Lögberg - 27.06.1929, Blaðsíða 2

Bls. 2.
LÖGBERG FIMTUDAGINN 27. JÚNÍ 1929.
Flugleiðir um Island
Efitr Earl Hanson.
Aðalkosturinn, sem flugleiðin
að fyrirtækið mis- Þeir komust þó af, og það sýnir,
j að hugmynd þeirra hefir verið
álit, bæði á ís- rétt. Það eyu fáir af flugmönn-
landi og annars staðar, að Luft- um þeim, sem lagt hafa út yfir
in hætta á,
hepnaðist.
Það er alment
yfir Grænland og Island hefir Hansa muni hafa augastað á þess- Atlantshaf, og hafa komið aftur, cott, Wis., sekir: “Eg var kominn
Ertu að léttast?
Frídaga yðar
Mr. Gottfried Schilling, Pres-
| þó oftast dvergvaxið og kræklótt. j
Þið getið alls ekki bjargað þessu '
! skógræktarmáli. Það litla, sem ftið *>ér noti* 1 triði
hægt er að gera í þvi, verðum við ^ ef þér takið með yður öskjur
fram yfir aðrar flugleiðir milli
Ameríku og Evrópu, hefir lengi
verið augljós öllum þeim, sem
hafa haft fyrir því að athuga vel
landabréi^ð. Það má sjá að á
landabréfinu, að á þessari leið
er hvergi yfir að fara lengra haf
en 500 mílur. Vilhjálmur Stef-
ánsson benti á |þetta 1922, og
kostir þessarar leiðar voru sann-
ari flugleið og sé að reyna að fá ef vélar þeirra
fótfestu á íslandi, með því að fá miðri leið.
sérleyfi hjá stjórninni til þess
að hafa allar flutningssamgöngur
þar í sínum höndum.
hafa hrapað ájofan í 130 pund. Nú er eg 155 og
er orðinn eins og eg átti að mér.
Eg var altaf að megrast og melt-
ingin var í mesta ólagi. Á morgn-
ana, þegar eg fór á fætur, var eg
Innlandsísinn á Grænlandi er
svo sléttur, að hann er frægasti
. ,. ’ . . Iþreyttari heldur en þegar eg hátt-
Sé þetta rétt, þá er þetta fé- lendln^ars a yrir 0 ’jaði á kveldin. Eg þakka yður kær-
lag komið ískyggilega nærri því j e!ns ™Sl'}eg.a ^ð.mikla^ gagn, sem eg hefi
að ná takmarki sinu. Áhugi lands-
manan fyrir flugsamgöngum virð-
ist muni ýta undir þetta. Og hér
son, Byrd og prófessor Hoobs hafs
bent á. Nansen, Peary, Rasmus-
sen, Kock og aðrir, sem lagt hafa
sa.ai >«1..«. vU.u m leið sína yfir ígauðnirnar, segja
aðir með heimsflugi Bandayikja- ber l.ka tvent að athuga. í fyrsta hjð gama Það €r alt eggslétt.
hersins 1924 og aftur að nokkru j lagi það, að Þjóðverjar eru h.mr ^ rftir mílu _ 10 000 fermfl.
leyti með flugi þeirra Hassels og,fyrstu og einu, sem hafa hugsað ^ ^ yarla er nokkur mis.
Cramers í fyrra. x 4 lo"’
um flug á íslandi. Og í öðru lagi
En það kemur fleira til gre;naj hafa íslendingar sjálfir ekki mik-
heldur en stuttir áfangar. Það, ið ál’t á framtíð flugsamgangna
er afarmikið undir veðráttu kom- ^ við Ameríku. Þeir benda á það.
ið, og þá er ekki siður mikið und- j að áður en sæsíminn var lagður,
ir því komið, að eitthvað sé til að hafi verið talað um að leggja
flytja á milli hinna ýmsu áfanga-ihann svipaða leið, vegna þess hve
skamt væri milli landa, en svo
staða.
haft af Nuga-Tone.
Nuga-Tone hefir reynst ágæt-
lega í 35 ár. Það hefir gert meira
en miljón karla og kvenna hraust-
ari, heilsubetri og ánægðari, en
annars mundi. Ekkert meðal er
eins gott og Nuga-Tone til þess hð
auka matarlystina og bæta melt-
inguna. Það læknar svima oð
nýmaveiki og
NugaJTone er
En þegar þar hafa verið gerðar ágætt fyrir alla, sem eru tauga-
birgðastöðvar ogolíuge^nslur.
genr það ekki svo mikið til til.j^ yerður að reynast eins og því
Og loftskeytastððvar hljóta a®!er lýst, eða peningunum er skilað
koma þar up innan skamms, hvort aftur- Lestu ábyrgðarskjalið, sem
sem er.
hæð. Mesti ókosturinn við þenn
an lendingarstað er sá, að hann jþægðaleysi og
er 8000 fet yfir yfir sjávarflöt. ,blöðrusji^dóma
ier á hverri flösku.
I ______________________
Grænland og ísland hafa yfir- hefði hugvit manna unnið það á,
leitt á sér slæmt orð. Flestir að hægt hefði verið að leggja sím- _____________________
ætla, að það sé köld og nakin ann beina leið. Gera þeir ráð fyr- Að þeir Hassel og Cramer skyldi. —
heimskautalönd og afskekt, og það ir því, að viðlíka framfarir á þessu rata til mannabygða eftir að þeirj fróðum mönnum lízt á hugmynd-
_ . • _ ?_•_ __ L nu J A1111
é ekki fyrir aðra en djarfa land- sviði verði, svo að beinar flug- höfðu neyðst til að lenda, er
körnuði að ferðast þar, en eng- ferðir fáist milli Ameríku og miklu merkilegra heldur en af
um viðskíftarekanda, isem telj- Evrópu. hefir verið látið, ekki vegna þess,
ast vill hygginn, detti í hug að Þetta er leiðinlegur misskiln- að þeir sýndi neina frábæra
hugsa neitt um þau. I ingur, í fyrsta Iagi vegna þess, hreysti, heldur vegna þess, hvað
Það er ekki eingöngu sök hinna að það er nú þegar nokkurn veg- þeir höguðu sér skynsamlega og
hyg-'u við ki tamanna, að þe'rj inn ljóst, hve miklum framförum vegna þess, hvernig hagar til þar
hafa ekki hugsað um Grænland núverandi flugvélar geta tekið. í landi. Þeir höfðu ekki neinn
ina. Greinin er hér dálítið stytt
að gera sjálfir með því að þreifa
okkur áfram. Danir eru vel að sér
í skógrækt og komu með plöntur
frá Danmörku og gróðursettu hér.
Alt dó út. Betur gekk með plönt-
ur, sem voru aldar upp hér af
fræi og gekk þó illa.” —
Satt er það, að trjágróður á
erfitt með að þrífast á íslandi, og
er margt sem stuðlar að því, en
tilraunir þær, sem gerðar hafa
verið, eru hvorki svo margar né
fjölbreyttar, að hægt sé að telja
skóggræðslu margreynda. Og af
sömu ástæðu hafa menn enn þá
síður leyfi til að álykta, að það
sé því sem næst ómögulegt, eins
og próf. H. G. kemst að orði.
Aðal tilraunirnar til þess að
græða skóg, voru framkvæmdar
af Dönum, rétt eftir síðustu alda-
mót, en síðan hefir aðal áherzlan
verið lögð á að viðhalda gömlum
skógarleifum og bæta þær, enda
hefir fjárskortur hindrað allar
frekari tilraunir. mun vikið að
því síðar, hvers vegna tilraunir
hún þess virði,
kyntist henni.ji —
að íslendingar
Lesb. Mgbl.
°g þýðingin lausleg. En oss þótti i p)ana hepnuðust ekki betur,
j Prófessorinn talar um skjól og
j áburð, sem aðal atriði fyrir trjá-
j rækt, en þannig er þvi tæplega
j varið. Próf. C. V. Prytz hefir
_____ J skrifað ágæta ritgerð um skóg-
í fyrravetur ræddu Vestur-ís- j rækt á íslandi, þar sem hann tek-
lendingar mikið um það, hvað þeir j ur það skýrt fram, hve vindar virð-
af ZaimBuk. Þetta jurtalyf græð-
ir ótrúlega gljótt og vel. Það græð-
ir brunasár, dregur úr sviðanum
og kemur í veg fyrír að blaðra
hlaupi upp.
Zam-Buk er engu síður gott við
flugnabiti, skurðum og mari og
öllu slíku, og ef þér notið það í
tíma, þá getur það losað yður við
mikinn sársauika og óþægind/i.
Efni þess eru slík, að það getur
vel varnað blóðeitran. Gleymið
því ekki, þegar þér farið éitthvað
til sumardvalar, að taka með yður
eina eða tvær öskjur af Zam-Buk.
Þér munuð komast að raun um,
að Zam-Buk er ágætt við öllum
sárum og skinnsjúkdómum.
Sama verð allstaðar, 50c askj-
an, 3 fyrir $1.25.
’am-Buk
Um skógrœkt á Islandi
á þá ritgerð, ef hann æskir frek-
og ísland. Um allan heim hafa Þær bera ekki meira en 25 pund vasa-áttavita sér til leiðbeiningar
menn mjög skakkar hugmyndir fyrir hvert hestafl vélarinnar og og áttavitinn í flugvélinni var of|ættu ag g-era gamla landinu til ast hafa lítil áhrif á trjávöxt þar
um þau lönd, ef þe;r vita þá, að eftir því er rétt að telja ísland þungur til þess að burðast með gagns og sóma, er þeir heimsækja j og leyfi eg mér að vísa próf. G. H.
þau eru til. og það er að mestu þýðingarmikla millistöð á al- hann. En reynsla þeirra eary og ^ átthagana árið 1930. Merkilegasta
leyti því að kenna, að hvorki þjóðaflugleiðum. í öðru lagi nær Rasmussen um það, hvernig vind- ^ tii]agan> sem kom fram í þessu
Danir né íslendingar hafa lært það engri átt að bera saman á- ar haga sér á Grænlandi, kom ^ málí var sú, að þeir hjálpuðu til
neitt af reynslunni um það, standið á íslandi nú og á fyrstu þeim að haldi. Sé ekki óvenjulegt iþeSS ag klæða ísland skógi. Frum-
hvernig á að auglýsa. Og það árum sæsímans. Þá var við- veður, þá blása vindar þar næst- j hvöðiill þessa máls var maður
kortar of fjár og fyrirhöfn mikla i sl^iftaþörf íslendinga hverfandi um altaf ofan af hájöklinum og
að berja nauðsynlegar upplýsing- litil, en nú hafa þeir gríðarmikla til jaðra ihans í allar áttir. Vegna
seigar, er til íslands kom, svo að
margar þeirra dóu út. Siðan var
farið að reyna trjátegundir úr
Noregi og jafnvel iSíberíu og gekk
þá betur, en úr því var tilraunun
hætt að mestu. Býst eg við, að
prófessornum myndi þykja það
lélegt, he.fðu læknavísindin lagt
árar í bát, fyrir tuttugu árum og
ekki aðhafst neitt síðan, og eg ef-
ast um, að hann telji þá sjúkdóma,
sem nú eru ólæknandi, algerlega
ólæknandi um aldur og æfi.
Það er sjálfsagt að halda áfram
trjáræktunartilraunum undir eins
ari upplýsinga um þetta mál. Og j og .fjármagn fæst og er það mik-
áburður er heldur ekki neitt aðal- ils um vert, ef Vestur-íslendingar
nokkur, Björn Magnússon að
nafni. Hefir hann alið mestan
ar inn í höfuðið á almenningi. j þörf samgangna fyrir farþega, þessa rötuðu þeir, og þessi stað-iaiciur sinn sem veiðimaður í Norð-
Eða hversu margir skydli þeiripóst og vöruflutning, að maður reynd hefir afar mikla þýðingu
vera, sem vita það, að miðað við ekki tali um ferðamennina, sem fyrir flugmenn í framtíðinni.
íbúatölu, er utanríkisverzlun ís-
lands meiri en nokkurs annars
lands í heimi? Ef íslendingar
gerði sér sjálfir ljóst, hve geisi-
mikinn hag þeir hefði af því að
gera þetta kunnugt út um heim-
inn, þá mundu þeir undir eins fá
flugsamgöngur, fyrst við megin-
land Evrópu og síðan sennilega
við Ameríku.
Það er nokkurn veginn óhætt að
fullyrða það. að einhvern tíma
verður fsland þjýðingarmikill á-
fangi fyrir flugvélar, sem fara
milli Ameríku og Evrópu. Hitt
nú streyma þangað í vaxandi Qfviðri standa aldrei lengi á
skara- j Grænlandi, en tímunum saman er
Annars eru framfarirnar á ís- þar bjart og kyrt veður. Þessa er
landi nú rétt aðeins að byrja. — j,retig j “Konungsskuggsjá” og það
ótrú- heir elíki breyzt síðan.
land-|
Þótt Grænland hafi þannig
kosti frá náttúrunnar
miðstöð
I
Fiskiveiðarnar hafa tekið
lega skjótum framförum,
búnaður hefir stigið stór fram-
faraskref, og honum hefir ekki marga
staðið annað fyrir ;'~;fum enjbendi til þess að verða
skortur á góðum samgöngum. Við- j flugferða, þá er þar engin verzl-
skifti, bæði innan lands og við út- un- Ekki stafar það þó af því, að
lönd, hafa farið fram úr öllum^ landkostir sé þar ekki góðir, held- un(iir> er iitig ega
vonum. Og nú er komið að því,! ur af hinu, að Dftnir halda land-
að taka verður hið óhemju mikla lnu lokuðu af umhyggju fyrir í-
afl fossanna í þágu iðnaðarinsj búunum. En Danir vita þó, að
skilyrði fyrir trjárækt í íslenzkum
jarðvegi, því ekki vantar frjósem-
ina. Hefði próf. G. H. haft nokkra
vildu styrkja okkur með ráðum
og dáð. Sízt af öllu er ástæða til
þess að leggjást á móti þvi og
ur-Canada og er því þaulkunnug-
ur skilyrðum þeim, sem hinir víð-
áttumiklu skógar eru háðir. Virð-
ast honum skilyrði þessi ólíkt
verri en þau, sem ísland gæti þeirra.
veitt. Er það ástæðan til þess,
að hann hefir komið fram
tillögu þessa.
þekkingu á málinu, myndi hann. kemur það enn undarlegar fyrir
hafa talið umhleypingana á vorin ' sjónir, þar sem próf. G. H. stakk
og haustfrostin ásamt eðli jarð-jupp á því fyrir .fáum árum, að
vegsins aðalerfiðleikana á trjá-
rækt, en áburð og skjól hefði hann
talið ráð til 'þess að flýta þroska
stofna landbúnaðardeild við Há-
skólann. Þá mun þó aukin rækt-
un landsins hafa vakað fyrir pró-
fessornum, en nú virðist hið gagn-
enn stæða uupi á teningnum. Heim-
I.
Svo segir prófessorinn
með , fremur, að tré sett í almennan j ur versnandi fer.
Ijarðveg drepist, að birki undan-
Hugmynd bans mun vera á þá skildu þó; er þetta rangt, sprott- yið alla rframtíðar tiiraunir" að
_ > . t• ,i>»\ l..; u -x £.£______• _i_i_
afla fræs þaðan, sem staðhættir,
Þess ber um fram alt að gæta
leið, að Vestur-íslendingar stofni | i8 af því, hvað prófessorinn þekk-
sjóð, sem verja eigi til skógrækt- ,lítið til þess, sem gert befir
ar-tilrauna, og enn fremur að . verið og þess, sem vex. Við gróðr-
reyna ýmsar amerískar trjáteg- arstöðina á Akureyri standa siber-
ekkert
getur verið efamál, hvort það er og til að framleiða áburðarefni og
góður áfangastaður fyrir loft-
skip. Menn hafa ekki enn kom-
ist að jafn-nákvæmri niðurstöðu
um, hvert þurfi að vera hlutfallið
milli flugkostnaðar og flutnings-
þarfar á loftskipum eins og á
flugvélum. Sem stendur virðast
menn hugsa sér að heppilegya sé
að nota loftskip til langflugs, eins
og t. d. yfir sunnanvert Atlants-
haf, en flugvélar á nyrðri leiðum,
þar sem styttri eru áfangar.
Eins og sjá má, ef dregin er
beina lína á landabréfið, frá Van-
couver til Parísar, liggur hún
yfir ísland, eins leiðina milli Chi-
cago og Lundúna, og leiðin milli
New York og Berlín. Og þótt ís-
land sé ekki alveg í beinni línu
milli þessara borga, og þótt það
væri lengra út úr skotið, ber að
taka tillit til þess, hvað áfangar
eru styttri með því að koma þar
við, og verzlunarþarfir meiri.
Við skulum aðeins hugsa okkur
hina einu flugleið milli Chicago
og Reykjavíkur, og svo flugfleið-
ir þaðan út um alt — til Lund-
una, Hamborgar, Kaupmannahafn-
ar, Stokkhólms, ósló — til þess að
sjá, hve geysihaglega ísland er
sett til þess að vera tengistöð
flugsamgangna í Evrópu og
Banadríkjum.
Að undanteknum íslendingum
sjálfum, og svo nokkrum einstök-
um ameriskum flugmönnum og
landkönnuðum 1 virðas Þjóðverj-
ar vera hinir einu, sem hafa vak-
andi auga á því, hverja þýðingu
aluminum. Það er enginn efi á
því, að þetta verður gert fyr eða
síðar, vegna þess að það er náuð-
synlegt fyrir efnahagslegar fram-
farir þjóðarinnar. Og svo þarf
ekki annað en koma þar upp
gistihúsum og að Islendingar
gerðu dálítið til að kynna sig og, ijVernig. fara kann í Grænlandi
land sitt, til þess að auka erða-|þegar það V€rður opnað> en sjAlf.
mannastrauminn, því að þar er, gagt y€rður mikið flutt út þar.
hið einkennilegasta og fegursta, jjið þyggjiega SVæði, sem er gott
þegar þar að kemur, að þess verð-
ur alment kafist, að Gænland
verði opnað vegna alheims við-
skifta, þá geta þeir ekki haldið
því lokuðu fremur en Búar gátu
setið sjálfir á demantanámum
sínum.
En það er ekki gott að segja,
hafa lerkitré í holtbarði. Hafa þau
verið reyndar áður. j aldrei notið annarar aðhlynning-
í fyrstu fékk hugmyndin byr ’ar en fniðunar og friðunar og
undir báða vængi og leit út fyrir,, aldrei hefir áhurður komið að rót-
að hafis yrði handa til fram-,um ^eirra. Um hæð þeirra og
kvæmda þegar í stað. En þá vildi ,aldur *et e* >ví miðure kki sa?f
svo til, að tveir velmetnir menn að svo sfoddu, en þau munu vera
heima á íslandi fundu sig knúða frá og upp í hálfa aðar
til þess að láta í ljós álit sitt á ‘eða Jafnvel meira um tuttu?u
málinu. Skrifuðu þeir vinabréf ara' Litur uf fyrir, að þau eigi
vestur um haf og lýstu þar skóg- ( eftir að vaxa mikið enn>á-
ræktinni og sögu hennar á íslandi, f tilraunastöðinni við Grund í
í fáum dráttum. Álit þessara Eyjafinrði stendur líka dálítill
manna barst fljótt út á meðal lerkitjrálundur, sem hefir þrosk-
landslag í heimi og sérkennilegt
sveitalíf. Og það verða ekki nema
nokkur ár þangað til að þetta
verður.
til hreindýraræktar, er stærra en
allar Bretlandseyjar. Og hvergi
eru betri fiskimið en þar við land.
Þar er og eina Krylit-náman, sem
Auk þessa eru á íslandi góð til €r - heiminum. 0g kolin, semjson prófessor í læknisfræði við 2fstir Þeirra þroskalegir.
skilyrði fyrir landflugvélar og finnast þar j jandlf
eru nothæf.
framúrskarandi skilyrði fyrir
flugbáta. Þótt ef til vill sé fátt
um góða lendingarstaði frá nátt-
úrunnar hálfu, þá bætir það upp,
Það er vani okkar, að gera ekki
neitt fyr en einhver flugmaður
tekur sig fram um það að vilja
að þar er hver fjörðurinn öðrum fara einhverja fer8> 0g rýkur svo
betri og hafnir óteljandi. Og | á stað undirbúningslítið. Sú að.
hægt er að finna nógar sléttur, ferð hefir sína koBtij þvl að þá
sem laga má.
þykir meira vert um flugafrekin.
Landslag á íslandi gefur flu?_jÞess vegna eiga allir hinir djörfu
mönnum hinar beztu bendingar | og framsýnu flþgTOenn, eins og t.
um það, hvernig þeir eiga að d jjass,el> fullkominn heiður skil-
átta sig. Veðráttan er yfírleitt i8 fyrir sitt starf.
þannig, að “heiðskírt er loft og
himinn blár”, nema á Austfjörð-
En um flugleið eins og þessa þá
um, þar sem oft er þoka. Mér væri ‘það betra að hafa len5?ri
hefir verið sagt, að af vestasta! undirbúningstíma' kynna sér Vel
jökli íslands sjái í björtu veðri til
Grænlandsjökla, og er þetta ómet-
anlegur kostur fyrir flugmenn.
Því verður ekki móti mælt, að
um nokkurra ára skeið alt við-
víkjandi veðurfars rannsóknum o.
s. frv., og kynna sér hvernig ís-
lendingar og Færeyingar líta á
hér er hagkvæmasta flugleiðin til flugmálim Vér vitum nú þegar,
Lundúna. í góðu veðri mun flug- hvaða farart*ki 1 loftinu *efast
maður sjá Grænland skömmu eft-
þetta hefir, og þeir hafa þegar I ir að hann fer frá Canada strönd.
stigið fyrsta skrefið í áttina, til
að koma þessari hugmynd í fram-
kvæmd. í fyrrasumar gerði Luft-
Hansa dálítla tilraun með við-
skiftaflug innan lands á íslandi.
Og það er enginn efi á því, að
sú tilraun ber árangur. ‘ Fram-
farir eru stórstígar á íslandi og
fólki fjölgar þar óðum og það
hefir ekki síður þörf fyrir góðar
samgöngur heldur en önnur lönd.
En landið hefir hvorki járnbraut-
id né nægilega fjölgreint bílvega-
kerfi til þess að keppa við sam-
göngur í loftinu. Og þar sem svo
er ástatt, og þar sem ekki eru
meira en 200—250 mílur milli
Um leið og hann skilur við Græn-
land, blasir ísland við. Og áður
bezt, undir vissum kringumstæð-
um. En til þess að koma á loft-
ferðum milii Ameríku og Evrópu
um ísland og Grænland, þarf und-
veðurfar, jarðvegur og yfirleitt
611 skilyrði líkjast sem mest ís-
lenzkum staðhátttum. Er ekki ó-
sennilegt, að slíkir staðir finnist
á suður- og vesturströnd Alaska.
Þar eru víða skógivaxin land-
flæmi, ’þar sem hiti og kuldi, vor
og haustfrost ásamt úrkomu líkj-
ast því, sem gerist á íslandi.
Einnig er ástæða til iþess að ætla,
að jarðveginum svipi til islenzks
jarðvegs, því mikill hluti lands-
ins er af líkum uppruna og fs-
land. Þar vaxa stórir skógar af
Sitkagreni, svonefndu. Er það sú
trjátegund, sem bezt gefst á Fær-
eyjum og’hugsanlegt er, að það
Vestur-íslendinga, enda var kafli abt dafnað í því, sem próf. G. ?eti þrífjgt á suðausturlandi, því
úr öðru bréfinu birtur í Heims- kaiian almennan jarðveg Trén ^ það vex bezt náiægt sjó og þolir
kringlu. Viðtakandi bréfsins hef- munu að jafnaði vera um þrjá 240 regn og þokudaga á ári. Þar
ir bersýnilega látið blindast af á- metra á hæð og um tuttugu ára að j vex einnig hvítgreni, og líkur eru
gæti réfritarans, sem vonlegt var, aidri. Alt í kring standa runnar ^ tiþ að það gæfist betur, heldur en
því það var Guðmundur Hannes- af v*ði, furu, greni og ösp og eru það hvítgrenij sem reynt hefir
verið til þessa, því það mun flest
Háskóla íslands. Hinn bréfritar- Þessi tvö dæmi sýna það, að1 ættað úr miðri Norður-Ameríku,
ann hirði eg ekki að nefna, því hér he/ir próf. G. H. farið með þar sem skilyrðin eru öll önnur.
mér vitanlega hefir bréf hans rangt mál og mætti færa fram | Þarna vaxa líka fleiri barr- og
ekki verið birt. En innihald fleiri dæmi þess, að hægt sé að fá j lauftré, sem of-langt yrði um að
beggja bréfanna var þannig var-1 erlendar trjátegundir til þess að ræða, en ástæða er til að reyna.
ið, að þau hafa spilt mjög fyrir : vaxa í íslenzkum jarðvegi; en eg
því, að Vestur-íslendingar hæfust ætla aðeins að vísa til þess, er
handa og stofuðu skógræktarsjóð. | Sigurður Sigurðsson búnaðarmála
Og hefði Björn Magnússon ekki ‘ stjóri skrifaði í Tímann í fyrra-
barist fyrir þessu áhugamáli sínu sumar, þar sem hann talar um
af alefli, hefði það líkast til kafn- J tilraunastöðvar þær, er Danir
að í fæðingunni.
settu á fót: “Flest hin gróður-
Lýsing prófessorsins á skógrækt-; settu tré, sem liifðu uxu um langt
inni á íslandi er svo röng og vill-1 áraskeið sama sem ekkert, voru
en íslandsfjöll hverfa sýnum rísa1 anfarinn að Vera nákvæmar- vís'
Færeyjar úr sjó. Og áður en Fær-!indalegar rannsóknir- Þe*ar þeim
eyjum sleppir, sézt hylla undir!er lokið’ má fara að hugsa tiJ
framkvæmda. Nú eru komnar
veðurstöðvar um alt og verzlun-
ar skýrslur nú allstaðar til.
Ulýsingar viðvíkjandi öllu þessu
má’li má fá í Danmörku, íslandi
og Canada. Það vantar bara ein-
hvern, sem tekur sig fram urft að
safna þessum upplýsingum saman
og gefur sér tíma til þess.
(Grein þessi birtist í arílhefti
ameríska tímaritsins “Airway
Hjaltland.
En fraimfarirnar á íslandi og
hin ágæta lega þess væri Banda-
ríkjunum að litlu gagni, ef ekki
væri leiðin þar á milli jafn-auð-
veld og hún er.
Þegar Hassel og Cramer lögðu
á stað í fyrra til þess að sanna
hvað norður flugleiðin væri góð,
þá trúðu þeim fæstir. Og eftir að
þeim “mistókst” og þeir skildu
flugvélina eftir á Grænlandi,
andi, að slíkt má ekki ómótmælt að stríða við sultarkjör og óblíða
standa. Nú er liðið hér um bil ár náttúru. En smátt og smátt hafa
síðan bréfið var birt, og vegna þau vanist hinum erfiðu lífsskil-
þess, að enginn hefir orðið til að yrðum og allmörg þeirra sigrað í
svara því, ætla eg að sýna fram á J lífsbaráttunni. Og það merkilega
rangfærslur próf. G. H. og jafn- er, að á síðustu árum hafa trén
framt að lýsa möguleikunum 1 farið að vaxa álika mikið og eðli-
nokkrum orðum. Væri vel farið, j legt er við sæmileg skilyrði.”
ef áhugi Vestur-íslendinga vakn- j Að endingu vill prófessorinn
aði aftur, þegar málinu er rétt j sanna, að skógrækt sé ómöguleg á
lýst, og víst er það, að þeir geta | íslandi vegna þess, að fyrstu til-
ekki á neinn hátt sýnt ættjörð i raunirnar, sem Danir gerðu, mis-
sinni meiri sóma, heldur en að J tókust og af því að Danir eru vel
Ef Vestur-íslendingar vildu flytja
einhverjar tegundir heim með sér
1930, ættu þeir að beina athygli
sinni að þessum stöðum.
Nóg eru verkefnin, sem bíða
heima á íslandi og vantar bara
fjármagn til þess að hefjast
halda, svo um muni. Það þyrfti
að reyna hvart skógur gæti vaxið
þar sem víðlendar mýrar eru
núna. Eins þyrfti að græða upp
örfoka mela og berar skriður. Og
á svæðum þeim, sem nú er verið
að hefta sandfok á, þyrfti að fá
kjarr eía skóg til að vaxa, því
enginn gróður hlífir jarðveginum
betur gegn uppblæstri, en jurta-
gróður. Á hverjum bæ þyrfti að
koma upp trjá og blómgarði, til
þess að gera heimilin hlýlegri, og
foreldrar ættu að taka upp þá
hlúa að gróðri hennar og ræktun. | að sér í skógrækt, þá á það heldur venju’ að ^róðursetja tré í hvtrt
. . , , skifti sem þeim fæðist barn; og
ekki að vera hægt fyrir aðra að
Mun vera bezt að birta aftur
bréfkafla prófessorsins, svo menn
geti betur áttað sig á málavöxt-
um. Hann hljóðar svo:
“Hugmynd ykkar að “klæða land-
ið með skógi” er falleg, en barna-
skapur. Það er margreynt að skóg-
rækt hér er afar erfið, því sem
næst ómöguleg. Með því að setja
trén niður í skjólsælustu stöðum
og bera áburð á jörðina, má fá
nokkrar tegundir til að þrífast og
þó kramarlífi, en tré sett í al-
stærstu kaupstaðanna, þá er eng- gleymdu menn þeim yfirleitt.
Age”, sem fjallar um flugmál. Má mentian jarðveg, drepast, nema
nokkuð af því marka, hvemig sér-hvað birki kann að slóra, verður
gera betur. Þetta er mjög ein-
kennileg rökfærsla og heldur lé-
leg. En ef athugað er, hvernig á
því stendur að tilraunirnar mis-
hepnuðust, þá verður fyrst að
gæta að því, að þeir menn, sem
tóku málið að sér, voru til að
byrja með alókunnugir Iandshátt-
um og veðuríari. Þeir urðu því
að þreifa sig áfram. Byrjuðu
þeir með að setja niður plöntur,
er þeir högðu með að heiman og
voru álitnar harðgerðar þar. En
þær reiynduet ekki nógu þraut-
svo þegar barnið sjálft kemst til
vits og ára, er tréð falið umsjá
þess. Á þann hátt yfði almennur
áhugi vakinn fyrir skógrækt og
i mun þá fara svo að lokum að:
“brauð veitir sonum móðurvold-
in frjóa, menningin vex í lundi
nýrra skóga.”
Og það bezta, sem Vestur-tfs-
lendingar geta gert ættjörð sinni,
er að stofna skógræktarsjóð, sem
varið væri til þess að klæða
landið.”
Blöð íslendinga vestan hafs eru
vinsamlega beðin að birta þessa
grein.
Kaupmannahöfn í apríl 1929.
Hákon Bjarnason.
—Tíminn.
Úr bréfi til Lögbergs.
Háttvirti ritstjóri Lögbergs I
Eins og nýlega var skýrt frá í
Heimskringlu, geysuðu skógar-
' eldar miklir í norður-héruðum
Manitoba, fyrir nokkru síðan. Þar
bjó þá á 33. mílu Hudsonsflóa-
brautarinnar,, norður af Pas, ætt-
og sagnfræðingurinn Steinn H.
Dofri. Brunnu í þeim eldi bú-
staður hans og veiðarfæri, ásamt
ýmsu fleiru, sem ekki varð bjarg-
að, Er hann þar sem sendur
heimilislaus og bannaðar bjargir
til lífsframfærslu.
Steinn H. Dofri hefir dvalið
vestra um aldarfjórðung. Allan
þann tíma hefir hann safnað meir
í forðabúr fræðanna en fæðunn-
ar, og eytt bókstaflega öllum þeim
stundum til fræðigreina sinna,
sem hann hefir mátt — og ekki
mátt — missa frá daglegum þörf-
um.
Þetta er í fáum orðum sagt meir-
lætasaga þessa undramanns tutt-
ugustu aldarinnar, sem kemur til
Ameríku og stundar hér íslenzk
vísindi: ættir og sagnfræði, og
hefir orðið margt og mikið fram-
gengt 1 að glugga inn í náttmyrk-
ur miðaldanna og sjá þar svipi, er
óskygnir menn hafa ei áður aug-
um litið, og hefir hann lýst nokkr-
um sýnum sínum fyrir fslending-
um, en flestar þeirra hafa þó enn
eigi birtar verið.
íslendingar vestra mega vera
stoltir af að geyma svona gáfna-
far í sveit sinni og vita af fræð-
um slíkum í fórum sínum, því
þá menn, sem þeir hafa eitt sinn
átt, getur enginn frá þeim tekið.
Háttvirti ritstjóri!
Eg álít að embættisbróðir yðar
að Heimskringlu, hafi tekið upp
snjalllasta ráðið í sambandi við
óhapp ættfræðingsins. Og eg
þekki svo vel innræti yðar, að eg
veit þér munuð ei eftir telja þann
tíma og fyrirhöfn, sem gengi í að
taka á móti samskotum frá al-
menningi í Dofrasjóð, þegar svona
stendur á. Og eg veit þér hvetj-
ið forystumenn sveitanna og bæj-
anna íslenzku, að þeir gangi á
undan með góðu eiftirdœmi, og
safni meðal -sveitunga sinna. —
Einum manni getur það til bjarg-
ar orðið, og æfilangs æfistyrks,
sem fjöldann munar ekkert um
að miðla.
Almenn samskot, með styrk
beggja íslenzku blaðanna, er það
eina, sem hér getur orðið að heilla-
þúfu.
VILHJÁLMUR STEFÁNSSON
í Oxford.
Dr. Vilhjálmur flytur nú fyrir-
lestra i Oxford um heimskauta-
löndin. Meðal annars hefir hann
bent á flugleiðir milli Evrópu og
Ameríku um ishafið. Hann bend-
ir á, að íshafið er fult af eyjum,
veður séu þar tryggari en víða
annarsstaðar og loks, að flogið
hafi verið 50’0Ó0 milur fyrir norð-
an heimskautsbaug, án þess að
nokkuð bjátaði á. Hann spáir og
mikilli farmtíð fyrir herindýra-
rækt. Hann spáir því, að eftir
hálfa öld muni hreind^rakjöt meira
notað í heiminum, en nokkurt ann-
að kjöt. — Mgbl.