Lögberg - 08.06.1933, Síða 1

46. ARGANGUR
WINNIPEG, MAN., FIMTUDAGINN 8. JÚNÍ 1933
NÚMER 23
Séra Hjörtur J. Leó
(•Endurminningar og æfisöguslitur)
Eftir Guttorm Guttormsson.
Miss Signy Stephenson
Við gleÖjumst æfinlega þegar einhver af okkar fámenna
þjóöarbroti getur sér góÖs eÖa er heiÖraÖur á einn eÖa annan
hátt. Hinn 16. maí s.l. hlaut íslensk stúlka þann heiður að ganga
fyrir brezku hirðina í Lundúnum og vera kyní konungshjónun-
um. Þessi unga stúlka er fædd og uppalirijhér í borg. Hún er
Miss Signý Stephenson dóttir Mr. og Mrs. Fred Stephenson
að 694 Victor St. Hún er, þftir ])ví sem eg veit bezt, fyrsta
islenzka konan, sem gengiÖ hpfir fyrir konung. AÖ ganga fyrir
konung þótti heiÖur til forna bg svo er enn.
Miss Stephenson er fríðleiks stúlka, prýðilega vel gefin,
prúð og hæversk í allri framkomu og verður ætíð sér og sínum
til sóma.
Miss Stephenson var nemandi við Daniel Mclntyre skól-
ann og útskrifaðist þaðan með heiðri vorið 1929. Síðan hefir
hún stundað nám við Manitoba háskólann. í vetur sem leið
ferðaðist hún um Evrópu ásamt Lady Eaton frá Toronto. Er
Miss Stephenson unnusta John D. Eatons, syni Lady Eatons
og Sir John C. Eaton (nú látinn fyrir nokkrum árum). Var
Sir John Ea(on forseti hins alþekta Eaton's verslunarfélags.
/. G. J.

§
;

Fyráta lúterska kirkja i
Winnipeg
Séra N. S. Thorláksson prédikar bæði við
morgun-gnðsþjónustuna og kveld-guðsþjón-
ustuna næsta sunnudag, hinn 11. júní.
I
1
í
Orður og titlar
Til Islands
VI. Lögmenskunám—til reynslu.
í minningargreinum um séra
Hjört sáluga Leó, þeim, sem áður
voru birtar í Lögbergi, hefi eg skýrt
nokkuð frá ætt hans og uppruna;
frá æskuárum hans í Nýja íslandi;
frá fyrstu för hans úr foreldrahús-
um og út á mentabrautina; frá
fyrstu viðkynningu okkar á Gimli
þegar hann var kennari þar í fyrra
skiftið; svo og frá afrekum hans
ýmsum í mentunar-leitinni, og siðari
skólastjórn hans á Gimli.
Síðasti þátturinn endaði þar sem
Hjörtur hafði verið kvaddur til að
bera vitni við lítilf jörlegt réttarhald
í Winnipeg og komist í hálfkærings
orðakast við Bonnar lögmann, sem
þá var einna mest rómaður á méðal
almennings af öllum þeirrar stéttar
mönnum í fylkinu. Hafði Bonnar
viljað “impónera” þessu vitni, eins
og hann var vanur að gj öra; en að
þessu sinni brást honum bogalistin,
og sumum þótti hann fara heldur
halloka í orðaskiftum við Hjört þar
fyrir réttinum.
En eftir réttarhaldið kom Bonnar
til Hjartar og hældi honum heilmik-
ið fyrir einurð og skarpleika; og
litlu síðar var Hjörtur kominn í vist
á skrifstofu Bonnars og tekinn að
stunda þar laganám af alefli.
Hugur hans hafði stundum
hvarflað i þessa átt áður; enda var
hann mörgum þeim hæfileikum bú-
inn, sem koma sér vel í lögmanns-
stöðu og einkum við málaflutning.
Mátti það því virðast all-liklegt, að á
þessum vegum lægi frægð og vellíð-
an framundan honum. En það fór
alt á aðra leið; Hjörtur varð aldrei
lögmaður. Atvikin, sem vörnuðu
honum framsóknar á þessu sviði og
gjörðu hann afhuga öllum lög-
menskudraumum, virðast mér vera
frábærlega upplýsandi um lundar-
far Hjartar og innræti, og vil eg því
skýra frá þeim i fáum orðum hér.
Hjörtur undi sér all-vel við laga-
námið hjá Bonnar fyrst um sinn,
enda þótt hann sæi fyrir sér ýmis-
legt í því umhverfi, sem hann gat
alls ekki felt sig við. Bonnar mun
hafa fengið býsna gott álit á þess-
um nýja lærisveini og hugsað sér
að gjöra úr honum duglegan mála-
færslumann. Þegar Bonnar hafði
mál að flytja fyrir rétti, tók hann
Hjört með sér alla jafna, að sjálf-
sögðu til að kynna honum mála-
rekstur og réttarfar, en líklega þó
með fram í þeirri von, að læri-
sveinn gæti orðið sem allra kunn-
ugastur lögmensku-snild meistara
síns og léti þá kynningu ekki verða
til ónýtis. Hjörtur kannaðist fylli-
lega við frækleik Bonnars og lög-
kænsku, en þó vantaði mikið á það,
að honum líkaði fyrirmyndin að
öllu leyti.
Svo kom það fyrir einu sinni, að
Bonnar var fenginn til að verja
Galiciumanh—að mig minnir—sem
átti sök að svara í heitrofsmáli og
barneignar, en sækjandi var ungl-
ingsstúlka fremur táplítil af sömu
þjóð. Bonnar varði málið af mestu
rögg eins og búast mátti við af hon-
uni ; og þegar kallað var á sækjanda
til að bera sínum málstað vitni, þá
beitti lögmaður vitnaprófunar-snild
sinni svo óvægilega, að Hirti var
nóg boðið; og leikslokin urðu þau,
að hlutur stúlku-aumingjans var
miklu verri eftir en áður en harns-
faðirinn gekk frá réttinum hróðug-
ur og laus allra mála.
Annað eins gat Hjörtur með engu
móti' leitt hjá sér mótmælalaust.
Hann tók sig til og sagði Bonnar
hreinskilnislega, hvað sér fyndist um
málsvörn hans og um úrslitin. Hon-
um fanst, að hér hefði verið illa
traðkað á rétti lítdmagnans og á-
byrgðarhlutanum slælega skift með
tveimur persónum jafn-sekum. En
Bonnar bar auðvitað í bætifláka
fyrir sina frammistöðu ; hann kvaðst
ekki hafa farið lengra í málsvörn-
inni, heldur en lög stóðu til og rétt-
argögn. Og ekki veit eg um nokkra
ástæðu til að rengja það. En Hjört-
ur var alls ekki ánægður með þá
réttlætingu. Ef landslögin breiddu
sinn verndarvæng yfir annað eins,
þá vildi hann ekki helga slíkum laga-
setningum æfiár sín og starfskrafta.
Litlu síðar gekk hann úr vistinni
hjá Bonnar og fékst ekki við laga-
nám eftir það. •
Sagan er ekki sögð hér í þeim til-
gangi, að varpa neinum skugga á
minningu Bonnars lögmanns, og
ekki heldur til að niðra landslögum
og réttarfari yfirleitt, eða lögmanna-
stéttinni—sem alt hefir sínar veiku
hliðar að sjálfsögðu. En mér finst
atvikið lýsa Hirti svo vel, að það
megi með engu móti gleymast.
VII. A Wesley.
Eg veit ekki með vissu hvenær
Hjörtur gekk í þessa vist hjá Bon-
nar; en þó hygg eg að það hafi ver-
ið í einhverju sumarfríinu, þegar
hann stjórnaði miðskólanum á
Gimli, eða þá á næsta sumri eftir
að hann lét af þvi embætti.—
Hjörtur var forstöðumaður Gimli
skóla í þrjú ár. Hann fór alfarinn
frá Gimli vorið 1903, og tók að sér
forstöðu North Ward skólans í Sel-
kirk næsta vetur; en þeirri stöðu
sagði hann lausri vorið eftir. Mun
hann þá hafa verið fullráðinn í að
byrja nám við háskóla fylkisins og
freista gæfunnar í þeirri átt, eins
og kunningjar hans sumir höfðu
gjört áður.
Ekki mun það þó hafa verið fyr
en á þessu sumri miðju,—1904—að
Hjörtur tók fyrir alvöru að búa sig
undir háskólanámið. Mentunar-fer-
illinn, sem þar lá fyrir honum,
myndi hafa orðið honum nokkuð
tafsamur, ef hann hefði orðið að
byrja það nám sem nýsveinn og
fikra sig áfram stig af stigi til fulln-
aðarprófs þess, sem Bachelor of
Arts nafnbótin er kend við. Nám-
skeiðið alt náði venjulega yfir sex
eða sjö ár; tvö eða þrjú í undirbún-
ingsdeild og fjögur í sjálfum há-
skólanum. En Hjörtur var fyrir
nokkrum árum búinn að ljúka fyrsta
flokks prófi í kennarafræðum, eins
og áður hefir verið skýrt frá í end-
urminningum þessum; en það
mentastig samsvaraði að mestu leyti
próf-skilum fyrsta bekkjar í há-
skóladeildinni. Undantekningin var
latína, sem Hjörtur hafði aldrei
numið, og ef til vill ein eða tvær
námsgreinar aðrar. Að minsta kosti
var latinan honum örðguasti hjall-
inn eins og á stóð. Til þess að geta
byrjað annars árs lestur í háskóla-
deildinni og verið jafn-gildur
bekkjarnautum sínum þar, þurfti
Hjörtur að fleyta sér í gegn um
fyrirskipaðan latínu-lærdóm bekkj-
anna þar á undan—málfræði, stíla-
leiðsögn og rómversk rit—og standa
skil á þeim fræðum öllum við'
auka])rófin um haustið. Vill hann
nú reyna þetta; en tími var naum-
ur, einar sex vikur, minnir mig, til
haustprófanna. En ekki dugir ó-
freistað, finst honum. Hann tekur
því til óspiltra mála við þriggja ára
latinuforðann, rífur sig einhvern
veginn í gegnum þann vísdóm allan
á þessum sex eða sjö vikum, og
stenzt prófið. Hvort hann tók það
examen með “láði,” er mér ekki
kunnugt, en það var sannarlega vel
(Framh. á bls. 7)
Slys
Stúlka í Þingvallasveit brcnnist
mikið og er flutt til sjúkra-
vistar í Rcykavík.
Á fimtudaginn vildi það *slys til
á Brúsastöðum í Þingvallasveit, 6r
Sigrún Jónsdóttir, kjördóttir bónd-
ans þar, Jóns Guðmundssonar veit-
ingamanns í Valhöll, var að fást við
útungunarvél sem þar er, að eldur
komst í hitagjafa útungunarvélar-
innar og sprakk hann. Laust þar
upp miklum eldi beint framan í and-
lit stúlkunnar og kviknaði sam-
stundis í hári hennar og klæðum.
Brendist hún mikið í andliti, hálsi og
á herðum, og náðu brunasárin nið-
ur á bak og brjóst.
Svo heppilega vildi til að Árni
Pétursson læknir var staddur á
Þingvöllum þennan dag og var þeg-
ar náð i hann. Tók hann sjúkling-
inn með sér í bíl sínum til Reykja-
víkur, og var stúlkunni komið fyrir
hjó Ásu Ásmundsdóttur ljósmóður
í Tjarnargötu 35. Brunasár henn-
ar eru mjög alvarleg, sérstaklega
brunasárin í andlitinu, en þó er ekki
talið að liíi hennar sé hætta búin.
Þegar Morgunblaðið talaði í gær
við hjúkrunarstofu Ásu Ásmunds-
dóttur var sagt „ að stúlkunni liði
ekM mjög illa.
f'lysið vildi til um sexleytið á
fnutudaginn, en ekki komst bíllinn
með sjúklinginn hingað til Reykja-
víkur fyr en kl. 2 næstu nótt. Olli
því vond færð á nýja veginum til
Þingvalla. Mátti hann heita alófær
á kafla fyrir ofan Svanastaðý.
Mbl. 7, maí.
Framfærslu styrkur
Sambandsstjórnin hefir nú fallist
á að leggja fram þriðja hluta þess
fjár, sem til þess þarf að veita at-
vinnulausu fólki i Sléttufylkjunum
lífsframfæri. Er þar lítil hreyting
á frá því sem verið hefir. Höfðu
samningar um þessi efni gengið úr
gildi, en verið endurnýjaðir til
næstu ársloka. Voru margir hrædd-
ir um að sambandsstjórnin væri að
draga að sér hendina hvað þennan
styrk snertir, en nú lítur ekki út
fyrir að svo sé, eða ekki í bráðina.
Það litur ekki út fyrir að neitt
ætli að verða af því, nú í bráðina
að minsta kosti, að Canadamenn fái
nokkrar konunglegar orður eða titla.
Afmælisdagur konungsins hinn 68.
var á laugardaginn í vikunni, sem
leið, og veitti hann þá nokkrum
þegnum sínum ýmsar nafnbætur,
eins og siður er til, en þar á meðal
eru engir Canadamenn. Þessu titla-
máli var heldur illa tekið á sam-
bandsþinginu af mörgum og heldur
Bennett liklega að það sé bezt að
eiga ekkert við það í bráðina.
Tveir nýir dómarar
Fyrir fáum dögum hafa tveir ný-
ir héraðsdómarar (county court
judges) verið skipaðir í Manitoba.
Annar þeirra er Harry Whitla,
K.C., og kemur hann í staðinn fyrir
Stubbs, sem hefir verið vikið frá
embætti. Hinn er Joseph Bernier,
fyrverandi fylkisþingmaður, sem
kemur í staðinn fyrir MacPherson
dómara, sem hefir náð aldurstak-
markinu, sem nú er 75 ár, og hefir
því orðið að segja af sér. Báðir |
hafa þeir lengi verið tryggir íhalds-
menn.
Svala þorátanum
Bandaríkjamenn drukku 1,500,-
000 tunnur af bjór í aprílmánuði,
eftir því sem C. D. Williams, ritari
ölgerðarmannanna skýrir frá.
Mundu þeir hafa meira drukkið, ef
nóg hefði verið til af ölinu. Mun
það fráleitt lengi vera, að þar verði
ölfangaskortur.
Frá Islandi
Útfluttar ísl. afurðir frá áramót-
um til aprílloka á þessu ári nema
samkvæmt skýrslu gengisnefndar
kr. 9,796,480. Á sama tima í fyrra
nam útflutningurinn kr. 13,989,630,
árið 1931 kr. 13,108,640 og árið
1930 kr. 13,603,700.
Fiskaflinn á þessu ári til aprílloka
er samkvæmt skýrslu Fiskifélagsins
41,870 þurrar smál. (eða sem því
svarar). Afli á sama tíma var 31,-
985 smál. í fyrra, 35,072 smál. árið
W31 °g 4°»3°i smál. árið 1930.
Fiskibirgðir i landinu voru 1. maí
s. 1. sem svarar 37,936 þurrum smál.
í fyrra um sama leyti voru fisk-
birgðirnar 23,772 smál. Árið 1931
voru þær 34,369 smál. en 32,132
smál. árið 1930.
Frú Kristín Jónsdottir frá Arnar-
nesi hefir málað glæsilega mynd af
Stefáni Stefánssyni skólameistara
og gefið hana Mentaskólanum á Ak-
ureyri. Ásgeir Sigurðsson ræðis-
maður hafði áður gefið þangað
mynd af Jóni Hjaltalín fósturföð-
ur sínum. Sigurður skólameistari
hefir hin síðari ár keypt eitt mál-
verk árlega til skólans. Er það góð-
ur siður og ættu fleiri skólar að
fylgja fordæminu
Sigurður Eggerz er farinn til ísa-
fjarðar. Þar á hann að verða bæj-
arfógeti.
í dag, 8. júní, eru þau séra Björn
B. Jónsson, D.D., prestur Fyrsta
lúterska safnaðar i Winnipeg og frú
hans að leggja af stað til íslands.
í þessum mánuði verður Dr. Jóns-
son fullra 63 ára að aldri og í þess-
um mánuði eru liðin 40 ár síðan
hann var vígður prestur. Öll þessi
fjörutíu ár hefir hann stöðugt til-
heyrt kirkjufélaginu lúterska og is-
lenzka, og og þrettán ár var hann
forseti þess og tuttugu og fimm ár
var hann ritstjóri Sameiningarinn-
ar. Fyrsta árið eftir að Dr. Jóns-
son varð prestur, ferðaðist hann
meðal prestslausra safnaða íslenzkra
hér i landi og prédikaði fyrir þá og
gerði önnur prestsverk. Eftir það
var hann prestur íslenzku safnað-
anna í Minneota og grendinni i 20
ár, en siSustu 19. árin hefir hann
verið prestur Fyrsta lúterska safn-
aðar í Winnipeg. Dr. Jónsson hef-
ir því í full 40 ár verið einn af prest-
um kirkjufélagsins og allan þann
tíma verið þjónandi prestur meðal
íslendinga hér í landi. Enginn ann-
ar hefir bæði tilheyrt kirkjufélaginu
ávona lengi og stöðugt þjónað meðal
I íslendinga. Hversu prýðilega Dr.
Björn B. Jónsson hefir staðið í
stöðu sinni öll þessi mörgu ár, skal
hér ekki farið mörgum orðum. Sem
prestur og kirkjuleiðtogi hefir hann
unnið sér það álit og traust meðal
Vestur-lslendinga, sem mun stöðugt
standa.
Með alt þetta fyrir augum, þótti
fulltrúum Fyrsta lúterska safnaðar
vel við eiga að bjóða Dr. Jónsson að
taka sér þriggja mánaða hvíld frá
embætti sínu, nú á þessu sumri.
Hefir hann þegið það og ákveðið að
nota tímann til að heimsækja föður-
landið, sem hann hefir aldrei séð,
síðan hann á barnsaldri fluttist með
foreldrum sínum til Canada. Engu
að síður er Dr. Jónsson ágætur ís-
lendingur og prýðilega vel að sér í
islenzkri tungu og íslenzkum fræð-
um yngri og eldri. Vér minnumst
ekki afi hafa séð mikið orð á þessu
haft opinberlega, en satt er það engu
að síður.
Svipafi má segja um frú Jónson,
eins og mann hennar, að hún fór á
ungum aldri til Canada og hefir ekki
síðan komið heim til íslands fyr en
nú. En þeir, sem hún nú kynnist
heima þar, munu komast að raun
um, að vel hafi hún varðveitt móð-
urmálið, þrátt fyrir langa útivist frá
föðurlandinu.
Dr. Björn B. Jónsson prédikaði í
Fyrstu lútersku kirkju á sunnudag-
inn var, i síðasta sinn áfiur en hann
og kona hans leggja af stað til ís-
lands. Kirkjan var alskipuð við
háðar guðsþjónusturnar. Dr. Jóns-
son prédikaði bæði að morgni og
kveldi. Við morgun guðsþjónust-
una fermdi hann 45 ungmenni og um
kveldið tók hann fjölda fólks til
altaris—svo hundruðum skifti.
Nokkur vottur virðingar og kær-
leika sýndi Fyrsti lúterski söfnuður
þeim Dr. og Mrs. Jónsson um það
leyti að þau voru að leggja af stað,
' og munu þau hafa vel fundið, að
þeim fylgja hinar heztu óskir sem
^afnaðarfólkið á í eigu sinni.
Lögberg óskar Dr. og Mrs. Jóns-
son allra fararheilla.