Lögberg - 18.12.1930, Side 1

43. ARGANGUR
WINNIPEG, MAN„ FIMTUDAGINN 18. DESEMBER 1930
NUMER 50/4
The Death of Summer
Binar P. Jónson.
There's a dismal iknell on the ambient air.
The echoing forest in Ibleak despair
Resounds to the surf’s intoning.
A cloudful of misery hangs on high.
There’s a hint of fear in the morning sky,
And the city, itself, is groaning.
The beacons of summer are burning low
Abend, you see, in the afterglow,
The top of the trees aquiver.
I feel in the moan of the sounding surge
The solemn tones of the funeral dirge
For the last of the leaves that shiver.
The people, that hunger for love and light,
Have lost their way in -the chilly night
And hurry, they know not whither.
Their hearts are filled with the fear-blent doubt,
That Fate compels, as they look about
On the wind-swept leaves that wither.
Everythirig seems to be doomed today.
There’s a doleful sound to the poet’s lay,
That erst was so free and airy.
Each sylvan boer is sere and bare.
It seems like a funeral everywhere;
For the earth her own must bury.
The landscape fades as the fury grows;
Yet the faith that the summer of life bestows
Lives on through the tireless ages.
The autumn winds from their icy throne,
From out of the prairies force a groan,
And the blizzard about us rages.
The sickles are piling row on row.
For rule in Heaven and earth, we know,
Two forces are fast contending:
The falling leaves and the fear of death,
And faith in the summer’s eternal breath,
Its hand to our hopes extending.
P. B.
Samhugur
Kirkj
an

i
Sunnudag, 21. des.
1. Jóla-guðsþjónusta (ensk). Yngri söngflokkurinn
syngur hátíðarsöngva. — Kl. 11. f. h.
2. Guðsþjónusta (íslenzk). Prédikun: “Stjarnan og
vitringarnir” — kl. 7 e. h.
Jólanótt, 24. des.
Barna-guðsþjónusta og jólatré — kl. 7.30 e. h.
Jóladag, 25. des.
Jólaguðsþjónusta (íslenzk). Eldri söngflokkurinn
syngur hátíðasöngva — kl. 11 f. h.
Sunnudaginn, 28. des.
Hátíðar-guðsþjónusta sunnudagsskólans (ensk)t —
kl. 7 e. h.
Gamlárskvöld, 31. des.
Aftansöngur — kl. 11.30 e. h.
Nýársdag, 1. jan.
Nýársguðsþjónusta (íslenzk) — kl. 11 f. h.
hafir sigri að hrósa; en göfug-
Var það ekki í smfisögum dr. Pét-
urs biskups Péturssonar, að hún
stóð, þessi saga, sem eg ætla að
minna á að efninu til?
Gamall faðir sjö uppkominna
sona, bilaði óðum að líkamlegri
heilsu, og fann það á sér, að hann
mundi ekki eiga langt eftir að
hinztu jarðlífs hvílunni. Hann
fékk sér þá fjöl og boraði í hana
sjö mjó göt, og tálgaði sér sjö
granna trétappa, -sem pössuðu í
götin. Þá boraði hann mikið víð-
ara gat í fjölina, þar sem allir
tapparnir til saman voru mátu-
legir í.— Þegar hann nú var alveg
kominn í rúmið og fann, að hann
mundi ekki eiga afturkvæmt á fæt-
ur, þá lét hann kalla sonu sína
fyrir si'g, og sagði þeim, að hann
væri nú að fara frá þeim; jarð-
neskan auð hefði hann engan, er
hann gæti eftirlátið þeim, en lífs-
reynsla sín væri mikill arfur til
þeirra, ef þeir vildu hagnýta sér
hana; en hún væri innifalin í því,
aý alt, er til gæfu og egngis leiddi
í þessum heimi, grundvallaðist á
kærleiksríkum bróðurhug o'g sam-
vinnu, o!g því fremur sem þessi
hugtök væu betur skilin og lengra
útfærð til samfélags við alhug-
ann, sem við trúum öll og tilver-
an dajglega sannfærir okkur um,
að almátturinn tilheyri. — “Þið
skiljið það þá allir ljóst og full-
komlega, að það er æðsta takmark-
ið, — í kærlieksríkum bróðurhug
að vera í samvinnu og samhug
með alhuganum og almáttinum.
En á veginum að þessu æðsta tak-
marki, er öll ástundun mannsins,
frá fyrstu fótaferð til hinnar
hinztu, i rétta eða ranga átt, og vel
er byrjað, ef stafrof bróðurkær-
leikans er lært og æft strax í
æsku, því byrjunartilraunirnar
innibinda þá og þroskast daglega
til ávaxta samhugans og kærleik-
ans.. — Munið það, að standa á-
valt saman. Betur sjá augu en
auga. Glý getur fallið á eitt auga,
en naumast mérg í einu; meiri er
trygging fyrir réttsýni, ef sam-
vinnan grundvallast á samhug og
kæ'rleika, og stefnunni er haldið
samkvæmt skýrustu sjóninni í
sameiginlegri eftirlöngun að boði
kæreikans, að æðsta takmarkinu.
“Sameinaðir stöndum vér, sundr-
aðir föllum vér.”— Sjáið rökrétu
fyrirmyndina, — og hann sýndi
þeim fjölina með sjö teinum, sín-
um í hverju gati, og sýndi þeim
fram á, hve auðvelt það væri, að
brjóta hvern teininn fyrir sig, en
væru þeir allir sameinaðir í víð-
asta sætinu, þá yrðu þeir ekki
brotnir af einum manni.
Þannig er efni sögu þessarar, þó
eg ekki lærði hana orðrétta.
Margt er það gott, sem gamlir
kveða. Ef eg man það rétt, að
þessi saga væri í smásögum Pét-
urs biskups, þá eru yfir 60 ár
síðan hún var gefin út á íslenzku
máli, og ef til vill hefir hún ver-
ið þýdd úr einhverju öðru tunlgu-
máli, og þá orðin gömul, þegar
við sáum hana fyrst. Nú menn
geta sagt, að það skifti engu máli
og jafnvel bætt því við, að hún sé
hvort sem er einskis virði. En
fyrst mér nú datt sagan í hug, þá
hefi eg 'gaman af að gera mér
grein fyrir hugsuninni, sem í
henni felst, eða hvort hún inni-
bindi nokkurn sannleika í sér, því
sannleikurinn er þó aldrei fánýt-
ur, hvar sem við rekum okkur á
hann.
Er það þá sannleikur, að sam-
hugur og sanmvinna sé nauðsyn-
legt skilyrði til gæfu og gengis í
heimi þessum? Ekkert vil eg
fullyrða um það, hvernig aðrir
kunni að líta þetta mál, en eg
svara spurningunni játandi, og
vona, að mikill meiri hluti manna
geri það. En hverju ber þá ald-
arhátturinn vitni? Er ekki ald-
arhátturiinn stöðugar afleiðingar
af því, sem mennirnir orsaka?
Hvernig geðjast okkur afleiðing-
arnar, sem daglega brotna á okk-
ur eins og haföldur á grunn-
skerjum? Náttúrlega rjúkum við
í veraldarstríðin, sem drepa milj-
ónir manna, og segjum að ekki séu
sprengikúlur og eiturgashylki
skapað og skotið af bróðurhug,
samhug eða í þrá og hjartanlegri
eftirlöngun að æðsta takmarkinu.
En líttu nær þér, maður, liggur í
götunni steinn. Meðan enn þá er
ekkert blóðugt stríð í heimahögíim,
í sveitafélögum, í fylkja fram-
kvæmdum, í sambands framsókn-
inni. Er þó ekki alt af og af ótal-
mörgum verið að hnoða saman púð-
urkerlingar, einmitt til þess að
spilla samhug og samvinnu, erta,
mana og særa sér jafnhæfa og
jafngóða menn, sem oftast bygg-
ist á misskilningi, eða því, að
upplag, uppeldi og starfsaðferðir
mannanna eru svo ólíkar, þó all-
ir ætli að lyfta saman steininum.
Ef eg er ekki að útlista rétt, þeg-
ar eg sezt niður og skrifa, þá er
það ekki af því, að eg vilji ekki
vera skiljanlegur, heldur stafar
það af vanmætti mínum. En eg
er engan einstakan að áfella, því
öll erum við meira og minna or-
sök í aldarhættinum, ®em við
stynjum undir.
Það væri barnalegt, að tala um
samhug og samvinnu, ef ekkert
sameiginlegt takmark væri til að
stefna að. í sögunni er samhugur-
inn æðsta takmarkið. “Eg þakka
þér, faðir, að það er smælingjun-
um opinberað, sem vitringunum
er hulið.” Eg hitti aldraðan mann
í rabíta-búri, þar sem húsfreyjan
var að gefa og hjúkra mörgum
rabítum, sem hún hafði gott upp
úr. Hvað er að þessum litla
hvolpi? sagði eg við húsfreyjuna.
0, hann er nýlega borinn, og
mæðurar hafa þá reglu, að þær
reita af sér ullina og vefja henni
um hálsinn á hvolpunum, svo
þeim verði ekki kalt og fái ekki
kvef. Dásamleg er þessi um-
hyggja, sagði ég. Þá tekur gamli
maðurinn undir: Já, eg er nú bara
hálfviti. Nú, eg hélt þú værir
skynsamur karl. Nei, nei, eg er
oft búinn að yfirvega það, að þeg-
ar eg ber mig saman við vitrustu
spekingana annars vegar og þá
menn hins vegar, sem kvíaðir eru
inni á hælum, þá er eg alls ekki
hærri en þar mitt á milli, eg er
bara hálfviti. En þegar þú dáist
að því að sjá rabítana með háls-
klútinn, þá furðar mig, vegna þess
að það fyrsta, sem eg sé á morgn-
ana, þegar eg vakna, og það síð-
asta, sem eg sé að kveldinu, er
guð. Og eg hélt, að þú mundir
sjá þetta líka. Já, það er oft svo,
að það er eins og þokan skyggi á
efstu sætin, eins og hún snýr sig
um fjallatoppana, þó sólin sé stöð-
ugt að verki og skíni skært á það,
sem lægra liggur. Mikils til of-
mikið er til af sjálfbyrgingsskap
og sérþótta, sem þó alt af ber ljós-
an vott um skammsýni. Mikið af
beztu hæfileikum manna liggur
arðlaus, sökum flokkadráttar og
sundrungar, er aldarhátturinn
heldur á lofti. Endalaus er til-
hneigingin til að mynda nýja
flokka og deila mannfélaginu í
enn þá fleiri parta, bæði í mann-
félags viskiftalífinu og á trúmála-
sviðinu. Menn undrast tilver-
una og finna þá glögt til van-
máttar síns og skammsýni; en
svo herða menn upp hugann og
gera kröfu til að skilja út í yztu
æsar alheimsstjórnina, og svo
langt er gengið, þe'gar takmörk-
un mannvitsins sannast, eða kem-
ur í ljós, þá eru guði gefin ný nöfn
og nýjar hugsjónir lagðar í boð-
orðin, og þeim sem deyja frá slíku
fcraski er hrósað meira en öllum
hinum. “Sælir eru einfaldir.” —-
Síðan íslendingar hættu að berj-
ast o'g berast á vopnum, þá hafa
þeir stöðugt æft sig í því, að skilm-
ast í hugsunum og í orðaflaumi,
og þó margir þeirradiafi aflað sér
mikils álits á þeim orustuvelli, þá
er þó svo komið, að heima á ís-
landi er mikill hluti þjóðarinnar
vaknaður til samhugsunar og sam-
vinnu, að minsta kosti í viðskifta-
lífinu.
“Orðin eru til alls fyrst,,’ segir
gamalt máltæki, og þó hugsunin
sem er undirstaða orðanna, sé í
rauninni það, fyrsta, þá verður
enginn hennar var til almennrar
framkvæmdarsemi, fyr en hún
hefir látið sig í ljós með orðum
Við þreifum oft á því, að hugsun
eins manns getur verið talsvert
mikið afl til góðra eða vondra á-
hrifa í mannfélaginu. En samhugs-
un margra manna, bygð á sann
færingu, er þó mikið meira afl
Samhugur og algjörð samkvæmn
við alhugann, er þó mesta og á-
kjósanlegasta aflið, af því það
afl stjórnast áreiðanlega og æfin-
lega af alvizkunni og algæzkunni.
Hverrar trúar, sem við mennirn-
ir erum, þá sameinumst við þó
allir í hugtakinu alhugur,- sem
flestir kalla Guð, og allir tileink-
um við alhuganum almáttinn, af
því að tilveran ber óhrekjandi
vitni um almátt. Flestlr hugs-
andi menn munu og fallast á al-
vizkuna af sömu ástæðu. Sam-
hugur mannanna í samvaxinni,
eiginlegri og hjartanlögri þrá og
eítirlöngun, til fullkominnar sam-
kvæmni við alhugann, það er auð-
vitað æðsta takmarkið. Nær okk-
ur liggur stafrófið, til lærdóms og
þekkingar um samlyndi, samvinnu,
bróðurhug og kærleik í daglegum
viðburður, og ekki sízt brautin sú,
að afneita sjálfum sér, gefa sjálf-
um sér aldrei dýrðina, en temja
sér það næmi, sem útheimtist til
þess að finna almáttar áhrifin,
sjá alvizku ljósin, heyra kærleiks-
röddina og skilja sanna lífið.
Þó margir af 'glámskygnum gæð-
ngum þjóðanna hamist með flokka-
skipun á flestum sviðum, og segi
að hún leiði til meiri yfirvegunar
og réttlátari niðurstöðu, þá stand-
ast þó slíkar skoðanir aldrei hina
æðstu rökvísi dómgreindarinnar,
því alt af er nauðsynlegt, þegar
til framkvæmdanna kemur, að
flokkadrátturinn sé enginn, að
samhulgurinn með öllum, kærleik-
urinn til allra, mestu og beztu
hæfileikarnir, hvassasta sjónin |
og samhuga-aflið hafi verið valið, {
og hafi á hendi framkvæmdar-
valdið; því minni flokkadráttur-
inn, sem hefir verið spunninn í
einstaklingana, og því meiri sam-
hugur sem ríkir hjá þeim, því
meiri trygging er fyrir því, að
mestu hæfileikarnir og beztu sitji
ávalt við stýrið, mannkyninu til
gæfu og gengis.
Svo rambyggilegum tökum hef-
ir aldarhátturinn náð á mannfé-
laginu, og svo rótgróin þoka er
heimshyggjan, að stöðugt fram-
boðnir áhrifsstraumar almáttar-
ins, ná ekki til að lýsa og verma
jarðveginn, hjörtu mannanna, svo
hinar sönnu rætur lífsins spíri
þar og grói, þegar hér á okkar
hnetti; og það skiljum við þó öll,
að mikill ávinningur er það, að
hafa sem fyrst vanið sig af ljótum
tilhenigingum og ástríðum, að
kcma inn á hærra tilverustig með
hávaxinn vermireit í hug og
hjarta, sem þar er gildandi vor-
gróður, og vísir til hins sanna
lifs.
“Eilíft líf byrjar hver sá hér,
hreina iðrun sem gjörði.” Hrein
iðrun og sönn lífernisbetrun, er
eitt og hið sama, leiðir hvað af
öðru. Samhugur og samvinna í
öllu smáu og stóru, stöðug fyrir-
ætlun í breytni og samúð við aðra
menn, að vinna að samlyndi og þrá
og eftirlöngun til samkvæmni við
alhugann, samfélags við sjálfan
Guð, það er takmarkið, að vaxa í
samhuga frá því lægsta til hins
hæzta. í rauninni eru mennirnir
í öllum áttum á mismunandi hátt
að sækjast eftir þessu, og engan
skyldum við áfella, því öllum yf-
irsést í einhverju, en skyldug er-
um við til að sýna þeim bróður-
hug, sem öfugast stefna við okkar
skoðun.
KærleiksríkUr samhugui; í sam-
félagi við alhugann, yfirvinnur
allar þrautir, gjörsamlega alt.
Þegar við gerum okkur far um að
læra af okkar eigin lífsreynslu,
þá sjáum við það skýrt, að ofbeld-
ið er í raun réttri miklu vaitmátt-
ugra en bróðurhugurinn, bæði út-
ávið og innávið. Þegar við af ein-
hverjum ástæðum, höfum hlotið
óvinveittan nágranna, eða mót-
stöðumann, og við höfum ásett
okkur að siða hann og auðmýkja,
með ofbeldi, án þess að virða á
nokkurn hátt tilfinningar hans,
þá er afleiðingin í flestum til-
fellum ill. Má vera, að hann hafi
oiðið að lúta í lægra haldi, og þú
menni er hann og verðskuldaði
ekki straff, ef hanh býr ekki yfir
hefndum. Á hina síðuna hefir of-
beldið ill eftirköst á þann, sem því
beitti, og enn eru þó ótalin áhrif-
in út í frá, því einmitt þegar eg
hefi sigrast á mótstöðumanni mín-
um, þá get eg hafa tapað áliti og
tiltrú fjölda atinafra manna, íþó
eg ekki viti það fyr en mér kem-
ur verst.
Ef mér nú þar á móti dettur í
hug það snjallræði, að sigra mót-
stöðumann minn með bróðurnug,
þá verður niðurstaðan gagnstæð
fyrra dæminu, í öllu sem við sjá-
um. Eg ávinn mér samhug hans
og hlýleik. Samhugur byrjar, og
mér sjálfum líður svo miklu bet-
ur, o'g það aðdáanlegasta er þó
það, að samhugur okkar tveggja,
er orðið ofurlítið aðdráttarafl, og
fyr en mig varir, hefi eg afjað mér
álits, alls umhverfisins, og eg nýt
margfaldrar blessunar af því. —
Að vísu kennir lífsreynslan mönn-
um hvað samhugur er þýðingar-
mikill, en glögt finnum við það,
hve vandratað er á þessum veg-
um, og nú á þá líka vel við að
minnast þess, að hér erum við
ekki hjálparlaus, einmitt nú, þeg-
ar jólin eru rétt ókomin, afmælið
hans, sem var og er sannasta fyr-
irmyndin, í bróðurhug til allra
manna; afmælið hans, sem var á-
kærður fyrir að hafa samneyti
með bersyndugum mönnum.
“Heilbrigðir þurfa ekki læknis
við, heldur þeir sem vanheilir
eru.” Hver urðu áhrifin af
heimsókn Jesú Krists í húsum
tollheimtumannanna, þeirra Jó-
hannan og Sakkeusar, þar sem
hinn fullkomni bróðurhugur út-
rýmdi ofbeldinu og rangsleitninni?
Hvað varð úr hefnigirninni og of-
beldis ákafanum, þegar Jesús gaf
faríseunum svarið, sem var hvort-
tveggja í einu, málsvörn og dóm-
ur? “Hver yðar, sem er synd-
laus, kasti fyrsta steininum.” Var
það ekki bróðurhugurinn, sam-
hugurinn með öllum hlutageigend-
um, mitt í umvönduninni, sem
réði málsúrslitunum?
Auðvitað eftirlæt eg prestun-
um að prédika yfir okkur á jólun-
um, en að lokum þarf eg þó að
minnast á eitt atriði enn þá.
Miklu meira er til af bróður-
hug, samhug og kærleika hjá al-
þýðu manna, heldur en menn
g'jöra sér griein fjrrir. Miklu
meira heldur alþýða manna á
hinum dýrmætu hnossum lífsins,
en hún sjálf gjörir sér jgrein
fyrir,( aukheldur siðameistararn-
ir, og þarafleiðandi færi oft og
tíðum betur, ef óáhrærður eigin-
vilji alþýðunnar fengi að njóta
sín, en flokkaskipunin frá hærri
sætunum, og 1 æðri mentuninni,
hefir ávalt sundrung í för með
sér, bæði í efnastríðinu og á trú-
málasviðinu, er lamar fram-
kvæmdaraflið og hindrar sam-
hugann. ..
F. Guðmundsson.
Fréttir úr bænum
Mr. Foster Johnson biður þess
getið að hann hafi flutt frá 9212H
Orchard Dr., Inglewood, Cal., til
5701 7th Ave., Los Angeles, Cal.
Velgna margra fyrirspurna, sem
Lögbergi hafa borist, skal þess
hér getið, að Cecil T. Helgason,
sem nýlega hefir verið fundinn
sekur um rán og gripdeildir hér í
borginni, er ekki íslendingur, eða
af íslenzkum ættum.
Séra Jóhann Bjarnason mess-
ar væntanlega í krkju Mikleyjar-
safnaðar sunnudaginn 21. des. á
venjulegum tíma. Á aðfangfanga-
daigskvöld verða jólatréssamkom-
ur í kirkjunum í Árnesi og á Gimli.
Á jóladaginn verður messað í Bet-
al kl. 9.30 f. h.; í kirkju Gimlisafn-
aðar kl. 3 e. h.; og jólatréssam-
koma og messa í kirkju Víðines-
safnaðar kl. 8 að kveldi. Sunnu-
daginn milli jóla og nýárs verður
messa í Betel, kl. 9.30 f.h.; í kirkju
Árnessafnaðar kl. 2 e. h. og í
kirkju Gimli safnaðar kl. 8 e. h.
sama dag. Séra Jóhann prédikar
við allar messumar.
Þegar getið var um kveðju-
skeyti, er send voru Víkursöfnuði
í sambandi við fimtíu ára afmæl-
ishátíðina í haust, láðist því mið-
ur að geta þess, að slík kveðju- og
heillaóska-skeyti bárust líka frá
Mrs. Guðrúnu Bergmann og
Mr. og Mrs. Thorsteinn Thorlaks-
son í Winnipelg, og Mr. Bjarna
Dalsted, Backoo, N. Dak. Skeyti
Mrs. Bergmann var stílað bæði
til Gardar- og Víkursafnaðar.
Þótti söfnuðunum mjög vænt um
þessi skeyti, þó enn meiri ánægja
hefði verið að þetta fólk, sem svo
mikið hafði komið við sögu safn-
aðanna á fyrri árum, hefði 'getað
verið viðstatt hátíðarhöldin. Og
hefði víst svo verið, ef veðrið hefði
ekki spilzt svo mjög á þeim tíma.
Fyrir þessi skeyti er nú þakkað
innilega og beðið velvirðingar á
drættinum að mnnast þei*ra.
Framkvæmdarnefnd “Fálkanna”

Ari G. Magnússon, forseti; Bill Goodman, vara-forseti; Carl Thorlaksson, féhirðir; Ben. Ólafsson, skrifari; ISsbj. Eggertson, varaskr.
Hvað' hafa. “Fálkarnir” aðhafst?
íþróttafélagið “Fálkarnir” var stofnsett í febrúar mánuöi siðastliðinn vetur. Hvað hefir það aðhafst, og hverju hefir það komið til
leiðar? Þessar og þvílíkar spurningar heyrast oft, og vil eg nú leitast við að svara þeim í sem stystu máli. Fyrst og fremst var félagsskapur
þessi stofnaður af fáum mönnum, er áhuga báru fyrir íþróttum og íþrótta iðkun, og fasta trú höfðu á því að slíkur félagsskapur gæti þrifist
meðal Islendinga.—Með fáum íþrótta nemendum réðist félagsskapur þessi í að leigja sal í Goodtemplara húsinu á Sargent Ave.. Von
bráðar bættist við meðlimatöluna, þangað til nú að meðlimir félagsins teljast um eða yfir 200; það er þá fyrsti árangurinn af s'tarfinu.—
Þessir meðlimir stunda og ýrúsar íþróttir svo sem íslenzka glímu undir tilsögn B. Ólafssonar; enska og rómverska glímu undir tilsögn
Péturs Sigurðssonar; þá er fimleika flokkur unglinga undir stjórn Thomas Swan, og pyramid byggingar fyrir eldri og yngri nemendur
undir tilsögn R. Ackland; hnefaleikar undir tilsögn Paul Fredrickson. Ennfremur leigir félagið skautasvell við Wesley College, og æfa sig
þar fjórir flokkar hockey-leikara, um 40 ungir menn, og höfum vér mikla trú á framtíð þeirra í þeirri íþrótt.—Svo má geta þess að félagið
hefir haldið samkomu og íþróttasýningar við og við, ein slií íþróttasýning er nú í aðsigi, bráðlega eftir hátíðirnar. Þó þetta starf “Fálk-
anna,” sem að ofan er greint virðist máske í fljótu bragði ekki mjög tilkomumikið, þá held eg að flestir sanngjarnir menn muni kannast
við að nokkuð hefir unnist á. Það er því ósk mín sem forseti þessa íélags, og í nafni félagsins sem heildar, að Islendingar ljái félagi jíessu
allan þann stuðning, er þeir frekast mega. ARI G. MAGNÚSSON, forseti.