Lögberg - 24.08.1933, Blaðsíða 2

Bls. 2
LÖGBERG, FIMTUDAGINN 24. ÁGÚST, 1933
Fertugaáta og níunda ársþing
Hins evangeliska lúterska kirkjufélags
íslendinga í Veáturheimi
Haldið i Argylebygð í Manitoba frá 23. til 27. júní 1933
Fyrir nokkrum árum, þegar skólinn var í mikilli fjár-
þröng, fékk skólanefndin $2,000.00 lán hjá manni, er ekki
vill láta nafn síns getið. í ár gaf þessi göl'uglyndi og góði
maður skólanum upp alla skuldina. Hafði hann áður gefið
skólanum stóra gjöf, svo að öllu samanlögðu, hefir enginn
fslendingur gefið skólanum jafnmikið. Ekki er hann skóla-
genginn maður, en hann virðist hafa gleggri skilning á þessu
máli en sumir sem skólagengnir eru. Eitt er víst, að hann
getur unt öðrum þess, að njóta mentunar, þótt hann ætti
ekki kost á því sjálfur. Og hann telur það ekki eftir sér að
styrkja þessa einu kristilegu mentastofnun, sem vér Vestur-
fslendingar höfum komið á fót. Með frábærlega fögru for-
dæmi og fórnfýsi vekur þessi dánumaður hjá oss aukinn á-
huga og trú á málefninu. Það sæmir oss ekki, sem yngri
erum, að láta helgustu og göfugustu hugsjónir hinna eldri
lenda í kalda koli, ef við með nokkru móti fáum þess varnað.
Skólaráðið vottar þessum gjafmilda og hógværa vin
skólans hjartans þakklæti fyrir allar gjafirnar. Einnig þakk-
ar það af alhug öllum, sem rétt hafa skólanum hjálparhönd,
bæði fyr og nú. Og það þakkar sömuleiðis öllum kennurum
skólans, sem hafa lagt sig alla fram til að lijálpa nefndinni
og skólanum og hafa unnið verk sitt af stakri trúmensku og
velvilja.
Winnipeg, Man., 22. júní 1933.
Fyrir hönd skólaráðsins,
J. Stefánsson, ritari.
Nokkurar umræður urðu um málið. Tóku ýmsir til
máls, þar á meðal dr. Richard Beck, prófessor í norrænum
fræðum, við háskóla Norður Dakota rikis, er flutti skarpa,
hvetjandi ræðu um skólann og þá mikilvægu þýðingu er hann
hefði fyrir viðhald íslenzks þjóðernis í Vesturheimi.—Var
um leið samþykt í e. hlj., að dr. Beck hefði málfrelsi i þinginu.
Að þessum umræðum loknum var skólamálinu, með ein-
róma samþykt, vísað til ö manna þingnefndar.
í nefndina voru skipuð þau J. G. Jóhannson, Theodore
Sigurðsson, Mrs. G. Freeman, Guðni Thorleifson og Mrs.
C. P. Paulson.—
Þá lá fyrir 10. mál á dagsskrá:
Sameiningin og gjörðabók kirkjuþingsins
Samþykt var að vísa því máli til 5 manna þingnefndar.
I nefndina voru skipuð: C. P. Paulson, Dóra Benson, Valdi-
mar Bjarnason, J. S. Gillis og Jakob Westford.
Þá var tekið fyrir 11. mál á dagsskrá: Breyting á auka-
lögum, að því er snertir kosning embættismanna kirkjufé-
lagsins. Skrifari las upp þá breyting er framkvæmdanefnd
mælir með til þings, er snertir þetta efni, og er að finna í 6.
gr. aukalaganna.
Greinin, eins og hún nú hljóðar, er þannig: “Embættis-
menn skulu kosnir í þinglok. Skal kosning fara fram skrif-
lega, sé fleiri en einn í kjöri, og þarf meirihluta greiddra at-
kvæða til þess að embættismaður sé kosinn. Sé aðeins einn
í kjöri til einhvers embættis, skal forseti lýsa hann kosinn í
e. hlj., án atkvæðagreiðslu.”
Greinin, eins og framkvæmdrnefndin mælir með að hún
nú sé, er á þessa leið: -
“Embættismenn skulu kosnir í þinglok. Kosning forseta,
skrifara og féhirðis skal ætíð fara skriflega fram, án útnefn-
inga, og þarf meirihluta greiddra atkvæða til þess að embætt-
ismaður sé kosinn. Sé að eins einn í kjöri, til vara-embættis,
skal forseti lýsa hann kosinn í e. hlj., án atkvæðagreiðslu.
Sé fleiri en einn í vali, fer atkvæðagreiðsla fram skriflega.”
Forseti skýrði frá hvað framkvæmdarnefndin hefði í
huga, með því að mæla með þessari breyting, sem væri það,
að gera kosningar embættismanna sem allra frjálsastar og
réttlátastar.
Séra N. S. Thorláksson lagði til og S. O. Bjerring studdi,
að tillaga framkvæmdarnefndarinnar sé samþykt.
Árni Eggertson gerði þá breytingartillögu og J. G. Jó-
hannson studdi, að embættismanna kosningar fari fram að
morgni síðasta þingdags, en ekki í þinglok, eins og er í til-
lögunni.
Urðu nokkrar umræður um málið, þar til breytingartil-
lagan var borin upp og samþykt. Var síðan aðal-tillagan,
með áorðinni breytingu, borin upp og samþykt. Með þessu
var hið 11. mál á dagsskrá afgreitt af þinginu.
Rætt var næst um endurskoðun á lögum og reglum
kirkjufélagsins. Málið var innleitt, með ræðu, af séra G.
Guttormssyni. Séra N. S. Thorláksson gerði þá tillögu, er
S. O. Bjerring studdi, að væntanlegri framkvæmdarnefnd sé
falið þetta efni á milli þinga. Var það samþykt.
Forseti skýrði frá, að Pembinasöfnuður hefði tilkynt,
að hann treystist ekki lengur til að halda áfram starfi, og
vildi afhenda kirkjufélaginu eign sína. í því sambandi las
skrifari tillögu framkvæmdarnefndar, er snertir þetta efni,
og hljóðar á þessa leið:
“f tilefni af því að Pembínasöfnuður hefir tilkynt kirkju-
félaginu, að hann treysti sér ekki lengur að halda áfram
safnaðarstarfi, og vill þar af leiðandi afhenda kirkjufélginu
kirkjueign sína, þá leggur nefndin til, að framkvæmdarnefnd
þeirri, er kosin verður á þessu þingi, sé falin afgreiðsla þessa
máls og að skrifari sé beðinn að skrifa Pembinasöfnuði og
þakka, í nafni kirkjufélagsins, fyrir það sæmdarboð, að vilja
afhenda því kirkjueign sína.”
Var ráðstöfun þessi samþykt, um Ieið og forseti skýrði
frá, að hann hefði, eftir að þetta var rætt í framkvæmdar-
nefnd, fengið þær upplýsingar, að miklar likur væru nú til, að
Pembinasöfnuður, með breyttu fyrirkomulagi gæti haldið á-
fram störfum og notað áfram kirkjueign sína.
Þá var tekið fyrir á ný 2. mál á dagsskrá:
Kristniboð meðal heiðingja
Fyrir hönd þingnefndar í því máli lagði K. V. Björnson
fram þessa skýrslu:
Skýrsla þingnefndar í kristniboðsmálinu
Nefndin leggur til:
1-. að kirkjuþing þetta lýsi yfir samúð sinni með séra
S. O. Thorlákssyni og konu hans í þeirri hrygð og vonbrigð-
um, sem þau urðu fyrir við endurkomu sína til starfsins.
Vonum við og biðjum að Guð opni þeim dyr að ávaxtaríku
starfi í framtíðinni, og beini til sannrar trúar hjörtum þeirra
sem afvegaleiddir hafa orðið.
2. Ennfremur að tillag, sem nemur $500 sé veitt til er-
lends trúboðs á þessu fjárhagsári og að sú upphæð borgist
eftir hentugleikum, samkvæmt ráðstöfun féhirðis við forseta.
Á kirkjuþingi í Argyle, 26. júní, 1933.
K. Valdimar Björnson, S. O. Bjerring Ásbj. Sturlaugson.
Samþykt var að taka skýrsluna fyrir, lið fyrir lið.
. 1. liður var samþyktur.
Við 2. lið gerði séra H. Sigmar þá bréytingartillögu, er
margir studdu, að í stað $500.00, komi alt að $1200.00, eins
og samþykt var í fyrra. Urðu talsverðar umræður um liðinn.
Loks gerði J. S. Gillis þá breytingar-tillögu, við breytingu, er
J. A. Walterson studdi, að tillag kirkjufélagsins sé $800.00
Urðu enn nokkrar umræður um tillögurnar er fyrir lágu, þar
til breytingartillagan við breytingu, var borin undir atkvæði
og feld. Því næst var breytingartillagan borin upp og sam-
þykt. Var nefndarálitið síðan, með áorðinni breytingu, í
heild sinni samþykt.
Málið þar með afgreitt á þessu þingi.
Tilkynt var að Ottó Anderson, þingmaður frá St. Páls-
söfnuði væri í þann veginn að fara af þingi, og að Bjarni
Jones kæmi í hans stað. Skrifaði hann síðan undir skuld-
binding þingsins og tók sæti sitt sem fulltrúi St. Pálssafnaðar.
S. O. Bjerring vakti máls á því, að séra Jóhann Friðriks-
son, er ,verið hefði í þjónustu kirkjufélagsins í fyrra, með
lágum launum, hefði stundum haft meiri kostnað við ferða-
lög en áætlað hefði verið. Gerði hann þá tillögu, er margir
studdu, að honum væri greidd $50.00 uppbót, og var það
samþykt í e. hlj.
Þá lá fyrir á ný 5. mál á dagsskrá:
Samband kirkjufélagsins við önnur últ. kirkjufélög
Fyrir hönd þingnefndar í því máli lagði Gamalíel Thor-
leifsson fram þetta nefndarálit:
f kirkjuþingi i Minneota árið 1930, og fram á þenna
dag, hefir kirkjufélagið haft með höndum málefni, sem í upp-
hafi var orðað: samband kirkjufélagsins við önnur lútersk
kirkjufélög. Á síðari tímum hafa umræður og athafnir aðal-
lega horfið að sainbandi við United Lutheran Church in
America.
Brátt kom í ljós að menn greindi mjög á, hvort ráðlegt
væri og heppilegt að festa það samband. f liðinni tíð, hafa
bæði fylgjendur málsins og andstöðuflokkurinn, lagt fyrir
almenning nytsemi þess og afföll, vinninga þess og töp, bæði
á þingum og í opinberum blöðum, og eftir vorum skilningi,
mjög rækilega.
Meðhald og mótstaða virðist ekki enn að hafa færst
saman, og veldur þar hvorttveggja, að i meðferð málsins, og
í hugum margra, verður það bæði tilfinningamál og þjóð-
ernismál.
Þannig stóðu sakir, þegar samþykt var á þinginu að taka
prófsatkvæði'um málið. Með því eina móti var komist sem
næst ábyggilegri vissu hvernig hugur og vilji allra þingfull-
trúa stæði.
Við atkvæðagreiðslu kom í ljós nokkuð öflugur meiri-
hluti, sem var mótfallinn sambandinu, eða nokkuru í þá átt
á yfirstandandi tímum, og bendir það til þess, að óþarft sé og
óheppilegt að halda þvi við á dagskrá kirkjuþinga að minsta
kosti í nálægri framtíð, og vonast nefndin eftir, að hafa þar
til stuðnings bestu manna yfirsýn.
Nefndin getur ekki gengið frá máli þessu án þess að
viðurkenna þakklæti kirkjufélagsins fyrir það bróðurþel,
sem hið virðulega kirkjufélag United Lutheran Church in
America, hefir ávalt sýnt félagi voru, og þann styrk, sem það
hefir veitt stofnunum vorum í liðinni tíð. Vér vonum að
það vinsamlega sapiband haldist.
Ræður nefndin nú til, að þetta sambandsmál sé tekið út
af dagskrá þingsins, og þvi frestað um óákveðinn tíma.
Á kirkjuþingi að Baldur, 26. júni 1933.
G. Thorleifsson,
K. Valdimar B iörnson,
C. B. Jónsson,
S. E. Jóhannson,
Árni Eggertson.
Þá er nefndarálitið hafði verið lesið var komið rétt að
hádegi. Var því samþykt, að fresta frekari aðgerðum í mál-
inu, þar til síðari hluta dags.
Sunginn var sálmurinn No. 28, “Drottinn blessi mig og
mína, morgun, kvöld og nótt og dag.” Var fundi síðan slitið
kl. 12 á hádegi. Næsti fundur ákveðinn kl. 2 e. h. sama dag.
SJÖUNDI FUNDUR
kl. 2 e. h. sama dag.
í fundarbyrjun var sunginn sálmurinn 170, “Ó hversu
sæll er hópur sá sem herrann kannast við.”
Fyrir lá, á ný, 5. mál á dagsskrá: Samband kirkjufélags-
ins við önnur lútersk kirkjufélög.
Eftir lítilsjiáttar umræður gerði W. C. Hillman þá til-
lögu, er Philip Johnson studdi, að nefndarálitið sé samþykt
í einu lagi. Var tillagan borin undir atkvæði og samþykt.—
Séra R. Marteinsson Iagði fram þessa yfirlýsing, frá
sjálfum sér, er hann óskaði að væri bókuð í þingtíðindum
kirkjufélagsins:
Eg finn mig til þess Jtnúðan að lýsa yfir hrygð minni út
af þeirri aðferð, sem framkvæmdarnefnd kirkjufélagsins að-
hyltist að byrja, á þessu þingi, málið um samfund kirkjufé-
lagsins við önnur lútersk kirkjufélög með . prófsatkvæða-
greiðslu og á þann hann loka frjálsum umræðuin um málið
sjálft.
R. Marteinsson.
Var með þessu málið afgreitt á þessu þingi.
Þegar hér var komið voru engin önnur nefndarálit reiðu-
búin. Var þá samþykt að hafa einnar klukkustundar fund-
arhlé, til þess að gefa þingnefndum færi að vinna þau nefnda-
störf, er fyrir lágu á þingi.—
Þegar fundur kom saman aftur var sunginn sálmurinn
No. 17, “Hve yndislegt er æ til þín að snúa, hve yndislegt,
minn Guð, hjá þér að búa.”
Forseti gerði kunnan þinginu séra W. B. Allison, prest
sameinuðu kirkjunnar á Baldur, er væri einn af embættis-
mönnum Manitoba-deildar í United Church of Canada. Myndi
hann ávarpa þingið með stuttri ræðu. Flutti séra Allison
bróðurkveðju og árnaðarorð frá kirkju sinni til kirkjufélags-
ins. Var fyrir það þakkað af forseta.
Að því búnu skýrði forseti frá að séra J. P. Sólmunds-
son, frá Gimli, væri staddur á fundi og æskti hann eftir að
fá að ávarpa þingið, viðvíkjandi sérstöku efni er honum væri
mikið áhugamál. Var samþykt að hann fengi 15. mínútur,
er síðan var lengt í 20 mínútur. Flutti séra J. P. Sólmunds-
son erindi um efnið: “Kirkja íslands og viðhald íslenzks
þjóðernis í Vesturheimi.” Að ræðu þeirri lokinni tók til
máls séra Sigurður ólafsson. Fór hann hiýjum orðum og
vingjarnlegum um málefni það, er ræðumaður hafði þarna
með höndum.
Þá er hér var komið, var kl. nær 4 e. h. Var því samþykt
að hafa fundarhlé til að gefa þingmönnum pg gestum færi á
að þiggja kaffiveitingar í fundarsal bæjarins.
. Þá er fundur mætti aftur var sunginn sálmurinn 119,
“Ó, lofa skaparann, lífsins hjörð, lofið, prísið hann alla vegu.”
Þá lá fyrir, á ný, 4 mál á dagsskrá:
Fimtíu ára afmæli kirkjufélagsins
Fyrir hönd þingnefndar í því máli lagði séra G. Gutt-
ormsson fram þessa nefndarskýrslu:
Tillaga til þingssamþyktar frá nefndinni í afmælis-mál-
inu:
Á fimtudaginn næsta á undan Jónsmessu árið 1885,
gjörðist sá stórviðburður í sögu Vestur-íslendinga, að erinds-
rekar frá nokkrum söfnuðum í Manitoba-fylki og ríkinu
North Dakota komu saman á fund í Winnipeg, og stofnuðu
þann kristna félagsskap, sem síðan hefir borið nafnið Hið
evangeliska lúterska kirkjufélag íslendinga í Vesturheimi.
En fundur til undirbúnings undir þessa félagsstofnun hafði
verið haldinn að Mountain í North Dakota í janúarmánuði
sama ár. Með Guðs leyfi verður því kirkjufélag vort réttra
50 ára á kirkjuþingi árið 1935.
Með þetta í huga, og með djúpri tilfinningu fyrir þeirri
ósegjanlegu þakklætisskuld, sem vér stöndum í við almátt-
ugan Guð fyrir margfalda náð hans og hlessun, svo og við
dug og trúmensku stofnendanna og annara brautryðjenda
þessa félagsskapar, sem flestir eru gengnir til hvíldar á undan
oss, lýsir þetta kirkjuþing yfir því, að það sé vilji vor allra,
að efnt verði til viðeigandi hátíðarhalds á kirkjuþingi árið
1935.
Og til þess að hugmyndin komist í framkvæmd, skal
kosin hér í þinginu 5 manna milliþinganefnd, er annist málið
á komandi ári og leggi fram tillögur sínar um hátíðarhaldið
á næsta kirkjuþingi.
B. Jones,
G. Guttormsson,
R. Marteinsson,
Klemens Jónasson.
Nefndarskýrslan var rædd lítið eitt en var síðan sam-
þykt. Þar með var málið afgreitt á þessu þingi.—
Þá var tekið fyrir, á ný, 6. mál á dagsskrá:
Betel.
Fyrir hönd þingnefndar í því máli, lagði Sigurbjörn Sig-
urðsson fram þetta nefndarálit:
Vér, sem áttum að yfirfara efnalegar ástæður og starf-
rækslu elliheimilisins Betel, lýsum ánægju okkar yfir því
hversu vel að forstöðunefndin hefir leyst það mikla og góða
verk af hendi. Að þá leyfum vér oss að leggja til að þingið:
1. Greiði forstöðúnefndinni þakklætis atkvæði fyrir
hennar umfangsmiklu stjórn á heimilinu Betel á liðnum
árum.
2. Kirkjuþingið þakkar af hjarta því starfsfólki heim-
ilisins, sem nú hefir, aldurs vegna, lagt niður störf sín þar, en
sem hefir frá byrjun þeirrar stofnunar unnið með óviðjafn-
anlegri samvizkusemi og fórnfýsi, og ineð þvi óunnið heiinil-
inu undraverða tiltrú almennings og aðdáun. Þar af leið-
andi finnur kirkjufélagið sig í stórri þakklætisskuld við Mrs.
Ásdísi Hinriksson og Eleanoru Júlíus, sem leystu svo vel af
hendi störf sín sem forstöðukonur heimilisins.
3. Og ennfremur ber þinginu að þakka ráðsmanni
stofnunarinnar ólafi W. ólafssyni, sem nú hefir einnig lagt
niður starf sitt sem forráðamaður heimilisins, en sem hefir
sýnt annálsverða trúmensku í þvi vandasama verki, einnig
viljum vér draga athygli að því að okkur er það kunnugt að
sá maður hefir sýnj flestum íslendingum fremur frábært
örlæti með sínum stórgjöfum til stofnana kirkjufélagsins.
Þetta ber þinginu að þakka.
4. Að þingið lýsi ánægju sinni yfir því að stjórnarnefnd
Betel bar gæfu til að ráða Miss Ingu Johnson fyrir forstöðu-
konu, sem hefir óskifta tiltrú almennings.
5. Þinginu ber að minnast með þakklæti og aðdáun
vors framliðna vinar og göfugmennis Stefáns Eyjólfssonar,
sem fyrstur varð til að leggja fram stórfé til stofnunar Braut-
ryðjenda sjóðs íslenzkra gamalmennaheimilisins Betel, og
um leið leggjum vér til að framkvæmdarnefnd kirkjufélags-
ins sé uppálagt að mynduð sé óyggjandi reglugerð til vernd-
ar og viðhalds sjóðsins, fyrir alla framtíð.
Þingið treystir því að hinn sanni andi kristindómsins
sýni ávalt í verkinu óþreytandi umhyggju og farsæla framtíð
fyrir okkar hjartkæru stofnun.
Á kirkjuþingi í Baldur, Man., 26. júní 1933.
Gunnl. Jóhannsson, Sig. S. Christopherson S. Sigurdson.
Nefndarálitið var tekið fyrir, lið fyrir lið.
1. liður var samþyktur.
2. liður sömuleiðis.
3., 4. og 5. liður sömuleiðis.
Nefndarálitið síðan í heild sinni samþykt, og málið þar
með afgreitt af þinginu.
Þá var tekið fyrir, á ný, 7. mál á dagsskrá:
Jóns Bjarnasonar skóli
Fyrir hönd þingnefndar í því máli lagði J. G. Jóhannsson
fram þessa nefndarskýrslu: