Lögberg - 09.07.1931, Blaðsíða 4

Bls. 4.
LÖGBERG, FIMTUDAGINN 9. JÚLl 1931.
Högtierg
Gefið út hvern fimtudag af
THE COLUMBIA PRESS, LTD.,
Cor. Sargent Ave. og Toronto St.
Winnipeg, Manitoba.
Talsímar: 86 327 og 86 328
Einar P. Jónsson, Editor
Utanáskrift blaSsins: , .
The Columbia Press, Ltd., Box 3172
Winnipeg, Man.
Utanáskrift ritstjórans:
Editor Lbgberg, Box 3172, Winnipeg, Man.
Verð $3.00 um árið. Borgist fyrirfram.
The ‘‘Lögberg" is printed and published by
The Columbia Press, Limited,
695 Sargent Ave., Winnipeg, Manitoba.
Frumbyggjarnir í Argyle
Ræda, flutt að Grund, í tilefni af 50 ára afmæli
Argyle-bygðar, af séra Birni B. Jónssyni, D.D.
-------------------->—>
Það er upphaf Argyle-bygðar, að árið 1880
festa átta Islendingar sér þar bújarðir að lög-
um. En næsta ár, 1881, fyrir réttum 50 árum,
flytja sumir þessir fyrstu landnemar og nokkr-
ir aðrir til landnámsins og setjast að.
Þessir frumlbyggjar Argyle-sveitar komu
allir frá Nýja Islandi- Landnám hófst, svo
sem kunnugt er, í Nýja íslandi árið 1875. Höfðu
þeir, er fyrstir bygðu Argyle, flestir komið til
N. Islands árin 1975 og 1876. Þau hin fyrstu
ár í N. Islandi gengu margvíslegar hörmung-
ar yfir nýbygðina, svo margir þeir, er þangað
höfðu leitað, fýstust burt. Utflutningur það-
an hófst 187(8, og það ár og hið næsta á eftir
fluttu all-margir til N. Dakota og reistu bygð
í Pembina County. Annarr hópur Ný-íslendinga
leitaði fyrir sér suður 0g vestur til þess óbygða
héraðs, sem nú heitir Municipality of Argyle.
1 ágúst-mánuði 1880 lögðu á stað frá Nýja
Islandi sunnanverðu í landkönnunarferð, þeir
Sigurður Christopherson og Kristján Johnson.
Fóru þeir fyrst sem leið lá til Winnipeg og
þaðan á bát suður Rauðá til Emerson. Þaðan
fóru þeir fótgangandi vestur til Pilot Mound-
Þar hittu þeir fyrir vin í stað, þar sem var
enskur maður, Everett Parsonage að nafni,
Hafði hann áður dvalið um hríð í N. Islapdi
og var mönnum þar að góðu kunnur. Áttu
landnemar hjá honum góða bækistöð. Alt þar
fyrir norðan var landið óbygt að mestu. Eft-
ir hvíld á Parsonage heimilinu, héldu þeir fé-
lagar norður 0g vestur í óbygðina, þar til þeir
komu að læk þeim, er hér er austan til í bygð-
inni. Þar hittu þeir fyrir sér tvo menn enska,
er þar lágu í tjaldi 0g voru að búa um sig á
þeim stöðvum. Voru það þeir Allan A. Esplin
og Griffeth Parrv, sem síðan bjuggu hér langqn
aldur innan um Islendinga. Fyrstur allra Is-
lendinga skrifaði Sigurður Christopherson sig
hér fyrir bújörð, bújörðinni Grund, þar sem
vér nú komum saman í dag eftir 50 ár. Athöfn
sú fór fram á þeim stað, er Nelsonville var
nefndur, en þar var útibú frá land'búnaðar-
skrifstofu Canadastjórnar. Þá festi sér og
land Kristján Johnson, svo og mágum sínum
tveim, bræðrunum Eyjólfi og Sigurjóni Snæ-
dal. Þá er þeir Sigurður og Kristján höfðu
kannað land á þessum stöðvum nokkra daga,
hurfu þeir aftur til Pilot Mound. Þaðan hélt
Kristján til Winnipeg og1 dvaldist þar unz
hann fluttist á bújörð sína 1883. Sigurður
Christopherson sneri til baka frá Pilot Mound
norður til landnámsins, og hafði nú orf og ljá
á öxl sér. Gekk hann unz hann kom aftur til
þeirra tjaldbúanna ensku við lækinn. Settist
hann að hjá þeim og tók að heyja. Kom hann
þar saman með hand-afla sínum all-miklum
heyjum, og kom það síðar að góðu liði. Síðan
hélt Sigurður heim til fjölskyldu sinnar í N.
Islandi.
1 septembermánuði þetta sama sumar
(1880) komu þeir Skapti Arason og William
Taylor, tengdafaðir Sig. Christophersonar, í
landnáms erindum á þessar stöðvar- Komu
þeir fótgangandi frá N. Islandi. Þeir festu sér
báðir lönd, og’ hurfu svo aftur til N. Islands.
Enn um haustið komu þeir til landnámsins,
Halldór Amason og Friðbjörn Friðriksson.
Höfðu þeir verið sendir af John Taylor, um-
boðsmanni Canada-stjórnar á Gimli, með naut-
gripi til Everett Parsonage í Pilot Mound.
Þar hittu þeir þá fyrir Skafta og Wm. Taylor
á heimleið þeirra. Héldu þeir Halldór og
Friðbjörn norður og skoðuðu sig um. Tóku
þeir báðir lönd, en svo að segja sinn á hvorum
hala veraldar, annar í suðaustri, en hinn í
norðvestri, miðað við bygðina nú. Þá festi og
Halldór lönd fyrir þá bræður sína, Skúla og
Guðmund Normann, o- fl. t
Allir landnámsmennirnir frá 1880 héldu
kyrru fyrir í Nýja íslandi fram á útmánuði
næsta vetur. Svo var það 15. d. marz-mánaðar
1881, að fyrsti útflytjenda hópurinn til Argyle
lagði á stað úr N. Islandi. í hópnum voru
þessir: Sigúrður Christopherson, en skildi í
bráð eftir konu sína og tvö 'börn; Guðmundur
Normann, en skildi og í bráð fjölskyldu sína
eftir; Skúli Árnason, með konu og þrjú böm;
Skafti Arason, með konu og tvö börn; Bjöm
Jónsson, með konu og fimm börn. Búslóð sína
og börn fluttu þessir menn á sleðum og beittu
uxum fyrir, og ráku nautpening með sér. Til
Winnipeg komst hópurinn 17. marz. Þar varð
Björn Jónsson og fjölskylda hans eftir fyrst
um sinn. Hinir héldu áfram og náðu loks til
landnáms síns 31. marz, Höfðu þá verið góð-
an hálfan mánuð á leiðinni og farið um tvö
hundrað mílur í vondum veðrum og ófærð-
Þeir Skafti Arason og Skúli Árnason höfðu
gert hús á sleðum sínum og höfðu í eldstæði.
Hús þau voru 10x6 fet að stær ð, og bjuggu þeir
r með f jölskyldum sínum í þeim fvrst um sinn eft-
ir er þeir komu á lönd sín, og hýstu jafnframt
oftsinnis ferðamenn, er komu í Iandaleit það
sumar. Sagt var, að oft hafi veiið þröng á
þingi í húsum þessum.
Seinna um vorið, í maí, komu og tóku sér
lönd, Björn Jónsson, Jón Landy, og þeir bræð-
ur Björn og Hólmkell Jósefssynir, svo og 01-
geir Friðriksson. En ekki fluttu þeir á lönd
sín fyr ‘en vorið eftir, nema Björn Jósefsson,
sem settist að sínu búi um haustið. Þetta sama
sumar fluttust til bygðarinnar, auk kvenna og
bama Sig. Chrisophersonar og Guðmundar
Normanns, þeir Þorsteinn Jónsson og Halldór
Árnason. Fyrsta veturinn (f81-’@2) voru sex
íslenzk býli í nýlendunni, þrjú í Vesturbygðinni
(Skafti Arason, Sig. Christopherson og Björn
Jósefsson) og þrjú í Asturbygðinni (Þorsteinn
Jónsson, Guðm. Normann og þeir bræður Hall-
dór og Skúli Árnasynir, sem áttu sambýli).
Margir bættust við í nýlenduna sumarið
1882 og eftir það árlega, unz land alt var num-
ið, og mun um 800 manns alls hafa sezt að í
bygðinni á fimm hinum fyrstu áram land-
I námsins.
Það er þessara frambyggja nýlendunnar,
sem mér er ætlað að minnast í dag- Það, sem
eg segi um þá og nýlendulífið hér hin fyrstu
ár, verður að mestu leyti bygt á endurminn-
ingum sjálfs mín frá þeirri tíð. Eg var þrett-
án ára unglingur, er eg fyrst kom í bygðina
og hér var æskuheimili mitt nokkur ár- Mér er í
fersku minni enn það flest, sem var og gerðist
í bygðinni á fyrstu landnámstíð.
Eg get ekki stilt mig um að minnast þess,
þá eg leit Argyle-bygð augum fyrsta sinn.
Foreldrar mínir 0g systkini höfðu komið ári
fyr en eg, 0g bjuggu nú í torfbæ austan til í
bygðinni. Eg kom hingað á vegum Friðbjöms
Friðrikssonar, er hann flutti hingað með fjöl-
skyldu sína í júní 1883. Komum við frá Bran-
don. Eg skildi við samferðafólkið á heimili
Friðbjörns, en þar bjó þá faðir hans, Friðrik
Jónsson. Gekk eg eftir ávísun Friðbjarnar
austur á leið með lítinn poka á baki. Óglevm-
anleg verður mér til dauðadags myndin, er bar
fyrir augun, er eg kom á hæðina vestan við
dalinn, þar sem nýbýlin í Austurbygðinni 'stóðu.
Þá sá eg heim að bjálkakofa Jósefs Bjömssonar
og torfbæ Jóns Ólafssonar á Brú, og mílu
sunnar sá eg standa torfbæ föður míns. Eg
stóð lengi á hæðinni- Fegurð bygðarinnar
gagntók hjarta mitt, og sú hrifning fór um
huga minn, að eg get því aldrei gleymt. Og
einkennilegt er það, að hvert sinn, sem eg kem
til Argyle, fæ eg ekki varist að minsta kosti
aðkenningar af samskonar hrifning.
Eg ætti víst að segja yður frá því, hvers
konar menn það voru, sem reistu hér í önd-
verðu bygð og bú. Lítilsháttar tilraun skal þá
og gerð til að lýsa þeim.
1. 1 fyrsta lagi vil eg það sagt hafa um
frumbyggjana, að þeir voru vonglaðir menn.
Þeir höfðu ekki fyr litið þetta nýja, blómlega,
brosandi hérað augum, en að í hjörtum þejrra
vaknaði von og gleði. 1 fyrstu höfðu þessir
menn flúið burt af Islandi undan þeim ógnar
harðindum, er ætlaði út af að gera við lands-
fólkið norðanlands, árin áður en útflutningur-
inn hófst. Flestir þessir menn voru ættaðir
af Norðurlandi. 1 Nýja Islandi hafði ekki tek-
ið betra við. Drepsóttin, sem þar geysaði
annað árið, og svo vatnsflóðin og eyðingin af
þeirra völdum, síðasta árið, knúði þróttmikla
menn aftur á stað að leita hamingju sinnar á
nýjum slóðum.
Um flesta frumbyggjana mátti því segja:
“Þetta eru þeir, sem komnir eru úr hörmung-
unum miklu.” En nú voru þeir, að því er virt-
ist, komnir í það land, sem flaut í mjólk og
hunangi. Bygðin jbrosti við landnemanum,
fögur 0g laðandi eins og “ósnortið elskulegt
fljóð,” og landneminn varpaði sér í faðm henn-
ar eins og elskhugi að skauti brúðar sinnar.
Eg held að bygðin hafi ef til vill aldrei verið
fegri á að líta, en hún var í fyrstu, og frá upp-
hafi reyndist hún vel. Með landnemanum og
bygðinni tókust beztu ástir. Landnemarnir
fundu hjartslátt sigurvegarans þegar frá önd-
verðu. Þeir voru engan einasta dag í vafa um
það, að hér væri gott að vera. Með þessum
fögnuði gengu þeir til verks. Vonin og gleðin
gengu sem heilladísir sín til hvorrar hliðar
landnemans. Engum mönnum hefir ]>ótt
vænna um bygð sína en Argylingum. Eg held
næstum, að þeir hafi verið dálítið upp með
sér af bygðinni,—enda voru flestir þeirra Þing-
eyingar!
Það er þá líka sízt fyrir það að synja, að
oftast lá vel á frumbúunum hér í Argyle, og
mörgum sinnum var kátt í kotunum hjá þeim-
Ekki leið heldur á löngu, þar til þeir fóru að
koma á samkomum og mannfagnaði. Eg tel
það hina fyrstu stórhátíð þeirra, er allir
bygðarbúar komu saman til þess að halda upp
á sumardaginn fyrsta vorið 1885. Sú hátíð
var haklin á hólnum hjá heimili foreldra minna.
Mikill viðbúnaður var dagana á undan. Kon-
ur 'bökuðu kleinur og steiktu lummur um alla
bvgð, og var svo öllu ekið á uxum á hátíðar-
staðinn. Komu sumir bændur með fjölskyldu-
lið sitt á vögnunl þeim, er kallaðir voru Prairie-
vagnar, og höfðu þeir smíðað þá sjálfir.úr
trjám úr skógunum, voru hjólin stórir eintrján-
ingar, og drógu uxar vagna þessa. Einstöku
höfðingjasynir fluttu þó kærastur sínar til
hófsins á Red River Carts og dró éinn uxi bæði,
ef pilturinn varð þá ekki að ganga og teyma
uxann undir kærustunni. Á samkomunni voru
íæður fluttar, sungið mikið og flutt að minsta
kosti eitt frumort kvæði. Síðan var farið í
bændaglímu, og glímdu allir karlmenn, ungir
og gamlir, en konur og meyjar horfðu á hug-
fangnar. Og svo var drukkið kaffi—ósköp
mikið kaffi.
Veturinn eftir hófust sjónleikir. Þótti
það hin mesta skemtun. Fyrstu sjónleikirn-
ir, sem eg man eftir, fóra fram í húsi Árna
Sveinssonar, vestarlega í bygðinni. Var það
stórt bjálkahús, en ekki beinlínis gert til sjón-
leika. Leikin var Sigríður Eyjafjarðarsól,
Nýársnótt, og fleiri sjónleikir. Komu menn
gangandi eður akandi á uxum langar leiðir og
gekk öll nóttin í það í hvert sinn.
Þá gerðust og all-tíðir dansleikir víða um
nýlenduna. Voru húsakynni fremur ófullkom-
in og nokkuð þröng, þó rúm og önnur húsgögn
væri borin út. Fáir voru stólar til að hvílast
á milli snúninga, en það varð ekki mjög að
meini, því svo vel var á þeim haldið, að tví-
ment var á hverjum stól- Frá þeim stólum er
ranninn margur hjúskapurinn hér í Argyle, og
margir hinna yngri manna hér geta rakið ætt
sína til þessara stóla.
2. 1 öðru lagi vil eg segja það um frum-
byggjana, að þeir vora samúðarfullir menn.
Það líður engum úr minni, hve ant þeim var
hver um annars hag og létu eitt yfir alla ganga.
Allir voru mennirnir fátækir, en þó var eins og
allir gætu einhverju miðlað, ef á þurfti að
halda, öðium til hjálpar. Eitt dæmi skal eg
nefna. Haustið 1886 varð eldsvoði mikill hér
í bygð. Fór eldur um sléttuna og brendi liey og
peningshús. Einn bóndi varð fyrir því ógnar-
tjóni, að nautpeningur hans allur fórst í bál-
inu. Man eg það, er harmsaga þessi spurðist
daginn eftir til þess lieimilis, er eg dvaldist á,
að bóndinn þar leysti óðara út eina kú sína
(ætla eg að hann ætti þær þrjár), og lagði á
stað með hana sem gjöf til bóndans, er orðið
hafði fyrir tjóninu mikla. Og þó lield eg að
landnemakonurnar hafi skarað jafnvel fram
úr bændum sínum í liugulsemi og göfugmensku
hverar við aðra. Oft var það, að bændurnir
voru í vinnu langt í burtu frá heimilum sínum.
Börðust þá konumar einar heima fyrir búi og
börnum. Var þá sífelt verið að vitja þeirra og
liðsinna þeim. Samúðin og góðvildin sigruðu
allar þrautir.
3. 1 þriðja lagi vil eg minnast þess, að
frumbyggjarnir voru guðhræddir menn. Þeir
höfðu nær takmarkalaust traust á guðlegri for-
sjón. Guð var þeim hvarvetna sýnilegur í
náttúrunni, þegar þeir tóku að sá hér^og upp-
skera- Fyrir guðdóminum báru þeir dýpstu
lotningu og vildu gera vilja hans. Eg skal segja
yður eitt dæmi. Eitt sumarið snemma á á»um
voru uppskeruhorfur frábærlega góðar. Akr-
arnir bylgjuðust eins og öldur á stórsjó. Þeir
"voru alveg óviðjafnanlega fagiir. Menn voru
að dást að útliti akranna. Þá varð ungum manni
að orði: “En hvernig fer nú, ef kemur hagl-
bylur og eyðileggur þetta alt?” Þá svaraði
Skafti Arason þessu: “Þá segjum við: Verði
þinn vilji.” — Eg hefi heyrt marga prédikun;
eg liefi sjálfur marga prédikun flutt, en engin
prédikun fyr eða síðar hefir haft meiri áhrif
á mig, en þessi prédikun bóndans í Argyle.
P',raman af árum höfðu Argylingar hvorki
vígðan klerk né kirkju. En kristin kirkja var
hér í hverju húsi og hið almenna prestsdæjni
kristinna manna lét til sín taka. Eg held hús-
lestrar hafi verið hafðir um hönd á sunnudög-
um á hverju einasta heimili. Og oft komu menn
saman til að lilýða á guðs orð, svo sem þegar
dauðinn kom á einhvem bæinn. Mikilsmetnir
leikmenn fluttu þá ræður og báðu bænir fólkinu
til hughreystingar. Voru fremstir þeirra, í Vest-
ur-bygðinni, Friðrik Jónsson og Kristján Jóns-
son, og í Austur-bygðinni, Björn Jónsson og Jón
Ólafsson. Enginn trúar-ágreiningur eitraði
andrúmsloft Argylinga, eins og því miður var
þó víða í bygðum Islendinga. I trú sinni voru
frumbyggjamir sáttir og sameinaðir allir. Þeir
héldu trygð við átrúnað feðra sinna og bjuggu
saman í friði. Enda hefir aldrei trúar-glund-
roði eða trúmáladeilur komist að í Argyle. ,
4. 1 fjórða lagi vil eg minnast þess, að frum-
byggjarnir voru siðavatufir menn. Ef til vill
mætti segja, að þeir hafi í þeim efnum verið
óvenjulega strangir. En mikla blessgn hefir
bygð þessi erft, þar sem er réttlætis- og sóma-
tilfinning feðra vorra. Margir hafa heyrt nefnt
félagið, sem þeir stofnuðu hér nýkomnir og
nefndu “Siðbótina’". Var það aðaliega til þess
stofnað að verjast því, að ósiðir og lestir kæm-
ust að í nýlendunni. Voru í lögunum ákvæði
]iess efnis meðal annars, að félagsmenn skuld-
bundu sig til ]>ess að neyta ekki áfengis og halda
sér frá ljótum munnsöfnuði. Lýsir þetta, hve
vandir að virðingu sinni mennimir voru- Ekki
stóð nú þetta félag lengi, og ekki var ávalt auð-
velt að halda lieitin, t. d. bindindisheitið, þegar
farið var til Brandon og gist í Milford, eða lieit-
ið að tala ekki ljótt, þegar uxarnir voru óvenju-
lega óþægir. En hvað um það, þetta sýnir oss,
hvernig feður vorir voru innrættir.
5. 1 fimta lagi vil eg nefna þau einkenni
frumbyggjanna, að þeir voru með afbrigðum
félagslyndir menn og frelsiselskir• Eg tel
óvíst, að aðrar bygðir hafi tiltölulega við fólks-'
fjölda, haft á að skipa hæfari mönnum til leið-
sagnar, en nýlendan í Argyle. Þarf ekki annað
en að nefna slíka menn sem Friðjón PViðriks-
son, Kristján Johnson, Skafta Arason, Árna
Sveinsson, Sigurð Christopherson, Björn Jóns-
son og Jón Ólafsson. Þá stóðu konur ekki
mönnum að baki í þeim efnum, og mætti slíkar
ágætiskonur nefna sem Þóm Jónsdóttur, Hildi
Halldórsdóttur, Helgu á Brú og þ æ r
systur Guðrúnu og Ö n n u
Kristjánsdáetur. Aok þess hiná
éinnig, að héi* hafi stofninn
góður verið, fyrir því, hve kyn-
ágætu ensku konu, sem var í' sælir frumbyggjarnir hafa
öllu sem íslenzk kona, Caroline reynst. Færi eg þar fyrst til
Christopherson. Marga fleiri, sönnunar bændalýðinn, karla
ágætis menn og konur mætti, og konur, sem nú býr hér á arf-
nefna, er stóðu fyrir félags-J leifð feðra sinna í Argyle. Her
málum hér í bygð í öndverðu' hafa búin haldið áfram og syn-
og glæddu hér andlegt líf og ir ekki reynst föðurverringar.
háleitar hugsjónir- Hér býr frjáls og dugandi
Það er oss, sem ungir vor- bændastétt. Og enn er það,
um, minnisstætt, hve frelsið þótt bætt se kjör manna, að
var nýlendu-búunum dýrmætt.
Ræður þeirra á mannamótum
voru hvað mest um frelsi og
sjálfstæði. Þeim fanst 'þeir
hefðu verið ófrjálsir á Islandi.
Þegar þeir fluttust af ættjörð-
inni, nú fyrir 150—6|0 árum,
“Hér er starfið skærast öll-
um skrúða,
Skýrast aðalsmerki snót og
hal.”
%
Ef til vill mætti og lítilshátt-
ar á það minnast, að nokkur
dæmi eru þess, að synir land-
var hin nýja öld stjórnarfars-1 nemanna í Argyle hafa borið
legs frélsis, bæði í ríki og hrós feðra sinna nokkuð út
kirkju, að eins í dagrenningu. fyrir heimahaga. Synir og
Til marks um það, hve þeir dæturl landnemanna hér hafa
unnu frelsinu, eru nöfnin, sem' sumir getið sér orðstír langt
þeir völdu félögum þeim, er út í hinu stærra mannlífi þessa
þeir stofnuðu. Aðal-félög iands. Hér sitja menn á há-
þeirra voru — og era enn — pallinum í dag, sem þakklátir
kirkjufélögin — söfnuðirnir. minnast þess og með við-
Þeir nefndu fyrsta söfnuð sinn kvæmni, að alt sem þeir era og
Fríkirkju-söfnuð, og er síðar vona ag verða, eiga þeir næst
var söfnuði þeim skift milli Guði að þakka feðrum sínum
bygðanna, var hinn nýi söfn J og maeðrum, frumbyggjum í
uður í Vestur-bygðinni nefnd-| Argyle.
ur Frelsis-söfnuður. Það hygg Mér er ekki um það gefiðv
eg og, að nafn flokksins eitt ag nefna mörg nöfn þeirra, er
liafi að miklu leyti ráðið því, meg aigerfi sinni beia vott um
að nærri allir bygðarmenn hynsæld frumbúanna. Þess má
aðhyltust Frjálslynda - flokk- j eg þ6 geta> að iistfengasta
inn (Liberal Party) í stjórn- &háld, að mínum dómi, sem nú
málum. Þá var það og frá er Uppi með Vestur-lslending-
upphafi ákveðin stefna þess-Jum Qg fjölhíefast kvenskáld,
ara manna, að íbuar þessaiai sem uppi hefir verið með ís-
bygðar skyldu ávalt vera og í ienzkri þjóð, er bóndadóttir úr
öllum efnum sjálfstæðir menn,'Argyle; jakobína Sigurbjarn-
en aldrei upp á aðra komnir. ardáttir Johnson.
Þeir vildu búa að sínu, standaj Væri gg nú ekki feiminn viS
á eigin merg, koma sínu fram yin ^ gem hér gitur við hlið
án aðstoðar annara, - vera mér . dag> ^ gg gagt þaS
frjálsir og sjálfstæðir menn- hafa> ekki svo mjög honum til
6. I sjötta lagi vil eg minn- hróss, heldur til minningar um
ast þess, að frumbyggjarnir í hans landnema-föður, að þar á
Argyle voru atorkusamir menn.' Argyle son, sem borið hefir
Langt mál yrði það, að lýsa hrós bygðar sinnar jafn-
erfiði og dugnaði þeirra | vel miklu lengra en bygðin
manna, sem hingað komu með.ve|í'‘
1 getið
iSem læknis er hans
,, . , . n nú um álfuna þvera
tomar hendur, en a tiltolulega 0 . ,. , »
, „ ,, , I og erlendis enda, og naín hans
faum arum komu her a bu-. ö
i! -i-n- - -x ' er tengt við uppgotvun a vissu
sæld svo mikilli, að oviða var( ,v. , . . . , Aa
.. „„ t-i 1 ■ c' sviði lækmsvismdanna lands-
onnur slik. En hvernig faum , .... „. ,___
, , - 4,-*. „i- „„ihomanna a milli. Su kemur
ver metið ]>að eríiði alt, sem , . rl , ~
v. 9 m , •’ tið að þu, Argyle-bygð, iær enn
þeir a sig logðu? Tækm voru . £ * * , , _
í, ?n ,,, • tt- a meir að njota frægðar-orðs þms
fa, aholdm ofullkomm. Hond- J ? T, ,
. ’ v • ir * - hogværa sonar, dr. Jons Stet-
m varð alt að vmna. Með ox-( , 0
inni einni feldu þeir trén og,anssonar-
tegldu þau til í húsin sín. Með Þar er nú komið hugsunum
orfinu einu slógu þeir engin. mínum um kynsæld frum-
Með berum höndum bundu þeir byggjanna,^ að eg á bágt með
korn sitt í bundini. Á uxum að halda áfram. Mig setur
sínum fluttu þeir afurðir sín- hljóðan, “og grátskyld við-
ar á márkað óravegu, voru kvæmni grípur mig”, því nú
marga. daga í kaupstaðar- er hann ekki með oss í dag, en
ferðum, lágu úti í vetrarkuld- er kominn til hins meira land-
anum, kólu oft á höndum 'og náms æðri heima, hann, sem
fótum. A sumrum héldu marg- borið hefir hrós þessarar bygð-
ir út þangað, sem verið var að ar og heiður frumbyggjanna
leggja járnbrautir, til að.l öllum mönnum lengra. Þetta
vinna inn fé til lífsframfærisi | er æskusveitin hans, Héðins-
fjölskyldunni yfir veturinn. j höfða-arfans ýtra, sem hæstri
Stunduðu þá hinar hraustu' stöðu og mestum völdum allra
konur búin ,heima. Ellegar,
sæði svo á, að þær hefðu ekki
ungbörnum að sinna, fóru þær
íslenzkra manna hefir náð 1
þessu fylki og margir telja á-
gætastan allra manna, sem
til Winnipeg, gengu þar út í uppi hafa verið með Vestur-
þvott, eða að annari erfiðustu( íslendingum, á sínu sviði. Lút
Iþú lotningarfull höfði þínu,
Argyle-sveit,, er eg nú nefni
nafn þíns frægasta sonar:
Honorable Thomas H. John-
son. Og sért þú oss nú svo
nærri, Thómas, minn æsku-
vinur, að þú megir mál vort
heyra, þá heyr það orð mitt,—-
að bygðin þín, að bygðin þín
þér aldrei, þér aldrei gleymir.
vinnu, og komu svo heim með
kaupið sitt- Allir unnu. Dæt-
umar, er þær gótu því orkað,
fóru út í vistir í Winnipeg og
sendu foreldrum sínum laun
sín. Og synirnir — oft dreng-
ir á ungum aldri, komust upp
á að vinna vjð akuryrkju og
kvikf járrækt sem fulltíða menn.
Eg get, <(kki annað, á þessari
stundu, en minst með aðdáun
vinnubragða u n g 1 i nganna,
jafnaldra minna, á þeim dög-
um. Atorkumenn og dugnaðar,
ráðdeildarmen jn og sparnað-
ar, voru þeir, frumbyggjamir
í Argyle.
7. t sjöunda og síðasta lagil 1111
, -. , i a 1 kior frumiDuanna.
.skal eg geta þess, að Argyle- J
frumbyggjarnir urðu kynsælir
menn. 1 vorum fomu íslend-
ingasögum, er það þrásinnis
sagt til frægðar landnáms-
mönnum, að þeir hafi verið
“kynsælir menn”. Má ekki
skilja orðið á þá leið, að átt sé
við, að þeir hafi átt fjölda af-
komenda, heldur mikilhæfa og
merka afkomendur. Bendir þá
umsögnin til þess, að stofnxnn
hafi verið góður- Svo tel eg þá
Háttvirtu tilheyrendur! Nij
lýk eg máli mínu. Eg hefi
minst, þó á ófullkominn hátt
sé, frumbúa þessarar bygðai'-
Pig hefi sagt frá upphafi land-
námsins- Eg liefi drepið a
Eg hefi
vikið að því, að frumbyggj"
arnir voru vonglaðir menn,
samúðarfullir menn, guðhrædd-
ir menn, siðavandir menn,
félagslyndir menn og frelsis-
elskir, atorkusamir menn
kynsælir inenn. Blessuð
minning þeirra! Guð á hæðum,
blessa þú minningu þeirra,
“meðan þín náð
lætur vprt láð
lýði og bygðum Imlda. ”
og
sé