rúm 400 herbergi í The house
office — skrifstpfuibyggingu fulltrúa
deildarinnar. Þetta sýnir hvílíkt bákn
þjóðarsamkunda Bandaríkjanna er.
Gamla Capitol er alls vegna merki-
legasti hluti byggingarinnar. Er fyrst
komið inn í the Rotunda, hringmynd-
aðan sal. Yfir honum hvelfist hið
mikla hvolfþak er rís 257 feta hátt
yfir veggi hússins. Þar uppi er svo-
kallað — whispering gallery — eins
og t. d. í St. Paul’s kirkju í London.
Orð, sem hvíslað er öðru meginn,
heyrist greinilega hinum megin í 60
feta fjarlægð. Öðru megin við the
Rotunda er the Statuary hall, þar
hefir hvert fylki rétt á að setja líkn-
eski tvd^gja sinna bestu manna, og
standa þar nú myndastyttur þeirra,
hinna fornu mikilmenna, er grund-
völlinn lögðu að veldi og auð Banda-
ríkjanna. Hinum megin er hæsti rétt-
ur — Supreme Court — 1-andsins.
Það er fagurt að koma upp á Capi-
tol hæðina að kvöldi dags. Þá ljóm-
ar hin mikla hvíta höll í skæru hvítu
ljósi og kastast endurskinið langar
leiðir. Andspænis er bókhlaðan, merki
legasta bygging af því tægi í heimi,
að sögn. Af þeim litla tíma, sem eg
hafði til eigin umráða i Washington,
eyddi eg þar heilum degi, og hann
hrökk skamt. Af svölum Capitols blas-
ir við Pensylvaniu-avenue, mikilfeng-
legasta borgarstræti í heimi, segja
Ameríkumenn. Eins og ljósbrú,
tveggja kílómetra löng og geysi'breið,
liggur hún þráðbeint frá Capitol til
Hvíta hússins. Svo nefnist bústað-
ur forsetans, og hafa allir "fyrstu
borgarar” — þessa ríkis, er sjálft tel-
ur sig langauðugast — by far the
richest — land í heimi, haft hér að-
setur sitt alt frá dögum George Wash-
ington. Húsið er lágt en langt, íburð-
arlaust hið ytra, en frábærlega stíl-
hreint og umhverfis það stór og fag-
ur garður, og sómir það sér mjög vel
milli hárra limríkra meiða.
Upp til hvíta hússins horfa Banda-
ríkjamenn, rétt eins og Rússar og
Prússar forðum litu upp til halla
keisara sinna. Þykir það meira en lít-
ill frami að vera boðinn sem gestur
heim þangað. Coolidge forseti og frú
hans buðu okkur fundarkonum, “to
break bred with them,” eins og sú
forstöðukona fundarins, er þau boð
flutti orðaði það. Var þetta fyrsta
slíkt boð, er forseta'hjónin höfðu haft
i langan tíma, og bar það til, að fyrir
rúmu ári höfðu þau mist upþkominn
son sinn. En eigi voru salakynni svo
ötór að allar fundarkonurnar gætu
komið samstundis. Voru útlending-
arnir fyrri daginn, en þarlendu kon-
urnar þann seinni.
Við svona “international” fundi
verða jafnan tvær dagskrár. Önnur
er helguð alvarlegu störfunum. I. C.
W. konurnar unnu dyggilega allan
fyrri hluta dags, frá kl. 9 að morgnl
til 4% síðdegis, að þeim málum, er á
dagsskrá fundarins voru. En eftir það
tóku við ýms heimboð, kvöldskemt-
anir eða opinberir umræðufundir. Eg
get ekki átt við að telja upp nema
það helsta. Félag eitt stórt nefnist
The Pan-American Union. Er það
samband allra rikja Suður- og Mið-
Ameríku ásamt Bandaríkjunum. Þetta
félag á geysi-skrautlega höll með
mörgum og stórum svölum. Eitt kvöld
hafði það boð inni fyrir gestina. Þá
höfðu sendiherrar allra ríkja boð fyr-
ir fulltrúa sinnar þjóðar. Við Islend-
ingarnir nutum það kvöld gestrisni
sendiherra Dana í Washington, ásamt
dönsku fulltrúunum. Sendiherra Narð
manna bauð öllum Skandínövum heim.
Mr. Hejbert Hoover og frú hans,
miðstöð Rauða krossins og ýmsir
klúbbar — clubs — sem enski heimur-
inn er svo auðugur af — höfðu einn-
ig boð fyrir okkur.
Þá hafði eg talsvert gott tækifæri
að heyra ameríska sönglist. Eri ekki
get eg sagt að neitt af því tægi, er eg
heyrði, hrifi mig. Það besta, sem eg
heyrði af því tægi, var gamli Grieg,
sem mjög er mikils metinn þar vestra.
En eitt er aðdáunarvert þar og hygg
eg að engin þjóð leiki eftir, hvernig
Ameríkumenn búa út, það sem við
köllum “skrautsýningar.” Afskaplega
stórfenglegur þegjandi leikur var
sýndur. Efni hans var að sýna and-
stæður friðar og styrjaldar. Leiksvið-
ið var stórt og þátttakendur geysi-
margir. En það áhrifamesta við sýn-
inguna var, hvernig leikið var með
Ijós í öllum litum og litbrigðum. Mig
hafði skort ímyndunárafl til að hugsa
mér það, og eg hefi engin orð til, er
Niðurl. á bls. 7.
iiii im i ii 1111111111111111111111111111111111111111111111111 m 11111111111111111 n i ii i m-
~m 111 m 111111111111111111111111111111111111111111 ii 11111111111111111111111111111 ii 111111111111 ii 111111 ■: