Lögberg - 05.04.1934, Blaðsíða 3

LÖGBEIRG, EIMTUDAGINN 5. APRIL 1934
3
SOLSKIN
Sérstök deild í blaðinu
fyrir börn og unglinga
Sjóhrakningar fyrir
fjörutíu árum
Skráð hcfir Sigurjón Gíslason,
Kringlu, eftir frásögn Guðjóns
bónda Einarssonar á Stœrribæ í
Grímsnesi. Guðjón er nú sennilcga
einn á lífi af skipyerjunum, sem
voru á “Ellen” í þessum hrakning-
um. Hann var bá 17 ára að aldri
og átti heima að Apavatni.
ÞaÖ var snemma í marz-mánuði
árið 1894 að skútan “Ellen”, 36
smálestir að stærð, lagði út frá
Hafnarfirði til fiskveiða. Eigandi
skútunnar var Magnús Th. S. Blön-
dahl, sem þá var búsettur í Hafnar-
firði. Skipstjóri var Bjargmundur
Sveinsson úr Hafnarfirði.
Veður var gott, þegar lagt var af
stað, og var siglt í góðu leiði út fló-
ann og suður í Miðnessjó. Þar voru
segl feld og færum rent. Drógum
við þar nokkra fiska. En ráð var
fyrir því gert að sigla suður fyrir
land morguninn eftir, en það fór nú
á aðra leið, eins og frá skal skýrt.
Um nóttina skall á það foraðsveð-
ur með roki og fannkomu, að ekki
varð við neitt ráðið. Vindstaða var
á norðvestan. Var nú lagt í rétt og
látið reka í þrjá sólarhringa sam-
fleytt. Vorum við þá “komnir út
úr kortinu,” 64 sjómílur undan Snæ-
fellsnesi. Sá skipstjóri þá, að svo
búið mátti ekki lengur standa, ef
okkur átti ekki að hrekja inn í
Grænlandsísinn, því að þarna urðum
við varir við jaka og jaka á stangli.
Var þá látið ýkva og slagað suður
'á bóginn og gekk á því í 3 sólar-
hringa. Aldrei slotaði veðrinu hið
minsta allan þennan tima. Var hríð-
in svo sótsvört, að sjaldan sá út
fyrir borðstokkinn. Á hverri vöku
var dýpi mæjt og drif skipsins. Við
og við voru tveir menn vaðbundn-
ir, sendir upp á þilfar til þess að
dæla skipið, því að það hriplak, og
Var það þó aðallega þilfarsleki. Oft
fengum vér stór áföll, svo að vér
vissum ógjörla hvort skipið var
komið í kaf eða flaut ofan sjávar.
Þess má geta hér, að þegar farið
var að beita skipinu, kom í ljós að
það var rifið að aftan og fell þar
inri sjór kolblár, svo að skipstjóri
og stýrimaður gátu ekki haldist við
í káetunni, en urðu að flýja fram
í til vor háseta og hýrast þar allan
tímann.
Vegna lekans skemdist öll mat-
björg í skipinu. Brauðin voru kom-
in í kássu og saltið í leðju. Aðal-
fæðan, sem við höfðum, var horað
beljukjöt, svonefnt “skútukjöt”,
brimsalt. Urðum við að eta það
hálfhrátt, því að vegna veltunnar á
skipinu, var varla unt að sjóða neitt,
því að illa toldi í pottinum. Var því
hvað eftir öðru og verður varla sagt
að vér hefðum lystugt fæði meðan
vér vorum að hrekjast þannig ó-
sjálfbjarga með dauðann fyrir aug-
um.
Eftir sex sólarhringa hrakning
birti að lokum upp. En þá sáum
vér ekkert nema haf og himin.
Hvergi var land að eygja. Gerði nú
bærilegt veður og var þá gengið að
því að tjasla saman þeim segldrusl-
um, sem til voru, því að öll höfðu
seglin rifnað í tætlur í rokinu. Voru
]’au nú rimpuð saman og síðan sett
upp. Siglum við nú dágóðan byr í
5 sólarhringa og komum að landi
undan Mýrdal.
Nú sigldum vér grunt vestur með
landi. Var þar fyrir stór floti af
írönskum skútum, um f jörutíu tals-
ins, og varð að gæta allrar varúðar,
að ekki yrði árekstur. Á þessum
slóðum var kyrrað (þ. e. feld segl)
og færum rent. Drógum við nokkra
fiska og var nú ekki biðið boðanna
að fá sér ærlega máltíð. Pottur var
settur á hlóðir og fiskinum svo að
segja lifandi fleygt í hann. Tókum
vér síðan ærlega til matar og fanst
þetta sannkölluð hátíð að fá nýja
soðningu, eftir að hafa dregið fram
lífið á beljukjötinu óæta.
Næst lá nú fyrir að leita hafnar
og fá gert við skipið. Sigldum vér
því til Vestmannaeyja og fengum
þangað gott veður. Þegar þangað
kom, var verið að róa inn á höfn-
ina franska skútu, sem hafði bilað
eitthvað. Vér höfðum tal af Eyja-
mönnum, sem voru að draga skút-
una inn, og mun Hjalti Jónsson,
síðar skipstjóri, hafa verið formað-
ur þeirra. Spurðum vér þá hvort
óhætt mundi að leggjast við festar
úti fyrir og sýndist það ráðlegast,
því að kvöld var komið. En ákveð-
ið var að “Ellen” skyldi róin inn í
höfnina morguninn eftir.
Vér köstuðum nú festum fyrir
utan höfnina og ætluðum að bíða
rólegir til morguns, en um miðnætti
rauk hann upp á austan og tók
skútuna að reka. Drógum vér þá
upp neyðarmerki, því að ekki var
annað sýnna, en skútuna mundi
hrekja í strand. Þó fór betur en á
horfðist, því að akkerin festust i
hrauni og skútan reið storminn af.
Klukkan fjögur um morguninn
Var þó ekki árennilegt að fara á
milli á bátum, því að bæði var rok
og nrikið brim. Með Fljalta var
hafnsögumaður úr Vestmannaeyj-
um, Gísli að nafni, roskinn maður.
Ekki var viðlit að leggja bátnum
að skútunni vegna sjávargangs. Var
þá tekið það fangaráð, að vér
fleygðum út kaðli og náðu bátverjar
í hann. Þessum kaðli batt nú Gísli
um sig og kastaði sér útbyrðis, en
vér drógum hann upp í skútuna.
Tók hann nú við stjórn um borð.
Var það hans fyrsta verk að sleppa
festum og binda áður dufl við þær
og lét svo skútuna reka til lands.
Var þá lágsjávað, svo að tvisvar
tók niðri á leiðinni, en varð ekki að
sök. Þegar skútuna hafði rekið inn
á leguna, komu menn úr landi með
festar og var nú skútunni lagt rétt
hjá frönsku skútunni, sem dregin
var inn á höfnina kvöldið áður.
Erönsku skútuna átti nú að draga
á land, svo að hægt væri að gera
við hana, en svo slysalega tókst þá
til, að pallurinn aftan á henni slóst
yfir “Ellen” og braut mest alt ofan
af henni, því að hún var miklu
minna skip. tJt úr þessu slysi urðu
yfirheyrslur og málaferli, en þeim
lyktaði svo, að sá franski var dæmd-
ur til að borga skemdirnar.
Nú var “Ellen” ekki sjófær og
þurfti að gera við hana. Stóð sú
viðgerð í fimm daga, og á meðan
vorum vér í landi. Voru Eyjamenn
hinir gestrisnustu, og lifðum vér í
vellystingum praktuglega, og var
drukkið allfast. Veitti mönnum ekki
af þvi að hressa sig eftir alt volkið
og vosbúðina. En hræddur er eg
um að útgerðarmanni hafi ekki þótt
fallegir reikningarnir frá Vest-
mannaeyjum, þegar þeir komu.
Nú var búist til heimferðar, og
gekk heimferðin vel. Höfðum vér
þá verið úti 33 daga svo að ekkert
hafði frést um oss til Hafnarfjarð-
ar. Var skútan því talin af. Hafði
aðstandendum verið tilkynt það og
nokkuru samskotafé safnað handa
þeim.
Sá, sem fyrstur sá til skútunnar
þegar hún var utarlega á Hafnar-
firði, var Þórarinn prófastur Böð-
varsson i Görðum. Hann brá þegar
við og fór inn til Hafnarfjarðar til
þess að segja fréttirnar. Varð þá
heldur en ekki fögnuður í bænum,
því að flestir skipverjar voru þaðan,
en alls vorum vér 12 á. Nú voru
tveir bátar mannaðir og róið út á
fjörðinn á móti oss, og var Magnús
Th. S. Blöndahl útgerðarmaður á
öðrum bátnum. Þetta var á annan
dag páska. Var nú skútan róin inn
fjörðinn og sett í skipalægi. Það
voru 40 fiskar, sem vér lögðum á
land, og var það allur aflinn þá
vertíðina, því að ekki var hugsað
til þess að leggja aftur út á “Ellen.”
Þess má geta að lokum, að önnur
skúta lagði út frá Hafnarfirði sam-
tímis “Ellen,” en sigldi þegar suður
fyrir land og komst i landvar þegar
veðrið skall á. Sakaði hana því
ekki.—Lesb. Mbl.
Kirkjulandið
Spánn er land kirkjunnar. Hvergi
í Norðurálfu er tiltölulega jafn-
mikið af kirkjum eins og þar. Frá
engu landi hafa komið jafnmargir
trúboðar, píslarvottar fyrir trú sína,
eins og frá Spáni. Þar er fæddur
og uppalinn sá maður, sem stofnaði
Kristmunkaregluna og skapaði um
leið landvarnarlið kaþólsku kirkj-
unnar, einmitt þann her, sem stöðv-
aði framgang siðabótarinnar í álf-
unni sunnanverðri.
Byltingarmennirnir spánversku
fóru fremur mildum höndum um
andstæðinga sína 1931, en þó brendu
þeir 17 kirkjur. En það var af miklu
að taka. Landið var svo að segja
þakið kirkjum og klaustrum. Síð-
an snema á miðöldum og fram á
þennan dag hefir þjóðin lagt megin-
orku sína í að byggja musteri til
guðsdýrkunar.
Megnið af fegurstu kirkjum
Spánverja eru í gotneskum stíl, og
bygðar á miðöldunum. Þjóðin var
betur sett í þeim efnum en íslend-
ingar. Hér vantaði varanlegt bygg-
ingarefni, og veðráttan eyddi fljótt
þollitlu efni húsanna. Á Spáni var
gnægð af haldgóðum steini, mild
veðrátta og litlar úrkomur, öll skil-
yrði sameinuð til að byggingar end-
ist lengi. Gotnesku kirkjurnar í
Frakkalndi, Englandi og Italíu eru
þó ennþá fegurri en á Spáni. 1
kirkjum Spánverja er einhver nýr
og ömurlegur blær, sem hvergi
þekkist annarsstaðar. Það er eins
og súlur og hvelfingar þessara vold-
ugu mustera séu fullar af inni-
byrgðum harmi. Þeir, sem hafa
bygt þessi guðshús, hafa ekki litið á
kristindóminn sem fagnaðarerindi,
heldur eins og boðskap um breiðan
veg til glötunar, og þröngt einstigi
til frelsunar. Af þessum ástæðum
eru gluggar kirknanna tiltölulega
litlir, og glerið svo þakið sterklituð-
um málverkum, að sólarljósið á
erfitt með að brjótast inn. Skrifta-
stólarnir standa í löngum röðum
meðfram veggjum og í hliðarkapell-
unum. Kertaljós kasta daufu bliki
frá ölturum og í nálægð við dýrl-
ingamyndir. Dökk-klæddir prestar
og munkar svífa um hin víðáttu-
miklu steingólf, frá altari að skrifta-
stól. Þeir, sem komu úr sterkri sól-
arbirtunni inn í þetta hátíðlega
rökkur, sjá í fyrstu varla yfir alla
kirkjuna. Enn síður heyra þeir svo
mikið sem óminn af játningu þeirra,
sem tjá presti sínum duldustu hugs-
anir sínar gegnum lítið op, eða
málmgrind, sem aðskilur skriftastól
og klefa skriftaföður. Höfuðdýrl-
ingar kirkjunnar standa oft á háum
stöllum, klæddir gullsaumuðum föt- |
um, oft með sigurkrans á höfði. Á
hátiðisdögum eru sumar helztu
dýrlingamyndirnar bornar eftir
strætum borganna í fararbroddi
fyrir fjölmennum skrúðgöngum.
Söfnuðurinn trúir fastlega á mátt
þeirra og forgöngu. í mörg hundr-
uð ár hefir kirkjan boðið þjóðinni
forustu sína og leiðsögn. En um
leið hefir kirkjan heimtað og feng-
ið insta sætið t sál fólksins.
Baráttan fyrir trúnni hefir verið
löng og hörð og blóðug við Mára,
Gyðinga og mótmælendur. Sigur
spánversku kirkjunnar hefir verið
borinn heim á sverðseggjum. Bar-
áttan hefir mótað trúarlífið. Þess-
vegna er lítil sól í kirkjum Spán-
verja. Þessvegna skapaði þjóðin
rannsóknarréttinn og marga píslar-
votta.—J. J. — Dvöl.
Frakkar hafa srníðað nýja teg-
und af brynreiðum, stærri en nokkr-
ar brynreiðar, sem þekst hafa hing-
að til. Eru þær í rauninni eins og
hreyfanleg vígi. Hver brynreið
hefir einn höfuðsmann og 25 manna
áhöfn, eina 75 mm. fallbyssu, tvær
37 mm., fjórar vélbyssur og tvær
háskeytlur. Brynreiðar þessar geta
komist um 70 km. á klukkustund á
greiðfæru jafnlendi og farið yfir
8 metra breiða skotgröf.
PROFESSIONAL AND BUSINESS CARDS
PHYSICIANS and SURGEONS
DR. B. J. BRANDSON
216-220 Medlcal Arts Bldg.
Cor. Graham og Kennedy Sts.
Phone 21 834—Office tlmar 2-3
Heimili 214 WAVERLEY ST.
Phone 4 0 3,2 8 8
Winnipeg, Manitoba
DR. B. H. OLSON
216-220 Medical Arts Bldg.
Cor. Graham og Kennedy Sts.
Phone 21 834--Office tímar 4.30-6
Heimili: 6 ST. JAMES PLACE
Winnipeg, Manitoba
DR. J. STEFANSSON Dr. P. H. T„ Thorlakson
216-220 Medical Arts Bldg. Talslmi 2 6 688 205 Medlcal Arts Bldg.
Stundar augna, eyrna, nef og kverka sjúkdóma.—Er að ’hitta Cor. Gr&ham og Kennedy Sts. Phones 21 213—21 144
kl. 2.30 til 5.30 e. h. Heimili: 638 McMILLAN AVE. Talsími 42 691 Res. 114 GRENFELL BLVD. Phone 62 200

Dr. S. J. Johannesson DR. L. A. SIGURDSON
729 SHERBROOKE ST.
Viðtalstími 3—5 e. h. Phone 24 206
. Office tímar: 3-6 og 7-8 e. h.
532 SHERBURN St.-Sími 30 877 Heimili: 102 Home St. Phone 72 409
BARRISTERS, SOLICITORS, ETC.
H. A. BERGMAN, K.C.
fslenzkur lögfrœðingur
Skrifstofa: Room 811 McArthur
Building, Portage Ave.
P.O. Box 1656
PHONES 95 052 og 39 043
G. S. THORVALDSON
B.A., LL.B.
fslenzkur lögfroiðingur
Slcrifst. 702 CONFEDERATION
LIFE BUILDING
Main St., gegnt City Hall
Phone 97 024
J. T. THORSON, K.C.
fslenzkui lögfrœðingur
801 GREAT WEST PERM. BLD.
Phone 92 755
E. G. Baldwinson, LL.B.
fslenzkur lögfrœðingur
Phone 2 4 206
729 SHERBROOKE ST.
W. J. LINDAL K.C. og
BJORN STEFANSSON
fslenzklr lögfrœðingar
325 MAIN ST. (á öSru gólfi)
PHONE 97 621
Er að hitta að Gimli fyrsta
þriðjudag I hverjum mánuði,
og að Lundar fyrsta föstudag
William W. Kennedy, K.C., LL.B.
Fred C. Kennedy, B.A., LL.B.
Kenneth R. Kennedy, LL.B.
Kennedy, Kennedy &
Kennedy
Barristers, Solícitors, Etc.
Offices: 505 Union Trust Bldg.
Phone 93 126
WINNIPEG, CANADA
DRUGGISTS DENTISTS
WINNIPEG DRUG COMPANY, LTD. H. D. CAMPBELL Prescription Specialists Cor. PORTAGE AVE. and KENNEDY ST. Winnipeg, Man. Telephone 21621 DR. A. V. JOHNSON fsienzkur Tannlœknir 212 CURRY BLDG., WINNIPEG Gegnt pósthúsinu Slmi 96 210 Heimilis 33 328 Drs. H. R. & H. W. TWEED Tannlœknar 406 TORONTO GENERAL TRUSTS BUILDING Cor. Portage Ave. og Smith St. PHONE 26 545 WINNIPEG

Take Your Prescrlption to BRATHWAITES LTD. PORTAGE & VAUGHAN Opp. “The Bay” Dr. A. B. Ingimundson Tar.nlœknir 602 MEDICAL ARTS. BLDG. DR. T. GREENBERG Dentist Hours 10 a. m. to 9 p.m. PHONES: Office 36 196 Res. 51 455
Telephone 23 351 We Deliver Sími 22 296 Heimilis 46 054 Ste. 4 Norman Apts. 814 Sargent Ave., Winnipeg
OPTOMETRISTS MASSEUR
Harry S. NOWLAN Tel. 28 833 Res. 35 719 G. W. MAGNUSSON
Optometrist .~UM J- , OPTOMETRIST Nuddlœknir
804 TORONTO GENERAL
TRUSTS BLDG. ( *vi$ ^Vgiasjej'i (CXAMIMDf 1 EITTiO í 41 FURBY STREET Phone 36 137
Portage and Smith 305 KENNEDY BLDG.
Phone 22 133 (Opp. Eaton’s) Slmið og semjið um samtalstlma
BUSINESS CARDS
t
It Pays to Advertise in the “Lögberg”
THE
M c L A R E N HOTEL
Enjoy the Comforts of a First
Class Hotel, at Reduced Rates.
$1.00 per Day, Up
Dining Room in Gonnection
THE MARLBOROUGH
SMITH STREET, WINNIPEG
‘•Winnipeg’s Doum Totcm Hotel’’
220 Rooms with Bath
Banquets, Dances, Conventions,
Jinners and Functions of all kinds
Coffee Shoppe
F. J. FALD, Manager
IIÓTEL í WINNIPEG
ST. REGIS HOTEL
285 SMITU ST„ WINNIPEG
Pœgilegur og rólegur bústaður i
miðbiki borgarinnar.
Herbergi $.2.00 og þar yíir; með
baðklefa $3.00 og þar yfir.
Ágœtar máltlðir 40c—60c
Free Parking for Guests
------------------1----------
WINDSOR HOTEL
J. B. GRAY, Mgr. & Prop.
European Plan
Rooms $1.00 and up
Hot and cold running water
Parlor in connection.
197 GARRY ST. Phone 91 037
HOTEL CORONA
26 Rooms with Bath,
Suites with Bath
Hot and cold water in every room
Monthly and Weekly Rates
Upon Request
Cor. Main St. and Notre Dame
Ave. East.
J. F. Barrieau, Manager
HOTEL ST. CHARLES
In the Heart of Everything
WINNIPEG
Rooms from $1.00 Up
Special Rates by Week or Month
Excellent Meals from 30c up
A. S. BARDAL
848 SHERBROOKE ST.
Selur líkkistur og annast um út-
farir. Allur ötbúnaður sá bezti.
Ennfremur selur hann allskonar
minnisvarða og legsteina.
Skrifstofu talsími: 86 607
Heimilis talsími: 501 562
A. C. JOHNSON
907 CONFEDERATION LIFE
BUILDING, WINNIPEG
Annast um fasteignir manna.
Tekur að sér að ávaxta sparifé
fólks. Selur eldsábyrgð og bif-
reiða ábyrgðir Skriflegum fyrir-
spurnum svarað samstundis.
Skrifst.s. 96 7 57—Heimas. 33 328
HANK’S HAIRDRESSING PARLOR and J. J. SWANSON & CO.
BARBER SHOP LIMITED
3 Doors West of St. Charles Hotel 601 PARIS BLDG., WINNIPEG
Expert Operators Fasteignasalar. Leigja hús. Út-
We specialize in Permanent Waving,
Finger Waving, Brush Curling and vega peningalán og eldsábyrgð af
Beauty Culture. öllu tægi.
251 NOTRE DAME AVE. Phone 94 221
Phone 25 07 0

^OBE'S ' LTD. J. SMITH Guaranteed Shoe Repairing.
First Class Leather and
28 333 workmanship.
LOWEST RATES IN THE Our prices always reasonable.
CITY Cor. TORONTO and SARGENT
Furniture and Piano Moving Phone 34 137