Lögberg - 16.01.1930, Qupperneq 3

LÖGBERG, FIMTUDAGINN 16. JANÚAR 1930
Bls. 3.
11
Sérstök deild í blaðinu
SOLSKIN
Fyrir börn og unglinga

FUGLINN í FJÖRUNNI.
Eftir A. B.,
(sem er velmetin þingeysk húsfreyja.)
Á bláan sandinn, við sæbarinn stein,
hann særður og máttvana hneig
með velktan og brotinn sinn bjarta væng,
í brjóstinu dauðans geig.
Og augu hans brunnu af ótta og kvöl
og aflvana frelsisþrá,
en báran teygði sinn brimhvíta fald
um bak hans, úrig og há.
Hans bræður og systur, þau svifu brott
á svanhvítum, léttum væng
og vögguðu á brjóstum hins bláa hafs
í bylgjunnar kviku sæng.
Og aleinn hann þreyir á Unnar strönd
við ógnir og dauðastríð,
og kennir sér enga í kvölum fró,
þótt kveldsólin vermi blíð.
Þar breiddi nú hafið sinn bjarta faðm
og bláloftin hvelfdust heið.
En aldrei framar á örskreiðum væng
Hann yfir þau djúpin leið.
— Eg krýp liér á sandinn. Ó*, sævarbam,
mín isorg og aumkun er heit:
Til líknar þér aumum nú engin ráð
ég önnur en dauðann veit.
Þú, liraðfleygi sonur hins ljósa lofts,
varst léttur og hreinn og frár.
Þinn yfir brotna og blóðuga væng
mín 'brennandi falla tár.
Hvem glatt það fékk, að grýta þig,
sem gleðinni yfir bjóst,
að fella þig kvalinn á svartan sand
og saurga þitt hvíta brjóst?
Þú áður leiðst fannhvítur, frjáls og hreinn
og fegraðir haf og strönd,
og þrár okkar barstu til himins líátt
og um höf í ókunn lönd.
— Hver á svo grimman og gálausan hug,
að gleðji þín dauðakvöl?
Hver var það, sem fann ei, að fleygan væng
að fella er synd og böl?
Þú, fleygi vinur, nú vora mun senn
og vængir bera þig heim
af víðum þreyttir og veglausum sæ
og voraldar ómælis geim.
— En, vill nokkur brjóta þinn bjarta væng
og brjóstin þín, glöð og hrein
nú fella í mold eða svartan sand
með svellköldum, þungum stein ?
—Dýrav.
TU S K A .
Atburðir þeir, er eg nú ætla að greina, gerð-
ust í Brunahvammi í Ýopnafirði. En mér finst
þeir vera þess verðir, að telja þá meðal tíð-
inda. Ætla eg því að geta þeirra, áður en þeir
hverfa að fullu mér úr minni.
Bóndi minn átti á eina, livíta að lit, er hann
nefndi Tusku. Hún var fremur rýr og eigi
þótti hún væn ásýndum. Hvorttveggja olli því,
að hún varð að búa að þessu óprúða nafni.
Vorið 1920, seint í sauðaburði, að mig minn-
ir, sluppu tvær ær úr gœzlu. Varð þess ekki
yart fyrr en síðla kvölds, er hýsa skyldi þær.
Önnur ærin, sem vant var, hét Grákjamma. Hin
var Tuska. Þeirra var ekki leitað að svo
stöddu. Snemma næsta morgun, þegar bóndi
minn kom út, mætti hann Tusku á hólnum utan
við bæinn. Bann hún rakleitt að húsi því, er
hún hafði verið í um veturinn, og jarmaði mik-
ið. Fór hún inn í það, en bóndi minn lét það
aftur. Hugði hann, að hún hefði tekið jóðsótt-
ina og ætlaði henni að bera lambið í næði þar
inni. Gekk hann síðan til bæjar og gat þess,
hvar hann hefði mætt Tusku og hvar í húsi liún
væri. Kvaðst liann fara til lambánna og beiddi
þess að hennar yrði vitjað, áður en langt um
liði.
Sigríður systir mín er býsna fjárglögg,
flestum nærgætnari við skepnur og þaulvön
gripahirðingu. Hún var fjarstödd, er hér
Segir. Um hádegisbilið var Tusku vitjað. og
Vfir hún þá óborin. Svo leið og beið. Tuska
^leymdist. Seinna um daginn barst hún í orð-
J^uðu okkar, Sigríði áheyrandi. Hugði hún
Tusku löngu boma og 'brá þegar við að vitja
hennar. Þegar hún kom í húsdyrnar, stóð
Tuska þar og jarmaði mikið. Var því líkast,
sem hún vildi út og var mjög óró. Þegar Sig-
nður opnaði húsið, stygðist Tuska inn í króna.
Veitti hiin því athygli, að ærin var nokkuð blóð-
ug að aftan, en lamb var hvergi í húsinu. Þetta
vakti grun Sigríðar um það, að ærin mundi vera
þegar borin og lét hún hana þegar út. Ærin
J1 flðp jannandi frá bænum, út götu, svo sem
leið liggur, og veitti Sigríður henni eftirför. Á
eitinu utan við túnið, mætti hún bónda mínum
og skyrði honum frá háttum Tusku. Bað hún
ann að vita, hvort ekki fyndust einhver vegs-
ummei ki, sem bent gæti í þá átt, að ærin væri
borm og hefði týnt lambinu. Svipaðist hann að
anni og fann hana í litlum hvammi, skamt ut-
an við tunið. Stóð hún þar hjá allstórum steini
°g jarmaði af ákafa. Litaðist 'hann þar um og
sa bæli eftir kind og lambsfylgju skamt frá
steimnum. Allnærri bælinu kom hann auga á
býsna stóra holu. Hugkvæmdist honum þá, að
óhugsanlegt væri ekki, að Tuska kynni að hafa
mist lambið sitt í holuna. Kannaði hann þar
með hendinni og komst að þeirri niðurstöðu, að
gryfja þessi myndi vera ærið stór um sig undir
yfirborði jarðar og nokkuð djúp. Nú bað hann
Sigríði að koma og líta á. Brást hún skjótt við
og kom henni þegar í hug það snjallræði, að
jarma ofan í gryfjuna. Þess var ekki langt að
bíða, að henni væri svarað með veikum lambs-
jarmi, langt neðan úr myrkrinu. Vakti þetta
þeim, bónda mínum og Sigríði, nokkra undrun
og glæddi þeim von um, að eigi væri séð lyrir
Jiað, að einhver ráð kynni að finnast til að
bjarga lambinu.
Tuska stóð skamt frá þeim, og virtist hyggja
vendilega að því, hversu alt færi þar fram. Hún
færði sig nær opi gryfjunnar, hlustaði með
sýnilegri athygli og starði niður í myrkrið.
Svipbrigði hemiar orkuðu trauðla tvímælis.
Augun störðu, djúp og stór. Og líkast var því,
sem leiftur vonar og gleði léki oftast um þau.
En þó fór eigi með öllu fjarrí því, að skuggar
vonbrigða og hanna vörpuðu einstaka sinnum
grátgljáa á sjáöldrin. 1 vitund sinni barðist
hún ótvírætt milli vonar og ótta, þó að vonin
væri henni sýnilega hugfólgnari.
Þegar Sigríður liafði jarmað nokkrum sinn- ’
um, kom írautt höfuð á hrútlambi í ljós. Hún
teygði sig ofan í gryfjuna, svo langt sém hún
náði. Gat hún með þeim hætti náð tæpu taki
við hornarót lambsins. Dró hún upp furðan-
lega þrýstinn hrút og rétti hann Tusku, moður
hans.
Svo kom sjónarvottunum endurheimtin fyr-
ir augu, að þeim loðir í minni, hvílíkur fagnað-
arfundur varð þar, hvílík ástúðin var hjá ánni
og fögnuðurinn hjá lambinu. Vesalings von-
særða og hrelda móðirin vafði sig að endur-
heimta syni sínum. Svo var hún glöð og lék á
als oddi, að helzt þótti sjáöndum sem hún kynni
sér eigi læti sakir feginleika. Hún drykkjaði
son sinn á því, sem hún átti bezt til að bjóða,
volgum spenanum. En hann svalg og iðaði, eins
og tilveran myndi verða honum þrotlaus gleði
og saman væri stilt með dásamlegum liætti dýr-
legustu gjöf drottins, einstofna ást móðurinn-
ar og afkvæmisins.
Vesalings Tuska mín! Þú komst heim til
að leita hjálpar hjá okkur. En þig skorti mest
verðu gjöfina til okkar mannkindanna — málið.
I U ' •* .
Þér var því vamað, að gera þig skiljanlega
okkur. Við misskildum þig. Þó var alt þitt líf,
starf og barátta í þarfir okkar. Ullina af þér
gafstu okkur, lömbin þín gafstu okkur einnig,
þegar þú hafðir komið þeim nokkuð á fót, og að
síðustu gafstu okkur þig sjálfa....Nafnið,
sem þú hlauzt, var ófagurt, en það lýtti þig
ekki. Og við okkur erfðir þú hvorki misskiln-
ing né skort á mannúð. Fyrir okkur lagðir þú
alt í sölurnar — alt óskorað...Minna mætti
það ekki vera, en að eg beiddi Dýravemdarann
að flytja þessar línur frá mér, beiddi hann, að
tjá lesöndum sínum örfá orð um móðurást þína
og örfá orð um vit þitt og þrautseigju þína, þeg-
ar mest á reyndi.
Sumardag síðasta 1929,
Gioðfinna Þorsteinsdóttir.
—Dýrav.
HJÁSETAN.
I.
Það er heillandi fagur vordagsmorgun.
Fjöll, hæðir og láglendi baðast í sólflekkjum.
Elfurnar hvíslast um undirlendið og lvppast
fram lygnar og tærar. 1 djúpi þeirra speglast
himin og hauður í hátignarskmði vormorgun-
dýrðarinnar. Plinu gámrnar, er sjást á spegl-
andi elfa yfirborðinu, eru frá lífverum djúp-
anna — silungunum, er skjótast öðm hvoru
undan marbökkum og steinum upp á yfirborð-
ið, til þess að hremma þar pöddur og flugur.
Um loftvegu alvíddarinnar syngja fuglarnir
margraddað með fögrum hljóm, glaðir, frjáls-
ir og fagnandi. Iðgræn náttúran breiðir víð-
feðmið lit mót sólríkju og söng. Alt vitnar um
tendrandi framþrá, líf og starfa.
II.
Það er almennur smaladagur -— fráfæraa-
dagur. Þess vegna ys og þys, hlaup, köll og
hlátur.
Hó-o-ó! Hó-o-ó! Tryggur! Sæktu það!
Hærra! Hærra ! Hærr-r-r-a! Það var rétt!
og Komdu með það! Svona, greyið! Hó-o-ó!
Hó-o-ó!
Smalarnir eru séðir og aðgætnir. Þeir ganga
ekki ekki lengra en þeir endilega þurfa og mega
til. Valfrá augu þeirra leita inn í dældir, gil
og upp um hamra-hjalla. Komi þeir auga á
kindur h'átt uppi í hlið eða uppi undir beltum,
þá senda þeir livutta litla af stað. Hvutti er
fljótur, snar í snúningum og vel vaninn. Hann
þýtur upp brattann eftir bendingu húsbónda
síns. Nemur öðra hvora staðar, til þess að
taka á móti skipunum og svo hleypur hann aft-
ur af stað. Loks kemur hann auga á kindahóp-
inn, sem honum er ætlað að sækja. Eftir það
þarf hvutti ekki fleiri bendinga við. Hann
skilur nú hlutverk sitt. Hann hleypur hljóða-
laust upp fyrir kindurnar. Svo heyrist alt í
einu: voff-voff-voff! Kindurnar hrökkva við
og þeytast niður hlíðina á undan hvutta. Þeir
skilja hvor annan, smalinn og hvutti.
Hó smalanna og gjamm rakkanna, berst um
allar bygðir og endurómar frá fellum og fjöll-
um.
Hjarðirnar renna í löngum sveigum liér og
þar niður hlíðamar, unz þær að lokum saman-
tvinnast í lmapp, sem er umkringdur af glöð-
um og gasprandi drengjum og lafmóðum, trítl-
andi fylgirökkum. Hóparnir eru reknir að
réttinni. Þar eru fvrir krakkar, kvenfólk og
gamalmenni, og ef til vill era þar viðstaddir
einn eða fleiri karlmenn frá næstu bæjum. til
þess að hirða utanbæjarféð.
Það gegur ekki hljóða- eða hlaupalaust, að
koma safninu í réttina. því það er hrætt við
skvaldrið, svipusmellina, veifur kvenfólksins og
gjamm rakkanna.
Lömbin hlaupa til og frá jarmandi, bopp-
andi og hikandi. Oft brjóta þau varðhringinn
og hendast þá með ærslum og stökkum út um
holt og móa. En þ'á er hvutti litli sendur af
stað á eftir þeim. Leikurinn er ójafn og alvar-
legur, því lambið flýr undan hundinum, svo
hart, sem fætur þess og litlu kraftar leyfa.
Ef til vill tekst því stundum, að sleppa aftur
inn fyrir varðhringinn áður en hvutti nær því,
en oftar er það þó, sem lambið reynir til að
flýja lengra og lengra á burt, því er sama hvert,
því óttinn við dýrið, sem eltir það, er afskap-
legur. Endirinn á þeim ójafna eltingaleik verð-
ur sá, að hvutti grípur lambið og varpar því til
jarðar. Þá kveður við rödd smalans, sem alt
af hefir haft vakandi auga á sókn og vörn
hundsins og lambsins: “Hægan, Tryggur! hæg-
an! Giættu þess! passaðu það!” — Þá leggur
hvutti aðra framlöppina ofan á lambið. sem
ekki þorir á sér að bæra fyrir ótta við gapandi
dýrið, sem yfir því stendur. Loks kemur smal-
inn hlaupandi; hann tekur litla, yfirbugaða
lambið mjúklega í aimia sína og lieldur á því
heim í réttina. En hvutti litli hleypur lafmóð-
ur við hlið húsbónda síns og dinglar skottinu
vinalega'.
III.
Skvaldur, liróp, köll og hávaði blandast sam-
an við skrækróma og skerandi lambajarminn. og
látlaust, suðandi, hóst og hryglukent saknaðar-
jarm ánna.
Allir era á flugi og ferð, þeir eldri, sem hin-
ir yngri, því allir eru önnum kafnir, karlmenn-
irnir við að skilja utartbæjar- og heianaféð. Þeg-
ar því er lokið, er það sent af stað í aliar átt-
ir eftir því, sem boðleið liggur og skilagrein á-
kveður. Að því búnu eru álitlegustu mjólkur-
ærnar dregnar inn í hús eða dilk, sem stendur
áfast við réttina.
Stúlkurnar eru á þönum úti og inni í bæn-
um, heitax og rjóðar af erfiði og áhuga. Störf
þeirra eru meiri þennan dag en aðra daga, því
margir era áferðinni. Auk þess þurfa þær að
útbúa nesti fjallrekstrarmannanna, því geld-
féð, lömbin og lökustu ærnar á að reka til af-
réttar, undir eins og ragið er afstaðið.
Fjallrekstrar-mennirnir leggja af stað. Þeir
slá sér saman frá mörgum bæjum, því það þvk-
ir að mörgu levti hentugra og félagslvndara,
heldur en að kúldast hver út af fyrir sig.
Safnið lvppast liægt og sígandi í löngum
sveigum fram hálsinn í áttina til afréttarinnar.
Það er búið að færa frá.
Framli.
DÆMISAGA.
Tveir svangir kettir, Kolur og Mjaldur, höfðu
stolið osti og hlupu með hann ofan í kjallara,
því þær ætluðu að éta hann þar í góðu næði, en
þrætugirni þeirra olli því, að þeim notaðist
ekki að honum. “Eg veit að þú ert miklu tljót-
ari að kingja en eg,” sagði Kolur, eldri köttur-
inn, “og ekki treysti eg mér til að reyna við
þig kappát, og er því bezt að við skiftum milli
okkar ostinum.”—“Sé eg hvað þú munt vilja,”
svaraði Mjaldur, “þú ætlar mér þann partinn,
sem farinn er að skemmast, eða er ekki svo? en
það þarftu ekki að hugsa þér, Kolur sæll! og
ekki skaltu narra mig, því eg er engu óséðari en
þú. ’ ’ — Jókst nú orð af orði þangað til þeir fóra
að fljúgast á og klóra hvor annan, og gekk á því
stundarkorn, þangað til Mjaldur segir: “Eg sé
það, að við eram jafnir að kröftum, og verður
svo enginn endir á þessari deilu okkar. Við
skulum heldur fara og finna apann, hann Móra,
hérna í nábýli okkar, hann er ritstofuapi hjá af-
bragðs lögfræðingi og hlýtur að kunna eitthvað
í lögum; látum hann skifta fyrir okkur ostin-
um.”
Nú fara þeir til apans, og skýra honum frá
málavöxtum. Möri setur á sig embættis-svip og
segir: “Um það get eg fullvissað ykkur, mínir
kæru nábúar! að hjá mér munuð þið finna fulf
réttlæti. Nú skulum við fara inn í skrifstofu
húsónda míns og nota metaskálar hans, sem þar
eru inni.”— Tók nú apinn metaskálarnar, skifti
ostinum og lét sitt stykkið á hvora skálina.
“Þetta stvkki hérna vegur heldur mikið,” segir
liann, “við verðum að taka dálítið af því.” Þar
með braut hann af því allvænan mola, stakk upp
DR. B. J. BRANDSON H. A. BERGMAN, K.C.
216-220 Medical Arts Bldg:. Cor Graham og: Kennedy Sts. Islenzkur lögrfræöingur
PHONE: 21 834 Office tímar: 2—3 Skrifstofa: Room 811 McArthur
Heimili 776 Victor St. Building, Portage Ave.
Phone: 27 122 P. O. Box 1656
Winnipeg, Manitoba. PHONES: 26 849 og 26 840

DR. O. BJORNSON
216-220 Medical Arts Bldg.
Cor. Graham og Kennedy Sts.
PHONE: 21 834 Office tímar: 2—3
Heimili: 764 Victor St.,
Phone: 27 586
Winnipegr, Manitoba.
DR. A. BLONDAL
202 Medical Arta Bldg.
Stundar sérstaklega k v e n n a og
barna sjúkdðma. Er að hitta frá. kl.
10-12 f. h. og 3-5 e. h.
Office Phone: 22 296
Heimili: 806 Victor St. Sfmi: 28 180
Dr. S. J. JOHANNESSON
stundar lœkningar og yfirsetur.
Til viötals kl. 11 f. h. til 4 e. h.
og frá 6—8 að kveldinu.
SHERBURN ST. 532 SÍMI: 30 877
Drs. H. R. & H. W. Tweed
Tannlœknar.
406 TORONTO GENERAL TRUST
BUILDING
Cor. Portage Ave. og Smith St.
PHONE: 26 545 WINNIPEG
DR. C. H. VROMAN
Tannlæknir
505 BOYD BLDG. PHONE: 24 171
WINNIPEG
G. W. MAGNUSSON
Nuddlæknir.
609 MARYLAND STREET.
(priðja hús norðan við Sargent).
PHONE: 88 072
Viðtalstími kl. 10-11 f. h. og 3-5 e. h.
pJÓÐLEOASTA KAFFl- OQ-
MAT-SÖLUHÓSIÐ
sem þessi borg hefir nokkurn
tfma haft innan vðbanda sinna.
Fyrirtaks máltíðir, skyr, pönnu-
kökur, rúllupylsa og Þjððræknis-
kaffi.—Utanbæjarmenn fá sér
ávalt fyrst hressingu á
WEVEL CAFE
692 SARGENT AVE.
Sfmi: 37 464
ROONEY STEVENS, eigandl.
A. S. BARDAL
848 SHERBROOK ST.
Selur lfkkistur og annast um út-
farir. Allur útbúnaður sá bezti
Ennfremur selur hann allskonar
minnisvarða og legsteina.
Skrifstofu talsími: 86 607
HeimiUs talsími: 58 302
PALMI PÁLMASON
Violinist and Teacher
654 BANNING ST.
PHONE: 37 843
GUÐRÚN S. HELGASON
A.T.C.M.
kennari f
Pianóspili og hljómfrœOi
(Theory)
Kenslustofa: 540 AGNES ST.
i Sfmi: 31 416
DR. B. H. OLSON
216-220 Medical Arts Bldg:.
Cor. Graham ogr Kennedy Sts.
PHONE: 21 834 Office tímar: 3—5
Heimili: 5 ST. JAMES PLACE
Winnipegr, Manitoba.
DR. J. STEFANSSON
216-220 Medical Arts Bldg.
Cor. Graham og Kennedy Sts.
PHONE: 21 834
Stundar augna, eyrna nef og kverka
sjúkdóma.—Er að hitta kl. 10-12 f.
h. og 2-5 e. h.
Heimili: 373 River Ave. Tals.: 42 691
Lindal Buhr & Stefánsson
íslenzkir lögfræðingar.
356 MAIN ST. TALS.: 24 963
J>eir hafa einníg skrifstofur að
Lundar, Riverton, Gimli og
Piney, og eru þar að httta á
eftirfylgjandi tímum:
Lundar: Fyrsta miðvikudag,
Riverton: Fyrsta fimtudag,
Gimli: Fyrsta miðvikudag,
Piney: priðja föstudag
f hverjum mánuði.
J.RAGNAR JOHNSON
B.A., LL.B., LL.M. (Harv.)
tslenzkur lögmaOur.
Rosevear, Rutherford, Mclntosh and
Johnson.
910-911 Electrlc Railway Chmbrs.
Winnipeg, Canada
Sfmi: 23 082 Heima: 71 753
Cable Address: Roscum
J. T. THORSON, K.C.
Islenzkur lögfræðingur
SCARTH, GUILD & THORSON
Skrifstofa: 308 Mining Exchange
Bldg., Main St. South of Portage
PHONE: 22 768
G. S. THORVALDSON
B.A., LL.B.
Lögfræðingur
Skrifstofa: 702 Confederation
Life Building.
Main St. gegnt City Hall
PHONE: 24 587
Residence Office
Phone 24 206 Phone 24 963
E. G. Baldwinson, LL.B.
Islenzkur lögfræðingur
708 MINING EXCHANGE
356 MAIN ST. WINNIPEG
J. J. SWANSON & CO.
LIMITED
601 PARIS BLDG., WINNIPEG
Fasteignasalar. Leigja hús. Út-
vega peningalán og eldsábyrgð
af öllu tagl.
PHONE: 26 349
A. C. JOHNSON
907 Confederation Life Bldg.
WINNIPEG
Annast um fasteignir manna.
Tekur að sér að ávaxta sparlfé
fðlks. Selur eldsábyrgð og bif-
reiða ábyrgðir. Skriflegum fyr-
irspurnum svarað samstundis.
Skrifstofusimi: 24 263
Heimasími: 33 328
ALLAR TEOUNDIR FLUTNINQA)
Nú er veturinn genginn f garð,
og ættuð þ>ér þvf að leita til mfn,
þegar þér þurfið á kolum og
við að halda.
Jakob F. Bjamason
668 Avlerstone. Sfmi 71 898
í sig og át. “Æ,” kallaði hann upp, “heldur
mikið tók eg, nú verður þetta of létt og hitt of
þungt; dálítið verður nú líka að taka af því; —
svona!” Hann gerir það eins og áður, og nú
var það stykkið orðið of létt, og þessu hélt hann
áfram, að hann þóttist alt af vera að jafna í
skálunum, braut af hvem molann eftir annan
og át þá í embttis notum sem skiftaráðandi, og
var nú ekki eftir af ostinum meira en tæpur
helmingur.
“Nei, hættið þér nú, herra Móri!” kallaði
Mjaldur, “það er nú hér um bil jafnvægi og þó
það skakkaði ógn litla ögn, þá gerir það ekkert
til, við skulum láta okkur það lynda.” — “Þið
látið ykkur það lynda,” segir Móri, “já, gott
er nú það, en hver borgar mér mína fyrirhöfn?
Bíðið þið nú við; þessu hérna held ég sjálfur
fyrir mig; það er gjald mitt, sem mér ber að
lögum; hitt megið þið sjálfir éta eftir geð-
þekni.” — Fóru kettirnir sáróánægðir heim með
sinn molann hvor af grjótharðri ostskorpu og
hétu þeir því, að þeir skyldu aldrei framar fara
í þrætumál. — Stgr. Th. þýddi.