Lögberg - 07.07.1932, Blaðsíða 6

Bls. 6.
LÖGBERG, FIMTUDAGINN 7. JÚLÍ 1932.
Náman með járnhurðinm
EFTIR
IIAROLD BELL WRIGIIT.
Og svo fór hún að liugsa um ýmislegt, sem
hún hafði alt af litið á eins og nokkuð sjálf-
sagt, án þess að vera nokkuð veiulega að
hugsa um það, eins og liún hefði tekið við
því sem góðu og giidu, að báðir gömlu
mennimir væru feður hennar, sína vikuna
hvor.
Hvemig stóð á því, að henni hafði aldrei
verið boðið í samkvæmi eða á dans í Or-
acle? Hvernig stóð á því, að hún átti engar
vinstúlkur eða vinkonur, nema þær Mrs.
Burton og Mrs. W'heeler? Það varu helzt
karlmenn, sem hún hafði kynst, ekki að þeir
hefðu neitt verið að reyna að kynnast henni,
heldur hefði hún bara kynst þeim af ein-
hverri tilviljun. Hún iþekti alla þama í ná-
grenninu og allir þektu hana. Nú mundi hún
eftir nokkru, sem Saint Jimmy hafði varað
hana við, löngu áður en Hugh Edwards kom
í þetta nágrenni.
“Þú verður alt af að vera mjög varasöm í
því, >að velja þér vini. Áður en þú bindur
nokkra verulega vináttu við nokkum mann,
verður þú að kynna þér fortíð hans. Þar
með á eg ekki að eins við hans eigin æfi,
heldur forfeður hans, éða foreldra að minsta
kosti. Eg má segja þé, að hver manneskja
líkist sínu foreldri.”
Þetta kom eins og leiftur í huga hennar.
Hvað var um hennar eigin uppruna! Hverj-
ir voru foreldrar hennar og ættfólk? Svarið
kom líka fljótt í huga hennar. Nú þóttist
hún skilja hvers vegna gömlu mennimir
höfðu aldrei sagt henni neitt um foreldra
hennar, og aldrei neitt um iþað, hvemig hún
hefði komist til þeirra og þeir alið hana upp.
Nú skildi hún í fyrsta sinni, hvers vegna
hún héti Hillgrove. Þessir tveir fósturfeð-
ur hennar höfðu gefið henni nöfn sín og búið
til úr þeim eitt nafn, af því sjálf átti hún
ekkert ættamafn, enga ætt. Nú fanst henni
hún alt í einu skilja svo ótal margt, sem hún
hafði aldrei áður reynt að skilja, viðvíkjandi
sjálfri sér og afstöðu sinni gagnvart öðra
fólki.
Rétt þegar henni fanst hún vera að skilja
það, sem hún hafði verið að hugsa um, stanz-
aði hesturinn alt í einu. Hún hafði verið svo
sokkinn niður í hugsanir sínar, að hún hafði
ekki veitt því neina eftirtekt, að Lizard hafði
komið á eftir henni og riðið fram hjá henni.
Hún varð ekki lifandi vitund hrædd, þegar
hún leit npp og sá hann sitja þarna á hests-
baki og snúa hestinum um þvera götuna. Hér
þóttist hún finna ráðningu einnar gátu, sem
hún hafðn verið að glíma við.
“Hvað ert þú að gera þama?” spurði hún
heldur kuldalega.
“Eg vissi að þú mundir koma og eg hélt
við mættum eins vel verða samferða.”
“En ef eg skyldi nú ekki vilja verða þér
samferða?”
“Það gerir mér ósköp lítið til eða frá. Eg
er ekki sérlega viðkvæmur nú orðið. En það
er bezt fyrir þig, að yerða mér samferða og
vera eins og almennileg manneskja. Eg veit
að eg hefi ekki mikið af þessari mentun, sem
þið kallið, en eg er rétt eins góður eins og
þessi vesalingur, Saint Jimmy, eða þá þessi
nýi nágranni þinn.”
Það var eitthvað í svip hans eða málrómi,
sem kom Mörtu til að bregða skapi.
“Þakka þér fyrir,” sagði hún kuldalega.
“Eg vil heldur vera einsömul.”
Hún ætlaði að ríða sína leið.
En Lizard reið aftur í veg fyrir hana og
svipur hans var bæði illmannlegur og
lymskulegur.
“Svo þú vilt heldur vera ein? En eg skal
segja þér, að eg er búinn að þola það alt í
dag, sem eg ætla að þola þér. ”
“Hvað áttu við?” spurði hún með nokk-
urri þykkju.
“Kærðu þig ekkert um það. Þú bara hlust-
ar á það, sem eg ætla að segja við þig. Þú
hefir nógu lengi sýnt mér fyrirlitningu.
Heldurðu ekki að eg viti hver þú ert? Held-
urðu ekki að eg viti hveraig þú hagar þér?
Þú ert öllu nágrenninu til skammar. Þér
ferst að setja þig á háan hest yfir mér! Þú
ert heimskingi og veizt ekki að allir vita
hver þú ert og hvemig þú ert. Hver er faðir
þinn og hver er móðir þín ? Þú átt ekki einu
sinni ættamafn. Hillgrove þýðir ekkert —
tveir feður. Ekkert heiðarlegt fólk vill hafa
nokkuð saman við þig að sælda. Svo þú vilt
heldur vera ein á ferð? Það gerir mér ekk-
ert til. Eg vil ekki láta nokkum mann sjá
mig í minna en mílu fjarlægð frá þér.”
Þegar hann hafði hreytt út úr sér þessum
raddalegu orðum, sló hann í hestinn og reið
burtu eins hart eins og hesturinn gat farið.
Stúlkan sat niðurlút og hreyfði sig ekki,
nema hvað hún fitlaði með fingmnum við
faxið á hestinum. Nú var hún búin að fá
ráðningu á öllum þeim óþægilegu ráðgátum.
sem komið höfðu upp í huga hennar, síðasta
klukkutímann eða svo. Nú skildi hún við-
mót hins fólksins við sig.
XIV. KAPITULI.
Þegar dagsverkinu var lokið þennan dag-
inn, komu gömlu félagarnir upp úr námunni.
Þeir fóru yfir lækinn og upp á bakkann hin-
um megin. Thad, sem var á undan, stanzaði
alt í einu.
“Hvað gengur að þér?” spurði Bob, sem
var rétt á eftir honum, en neðar í gilinu.
“Ertu nú orðinn svo gamall, að þú komist
ekki upp úr gilinu án þess að hvíla þig á
leiðinni ?”
“Hvar er hesturinn?” spurði Thad, rétt
eins og það væri eiginlega alt, sem hann
taldi nokkru varða, hvrar Nugget væri nið-
ur kominn.
Bbb hélt áfram svo hann komst samhliða
við Thad.
“Það lítur ekki út fyrir, að hún sé kom-
in heim. ”
“Hún ætti að vera komin,” sagði Thad og
leit til lofts og honum virtist veðrið vera að
verða ískyggilegt.
“Hún hefir líklega komið við hjá Saint
Jimmy, býst eg við,” svaraði Bob, en hann
leit líka til veðurs. “Það lítur út fyrir ill-
viðri.”
“Stúlkan hlýtur að sjá það,” sagði hinn,
“og hún ætti að vita hvemig veðrið getur
stundum orðið um þetta leyti árs. Eg vildi
hún væri komin heim. ”
“Kannske hún sé yfir hjá Edawards,”
sagði Bob og reyndi að gera sér góðar vonir.
Þeir héldu áfram, þangað til þeir sáu vel
heim til nágranna síns.
“Hesturinn er ekki þar heldur,” sagði
Thad og leit enn til skýjanna.
“Hún kemur eftir fáeinar mínútur,” sagði
Bob og reyndi að vera stiltur, en auðséð var,
að honum leið ekki nærri vel.
Marta var alin upp þarna í fjöllunum,
og vissi vel hversu stórrigningamar, um
þetta lejdi árs, gátu verið afar hættulegar.
Vatnsflóðið gat orðið svo mikið, að stór-
hættulegt var að fara um veginn og jafnvel
alveg ófært, því vatnið gat flætt lan'gt upp
fyrir götuna og sópað með sér öllu sem fyr-
ir varð. Marta hafði oft sjálf séð það. Hún
vissi, að enginn hesitur gat staðið gegn slíku
vatnsafli.
Það byrjaði dálítið að rigna, og án þess að
segja nokkuð meira, flýttu gömlu mennimir
sér yfir að kofa Edwards.
Hann var rétt að koma heim frá vinnu
sinni og hann heilsaði þeim mjög glaðlega:
“Halló, nágrannar, það lítur út fyrir að við
ætlum að fá skúr. ” En þegar hann kom nær,
sá hann áhyggjusvipinn á andlitum þeirra,
sem hafði þau áhrif á hann, að hann varð
sjálfur áhyggjufullur, þó hann vissi enga
ástæðu til þess. “Hvað er eiginlega um að
vera — hvað hefir komið fyrir?” Hann leit
allt í kringum sig, eins og hann ætti von á að
þama væm einhverjir fleiri.”
“Marta er ekki komin heim,” s-agði Thad.
Og Bob spurði í sömu andránni:
“Sagði hún nokkuð um það við þig, að
hún mundi koma seint heim?”
Það var eins og létti yfir Edwards.
“Nei, hún sagði ekkert við mig því við-
víkjandi. En það er engin ástæða til «ð gera
sér áhyggjur út af henni, eða haldið þið það?
Hún kemur oftast við hjá Burtons og færir
þeim póstinn. Hún hefir kannske staðið
lengur við, heldur en hún var vön. Komið þið
inn piltar, og standið af ykkur skúrina. Hún
kemur fljótlega, eg er viss um það.”
“Þú skilur þetta ekki, drengur minn,”
sagði Thad og var nú fljótmæltur. “Við er-
um ekki að fást um það, þó stúlkan blotni,”
og svo skýrði hann með fáum orðum hvaða
hættu Marta. væri í raun og vem stödd í.
“Ef hún er hjá Saint Jimmy og fer þaðan
ekki, þá er öllu óhætt, en ef hún reynir að
komast heim, þá—”
Það hvesti alt í einu og fór að rigna meira.
Bob lagði þegar af stað og hinir fvlgdu
honum eftir. Þeir vom ekki komnir langt,
iþegar hann stanzaði og beygði sig niður að
götunni.
“Héma eru ný för,” sagði hann. “Ein-
hver hefir verið hér á ferð. En þetta eru
ekki för eftir Nugget.”
“Það hefir líklega verið Lizard, sem hér
fór um,” sagði Edwards. “Eg sá til hans
fyrri partinn í dag, og hefir hann þá lík-
lega verið á leið til bæjarins.”
Þeir héldu áfram og flýttu sér alt sem
þeir gátu. En nú tók að rigna ákaflega og
hvassviðrið var svo mikið, að þeir gátu
naumast ráðið sér. Vatnið streymdi niður
fjallshlíðarnar alstaðar og veðrið var orðið
alveg óskaplegt.
“Þai’na fer nú alt tækifæri til að finna
slóð hennar,” sagði Thad. “Vatnið þvær
sporin af götunni.”
Svo hlupu þeir allir um stund, sem mest
þeir gátu.
“Heyrið þið, piltar,” sagði That eftir
nokkra stund, “við verðum að gæta dálítill-
ar skynsemi í þessu. Ef við höldum svona
áfram, þá bara förumst við í flóðinu og við
gerum stúlkuimi lítið gagn með því. Ef hún
er ekki komin upp í gilið, þá getur skeð að
hún sé hjá Saint Jimmy, en það getur skeð,
að hún sé þar ekki. Það er mögulegt, að hún
hafi roðið eitthvað sein fyrir í Oracle og lít-
ist illa á veðrið og því faiúð Tusvon-leiðina,
eins og við gerum stundum. Það verður
bráðum koldimt og við ættum að skifta okk-
ur, ef ske kynni, að hún hefði farið hina leið-
ina. Það er rétt fyrir þig, Edwards, að fara
yfir á hinar slóðimar, en ef hún kemur ekki
eftir svo sem einn eða tvo tíma, þá máttu
reiða þig á, að hún hefir ekki farið þá leið.
Það er ekkert annað, sem við getum gert,
þangað til í fyrra málið.”
“Eg skal fylgjia þínum ráðum,” sagði
Edwards og bjóst til að fara.
“Bíddu við dálítið,” sagðn Thad og tók í
handlegginn á lionum. “Það væri kannske
ekki svo vitlaust, þegar þú ert þarna á ferð
hvort sem er, að fara og tala við Lizard.”
“Við verðum að flýta okkur,” kallaði Bob,
“ef við eigum ekki að lenda í flóðinu. ”
Þeir félagar hurfu út í dimmuna. Edwards
var hræddur og kvíðandi. Það var ekki að-
eins flóðhættan, sem gerði hann órólegan og
kvíðandi, heldur líka og engu síður endur-
minningin um hinn ógeðslega og skuggalega
svip Lizards, þegar hann fyrst sagði honum
frá Mörtu.
Þegar 'hann kom heim undir, þar sem kof-
inn hans var, heyrði hann hávaðann í vatn-
inu, þegar það ruddist niður gilið. Hann
hikaði augnablik og var að hugsa um gömlu
mennina, hvort þeir mundu nú ekki bafa far-
ist í flóðinu. En það var ekki til neins að
vera að hugsa um það. Hann gat ekkert fyr-
ir þá gert, eins og komið var.
Hann hélt áfnam niður gilið og flýtti sér
eins og hann gat. Þegar liann kom á móts
við sfaðinn, þar sem hann hafði sofið fyrstu
nóttina, sem hann var í Gullgilinu, sá hann,
að vatnið flæddi þar nú um alt.
Þar sem vegurinn lá yfir lækinn, beið hann
nærri því í þrjá klukkutíma. Var hann þá
arðinn sannfærður um, að Marta hefði ekki
komið þessa leið. Fór hann þá þangað, sem
Lizard og foreldrar hans áttu heima.
Það var orðið framorðið, en það var samt
ljós í glugganum. Hundamir stukku upp og
geltu í ósköpum. Hann opnaði því ekki girð-
ingarhliðið, en hrópaði hárri röddu: “Halló!
Halló!”
Dyrnar voru opnaðar og hann heyrði að
Lizard kalliaði út í myrkrið:
“Halló! Hvað vilt þú og hver ert þú?”
“Eg er Edwards. Láttu hundana hætta
þessum ólátum.”
Hann gat séð, að Lizard sneri sér við og
talaði við einhvem. Svo skipaði hann hund-
unum að þagna.
“Komdu inn, nágranni. Þú ert nokkuð
seint á ferð. Hver er með þér?”
“Það er enginn með mér,” svaraði Ed-
wards um leið og hann kom upp að dyrun-
um.
“Velkominn. Komdu inn og fáðu þér
sæti hjá eldinum; þú ert allur rennandi vot-
ur, býsit eg við.” Lizard vék sér til hliðar,
meðan Edwards fór inn. Hafði Lizard hald-
ið á byssu, sem hann nú reisti upp við vegg-
inn, rétt hjá dyrunum.
Gömul kona sat rétt hjá eldstæðinu og
reykti pípu. Faðir Lizrads stóð í hinum
enda herbergisins og sneri bakinu að veggn-
um. Þau tóku undir kveðju laðkomumanns.
Lizard bauð honum brotinn stól til að siitja
á.
“Þakka þér fyrif, ” sagði Edwards, “en
eg má ekki vera að standa við. Eg kom til
að spyrja, hvort þú hefðir séð Miss Hill-
grove seinni partinn í dag.”
Þeir feðgar litu hvor til annars, en gamla
konan svaraði:
“Hvað er 'að, er hún töpuð?”
Edwards sagði þeim í fáum orðum, hvern-
ig þessu væri varið.
Gamla konan hrækti í eldinn og hló.
“Hún er líklega úti í skógi með einhverj-
um, seín er eiitthvað svona ámóta eins og hún
er sjálf. Það væri ekki nema rétt mátulegt
banda henni, þó hún kafnaði í flóðinu. Það
er nú mitt álit á henni. Hún er ekki nema til
ills eins hvort sem er. Það er bezt fyrir þig
að vera ekkert að hugsa um hana, drengur
minn. ”
Edwards gegndi þessu ekkert, en hélt á-
fram að spyrja Lizard, sem sjáanlega var
mjög ánægður með það sem móðir hans liafði
sagt.
“Sást þú Miss Hillgrove, seinni partinn í
dag nokkurs staðar á leiðinni ti Oracle?”
Gamli maðurinn svaraði fyrir son sinn,
og var auðheyrt að skapið var ekki sem
bezt:
“Hvað varðar þig svo sem um þetta, og
hvaða rótt hefir þú til að koma hér að nætur-
lagi til að rekast í því, hvort drengurinn hafi
séð einhvern á veginum?”
Hugli Edwards neyddi sjálfan sig til að
tala með liægð og stillingu:
“Þessi spuining er kurteisleg og þess eðl-
is, að syni þínum ætti að þykja vænt um að
svara henni og segja eins og er.”
Lizard svaraði engu, en glotti illúðlega.
Gamla konan leiit um öxl sér og sagði:
“Segðu hoiium, drengur minn, eins og er.
Þú hefir ekki ástæðu til að vera liræjdur við
þennan náunga. ”
“Eg er svo sem ekki hræddur við hann,
mamma, það er ekki svipað því. Eg er bara að
draga hann á þessu að gamni mínu.”
Svo sneri hann sér að Edwards.
“Þú mátt reiða þig á, að eg sá hama. Það
var svo sem mílu þarna frá Wheelers girð-
ingunni. Við höfðum góðan tíma. Þú og
]>essi þarna Saint Jimmy, þurfið ekki að
halda, að þið séuð þeir einu.”
Áður en Edwards gat nokkuð sagt, hróp-
aði gamla konan aftur:
“Segðu honum það, sonur sælll. Því seg-
irðu honum ekki hvað þú sagðir?”
Lizard glotti illmannlega.
“Eg sagði henni töluvert. Eg hafði ásett
mér að segja henni það við fyrsta tækifæri.
Þegar eg var búinn, þá vissi hún áreiðanlega
meira um sjálfa sig, heldur en hún hefir
nokkurn tíma vitað áður. Hún veit nú hver
hún er og hvað fólk hugsar um hana og þenn-
an þokkalega lifnað, sem hún lifir með þess-
um vesalingi í hvíta húsinu og þér. Hún
vildi ekki verða mér samferða. Vildi heldur
vera ein á ferð, sagði hún. Þegar eg var bú-
inn að segja henni það sem eg vissi um hana,
þá bætti eg því við, að eg vildi ekki sjá hana
eða heyra, og að enginn heiðarlegur maður
vildi láta sjá sig í minna en mílu fjarlægð
frá henni. Svo fór eg og hún sat þarna eins
skömmurtuleg, eins og hún hefði verið
flengd.”
Hugli Edwards færði sig feiti nær honum.
Frá hans sjónanniði var það hér um bil ó-
hugsandi, að nokkur maður gæti hagað sér
svona svívirðilega.
“Er þér alvara?” spurði hann. “Sagðir
þú þetta virkilega við Miss Hillgrove?”
“Auðvitað gerði eg það,” svaraði Lizard
og’ þóttist góður iaf. “Eg held það sé ekki
nema rétt, að láta fólk eins og hana vita
hvernig það er og hvað fólk heldur um það.
Hún hefir nógu lengi litið niður á mig og
sýnt mór lítilsvirðingu.”
Edwards sló Lizard á kinnina með öllu
]iví afli, sem bann átti til í eigu sinni. Munn-
urinn var galopinn og böggið lenti á neðri
skoltinum. AÚeiðingarnar urðu óttalegar.
Höfuðið kastaðist aftur á bak, rétt eins og
hann hefði hálsbrotnað. Svo hneig bann
máttvana á gólfið.
Gamla konan kallaði til mannsins síns:
“Taktu hann, Joe, itaktu bann!”
Gamli maðurinn færði sig nær, og Ed-
wards sá að hann hélt á hníf í hendinni.
Edwards gekk aftur á bak franí að dyrun-
um og greip byssuna, sem stóð þar upp við
vegginn. Hann miðaði byssunni á manninn
og sagði hægt og stillilega: “Ekki í kveld,
kona góð. Mér þykir fyrir því, að þið verðið
fyrir vonbrigðum, en maðurinn þinn fremur
ekki neitt morð í þetta sinn.”
Iíann fór alveg út að dyrunum og hélt
byssunni á lofti.
“Eg skal skilja byssuna eftir við hliðið,”
sagði hann. “Ef þið emð eins hyggin, eins
og eg held þið séuð, þá farið þið ekki út úr
'þessu herbergi fyr en eg er farinn.”
Hann steig út fvrir þröskuldinn, og lok-
aði á eftir sér.
S T A K A.
Islands unga þjóð!
útlendan við “móð”
er gætni og varhygð góð:
Alt það eigum vér
inn að leiða hér,
sem gott og gagnlegt. er.
Alt, sem ekki’ er bót
óþjóðlegt í rót,
firrumst hörð með hót,
heims þó tíðki sjót.
Veradum góðar venjur þjóðar.
Velji’ úr öllu skynsemd góð.
Heyr, Islands unga þjóð!
Heyr, Islands unga þjóð!
•—Unga Island. Br. J.