Lögberg - 16.06.1932, Blaðsíða 6

BIs. 6
LÖGBERG, FIMTUDAGINN 16. JÚNÍ 1932.
Náman með járnhurðinni
EFTIR
HAROLD BELL WRIGHT.
“Það er svo sem auðvitað,” sag'ði hinn
og reyndi að vera eins meinlegur eins og
hann gat. “Hugh kom alls ekki hér í Gull-
gilið, hann bara kom til okkar.”
Bob- bara hélt áfram, eins og hinn hefði
ekkert sagt.
“Hvað því viðvíkur, að hann sé ekki eins
og hann var, þegar hann kom, þá geta allir
séð það. Það er ekki bara það, að hann hafi
byrjað að vinna rétt eins og honum liggi
lífið á að verða stórríkur strax. Hann hef-
ir breyzt á ýmsan hátt, í útliti t. d.; hann
var fölur, eins og ]>ú manst, en nú er hann
orð’nn eins brúnn á hörundslit eins og við
hinir og svo miklu hrauistlegri og sterklegri.
Það lítur út fyrir, að erfiðisvinna eigi vel
við hann.”
“Það er nú meir en það, ” sagði Thad.
“Auðvitað; hann hefir ekki lengur stutt
hár. ”
“Það er enn fleira en hárið og hörunds-
liturinn,” sagði Thad.
£,Já, það er það,” sagði Bob. “Manstu
fyrst þegar hann kom, þá leit út fyrir að
hann væri e:ns og liálf liræddur, rétt fyrst
í stað, á eg við.”
“Já, hann var eitthvað svoleiðis, flótta-
legur,” sagði Thad. “Mér fanst stundum
eins og hann væri hræddur um að annar-
hvor okkar, eða báðir, mundu skjóta á sig
þá og þegar. En þó fanst mér nú annað slag-
ið, að það væri ekki við, sem hann var
hræddur við. En það ber áreiðanlega ekki
. ó því að hann sé hræddur við neinn nú
orðið. ”
“Nei, það liggur ekki nærri, að hann sé
hraMd.ur við einn eða neinn nú,” sagði Bob.
“Og hefirðu tekið eftir því, hvað hann hlær
eðlilega og hvað hann blístrar og syngur
fallega, þegar hann er eitthvað að gera
heima við kofann á kveldin?”
“Það lítur út fyrir, að drengurinn uni sér
fullvel,” sagð,i Thad, “og það er nokkuð
annað, sem eg hefi tekið eftir,” bætti hann
við með hægð. “Drengurinn hefir aldrei
farið neitt héðan isíðan hann kom.”
“Hann hefir enga ástæðu til að fara
nokkuð,” sagði Bob. “Við seljum það lítið
af gulli, sem hann finnur, með okkar, eins
og þú veizt, og það er hægðarleikur fyrir
Mörtu, að kaupa fyrir hann það sem hann
þarf um leið og hún kaupir það, sem við
þurfum. Það er enginn í Oracle, sem hann
hefir nokkuð gaman af að finna.”
“Það er kannske orsökin,” sagði Thad.
“Það er enginn í Oracle, sem hann vill
sjá eða heyra, eða það er enginn þar, sem
• vill sjá hann, hvorttveggja getur svo sem
vel verið og.mér stendur á sama hvort held-
ur er. ”
“Þarna ertu lifandi kominn,” sagði Bob.
“Þú getur ekki talað fimm mínútur um
nokkurn skapaðan hlut, án þess að fara að
gefa í skyn, að eitthvað sé rangt eða grun-
samlegt. Eg má segja þér, að það er ekfcert
athugavert við þennan pilt. ”
“Iívað ert þú eiginlega að segja?” hróp-
aði Thad. “Hver hefir sagt, að það væri
nokfcuð athugavert við hann? Eg hafði svo
sem ekkert á móti honum fyrir það, þó hann
fari aldrei til Oracle, eða nokkuð annað, bara
væri hér þangað til hann dæi og enginn vissi
hvað um hann hefði orðið. Þeir hafa farið
svoleiðis ýmsr, ef eg man rétt. Þú heldur alt
af, að eg hafi eitthvað ilt í huga, þegar eg
lít á hlutina rétt eins og þeir eru. Eg hefi
ekfci verið að segja um drenginn, að hann
væri hestaþjófur, eða neitt þess konar. Mér
fellur pilturinn einmitt vel, og eg hefi rétt
eins mikið traust á honum, eins og þú eða
nokfcur annar. ”
Bob glotti.
“Það er undarlegt, hvað Ckkur kemur öll-
um saman um þetta. Hann er áreiðanlegur
piltur. Eg var að segja honum hérna um
daginn, að fcann skyldi fara varlega með
púður, sem hann var að fást við, og sagði
honum að það væri svo mikill kraftur í því,
að það gæti sent hann svo hátt upp í loftið,
að hann færi kannske að halda að hann væri
ein af ]>essum himnesku verum, s«im hann
hefði sjálfsagt heyrt getið. Hann bara hló
og isagði að ]>að væri þó bót í móli, að hann
hefði engan húsbónda, sem gæti dregið af
sér kaupið meðan hann væri þar uppi.”
“Maður hefir nú heýrf eitthvað þessu
líkt óður,” sagði Thad hálf ólundarlega.
“En það er ekfci verra fyrir því. Eg er nú
á því, að maður geti þekt mann miklu betur
af því sem hann hefir gaman af, og sem
hann hlær að og segir öðrum til skemtunar,
heldur en af þeim trúarbrögðu*li, sem liann
þykist fylgja.”
“Já,” sagði Thad. “Eg hefi líka tekið
eftir því, að þeir sem sjá eitthvað ilt og
grunsamlegt alstaðar, þeir hafa líka vana-
lega eitthvað í sínu eigin fari, sem þeir ekki
vilja að komi fram í dagsljósið. Þegar
menn eru að leita eftir brestum náungans,
þá þykist maður alstaðar sjá hjá honum
sömu gallana, sem maður veit af hjá sjálf-
um sér. Það er ekki ósvipað því að líta í speg-
il, það sem þú sérð er aðallega þú sjálfur.
Þetta er eg að reyna að gera þér skiljan-
legt. ”
“Hugh er allra bezti piltur,” sagði Bob.
“Hann er það vafalaust,” sagði Thad.
Sannleikurinn var sá, að í Gullgilinu
hafði Hugh Edwards fundið nokkuð annað
og meira en gull, sem hann var þó að leita
að og lagði afar mikið að sér til að finna.
Þarna hafði hann ekki að eins aftur fengið
góða heilsu, heldur iiafði hann líka að mestu
leyti losnað við þær hugsanir, sem höfðu
hrafcið hann úr fjölmenninu út í þessar ó-
bygðir. Leiðindin, sepi höfðu þjáð hann,
höfðu snúist í gleði. En gleðin var þó eng-
an veginn óblandin; innan um hana blönd-
uðust erfiðar og óþægilegar hugsanir og
þrár, sem hann sá ekki að gætu orðið upp-
fvltar. En þrátt fyrir öll vonbrigðin og
alla mæðuna, sem liann hafði orðið fyrir,
þá var nú lífsgleðin aftur vöknuð í sál hans
og hann naut aftur þeirrar miklu gleði, að
geta gert sér góðar vonir. Hann gat afttir
látið sig dreyma fagra dagdrauma og hann
gat unnið að því með vitsmunum og dugn-
aði, að þeir mættu rætast.
En hann hafði ekki sagt Mörtu hvað það
var, sem hann hafði fundið. Hann gat ekki
sagt henni það, ekki enn. Áður en hann gæti
sagt henni þetta, varð hann að eignast gull.
Og hann þurfti að eignast meira af því,
heldur en rétt það, sem þurfti til daglegra
nauðsynja, miklu meira. en það. Hann var
ekki svo heimskur að ímynda sér, að hann
nokkum tíma yrði fær um að láta þessa
stúlku lifa í auð og allsnægtum, og ekki að
hann þyrfti endilega að gera það. En það
var fast í huga hans, að án gullsins væri
ekki til þess hugsandi, að draumar hans
gætu komið fram. Hans eina von um gæfu
í lífinu, var eiginlega á því bygð, að honum
auðnaðist að finna hinn dýra málm, og tölu-
vert mikið af honum. Hins vegar vissi hann
vel, að fjöldi manna hafði leitað að gulli,
svo að segja alla æfi, en þó aldrei fundið
nema lítið eitt, Hann gat ekki skýrt þetta
fyrir Mörtu. Hann gat að eins látið sig
dreyma og hann gat gert sér góðar vonir,
eins og svo ótal margir aðrir á undan hon-
um höfðu gert, sem á þessum sama stað
höfðu stefnt að sama takmarki eins og hann.
Hann tók því til sömu ráða, eins og Saint
Jimmy, og notaði isinn mikla viljakraft til
að að dylja ást sína, sem hafði gert hann að
sterkari og meiri manni. Marta mátti ekki
vita þetta, ekki enn þá.
En Marta hafði nú samt einhverja hug-
mynd um þetta. Hún var að verða þrosfcuð
stúlka, en í ástamálum hafði hún enga
reynslu, en að eins óljóst hugboð. Af karl-
mönnum hafði hún haft mjög lítil kynni um
sína daga, öðrum en gömlu mönnunum og
Saint Jimmy. Hún hafði mikla ánægju af
að tala við Edwards, en hugsaði alls ekkert
um það, hvert kunningsskapur þeirra kynni
að leiða þau. En hún fann, að hún var
ánægð og henni leið betur, heldur en nokkru
sinni fyr. Henni hafði aldrei fyr sýnst
blómin eins falleg og hafði aldrei fyr haft
eins mikla ánægju af söng fuglanna. Hver
dagurinn leið hjá á sólskinsvængjum, og
næturnar voru einnig yndislegar.
Smátt og smátt sýndist Natachee gefa
Edwards meiri og meiri gaum. Indíáninn
kom oft að kofa hans og var þar stundum
klukkutíma í einu eða meir. En æfinlega
kom hann eins og að óvörum og æfinlega
fór hann án alls fyrirvara.
Stundum, þegar jiann var hjá Edwards
og gömlu félögunum, þá talaði hann eins
frjálslega og örugglega eins og vænta hefði
mátt af hverjum vel mentuðum manni. Að
undanteknum hörundslit hans og þessum
hálfgerða yillimanna klæðnaði, sem hann
notaði, var enginn munur á honum og hverj-
um velmentuðum hvítum manni, nema þá
helzt það, að orðfæri hans var oft fallegra
og skáldlegra heldur en vanalega gerist. En
stundum, þegar þeir Edwards og hann voru
tveir einir, þá var eins og Natachee kastaði
af sér allri siðfágan hvítra manna, og hann
varð allur að Indíána, hugsaði eins og þeir,
talaði eins og þeir og hagaði sér eins og
þeir. En langoftast sagði hann ekki orð,
en sat þegjandi og hlustaði á það sem Ed-
wards sagði.
Lizard hafði fyrst reynt að komast í frek-
ari kunningsskap við Edwards, en það hafði
ekki gengið greiðlega, svo hann var hættur
að reyna það, nema rétt heilsa honum, þeg-
ar hann reið fram hjá kofanum, þegar hann
fór til Oracle eða kom þoðan.
En Saint Jimmy hafði enn ekki kynst
]>essum manni, sem átti heima í næsta húsi
við Mörtu. Oft bað Marta hann að koma
með sér til Edwards. Móðir hans sagði
honum líka oft, að hann ætti að heimsækja
þennan nýkomna nágranna, en samt varð
einhvem veginn ekkert af því, að Saint
Jimmv heimsækti hann. Hann fór stund-
um að heiman með þeim ásetningi að heim-
sækja Edwards, en þegar hann kom heim
undir kofann, þama rétt hjá, þar sem Marta
átti heima, þá hætti hann alt af við að fara
heim til Edwards, en fór í þess stað upp í
fjallshlíð og sat þar kannske klukkutímum
saman og horfði út yfir eyðimörkina.
Hefði Saint Jimmv ekki verið slíkt prúð-
menni, sem hann var, þá hefði hann kann-
ske sagt, að hann heyrði nógu mikið um
Fdwards frá Mörtu, og þyrfti því efcki að
kvnnast honum frekar og ekki að heimsækja
hann.
Mörgum sinnum ásetti Saint Jimmv sér
líka að segja Mörtu það, sem gömlu menn-
irnir höfðu sagt honum og ætlast til að hann
segði henni. En það varð ekkert af því, og
alt af skaut hann því á frest, og fanst það
engu léttara heldur en að heimsækja mann-
inn, sem hún virtist hugsa svo mikið um og
talaði svo oft um.
Oft sagði hann við móður sína, að hann
ætlaði nú ekki að draga þetta lengur, en
segja henni alla söguna næst þegar hún
kæmi. En þegar hún kom, þá varð ekkert
af því. Stúlkan var alt af svo fjarskalega
glöð og ánægð, og það leit út fyrir, að lífið
léki við hana með öllu móti. Seint Jimmy
fór að telja sjálfum sér trú um, að það væri
kannske ekki nauðsynlega, að segja Mörtu
þetta.
Þurkatíð sumarsins var liðin og rigning-
arnar komnar. Aftur voru fjallaræturnar
þaktar blómum, og jafnvel eyðimörkin líka.
Það var um þennan tíma ársins, sem Indíán-
arnir kalla “litla vorið”, sem Saint Jimmy
fór að finna Hugh Edwards.
Og það var Lizard, sem kom því til leiðar.
XI. KAPITULI.
Lizard var á leið til Oracle, eins og vandi
lians var til. En í stað þess að fara skemstu
leið, fór hann í þetta sinn ofar í fjallshlíð-
inni, þar sem litla, hvíta húsið var. Þegar
hann kom í grend við Burton heimilið, reið
liann mjög hægt og skimaði í allar áttir.
Það leið ekki á löngu þangað til hann kom
auga á Burton læknir, þar sem hann sat
undir einum klettinum og var að lesa í bók.
Þega'r Lizard fór út af veginum og
stefndi til hans, leit hann upp úr bókinni.
Hann horfði á manninn og hestinn koma
upp fjallshlíðina.
Þegar hann var kominn þangað sem
Jimmv sat, steig hann af baki og leit bros-
andi til hans. Hesturinn stóð þama leti-
legur og það var rétt eins og hann vissi það
af langri reynslu, að húsbóndi sinn mundi
ekki þurfa á sér að halda æði langa stund.
“Hvernig líður þér?” sagði Jimmy
brosandi.
“Svona líkt og vant er,” sagði aðkomu-
maður. “Eg borða reglulega þrisvará dag.
Eg kom bara til að sjá hvernig þú hefðir
það. Eg sé að þú lifir enn þá,” bætti hann
við og hló.
“Mér líður ágætlega,” sagði Jimmy, en
var að hugsa um, hvaða erindi þessi náungi
eiginlega ætti.
“Of móður þinni líður vel líka?”
“Já, þakka þér fyrir.”
‘‘Hefirðu komið til Oracle nýlega?”
“Eg var þar í gær.”
“Einmitt það. Eg var þar í fyrradag.
Heyrðirðu nokkuð nýtt?”
“Ekki neitt merfcilegt,” sagði Saint
Jimmy brosandi. ‘Foreldram þínum líður
bærilega, vona eg?”
“ Já, líkt og vant er. Hefirðu séð George
Wheeler nýlega, eða nokkuð af hans fólki?”
“George kom hérna fyrir fáum dögum
og stóð við stundarkom.”
“Hafði hann nokkuð að segja?”
“Og ekkert sérstafct.”
‘ ‘ Eg hitti einn af hans mönnum í gær, But
Gordon. Hann var að segja mér, að úlfarn-
ir væru að drepa folöldin fyrir George
Wheeler.”
Valdi: “Er það satt mamma, að menn-
irnir séu úr dufti?” — Móðirin: “Já, bara-
ið mitt.” — Valdi: “Það þykist eg vita, að
negramr séu þá úr koladufti.”
Sonur: “Pabbi, hví era myndir í um-
gjörði?”‘ — Óli gamli: “Veiztu það ekki
drengur? Annars sæju málaramir ekki,
hvað þeir ættu að mála langt.”
Brimhljóð
Eftir Bjarna M. Gíslason.
I.
Rekin af aflli rásar gnoð um Æginn,
risavaxið brim um þiljur næðir.
Norður við heimskaut sólin nálgast sæinn,
sviphrein og djúpur bláminn geiminn klæðir.
Til beggja handa hvergi eygist vegur,
en hugann til sín fögur landsýn dre'gur.
Við Ægisbrún af íslands jökulhjálmi
sem eldborg skín í faðmi sólarlagsins.
Hver svelllnöf er sem mótað sé úr málmi
musteri — lýst af síðstu geislum dagsins.
Og alla vega vigi úr hamratindum
varpar á djúpið þúsund risamyndum.
Kvöldroðans bjarmi blandinn himins rökkva
breiðist hljóðlaust yfir landið tigið.
—Sem stórvaxið hafbrim, hlaðist kring um
nökkva,
herjandi rastir knýja á jökulvígið.
En bergrisar standa voldugir á verði
sem vikingar, girtir röðulbúnu sverði.
Hver steinn er fáður þeirri’ af list og þunga,
það er sem fjölllin sveipi tign og kraftur.
Svo skýlausa veröld skýrir engin tunga.
— Nú skil ég vel hví Gunnar sneri aftur.
Áður svo hefi eg aldrei til þess fundið,
ísland, hve þú ert mínu hjarta bundið.
II.
Að barmi Ránar drotning dagsins hallast,
djúpið nóttin vefur armi sínum.
Hauður og sær í faðmlög saman fallast
— fjallborgin hverfur sjónum mínum.
— Brimhljóð! — Brimhljóð! — Boðar að súð-
um steðja,
blessaða landið mitt — það er að kveðja.
Hljóður eg stari heim um vegu kalda,
hrifinn söknuði krýp á þiljur niður.
Sem rísi í hug mér rastir tíu alda
renna upp svipir — meðan andinn biður.
Harðneskjufeiknum finst mér alt sé blandið,
fossandi’ í djúpið fcegar Ihverfur landið.
Er ekki þannig okkar þjóðar saga
ógnum blandin líkt og sjóir hrapi.
Og hefir ekki al.la hennar daga
ólga og þungi ríkt í voru skapi.
Er ei sem blandi boðar Heli valdir
baráttu hennar gegnum tíu aldir.
Oft hefir lamað okkar hag og mennin'g
óvægin Dröfn með þungum bana hótum.
En það hefir verið þjálfun vor og kenning
þjappað sé stáli inn að hjarta rótum.
Ótamið þor í eðli voru og mætti
er ofið saman djúpsins hjartaslætti.
III.
Ægir þótt setji ýmsum kosti harða,
oftar margfalt gjald í té hann lætur.
— En, þegar boðar þjóðarvilljann skarða,
þá er verra að finna sárabætur.
— Það hefir dýpstu’ og þyngstu sárin skorið
er þannig vágest hefir að garði borið.
Ef köllun og vilja, kjörin þegar harðna,
kæfði’ ekki tíðum flokkaþras og greining,
en starf og vegur sterkra og frjálsra barna
stækki og eflist heilli’ í þjóðareining,
þá myndi vinnast það, sem hefir tapast
og þúsund ára ríkið endurskapast.
IV.
ísland, þó séu enn þá vegir skygðir,
átak þitt lyfti tímans fargi þungu.
Hví skyldi svæfa sannleiksþor og dygðir,
er svellur afl og göfgi’ í þinni tungu.
Þegar að rastir rísa, og vandast málin,
reynir fyrst á það hversu heill er sálin.
Fagurt varstu’ í faðmi sólarlagsins,
sem friðartákn í kvöldsins geislaroða.
En fegurra skaltu skína á himni dagsins
sem skjöldur og vagga nýrra timansboða.
Hver strengur og bylgja’ er býr í þínu skapi
skal brjóta ísinn — líkt og rastir hrapi.
— Lesbók.
INNRA OG YTRA.
Þórtt máni vefji geislnm grjót,
ei gróður vekja þeir;
ef ekkert vermir viðar rót
liann visnar, fölnar, deyr.
Ef fjarlægð skilur önd frá önd
hið innra, dimm og fcöld,
þá gagna engin ytri hönd
og engin boð né völd.
—S.JJJ.—Kvistir.
Gestur á hárskerastofu: “Hví segið þér
alt af þessar voðalegu ræningjasögur, þegar
þér klippið?” — Ilárskerinn: “Það er miklu
auðveldara að klippa menn, þegar hárið fer
að rísa á höfðinu á þeim.”