Lögberg - 19.04.1934, Blaðsíða 2

2
LÖGBERG, FIMTUDAGINN 19. APRÍL 1934
Þankabrot
Svo er því nú fariÖ meÖ mig,
gamlan Þingeying, sem dvaliÖ hefi
fjarri fósturjörÖ minni, íslandi, hátt
á fimta tug ára, að síðan eg tók að
eldast fast, dvelur hugur minn tim-
um saman daglega við það, að rifja
upp fyrir mér útsýnið yfir æsku-
stöðvarnar þar heima. Hann byrj-
ar jafnan á því að benda mér á
næstu nágrannana, sem bygðu óðöl
sin rétt við túngarðinn á æskuheim-
ili mínu; hann gengur þess ekki dul-
inn, að eg muni þá vel enn, mestu
kjörvinina mina, þó Breiðavíkin og
straumhvörf nær hálfrar aldar hafi
bannað okkur persónulega samfundi.
Hann veit vel þó vik skilji vini, þá
geti eg þó, mér að bagalausu, kvak-
að nokkrum þakkarorÖum til þess-
ara æskuvina minna, sem hann
veit að mér eru svo hugstæðir,
síðan við vorum sveitungar og leik-
systkin, Litli lækurinn, sem rann í
bugðum rétt neðan við túnfótinn,
tær sem krystall með faðm sinn full-
'an af svaladrykk, jafn gjöfull og
gestrisinn við alt og alla, sem heim-
sóttu hann. Bæjarásinn með grænu
grasgeirana sína og berjamóinn sinn
frá ristum til axla, á sumrin. En
breytti svo búning með hausti og
vetri, til þess að gefa okkur krökk-
unum skiðafæri ofan af háhesti sín-
um, í tunglsljósinu á kveldin.
Grænahlíðin rétt við þjóðveginn,
þessi brosandi vangi íslenzkrar nátt-
úru, vafin ilmgresi og blómstrum
frá brjóstum niður á tær, er rétt
nefnd augna-yndi allra, sem fóru
um veginn. Sjónarhóllinn hár og
þrekinn, sem alt af var svo hugull
og greiðvikinn aÖ ljá okkur smölun-
um sjónauka sinn. Þegar við vor-
um að leita að kvía-ánum, sem vant-
aði úr hjásetunni. Þegar hugur
manns er nú svo frændrækinn að
vekja upp fornar minningar um það
smæsta í útsýnisfaðmi islenzkrar
náttúru, svo sem læk og hól, svo
þeir gleymist ekki eða falli í fölskva
hjá þeim sonum og dætrum íslands,
sem hafa flutt burt frá þeim fyrir
tugum ára, og sjá þau aldrei, aldrei
framar, öðruvísi en i skuggsjá Mun-
ans.
Hve miklu fremur mun hann þá
ætlast til þess að við geymum í
minnum tignarsvip og vaxtarlag
hinna stærri hnossanna, Fjalls og
Foss, sem eru sterkustu þættirnir í
taug þeirri, sem dregur huga og
hjörtu sona og dætra hvers lands til
sinna föðurtúna.
Þegar eg frétti, síðastliðið sumar,
að presturinn B. B. Jónsson ætlaði í
kvnnisferð til Islands, sagði eg við
hinn erilgjarna huga minn, að hann
skyldi nú hvíla sig um stund, því
nú væri á förum héðan heim í sýsl-
una okkar Þingeyingur, sem eg
treysti allra Þingeyinga best til þess,
að gefa okkur glöggva og sanna lýs-
ing af stærð og vegghæð þess tign-
arlegasta ag nafnfrægasta náttúru-
smíði, sem Þingeyjarsýsla á í faðmi
sínum, Ásbirgi í Kelduhverfi. Þetta
traust mitt setti eg á prestinn af
þeirri ástæðu að mér er kunnugt um
það, að hann er fæddur í bænum
Ási í Kelduhverfi, örskamt frá
rekkjustokkum Ásbirgis, og mátti
því vel kallast vöggubarn þess fyr-
ir rúmum sextíu árum. Þess vegna
gekk eg út frá því sem sjálfsögðu,
að nú við endurfundi þeirra eftir
margra ára fjarveru, myndi hann
meta sína eigin sjón og skoðun á
þessu volduga náttúrusmíði meira
en sögusögn annara, því sjón er
sögu ríkari.
Þegar eg var að bollaleggja þetta
ferðalag prestsins við huga minn,
hefi eg víst haft í minni sögu, sem
eg hefi lengi kunnað, af bænda-öld-
ungnum Þorsteini Danielssyni á
Skipalóni við Eyjafjörð. Þegar
hann var í Kaupmannahöfn skoðaði
hann Frúarkirkjuna þar, ásamt
fleirum, og spurði að því hvað stór
hún væri, en enginn af þeim, sem
hann spurði, gat sagt honum það
með fullri vissu. Hann fór þá til
og mældi hana í faðmi sínum hring-
inn í kring, þvi hann gerði sig ekki
ánægðan með neitt annað en sína
eigin vissu um stærð kirkjunnar.
Síðan er það i sögum haft að Þor-
steinn Daníelsson á Skipalóni sé sá
eini maður, sem faðmað hafi Frúar-
kirkjuna í Kaupmannahöfn. Eg set
þessa sögu hér aðeins af þeirri á-
stæðu, að eg vildi að prestinum hefði
verið eins ant um að vita með vissu
ummál frúarkirkjunnar Ásbirgi,
eins og Þorsteini gamla á Skipalóni
var að vita stærð Frúarkirkjunnar
i Kaupmannahöfn.
Svo leið og beið til 26. október s.
1., þá birtist á ritstjórnarsíðu viku-
blaðsins Lögberg, ræð’a eftir prest-
inn B. B. Jónsson, með yfirskrift-
inni “t Ásbirgi.” Ræðan er saman-
fléttuð úr andlegum og veraldlegum
þönkum, en hér verður þess aðeins
minst, sem hann lýsir því, sem jarð -
nesku furðuverki.
/ Asbirgi
“Upp frá hafinu í Axarfirði ligg-
itr lítil slétta upp að hárri hæð. Þar
inn t hæðina gengur birgið. Það er
opið að framan á tvo vegu, bcint af
jafnsléttunni, en milli opanna
tveggja er hamar, breiður og í lagi
s?m tunga, og gengur nær ala leið inn
i birgið, og skerst þar nokkuð í odda
inst. Er því ekki unt að komast i
birgið nema í opunum beggja vegna
þcssarar hamar-tungu. Birgið sjálft
er afarstórt, svo það er um þriggja
klukkpstunda ganga meðfram veggj-
um þess að innan, en birgið er i lagi
sem skeifa. Veggirnir eru þráð-
beinir upp eins og húsveggir og
afarháir. Fróður rnaður sagði mér,
að eftir mælingu Þorvalds Thor-
oddsens væru veggirnir sex hundruð
feta háir, en veggir tungunnar eða
eyjarinnar, sem liggur inn í byrgið,
450 feta háir. Svo er lögun birgis-
ins reglubundin, að ætla mætti að
það væri gert éftir nákvæmri teikn-
ingu. Jarðarflöturinn inn í birginu
er grasivaxinn og með blettum vax-
inn lágum og þvkkum skógi. Inst i
birginu er lítil vatnstjörn.”
Við þessa lýsing prestsins vil eg
gera vinsamlega athugasemd.
Þessi litla slétta, sem prestinum
minnist að liggi upp frá hafinu i
Axarfirði, liggur upp frá botni Ax-
arfjarðarflóans og er vilt land; hún
er rúmar 9 mílur enskar á lengd,
frá því hún myndast við sjóinn, þar
til hún mætir hraunvarpinu eða há-
lendishallanum þar sem Ásbirgi
ZAM-BUK
læknar fljótt
BLÖÐRUR og FÓTASÁR
Ointmcnt 50c Mcdicinal Soap 25c
skerst inn, skamt fyrir vestan bæinn
Ás í Kelduhverfi. Um þessa sléttu
rennur Jökulsá í þremur kvíslum,
■eftir að hún kemur skamt norður
fyrir gamla ferjustaðinn, sem er ör-
stutt norðaustan við bæinn Ás.
Austasta kvíslin rennur rétt neðan
við fót hlíðarbygðarinnar í Axar-
firði, og heitir Sandá, hún fellur í
sjóinn við Axarnúp. Norður slétt-
una vestar og í miðið, rennur Jök-
ulsá út í sjóinn; vestasta kvíslin heit-
ir Stórá. Hún tilheyrir Kelduhverf-
ishrepp, þar sem hún rennur um
sléttuna út í fjörðinn, eftir sjávar-
sandinum vestur frá Sandárós til
Stóráróss, er vegalengdin um 9 míl.
enskar, og frá Stórárósi til Ásbirgis
röskar 9 mílur, en frá Ásbirgi norð-
austur til áðurnefnds Sandáróss við
Axarnúp 9 milur enskar. Verður
því sléttan nálægt 28 enskar mílur
ummáls hringinn í kring. Megin-
hluti þessa víðáttumikla sléttlendis
blasir við augum manna frá Ásbirgi,
ef ekki er þoka eða eitthvert annað
dimmviðri sem hylur það. Á slétt-
unni milli Sandár og Jökulsár standa
fjögur bændabýli sem tilheyra Ax-
arfirði; þau eru þessi: Skógar næst
Jökulsá, Ærlækjarsel, Akursel og
Hróarsstaðir næst Sandá. Þessir
bæir eru nefndir Austursandbæir. Á
þeim flestum hefir jafnan verið góð-
ur búskapur. Millum Jökulsár og
Stórár standa tveir bæir, Árnanes og
Þórunnarsél, ágætis bújarðir, til-
hevra Kelduhverfi, nefndir Vestur-
sandsbæir. Við ferjustaðinn er
sléttan 100 fet yfir sjó. Norðan til
er hún mjög grösug og ágætis hey-
land; má heita Vitansgjafi Keldu-
hverfis, því þangað sækja margir
bændur úr (Uppsveit) austurparti
Kelduhverfis, heyföng sín á sumrin.
Hálendisröndin, sem Ásbirgi liggur
inn í er 200 fetum hærri en sléttan
fyrir norðan það, svo öll hæð birg-
isins og sléttunnar er þar 300 fet
yíir sjó.
Næst vil eg gera litla athugasemd
við það, sem presturinn segir um
stærð birgisins, innan veggja. Hann
segir svo: “Birgið sjálft er afar-
stórt, svo það er um þriggja klukku-
stunda ganga meðfram veggjum
þess að innan.”
Þessi yfirlýsing prestins af stærð
birgisins er tæplega eins ljós og æski-
legt hefði verið. Því enginn er neinu
nær vissu um stærð þess, þó sagt
sé frá því, að það sé þriggja klukku-
stunda ganga innan veggja, alt svo
lengi sem ekki er ákveðinn einhver
viss hraði, sem ganga skal á klukku-
stund. Það er álitinn meðal gang-
hraði á manni, þegar hann gengur
þrjár enskar mílur á klukkustund.
Eftir þeim hraða, sem er 44 faðmar
á mínútu, yrði birgið 9 enskar mílur
hringinn í kring, innan veggja. Mér
virðist nú samt við gleggri athugun,
að eg vrði nær vissu um stærð þessa
mikla náttúruundurs, ef eg drægi
tvo þriðju parta frá ferðhraða
göngumannsins míns, og léti hann
bara rölta 15 faðma á mínútunni.
Það er að vísu stafkarls staul, en
með þeim hraða myndu honum
kannske endast veggir byrgisins í
3 klukkustundir.
Þá minnist eg þess, sem prestur-
inn segir um vegghæð birgisins.
Hann minnist þeirra þannig, eftir
sögn einhvers manns á íslands:
“Fróður maður á íslandi sagði mér
að eftir mælingu Þorvalds Thorodd-
sens væru veggirnir sex hundruð
feta háir, en veggir tungunnar eða
eyjarinnar, sem liggur inn í birgið
450 feta háir.”
Ekki skal eg efast neitt um það,
að þessi sögumaður prestsins sé
fróður, þó mér að sönnu virðist það
nú svona í fljótu bragði að hann
byggi þessa birgisveggi sína úr fróð-
leiksskorti. Er kannske einn af
þessum fáu, sem málshátturinn okk-
ar segir að ýki meira en um helm-
ing. Til þess að stytta þessari vegg-
hæðasögu fróða mannsins vöku í
huga prestsins og þeirra, sem hafa
heyrt hana og trúað henni, skal eg
nú birta það, sem Þorvaldur Thor-
oddsen segir um Ásbirgi.
Lýsing Islands eftir Þorvald Thor-
oddsen, annað bindi, 187, blad'síðu:
“Frægast er þó Ásbirgi, nærri Ási
í Kelduhverfi. Þar hefir landspilda
sokkið og stendur kringum hana
hamragirðing eins og skeifa inn í
yztu röndina á hálendishallanum, en
eyja er eftir miðjunni, eins og hún
hafi verið hnífskorin úr, hún er þrí-
hyrnd eins og saumhögg og þver-
hnýptir hamrar á tvo vegu, en norð-
ur að söndunum hallar henni niður
að jafnsléttu. Hin skeifumyndaða
slétturæma í jarðfallinu er marflöt
og lukt 150—200 feta háum hömr-
um, en opin eru tvö beggja megin
eyjarinnar. Inn í botni jarðfallsins
eru ennþá snotrar skógarleifar kring-
um dálitla tjörn. Þess sjást mörg
merki, að sjór hefir fyrrum náð upp
í Ásbirgi.” Þetta segir nú Þor-
valdur Thoroddsen um veggi Ás-
birgis, sá sannfróðasti náttúrufræð-
ingur, sem ísland hefir átt,—maður,
sem varði meirihluta æfi sinnar til
þess að rannsaka náttúruefni Is-
lands, svip þess og lögun.
Finnbogi Hjálmarsson.
BLÁSTAKKAR irlands
Símfregn hefir borist um það, að
neðri deild írska þingsins hafi með
mjög litlum atkvæðamun samþykt
frumvarp stjórnarinnar, sem leggur
bann við því að menn noti einkennis-
búninga sérstakra flokka.
Frumvarpi þessu er fyrst og
fremst stefnt að “blástökkum”
O’Duffys, en það er þó þannig orð-
að, að sé þvi fylgt stranglega fram,
á það einnig að ná til írska lýð-
veldishersins (Irish Republican
Army), sem stjórninni stendur enn
meiri hætta af heldur en blástökk-
um. En það er alment álitið, að De
valera hafi ekkert bolmagn til þess
að hnekkja þeim flokki, enda þótt
hann vildi.
Frumvarpið á nú eftir að fara i
gegnum efri deild þingsins. Ef hún
fellir það, má búast við nýjum kosn-
ingum í írlandi. Sennilegt er að De
Valera vilji þá um leið draga úr
valdi efri deildarinnar, eða jafnvel
leggja hana niður með öllu.—Mbl.
Fimtánda ársþing þjóðræknisfélagsins
1. liður: Árni Eggertsson lagði til og
Halldór Gíslason studdi að liðurinn sé sam.
þyktur eins og lesinn. Samþykt.
2. liður: Tillögu gerði Halldör Gíslason
studda of B. K. Johnson að þessi liður sé
samþyktur eins og lesinn. Samþykt.
3. liður: Guðmundur Árnason lagði til og
J. P. Sólmundsson studdi, að liðurinn sé
samþyktur eins og lesinn. Samþykt.
Asm. P. Jóhannsson bað nefndina, áðtir en
álitið yrði samþykt t heild, að innhinda
þakklæti félagsins til kennara á laugardags-
skóla félagsins fyrir það fram úr skarandi
starf, er þeir hefðu unnið I vetur. Séra
Guðm. Árnason lagði til og Ásm. P. Jó-
hannsson studdi að 1. liður sé aftur tekinn
til athugunar af nefndinni, með þvt augna-
miði að bæta við bendingu Ásm. P. Jóhanns-
sonar. Samþykt.
Gerði þá nefndin viðauka við 1. llð I sam-
ræmi við þessa bendingu, og gerði þá Arni
Eggertsson tillögu og Asm. P. Jóhannsson
studdi að álitið sé nú viðtekið I heild. Sam-
þykt.
Eins og álitið fer fram á skal forseti skipa
milliþinganefnd I málið og kvaðst hann ætla
að gera það strax, og útnefndj. próf. Richard
Beck til þess starfs á árinu.
Samvinnumdl við Island.
Nefndarálit Iesið af próf. Richard Beck.
Með þvt að félagsmönnum er kunnugt um
þetta mál frá undanfarandi þingum leyfir
nefnd sú, er skipuð var til að ihuga sam-
vinnumál við Island, að leggja fram eftir-
farandi tillögur, án frekarl skýringa af
sinni hálfu:
1. Að stjórnarnefnd félagsins sé falið að
halda áfram viðleitni sinni I þá átt, að vinna
að því, að komist geti á gagnkvæm verzlun-
arviðskifti milli lsland3 annars vegar og
Canada og Bandaríkja hinsvegar.
2. Stjórnarnefndinni sé falið framhald-
andi starf 1 þá átt, að skipaðir verði fastir
verzlunar erindsrekar á Islandi frá Canada
og Bandarlkjunum.
3. Að stjórnarnefndinni sé falið, að fara
þess á leit við útvarpsráðið á Islandi og
rlkisútvarpið I Canada, að samkomulag fáist
um það, að minsta kosti tvisvar á ári, verði
endurútvarpað sérstöku útvarpl frá Islandi,
sem ætlað sé Islenzkum mönnum hérlendis.
4. Ennfremur leggur nefndin til að þing-
ið, fyrir hönd pjóðræknisfélagsins, tjái síg
samþykt þvl, að komíst á sem nánust og
vinsamlegust kirkjulega samvinna milli
þjóðarinnar heima og íslendinga vestan
hafs; þar sem slík samvinna yrði sjáanlega
til eflingar viðhaldi íslenzks þjóðernis hér I
álfu.
5. Jafnframt vill nefndin vekja athygli
vestur-íslenzkra námsmanna, sem hafa I
huga, að starfa sérstaklega meðal þjóð-
flokks vors hér I álfu, eða stund ætla að
leggja á íslenzkar fræðigreinar, að þeim
myndi gagnlegt að verja að minsta kosti
eins árs tíma til framhaldsnáms I þeim efn-
um við Háskóla íslands.
21. febrúar, 1934.
Rögnv. Pétursson
Mrs. Ásta Erickson
Friðrik Dalman
Björg Skagfjörð
Richard Beck.
Séra Guðm. Árnason lagði til og Margrét
Byron studdi að álitið sé tekið lið fyrir lið.
Samþykt.
1. liður: Séra Guðm. Árnason lagði til
og Margrét Byron studdi, að þessi liður sé
.viðtekinn eins og lesinn. Samþykt.
2. liður: Árni Eggertsson gerði tillögu og
Páll Guðmundsson studdi að liðurinn sé
samþyktur eins og lesinn. Samþykt.
3. liður: Tillögu gerði séra Guðm. Árna-
son studda af Margréti Byron að liðurinn sé
samþyktur og lesinn. Samþykt.
4. liður: Um þennan lið álitsins urðu
talsverðar umræður. Ásgeír Bjarnason
gerði tillögu og Sig. Vllnjálmsson studdi að
þessi liður sé feldur úr nefndarálitinu.
Með tillögunni mæltu þeir Sig. Vilhjálms-
son, J. J. Btldfell, Ásg. Bjarnason, Ásm. P.
Jóhannsson og séra Guðm. Árnason, en á
móti töluðu dr. Rögnv. Pétursson og J. P.
Sólmundsson.
Var þá gengið til atkvæða, og greiddu 32
atkvæði með tillögunni, að fella liðinn úr, en
15 á móti.
5. liður: S. B. Benediktsson lagði til og
Páll Guðmundsson studdi að liðurinn sé sam-
þyktur eins og lesinn. Samþykt.
Ásm. P. Jóhannsson lagði til og A. Egg-
ertson studdi að álitið sé samþykt I heild
með gerðum breytingum. Samþykt.
BóJcasafnsmdl
Nefnd sú, sem skipuð var á ársþingi
pjóðræknisfélags Islendinga I Vesturheimi
þann 20. febrúar 1934, til að Ihuga bóka.
safnsmálið, leyfir sér að leggja fram eftir-
farandi tillögur í því máli.
par sem það er álit vort, að bðkasöfn séu
einn sterkasti og áhrifamesti hlekkurinn 1
þjóðrækniskeðjunni hér vestan hafs, . þá
leggjum vér til:
1. Að pjóðræknisfélagið leggi alt mögu-
legt kapp á, að mynda ný bókasöfn og auka
þau söfn, sem nú eru félaginu tilheyrandt,
með bókakaupum og að fá menn til að eftir-
láta félaginu söfn sín, eftir þeirra dag eður
fyn ef hægt er.
2. Að þar sem svo stendur á, að fleiri
en ein bók af sömu tegund er I einhverju
safni félagsins, þá verði séð svo um, að
þeim sé dreift milli safnanna.
3. Að gerð sé gangskör að því, að hin
ýmsu letrarfélög, sem nú þegar eru, eður
kunni að verða I framtíðinni sambandsfélög
pjóðræknisfélagsins fái tækifæri á að skift-
ast á bókum, á þann hátt, að sendar séu
bækur frá einum stað til annars til lesturs,
undir eins konar miðstjórn, er hafi stöð slna
I Winnipeg, samkvæmt þvl fyrirkomulagi
sem stjórnarnefnd pjóðræknisfélagsins kann
að álíta heppilegast.
4. Að stjórnarnefnd pjóðræknisfélagsins
gangist fyrir þvl, að til arðs fyrir hvert
bókæafn I hinum ýmsu bygðarlögum sé
haldin ein arðberandi samkoma á ári hverju
og að stjórnarnefndin aðstoði við þau sam-
komuhöld eftir mætti.
5. Að þingið veiti stjórnarnefndinni
heimild til að veifla fé árlega til viðhalds á
bókum félagsins eftir þvl sem stjórnar-
nefndin sér að við þarf.
6. Að netto andvirði Tlmarits pjóðrækn-
isfélagsins sem kann að seljast á íslandi sé
varið sem mest til nýrra bókakaupa.
7. Að bókasafn félagsins sé sem mest
undir umsjón og gæzlu sérstakra nefnda,
sem starfi I samráði við' stjórnarnefnd fé-
lagsins eður deilda þeira, er þau kunna að
heyra undir.
8. Að hverju bókasafni sé komið fyrir á
sem heppilegastan stað, þar sem fólk, er
þau vilja nota, á sem hægastan aðgang að
þeim.
G. P. Magnússon
Halldór Gíslason
Jónas Jónasson.
Nefndarálitið lesið af G. P. Magnússon.
Tillögu gerði Ari Magnússon og Sig. Vil-
hjálmsson studdi að álitið sé tekið lið fyrir
lið. Samþykt.
1. liður:—Ásg. Bjarnason lagði til og
Stefán Jóhannsson studdi að þessum lið sé
vísað tíl fjármálanefndar. Samþykt.
2. liður:—Sig. Vilhjálmsson lagði til og
Ari Magnússon studdi að liðurinn sé við-
tekinn eins og lesinn. Samþykt.
3. liður—Dr. Rögnv. Pétursson lagði til og
Ari Magnússon studdi að þessi liður sé sam-
þyktur eins og lesinn. Samþykt.
4. liður:—Sig. Vilhjálmsson lagði til og
Jón Jóhannsson studdi að líðurinn sé við_
tekinn eins og lesinn. Samþykt.
5. liður:—Dr. Rögnv. Pétursson lagði til
og Margrét Byron studdi að þessum lið sé
vlsað til fjármálanefndar. Samþykt.
6. liður:—Jón Jóhannsson lagði til og
Jónas Jónasson studdi að þessum lið sé vís-
að til fjármálanefndar. Samþykt.
7. liður:—Ásm. P. Jóhannsson gerði til-
lögu studda af Margréti Byron að þessi lið-
ur sé feldur vegna þess hann sé óþarfur.
Samþykt.
8. liður:—Dr. Rögnv. Pétursson lagði til
og Sig. Vilhjálmsson studdi að liðurinn sé
viðtekinn eins og lesinn. Samþykt.
9. liður:—Asru. P. Jóhannsson lagði til
og Margrét Byron studdí að þessum lið sé
vlsað til nefndarinnar aftur því hann eigi
ekki við málið. Samþykt.
Yfirvegaði nefndin álitið aftur og dró til
baka 9. lið.
Timarits útgdfa
Nefnd sú er skipuð var á pjóðræknisþing-
inu, til þess að gera tillögur um útgáfu
Tímarits pjóðræknisfélagsins á komandi
starfsári, leggur til að útgáfu Timaritsins sé
hagað til á sama hátt og að undanförnu, og
að stjórnarnefndinni sé falið á hendur að
hafa framkvæmd I þvl máli, sem verið hefir.
Nefndin sér sér ekki fært að leggja til að
svo stöddu, að gera neinar breytingar frá
því sem verið hefir.
G. Árnason
G. E. Eyford
Th. Bjamason.
Nefndarálitið lesið.
Ásg. Bjarnason lagði til og J. P. Sólmunds-
son studdi, að álitið sé viðtekið I heild eins
og lesið. Samþykt.
Bextíu ára minning þjóðrœknishreyfingar
íslendinga í Vesturheimi.
Nefndin, sem sett var til þess að íhuga
þetta mál, leyfir sér að leggja fyrir þingið
eftirfyigjandi ályktun:
par sem að komið hefir I Ijós af fyrirlestri
þeim, sem dr. Rögnv. Pétursson flutti hér 1
gær, að stjörnarnefnd pjóðræknisfélagsins
hefir vandlega Ihugað þetta mál og komist
að þeirri niðurstöðu, að félagið gæti ekki
gengið fyrir sérstakri minningarhátíð og
verði að láta sér nægja að minnast þessa
merka atburðar hér á þinginu, þá leggjum
við til, að stjórnarnefnd félagsins sé falið,
að fara þess á leit við Islendingadagsnefnd-
ir, hvarvetna þar sem Islendingadagshald á
sér stað á komandi surnri, að taka málið
á dagskrár slnar og minnast atburðarins á
virðulegan og viðeigandi hátt.
Á Pjóðræknisþingi 21. febrúar, 1934.
A. P. Jóhannsson
Guðm. Árnason
Jón Jóhannsson
Eltn Hall
J. Janusson.
Nefndarálitið lesið.
B. E. Johnson lagði til og próf. Richard
Beck studdi að álitið sé viðtekið I heild eins
og lesið. Samþykt.
Minjasafnsmdl.
Minjanefndar skýrsla.
pað er álit vort að það standi pjóðræknis-
félaginu næst að starfa að þvl að verðmætir
þjóðlegir munir I fórum Vestur-lslendinga.
víðsvegar um bygðir vorar, svo sem bækur,
handrit, og gripir er hafa fræðilegt, bók-
mentalegt eða listrænt gildi, glatist ekki
fyrir hirðuleysi eða kæruleysi. Oss skilst
að stjórnarnefnd pjóðrknisfélagsins hafi á
árinu sem leið hafist handa I þessu máli og
falið tveimur mönnum, Dr. A. Blöndal og
Mr. B. E. Johnson, úr nefndinni, að starfa
að þessu máli.
Leggjum vér til að þessu starfi sé haldið
áfram á þessu ári undir umsjá stjórnar-
nefndar félagsins, og að verðmætir, fágætir
munir, er að áliti dómbærra manna eru
boðlegir sem sýningar munir, sé komið fyr-
ir á gripasafni því, er stofnað hefir verið I
Winnipeg Auditorium.
Winnipeg, Man. 21. febr. 1934.
F. Sveinsson
G. L. Jóhannsson
Guðmann Levy.
Nefndarálitið lesið af F. Sveinsson.
J. P. Sólmundsson benti á að ekki væri
æskilegt að gera neinar fastar ákvarðanir
um sérstakan stað er munirnir séu geymdir
á. Nefndin samþykti þessa breytingu, og
gerði dr. Rögnv. Pétursson tillögu og Jón
Jðhannsson studdi að álitið sé samþykt með
þessari breytingu.
Samþykt.
pá gat forseti þess að þó nokkrir nýir
meðlimir hefðu gengið I félagið á þinginu,
og mintist hann sérstaklega á Öfeig læknl
ófeigsson og Margréti konu hans.
Dr. Rögnv. Pétursson gat þess að á þing-
inu væri staddur séra Sveinbjörn Ólafsson
frá Bandarikjunum. Sagði hann að séra
Sveinbjörn hefði sérstaklega reynt að haga
ferð sinni svo að hann gæti setið þingið.
Mæltist hann til að þingið biði honum að
taka þátt I þingstörfum og vottaði honum
þakklæti sitt fyrir komuna á þingið. Var
það gert með lófaklappi.
Lagði þá dr. Rögnv. Pétursson til og Hall.
dðr Glslason studdi, að þingi væri frestað
til kl. 9.30 næsta morgun.
Samþykt.
Að kvöldi fór fram hið árlega Islendinga-
mót Fróns og tókst prýðilega. Var það eitt
fjölsóttasta mót deildarinnar og sýnir það
þó hart sé I ári, vináttu til félagsskaparins
og áhuga fyrir starfi þess. Aðal erindi á
mótinu flutti Ófeigur Ófeigsson, læknir.