Lögberg - 16.01.1930, Page 1

E.iONE: 8631)
Se^en Line»
Cor'
Ui?‘íc
i

For
Service
and Satisfaction
iift
43. ARGANGUR
WINNIPEG, MAN., FIMTUDAGINN 16. JANÚAR 1930
NÚIViER 3
Vinnur heiðurspening
úr gulli
Kornung, íslenzk stúlka, SigríÖur
Erlendson frá Gimli, lauk fullna'Ö-
arprófi við Success verzlunarskól-
ann hér í borginni í byrjun síðast-
liðins desember-mánaÖar. Hlaut
hún fyrstu ágætiseinkunn í ölluin
námsgreinum, og skaraÖi meðal
annars svo fram úr í hraðritunar-
prófinu, að henni var í einu hljóði
dæmdur heiðurspeningur sá úr gulli,
sem kendur er við Isaac Pitman, og
veittur er einu sinni á ári þeim nem-
anda fyrgreinds skóla, er lengst nær
í leikni og kunnáttu. Yar Miss Er-
lendson afhentur heiðurpeningurinn
i viðurvist mikils mannfjölda í
Young United Church, þann 6.
desember.
Þjóðbandalagið tíu ára
Hinn 10. þ. m. voru liðin tíu ár
síðan Þjóðbandalagið var stofn
að. Hefir sá mikli félagsskapur
sem kunnugt er, deildir þvínær
út um allan heim, sem allar vinna
að því, að styðja þennn alþjóða-
félagsskap og hugsjónir þær, sem
hann heldur á lofti og berst tyrir.
Var þessa tíu ára afmælis Þjóð-
bandalagsins víða minst, og þar
á meðal í Winnipeg, með fjöl-
mennri samkomu, sem haldin var
í Westminster kirkjunni á föstu-
dagskveldið í vikunni sem leið.
Bar samkoman þess Ijósan vott, að
Winnipegbúar eru ekki áhugalitl-
it um þau miklu velferðarmái, sem
Þjóðbandalagið hefir með hönd-
um.
Forseti Winnipeg deildarinnar,
L. St. G. Stubbs dómari, stýrði
samkomunni. Auk forseta voru á
ræðupallinum þeir 'Hon. R A
Hoey mentamálaráðherra og pró-
fessor Kirkonnell, er báðir fluttu
stuttar tölur, og 'fulltrúar frá
Canada klúbbunum, karla og
kvenna. En aðal ræðumðurinn
Var Rev. J. S. Bonnell, prestur
Westminster kirkjunnar, ,sem fyr-
lr skömmu er kominn til Winnipeg
frá St. John, N. B. Fluttj hann
afar snjalla og fróðlega ræðu um
Ljóðbandalagið, átetfnu þess ög
starf. Sýndi hann með ljósum
rökum, hve mikil óhæfa stríðin
væru í sjálfu sér, en ekki aðeins
°úæfa frá sjónarmiði mannúðar
°£ siðferðis, helur líka hið stór-
Lostlegasta óráð, hvernig sem á
Væri litið. Allar þjóðirnar, sem
frátt tóku í stríðinu mikla, töpuðu
®tórkostlega, ekki bara þær, sem
úsigur báru, heldur líka þær, sem
Sl?ur unnu. Þegar almenningur
lærði fyllilega að skilja ráðleysu
°? óhæfu stríðsins, þá gætu þau
ekki lengur átt sér stað, því al-
^enningsálitið væri sterkasta afl-
í heiminum, sterkara en her og
floti, konungar og stjórnir, þjóð-
P’ng 0g stjórnmálamenn. Mr.
Lonnell tók það fram, að það væri
ekkl að eins ætlunarverk Þjóð-
Pandalagsins, að koma í veg fyrir
®trið, þar sem þau vofðu yfir,
eldur fyrst og fremst að uppræta
aðal orsakir þeirra. Þess utan
v®ru það ekki alheimsfriðarmálin
ejn, sem Þjóðbandalagið léti til
Sln taka, heldur líka margt ann-
ai5» svo sem uppeldismál, heíl-
rigðismál og verkamannamál.
á láti það og til sín taka í því,
• a útrýma þrælaverzlun, sem því
!mður ætti sér enn stað, og margs-
konar annari óhæfu.
Var gerður mikill rómur að ræðu
prestsins 0g honum goldið ein-
roma Þakklætis-atkvæði af öllum,
sem viðstaddir voru, samkvæmt
uppastungu frá Mrs F w_ 0a.
orne, sem prófessor Kirkconnell
u di. Var því, sem fram fár á
samkomunni, víðvarpað, og munu
bn margir fleiri en þeir, er þarna
VOrU’ hafa koyrt þes3a snjöllu
ræðu. —
Þess má geta, að í stjórn Win-
niipegdeildar Þjóðbandalagsins
eru nú þrír íslendingar, þau Mrs.
W. J. Lindal, J. T. Thorson, sam-
bandsþingmaður, 0g J. Ragnar
Johnson, sem er skrifari deildar-
'nnar. Margir fleiri íslendingar
1 Winnipeg tilheyra deildinni, og
mundi ekki rétt að segja, að þeir
Jragi sig þar í hlé.
Stórbruni á Bíldudal
Kl. um 8% á mánudagskvöld
urðu menn á Bíldudal þess var-
ir, að eldur var í verzlun “Bjarg-
ráðafélags Arnfirðinga.” Var það
mikið hús, en áfast við það var
stórt íbúðarhús, og bjuggu þar
Hannes B. Stephensen kaupmað-
ur og séra Helgi Konráðsson.
Voru húsin bæði til samans um
60 álnir á lengd og tvílyft.
Eldurinn varð þegar svo magn-
aður, að við ekkert varð ráðið.
Var vonsku veður, suðvestan stór-
rigning og stormur.
Varð verzlunarhúsið alelda svo
að segja í einni svipan, og engu
bjargað; brunnu þar miklar vör-
ur, kornvörubirgðir og alt í búð-
inni. iSamstundis breiddlst eld-
urinn í íbúðarhúsið og magnað-
ist þar mjög ört; einnig náði eld-
urinn í “gömlu búðina”, er stóð
bak við verzlunarhúsið, og í fleiri
útihús þar, hjall, svokallað “rólu-
hús” <þar, sem geymdur var eldi-
viður) hænsnahús, og brunnu hús
þessi öll til kaldra kola og varð
engu bjargað; hænsn brunnu inni
í hænsnahúsinu. Þar bak við
var hlaða og fjós, en sakaði lítið.
Litlu af húsgögnum var bjarg-
að úr íbúðarhúsinu, því eldurinn
varð strax svo mikill, að við ekk-
ert varð ráðið. Þar skamt frá var
símastöðin (í “karíinu”); skemd-
ist það hús mikið; einnig brunnu
símastaurar þar við, svo ekkert
samband var við stöðina í Bíldu-
dal í gær. Ef ekki hefði tekist
að stöðva eldinn við símastöðina,
er talið víst, að mörg fleiri hús
hefðu brunnið.
Póstafgreiðslan á Bíldudal var
i verzlunarhúsi því, sem brann,
og var engu bjargað þaðan. —
Tjónið er stórkostlegt, og enn
er ekki hægt að segja um það
með neinni vissu, hve mikið tjón
hefir orðið a'f bruna þéssum. —
Húseignir þessar höfðu verið í
eigu íslandisbanka undanfarið;
tilheyrðu þær þrotabúi Hannes-
ar B. Stephensen. íslandsbanki
hafði nýlega selt eignirnar Ágúst
Sigurðssyni framkvæmdarstjóra
“Bjargráðalfélagis Arnfirðmga”,
og skyldi Ágúst taka við þeim um
næstu. mánaðamót.
Allar húseignirnar voru trygð-
ar fyrir 150 þús. Vörur “Bjarg-
ráðafélags Arnfirðinga” vátrygð-
ar fyrir 40 þús. kr., sem er lág
vátrygging, Innbú Hannesar B.
Stephensens var óvátrygt, og þar
sem aðeins litlu af því varð bjarg-
að, meira og minna stórskemdu,
verður tjón hans mjög tillfinnan-
legt. En innbúa séra Helga Kon-
ráðssonar^ var vátrygt fyrir um
3,000 krónur.
Ekkert var upplýst um upptök
eldsins, þegar síðast fréttisi. Var
sýslumaður Barðstrendinga á leið
vestur til þess að rannsaka mál-
ið. Verzlunarmenn fóru úr búð-
inni kl. 7.20 á mánudagskvöld.
Urðu þeir þá einskis varir. Gizk-
að er á, að kviknað hafi út frá
rafmagni og að( upptök eldsins
háfi verið í skrifstofunni eða i
búðinni fast við skrifstofuna.
Peningar, bækur og öll verð-
mæt skjöl voru geymd í eld-
tryggum skáp, innmúruðum. Er
haldið að alt sé óskemt í skápn-
um. Vildu menn ekki opna hann,
fyr en sýslumaður kæmi á stað-
inn. Verðmætur póstur, sem var
þar geymdur, átti að vera í eld-
traustum skáp.
Húsin sem brunnu, voru reist
af Pétri sál. Thorsteinssyni. Hann
kom til Bíldudals 1880, og byfiaði
fljótt að byggja við þau litlu hús,
seiú þar voru fyrir. Jók hann við
byggingarnar smám saman, unz
þarna voru komar einhverjar
stærstu byggingar á landinu.
Bruni þessi hlýtur að hafa stór-
kostleg áhrif á atvinnulíf þorps-
ins. Þarna brann aðal verzlunin
í þorpinu og allar vörubirgðir. —
Mgbl. 18. des.
Eldsvoði og manntjón *
Símað er frá Mexico City þann
8. þ.m., að brunnið hafi svo að
segja til kalra kola, Montocintla-
borg í Chipasfylkinu í Mexico. Er
mælt, að fjöldi manna hafi látið
þar líf sitt.
Gengur illa að verða
borgari Ban"laríkjanna
Prófessor Douglas Mackintosh,
guðfræðakennari við Yale háskól-
ann, hefir verið þar í 20 ár og oft
reynt að fá full borgararéttindi í
Bandaríkjunum, en það hefir
aldrei hepnast. Fyrst var honum
neitað um borgariajréttindi vegna
þéss, að stjórnin hafði engin skil-
ríki fyrir því, að hann hefði nokk-
urn tíma fluzt til Bandaríkjanna.
Þau jhöfðu ’tapast. Svo kom stríð-
ið, og meðan á því stóð, var ekk-
ert við þetta átt. Prófessorinn
vildi halda áfram að vera brezk-
ur þegn, meðan það stóð yfir. Að
því loknu fór hann aftur að sækja
um borgarabréf, og voru þær á-
stæður nú látnar niður falla, að
engin skilríki væru fyrir því, að
hann hefði fluzt til Bandaríkj-
anna. Það var engum efa bund-
ið, að þessi maður var þar, þó[
ekkert væri til að sýna og sanna
að hann hefði þangað komið. En
nú tók ekki betra við. Prófessor-
inn gat ekki unnið eið að öllum
atriðum stjórnarskrárinnar. Vildi
ekki undirgangast, að grípa ávalt
til vopna, ef Bandaríkin lentu íi
stríði og hann væri krafinn þess.l
Sagði hann þetta væri á móti guðs'
vilja og “framar bæri að hlýðaj
guði en mönnum.” Nú nýlega
hefir þetta mál komið fyrir
Warren B. Burrows, í New Lon-|
don, og hefir hann úrskurðað, að
Mackintosh geti ekki orðið borg-
ari Bandaríkjanna, þar sem hann
geti ekki fallist á grundvallar-
atriði stjórnarskrárinnar. Seg-
ir Mackintosh, að hann sé full-
ráðinn í að skjóta máli sínu til
hærri réttar, og hefir hann John
W. Davis, sem einu sinni sótti
sótti um forsetastöðuna, til að
sækja sitt mál fyrir yfirrétti.
Þrátt fyrir það, að Mackintosh er
talinn mætur maður, þykir ekki
líklegt, að hann fái sínu máli
framgengt, því til þess purfi
Bandaríkin að brjóta sin eigin
grundvallarlög.
Glæsilegt brúðlcaup
Þann 8. þ. m. voru gefin saman
í hjónaband, þau Humberto prins
konungsefni ítala, og Marie Jose
prinsessa, einkadóttir konungs-
hjónanna belgisku. Hjónavígsl-
una framkvæmdi Maffa kardínáli.
Margt stórmenna var saman Kom-
ið við vígsluathöfnina, þar á með-
al konungar fimm þjóða. Fyrir
hönd brezku þjóðarinnar var þar
mættur hertoginn af York, einn
af sonum brezku konungshjón-
anna.
Thomas Wood endur-
kosinn
Félagið, sem nefnistUnited Farm-
ers of Manitoba, hélt ársfund sinn
í Brandon í vikunni sem leið.
Var Thomas Wood endurkosinn
foi’seti félagsins. Tveir aðrir
voru í kjöri, Thomas Turnbull
frá Winnipeg, og Ralph W. Wil-
son frá Pilot Mound. Er þetta í
þriðja sinn, sem Wood er kosinn
forseti félagsins. Þingið hafði
til meðferðar ýms mál, sem snerta
hag Manitobafylkis og sérstak-
lega hag bændastéttarinnar. Ro-
bert Forke, fyrrum ráðherra og
nú Senator, sótti þingið og flutti
þar ræðu, þar sem hann hélt
fram þeirri skoðun, að óráðlegt
væri að styðja lengur innflutning
fólks til Canada með fjárframlög-
um. Sagði að þeir innflytjendur
reyndust vanalega bezt, sem kæmu
af sjálfsdáðum og á eigin kostn-
að. Félst þingið á skoðanir hans
1 þessu máli.
Fæddir og dánir
Árið sem leið, fæddust 4,737
börn í Winnipeg, 2,473 piltar og
2,264 stúlkur. Eru það nokkru
fleiri fæðingar heldur en á nokkru
einu ári síðan 1925. Dauðsföll
voru alls á árinu 2,052. Hafa
dauðsföllin aldrei verið eins mörgj
í Winnipeg á einu ári síðan 1920,1
þá voru þau 2,519. Árið 1928 voru
dauðsföllin 1,976, og 1927 voru'
þau 1,837.
Mr. Crerar hefir orðið
Á ársþingi hinna sameinuðu
bænda í Manitoba, sem haldið
var í Brandon undanfarna daga,
flutti járnbrautarmála ráðgjafi
sambandsstjórnarinnar, Hon. T.
A. Crerar, ræðu, þar sem hann
lýsti yfir þeirri skoðun sinni, að
hann teldi efnalega afkomu bæ"da
Vesturlandsins, og þá ekki sízt í
Manitobafylki, undir því komna,
að meiri rækt yrði lögð við bland-
aðan landbúnað í framtíðinni, en
við hefði gengist í liðinni tíð.
Ofviðri á Bretlandi
Hvað eftir annað, nú að undan-
föru, hafa borist fregnir af mann-
skaðaveðrum á Bretlandi, er hafa
valdið miklum mannsköðum, bæði
á sjó og landi, en þó sérstaklega
á sjó. Nú um helgina fórst þar
skip með 23 mönnum í ofsaveðri
og 14 menn fórust annars staðar
á Bretlandi í sama veðrinu. Olli
það þar að auki miklu eignatjóni.
Sambandsþingi stefnt til
funda
Samkvæmt opinberri tilkynningu
frá forsætisráðgjafanum, Rt. Hon.
W. L. Mackenzie King, hefir sam-
bandsþinginu verið stefnt til
funda, fimtudaginn þann 20. feb-
rúar næstkomandi. Líklegt þyk-
ir, að þingið muni eiga langa setu,
ef til vill fram í júnímánaðarlok.
Skuldir Bandaríkjanna
Hinar opinberu skuldir eru nú
sem stendur, samkvæmt skýrslu
fjármáladeildaxinnar, i$16,300,-
921,501.42, en voru íyrir ári síð-
an $17,309,749,135.86. Skuldirnar
hafa því á árinu minkað um
$1,008,727,6134.44. Þetta mundi
þykja nokkuð mikið annars stað-
ar, en í Bandaríkjunum. En á það
er að líta, að mest allar þessar
skulir eru innanlands skuldir.
Feikna kuldar í Kína
Frétt frá Hankow í Kína, 1 vik-
unni sem leið, segir að þar hafi
þá að undanförnu geysað afar-
miklir kuldar, eftir því sem þar
gerist, og ekki hafi slíkir kuldar
komið þar í 60 ár. Segir fréttin,
að kuldinn hafi á tveimur dögum
orðið meir en hundrað manns að
bana í Hankow og nærliggjandi
borgum, og að fjöldi mikill af fá-
tæku fólki líði þar ákafa nauð
vegna kuldans.
Edward W. Bok dáinn
Ritstjórinn og mannúðarmað-
urinn Edward W. Bok, andaðist á
vetrarheimili sínu að Lake Wales,
Florida, hinn 9. þ. m., 66 ára að
aldri. Hjartabilun vár banamein
hans. Hann var um 30 ára skeið
ritstjóri blaðsins “Ladies’ Home
Journal”. Náði það rit afar mik-
illi útbreiðslu og naut vinsælda
undir hans stjórn. Auk þess
fékst hann við margskonar önnur
ritstörf.
Bok var Hollendingur að ætt,
fæddur í Den Hilder á Hollandi
9. október 1863. Með Foreldrum
sínum fluttist hann til Ameríku
og settust þau að í Brooklyn árið
1869. Vegna fátæktar, varð hann
að hætta við skólanám þegár hann
var 13 ára og byrja að vinna fyr-
ir sér. En hann hélt áfram að
menta sig, jafnframt því að hann
vanmfyrir sér og á ritstörfum og
blaðamensku byrjaði hann innan
við tvítugsaldur. Náði hann fljótt
miklu áliti, sem blaðamaður.
Mannúðarmálin lét hann jafnan
öðrum málum frekar til sín taka.
Stórfé gaf hann til friðarmálanna
meði því augnamiði, að Bandarík-
in tækju höndum saman við aðr-
ar þjóðir til að efla alheimsfrið-
inn.
Nýjar stjórnarbyggingar
í Albertafylki
Fylkisstjórnin í Alberta er í
þann veginn að láta byggja nýjar
stjórnarbyggingar, sem eiga að
kosta $750,000. Hefir stjórnin nú
afráðið, að nota stein frá Tyn-
dall, Manitoba, í byggingamar,
og er sagt að hann muni kosta um
$250,000. í grend við Edmonton
ér ekki hentugan stein að hafa til
bygginga, og hafði komið til orða
að kaupa stein sunnan frá Banda-
ríkjum. Það varð þó ekki og hefir)
forsætisráðherrann í Alberta til ROBERT L. BLIRNAP
kynt forsætisráðherra Manitoba-|er nýlega hefir verið skipaður að-
fylkis, að fullráðið sé að nota,stoðar eftirlitsmaður fólksflutn-
stein frá Tyndall. En Brownleej inga með brautum, þjóðeignakerf- a® Þn*111 framfara takmörkum, er
forsætisráðgjafi lætur þess jafn-j isins — Canadian National Rail- Þei1 Lafa sett sér.
framt getið, að hann vonist eftirj ways. Verður skrifstofa hans 1 Tortrygnin er aftur á móti
því, að Manitoba láti Alberta aft- Montreal. Mr. Burnap hefir starf- Kiðasti eiginleikinn, sem nienn
ur njóta þess, að kaupa sem mesti að í þjónustu járnbrauta í síðast- reka sig á hér. En er útlending-
af þeim kolum, sem hér þarf á að liðin þrjátíu og sex ár. ar Lynnast því, við hve mikla
halda, frá Alberta. En svo ó- _________________________________ erfiðleika þjóðin hefir átt að
' j búa, skilja þeir, að tortryggnin
Strangara eftirlit j «r eðiiieg. — Mgbi.
hér er bersýnilegt, ber sumstað-
ar á skyldleika með Finnum og
fólki þvi hinu skakkeygða, sem
er á hverju strái í norðlægustu
bygðum Svíþjóðar.
— Og hver eru lyndiseinkenni
Islendinga, er þér hafið kynst?
— Vegna þess, hve miklar og
snöggar breytingar hafa orðið á
högum þjóðarinnar, er hugarfar
hennar að ýmsu leyti sérkennilegt
nú á tímum. Oft ber á undarlegu
samblandi af feimni og sjálfs-
trausti. Að' ýmsu leyti eru ís-
lendingar eins og maður, sem
lengi hefir lifað eins og barn, en
þarf og vill alt í einu vera fullorð-
inn.
En það, sem mér þykir mest að-
dáunarýert i fari íslendinga nú,
er, hve miklir athafnamenn þeir
eru, og hve ótrauðir þeir keppa
heppilega vill til, að hitunará-
höldin í stjórnarbyggingunum
Winnipeg, eru ekki gerð fyrir Al-
berta kol.
Afram til Flóans
Féalgið, sem kallað er On-to-
the-iBay Association, hélt ársfund
sinn hér í Winnipeg í vikunni sem
leið. Hefir félag þetta verið til
í nokkur ár og ja'fnan að því unn-
ið, að Hudsonsflóa brautin yrði
bygð alla leið til flóans og starf-
rækt og siglingar kæmust á út og
Það sýnist ekki vafa bundið, að
Hoover forseta er full alvara að
gera það sem í hans valdi stend-
ur, til að framfylgja vínbannslög-
Island og Danmörk
“Dagens Nyheder” flytja 16. þ.
unum og ganga ríkt eftir því, að m (nóv) viðtal við Halfdan Hend-
vínsmyglum (bootleggers og rum-[ riksen þjóðþingsmann, formann
runners), haldist það ekki uppi, dansk.íslenzku millilandanednd-
að flytja vínföng inn í landið og arinnar, um sambandsslit íslands
selja þau i lagaleysi, ef unt er að 0g j>anmerkur og þá hugsun, sem
koma í veg fyrir það, Hefir for- fram hefir komið> að láta þau fara
setinn lagt tillögur sínar fyrir fram 4 næsta 4ri>
þingið þessu máli viðvíkjandi, og, Hann segir, að sér sé vel kunn-
-=,el" ^ar tarið fram a stórkostlega Ugt um> hvernig málið horfi við
inn um flóann. Er nú þetta mál| auklð eftirlit og margskonar ráð- hér á landi, en að stjórn og þing
vel á veg komið, þar sem brautin sfafanir Vl11 'forsetinn gera til að j Danmörku geti ekki sint málinu
er þegar bygð og mikið hefir ver- j draga ur Þeim lagabrotum, sem fyr en fram komi óskir um þetta
ið unnið að hafnarbótum í Church-1 el®a ser sfað 1 þessum efnum. frá þingí og stjórn íslands. En
ill. En þrátt/fyrir það álít-a fé-jHvernÍír þingið tekur 1 ^etta, er hann kveðst efast um að þær ósk-
'agsmenn enn ekki kominn tímajekki enn hægt að segía> en einnig ir komi fram, með því að ístand
til að uppleysa félagið, og ákváðuj^31 a Vlnsalan sína vini. hafj> ag s-nu áliti> meiri hagnað
á' þessum fundi að halda áfram' af sambandinu en Danmörk.
fyrst um sinn, of styðja „i »5 ]-jon. T. A. Crerar kosinn j Ko™i )»«r ó.klr samt - «5ur
þvi af alefh, að þetta mikla fyrir- , n j 1 ... j . fram, þa kveðst hann ekki geta
tæki megi hepnast og geti orðiðj 1 t5ranclon k3orc,æml hetur séð, en að Danmörk elgi að
að sem mestu liði. Það sem fé- MJiðstjórn íhaldsflokksins í verða við þeim, þv,í engin ástæða
lagið vill nú sérstaklega er það,
að fá styttri járnbrauta leið milli
Manitoba, hefir ákveðið að látaj sé til þess fyrir Danmörku að
afskiftalausá .aukakosninguna i.halda í sambandið gegn vilja Is-
Winnipeg og Churchill. Eins og Br-andon, og verður því hinn nýi lands. Þó séu tvö atriði í sam-
Munar litlu
menn vita, liggur brautin langa járnbrautamála ráðgjafi
leið vestur í lartd frá Winnipegj bnndsstjórnarinnar, kosinn
og verður að fara þann mikla! gagnsóknarlaust.
krók til að komast á hina reglu-
legu Hudsonsflóa braut, en
Churchill er í raun og veru dálítið
austar en Winnipeg. Er nú mik-
ið um það talað, að byggja nýja
braut,"annað hvort milli vatnanna
eða austan við Winnipegvatn, sem
mundi stytta mikið leiðina milli
Winnipeg og Churchill. Að
sam-
þar
Biandaríkin hafa rétt nylega,
samkvæmt samningi við stjórn
Bretlands, eignast hinar svo-
nefndu Turtle Islands, sem enu
nokkrar eyjar milli Philippine-
þvil eyjanna og North Borneo. Þessi
vill nú félagið On-to-the-Bay sér-
staklega vinna.
nýja landeign eykur aðeins tvö
hundruð sálum við fólkstölu Ban-
daríkjanna.
Prófessor Velden
um íslendinga.
A leið til Lundúna
Þeir herrar, A. J. McPhail, fram-
kvæmdarstjóri hveitisamlagsins
canadiska, D. R. Mclntyre, sölu-| Hinn þýzki hljómlistamaður,
stjóri, og W. A. Macleod, auglýs-| prófessor yelden, er fenginn var
inga fU"írtÍ’ f™ nýlag?ir.ff staðjtil þess að koma hingað í fyrra-
haust, til þess að kenna hér
hljómsveitinni, tók sér far með
íslandi síðast heimleiðis. í sum-
til Lundúna, til þess að sitja þar
fund með Rt. Hon. J. H. Thomas,
atvinnumála ráðgjafa stjórnar-
innar brezku, og ýmsum öðrum
stjórnar embættismönnum. Er
för þessi farin að undirlagi hins
brezka atvinnumálaráðgjafa, er
lýsti því yfir á för sinni um
Canada í sumar, er leið, að hann
teldi æskilegt, að kvatt yrði til
fundar í Lundúnum, með það fyr-
ir augum, að stuðla að gagnkvæm-
um viðskiftum, milli Canada og
Bretlands.
Nýtt heilsuhæli
Þann 7. þ. m.,- var formlega
opnað og tekið til afnota, hið nýja
og veglega berklaveikishæli í
I Prince Albert, Sask. Meðal ræðu-
! manna við þetta tækifæri, voru,
Dr. Anderson stjórnarformaður,
Hon. J. F. Bryant, ráðgjafi opin-
ar sem leið ferðaðist hann víða um
landið og hélt fyrirlestra. Hann
lærði að skilja og tala Islenzku,
og hafði því gott tækifæri til þess
að kynnast þjóð vorri.
Áður en hann fór héðan ,heim-
sótti hann Mgbl. í þeim erindum
m. a. að láta í ljós skoðun sína á
því, sem borið hafði fyrir augu
hans og eyru hér heima.
Hann ætlar í vetur, að halda
fyrirlestra um ísland 1 Þýzka-
landi og víðar.
Áhugi Þjóðverja fyrir þvi, sem
íslenzkt er, segir Velden, stafar
af því, að þeir líta svo á, að hér á
landi sé hægt að finna hreinna
norrænt kyn en annars staðar.
Alt það, sem germanskt er, er í
mestum metum meðal Þjóðverja.
—En hafið þér þá fundið hér
bandslögunum, sem Danmörk geti
ekki að svo stöddu skilyrðislaust
látið falla niður.
Annað er ákvæðið um gagn-
kvæman ríkisbojrgararétt, sem
Danmörk verði að halda í vegna
Færeyinga, sem stundi fiskiveiðar
hér við land. En hr. H. H. telur
íslendinga hafa töluverðan hagn-
að af þeim veiðum með því að
fiskurinn verði hér verzlunarvara
Þá tekur hann það fram, að tölu-
vert fleiri íslend’ingar séu búsett-
ir í Danmörku en Danir á íslandi
og að því leyti séu hin gagnkvæmu
réttindi meir notuð af Islending-
um. En hann álítur, að Danmörk
verði að tryggja þeim Dönum,
sem nú eru hér búsettir, þau rétt-
indi, sem þeir nú hafi. Sé hægi
að ná skipulagi um 'þessi tvö at-
riði, þá segist hann fyrir sitt
leyti ekkert hafa á móti því, að
sambandslögin séu feld úr gildi
svo fljótt sem unt sé.
Hitt atriðið er konungssam-
bandið. En um það atriði segir
hann, að danskir málsaðilar hafi
einnig úrskurðarvald, ef til sam-
bandsslita komi.
Hann segir, að Danir eigi eftir
sem áður að lita á íslendinga sem
vini og frændur, eins og aðra
Norðurlandabúa, þótt stjórnmála-
sambandið slitni, og slit á þvi með
vinsamlegum samningum muni án
efa ekki láta eftir sig neina óvild
í hugum Dana. — Lögr.
berra verka, Dr. E. D. Muaroerthið hreina germanska kyn?
heilbrigðismála ráðgjafi, og Dr.j —4 því efni verð eg að játa það,
Uhrich, M. L. A., sá er um bríð að eg hefi orðið fyrir vonbrigð-
gegndi heilbrigðismála ráðgjafa-
embtti í Gardiner stjórninni.
um, því að þó hér sjáist fólk, sem
ber öll höfuðeinkenni hins nor-
Heilsuhæli þetta hið nýja, kvað,ræna kynþáttar, þá er þjóðin sem
vera sérlega vandað að öllum út-
búnaði.
heild, bersýnilega mikið blönduð.
Auk hinis keltneska bLóðs, sem
Garrick Leikhúsið.
Belle Baker syngur í leiknum
“Songs of Love”, sem nú er leik-
inn á Garrick leikhúsinu. Það er
æfinlega húsfyllir, þar sem Miss
Baker syngur, og allir dást að
söng hennar. Hver sá, sem einu
sinni hefir heyrt hana syngja, get-
ur ekki gleymt söng hennar. Hún
syngur af lífi og sál. Miss Baker
syngur nokkra af sínum ágætu
söngvum á leiknum “Songs of
Love”, sem auglýstur er á öðrum
stað i blaðinu, að leikinn er á
Garrick leikhúsinu.
s