Lögberg - 01.05.1930, Síða 3

LOGBERG, FIMTUDAGINN 1. MAÍ 1930.
Bls. 1
Fyrir börn og unglinga
Sérstök deild í blaðinu
SOLSKIN
Hjarðamenn
Um afkima íslenzkra bygða
var aðfangadagur á ferð.
Um foldina fannbreiðan skygða
Jil fagnaðar honum var gerð.
En yfir skein himininn heiður
og háfjöllin björt eins og sól,
í hrímperlum mjallir og meiður,
í mjúksnævi lægðir og skjól.
1 brekkunum sunnan við bæinn
• %
þeir bræðurnir stóðu hjá fé
í frostinu, draumljúfan daginn
unz djásn hans í vestrinu hné.
Þeir hamra og hléborgir gistu
á hlaupum fannir og grjót.
En sauðirnir síðlagðinn liristu
og surfu hvert krafs niðr’ í rót.
Úr huganum heim vildi lokka
mörg hugsun, sem óþrevju jók,
um kjörgripi: Klúta og sokka,
um kerti’ eða fallega bók.
— Því gjafirnar gáfust þar beztar,
til gleð i og þarfa í senn.
Við finnum þær fagnaðarmestar
hjá fátækum hjarðmönnum enn.
Og loks gat hann liðið, sá dagur.
Þá ljómaði himinn á ný,
svo bjartur og barnæskufagur
hann bar hvorki rák eða ský.
Sem harpa á hvelfingu dregin
um heim voru norðurljós þönd.
Og glampandi gullborðum slegin
þau geislunum dreifðu um lönd.
Þau opnuðu himnanna hallir.
Um hásæti dirottins varð bjart.
Þar fylktu sér englar hans allir,
en orð þeirra jörðina snart:
“Lát gleðjast, þú mannheimur mæddur,
svo miklist vor fagnaðargjörð.
1 dag er þér frlesari fæddur
og friður guðs settur á jörð.”
Og bræðurnir hugfangnir horfðu,
unz livarf þeim hin dýrlega sýn.
Hvert orð fer sem ilmur um storðu,
hvert atvik í draumhelgi skín.
-— Af liaganum heimleiðis beatu
þeir lijörð sinni’ um ákveðna stund,
og hurðir að húsdyrum fentu
mtíð hraustri og brennheitri mund.
Og alt var að endingu þrotið,
sem önnin og dagskyldan bauð.
Þeir fagnandi’ í fannbyrgða kotið
sér flýttu með himneskan auð.
Um göngin var albirta’ og ylur,
— en annars var myrkur þar kalt —
því hátíðin djásn sín ei dylur,
sú dýrð ljómar jafnt yfir alt.
Jón Magnússon.
Lokaður inni um Jólin
Tveim dögum fyrir jól sat María við skrif-
borð sitt. Hún annaðist afgreiðslu og skriftir
hjá gamla Jóni Westla'ke. Hann gekk til
hennar, studdi hnúunum á borðið og stóð þegj-
andi, þangað til hann sá, að hann mundi ekki
fipa hana við vinnuna, þó hann yrti á hana.
Hann mundi ekki hafa dokað svona við fvr-
ir mánuði, en nú var hann orðinn rólyndari og
miklu mildari í umgengni en áður síðan hann
hafði átt nærri klukkustundar tal við starfs-
bróður 'sinn, einhvem fomsala frá París, sem
komið hafði að heimsækja hann. En í kaupum
og sölum var hann þó samur eins og áður.
Hann ihafði á boðstólum hverskonar trausta
muni og listaverk, en einkanlega allskonar
forna gripi, hringa og gamlar klukkur, Búdda-
líkneski úr eiri, skrautgripi skorna úr ffla-
beini, ábreiður, kínverskar drekamyndir og
fom húsgögn úr eik. Hann verzlaði í gömlu
húsi við Matthews-stíg, og öllum þessum fjöl-
breytta varningi var þrengt inn < hvern krók
og kima, hvar sem því varð við komið. Jafn-
vel í baðherberginu var hrúgað saman postu-
línsvamingi, og húsið alt, gamalt og orpið, var
ærið draugalegt innan veggja.
“Hvað hafið þér ætlað yður að gera um
jólin, ungfrá Gregory?” spurði hann.
“Eg hefi ekkert um það hugsað,” svaraði
María, og furðaði sig hálfvegis á þessari
spurningu.
“Svo að þér verðið þá einar í leiguherberg-
inu yðar, og konan, sem þér búið hjá, verður að
bera á borð fyrir yður um jólin, og gremst eins
og von er, að þér hafið ekki farið neitt að heim-
an. Þér emð ekki öfundsverðar af því. Þér
ranglið eitthvað út, og komið svo heim og setj-
ist einmana að miðdegisverði. Þér lesið ein-
hverja læk og grátið líklega yfir henni. Og loks
farið þér snemma að hátta, til þess að láta dag-
inn líða sem fljótast. Eg þekki þetta.”
“Þessi skemtilega lýsing yðar er hárrétt í
alla staði,” svaraði María. “En það hefir eng-
um verðlaunum verið heitið fyrir lýsing á
næstu jólum mínum, herra Westlake. En til-
raun yðar er þó góðra gjalda verð.”
Ofurfltið bros fór um hmkkótt og fölt and-
lit gamla mannsins.
“Mér hefir dottið í hug tillaga, sem yður
kynni að falla í geð,” sagði hann. “Hún gæti
gefið yður dálítið í aðra hönd, og orðið til þess,
að eg færi að heiman um jólin. Eg þyrfti að
bregða mér til Parísar, en mér er ekki um að
fara frá þessum verðmætu munum, án þess að
einhver sé til þess að gæta þeirra. ”
“Til Parísar?” spurði María. Henni var
örðugt að hugsa sér gamla Jón Westlake í jóla-
glaumi þeirrar borgar.
“Já, til Parísar,” svaraði hann. “Eg ætla
að leyna að ná þar aftur í nókkuð, sem mér er
dýimætt. — Viljið þér þá eyða jólunum í þessu
húsi, ef eg sé um, að þér fáið alt, sem þér þurf-
ið hendi til að rétta á meðan? Eg skal útvega
yður góðan grammófón með skemtilegum lög-
um, og eg skal greiða yður vikukaup fyrir ó-
makið. Eða óttist þér að vera hér einar innan
um drekana?”
“Alls ekki, — en væri nægilegt lið að mér,
til þess að gæta búðarinnar?”
“Nei, — en eg væri sjálfur ónýtur til þess.
Þér eruð sennilega sterkari en eg er orðinn, en
dvöl yðar hér væri nóg til þess, að fæla alla frá
að brjótast inn, og þó að svo færi, að einhver
kæmi, þá veit eg að þér munduð hljóða upp yf-
ir yður og fæla hann burt. Þér getið gert yður
í hugarlund innbrotsþjóf, sem væri allur á nál-
um; ætli honum brygði ekki í brún, ef hann
heyrði unga stúlku liljóða upp yfir sig og kalla
á hjálp. — Hann mundi taka til fótanna og fara
skemstu leið út, en þér þyrftuð ekki annað en
bíða róleg eftir lögreglunni. ”
“Mér er ánægja að vera hér, lir. Westlake.
Það yrði þó alt af tilbreytni. Má eg liafa dans
lög á plötum eftir vild?”
“!Svo mörg, ’sem eg get fengið keypt.”
Þetta var þá fastráðið, og gamli Jón West-
lake hélt af stað til Parísar, en þegar hann var
farinn, varð Maríu hálfvegis órótt, og hún gekk
upp á loft, þegar hún hafði lokað búðinni. Hún
bjó þar um sig, eldaði sér kveldverð, tók sér
bók í hönd og settist við eldinn.
Hún var öðru hverju |tð líta upp úr bókinni
og horfa á fólkið, sem flyktist fram og aftur um
götuna. Það var að flýta sér að ljúka jóla-
kaupunum. En skömmu eftir lokunartíma
búða, var gatan orðin mannlaus og alt varð
hljótt, nálega eins og í mannlausri borg, því að
Jón gamli var eini maðurinn í allri þessari
götu, sem bjó uppi yfir búð sinni. María fór
nú að heyra til gömlu klukknanna, sem gengu
hér og þar í húsinu, og “sungu hver með sínu
nefi”, og brak og brestir heyrðust öðru hverju
í gömlum innviðum hússins og jafnvel út úr
dimmum skotum, þar sem ófrýnilegir drekar
lágu og Búdda-líkneski störðu á eitthvað, sem
hún kom ekki auga á.
“Hér virðist eitthvað óhreint á sveimi, sem
gott væri að losna við,” hugsaði María.
Hún valdi sér danslag, dró upp grammó
fóninn og ögraði öllum þessum gömlu myrkra-
völdum með nýmóðins glaumi og gleði.
Síðan tók hún til að dansa þama alein, á
auðum bletti á miðju gólfi, eins og konungs
dóttir, sem hefði verið heilluð þangað einhvers
staðar utan úr víðri veröld. Hún var mjög
ungleg, fögur og einmana innan um allan þenna
gamla og fornfálega varning. Hún vissi, að
hún hafði ekki blíðkað skap hinna ygldu dreka
eða mildað ásjónu Búdda, sem horfði á hana
eins og honum stæði alveg á sama um alt og
alla. En hún hélt áfram að dansa, til þess að
sannfæra sjálfa sig um, að hún væri ekki
hrædd. Skuggar gráfðu í hverju horni, og
henni hefði ekki komið á óvart, þó að kaldir
fingur hefði þrifið til hennar út úr einhverju
horninu.
En það vora ekki kaldir fingur, sem vöktu
hana af þessum draumi, heldur karlmanns-
rödd.
“Ágætt!” heyrði hún kallað til sín. “Af-
bragð! Framúrskarandi!.
f dyragættinni stóðrángur maður. Hann
hallaðist áfram og svipurinn allur bar merki
um einlæga aðdáun. Hann klappaði saman
lófunum, brosti svo að skein í hvítar tennurnar
og var hinn alúðlegasti í viðmóti.
“Hver eruð þér?” spurði Maria einarðlega.
“Hvernig hafið þér komist hingað?”
“Þér hverfið þá ekki eins og þokuhnoðri,
þegar yrt er á yður,” svaraði hann. “Ætlið
þér að hverfa eins og draumur, ef eg heilsa
yður með handabandi?”
“Hvernig komust þér inn?”
“Þér eruð iþá mannleg vera! Annars hefð-
uð þér vitað alla hluti. Álfameyjar vita alt.”
“Viljið þér tala í alvöru og svara mér taf-
arlaust?”
“Eg vona., að það skelfi yður ekki, þó að eg
segi eins og er, að eg er sonr húsbóndans hérna
og komst inn með útidyralyklinum mínum. Eg
ætlaði að finna Westlake, föður minn. En eg
er ekki að flýta mér. Hvernig væri að heyra
annað lag, eitthvað skemtilegt?”
“Sonur húsráðandias! Á þá hr. Westlake
son á lífi?”
“Svei mér, ef eg skrökva! Eins og eg stend
hérna, þá er eg sonur hans.”
“En eg hefi unnið hér hjá honum í nokkra
mánuði, og liann hefir aldrei nefnt ýður á
nafn.”
“Það er mér að kenna. Eg hugsaði mest
um minn hag og skeytti ekkert um föður minn.
Hann hefði átt að vita, að yður þætti gaman að
fræðast um annan eins efnismann eins og
mig! Sjáið þér okki hvað við erum líkir?”
“Ekki liggur það í augum uppi. Mér finst,
ef satt skal segja, að ýkkur svipi ekkert saman.
En þér eruð ef til vill lflcur móður yðar?”
“Það kann að vera. En ætlið þér ekki að
segja mér, hvað þér heitið? Svo gætum við
sem bezt dansað saman, þangað til eg fer aftur
til gistihússins. ” N
“Hvaða gistihúss?”
“Anchor heitir það.”
María gekk að símanum, og bað um sam-
band við Anchor gistihúsið.
“Er herra Westlake þaraa? Eg, sem spyr,
heiti ungfrú Gregory.”
“Nei, ungfrú, hann er nýlega farinn út,”
var hvarað í gistihúsinu.
Hún sneri sér að unga manninum, sem stóð
hjá henni og hlustaði.
“Þér hafið að minsta kosti skráð nafnið yð-
ar í gestabókina,” sagði hún. “Það er þó held-
ur til að sanna sögu yðar.” Hún tók símann
aftur og spurði: “Getið þér lýst honum?
Þekkið iþér liann nokkuð?”
“Þessu getur enginn svarað þar. Starfs-
fólkið er alt nýkomið,” sagði ungi maðurinn.
“Við liöfum enga ástæðu til að rengja, að
hann segi satt til sín,” sagði sá, sem talaði í
símanum. “Af því að hann er hér að spyrja
eftir föður sínum, sem farinn er að heiman, en
húsið er fult af verðmætum munum.”
“Væri þá ekki ráðlegast, að þér elyfðuð
honum að koma inn?”
“Hann hefir komist inn með útidyralykl-
inum sínum.”
“Honum ætti þá að vera borgið, úr því að
svo er, eða sýnist vður það ekki?”
“Það er líkast til,” svaraði María og hætti
símatalinu.
Francis Westlake horfði á hana og leit út
undan isér, en góðlátlegt bros lék um varir hon-
um.
“Ef mig hefði grunað þetta,” svaraði hann,
“þá hefði eg haft eitthvað með mér, til þess að
sanna hver eg væri.”
“Mér þvkir fyrir því, að þurfa að vera
svona varkár, en mér hefir verið trúað fyrir
liúsinu. En mér sýnist samt, að þetta geti ver-
ið satt. Má eg bjóða yður eitthvað að eta eða
drekka?”
“Eg dansa aldrei, þegar eg er saddur,”
svaraði hann. “Eg ætla nú að draga upp
grammófóninn. Það eru fimm ár sfl5an eg hefi
dansað við ens'ka stúlku, og mér þætti gaman
að mega dansa fyrst við yður!”
‘ ‘ Gott og vel. Þér rænið engu á meðan þér
dansið \úð mig.”
Francis Westlake fór út yfirfrakkanum og
lagði hann yfir höfuð eins ljótasta drekans.
Þau höfðu ekki stigið nema fáein spor, þeg-
ar þau fundu, hve létt og ljúft þeim var sporið.
María fann, að hún hafði aldrei á æfi sinni
dansað betur, og Francis varð þess var,. að
hann hafði alarei dansað við léttstígari dans-
mey.
“Það er eitthvað í fari enskra stúlkna,”
sagði hann, “isem skvggir á allar aðrar. Þér
dansaið vegna listarinnar og berist eins og
lauf fyrir vindblæ. Þér trúið ekki, hvað eg
skemti mér vel.”
“Sama má eg segja.”
• “Þér hafið verið hræðilega einmana hér.
Er ekki svo?”
María kinkaði kolli.
“Þér þekkið þenna ógurlega dreka, sem þér
breidduð frakkann yðar yfir? Mig langaði líka
til að hylja hann með einhverju, en var hrædd
um, að hann færi þá að ygla sig, svo að eg
þorði það ekki.”
“Það er mesta ónærgætni, að skilja yður
hér eina eftir. En faðir minn er nú svona gerð
ur. Af því að hann hefir aldrei haft nokkura
beyg af jiessum munum, þá kemur honum ekki
til hugar, að aðrir hafi það. Eða hann mundi
telja slíkt til ístöðuleysis, ef hann yrði þess var
og sízt vilja glæða það með vorkunnsemi. ”
“Eg skil ekkert í, að hann skyldi aldrei
minnast á yður.”
“Eg skil það. Yið vorum ólíkir í mörgu.
Hann er allur í þessu gamla, og vildi, að eg
taöki þátt í þessu starfi hans. En eg vildi skemta
mér og fást við listir. Seinast varð okkur sund-
urorða og þá fór eg mína leið. Mig langaði til
þess að málíi glaða menn og glæsilegt landslag.
En hann sagði, að það væri gagnslaust, því að
ekkert fengist fyrir listaverk, fyr en löngu eft-
ir dauða listamannanna. Hann var vanur að
segja, að það borgaði ,sig að verzla með lista-
verk dauðra maima, “ en þú hefir hvorki í þig
né á, ef þú ætlar þér sjálfur að gera þess háttar
listaverk,” sagði hann oft við mig. Og loksins
fór svo------.”
“Eg hefi sjálf heyrt hann segja þetta marg-
sinnis,” sagði María.
“ h\g fór til Parísar, og fór að máia smá-
myndir á fílabein. Og eg var svo heppinn, að
Bandaríkjamenn, sem þar eru,- fóru að sækja
eftir verkum mtnum. Nú er eg á leið til Banda-
ríkjanna og verð þar nokkra mánuði, — eða ef
til vill fer eg þangað alfarinn. Eg á þar kost á
miklu meiri vinnu, en eg get af hendi leyst.”
“Og þér hafið komið til þess að kveðja hr.
Westlake?” sagði María.
“ Mig langaði til að reyna það. Yinur minn
kom nýlega frá París, oig átti tal \úð hann um
mig, en hann vildi þá ekki heyra mig né sjá.
Gott og vel! Faðir minn er nú ekki heima, svo
að þá er ekkert \nð það að gera.”
“Hvenær leggið þér af stað”
“Eg ætlaði mér að fara frá Liverpool á
morgun, eða-------”
“Á morgun? Sjálfan jóladaginn?”
“Hvers vegna ekki? Á morgun eða hinn
TÍ
DR. B. J. BRANDSON
216-220 Medlcal Arts Bldg.
Cor Oraham og Kennedy Sts.
PHONE: 21 834 Office Umar: 2—1
Helmill 776 Victor St.
Phone: 27 122
Wlnnipeg, Manitoba.
DR. O. BJORNSON
216-220 Medical Arta Bldg.
Cor. Graham og Kennedy Sta.
PHONE: 21 834 Office tlmar: 2—8
Heimill: 764 Vlctor St..
Phone: 27 686
Wlnnlpeg, Manltoba.
DR. B. H. OLSON
216-220 Medical Arta Bldgr.
Cor. Qraham og: Kennedy Sta.
PHONE: 21 834 Office Umar: 3—6
Heimili: 6 ST. JAMES PLACE
Wlnnipegr, Manitoba.
DR. J. ste;fansson
216-220 Medical Arta Bldg.
Cor. Graham ogr Kennedy Sta.
PHONE: 21 834
Stundar augna, eyrna nef og kverka
ajúkdöma.—Er a5 hltta kl. 10-12 f.
h. ogr 2-6 e. h.
Helmlll: 373 River Ave. Tala.: 42 6#1
DR. A. BLONDAL
202 Medical Arta Bld*.
Stundar aérataklegra k v e n n a og
barna ajúkdöma. Er atS hitta frá kl.
10-12 f. h. og 3-6 e. h.
Office Phone: 22 296
HeimiU: 806 Vlctor St. Sfml: 28 180
A. S. BARDAL
848 SHERBROOK ST.
Selur Ukklatur og annaat um dt-
farir. Allur útbúnaöur a& bexU
Ennfremur aelur hann allakonar
mlnnlavarSa og legatelna.
Skrifatofu talaimi: 86 607
HeimiUa talaimi: 68 302
H. A. BERGMAN, K.C.
lalenzkur lögfr«81ngur
Skrlfatofa: Room 811 McArthur
Bullding, Portagre Ave.
P. O. Boz 1666
PHONES: 26 849 og 26 840
daginn. ” Haim tók frakkann sinii af gamla
drekanum og horfði á Maríu. “Eg geri ráð
fyrir, að óliætt sé að skilja yður eina eftir hér.
Eg á við, að engin hræðsla grípi yður, þangað
til eg kem í fyrramálið.”
“Mér er óhæitt”, svaraði hún.
“Eg veit ekki, hvort mér er óhætt að tráa
yður, og eg veit ekki, hvað við ættum til bragðs
að taka, nema að þér yiljið vera í herbergi
mínu í gistihúsinu í nótt og láta mig sofa hér”
Maríu fanst þetta þjóðráð fyrst í stað, en í
salnri svipan greip hana nýr grunur. Hún
hafði ekkert nema sögusögn þessa unga manns
fyrir því, að Jón Westlake væri faðir hans.
Hún efaðist ek'ki um, að hann hefði sagt henni
satt, en þó mátti hún ekki treysta dónagreind
sinni.
“Eg þakka yður fyrir, en eg ætla að vera
liér,” svaraði hún.
“En þá ætla eg, áður en við skiljum, að vita
hvaða skrípi eru þarna inni, þar sem þér eigið
að sofa, og eg ætla að bera þau öl 1 út. Her-
berigið verður þá vistlegra og betra.”
“Eg væri yður mjög þakklát fyrir það,“
svaraði hún.
Hún hafði aðeins litið inn í herbergið í svip
við dagsljós, og hrollur farið um hana. Þar voru
margskonar ægilegar myndir, skoraar í tré eða
málaðar, og henni var ekki um þær.
(Niðurl. næst.)