Lögberg - 20.12.1928, Blaðsíða 4

Bb. 4.
LÖGBERG FIMTUDAGINN 20. DESEMBER, 1928.
Xösíjerg
Gefið út hvern fimtudag af The Col-
umbia Press, Ltd., Cor. Sargent Ave.
og Toronto St., Winnipeg, Man.
Talsímar: 86S27 og 86 328
Einar P. Jónsson, Editor
Utanáskrift blaðsins:
The Columbia Press, Ltd., Box 3172
Winniipeg, Man.
Utanás'krift ritstjórans:
Editor Lögberg, Box 3172, Winnipeg, Man.
Verð $3.00 um árið. Borgist fyrirfram.
The "Lögberg” la prlnted and published by
The Columbia Press, Lirnited, in the Columbia
Euilding, 695 Sargent Ave., Winnipeg, Manitoba.

Hátíð hátíðanna.
Hvert fátœkt hreysi höll nú er,—
því guð er sjálfur gestur hér.
Þeim fer nú óðum fækkandi dögunum, þar
til hringd verður inn jólahátíðin, sólríkasta
sigurhátíðin í sögu mannsandans.
Gegn um skugga skammdegis-þagnarinnar,
slær leiftri frá fæðingarstað meistarans allra
alda, svo lýsandi og ljómandi, að dagbjart verð-
ur um alla jörð. ^
Það er auðséð á öllu, að jólin eru í nánd.
Höfundur fjallræðunnar er sjálfur á leiðinni til
þín og mín, með eilífðarvissuna í jólagjöf. Það-
an stafa öldurnar á ljósliafi því hinu megin-
mikla, er brotna við rætur sérhvers þess hjarta.
er í samræmi slær við líf og fordæmi meistar-
ans frá Nazaret.
Sérhvert það hjarta, sem eigi er með öllu
steinrunnið, fvllist óumræðilegum fögnuði um
jólin. Kyrð jólahelginnar, er ólík allri annari
kvrð, og friður hennar ólíkur öllum öðrum
friði. Þá kyrð, og þann frið, fá engin ærsl að
eilífu truflað, þ’tú hvorttveggja er gróðursett í
jarðvegi hreinræktaðs hjartalags.
Tæpast verður því neitað, að stundum sé ó-
þarlega miklum tíma, og óþarlega miklu fé
eytt, til hins. vtra búnings í sambandi við jóla-
haldið. Flestir gefa jólagjafir, og það sumir
langt um efni fram. Fátt virðist þó fjarstæð-
ara tilgangi jólahátíðarinnar, en það. Hversu
ríkmannleg að gjöfin er, getur engan veginn
skoðast aðal-atriðið. Hitt skiftir að sjálfögðu
mestu máli, í hvaða hugarfari hún er af hendi
látin. Sé hún gefin með sama hugarfarinu og
Jesús frá Nazaret gaf sínar gjafir, hlýtur hún
að hafa í för með sér ósegjanlega blessun, en
annars ekki.
1 sérhvert sinn, er vér hugsum um jólin, eða
minnumst þeirra á einhvern hátt, bregður upp
í huga vorum mynd af jólunum heima. Mvndin
er af íslenzkum heiðarbæ, lengst inni á öræfum.
Heimilið var mannmargt, en þó ávalt fremur
veitandi en þiggjandi, þótt barnaliópurinn væri
etór. Vetrarríki var þar að jafnaði mikið, og
í þetta skiftið heilsaði aðfangadagurinn með
lítt færum hríðarbyl.
Engan veginn er það ólíklegt, að einhverjum
hinna eldri kunni að hafa fundist sem svo, að
sennilega mundu þetta nú verða daufleg jól, þar
sem um slíkt aftaka veður var að ræða, þó okk-
ur börnunum kæmi vafalaust ekkert slíkt til
hugar.
Heimsóknir af nærliggjandi bæjum, áttu
venjulega sinn drjúga þátt í því, að auka jóla-
fögnuðinn. En í þvílíku veðri, sem hér er um
að r&ða, gat ekki slíkt komið til nokkurra mála.
Þrátt fyrir það, fékk þó heiðarbærinn afskekti
að þessu sinni, óendanlega dýrmæta og ógjeym-
anlega heimsókn.
Ekkert hafði til þess verið ógert látið, er
efni og ástæður leyfðu, að sópa og prýða heim-
ilið í tilefni af jólahelginni. Við börnin vorum
færð í okkar beztu flíkur, og hið sama var um
fullorðna fólkið að segja, eftir að það hafði
lokið dagsönnum. Öllum var gefið kerti, og á
öllum kertunum var kveikt. Baðstofukvtran
var alt í einu orðin að leiftrandi ljóshöll. Hús-
lestUr var lesinn að vanda, og jólasálmar sungn-
ir. t á.sjónu allra, jafnt ungra sem aldinna,
speglaðist dulrænn fögnuður. Þrátt fyrir ó-
veðrið, hafði heimilið fengið heimsókn. Jesús
frá Nazaret var staddur á heiðarbýlinu þetta
jólakveld, og lagði yfir það blessun sína. Þess
vegna varð alt umhverfið svo óendanlega
bjart.
Til eru þeir menn, er svo líta á, að jólin séu»
að einhverju leyti að tapa gildi sínu.
Til eru þeir líka, er efast um haldgæði kristn-
innar, og kenna henni um flest það, er aflaga fer
í heiminum, svo sem styrjaldir og stríð. Sterk
munu þó eigi rökin að slíkum staðhæfingum
rejmast, er þau verða krufin til mergjar. Mun
hitt ekki eðlilegra og sönnu nær, að það gagn-
stæða eigi sér stað, — að víxlsporin í þjóðlífinu
stafi beinlínis frá þvi, hve enn eru margir illa
kristnir og ósamræmir hjartalagi meistarans
frá Nazaret?
Allstaðar, þar sem sorg og söknuður ráða
ríkjum, kemur Jesús frá Nazaret með huggun
og frið. Ömæiis allsleysi örvæntingar og ör-
birgðar, breytir hann í unað og auð. Hvar, sem
umkomuleysingi er á ferð, er Jesús frá Nazaret
einnig á ferð, því kærleiksfaðmur hans lykst um
alt og alla.
Að svo mæltu óskar Lögberg lesendum sín-
um, og íslendingum í heild, góðra og fagnaðar-
ríkra jóla.
Jólasöngur.
Nú hljómar dýrð frá himni og jörð
með hósíanna og þakkargjörð,
því bindum strax vort bræðralag
og bjóðum Jesú heim í dag.
Vér hyllum þig, ó, blessað barn,
þú brosir yfir dauðans hjarn,
svo kuldinn ber oss kærleiks arð
og klakinn snýst í aldingarð.
Þú brosir, — jörð og himinn hlær,
og hjarta hvert af gleði slær;.
þú talar, — böl og beiskja þver;
þú bendir, — allir iúta þér.
Þú blessar, — heift og hatur flýr;
þú horfir, — syndin burtu snýr;
þú kallar, — dauðir kasta hjúp;
þú kennir, — lífsins skína djúp!
Þú biður: “elskið aðra heitt,”
en ætlar sjálfum þér ei neitt;
þú býður: “ef þú elskar mig,
þá elska þann, sem hatar þig!”
1 þér vér sjáum þýðing lífs,
í þér vér fáum bætur kífs
og skipan hneigjum skaparans,
er skilja vegir Guðs og manns.
En því eru ótal augu blind
og enn þá nóg af böli og synd ?
Ó, Jesú, enginn enn þig fann,
sem ekki þekti kærleikann.
Þú, herrans barn, sem boðar jól
og birtir hvreju strái sól:
ó, gefðu mér þann gæfuhag,
að geta fæðst með þér í dag!
Matth. Jochumsson.
Brotin krús
Erindi flutt lí Fyrstu lútersku kirkju í Winnipeg
á þakklætisdaginn 1928.
af séra Rúnólfi Marteinssyni.
Vér höfum komið saman í kvöld, með þakklæti í
huga. Vér finnum, að vér höfum ástæðu til að vera
þakklátir menn, en finnum til (þesái um leið, að vér
erum langt frá því að vera eins þakklátir og vér ætt-
um að vera. Bezt færi á því, að hver einn segði:
“Eg þakka, Drottinn, en hjálpa þú vanþakklæti
mínu.”
Óteljandi eru dæmi fegu.rðar hins þakkláta líf-
ernis, en aldrei hefi eg heyrt getið um fegurra dæmi
þess, en Iþað, sem gjörðist í húsi Símonar hins lík-
þráa í Betaníu, skömmu fyrir krossdauða Jesú
Krists. í þakklætisskyni við Jesúm, fyrir hin mörgu
dásemdarverk hans, slógu vinir hans upp veizlu.
Líklegast hefir hús Símonar verið valið af því, að
hann átti mest húsráð af þeim þorpsbúum, sem vildu
sýna Jesú sóma. í hópi þeirra, sem mestan þátt áttu
í samsætinu, var kona ein, sem allir biblíulesendur
kannast við, María, systir þeirra Mörtu 0g Lazarus-
ar, sem Jesús hafði vakið upp frá dauðum, skömmu
áður. Flestir þeirra, sem þarna voru viðstaddir,
voru óefað Jesú þakklátir, en í einni sál ljómar
þakklátssemin með þeirri fegurð, sem ber af öllu
öðru í hópnum, sem bauð Jesú til þessa fagnaðar.
Það var María, sem áður hafði valið það eina
nauðsynlega. Hénni fanst þá, að meira væri um það
vert, að fræðast af meistaranum, en þó hún hefði
átt kost á öllum heimsins gæðum. Síðan hafði Jesús
kallað fram, af gröf sinni, bróður hennar Lazarus.
Hann var aftur lifandi með þeim systrunum á heim-
ilinu. Hann sat nú veizluna með þeim. Hvað gat
verið of gott fyrir þann, sem hafði aftur gefið Maríu
bróður sinn? Sérhver taug í sálu hennar ómaði af
þakklæti. Henni hugkvæmdist, að sýna þakklæti
sitt á þann hátt, sem þá, í þeim lödum, var mjög
mikils metið: smurning með dýrum smyrslum. Hún
vissi ekki um neitt, sem gat eins gefið til kynna þann
heiður, sem hún vilöi sýna honum. Rík var hún vÍ3t
ekki. Má vera, að gripið hafi verið til þeirrar pen-
ingaeignar , sem hún átti. Að minsta kosti dró
hún hún ekki undan neinn möguleika, sem fyrir
hendi var, til að kaupa það allra dýrasta og bezta.
Þegar veizlan stóð sem hæst, gengur hún að Jesú
með alabasturs buðk (krús), “með ómenguðum dýr-
ur nardussmyrslum, og hún braut alabastursbuðkinn
og helti yfir höfuð honum“, og “smurði fætur Jesú
og þerraði með hári sínu fætur hans, en húsið fylt-
ist af ilm smyrslanna.”
Júdasi ískaríot og einhverjum fleiri mönnum,
gramdist það og sögðu þeir hver við annan: ‘Til
hvers var verið að eyða smyrslunum þannig? Þessi
smyrsl hefði mátt selja fyrir meira en 3íK) denara
og gefa fátækum.” “Og þeir atyrtu hana.”
Óþarfi er fyrir oss að láta illkvittni þessara
manna skyggja á fegurð þess, sem María gjörði, enda
höfum vér um það vitnisburð Jesú sjálfs: “Gott
verk gjörði hún, látið hana í friði. Sannlega segi eg
yður: hvar sem fagnaðarerindið verður boðað, um
allan heim, mun og þessa getið sem hún gjörði, til
minning^r um hana.”
Jafnvel iþó vér hefðum ekki þetta orð frá Jesú,
hlytum vér að komast að þeirri niðurstöðu, að þetta
verk, sem ávöxtur af því hugarfari, sem María
geymdi, hafi verið fagurt verk.
Líklega hefir Maríu-flokkurinn og Júdasar-
flokkurinn ávalt verið til innan kirkjunnar.
En þegar eg nefni Maríu-flokkinn, á eg ekki við
neitt það, sem menn gjöra af tómri eigingirni, eða
af hégómaskap, til að auka skart eða þægindi kirkn-
anna, heldur alt það, sem er ávöxtur af hugarþeli
Maríu, að ekkert sé of gott handa meistaranum,
honum verði aldrei of vel þjónað, hvorki í kirkju né
utan, að hinu sérstaka starfi hans tilheyrir alt það
bezta, sem vér getum af hendi látið, líka fegurstu
Ijóðin og dásamlegasti ávöxtur listfengs anda. Víst
er um það, að margt af því, sem unnið hefir verið, af
dýrustu ljóðameisturunum, listfengustu tónsnilling-
unum, byggingarmönnum, málurum, hefir verið á-
vöxtur þess anda, sem helgaði Guði alt sitt bezta.
Vér gleymum því ekki heldur, bræður, að ekkert
annað listaverk á jörðu er eins mikils um vert að
vanda, eins og dagsverk æfinnar. Má vera, að vér
vönduðum betur það málverk, ef vér mintumst þess
ávalt, að sérhver líðandi stund leggur því til einn
eða fleiri drætti. Þá yrði líferni vort eins og það á
að vera: þakkarfórn.
Nú langar mig til að nefna eitt atriði í frásög-
unni um þessa smurning Jesú, sem virðist algjört
auka-atriði. María braut buðkinn, krúsina, áður en
hún smurði Jesúm. Mér skilst, að hjá því hafi ekki
verið komist; að þessi dýru smyrsl hafi þurft að
vernda með svo mrkilli yarkárni, að krúsin hafi ekki
orðið opnúð með öðru móti en því, að hún væri
brotin.
Þessi dráttur í sögunni, sem sýnist vera svo lít-
ilmótlegur, er samt dæmisaga, sem sígild er í mann-
lífinu. Hann er nátengdur því, sem dýpst er og
dýrmætast allra hluta í mannlegu lífi. Gamanleikir
stórskáldanna veita unað, en sorgarleikirnir róta
upp tilfinningalífinu til botns. Það virðist jafnvel
liggja nærri, að maður sjái nytsemi syndarinnar,
því hún verður til þess að brjóta öryggisskurnið af
sjálfbyrgingsegginu, svo maðurinn eignist vit til að
leita á náðir hins helgasta í tilverunni. Sá, sem
bezt talaði allra þeirra, er lífsanda hafa dregið á
jörðunni, sagði: “Sælir eru sorgbitnir, því þeir
munu huggun hljóta.” Skyldi hann ekki hafa vitað,
hvað hann var að segja? íslendingar segja: “Eng-
inn verður óbarinn biskup.” Eg vil segja: Eitthvað
verður að brotna í sérhverjum manni, til þess hon-
um verði unt að uppgötva æðstu gæði lífsins.
“Aldrei skilur önd mín betur, ^
að ertu Guð og faðir minn,
en þegar eftir villuvetur
mig vermir aftur faðmur þinn,
og kærleiksljósið litla mitt
fær ljós og yl við hjartað þitt.”
Það er mulið og þakklátt hjarta, sem þannig
talar — þakklátt fyrir sigur og stríð, þakklátt fyrir
himneska geisla, sem aldrei sáust fyr en myrkrið
skall á.
Til er flokkur þjóðsagna, sem sýnir sama skiln-
ing á mannlífinu. Sögurnar hafa heimilisfestu í
ýmsum löndum og birtast í fleiri en einni mynd, en
mergurinn málsins mun þó ávalt vera hinn sami.
Ein saga úr þessum flokki hefir náð til vor ís-
lendinga, undir nafninu ‘‘Þyrnirósa”, og önnur
miklu eldri hefir átt heima meðal vor frá fyrstu tíð
íslandsbygðar. Hana er að finna í hetjuljóðum
Eddu vorrar á þessa leið:
“Sigurðr (Fáfnisbani) reið upp á Hindarfjall
ok sttist hon upp ok sá Sigurð ok mælti:
ljós mikit, svá sem eldr brjmni, ok ljómaði af til him-
ins; en er hann kom at, þá stóð þar skjaldborg ok
upp or merki. Sigurðr gekk í skjaldborgina, ok sá
at þar lá maðr ók svaf, með öllum hervápnum. Hann
tók fyrst hjálminn af höfði hánum; þá sá hann at
þar var kona. Brynjan var föst sem væri hon hold-
gróin; þá’reist hann með Gram frá höfuðsmátt
brynjuna í gögnum niðr ok svá út í gögnum báðar
ermar. Þá tók hann brynju af henni, en hon vaknaði,
ok setist hon upp ok sá Sigurð ok mælti:
Sjá brostin dauðans bönd.
Hið unga fræ, er fjötrað lá
í frosti og hvítum snjá,
það leysir lífsins hönd.
Svo bresta hugarbönd.
Hvert sannleiksfræ,
hver frelsis þrá,
er fjötruð lá í mæddri mannins
önd.
Það eru brostin bönd, sem greiða
lífinu útstreymi. Flaumar lífsins
ryðja burt stíflunum.
Nú vil eg leyfa mér að segja
undur litla sögu, sem gerðist hér
í Canada síðastliðið sumar. Lít-
ið frækorn lá á jörðinni. Engin
hreyfing var á því, ekkert lífs-
mark með því. Einhver undra-
kraftur hafði stungið það svefn-
þorni. Meðvitundarlaust lá það
þar eins og því væri ætlað að sofa
til eilífðar. Þá sendi himnafað-
irinn engil lífsins- í gerfi sólar-
geislans. Hann bræddi snjóinn
kring um frækornið, svo þar varð
nægur vökvi, og vökvinn barði
að dyrum hjá litla frækorninu; en
inni í því svaf mær með himneskri
fegurð, en mærin svaf töfrasvefni.
Vökvinn drap á allar dyr og guð-
aði á alla glugga, og sólargeislinn
umvafði litla frækornið ástarörm-
um sínum; en mærin svaf undur
fast. Þó kom að því, að hún
rumskaðist, en þegar hún ætlaði
að hreyfa sig, fann hún að hún
var fjötruð. Smátt og smátt fór
að vakna hjá henni frelsisþrá, og
um síðir fann hún unaðsríkan
skyldleika við eitthvað, sem var
fyrir utan kastalaveggi hanna. Það
var vökvinn og sólargeislinn. Þeir
fundu líka til þess að þeir voru að
vinna á. “Vaknaðu, unga mær,”
sögðu þeir, “við skulum hjálpa
þér alt hvað orkan leyfir, en til
þess verður varnarvirki þitt, sem
þú hefir dvalið í svo lengi, að rifna
og molna sundur. Við skulum ekki
fara óðslega að neinu. Við vitum,
að þú ert orðin þeim svo vön, að
þig má ekki svifta þeim öllum á
einu vetfangi, en að því verður
að koma, að hver ögn vananna

Vorar beztu
Hátíðaróskir
til allra Islendinga
'VfflB.»*
MOIORS LIMITED
696 PORTAGE AVENUE

FISHERMENS SUPPLIES LTD.

401 Confederation Life Bldg., Winnipeg.
TANGLEFIN NETTING “Veiða meiri fisk”
Efnisgæðin fyrst, nafnið' á eftir.
Tilbúin af National Net and Twine Co.
Vér höfum vajialegar stærðir fyrirliggjandi og sendum pant-
anir yðar með næsta pósti.
Verðlista, sem gefur allar upplýsingar um- þær vörur, sem
vér höfum fyrirliggjandi, verður sendur yður ókeypis, ef þér
óskið þess. 1
FISHERMEN’S 3UPPLIES, LTD.
401 Confederation Life Bldg., Winnipeg. Sími 28 071
KhKhkhKhkhKhkhkhkhKhkhkh><hKhkhKhKhkhkhKhKhKhKhKhKhkh>
Hvat beit brynju
hví brá ek svefni,
hver feldi af mér
fölvar nauðir?
Hann svarar:
iSigmundar burr;
sleit fyr skömmu
hrafns hrælundir
hjörr Sigurðar.
4
Sigdrífa:
Lengi ek svaf
lengi ek sofnuð var,
löng er lýða læ;
Óðinn því veldr
er ek eigi máttak
bregða blundstöfum.
Sigurðr settist niðr og spurði hana nafns; hon
tók þá horn fult mjaðar ok gáf hánum minnis-veig:
Heill dagr.
heilir dags synir,
heil nótt ok nift!
reiðum augum
lítit okkr þinnig
ok gefið sitjöndum sigr!
Heilir æsir,
heilar ásynjur,
heil sjá in fjölnýta fold!
mál ok mannvit
gefit okkr mærum tveim
ok læknishendr meðan lifum.”
/ ,
Menn veita því eftirtekt, að ekki fyr en riðið
hefir verið gegn um vafurlogann og rist hefir verið
brynjan af valkyrjunni, vaknar hún til lífs af sin-
um langa dvala. — Það er nákvæmlega eins og mað-
ur sq að hlusta á söng Einars Hjörleifssonar Kvar-
ans:
“Sjá brostin klakabönd
svo frelsis styrkur streymir nýr
um storð, og andi hlýr
fer yfir Ijósbleik lönd.
Sjá brostin vetrarbönd,
svo klakahúðin þykk og þung
hún þykist orðin ung
og arkar út um lönd.
Sjá brostin dauðans bönd
svo lífið drekkur langan teyg
af lífsins guðaveig,
er fyllir loft og lönd.

FARSÆLT
NÝAR!
Tíl allra vorra mörgu
viðskiftavina.
Til allra vorra mörgu
viSskiftavina.
Royal Brand Shield of Goods
Hefir eitt ár enn reynst viðskiftavinum vorum
áreiðanlegt og ðyggjandi
Vörur vorar
KAl'PMENN! pér getið ekki átt á hættu
að gera tilraunir með vörutegundir.
Hví ekki að höndla vöru, sem reynsla er fengin fyrir
og alþekt er?
pér purfið ckki að tapa Viðskiftamönnum, Ef þér seljið Vörur með
ROYAL SHIELD
VÖRUMERKINU
Skrifið eftir verðskrá
Vér kaupum fyrir hæsta verð: Egg, Smjör, Furs, Húðir
og aila aðra framlelðslu böndans.
SENDIÐ PANTANIR YÐAR I DAG l
Vér höfum allar matvörutegundir, sem vér getum tafarlaust sent yður.
Vér höfum átta vöruhús, sendið pantanir í það, sem næst yður er.
Campbell Bros. & Wilson Limited
WINNIPEG
Campbell, Wilson & Strathdee, Ltd.—Regina
Camphell, Wilson & Strathdee, Ltd.—Stoift Current
Camphell, Wilson & Miller, Ltd.—Saskatoon
Campbell, Wilson & Horne, Ltd.—Red Deer
Campbell, Wilson & Home, Ltd.—Calgary, Lethbridge, Edmonton.