Lögberg - 07.05.1931, Blaðsíða 1

PHONE: 86 311
Seven Lines
l' cot'
d V$r
U g&J*0*9
itca
For
Service
and Satisfaction
ef a.
Fréttabréf úr Axarfirði
20. marz 1931.
Hér ber fátt til tíðinda, eins og
eðilegt er, í jafn fámennu, strjál-
bygðu og afskektu héraði Vegna
hins erfiða tíðarfars í vetur, hef-
ir einnig lítið verið um samgöng-
’jr í vetur og mannfundi. Eins og
aður var um getið, var vond tíð
bér í október, og nóvembermán-
uður mátti kallast mjölg harður.
Létt tíð var í des., en á milli há-
i-iða spiltist tíðtn og gerði hag-
ieysur að kalla víðast .hvar. Síð-
an hefir búfé verið á gjöf að
nrestu, sökum veðurvonzku, svella
°g áfreða, og er slíkt fremur fá-
gætt hér til lengdar, því hér er
gðð útibeit í flestum vetrum.
Snjóþyngsli hafa oft verið meiri
en í vetur. — Hvergi heyrist þó
getið um fóðurskort, því að hér
unr slóðir munu flestir bændur
bafa verið vel birgir af heyjum,
er veturinn gekk í garð.
Síðan um áramót hafa dáið
trjú gamalmenni í héraðinu.
Annars hefir heilsufar verið gott.
Um stærri viðburði er fátt að
®egja, því að þess hefir áður ver-
’ð getið, að prestssetrið Skinna-
staðir brann til kaldra kola
sunnudaginn fyrstan í Góu. Var
bar allmiklu bjargað, en mikið
skemdust nýir og vandaðir hús-
r^unir prestshjónanna, en þetta
er þeirra fyrsta búskaparár á
staðnum. Eigi er lengra síðan en
v°rið 1928, að bæjarbruni varð
bér í sveit. Brann þá stórbýlið
Sandfellshagi til kaldra kola.
^á hefir og verið skýrt frá bótn-
Vurpungsstrandinu við’ Leirhöfn
b- 1. marz. Þessi nýstrandaði
brezki botnvörpungur er nú að
mestu horfinn í sjó niður, eftir
nokkru hafði verið bjargað úr
b°num af fiski og örlitlu af
^olum.
Hverskonar félagsstarfsemi og
‘Æinherjar” hefir sýnt sjónleik-
inn “Bjargið”, eftir S. Heiðdal,
en hann var hér kennari áður.
Aðsókn var mjög góð. — Kven-
félagið hélt 25 ára afmæli sitt
hátíðlegt með samkomu þ. 12.
þ. m. Félagið er í þrem deild-
um, Fjalla- Hofs og Vopnafjarð-
ardeild. Hefir Hofsdeildin kom-
ið sér upp samkomuhúsi á Hofi
og heldur þar samkomur sínar.
Nú er kvenfélagið að æfa sjón-
leik (“Tengdapabbi”) og ætlar að
sýna hann 2— 3 sinnum.—Vísir.
Skaftafellssýslu 19. marz.
Vetur lagðist að með fyrra
móti. Þó héldust hagar fram í
desember og á beitarjörðum alt
fram að Þorra. Síðan hefir verið
stöðugt gefið um alla sýsluna,
þar til nú, að allstaðar eru komn-
ir hagar og fénaður víða farinn
að létta á og sumstaðar kominn
af gjöf (fullorðið fé). Oftast
hefir verið fremur snjólétt, en
svell og áfreðar hulið alla jörð,
klaki með meira móti í jörð. Hey-
birgðir munu vjíðast nægar að
vöxtum, en heyin frá síðasta
sumri afar rýr og hrakin,, sér-
staklega úthey. Allflestir hafa
gefið fóðurbætir, lýsi, síld, síld-
armjöl og rúmjöl, og mun það
tryggja sæmilega afkomu fénað-
arins. Allmikið var pantað hing-
að af rúgmjöli, sem flutt verður
hingað við tækifæri, en mun varla
koma til, að það verði notað neitt
að ráði, ef tíð fer batnandi úr
þessu. Gömul hey voru víða all-
mikil og voru í góðri verkun. —
Heilsufar fénaðar hefir verið
gott og betra en undanfarin ár.
Bráðapest byrjaði að vísu all-
snemma og voru sumir búnir að
að missa talsvert af lömbum,
þegar slátrun byrjaði, en eftir
að búið var að bólusetja tók al-
veg fyrir hana hjá öllum þeim,
sem notuðu hið íslenzka bólu-
efni, en hið danska virtist lítið
MISS ALLIE OL^FSON.
Þessi unga og efnilega stúlka,
er dóttir Mr. og Mrs. O. K. 01-
afson, að Edinburg, N\orth Da-
kota. — Miss Olafson lauk prófi
þann 19. marz síðastliðinn, B. Sc.
Course í hjúkrunarfræði við ríkis-
háskólann í Minnesota, með hárri
fyrstu einkunn, og starfar nú við
Almenna sjúkrahúsið í Minne-
apolis. Miss Olafson er ein af
fimm börnum hinna merku Olafr
son’s hjóna, er öll hafa gengið
háskólaveg.
»«.«»»41, hafa a» me.ta legiS f*" hiáj2"“ «”• »
niðri í vetur, en ef að vanda læt-
Ur, verður meira um mannfundi
Uni páskaleytið, því að þá eru
venjulega haldnir aðalfundir allra
neiztu félaga héraðsins og stofn-
aiia. Mun sagt frá fundum þess-
Urn síðar, þegar þeir eru af-
staðnir.
Leikstarfsemi er nokkur á
Hópaskeri, og er þar einkum einn
ieikari, sem ber Jþá starfsemi
uPpi Er það Sigmar Benjamíns-
Snn frá Katastöðum. Þar er og
dágott hús til leiksýninga. í Ax-
arfirði hefir að eins ein samkoma
v®rið haldin í hinu nýbygða skóla-
núsi þar f sambandi við það,
®eni að framan er getið, má drepa
a bað, að þrjú ungmenni frá
^épaskeri, ep ætluðu ajð sækja
Paiigað, viltust á leiðinni, og lágu
ubi um nóttina, en komust þó ó-
sifeind til bæja með morgni, og
jnátti það hepni heita. Hafði ver-
’é óskað eftir þeim á samkomuna
Ul að leika á hljóðfæri.
_Hér bera landsmálin lítið á
^órna, sem annarsstaðar þar sem
fáment er og strjálbygt. Venju-
ie?a hefir þó verið haldinn einn
iandsmálafundur um jólaileytið,
®n í vetur fórst hann fyrir vegna
áhugaleysis. Þó er lítilsháttar
^arið að ræða um væntanlega
rrambjóðendur til þings, en alt
mun óráðið enn í því efni. Hafa
Verið tilnefndir sem líklegastir
beir Benedikt Sveinsson alþingis-
jPaður, Björn Kristjánsson fram-
^yæmdarstjóri á Kópaskeri og
. Guðmundsson ritstjóri. Eng-
ln Prófkosning hefir farið fram
°? er því mjög óvíst hver hafi
^est fylgi. -Heyrst hefir, að
Henjamín Sigvaldason fari fram
af hálfu jafnaðarmann, en Jón
nðmundsson skáld f hálfu sjálf-
sf®ðismanna. Ekkert verður þó
Urn þetta fullyrt að svo stöddu.
■^ér eru samgöngumálin helzta
Hmræðuefni manna, næst tíðar-
arinu. Eru vegir hér innanhér-
ans afar illir og ógreiðfærir og
ara illa með .bifreiðirnar. Vænta
menn þesg fastlega, að unnið
erei að því á komanda sumri,
í t’jóðvegina frá Fjöllum
Kelduhverfi og að Brunnárbrú,
ein er þvínær ófær oft og tíðum
is +Sumrillu- Pá er og símaleys-
afs r - miiíiiia haga. Þrá allir mjög
bv' r ^ætt úr þessu hið bráðasta,
, 1 ilfli sanngirni er í því, að af-
i e fu héruðin séu í það óendan-
ga látin verða út undan. —
— Vísir.
Þorri
Samur
Vopnafirði, 23. marz.
var kaldur, all-snjóa-
vilf og tejafafrekur. í fyrri
jör« *°m Hlákubloti og kom þá
eru S-Umstaðar f sveitinni, en nú
og ifSlfeld norðvestan stórviðri
jje;,mur jórð ekki að notum. —
lagslíf-*r er yfirieitt gott. Fé-
anw ’0. má Leita fjörugt, eink-
Ka 1 borpinu. íþróttafélagið
uðu það. — “Hvanneyrarveikin
hefir gert vart við sig á þremur
eða fjórum stöðum og var þar
allstaðar vothey, nema á einum
bæ, þar var ánum gefið mjög
myglað og illa verkað hey. 2—3
kindur drápust á hverjum bæ.
Samgöngur hafa jafnan verið
Skaftfellingum erfiðar og þótt
mikið hafi breyzt til batnaðar
bæði á sjó og landi, vantar þó enn
mikið á, að viðunandi sé. Sam-
göngur á sjó verða aldrei full-
nægjandi vegna hafnleysis. Það
verður því eina úrlausnin, að
bæta svo vegina, að landveg
verði örugt samband við Reykja-
vík, en fyr en búið er að brúa
vötnin í Rangárvallasýslu, verð-
ur sú leið jafnan óábyggileg og
háð þeim annmörkum, sem útiloka
algerlega alla þungavöru eða ný-
metisflutning þá leið.
Jarðabætur hafa verið unnar
hér allmiklar hin síðayi ár, eink-
um túnbætur og byggingar á-
burðarhúsa. Á flestum jörðum
í Mýrdal eru tún orðin vel slétt
og víða véltæk að meira eða
minna leyti, enda eru nú sláttu-
vélar komnar á flesta bæi. —
Dráttarvél (“Fordson”) keyptu
búnaðarfélög Mýrdalsins síðast-
liðið vor. Var unnið með henni
mestan hluta vors, en gekk frem-
ur stirðlega, og mun sú vinna
ekki svara kostnaði. Orsakir mis-
takanna verða ekki raktar hér,
en vonandi gengur betur næst,
þegar þekking og reynsla vísar
leiðina.
Félagslíf hefir verið með daof-
ara móti í vetur. í Vík er mál-
fundafélag, sem starfað hefir um
30, ár o!g komið mörgum góðum
málum áleiðis. í því félagi hefir
enginn fundur verið haldinn í vet-
ur. Þar er einnig Goodtemplara-
stúka, en hefir lítið starfað, en þess
hefði þó verið nokkur þörf. Hins
vegar hefir verið mikið um dans-
skemtanir ut og au.stur og unga
fólkinu verið léttur fóturinn, en
nú er alt dottið í dúnalogn, allir
farnir til sjávarins. Þeir sem
heima sitja, hafa notið uppbótar
fáémennisins, nfl.útvarpsins. út-
varpsviðtökutæki eru komin á
marga bæi, en þeir, sem enn hafa
ekki aflað sér þeirra, hlýða marg-
ir á hjá nágrönnum sínum.
Deildarrjómabú hélt aðalfund
sinn þ. 15. þ. m. Tekjur búsins
voru rúmar 14 þús. kr. Reksturs-
kostnaður 3,300 kr., útborgað til
félagsmanna kr. 3.10 fyrir kíló
smjörs, framleiðsla 7,064 pund,
starfsemi Í3 vikur. Bústýra Si'g-
urbjörg Jónsdóttir, barnakennari
í Reykjavík. Úr stjórninni gekk
gjaldkeri búsins, Magnús Finn-
bogason í Reynisdal, en var end-
urkosinn í einu hljóði. Búið
hefir nú starfað í 27 ár. Félags-
menn.eru 52.
Fjárhagsástæður manna hafa
mikið batnað síðastl. jþrjú ár.
Skuldir allmikið minkað, fénað-
íslendingar skara fram
úr í íþróttum
Árni Jóihannesson og Paul
Frederickson, tveir ungir, ís-
lenzkir ílþróttamenn, báru
frægðarorð af hólmi í íþrótta-
samkepni, sem háð var hér í
borginni í vikunni sem leið.
Samkepnin, þar ' sem þessir
tveir mfenn sköruðu fram úr,
var hnefaleikur og sigruðu þeir
þar alla keppinauta. Báðir
eru þessir menn Winnipegbú-
ar og mun annar þeirra að
minsta kosti, tilheyra íslenzka
íþróttafélaginu Fálkanum.
íþrótta samkepni sú, s'em hér
er um að ræða, var fyrir alla
Canada. Eins og menn vita,
er aöallega farið eftir stærð
og þyngd, þegar menn þreyta
með sér hnefaleik. Keppinaut-
arnir verða að vera álíka
þungir. Báðir þessir íþrótta-
menn eru ungir menn og létt-
ir, Árni Jóhannesson, “feath-
erweight”, 126 pd., og Paul
Frederickson, “lightweight,’,
133 pd. /
Áfengissalan í Quebec
Vínsölunefndin í Quebec hefir
nú starfað í tíu ár, eða síðan 1.
maí 1921, og hefir hún haft um-
sjón með allri áfengissölu í fylk-
inu síðan. Á þessu tímabili hef-*
ir nefndin selt áfengi fyrir
$192,832,398, en tekjur fylkis-
stjórnarinnar 'af áfengissölunni
hafa numið $54,020,198.
Stamp nefndin
Skýrsla nefndarinnar er nú
komin til Bennetts forsætisráð-
herra fyrir nokkrum dögum, en
ekki hefir hún verið birt enn.
Það vita menn þó, að nefndin
lítur svo á, að fyrir fram kaup á
hveiti og öðrum korntegundum
(trading in grain futures), sé til
halgsmuna fyrir framleiðandann,
en mælir með að einhverjar regl-
ur séu settar fyrir þeirri verzlun.
Nefndarmennirnir eru allír á
einu máli.
Hr. Aðalsteinn Kristjánsson
rithöfundur, er nýlega kominn til
borgarinnar, sunnan úr Califor-
níuríki, þar sem hann hefir dval-
ið um all-langt skeið, lengst af
tímanum að Long Beach.
Aðalsteinn er hamhleypa hin
mesta við ritstörf, og gefur út
hverja bókina á fætur annarí.
Nýjasta bók hans heitir “In The
Starlight”, prentuð hjá Colum-
bia Press, Ltd., sérlega vönduð
að frágangi.
í bók þessari er naglinn víða
hittur á höfuðið, margt vel at-
hu!gað og margt smellið.
J. T. Thorson, K.C., hefir ritað
ítarlegan formála að bókinni.
Kröfugangan 1. maí
Það var mikið um það talað og
því ,spáð af mörgum, að vand-
ræði mikil' og kannske bardagar
og kannske blóðsúthellingar
mundu hljótast af kröfugön!gu
kommúnistanna í Winnipeg hinn
1. þ.m. En þetta fór alt á ann-
an veg, og gangan fór fram með
kyrð og spekt að heita mátti.
Engar meiðingar af neinu tagi.
Að vísu var lögreglan alstaðar
á verði, en hún þurfti ekki neinu
valdi eða afli að beita. Fólkið,
sem þátt tók í göngunni ,var
margt, en þó líklega ekki eins
margt eins og 15. apríl. Æði
margt af því voru konur og börn.
Gengið var frá William Ave.
suður Main St., vestur Portage
Ave., suður Edmonton St., aust-
ur Graham Ave. og svo norður
Main St. til William Ave. Ræð-
ur margar héldu kommúnistafor-
inkjarnir, bæði áður en gangan
var hafin og eins að henni af-
staðinni. Lögreglan hafði leyft
þessa kröfugöngu og hún fór fram
að kveldinu; byrjaði lítið fyrir
klukkan 8.
Nautgripasala til Englands
pað lítur út fyrir, að sala á
nautgripum frá Canada til Eng-
lands, fari heldur vaxandi. í
vikunni sem leið voru 442 gripir
sendir til Englands frá Montreal.
Gert er ráð fyrir, að senda eina
sjö skipsfarma í Maí og júní.
Um fjögur hundruð nalutgripir
eur í hverjum skipsfarmi.
ur heldur aukist, allmikið lagt í
byggingar, vélar og ýmislegt
fleira, sem að gagni má verða.
Kaupfélag Skaftfellinga hafði
um áramótin ’30 minkað
skuldir sínar um nálægt 200
þús. kr. Er mikill hugur í bænd-
um að efla félagið og koma því
sem fyrst á öruggan grundvöll,
enda sýnir framannefnd skulda-
lækkun bezt hug manna í þessu
efni.
Að síðustu vil ég færa hinum
mörgu mentamönnum Reykjavík-
ur kærar þakkir okkar. Skaftfell-
inga fyrir allan þann mikla og
margvíslega fróðieik, er þeir
hafa látið oss í té í vetur gegnum
útvarpið. M. F.
—Vísir.
Skattar í Winnipeg
hækkaðir
Það var ekki búist við því, að
bæjarskatturinn í Winnipeg yrði
hækkaður í þetta sinn. en sú varð
þó raunin á. Meiri hluti bæjar-
stjórnarinnar hefir samþykt, að
þetta árið skuli hann vera 34 %
mills, en var í fyrra 33% mills.
Þetta þýðir, að skattgjaldendur
greiða einum dollara meira af
hverju þúsundi virðingarverðs
fasteigna sinna. Er nú þessi
skattur eins hár eins og lög
leyfa, og verður því að breyta
lögunum til þess að hægt sé að
hækka hann meira. útgjöld bæj-
arins eru áætluð $10,052,356.53,
en þrátt fyrir þessa skatthækkun
er búist við tekjuhalla, sein nem-
ur $210,390. Hvernig fram úr
því verður ráðið, er enn óá-
kveðið.
BJÖRGVIN GUÐMUNDSSON,
A. R. C. M.
Samkvæmt tilkynningu frá ís-
landi, h’efir hr. Björgvin Guð-
mundsson tónskáld, fengið veit-
ingu Tyrir söngkennaraembætti
við mentaskólann á Akureyri, og
flytur heim í næstkomandi ágúst-
mánuði. Hinir mörgu vinir Björg
málum þingsins yrði að eins fá-
um lokið, en þingtíminn eigi að
síður myndi dragast mjög úr
hófi fram, en hins vegar mætti
hafa full not af störfum þessa
þings á mörgum sviðum á nýju
þingi síðar á árinu;
par eð kjörtímabil er nálega
liðið, og senn liðin fjögur ár,
síðan þjóðin hefir haft tækifæri
til að láta vilja sinn koma fram
við almennar kosningar,
Þá þykir, að öllu þessu athug-
uðu stjórnarskipulega rétt og í
fylsta samræmi við reglur í öðr-
um þingræðislöndum, að leita
dómsúrskurðar þjóðarinnar, með
því að áfrýja nú þegar þeim mál-
um, sem milli bera hinna pólit-
isku flokka, til dómstóls kjósend-
anna í landinu, og efna til nýrra
kosninga.
Skal það tekið fram, að frá
4>essum degi og til kosninganna
Iítur stjórnin á aðstöðu sína sem
stjórnar sem starfar til bráða-
birgða
ugt er orðið um úrslit hinna nýju|
kosninga, mun Alþingi stefnt til
nýs fundar í samráði við formenn
andstöðuflokkanna.
í samræmi við alt það, sem nú
SÉRA
HJÖRTUR J.
DÁINN.
LEÓ
. . Hann andaðist að heimili sínu,
Lundar, Man., á þriðjudagsmorg-
uninn í þessari viku, hinn 5. maí,
56 ára að aldri, fæddur 6. jan-
úar 1875. Með foreldrum sínum,
Jónasi Leó og konu hans, mun
hann hafa komið um fermingar-
hópi Vestur-íslendinga, en fagna ráðuneytisins hálfu bor^ið fram|
Flugslys við Brandon
Tveir ungir menn fórust í flug-
slysi við Bhandon, Man., hinn
29. f. m. Þeir hétu William Clark,
frá Brandon, 21 árs að aldri, og
William Britten, 27 ára, frá Wa-
wanesa. Þeir voru á leið frá Wa-
wanesa til Brandon og voru rétt
að segja komnir þangað sem þeir
ætluðu að lenda, þegar flugvél-
in sprakk og kviknaði í henni um
leið. Var flugvélin þá rsvo sem
fimm hundruð fet uppi í loftinu.
Þegar hún kom niður, voru
mennirnir báðir dánir. Báðir
voru þeir æfðir flugmenn.
Vinna byrjuð í Churchill
Tvö hundruð verkamenn lö!gðu
af stað frá Winnipeg á föstudag-
inn í síðustu viku, áleiðis til
Churchill. Er búist við að þeir
hafi þar stöðuga vinnu í sumar
við hafnargerðina og hina miklu
kornhlöðu, sem þar er verið að
byggja. Hundrað tuttugu og fimm
verkamenn bættust við í hópinn,
þegar járnbrautarlestin, sem þeir
fóru með komu til The Pas. All
margir verkamenn eru líka farn-
ir til Flin Flon og vinna þar að
járnbrautavinnu í sumar.
Hveitisáningin
í Manitoba er nú langt komið
að sá hveiti og hefir það gengið
fljótar en í fyrra. í Saskatche-
wan og Alberta má líka heita að
sáning hafi gengið vel til þessa,
þó hún sé þar ekki alveg eins
langt komin. Á nokkrum stöðum
hefir verið of þurt og vindasamt
og mun það hafa gert töluverðan
skaða, moldin fokið, sumstaðar
eftir að búið var að sá. Búist er
við að ekki verði sáð alveg eins
miklu hveiti í Vestur-Canada á
þessu vori, eins og vanalega, en
haldið er þó, að þar verði ekki
mjög mikill munur á.
jafnframt yfir þeirri verðugu
viðurkenningu, er honum með
þessari embæftisveitingu^ hefir
falllið í skaut.
Frá*stjórnmálunum
!á Islandi
Vafalaust hafa margir beðið
með óþreyju eftir nánari upplýs-
ingum af stjórnarfarinu heima á
Fróni, en þeim, sem við hend-
ina voru fram að þessu. Og
þótt símskeyti það frá Frétta-
stofu íslands, er Lögberg birti í
vikunni sem leið, varpaði óneit-
anlega nokkru ljósi á málið, þá
er slíkt samt sem áður engan
veginn fullnægjandi.
Af upplýsingum þeim úr blöð-
unum að heiman, er hér fara á
eftir, kemur það í ljós, að van-
traustsyfirlýsing sú á hendur
stjórninni, er yfir vofði, hlaut að
ná framgangi, ef til atkvæða hefði
komið, með því að Sjálfstæðis-
flokkurinn allur, ásamt þing-
mönnum Alþýðuflokksins, höll-
uðust á sömu sveif. Þetta játar
forsætisráðgjafi í skeyti sinu til
konungs. Fær hann því næst kon-
ungsleyfi til þess að rjúfa þing og
fyrirskipa almennar kosningar 12.
júní. Fjárlögin voru óafgreidd.
Sjálfstæðismenn og þingmenn
Alþýðuflokksins, bera mál sitt upp
fyrir konungi, og telja með þing-
rofinu hafa verið framið skýlaust
stjórnarskrárbrot. Svar konungs
gegn mótmælum stjórnarandstæð-
inga, birtist hér líka, og má af því
ráða, að hann hefir ákveðið að
taka málið til nýrrar yfirvegunar.
þetta efni við H. H.
vins, sakna hans að sjálfsögðu úr j hefir verið fram tekið hefi ég að dur tn þegga Iandg yar hjá
þeim til fullorðinsára í Nyja Is-
landi og Selkirk. Háskólanám
stundaði hann í Winnipeg, en guð-
fræðanám í Chicago. Prestvígður
2. maí 1909. Hefir hann lengst af
síðan verið þjónandi prestur með-
al íslendinga hér í landi og
tillögu um
konunginn.
í gærkvöldi veitti ég viðtöku,
símskeyti frá konun'gsritara um!
að konungur samdægurs hefðii
undirritað bréf, er svo hljóðar: I
Vér, Christian hinn tíundi, af ‘
guðs nað konungur íslands og
Danmerkur, Vinda og Gauta, her-}
eftirskilur konu og einn son a
. 01. ,, ttiííi j- ungum aldri. Mrs. Leð er dóttir
togi í Shesvik, Holtsetalandi, i ,, .,
c,., . 1. ,, , . T , , í Biorns Jonssonar, Churchbridge,
Stormæri, Þjettmerski, Laenborg
Boðskapur
einræðisst jórnarinnar
Þar eð borin hefir verið fram
í Sameinuðu Alþingi vautrausts
yfirlýsing til núverandi stjórnar,
flutt af hálfu Sjálfstæðisflokks-
ins og vafalaust við fyl'gi alls
þess flokks og hinsvegar er full-
víst og yfirlýst, að Jafnaðar-
mannaflokkurinn á Alþingi, sem
veitt hefir ríkisstjórninni hlut-
leysi til þessa þings, hefir nú
tekið ákvörðun um að greiða van-
traustsyfirlýsingu atkvæði, þá er
það fyrirfram vitað, að van-
traustsyfirlýsingin nær sam-
þykki meirihluta Sameinaðs Al-
þingis;
Þar eð samvinna á víðtækara
sviði milli Jafnaðarmannaflokks-
ins og Sjálfstæðisflokksins verð-
ur að teljast í fullu ósamræmi
við Alþingiskosningarnar, er fram
fóru 9. júlí 1927 og ákváðu í aðal-
atriðum skipun núverandi þin'gs;
Þar eð það er þó fram komið,
að slík samvinna milli Jafnaðar-
mannaflokksins og Sjálfstæðis-
flokksins er þegar hafin, meðal
annars um það, að leiða í lög víð-
tækar breytingar á kjördæma-
skipun landsins;
Þar eð því annars vegar er yf-
irlýst í aðalmálgagni Jafnaðar-
mannaflokksins, að sá flokkur
muni hvorki istyðja Sjálfstæðis-
flokkinn til stjórnarmyndunar,
né veita honum hlutleysi til þess,
og af því er ljóst, að þessir tveir
flokkar geta nú ekki myndað
pólitiska stjórn, og hins vegar er
því yfirlýst af þingmanni úr mið-
stjórn Sjálfistæðisflokksins á
fundi í Neðri Deild Álþingis í
!gær, að það væri með öllu óráð-
ið, hvað við tæki eftir samþykt
vantraustsyf irlýsingarinnar;
Þar eða telja má fullvíst, að
mesta truflun yrði á störfum
þingsins, vegna samþyktar van-
traustsyfirlýsingar, þannig,
og Aldinborg, Gjörum kunnugt:
Með því að forsætisráðherra af
hálfu ráðuneytis Vors þegnlega
hefir borið upp fyrir oss tillögu
um, að rjúfa Alþingi, það sem
nú er, og þar sem Vér höfum í
dag allramildilegast ifallist á
tillögu þessa, þá bjóðum Vér og
skipum fyrir á þessa leið:
Alþingi það, sem nú er, er rof-
ið. Eftir þessu eiga allir hlut-
aðeigendur sér þegnlega að
hegða.
Gjört á Chrborg 13. apríl 1931.
Undir Vor konunglefea hönd og
innsigli.
Christian R.
Tryggvi Þórhallsson.
Vér, Christian hinn tíundi, af
guðs náð konungur íslands og
Danmerkur, Vinda og Gauta, her-
togi í Sljesvík, Holtsetalandi.
Stórmæri, Þjettmerski, Láenborg
og Aldenborg, Gjörum kunnugt:
Með því að Vér höfum með
opnu bréfi da’gsettu í dag, rofið
Alþingi sem nú er, þá er það
allramildilegastur vilji (Vor að
nýjar almennar kosningar til Al-
þingis skuli fara fram 12. júní
næstkomandi.
Fyrir því bjóðum Vér og skip-
um svo fyrir, að almennar óhlut-
bundnar kosningar til Alþingis
skuli fara fram nefndan dag.
Eftir þessu eiga allir hlutað-
eigendur sér þegnleiga að hegða.
13. apríl 1931.
Undir Vor konunglega hönd
og innsigli.
Christian R.
Með dauða séra Hjartar J. Leó,
er mikið skarð höggvið í hóp
Vestur-íslendin!ga. Með honum
hafa þeir mist afburða gáfumann,
I ágætan prest og kennara, og
| góðan dreng.
þess hefir notað hið opna bréf
Yðar Hátignar til þess að láta
Alþingi hættá störfum og með
því farið í bága við stjórnar-
skrána ög þingræðisreglur, mun
nægileg samvinna milli þessa
ráðuneytis og Alþingis ekki geta
átt sér stað. Teljum vér oss því
skylt að skýra Yðar Hátign frá
því, til þess að vernda þingræð-
ið og stjórnarskrána, að þing-
meirihluti er við því búinn að
benda Yðar Hátign á þin!græðis-
lega leið til myndunar nýs ráðu-
neytis.
Afrit af þessu ávarpi til Yðar
Hátignar höfum vér samtímis
sent forsætisráðherra Tryggva
Þórhallssyni.
Alþingi, Reykjavík,
16. apríl 1931.
Allraþegnlegast,
Jón Þorláksson. Einar Jónsson.
H. Steinsson. Jóhann Þ. Jósefs-
son Jón Auðun Jónsson, Jón
Sigurðsson. Magnús Jónsson.
Pétur Magnússon. Sig. Eggeps.
Björn Kristjánsson. Guðrún
Lárusdóttir.^ Hákon Kristófers-
son. Jóh. Jóhannesson. Jón ól-
afsson. Magnús iGuðmundsson.
Ólafur Thors. Pétur Ottesen
Tryggvi Þórhalsson.
Avarp
Til konungs!
Vér undirritaðir 17 alþingis-
menn í Sjálfstæðisflokki leyfum
oss allraþegnlelgast að vekja at-
hygli Yðar Hátignar á því:
að, samkvæmt 18. grein stjórn-
arskrár konungsríkisins fslands
má eigi slíta Alþingi fyr en fjár-
lög eru samþykt,
að, til þess að opið bréf Yðar
Hátignar, útgefið 13. þ. m., um
að Alþingi það, er nú situr, skuli
rofið, brjóti eigi á móti nefndu
ákvæði stjórnarskrárinnar, verð-
ur að skilja ákvæði þess um þing-
rofið svo, að það komi ei'gi til
verkunar fyr en frá þelm degi,
í fyrsta lagi, er fjárlagafrum-
varpið hefir fengið endanlega af-
greiðslu á þinginu, en slíkur
skilningur er mögulegur af því,
að hið opna bréf tilkynnir eigi,
frá hvaða degi þingið sé rofið.
að þessi flokkur télur því
stjóriskipulega nauðsyn að halda
áfram störfum Alþingis, þar til
afgreiðslu fjárlaga er lokið.
Vill því þessi þingflokkur beið-
ast þess, að stjórn Yðar Hátign-
ar gefi út opið bréf þess efnis,
að skilja beti ákvæðið um þing-
rof í opnu bréfi 13. þ. m. þannig,
að þingrofið verki frá þeim tíma
er afgreiðslu fjárlaga er lokið,
eða frá því deginum fyrir kjör-
daginn. Mun Alþingi þá geta
lokið nauðsynlegum störfum.
En þar sem núverandi forsæt-
isráðherra Tryggvi pórhallsson
og ráðuneyti hans er í andstöðu
að við meirihluta Alþingis, og auk
Alþýðuflokkurinn hefir sent
konungi eftirfarandi áskorun:
Vér undirritaðir fimm alþing-
ismenn, sem erum í Alþýðuflokkn-
um, skorum á konung, sem sam-
kvæmt stjórnarskránni er æðsta
framkvæmdavald íslenzka ríkis-
ins, að veita ráðuneyti Tryggva
Þórhallssonar lausn þegar í stað
og skipa nýtt ráðuneyti við meiri
hluta Alþingis og fresta fram-
kvæmd þingrofs, svo að unt verði
að ljúka afgreiðslu nauðsynja-
mála, svo sem lögum til að tryggja
atvinnu skilyrði landsmanna,
stjórnskipulaga breytingum og
fjárlögum, en samkvæmt 18.
grein stjórnarskrár konungsrík-
isins íslands, má eigi slíta þing-
inu, fyr en fjárlög eru samþykt.
Oss er kunnugt um, að meiri-
hluti þingmanna, sem kjörnir
voru af miklum meiri hluta kjós-
enda í landinu, eru í fullkominni
andstöðu við núverandi stjórn,
og er þingmeirihlutinn við því
búinn, að benda nú þegar í stað
á þingræðilega leið til myndun-
ar nýs ráðuneytis.
Jón Baldvinsson.
Héðinn Valdimarsson.
Haraldur Guðmundsson.
Sigurjón Á. Ólafsson.
Erlingur Friðjónsson.
SVAR KONUNGS.
Konungur hefir í dag svarað
fyrirspurn þingflokkanna á þá
leið, að hann hafi bygt þingrof-
ið á 20. gr. stjórnarskrárinnar,
en hafi nú símað forsætisráð-
herra og beðið hann skýringa á
málavöxtum, og muni, að þeim
fengnum, svara flokkunum
nánar.
—Vísir, 17. apríl.