Lögberg - 04.10.1934, Page 3

LÖGBEKG, FIMTUDAGINN 4. OKTÓBER, 1934
3
Býflugur sem boðberar
Eftir Ján Einarsson.
ÞaÖ er næsta spaugilegt hve marg-
ar munnmælasögur skapast utan um
býflugur, ekki stærri skepnur en þær
eru. Á hinn bóginn má það undrum
líkjast hve mikiS af hyggjuviti,
framsýni og stjórnfræSilegri ráS-
deild þeim er meSsköpuS. Misskiln-
ingur á þeim eSlisgáfum er oft rót-
in til nefndra sagna, en öldungis
ekki æfinlega hvöt sögumanns til aS
segja ósatt frá. Sögur þessar eru
bæSi gamlar og nýjar, og hafa sum-
ar þeirra nú um hríö veriS allmarg-
ar, færSar í vísindaleg klæSi í ýms-
um blöSum og ritum, sem almenn-
ingi eru ætluS til lesturs. Ein síS-
asta sagan, er eg sá fyrir fáum dög-
um var sú, aS mjög merkur býhöld-
ur (Bee keeper) í Þý'skalandi hefSi,
eftir ítrekaSar tilraunir, komist aS
því, aS býflugurnar vœru mjög vel
fallnar til boðburða, og þaS miklu
fremur en hinar alþektu dúfnateg-
undir, sem þó hafa oft reynst mjög
vel til slíkra ferSa. Vitanlega er
meira af ýkjum en sannindum í
þessari fregn, sem hér skal röksýna,
og tillit tekiS til þeirrar flugnateg-
undar, sem nú er almennast ræktuS,
og ætíð höfS í huga þegar ekki er
önnur tegund nefnd, nfl. hinar svo-
nefndu gull-beltuðu ftölur (Gold
Banded Italians).
Fyrst og fremst mætti ihuga
stœrð býflugna og þá gizka á hvern
þunga þær gætu boriS, t. a. m. papp-
irsblaS meS áritun»o. s. frv. ÞaS er
mjög almenn trú aS býflugur séu
miklu stærri en þær í raun og veru
eru. Oft og tiSum hefi eg frétt aS
hunangsflugur frá mér væru til og
frá í nágrenninu, jafnvel nokkrar
milur í burtu. Þegar eg hefi látiS
tilleiSast aS heimsækja þessar flug-
ur, hafa þaS oft veriS villibýflug-
urnar Vespur (vespa) eSa þá hinar
alþektu randaflugur (Bombus) ;
báSar tegundirnar ólikar býflugum,
og einkum randaflugan miklu stærri.
Býflugur fara auSveldlega í gegn-
um hömlur (Queen Excluders), þar
sem vírbilin eru aSeins 162/1000 úr
þuml. aS ensku máli, og meSal vigt
vinnuflugna er 5,000 í pundiS (ensk
vigt), en karlflugna 2,000.
AuSvitaS myndu vinnuflugurnar
vera þær sem senda ætti, því karl-
flugurnar gera ekkert annaS en aS
éta hunang, syngja og leika sér, og
“éta sólskiniS,” og hvaS margir sem
þeir eru í einu búi er aSeins einn af
þeim, sem frjóvar Drottninguna á
dánardægri sinu. Hinir allir tilheyra
útgjaldaliS flugnaræktarinnar. Á
þessu má sjá, aS ekki væri þægilegt
aS senda stórar fúlgur meS býflug-
um, né þungar, því meSal þyngd,
sem einni flugu mætti ætla fyrir ör-
stutta leið er 1/20,000 úr ensku pd.
Þá má enn taka til greina, aS bý-
flugur er ekki mögulegt að senda.
Þær taka engum skipunum, og deyja
heldur, en aS láta undan. “Ja, eg
læt nú aldrei undan,” myndi hver
þeirra segja, ef þær hefSu máliS.
ÞaS yrSi þvi aS flytja þær aS heim-
an og þangað sem þær ættu aS flytja
skeyti frá, til baka. Býflugur eru
undra vegvísar þegar þær ferSast af
eigin hvötum. Sérstaklega er sú veg.
vísi undraverS, lítt skiljanleg, þegar
])ær flytja bústaS sinn (swarm). Þá
eru þær ákveSnar í að fara, 'og korna
ckki aftur!
ÞaS er almæli að býflugur fari 10
mílur á dag til aS sækja fæSu sína
og blómsafa til hunangsgerðar. Þetta
er fjarri sanni, ein, hálf önnur til
2-3 mílur (enskar) er þaS lengsta
sem þær fara aS meðaltali og 3 til
5 mílur er ofætlun, því í slíkar ferS-
ir fara þær til þess aS bera til baka
fulla byrSi að þyngd, sem áSur var
getiS. Býflugurnar eru í öllum til-
fellum vissar um tilgang sinn. Þær
ráðgera ekki lengi framtíðarverkin
og eru ekki lengi að klæða sig eða
tala um aS ekkert liggi á. Þær
geyma aldrei til morguns það sem
þær geta gert og gera þarf í dag.
En þær ferðast ekki fyrir mannleg-
ar áeggjanir né skipanir. Þær eru
ekki svoleiðis fólk!
Drangey
Eftir Guðna Jónsson, Magister.
Drangey er hin mesta undrasmíS
frá náttúrnnnar hendi. Hún gnæf-
ir eins og rambyggileg klettaborg
eSa kastali upp úr hafinu úti á miSj-
um SkagafirSi, sézt víða aS, skörp
í línum, traustleg og ábúSarmikil.
HvaSan sem á hana er litið, rísa lóS-
réttir hamraveggir við loft, 120—
140 m. háir, og verða því geigvæn-
legri sem nær þeim er komiS. En
þegar aS eynni kemur, færist líf i
hina köldu og stirðnuðu kletta, alt
iðar af síkvikum sjófuglum, sem
flögra fram og aftur um björgin,
tylla sér á tæpustu nafirnar eSa ör-
mjóstu sillurnar gargandi og skríkj-
andi, stinga sér á kaf eftir síli og
öSru æti, sem krökt er af í sjónum.
í smáhvömmum og tóm í björgun-
um, þar sem klettablómin hafa náS
táfestu, er alt kafið í gróðri, stór-
vöxnu melgrasi, baldursbrá og tún-
gresi, en'uppi á sjálfri eynni er
meira gras en á nokkuru túni, tek-
ur upp fyrir hné, þétt og þroska-
mikiS eða liggur í legum af ofvexti.
í sjónum kringum eyna sveima selir
og kópar, skjóta upp kollinum viS
og við og horfa hátignarlegir í
kringum sig. Þarna er þeirra ríki
og þarna eiga þeir líka oftast frið-
land og nóg til aS bíta og brenna.
Öll þau náttúrugæSi, sem Drangey
hefir aS bjóSa hafa veriS nytjuS
öldum saman og eru þaS enn í dag.
ÞangaS sækja menn egg og fugl á
vorin, heyföng á sumrin, en á vetr-
um hafa menn þar sauðfé og geng-
ur þaS sjálfala og þrífst vel.—
Vígi Grettis.
En auk þess, sem nú var taliS, er
Drangey merkilegur sögustaður, og
fyrir þaS er hún frægust. F.ins og
kunnugt er hafSist Grettir viS í
Drangey þrjú síðustu árin, sem hann
lifði og var drepinn þar ásamt 111-
uga bróSur sínum. Hefir höfundi
Grettis sögu tekist svo vel að lýsa
hinum dapurlegu örlögum Grettis,
siðustu árum hans og dauða í þess-
ari eySiey, aS í vitund manna er
Grettir og Drangey svo saman
tvinnuS, aS naumast verSur annaS
nefnt án þess aS minst sé hins.
Samkvæmt tímatali Grettis sögu
fór Grettir út í Drangey haustiS
1028. Segir sagan, aS GuSmundur
ríki hafi ráSlagt honum að fara
þangað, en þaS getur ekki veriS rétt,
því að GuSmundur dó áriS 1025.
ÞaS hefir því veriS Eyjólfur halti,
sonur GuSmundar, sem benti Gretti
á aS fara út í eyna. Til fylgdar meS
sér fekk Grettir Illuga bróSur sinn
og þrælinn Glaum, sem þeir bræSur
hittu á leiSinni til eyjarinnar. Voru
þeir þar síSan í þrjú ár, þar til Þor-
björn öngull drap þá með svikum
og fjölkyngi, aS því er sagan segir.
ÞaS var seint um haustiS 1031.
í sögunni eru talsvert góSar lýs-
ingar á eynni, landkostum þar og
lífsskilyrSum. Fyrst og fremst var
eyjan óvenjulega öruggur staSur.
“Hon er svá gott vígi, at hvergi má
komask upp á hana, nema stigar sé
viS látnir. Gætir ]>ú þangat komizk,
þá veit ek eigi þess manns ván, er
þik sæki þangat meS vápnum eSa
vélum, ef þú gætir vel stigans,”
segir GuSmundur ríki (eSa Eyjólfur
sonur hans) viS Gretti. Þegar þeir
félagar komu í eyna, “þótti Gretti
þar gott um at litask, því at hon var
grasi vaxin en sjábrött, svá at hvergi
mátti upp komask, nema þar sem
stigarnir váru. Ok ef upp var dreg-
inn inn efri stiginn, var þat einskis
manns færleikr at komask upp á
eyna. Þar var þá ok fuglberg mikit
á sumrum. Þar var þá áttatigi
sauSa i eynni, er bændr áttu. Þat
váru mest hrútar ok ær, er þeir ætl-
uSu til skurðar.” Þeir Grettir og
félagar hans lögðu eign sína á fé
þetta og entist þeim í tvo vetur.
“Gott þótti þeim í eyjunni, því at
þar var gott ti'l matar fyrir fugls
sakir ok eggja, en til eldiviðar var
hneppst (þ. e. erfiðast) at afla.—
Fkki þurftu þeir at starfa útan at
fara i bjarg, þá er þeim líkaði.”
Kemur lýsing þessi á landkostum
eyjarinnar vel heim við þaS, sem
veriS hefir um langan aldur og er
enn, og er hún vafalaust eftir kuntt-
ugan mann.
Skálinn.
Eitt fyrsta verk þeirra Grettis, er
þeir settust aS í Drangey, hefir ver-
iS aS gera sér skýli yfir höfuSiS,
Ijygsja sér kofa eSa skála, cins og
kallaS er í Grettis sögu. NokkuS
má sjá, hvernig skálinn hefir veriS,
þar sem sagt er frá drápi Grettis.
Þeir Þorbjörn öngull “gengu heim
til skálans,” og gengu á dyrnar, þar
til “brast sundr hurSin.” lllugi varði
þeim dyrnar, “ok er þeir sá, at þeir
gátu ekki at gört, hlupu þeir upp á
skálann ok rufu. — Rufu þeir nú
um ásendana ok treystu síðan á ás-
inn, þar til er hann brast í sundr.—
f því hlupu þeir ofan í tóftina.”—
Af þessu er auÖsætt, aS mæniás hef-
ir veriS í skálanum og reft af hon-
um út á veggina beggja vegna. Ekki
getur skálinn hafa veriS stór; til
þess hefir skort efniviS.
(Úr Lesb. Mbl.)
íslenzkur hestur í Dan-
mörku
(Lauslega þýtt úr “Politiken” 1932)
PROFESSIONAL AND BUSINESS CARDS 1
PHYSICIANS md SURGEONS
DR. B. J. BRANDSON 216-220 Medical Arts Bldg. Cor. Graham og Kennedy Sts. Phone 21 834—Office tímar 2-3 Heimili 214 WAVERLEY ST. Phone 403 288 Winnipeg, Manitoba DR. J. STEFANSSON 216-220 Medical Arts Bldg. Talsími 26 688 Stundar augna, eyrna, nef og kverka sjúkdóma.—Er að hitta kl. 2.30 til 5.30 e. h. Heimili:. 638 McMILLAN AVE. Talsimi 42 691 Dr. P. H. T„ Thorlakson 205 Medlcal Arts Bldg. Cor. Graham og Kennedy St». Phonee 21 212—21 144 Res. 114 GRENFELL BLVD. Phone 62 200

DR. B. H. OLSON Dr. S. J. Johannesson DR. L. A. SIGURDSON
216-220 Medical Arts Bldg. 109 Medical Arts Bldg.
Cor. Graham og Kennedy Sts. Viðtalstími 3—5 e. h. Phone 87 293
Phone 21 834-Office tímar 4.30-6 Office timar: 12-1 og 4-6 e.h.
Heimili: 5 ST. JAMES PLACE 218 Sherburn St.—Sími 30877 Heimili: 102 Home St.
Winnipeg, Manitoba Phone 72 409
Fyrir skömmu rakst eg á þaS af
hendingu í Mo,gasinet, þar sem sagt
er frá hesti í Englandi, er náði þeim
háa aldri að verða 62 vetra. En
sjálf á eg hest, sem er 40—42 vetra
gamall, eftir því sem eg kemst næst.
AS visu er erfitt aS ákveSa aldur
hans nákvæmlega upp á ár, en þeg-
ar eg eignaÖist hann, sem skóla-
hest áriS 1914, þá var það me'ð þeim
skilmálum, að fella hann að velli.
þegar eg hefði hans ekki lengur
not.
Annars er hann mjög fallegur
hestur og nettur, af sínum kynstofni
aS vera. Hann er íslendingur og
gegnir hinu glæsilgga nafni “Gull-
toppur,” en svona okkar á milli heit-
ir hann líka Mads.
Á yngri árum sínum var Gull-
toppur reiðhestur nokkurra barna í
Álaborg, en varS siðan skólahestur
ungrar greifadóttur og kornst svo
aS lokum i mína eigu og varS trygg-
ur förunautur minn í sex ár. SíSan
var hann lánaÖur annari smátelpu,
og varS skólahestur hennar nokkur
ár, því aS hann var gæddur þeim
góðu kostum, aS kunna aS gæta sín
sjálfur, og rataSi veginn, þó aS
knapinn kynni lítið aS beita taum-
unum. Þó verður ekki sagt, aS mjög
auðvelt væri aS koma Gulltopp a
sprett, en eftir því sem viS kyntumst
betur, lærði eg ýmislegt, sep kom
mér aS góSum notum, svo aS hann
tók oft myndarlega til fótanna, þeg-
ar því var aS skifta.
Gulltoppur var um langt skeiS
mjög vel þokkaður reiðhestur barna
þeirra, sem dvöldu í sumarleyfi sínu
hér í sveitinni. Og þaS er áreiSan-
legt, aS víða um land er fjöldi
drengja og stúlkna, sem geta sagt
frá því: “Þegar eg reiS Gulltopp!”
Eg segi þegar, vegna þess, aS tvö
síSastliÖin sumur hafa börnin alls
ekki komiS Gulltopp úr sporunum
meS öðru móti, en aS gefa honum
brauÖ og sykur. Og má þó hvorugt
vera skoriS viS neglur sér. En sé
honum slept í girðingu, þar sem
aÖrir hestar ganga lausir, þá kemur
fljótt i ljós, a'S hann á ekki erfitt
meS að hreyfa sig. Því aS sjaldan
liður á löngu, þangaS til hann hefir
hrakiS alla hestana í eitthvert girS-
ingarhorniS, og gætir þess vel, aS
þeir sleppi ekki fram á graslendiÖ.
Allan veturinn gengur Gulltoppur
úti, og jafnvél þegar snjárinn þekur
engi og akra, röltir hann um kring
í hinni frjálsu náttúru, og er þá ef
til vill aS rifja upp minningarnar
frá æskuárum sínum heima á ís-
landi. En hann mæt-ir trúlega á
hverjum einasta degi, og jafnvel oft
á dag viS eldhúsdyrnar, og bíÖur þar
eftir rúgbrauSinu, sem hann veit
hann muni fá. Og hann mundi ef-
laust bíSa þar allan daginn á sama
blettinum, þangaS til honum væri
gerS einhver úrlausn.
ÞaS verður varla sagt annaS, en
aS Gulltoppur lifi áhyggjulausu lífi,
og geti haldiÖ því áfram og notiÖ
elliáranna í kyrS og næSi. En hvaS
margir hestar eru ekki feldir aS
velli þegar þeir hafa náS tvítugs-
aldrinum! Eg hefi heitiÖ því meS
sjálfri mér, aS Gulltoppur skuli fá
aS lifa, á meSan hann getur, og fá
svo aS lokum aS deyja í ró og næöi,
svo fremi aS hann taki ekki út mikl-
ar þjáningar undir hiS síSasta.
Inga Christensen,
östmark, Præstbo.
—Dýraverndarinn.
BARRISTERS, SOLICITORS, ETC.
H. A. BERGMAN, K.C. Islenzkur lögfrœSingur J. T. THORSON, K.C. W. J. LINDAL K.C. og BJORN STEFANSSON
Skrifstofa: Room 811 McArthur Islenzkur löfffrœðingur tslenzkir lögfrœSingar 325 MAIN ST. (á öðru gólfi)
Building, Portage Ave. PHONE 97 621
P.O. Box 1656 801 GREAT WEST PERM. BLD. Er að hitta að Gimli fyrsta
PHONES 95 052 og 39 043 Phone 92 755 þriðjudag í hverjum mánuði.
% ^ og að Lundar fyrsta föstudag

G. S. THORVALDSON B.A., LL.B. E. G. Baldwinson, LL.B. Svanhvit Johannesson LL.B.
lslenzkur lögfrœSingur tslenzkur lögfrœSingur tslenzkur "lögmaður” Viðtalsst.: 609 Mc ARTHUR BG.
Skrifst. 702 CONFEDERATION Phone 98 013 Portage Ave.
LIFE BUILDING (I skrifstofum McMurray &
Main St., gegnt City Hall 504 McINTYRE BLK. Greschuk) Simi 95 030
Phone 97 024 Heimili: 218 SHERBURN ST.
Simi 30 877
DRUGGISTS DENTISTS
Medical Arts Drug Store R. A. McMiIIan PRESCRIPTIONS Surgical and Sick Room Supplies Phone 23 325 Medical Arts Bldg. Winnipeg, Man. DR. A. V. JOHNSON lsienzkur Tannlœknir 212 CURRY BLDG., WINNIPEG Gegnt pðsthúsinu Sími 96 210 Heimilis 33 328 Drs. H. R. & H. W. . TWEED Tannlœknar 406 TORONTO GENERAL TRUSTS BUILDING Cor. Portage Ave. og Smíth St. PHONE 26 545 WINNIPEG

Phone Your Orders Dr. Cecil D. McLeod DR. T. GREENBERG
Roberts DrugStores Dentist Dentist
Limited Royal Bank Building Hours 10 a. m. to 9 p.m.
Sargent and Sherbrooke Sts. PHONES:
Dependable Drugrgists Phones 3-6994. Res. 4034-72 Office 36 196 Res. 51 455
Prompt Delivery. Nine Stores Winnipag, Man. Ste. 4 Norman Apts.
814 Sargent Ave., Wlnnipeg
OPTOMETRISTS MASSEUR
“Optical Authorities of the West”
STRAIN’S LIMITED
Optometrists _
318 Smith Street
(Toronto General Trusts Bullding)
Tel. 24 552 Winnipegr
PHONE 28 200 Res. 35 719
305 KENNEDY BLDG.
(Opp. Eaton’s)
G. W. MAGNUSSON
Nuddlœlcnir
41 FURBY STREET
Phone 36 137
Símið og semjið um samtalstima
BUSINESS CARDS
A. S. BARDAL 848 SHERBROOKE ST. Selur likkistur og annast um út- farir. Allur útbúnaður sá bezU. Ennfrsmur selur hann allskonar minnisvarða og legsteina. Skrifstofu talsimi: 86 607 Heimllis talsími: 501 562 HANK’S HAIRDRESSING PARLOR and BARBER SHOP 3 Doors West of St. Charles Hotel Expert Operators We specialize in Permanent Waving, Finger Waving, Brush Curling and Beauty Culture. 251 NOTRE DAME AVE. Phone 25 070 J. J. SWANSON & CO. LIMITED 601 PARIS BLDG., WINNIPEG Fasteignasalar. Leigja hús. Út- vega peningalán og eldsábyrgð af öllu tægi. Phone 94 221

A. C. JOHNSON 907 CONFEDERATION LIFE BUILDING, WINNIPEG Annast um fasteignir manna. Tekur að sér að ávaxta sparifé fólks. Selur eldsábyrgð og bif- reiða ábyrgðir. Skriflegum fyrir- spurnum svarað samstundis. Skrifst.s. 96 757—Heimas. 33 328 0OBE’S T4jf ' LTD. 28 333 LOWEST RATES IN THE CITY Furniture and Piano Moving C. E. SIMONITE TLD. DEPENDABLE INSURANCE SERVICE Real Estate — Rentals Phone Office 9 5 411 806 McArthur Bldg.
HÓTEL 1 WINNIPEG
THE MARLBOROUGH SMITH STREET, WINNIPEG "Winnipeg’s Down Tovm TLoteV' 220 Rooms with Bath Banquets, Dances, Conventlons, Jinners and Functions of all kinds Coffee Shoppe F. J. FALL, Manager ST. REGIS HOTEL 285 SMITH ST., WINNIPEG pœgilegur og rólegur bústaSur i miðbiki borgarinnar. Herbergl $.2.00 og þar yfir; með baðklefa $3.00 og þar yfir. Ágætar máltíðir 40c—60c Free Parking for Guests SEYMOUR HOTEL 100 Rooms with and without bath RATES REASONABLE Phone 28 411 277 Market St. C. G. Hutchison, Prop. PHONE 28 411

THE M c L A R E N HOTEL Enjoy the Comforts of a Flrst Class Hotel, at Reduced Rates. $1.00 per Day, Up Dining Room in Connection CorntoaU ilotel Sérstakt verð á viku fyrir námu- og fiskimenn. Komið eins og þér eruð klæddir. J. F. MAHONEY, framkvæmdarstj. MAIN & RUPERT WINNIPEG HOTELST. CHARLES In the Heart of Everything WINNIPEG Rooms from $1.00 Up Special Rates by Week or Month Excellent Meals from 30c up

It Pays to A ,c Ivertise in tl íe “Löffbersr”