Lögberg - 18.09.1930, Síða 7

LÖGBERG, FIMTUDAGINN 18. SEPTEMBER 1930.
Bls. 7.
Hátíðarljóðin.
III. FLOKKUR,
eftir
JÖHANNES ÚR KÖTLUM. '
I.
Ó, Ghið! Þú, sem ríkir í himnunum háu,
sem huggar þá föllnu, sem lyf’tir þeim smáu!
Ó, GuS! Þú, sem ljómar í sindrandi sólum
og sigur þinn birtir í mannanna jólum!
Vér krjúpum nú þér
og þökkum þér,
hin þunglyndu moldarbörn.
1 lifandi óði,
með logandi blóði,
vér lofum þig, — náð þína, hjálp og vörn.
Ó, Guð! Þú, sem titrar í alheimsins æðum,
í úthafsins djúpum, í ljósvakans slæðum!
, Guð! Þú, sem horfir í bamsaugað bjarta
og boðorð þín ritar í smælingjans hjarta!
Vér söfnumst nú hér
og þökkum þér,
því þú ert vor eina hlíf.
1 lifandi óði,
með brennandi blóði,
vér blessum þá stund, er þú gafst oss líf!
Ó, Guð! Þú, sem hrópar í klukkanna köllum
og kærleikann, sannleikann boðar oss öllum!
ó, Guð! Þú, sem hvíslar í þevnum sem þvtur,
og þorstanum svalar og hlekkina brýtur!
Vér syngjum nú hér
og þökkum þér,
— og þú ert vor allra sál.
I lifandi óði,
með brennai blóði,
vér blessum þá stund, er þú gafst oss mál!
Ó, Guð! Þú, sem skapaðir tign vorra tinda,
svo takmark vort hófst upp úr duftinu blinda!
Ó, Guð! Þú, sem bjóst oss hér nomænu nyrztu,
svo næðum vér sigri — og yrðum þeir fyrstu!
Vér fögnum nú hér
og þökkum þér,
sem þvrmdir, er ægði grand.
t lifandi óði,
með brennandi blóÖi,
vér blessum þá stund, er þú gafst oss land!
Ó, Guð! Þú, sem ríkir í aldanna öldum,
í upphafsins gárum, í lokanna földum!
Ó, Guð! Þií, sem ræður þeim eilífa arfi,
er ávöxtinn gefur í kvnslóða starfi!
Vér krjúpum nú hér
og þökkum þér,
vor þúsund blessuðu ár.
1 lifandi óði,
með logandi blóði,
vér lofum þig, sólnanna jöfur hár!
II.
Knúði þrá um kaldan sjá
knerri háum voðum
Noregs bláu fjörðum frá,
fram hjá gráum boðum.
Þar á flótta hélt um haf
Hávadróttin bjarta.
Langt var sótt, en ljósiÖ gaf
landnámsþrótt í hjarta.
FrelsisorÖi fólk það ann,
föstum skorðum eigi.
Nvja storðu fegið fann
fjarst í norÖurvegi.
Djúpin grófu Dofra-höll,
drauma ófu nýja.
Aldin hófust tslandsfjöll
úti í kófi skýja.
JökulfljóÖið — eyjan auÖ,
orpin glóð og hjarni —
faðminn Óðins aðli bauð,
eins og móðir bami.
Liðið hrausta stýrði að strönd,
stefndi í naustin skeiðum.
Svamm 'þá laust frá sjónarrönd
sól á austurleiðum.
m.
Ó, feðragrund! Ó, lífs vors land!
sem ljómar skærst við yztu höf,
með ísa-hjálm og eldai-brand.
Þú ert vor dýrsta náðargjöf..
1 þínu skauti er vagga vor,
öll vaxtarþrá, hvert manndómsspor,
vor gleði, sorg — og gröf.
Ó, sólskins land með eld í æð!
Vor æska hyllir þína tign.
Hún klifar upp í heiða hæð
og horfir á þig, djörf og skygn.
Hún undrast, hve þitt fjall er frítt
og fossinn stór og hafið vítt
og lind þín tær og lygn.
Ó, óskaland, vor óðalsgrund!
Vér elskum þig af lífi og sál.
Það skóp oss táp og trygga lund
að tefla djarft við ís og bál.
Vér lofum þig við ljóssins yl,
svo lengi sem vér finnum til
og mælum íslenzkt mál.
Ó, draumaland! Vér hyggjum hátt,
og helgum þér vor störf og Ijóð. *
Vér hófum við þinn hjartaslátt
hvern harmagrát, hvern siguróð.
Og þér vér helgum lífs vors lag,
svo lengi sem vér kveðum brag
og brennur íslenzkt blóð.
Ó, feðragrund! ó, lífs vors land!
Vér lifum þér, vér deyjum þér.
Við þig oss hnýtir heilagt band,
og hvar sem Islendingur fer,
hann dáir þig, hann dreymir þig,
og drekkur kraft þíns anda í sig,
og guð þinn guð hans er.
IV.
Sjá, Þingvellir skarta!
Um þinghelgi bjarta
nú þjóÖvættir sveima,
er minjarnar geyma.
Ei sæmir að kvarta,
því sól er í hjarta.
Vor sál er'nú heima
— og öðru skal gleyma.
Ó, guð vors lands!
Ó, guð vors lands
er gestur dagsins í björtum ljóma.
Og hugir vor allra liljóma
við ylinn frá augliti lians.
Hér náttúran kallar. —
Hún kallar oss alla
frá kotungsins harmi
að skaparans barmi.
Með hæð sinna fjalla,
með vídd sinna valla,
í vonanna bjanna
Hún lyftir nú armi.
Og vorið hlær
og grasiÖ grær
og gleðin ómar í hverjum hljómi,
er Alþingi einum rómi
á stiltustu strengina slær.
V.
Hlusta, íslenzk drótt!
Hevr þú aldanna þyt!
Veit þú örlögum feðranna gaum!
Finn þinn sigrandi ,þrótt
gegnum sársauka og strit!
Vinn úr .sögunnar gnótt
alt þitt framtíðar vit!
Heyr’þú dáinna kynslóða draum!
Framsöguþáttur:
Sögulýður höfði hneigi!
Hvílík bákn og fuit af táknum:
Minning þjóðar, þjóðar menning,
þingsins saga liðna daga!
Þingvöll helgan sigursöngvar
signa nú — það er vor trúa. —
Þjóðin öll í brag sinn býður
brosi og tárum þúsund ára.
Reis í griðum æðstu Asa
opin höll á þessum völlum. —
Gjörði Logi. — Veggir vurðu
voldug klif — en himinn yfir.
Hugði skygna að breiðum bygðum
bóndinn Grímur forðum tíma. ^
Svörin goða sungu í eyrum:
Sjá þú, maður! Hér er staður!
Þing var sett að lýðsins löngun.
Lögin tjáð að Úlfljóts ráði.
Lék um göfugt goðaríki
giftusól að höfuðbóli.
Bjartur Hrafn á bergi svörtu
birti orð hins frjálsa norðurs.
Heimi fæddust dýrir dómar
djúprar speki, — skelfdust sekir.
Heiði skein of heillar þjóðar
lijartaslætti, andardrætti.
Slyngir fluttu ferðalangar
ferðasögur, skreyttar brögum.
Sveinar léku sigurkænir,
— svall þá blóð af hetjumóði.
Ræddu meyjar, horfðu og hlýddu,
— hiti og fjör í sál og vörum.
i
Tíminn leið við tign og ljóma.
Týndust goð, — en kristni boðuð
kveikti eld, er aldrei slökti
illra daga raunasaga. —
Sátu munkar, — röktu í riti
reynslu sanna, örlög maima.
Hóf þá Snorri öllum ofar
andans skálm und sigurhjálmi.
Brunnu eldar beztu manna.
— Bjart er kringum Þveræinginn. —
Frelsi og vor, — unz konungs-kalsi
kom með haust og dauða að austan.
Sturlu-tíðar styrjarferli
stefnt var brátt til neyðar-sátta. —
Aldir liðu. — Feigð um foldu
fór sem röst í þungum köstum.
Mildi guðs að afturelding
eyddi ])oku og liungri að lokum. —
Fjölnir lífsmark fann í valnum,
— fvlkti Jón til nýrrar sjónar.
Höftin brustu. — Hrestist aftur
hjartasláttur, andardráttur.
Frjálsu þjóðarþingi heilsa
þúsund ár — með brosi og tárum.
Hlusta, íslenzk þjóð!
Heyr þú aldanna nið!
Gegnnm áranna minningar svíf!
Sjá hið storknaða blóð!
Lít hið stórfelda svið!
Heyr þú stígandi óð!
sjá þú hnígandi liÖ!
Mun þú látinna kynslóða líf!
VI.
Vér börðumst við böl og sorgir
og bjuggum við þröngan kost
og norðursins næturfrost. —
En dagurinn rann,
— vér hyltum hann
og bygðum os.s nýjar borgir.
Oss bent var á fornöld frána,
— þá fyltumst vér nýrri dáð.
Sú saga mun síðar skráð. —
En sungið var dátt
og hugsaÖ hátt
um frelsi vort, þing og fána.
Vér héldum aftur á hafið
og hlóðum vor ungu skip,
með fögnuð í sál og svip. —
Þá Ijómaði um rann
og fólkið fann
það gull, sem var týnt og grafið.
Vér litum á nakið landið
og landnámsþráin oss snart,
— að skrýða moldina í skart.
Og gróðurinn spratt
svo liátt og hratt,
að alt varð sem ilmi blandið.
Vor öld hefir sigrað sorgir
með samhljómi starfs og óðs,
og gengið veginn til góðs. —
— En dagur er enn
og muni menn,
að enn þarf að byggja borgir.
VII.
Sjá, framtíÖin ljómar með leyndardómssvip,
— svo lokkandi var hún ei fyr.
Vor æska á öndinni stendur
við ókunnra hásala dvr.
Hún brosir í barnslegri von,
— í bardaga leggur hún senli.
Hún söng og hún þráði í þúsund ár
og þráir og sjmgTir enn.
Vor æska er kjarni liins eilífa draums,
því óskirnar stefna svo hátt. —
En framtíðin guðdómleg gáta,
sem gefur hinn sigrandi mátt.
1 æskunnar óljósu þrá
hvert einasta fyrirheit var.
Að sérhverju stórvirki öld af öld,
er upphafið jafnað þar.
Að komast æ hærra og lengra til lífs,
er ljóðið á æskunnar streng. —
Og eiga ekki draumarnir allan
hvem óspiltan, vaxandi dreng?
Eða’ er ekki útþráin hrein
og ástin vort fegursta hrós?
Hjá æskunni varðveitist tímans tákn,
og táknið er — meira ljós!
Hve dýrðlegt þá stefnt er í heiðblámans hæð
og liúminu vísaÖ á bug!
Hve bjartar þær vængjuðu vonir
og voldugt liið leikandi flug!
Því æskan vill sumar og sól
— og sigurinn er henni vís.
Hún svngur, hún leitar unz sumra fer
og sólin úr djúpi rís.
Sjá, framtíðin ljómar og laðar til sín,
— svo lokkandi var hiin ei fyr.
Hvert hjarta af tilhlökkun titrar,
við töfrandi, hálfopnar dyr.
Hvert orð á sinn eggjandi hljóm,
— hvert auga sitt biðjandi tár.
Vor syngjandi æska skal sækja fram
til sigurs — í þúsund ár!
VIII.
Hjálpa oss, herra!
Hjálpa þú!
Yngdu vorn anda!
Auk oss trú!
Ó, bú þú í hönd vorri og hjarta!
Ó, hreinsa þú sál vora af meinum!
Ó, lyft oss í blámann þinn bjarta!
Ó, bind oss þér einum, — þér einum!
Leið oss til ljóssins!
Lækna vor sár!
Þitt verði ríkið
í þúsund ár, —
í ótal þúsund ár!
Hjálpa oss, herra!
Heyr vort kvak!
Viðkvæmra vona
vængjablak.
Ó, gef þú oss gullaldarljóma!
Ö, gef þú, að merki vort sjáist!
Ö, gef þú oss gleðinnar hljóma!
Ó, gef þú, að sigurinn náist!
Þyrm oss í þrautum!
Þerra vor tár!
Þinn verði máttur
í þúsund ár, —
í ótal þúsund ár!
Hjálpa oss, herra!
Hjálpa þú!
Opna vor augu!
Auk oss trú!
Vér biðjum ó, brautina greið oss
að bjartari, fegurri degi!
Frá eilífð til eilífðar leið oss
á andans og sannleikans vegi'
Hefji’ oss þinn himinn,
heiður og blár!
Þín verði dýrðin
í þúsund ár, —
í ótal þúsund ár!
Gas í Maganum
Veikir Hjartað
Gasólga í maga, sem stafar frá
ofmikilli sýru, veldur ógleði og
þjáningum og getur jafnvel or-
sakað algert heilsuleysi eða dauða.
Ef svo er ástatt, að þér finnið
til þembu og ógleði, einkum fyrst
eftir máltíðir, eða þér finnið til
hjartveiki, þá er um að gera að
taka ráð í tæka tíð.
Til þess að losna við gasþemb-
una og koma maga og meltingu í
sitt eðlilega horf, er ekkert með-
al betra, hvað þá heldur jafn gott
og Bisurated Magnesia (duft eða
töflur), er veitir skjótan bata.
Bisurated Magnesia getur aldrei
valdið tjóni, enda hafa læknar og
lyfsalar mælt með því í meira en
fimtán ár. Sérhver ábyggilegur
lyfsali hefir það við hendi. Reynið
það í dagj___________________
T I L
Dr. Guðmundar Finnbogasonar.
Hvers er stærra í hópnum hér
heiðursnafn — og vegur—?
Fyrst ég nærri orðinn er ...
“óviðjafnanlegur.”
Ferð mín til Þingvalla
árið 1930.
Mig dreymdi ég væri dauður,
í dýrðlegri gyllingu sá
Landana handan um hafið
í hylling í Almannagjá.
Á Þingvöll ég þorði ekki að
stíga,
þar sem að drotningin var,
því hraunfastur hefði ég orðið
—svo hræddist ég gjá-lífið þar.
íslands Análl,
Icsinn upp á Þingvöllum árið 2930.
Heiðri krýndir, hlaðnir gulli og
seim,
heiðursgestir stýrðu drekum tveim
ameríkanskir íslendingar heim.
Eyjarskeggjar tóku á móti þeim.
Ath.—Eg sá sem fljótast bókina
“Vestan um haf” og rak augun í
þetta orð “nærri” — og mér fanst
það nærri óþolandi.
K. N.
Eg er hættur að yrkja nema eina
vísu í senn um sama efni, ef skeð
gæti að það hjálpaði eitthvað
þessum fáu, sem enn eru að basla
við að hafa ofan af fyrir sér og
sínum með islenzkum kveðskap.
íslenzk yrkisefni fara óðum
þverrandi, ef ekki er gætilega með
þau farið, vildi eg því mælast til
þess við stéttarbræður mína, að
fara sparlega með það, sem eftir
er, á meðan íslenzkan er að logn-
ast út af, svo fá þeir vinnu víð að
kveða erfiljóð eftir hana, þegar
enskan er búin að drepa hana, og
getur það orðið hverjum hjálp og
öðrum hugarléttir.
K. N.
FRÁ ÍSLANDI.
Siglufirði, 16. ágúst.
Stilt tíð og hagstæð til sjávar, en
þokusöm og þurkalítil til lands-
ins.
Þorskafli góður þessa viku. —
Síldveiði heldur áfram. Mikið
saltað hér, til þessa: 100,731 tn.,
þar af kryddað og sykursaltað
27,838, fínsaltað og öðruvísi verk-
að 8,795, bræðslusíld lögð á land
hér um 130,000 máltunnur, þar af
ríkisbræðslan 54,0ö0, og er nú með
báðar þrærnar fullar.
Sjómaður af vélskipinu Báran
varð í gærdag á milli nótabáta og
marðist svo að það varð að flytja
hann á sjúkrahús. — Vísir.
ísafirði, 19. ágúst.
Treg reknetaveiði síðustu viku
cg því kení um, að smokkfiskur
hefir komið í netið öðru hvoru.
Aftur hefir veiðst vel í snurpinót
undir Rifi. f
Norðanstormur síðustu daga.
Verkalýðsfélagið hér hefir pert
samþykt um að afgreiða ekki skip
þau, er hafa meðferðis áfengi til
álengisútsölunnar hér.
Esperantonámsskeið heldur Þór-
bergur Þórðarson. Kenslunni er
hagað eftir talaðferð Che. Þátt-
takendur um 59. — Vísir.
Akureyri, 19. ágúst.
Framhaldsfundur í verksmiðju-
félagi Gefjunar var haldinn á
laugardaginn, til að taka ákvörð-
un um tilboð S. í. S. um kaup á
verksmiðjunni. Fundurinn sam-
þykt að gefa stjórninni heimild til
samninga. Verði af samningum,
tekur sambandið við frá næstu
áramótum.
Votviðrasamt hefir verið und-
anfarna daga. Hey liggur sum-
staðar undir skemdum. — Vísir.
Úr Húna Þingi
13. ágúst 1930.
Júnímánuður 1930 verður, þótt
aldir líði, mánuður minninganna.
Blíðviðri, útlit til lands og sjávar
hið ezta. Þjóðarhugurinn ólg-
andi í tilefni af Alþin'gishátíð-
irnii. Gríp hér inn í frá sögu eins
hátíðargestsins: Ferðalagið var
töfrandi og vonirnar að hitta vini
og vandamenn frá f jarlægum stöð-
um á hinum fornhelgu slóðum, í
víðfeðmi hinnar björtu júnínætur.
Sameiginlegar óskir mætast. Að
hátíðin megi verða landi og þjóð
til sóma. Ótal fjallvegir voru
farnir frá hinum ýmsu héruðum
landsins. Þúsundirnar streymdu
að Þingvðllum við öxará. Að há-
tíðinni lokinni var haldið heim-
leiðis. Hugurinn var fullur af
ótal myndum, nýjum myndum inn
í nýjan tima. Ræðuskörungarnir
höfðu ‘ í stórum dráttum rakið
þingsöguna, lýst stjórnarbarátt-
unni og getið ýmissa mikilmenna,
en frá háfjöllunum bárust með
vorblænum hvatningarorð hins
látna þjóðskálds: “En bót er oss
heitið, ef bilar ei dáð” o. s. frv. —
Áhrif og afleiðingar Alþingishá-
tíðafinnar eru eitt af því óþekta
og óútreiknanlega. Hvaðanæfa
fréttist, að fólkið kom ánægt og
glatt, kvaðst bera með sér endur
minpingarnar alt sitt líf. — Það
var fslands hamingja.
Héraðsamkomur hafa verið á
ýmsum stöðum. í Miðfirði, Skaga-
firði og viðar. Ferðamanna-
strumurinn með mesta móti. Sum-
ir Vestur-líslendinganna leituðu
til átthaganna, að sjá þá einu
sinni — og kveðja. Þeir létu i
Ijós ánægju sína með umhverfið
hér, atorku heimaþjóðarinnar. Nú
eru þeir farnir aftur vestur úm
haf, til nýja ættlandsins, þar sem
þeir hafa reynst sjálfum sér og
gamla ættlandinu til sóma.
Sumarkauptíðin er liðin. Virð-
ist flest benda til þess, að afurða-
sala sveitahéraðanna sé að kom-
ast meir og meir í 'hendur kaup-
félaganna.
Landssíminn lætur mikið vinna
í sýslunni, út til yztu annesja og
inn til dala.
Heyskapur gengur sem af er
sæmilega. í júlí nokkrir óþurkar
um tíma, en rættist vel úr. Gras-
spretta í góðu meðallagi.
Fiskafli á Húnaflóa fremur
tregur, einkum austan til. Gæftir
á tímabili stopular. Laxveiði með
minna móti. í ám.
Fornritaútgáfan. Tímabilið frá
25. júlí til 12. ágúst var hinn nafn-
kunni málari Jóhannes Larsen á
ferð hér í sýslu að mála myndir
af sögustöðum. Hefir verið að
þeim starfa á sumrin síðan 1927.
í fylgd með honum var ólafur Tú-
bals málari, frá Múlakoti í Fljóts-
hlíð. Héðan fóru þeir til Skaga-
fjarðar, svo áleiðis norður og
austur um land. J. Larsen er
kunnur fyrir málverk sín, einkum
í þarfir vísindanna. Sumarið 1925
vann hann fyrir danskt vísindafé-
lag í Grænlandi,
Heilsufar hefir verið gott, að
því er frézt hefir.
Skemtisamkoma var haldin að
t’ilhlutan kvenfélaganna á Blöndu-
ósi sunnudaginn 10. þ. m. Tryggvi
Kvaran flutti þar fyrirlestur um
trúmál. Kristján Kristjánsson
söngvari skemti með einsöng og
þýzkur prófessor frá Wurtemberg
er þar var staddur á ferðalagi.
Af samkomunnni er látið hið bezta
og einkum af söng og harmoniu-
spili hins þýzka prófessors.
Látið nafnkent fólk: Ólafur
Ólafsson, Blönduósi, d. 25. júlí og
ekkjan Guðrún Kristmundsdóttir,
Másstöðum, dáin 27. júlí. — Vísir.
Hann tók við kaupinu.
— Hvað heitið þér og hve mik-
ið kaup fáið þér?
— Eg heiti Martin og eg fæ 20
mörk á viku.
__Gott. Hér hafið þér ávísun á
20 mörk, 'sem þér getið fengið hjá
gjaldkera. Og svo getið þér farið.
Eg get ekki notað þá blaðamenn,
sem liggja og reykja þegar þeir
eiga að vinna.
Hinn ungi maður sagði ekki eitt
orð. Hann reis á fætur, tók við
ávísuninni og hneigði sig.
Morguninn eftir sendi gjald-
keri útgefanda eftirfarandi bréf:
— Hjá okkur hefir ekki verið
r.einn blaðamaður, sem heitir
Martin. Það hefir líklega verið
blaðamaður frá einhverju öðru
blaði, sem hefir komið hingað í
heimsókn.