Lögberg


Lögberg - 30.12.1937, Qupperneq 3

Lögberg - 30.12.1937, Qupperneq 3
LÖGBBEG, FIMTUDAGINN 30. DESEMBEJt 1937. 3 IV. ÞaÖ er augljóst, aÖ frægð og álit Guðmundar Arasonar fór stöðugt vaxandi þau sextán ár, sem hann var prestur. Hversu hann var mikils virður af yfirmönnum kristninnar í landinu, kom meðal annars fram í þvi, að Páll biskup lét senda eftir honum ásamt Brandi biskupi til að- stoða, þegar tekinn var upp helgur dómur Þorláks biskups. Gekk hann næst biskupunum í allri þeirri þjón- ustu og réð miklu um, hvað sungið var. Sömuleiðis var hann aðalfor- ráðamaður þess í sjúkdómsforföll- um Brands biskups, er helgur dómur Jóns biskups var hafinn úr jörð, skömmu seinna. Vottaði það og Kolbeinn Tumason á Viðimýri eftir langa kynningu, að hann væri sann- heilagur maður og sagði sjálfan sig margar raunir á h^fa. Hversu heil- agsmannsorð fer af Guðmundi, áður en hann varð biskup, sýnir oss sú procession, sem Kanl ábóti á Þing- eyrum gerði á móti honum, er hann heimsótti klaustrið og sá hátíðlegi latinusöngur, er >eir fögnuðu honum með: Vir iste in populo suo mitis- sium apparuit sanctitate dei et gratia plenus etc. Má >að furðu gegna, vhersu seinna óvingaðist með þessum mönn- um.og Guðmundi, eftir að hann varð biskup, og einkum hörmulegt, hvern- ig spiltist vinátta þeirra Kolbeins Tuimsonar. Því að Kolbeinn var án efa einn af hinum beztu mönnum Sturlungaaldarinnar, vinsæll maður og hógvær, þar að auki skáld gott og innilega trúhneigður. Vafalaust hef- ir >að einmitt verið Guðmundur biskup, sem haft hefir á hann djúp trúarleg áhrif, er liann var prestur hjá honum á Víðimýri, og er >að >ví grunntónninn frá hinni heitu og innilegu trúrækni Guðmundar, sem birtist í 'hinum undurfagra bænar- sálmi Kolbeins: Heyr himmasmiður hvers skáldið biður, komi mjúk til min, miskunnin >ín! Það er heldur ekki ástæða til að efa, að Kolbeinn hafi af heilum hug stutt að kosningu Guðmundar til biskups. Þó að vondir menn segðu, að hann gerði það mest í því skyni að koma höndum yfir staðarfén og ná yfirráðum jafnt lærðra sem leikra fyrir norðan land, þá er auð- séð af orðum Sturlu Þórðarsonar í íslendinga sögu, að hann trúir þessu ekki, og mœtti hann >ó glögglega um þetta dæma. Hér réð eflaust fyrst og fremst jyið álit manna, að Guð- mundur væri bezt til hæfur sökum guðrækni sinnar, siðgæðis og annara fagurra manndygða. Hann var i mestu áliti allra norðlenzkra presta. Hið eina, er menn verulega óttuð- ust, var að hann væri lítt fallinn til fjárvarðveizlu sökum örlætis síns. Því var Magnús Gissurarson Halls- sonar hafður í kosningi með hon- um, að hann þótti reyndari í þeim sökum. En það reið bagganmminn, að Norðlendingar vildu ekki sækja biskup sinn i aðra landsf jórðunga. Að Kolkeinri Tumason tók að sér staðarforráð á Hólum, var án efa í fyrstu gert af vinsemd og í greiða- skyni. Það hefir verið einróma álit og þegjandi samþykt allra þessara manna, er stóðu að kosningu Guð- mundar, að til þeirra hluta væri hann ekki fær og þyrfti góðan tilsjónar- mann til þess að vel gæti farið úr hendi. Hefir því þótt vel úr ræt- ast, er Kolbeinn Tumason tók þetta að sér. En að þetta yrði upphaf ó- samlyndis þeirra, sem báðum varð til mjkillar óhamingju, mun enginn hafa séð fyrir nema ef til vill helzt Guðmundur, sem sjálfur þekti bezt skaplyndi sitt og óraði jafnan fyrir því, er verða vildi. Tregða hans að taka biskupskosn- ingu var og heldur engin uppgerð. Hrygð hans, ótti og dapurleg forspá. er honum er flutt fregnin um kosn- inguna, ber í senn vott um viturleik hans litillæti og skarpa dómgreind á því, hvað verða vildi. Því æðri hug- myndir, sem hann að dæmi Ambró- siusar vinar síns hafði um embætti þetta því ljósara varð honum það, að vandi mikill var að eiga við marga menn óhlýðna, öfundfulla og ríka. Fyrir honum var þetta blátt áfram barátta milli ljóssins og myrkursins. Kappið var enn hið sama og fyr, en færðist þó í alilan ásmegin, er því var beitt í þjónustu Guðs eins og hann leit á málin. Hann sá þegar í hendi sér, að baráttan var óhjá- kvæmileg gegn guðleýsi og verald- legum yfirgangi höfðingjanna og þessi maður, sem var manna mildast- ur og bliðastur við smælingja aUa og guðsölmiusur, var harður og óbug- andi við þá, er hann áleit Guðs óvini, og gegn þeim notaði hann öM hin sterkustu meðöl kirkjunnar. Það er erfitt að dæma, hvort hann hafi gert þetta einungis af blindri kapp- girni og ofstopa, eins og honum hef- ir oftast verið borið á brýn, eða af því, að hann hafi iðulega álitið rétt, að beita hinu agandi valdi kirkjunn- ar við ofsafengna menn og harð- úðuga. Arngrímur ábóti, sem að mörgu leyti skilur Guðmund ágætlega, skýrir viðhorf hans á þessa leið : “Hann hugsar um það nætur og daga hversu heilög kristni Guðs var hryggilega hneist í háðulegum fram- ferðum, svo óbærilegs ofsa og á- girndar, sem hún hafði svo langan tíma þolað um daga fyrri biskupa með óbættum skaða. Hann sér að tveir eru vegir; Hylja sig með ó- fremd og kaupa sér svo frið, eða taka krossinn Jesú Krists ög bera með honum hvað hendurnar þola. Af þessum tveimur kýs hann þann með heilags anda áblástri, að vera heldur hirðir en leigumaður. Því rís hann upp meður frjálsri kirkjunnar rödd móti þeim vörgum, er það eitt stunduðu með gráðugum sult, að svdlgja hjörð aimáttugs Guðs.” (Framhald) Svar tíl Jak. J. Norman I Heimskringlu frá i. des. s.l. er Jak. J. Norman að gjöra nokkrar athugasemdir við fréttabréf mín, til Eögbergs, og segist honum líka það alt vel, annað en það, að eg ætíð hnýti eitthvað í Premier Aberhart, og Social Credit stefnuna. Eg hefi oftast skrifað um það, sem er að gjörast á stjórnmálasviðinu og skýrt frá því, eins og það hefir gengið, og eg kannast ekki við það, að eg hafi nokkurn tíma verið að hnýta í menn né málefni. Ef það sem eg hefi sagt úm stjórnmálin hér í Alberta, verður ekki skoðað sem hrós fyrir stjórn- ina, getur það ekki kaMast, að eg sé að hnýta í neinn, þar sem ekkert er sagt nema það, sem er sannleikur. Eg hefði miklu heldur kosið að geta haft eitthvað hrósvert að skrifa um þessa stjórn hér en hefi aldrei getað fundið neitt af því tagi; hefi svo skrifað um það málefni, eins og það hefir gengið. Svo tekur Mr. Norman upp kafla úr ritgerð Jninni í Eögbergi 5. okt. 1937. Þar skýri eg frá því, að alt það sem Aberhart stjórnin hafi gjört í þessi tvö ár, sem þeir hafa setið við völdin, hafi verið dæmt ólög- mætt af Ottawa-stjórninni. Þarna segir Mr. Norman að eg sé þó að viÖ.urkenna það, að Aberhart-stjórn- in hafi verið með þessari löggjöf sinni að leitast við að geta uppfylt kosningaloforð sín. Hér er höf- undurinn að haMa réttu máli, visvit- andi, eða þá hann hefir ekki lesið það, sem eg hefi haft að segja um þessa löggjöf stjórnarinnar, sem hann gefur þó til kynna, að hann hafi gjört. Eg hefi alclrei með einu orði haldið því fram, né viðurkent það, að neitt af þessum svoköMuðu umbóta tilraunum stjórnarinnar, hafi nokkra þýðingu til umbóta, eða til að bæta hag almennings, og ekki mundi það stuðla til þess að neinu leyti að stjórnin gæti uppfylt neitt af kosningaloforðum sínum. Eg hefi haldið því fram og gjöri það enn, að þessar tilraunir stjórn- arinriar, sé aðeins þýðingarlaust fálm, með þeim eina tilgangi, að láta sýnast vera að gjöra eitthvað mikið í þarfir almennings. Mr. Aberhart og aMir hans ráðgjafar vissu það fyrirfram, eins vel og flestir aðrir skynsamir menn, að þessi umræddu laga-ákvæði stjórnarinnar voru dauðadæmd frá byrjun, af þeirri á- stæðu að fylkisstjórnin hefði ekkert vald til að gefa út nein lög, sem væru í mótsögn við grundvaMarlög Can- ada. Þáverandi dómsmálaráðherra i ráðuneyti Mr. Aberharts, lýsti því yfir skýrt og skorinort, að þessi lög- gjöf þingsins gæti aldrei öðlast gildi, af áðumefndum ástæðum. Mr. Aberhart þoldi ekki að heyra sann- leikann, og rak dómsmálaráðherrann frá völdum, svo gat hann engan lög- fræðing fengið til að taka að sér dómsmálaráðherra stöðuna, og þurfa að vera þar eins og Mr. Aberhart krafðist af þeim, bara sem “rubber stamp” stjórnarinnar, svo hann út- nefndi sjálfan sig sem dómsmála- ráðherra fylkisins, þó hann hafi aldrei verið svo núkið sem einn klukkutíma á lagaskóla. Er þetta tiltæki forsætisráðherrans ekki ólíkt því, sem Hitler hefir svo oft hafst að á Þýzkalandi, að reka menn úr háum stöðum, ef þeir þora að segja honum sannleikann. Líka bendir margt til þess að Mr. Aberhart hafi tekið Herr Hitler sér til fyrirmynd- ar. Nú er komið alveg eins og dómsmálaráðherrann sagði þeim: ÖM þeirra löggjöf, sem komið hefir fyrir dómstólana, og sem dómur hef- ir faMið í, hefir verið dæmd ólögmæt og hin lagaákvæði stjórnarinnar, sem ennþá bíða dómsúrskurðar fá ef- laust sömu útreið. Að svona mundi fara, vissi Mr. Aberhart eins vel og nokkur annar. Hann er klókur, reglulegur bragða Máus. Hann hefir aMa tið vitað að þessi öfga- fuMu loforð sín, væri aldrei hægt að uppfyMa, svo það var klókinda ráð hið bezta, að gefa út þessi lög, láta Ottawa-stjórnina neita að löggilda þau. Nú segir Mr. Aberhart fólk- inu, að Ottawa stjórnin sé sök i þvi að hann geti ekki uppfylt loforð sín. Með þessu ætlar hann að koma sér úr klipunni og slengja aMri skuld- inni á Ottawa-stjómina. Nú ættu aMir “hinir skynsömu menn,” að sjá í gegnum þetta, og að alt þetta fimbulfamb stjórnarinnar er aðeins tilraun til að koma þeim sjálfum úr klípunni. Stjórnin hefir altaf látið ógjört alt það, sem hún hefði getað gjört á löglegan hátt, til að bæta hag almennings, jafnvel þó þeim hafi verið bent á þetta úr öllum áttum. Þau ummæli Mr. Normans um Ottawa-stjórnina að hún sé sek um yfirtroðslur, og að hafa sett steina á stjórnmálagötu fylkisins, er ekki á neinum röðum bygð, og höfundur- inn reynir ekki heldur með einu orði að rökstyðja þessa staðhæfingu sína, hefir hann máske fundið til þess, að það mundi vera erfitt að geta gjört það svo vel færi. Hvaða lögfræð- ingur sem er, mundi fræða Mr. Nor- man um það, að enginn annar vegur var opinn fyrir Ottawa-stjórnina, en að gjöra það sem hún gjörði að synja um löggilding þessara laga frá Alberta-stjórninni. Allur þessi skrípaleikur Aberhart-stjórnarinnar kostar fylkið ærna peninga fyrir inálaferli, sem eru þýðingarlaus, og alveg ónauðsynleg. Það er því ekki að ástæðulausu að hafin hafa verið samtök á móti þessari vandræða- stjórn í öllum pörtum fylkisins, til að koma þeim frá völdum, og aÖ slagorð þeirra er: “We Want Sane Government.” Þennan skripaleik stjórnarinnar kaMar Mr. Norman umbótatilraunir. Mr. Norman hefir verið að syngja Mr. Aberhart lof og dýrð. Hann heldur effaust, eins og margir aðrir, að hann sé einhver “Superman” sendur af forsjóninni, til að leiða hina nauðstöddu meðbræður sina undan ánauðaroki auðvlaldsins og inn í einhvern töfraheim, þar sem hver og einn geti haft aMsnægtir, og lifað og látið eins og þeim sjálfum bezt líkar. Þar þurfi þeir bara að halda út hattinum sínum, og hann verði troðfyltur af peningum með byrjun hvers mánaðar, með þeim einu skilyrðum, að þær læri það, að vera búnir að eyða og sóa því öllu og vera altaf búnir að gjöra sig að ör- eigum fyrir næstu mánaðamót, því þá fái þer aftur hattinn fyltan. Mr. Norman virðist vera hrifinn af þessum draumórum. Hann er að hafa upp fyrir sér aftur og aftur þessa $25.00 á mánuði, $10,000,000 á mánuði, $120,000,000 á ári, sem kosti engan neitt, rentulaust og óend- anlegt. Hann er að leika sér að því, að velta þessu fyrir sér eins og köttur við mús. Verði honum að trú sinni. Eg hefi haldið því fram, eins og margir aðrir, að Mr. Aberhart sé enginn Social Credit sinni, og ekki heldur neinn umbótamaður. Hann | hefir berlega sýnt það í mörgum til- feMum, að hann er ekta “Nazisti” og um leið auðvaldssinni, þvi “nazism” er hægri hönd auðvaldsins, hvar sem er í heiminum. Lög þau, sem hann fékk staðfest hér í þinginu, til þess að hefta ritfrelsi og um leið mál- frelsi, bera ljósan vott um það. Það er ekki heldur að ástæðulausu, að canadiskir borgarar yfirleitt líta tor- tryggnisaugum til Quebec og Al- berta. Því í þessum tveimur fylkj- um hefir fasisminn svo berlega rek- ið upp sinn “Gorgons haus,” að flestu hugsandi fólki stendur stugg- ur af því. Mr. Aberhart hefir svo oft lýst því yfir, að hann hafi lært alla sína Social Credit philosophy af Major Douglas, og að hann sé í algjörðu samræmi við hann, með sínar Social Credit kenningar. Ef Mr. Norman hefir ekki lesið seinustu bók Major Douglasar “The Alberta Experi- nrent,” þá ætti hann að ná sér í hana, og lesa hana með gaumgæfni. Þessi bók er saga Social Credit stjórnar- BARRISTERS, SOLICITORS, ETC. innar í Alberta frá því fyrsta. Þar segir Major Douglas að Mr. Aber- nart skilji ekkert í grundvallaratrið- um þeim, sem Söcial Credit fyrir- komulagið sé bygt á. Hann fræðir okkur um það, að hér sé ekki um neina Social Credit stjórn að ræða, því Aberhart-stjórnin hafi gjört alt öfugt við það, sem Social Credit BUSINESS CARDS stjórn hefði gjört. Þeir hafi aukið skatta og álögur tilf-innanlega mikið við það sem áður var, í stað þess að létta á byrðinni. Þeir hafi rýrt kaup- getu og gjaldþol almennings, sem sé alt öfugt við Social Credit fyrir- komulagið. Ótal margt fleira segir Major Douglas í þessari bók sinni, sem eg býst við að Mr. Norman muni kaMa hnjóð á Aberhart og hans stefnuskrá. Að endingu ætla eg að draga hér fram eitt dæmi, sem sýnir að vissu leyti hvað Mr. Aberhart er ant um að bæta hag' almennings, og hvað mikið hann viM leggja af mörkum sjálfur, til þess. Eins og aMir vita, þá útvarpa þeir Mr. Aberhart og Mr. Manning ræðum sinum á hverju sunnudagskveldi; annar í Calgary en hinn í Edmonton frá þeirra “Prophetic Bible Institute” (margir kalla það “The Pathetic Bible Sub- stitute). Allan kostnað við þessi út- vörp, hefir hann upp með stöðugu betli við þann öreigalýð, sem mest- megnis sækir þessar messur hans, sem mest ganga út á það, að hrósa og upphefja sjálfan sig, og svo til smekkbætis að prédika hatur inn í huga og hjarta tiMieyrenda sinna, til allra þeirra, sem ekki geta verið að öllu leyti þeim samdóma. Eg hefi farið nokkuð oft á þessar samkom- ur þeirra hér í Edmonton. Eg hefi þá skoðun á Mr. Norman, að ef hann hefði verið þar til staðar með mér og heyrt og séð alt, sem þar fór fram, þá mundi hann nú hafa alt aðra skoðun á forsætisráðherranum í Alberta, og hann mundi ekki kveða fleiri lofsöngva um hann. Eins og eg sagði, þá eru það flest öreigar og fólk, sem auðsjáanlega á við örðug kjör að búa, sem sækir þessar sam- komur. Það er einn þátturinn í þessari guðsþjónustu, að krefja þessa fátæklinga til að leggja nóg á betli-daMinn í hvert sinn, til að borga fyrir útvarpið og húsaleiguna. Eg hefi verið þar staddur, þegar sam- skotadaMamir voru bornir þrisvar í kring áður en nóg fékst. I seinasta sinnið var hér um bil alt tóm kopar- cent, sem kom í daMana, líklega að margir hafi lagt þar fram sitt síðasta cent, og orðið svo að ganga heim, sumir langar leiðir, því þéir höfðu gefið centin sem þeir ætluðu fyrir “car-ticket.” Mér fanst mikið ti! um þetta, því þarna var svo margt af gömlum mönnum og konum, sem auðsjáanlega höfðu við mikla örðug- leika að stríða. Mr. Aberhart er auðugur maður, og þar fyrir utan hefir hann um tólf hundruð dollara i kaup á hverjum mánuði. Þessi guðs maður gat ekki eða vildi ekki skilja það, að það mundi hafa orðið Guði miklu þóknanlegra, að hann hefði sjálfur borgað kostnaðinn úr sínum eigin vasa, sem hann hefði Akjósanleour gisUstaSur Fyrtr tslendingal Vingjarnleg aíSbtltS. Sanngrjarnt vertS. Cornwall Hotel MAIN & RUPERT Slmi 94 742 DRS. H. R. & H. W. TWEED Tannlæknar 406 TORONTO GENERAL TRUSTS BUILDING Cor. Portage Ave. og Smith St. PHONE 26 545 WINNIFEG A.S. BARDAL 84 8 SHERBROOKE ST. Selur llkkistur og annast um út- farir Allur útbúnatSur sá bezti. Ennfremur selur hann allskonar minnisvarða og legsteina. Skrifstofu talsími: 86 607 Heimilis talslmi: 601 662 J. J. SWANSON & CO. LIMITED 601 PARIS BLDG., WINNIPEG Fasteignasalar. Leigja hús. Út- vega peningalán og eldsábyrgt! af öllu tægi. PHONE 94 221 A. C. JOHNSON 907 CONFEDERATION LIFE BUILDING, WINNIPEG Annast um fasteignir manna. Tekur að sér að ávaxta sparlfé fólks. Selur eldsábyrgð og bif- reiða ábyrgðir. Skriflegum íyrir- spurnum svarað samstundis. Skrifst.s. 96 757—Helmas. 33 328 ST. REGIS HOTEL 285 SMITH ST., WINNIPEG Pœgilegur og rólegur bústaSur i mÁSbiki borgartnnor. Herbergi $2.00 og þar yflr; með baðklefa $3.00 og þar yfir. Ágætar máltlðir 4 Oc—6 Oc Free Parking Jor Q-uests vel getað gjört án þess að vita af því. Þessi lubbalega aðferð finst mér ekki benda til neinnar meðaumkunar eða mikillar umhyggju af hans 'hálfu, með þessum fátæklingum, sem margir hverjir eru svo bhndir, að þeir trúa á hann. í N. Guðmundson. Faðirinn: Það er nú svona, sonur góður, án peninganna getur maður ekkert gert. Sonurinn: Maður getur þó safn- að skuldum. Presturinn (við konu, sem hefir verið að kvarta undan því, að mað- urinn sinn væri sér vondur) : Hafið þér reynt að safna glæðum elds að höfði honum? Konan: Nei, prestur minn, það hefi eg nú aldrei reynt; en eg hefi reynt að hella yfir hann sjóðandi vatni. Málskrafsmaður einn vildi læra málsnild af Sókratesi. “Þú verður að greiða tvöfalt gjald fyrir kensl- una,” mælti Sókrates, “þvi að þér verð eg bæði að kenna að tala og þegja.” >ocrrDo<i—>og—r->o<-T->o <=>o<=><^ Verzlunarmentun Óumflýanleg nú á tímum! Vaknandi viðskiftalíf krefst vaxandi vinnukrafts. Við- skiftavenjur nútímans krefjast sérþekkingar á öllum sviðum. Þessvegna er verzlunarmentun blátt áfram óumflýjanleg. Enda er nú svo komið, að verzlunar- skólanám er talið óhjákvæmilegt skilyrði fyrir atvinnu við skrifstofu- og verzlunarstörf. UNGIR PILTAR og UNGAR STÚLKUR, sem ætla sér að ganga á verzlunarskóla (Business Oollege) í Winnipeg, ætt-u að spyrjast fyrir á skrifstofu Lög- bergs; það verður þeim til dr júgra hagsmuna. Komið inn á skrifstofuna, eÖa skrifiÖ The Columbia Press Limited TORONTO og SARGENT, WINNIPEG H. A. BERGMAN, K.C. islenzkur lögfrœSingur Skrifstofa: Room 811 McArthur Building, Portage Ave. P.O. Box 1666 PHONES 95 052 og 39 043 J. T. THORSON, K.C. islenzkur lögfrœSingur 800 GREAT WEST PERM. BLD. Phone 94 668 DR. B. J. BRANDSON 216-220 Medical Arts Bldg. Cor. Graham og Kennedy Sts. Phone 21 834—Office tlmar 2-3 Heimili: 214 WAVERLEY ST. Phone 403 288 Winnipeg, Manitoba DR. B. H.OLSON Phones: 35 076 906 047 Consultatlon by Appointment Only Heimili: 5 ST. JAMES PLACE Winnipeg, Manitoba DR. ROBERT BLACK SérfrœSingur 1 eyrna, augna, nef og hálssjúkdömum. Dr. P. H. T. Thorlakson 206 Medical Arts Bldg. 216-220 Medical Arts Bldg. Cor. Graham & Kennedy Viðtalstlmi — 11 til 1 og 2 til 5 Skrifstofuslmi — 22 261 Heimili — 401 991 Cor. Graham og Kennedy Sts. Phone 22 866 Res. 114 GRENFELL BLVD. Phone 62 200 Dr. S. J. Johannesson Dr. D. C. M. Hallson Viðtalstlmi 3-5 e. h. Stundar skurölækningar og almennar lœkningar 218 SHERBURN ST. Slmi 30 877 264 HARGRAVE ST. —Gegnt Eaton’s— Winnipeg Slml 22 776 PHYSICIANS and SURGEONS

x

Lögberg

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Lögberg
https://timarit.is/publication/132

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.