Lögberg - 30.10.1930, Blaðsíða 5

LÖQBERG. FIMTUDAGINN 30. OKTÓBER. 1930.
Bla. 5.
1840- 1930

í
Dveljið um jólin o'g nýárið
yðar forna fððurlandi. Sigl-
ið á einu hinna stóru Cunard
?kipa frá Montreal—afbragðs
farrými, fyrirtaks fæði og
fyrsta flokks aðbúð.
Sérstök Jólaferð (undir um-|
sjón Mr. Einars Lindblad)
með S.S. “Antonia” 21. nóv-
ember til skandinavisku land-|
anna. Lágt verð til stór-,
borga Norðurálfunnar.
Leitið upplýsinga á yðar eig-'
in tungumáli.
Í70 Maln St Wlnnlpeft
(Liun/%ipjd
, - Canadian Service ~
giving some permanent memorial to
Iceland, and I should regard it as a
privilege and an honour to make a
similar proposal.
Last year I acquired an address pre-
sented by settlers from Iceland to Sir
John A. MaoDonald on the occasion
of his first visit to Winnipeg. It is
written on parchmént and is an im-
pressive story of their own struggles
against the condition they found in this mmnl
country and their hopes and aspira-
tions for their future development; and
the results attained have been in keep-
ing very largely with the expectations
they then expressed. •
Item agreed to.”
I was very glad to write Mr. Ben-
nett in appreciation of his remarks.
In view of the facts that I have
mentioned I am sure that Heimskringla
will withdraw its remarks as to my
carelessness in the matter of Canada’s
gift to Iceland.
I personally hope that the good sense
of our people will prevail to prevent
any revival of the unfortunate con-
troversy that has divided their ranks
and will now unite in the effort to
make some proposal to the government
that would be a permanent memorial of
the esteem in which Canada holds the
Icelandic nation. I am prepared, as I
have always been, to assist to that end.
One suggestion has been made to me
since my return from Ottawa which I
believe should receive consideration
and that is that Canada might aid Ice-
land in forestation. Trees that grow
in the northern latitudes of Canada
cught to grow in Iceland. Canada is j
rich in trees of that sort and Iceland
is poor. It would be a splendid thing
for us to know that part of Canada is
in Iceland, just as part of Iceland is in
Canada. I merely throw the idea out
as a suggestion which I believe would
be acceptable. There may be other
suggestions. Let us have them.
I am writing this open letter to the
Editors of jboth Heimskringla and
Logberg with the desire of placing cer-
tain facts before their readers with re-
lation to myself in order to clear away
misunderstandings.
May I also take this opportunity of
thankingr my friends and jlupporters,
during the past four years that I was
a member of Parliament and during
the recent campaign in which I was
defeated, very cordially, indeed, for
their friendship and their support and
for the confidence which they reposed
in me. I have never expected politic^l
support from my political opponents,
but as I have always endeavored to
show fairness and trúthfulness to my
political opponents so I expect it from
them.
YourS| sincerely,
/. T. Thorson.
Vikulegar siglingar frá
Montreal til Bvrópu
fram að 28. nóv., eftir
það frá Halifax. >
Reiðilesturinn í
Heimskringlu
að lofa Heimskringlu að tala einni
við sjálfa sig.
Þótt greinin sé löng. Jþá er nú
samt ekki mikið eftir, þegar búið
er að kasta hroðanum út; en við
sumt af þessu, sem eftir er, ætla
eg að gera stuttar athugasemdir.
í grein minni “Hvers vegna?
Vegna þess”, tók eg fram ástæð-
ur o!g rökcemdaleiðsluv ritstjóra
Heimskringlu fyrir afstöðu hans
gagnvart eigendum og útgefend-
um blaðsins. Þessu snýr höfund-
ur Heimskringlugreinarinnar svo,
að.eg hafi átt við afstöðu Dr. S.
J. Jóhannessonar við Lö!gberg. Ef
eg hef reiknað helzt til hátt skiln
ing útgefenda og eigenda Heims-
kringlu, þá bið ég afsökunar á
því, en ef það er vísvitandi rang-
færsla, þá er slík aðferð dæma-
laus meðal heiðvirðra rithöfunda.
Á öðrum stað í greininni, er sa'gt,
að e!g hafi h^ft þau orð, að Þjóð-
ræknisfélagið væri þunnskipað.
Þetta sagði eg aldrei, en eg sagði
að sú fylking meðal íslendinga
mundi verða þunnskipuð, sem
hefði mist traust á Joseph Thor-
son végna þess, að hann hefði ekki
flutt fjárbón heimfararnefndar-
innar við stjórnina í Ottawa. En
eg gerði þar undantekningar. Eg
tók undan “eigendur og útgefend-
ur” Heimskringlu og nokkra mennjÞá sæmir það átta Vestur-lslend-'
úr heimafararnefndinni, o'g eg inga doktors-nafnbót, og af þess-
ætla líka að undantaka “meina-j um átta eru sjö mótmælendur
kindur” Heimskringlu. Þegar styrksins, en aðeins einn meðmæl-
þessir hópar eru undanskildir, þá! andi, sem, þótt hann væri búinn
efast eg um, að nokkur karl eða^að evra heima fimm mánuði sam-
kona vilji kauplaust ljá nafn sittlfleytt á undan hátíðinni, gat þó
undir slíka vantrausts-yfirlýsing.
Auðvitað má treysta Heimskringlu
ekki orkað meira en það, að fá að-
eins sæmdar viðurkenning fyrir
í Heimskringlu, sem kom út 22.
okt. síðastl., er löng grein á rit-
stjórnarsíðu blaðsins. Á sú grein
að líkindum að vera svar við grein
í Lögbergi, með fyrirsögn-
inni “ Hvers vegna? Vegna þess.”
Ekki man eg til, að eg hafi lesið
jafn viðbjóðslega grein og þessi
er, það er naumast hægt að finna
heila setningu án þess að þar sé
nhoðað saman skætingi til mín,
eða þeirra, er ekki voru samþykk-
ir bjargráðum heimfararnefndar-
innar; t. d. það er ekki sjaldnar
en sex sinnum beinst að mér með
háðyrðum fyrir það, hversu 'gam-
all eg sé. Ekki svo að skilja, að
eg taki mér það nærri, þótt
Heimskringla beini því að mér, að
það séu komin á mig elliglöp.
Veit eg vel, að eg er orðinn aldr-
aður, nærri hálf-áttræður; en eg
er þess fullviss, að mér hefir enn
ekki förlast minni eða skilninlgur
til stórra muna. En það er víst
nýr vottur um þjóðrækni hjá eig-
endum og útgefendum Heims-
kringlu, að draga dár að mönnum
fyrir það, að þeir eru aldraðif
orðnir, en aldrei þótti það samt
sæma dugandi o'g drenglyndum
mönnum, en eigendur og útgef-
endur Heimskringlu spyrja ekki
um slíkt.
Fyrst þegar e!g heyrði greinina,
datt mér í hug, að Billy Sunday
hefði ritað hana. Mér fanst hún
bera samskonar kennimaríns og
kurteisis og vitsmunablæ, eins og
grunntónninn var í prédikunum
hans. En brátt sá eg, að slíkt gat
ekki verið, því Billy kann ekki ís-
lenzku, og eg rankaði við, þótt
gamall væri, og kannaðist við, að
það voru eigendur og útgefend-
ur Heimskringlu, sem fyrir munn
spámanns síns voru að sýna les-
endum blaðsins, hversu kurteisis-
lega þjóðræknir menn að þeirra
dómi ættu að rita.
Eg hefi vanalega hliðrað mér
við skattyrðum, og sérstaklega
þegar eg hefi haft grun um, að
mótstöðumaður minn sé ákaflega
reiður eða drukkinn. Eg ætla því
INNKÖLLUNAR-MENN LÖGBERGS
Amaranth, Man................................B. G. Kjartanson.
Akra, N. Dakota...........................B. S. Thorvardson.
Arborg, Man...........................................Tryggvi Ingjaldson.
Árnes, Man.................................................F- Finnbogason.
Baldur, Man.................................................O. Anderson.
Bantry, N.Dakota...........................Sigurður Jónsson.
Beckville, Man.............................B. G. Kjartanson.
Bellingham, Wash........................Thorgeir Símonarson.
Belmont, Man.....................................O- Anderson
Bifröst, Man..........................................Tryggvi Ingjaldson.
Blaine, Wash............................Thorgeir Símonarson.
Bredenbury, Sask...................................S. Loptson
Brown, Man....................................... J- S. Gillis.
Cavalier, N. Dakota.......................B. S. Thorvardson.
Churchbridge, Sask...............................S. Loptson.
Cypress River, Man........................F. S. Frederickson.
Dolly Bay, Man......................•......ólafur Thorlacius.
Edinburg, N. Dakota.........................Jónas S. Bergmann.
Elfros, Sask..........................Goodmundson, Mrs. J. H.
Foam Lake, Sask............................Guðmundur Johnson.
Framnes, Man..........................................Tryggvi Ingjaldson.
,Garðar, N. Dakota..........................Jónas S. Bergmann.
Gardena, N. Dakota...........................Sigurður Jónsson.
Gerald, Sask.......................................C. Paulson.
Gevsir, Man...............................Tryggvi Ingjaldsson.
Gimli, Man.....................................F. O. Lyngdal
Glenooro, Man..............................F. S. Fredrickson.
Glenora, Man................................................O. Anderson.
Hallson, N. Dakota........................Col. Paul Johnson.
Hayland, Man...............................................Kr. Pjetursson.
Hecla, Man................................Gunnar Tómasson.
Hensel, N. Dakota............................Joseph Einarson.
Hnausa, Man..................................F. Finnbogason.
Hove, Man.....................................A. J. Skagfeld.
Howardville, Man................................ G. Sölvason.
Húsavík, Man.....................................G. Sölvason.
Ivanhoe, Minn.......................................B. Jones.
Kristnes. Sask................................Gunnar Laxdal.
Langruth. Man.............................John Valdimarson.
Leslie, Sask....................................Jón Ólafson.
Lundar, Man.....................................S. Einarson.
Lögberg, Sask.....................................S. Loptson.
Marshall, Minn......................................B. Jones.
Markerville, Alta................................O. Sigurdson.
Maryhill, Man....................................S.' Einarson.
Mi.ineota, Minn................I...................B. Jones.
Mountain, N. Dakota........................Col. Paul Johnson.
Mozart, Sask..................................H. B. Grímson.
Narrows, Man..................................Kr Pjetursson.
Nes. Man.....................................F. Finnbogason.
Oak Point, Man...............................A. J. Skagfeld.
Oakview, Man...............................Ólafur Thorlacius.
Otto, Man........................................S. Einarson.
Pembina, N. Dakota...............................G. V. Leifur.
Point Roberts, Wash..............................S. J. Myrdal.
Red Deer, Alta.................................. O. Sigurdson.
Reykjavík, Man....................... .. Árni Paulson.
Riverton, Man................................. G. Sölvason.
Seattle Wash.....................................J. J. Middal.
Selkirk, Man.............................. Klemens Jónasson.
Siglunes, Man..................................Kr. Pjetursson.
Silver Bay, Man............................Ólafur Thorlacius.
Svold, N. Dakota...........................B. S. Thorvardson.
Swan River, Man.................................J. A. Vopni.
Tantallon, Sask.............................................C. Paulson.
Upham, N. Dakota.............................Sigurður Jónsson
Vancouver, B. C.............................A. Frederickson.
Víðir, Man............................... Tryggvi Ingjaldsson.
Vogar, Man..............................................Guðm. Jónsson.
Westbourne, Man...........................................Jón Valdimarsson
Winnipeg Beach. Man..............................G. Sölvason.
I'V innipegosis, Man............ ... Finnbogi Hjálmarsson.
VVynyard, Sask.........................................Gunnar Tohannsson.
A POPULAR CHOIGE
Gity of Winnipeg Police
Dept. Installed Mareoni
AND
Banfield’s Selected Marconi Badios
BECAUSE
They know it is the best.
gives better results and is the
best Radio value obtainable.
- PRICE RANGE
No. 20 Junior Receiver ..$185.00
No. 21 Standard Receiver ..1....,.$225.00
No. 22 Senior Receiver ...$285.00
No. 23 Combination Radio
& Phonograph ........$385.00
All complete with tubes
I
Convenient
Payments
may be arranged
The Reliable Home Furnishers"
492 MAIN STREET PHONE 86 667
Marconi A.C. “Standard”
Distinctive cabinet of selected wal-
nut. Compact in every detail. A
set you will be proud to own. Height
from floor 38%”. §225 with tubes.
til, að skapa gerfiverur, t. d. Bruce sig einan úr sínum flokki, og ekki
Sanders o!g svo framvegis. | heldur spornað á móti því, að sjö
Eg veit vel, að flestir, sem'af andstæðingum hans væru
greinina hafa lesið, skildu mig sæmdir. — Nefna má þessa sjö
rétt, en eg hefi samt reiknað menn: Dr. B. J. Brandson, sem
skilning Heimskringlu á þessu fyrstur byrjaði mótmælin ge'gn
máli of hátt. . J betlistefnunni; J. T. Thorson, sem
Hversu fimlega Heimskringlu- hindraði það, að betlistyrkur
ritaranum hefir tekist að gagn-J væri veittur frá sambandsstjórn
rýna áðurgreind atriði í grein inni; Sveinbjörn Johnson, sem
minni geta menn nú séð. Öllum' ritaði á móti betlinu; Halldór
röksemdum og staðhæfingum í Hermannsson, sem einnig ritaði
grein minni hefir þessi maður.á móti; Vilhjálmur Stefánsson
ekki treyst sér að hrófla við. J sem einnig ritaði á móti því;
í áminstri Heimskringlu-grein Hjörtur Thordarson, sem neitaði
er langur kafli um f járbeiðluna. | að eiga nokkurn þátt með heim-
Er sá kafli ritaður með miklum: fararnefndinni, þrátt fyrir marg
fjálgleik, og er aðséð, að þar erj ítrekaðar tilraunir heimfarar
maðurinn í essi sínu. Hvetur nefndarinnar að fá hann til þess.
hann menn þar til fjárbónar; enj Guðmundur Grímsson, sem, þótt
eitt er þar nýstárlegt: Fé, semjhann væri í heimafarnefndinni,
átti að fást frá stjórninni, átti að var mótfallinn styrkbeiðninni.
nota til að hjálpa fátækum lönd-
um til að komast heim. Heimfar-
arnefndin hefir nú fengið dálítinn
fjárstyrk, og hefir hún því sjálf-
Það er naumast hægt að kom-
ast hjá þeirri hugsun, að aímað
hvort er þetta svar frá Háskóla-
ráði íslands til heimfararnefnd-
sagt hjálpað einhverjum fátækling i arinnar galgnvart spurningu
til að komast heim. Fróðlegt væri
að sjá þann nafnalista. Annars
minnir mig, að heimfararnefndin
lýsti því skýlaust yfir, bæði í ræð-
um o'g ritit, að engu af styrknum
yrði varið til að lækka fargjöld
Ja, þvílíkur loddaraskapur. En
þetta á víst alt saman að bera sér-
stakan þjóðræknisvott.
Óskiljanlegur er dýrðarljómi sá,
sem glampar fyrir augum “eigenda
cg útgefenda” Heimskringlu af
betlifénu. Þeir leglgja að jöfnu
fé það, sem stjórnir kosta til að
senda sendiherra til annara
stjórna og fé, sem betlað er út að
óþörfu. Þegar heimfararnefndin
gefur út sögu sína um heimfarar-
mál sitt, er vonandi að hún gleymi
ekki spítalarúmunum og segi frá
hvernig þau voru lit, o!g hvort ekki
\ar Annasar víxilmerki á farv
anum.
Sjálfsagt á síðasti kaflinn í
greininni að vera nokkurs konar
hólmgöngu-áskorun til mín. Eg
held eg verði að stíga á feldinn.
Vopnfimi kumpánanna í Heims-
kringlu er ekki sérlelga ægileg.
Heimskringlu verður nokkuð
tíðrætt um sóma þann, er heim-
fararnefndin hafi orðið fyrir í
sambandi við heimfararmálið. Það j
eina, sem hún getur talið sér til j
gildis, er fjöldinn, sem fór heim
á hennar vegum. Hún segir, að
á fjórða hundrað manns hafi far-
ið með henni. Státar hún mikið
yfir því, að hún hafi birt nafna-
lista yfir þá sem fóru (og líka þá,
sem ekki fóru) ; og hún skákar i
nokkurs konar hrókvaldi yfir því
að ekki hafi farið nema 80 til 100
manns með sjálfboðum. Bætirjjj
blaðið svo við; “Fleiri voru þeir■
nú eigi, er reyndust nó!gu grann- ■
vitrir til að leggja trúnað á þeirra H
málaflutning.” 11
Ekki skal e'g rengja tölu þá, er (
blaðið skýrir frá. Má vel vera. l
að sé saft, og má líka vera að sé ó- j ■
satt. En eg ætla að minna þessa ■
háttvirtu herra á, að þótt há tala f
sé í mörigum tilfellum mikils virði, j |
þá er hún ekki alt, og til er það, f
sem tekur fjöldanum fram. Það |
var ekki fjöldinn, sem sigraði í y
orustunni á Maraþonsvöllum, jg
Örnin byggir hreiður sitt á ^
hæstu fjallagnýpum; hún leggur |j
aðeins tvö egg á ári, en úr þeim ||
elggjum koma arnir, fuglar, sem g
fljúga allra fugla hæst og kallað- y
ir eru konungar fuglanna. Þorsk- (
urinn hefst við á sjávarbotni og ■
leggur þúsundir hrogna á ári, en ■
úr þeim hrognum koma aðeins ■
þorskar. ■
iOg Heimskringla segir, að eg
geti sagt mér það sjálfur, “hvaða _
víxlarar það voru, sem við minst- ■
an orðstír hafa skift sér af þjóð- |j
ræknismálinu hér vestan hafs.” ; p
Eg ætla nú að rifja sumt upp p
fyrir sjálfum mér og ætla að lofa ■
þeim, s«m vilja, að hlusta á. ■
Vorið 1928 sagðist heimfarar- J
nefndin hafa skrifað heim til ís- (j
lands, til að fá álit íslendinga um, |S
hvort sæmilegt væri fyrir nefnd- |
ina að biðja um og þiggja stjórn- I
arstyrk til heimfararinnar 1930. I
Eg man ekki eftir að Jiafa séð eða r
heyrt svar íslendinga heima við g
þessu bréfi. En eg álít, að Há- |
skólaráð íslands hafi svarað því g
í sumar að afloknu hátíðahaldinu. „
þeirra, eða þá að þeir fundu enga
menn svo mæta í flokki þeirra, að
sæmandi væru, nema einn, en þeir
fundu sjö í hinum flokknm.
Og þetta er engin tilviljun,
heldur bein afleiðing af orsök.
Orsökin er sú: að þessir sjö menn
eru hvorutveggja í senn, vitrir
menn og sæmdarmenn, afleiðinlg-
in var því sjálfsögð, sú, að vera
andvígir spenastefnu heimfarar-
nefndarinnar. .
Vesalings maðurinn, sem ritaði
oft áminsta grein í Heimskringlu,
má því flytja sig af öðru götu-
horninu á annað, fitja upp á nef
sér eins og reiður rakki, ausa ó-
sönnum óhróðri á náunga sinn til
eilífs nóns, án þess að geta rask-
að þessum sannleika—eða nokkr
um sannleika
Og eg legg óhræddur undir dóro
llra skynbærra og óhlutdrægra
íanna, að það er ekki sjálfboða-
efndin, sem hefir ’getið sér mink-
narorðstír í
ræknisfélagið hafa getið sér þann
stærsta.
Menn skyldi ekki furða, þótt
þeir státi af fjöldanum, sem fór
heim með þeim, því ekki er af
virðingunni að stæra sig. Dett-
ur nú Heimskringlu vir kilega i
hpg, að halda því fram lenfeur, að
þeir hafi allir verið “grannvitrir”.
sem sjálfboðum fylgdu að málum?
Dettur þeim ekki í hug, að al-
menningur álíti að séu til menn,
sem eru ennþá grannvitrari ?
Sjálfoðanfendin hefir fulla á-
stæðu til að vera ánægð yfir
þeirri sæmd, sem henni hefir
hlotnast í sambandi við heimfar-
armálið.
Ef heimfararnefndin er líka á-
r.ægð, þá er vel. Hún er þá auð-
mjúk og af hjarta lítillát, eins o'g
guðsbörnum sæmir að vera.
Einhverju af útgefendum oe
eigendum Heimskringlu rekur má-
ske minni til að hafa heyrt orð-
in: “Eigðu nú gullið sem þú sæk-
ir og 'si'gurinn í greipar mér.”
Ekki er heldur ólíklegt, að hann
muni hver það var, sem sagði þau
og við hvaða tækifæri. Eg ætla
að hinkra við og sjá, hvað Heims-
kringla gefur í þessi spil, sem eg
hefi nú la!gt fram á borðið, áður
en eg spila út trompásnum.
Já, Kringla mín, ef þú verður
tóbakslaus um jólin, láttu gamla
manninn vita. Hver veit nema
hann geti sent þér fáein korn í
slóna.
Selkirk, 25. október 1930.
Stephen Thorson.
FRÁ ÍSLANDI.
Gullbrúðkaup eiga í dag heið-
urshjónin Böðvar kaupmaður Þor-
valdsson og Helga Guðbrands-
dóttir á Akranesi. Heimili þeirra
hefir verið þjóðfrægt að risnu o'g
höfðingsskap. Hús þeirra hefir æ-
tíð verið opið fyrir öllum, sem að
garði hefir borið, það hefir verið
einskonar gistihús þorpsins, þar
sem hinn bezti beini hefir verið
veittur án endurgjalds. Margir
munu þeir, sem hugsa hlýtt til
þeirra hjóna á þessum degi.
Marlgir, sem muna og þakka alúð-
legar viðtökur hjá þeim, sem
þjóðræknismálum gerðu alt til þess að gestum þeirra
slendinga vestan hafs, og að liði sem hezt. G.
vorki heimfararnefndin né þjóð-| —Mgbl. 2. okt.
iniBiii
EAMN
BYDAY^
LEARN
'BYNIGHTV
Our Evening Classes offer you
the opportunity to make pro-
fitable use of your spare time
for increasing your earning
power.
Clerks can become Steno'graph-
ers; Stenographers can become
Private Secretaries; Bookkeep-
ers can become Accountants,
Auditors or Office Managers,
and so on upward.
The tuition fees for Evening
Classes are only seven dollars
a month. It is a small invest-
ment that pays enormously in
increased ability and earning
power.
Enroll Monday
DAY AND EVENING CLASSES
Evening Classes:
Monday and Thursday
DOMJNION
BUSINESpQDLLKE
—on The Mall
BrancK ScKools in Elmwood and St. James
llllHUllBiriHBillUSlIIII
lUIIIIIIIIlHillltH;