Lögberg - 17.02.1938, Qupperneq 5

LÖGBEHG, FIMTUDAGINN 17. FEBRÚAB 1938
5
margar frá morgni til kvölds. En
áfram þýtur lestin. Bændabýlin eru
mörg, við vatnið, í miðjum hlíÖum
og efst uppi í fjöllunum. Mér er
sagt aS þar uppi séu elztu bæirnir,
]>ar voru þeir bygðir því þar var
skógurinn gisnastur. Svo var rutt
neSar þegar bygSin þrengdist efra
og einna síSast var bygt neSst. En
þar eru nú beztu jarÖirnar síÖan
menn lærSu aS ræsa fram jöröina.
En 'hvað er fyrir ofan og innan efstu
bæina? ÞaS eru hinar óendanlegu
fjallviddir, sem aðskilja tvær frænd-
þjóSir. Víiddimar hafa svipaSa þýS-
ingu fyrir dalabóndann eins og haf-
ið fyrir þann, sem viS ströndina bjó.
Þar var hið ókunna, æfintýriS með
álfum og tröllum. Þar voru villi-
dýrin, björn og gaupa, hreindýrin
og annað fleira, þar voru hin góðu
veiðilönd. — En nú er björninn
unninn og horfinn af þessum slóS-
um, HörfaSur undan í niorSurátt.
Þar er hann til enn, en þó svo sjald-
gæfur aS fariÖ er aS tala um friðun.
Þó kom þaS fyrir í siðasta mánuði
að bóndi einn var aS elta tóu en hún
skautst inn í hellisskúta. En þar
voru 3 fullorÖnir birnir inni og einn
húnn. Bóndinn vann þá alla og
fékk 15 hundruS krónur í verSlaun,
því enn er fé lagt til 'höfuSs birnin-
um.
Suður-Frón þykir vera frjósam-
ast i GuSbrandsdal. Þar er Huuds-
þorp, þar sem Ólafur helgi lét rota
ÞórslikneskiS og Dala-GuÖbrandur
tók við kristinni trú.
Og svo er Hörpufoss í Leginum,
eiginlega brattar flúSir í þröngum
giljum, þar sem grenitré hafa tylt
sér á hverja tó þó tæpar séu þær
sumsstaÖar. En á Norður-Fróni er
mikiS brattlendi í bygÖunum, en þó
margir bæir fagrir til aS sjá. Ýmist
eru þeir rauSmálaÖir og fara vel i
hhðum, við grænan skóg eða hvítan
snjóinn. Einn bæjanna þar heitir
að Hagá. Sagan segir að þar hafi
eitt sinn búið bóndi er síÖar varS
heimsfrægur maður og lifir enn
góSu lífi í bókmentunum undir nafn-
inu Peer Gynt (PéturGautur).
Og nú er dalurinn meS fullkomn-
um f jallendissvip. Þarna er þaS
einhversstaSar sem sagt er að vanga-
m,ynd af Björnstjerne Björnson sjá-
ist i hömrunum, en ekki kom eg
auga á hana úr glugganum.
Brautin hækkar jafnt og þétt, dal-
urinn mjókkar ýmist eða breikkar.
Nálægt Rosti er hann eins og stór-
kostlegt gil, þar sem Lögurinn ólgar
í botninum meÖ fossaföllum. Nú
eru víða sprengd göng inn í fjalla-
‘hlíðarnar fyrir brautina og lestin
minnir á “urSarkött” sem skýst úr
einu fylgsni í annaÖ. Og þannig
kemst maSur inn ,í DofrahéraS sem
er breið og falleg bygS. Dalbotninn
er breiÖur þakinn furumóum og þar
eru margir bæir. Beggja megin
dalsins eru himingnæfandi fjöll,
enda nálgumst við nú sjálf Ðofra-
f jölíin óSum. Og þrátt er komiS að
stöSinni við Domás, sem er í 650
metra hæS yfir sjó. Þar greinist
járnibrautin i tvent, til Romsdals og
Dofrafjalla og skrúfar sig upp í
hæÖirnar. Og fyrir norSan Dombás
kveðjum viÖ GuSbrandsdal og erum
nú komnir norður i Þrændalög.
Og enn hækkar og hækkar. Skóg-
urinn lækkar aS sama skapi en
bóndabæir eru þarna enn. Þó er nú
lengra og lengra milli bæja. — Svo
þýtur lestin inn í 80 metra löng und-
irgöng viS Grönbogen og k'emur
aftur út og fer nú beint í austur.
Hvilíkt útsýni! — En nú erum viS
líka uppi á fjöllum nálægt Tokstua
í 950 metra hæS (Esja er 900 metra
há). Á þessum slóðum var það sem
Eysteinn konungur lét byggja sælu-
hús til þæginda fyrir ferSamenn, á
meSan SigurSur Jórsalafari, bróSir
hans, brytjaSi blámenn fyrir fjand-
ann á S.erklandi og hrapaSi þeim svo
til vítis.
Fyrir norðan Hérkinn kernst
brautin í 1025 metra hæÖ yfir sjó,
og þar taka vötn aS renna til norS-
THE PROVINCE OF MANITOBA
The Icelandie people of Manitoba have contributed
in no small way to the economic development of
the resources of this Province which they have
chosen for their home.
The basic resources of the Province other than
Agriculture added in 1937 approximately 33
millions to the wealth of its people—
Mining ...................$16,000,000
Hydro Electric Energy.... 8,000,000
Forest Products..... 5,000,000
Fish ..................... 1,600,000
Fur ....................... 1,600,000
The Department of Mines and Natural Resources
wishes to express to you through the Icelandic
National League appreciation of your contribution
to the progressive development of the Province
and to extend to you congratulations.
We also wish you every success in your worth-
while effort to preserve your language and vour
honoured traditions, and to keep the great historv
of your Motherland green in the minds of your
Canadian children.
IION. J. S. McDIABMlD,
Minister.
urs. Nú er liðiS á daginn og tekiÖ
aS rökkva, en rökkursins nýt eg
einnig gegnum gluggann. Skógur-
inn eykst á ný og býlunum fjölgar.
En nú sé eg ekki lengur bæina held-
ur aSeins ljósin, sem leiftra úr glugg-
unum. Þau þéttast því meir sem
norSar dregur og nær Þránd’heimi
og síÖast er eins og alt sé upplýst,
það er sjálfur bærinn NiSarós. Dýr-
legt var aS horfa'þangað úr hæSum
þetta kvöld. ÞangaS kom eg um
10 leytið, en leiSin var lika 553 kíló-
metrar yfir fjöll og firnindi.
í Þrándheimi dvaldi eg aðeins tvo
daga og skoSaSi þaÖ sem eg komst
yfir af fornu og nýju, en einkum þó
dómkirkjuna sem Jens Thiis telur
eina hina fegurstu sem til sé i gotn-
eskum stíl. Og við höfnina varS
mér hugsaS til Halldórs Snorrason-
ar og viSskilnaðar hans við Harald
konung.
t Þrándheimi sá eg fyrsta snjó-
inn á þéssum vetri. Að morgni hélt
eg þaðan, sömu leiÖ og eg kom.
Ragnar Asgeirsson.
—Lesb. Morgunbl.
Mannalát
Aðfaranótt sunnudagsins 30. jan.
vildi þaS hönnulega slys til ‘hér i
grend viS Mountain, að kornungur
tnaður, Marteinn Davidson að nafni,
varS úti á kéyrslu i bíl frá bænum
heim til sin, sem er um t,/2 mílu frá
bænum. HafSi bíllinn víst bilað, og
hann gengið fram af sér við aS koma
honum af staS. Reyndi hann svo að
komast heim gangandi en var sýni-
lega of máttfarinn til að geta það.
Fanst hann næsta dag meðvitundar-
laus og mjög háskalega kalinn. Var
hann þegar fluttur á sjúkrahús i
Grafton, N.D. Fékk hann aldrei
fulla rænu, og andaSist þar á mánu-
dagskveldiS 31. jan. Marteinn sál.
var fæddur í Upham, N.D., 25. júní
1916; foreldrar hans voru Williatn
M. Davidson og fyrri kona hans,
Svafa. MóSur sína misti Marteinn
ungur, en stjúpmóSir hans er Asta,
seinni kona W. M. Davidson. Hann
átti þrjú hálfsystkini og fjögur al-
systkini. Ólst hann upp í Upham-
bygS. en fluttist meS fólki sínu hing-
aS til Mountain fyrir tæpum tveim
árum. Hann var ávalt heima í for-
Komu systkini hennar öll heim
til móSur sinnar er GuSrún lézt. Eru
þó 4 þeirra í Chicago og ein systirin
i Californíu. FöSur sinn misti GuS-
rún sál fyrir fáum árum.
JarÖarförin fór fram frá heimil-
inu í Milton og Fjallakirkju. Var
hún lögS til hvíldar i reitnum hjá
föSur sínumi viS Fjallakirkju. BæSi
naut hin látna mikilla vinsælda, eins
og þegar er sagt, og fjölskyldan
sömuleiSis. Var því margt fólk við
útförina, þó vetrarríki væri og
brautir sumstaðar fremur erfiðar.
Séra H. Sigmar jarðsöng.
Stærsta járnbrautarstöð í Evrópu
er i Leipzig. Nýlega var sett þar
upp klukka sem vegur um 20 kíló.
Alls eru um 200 stærri og minni
klukkur á járnbrautarstöðvum i
Leipzig og ganga þær allar í sam-
bandi við þessa stóru klukku, sem
á hverjum mórgni er sett eftir tíma-
merki frá Berlín.
Á misjöfnu þrífast
börnin bezt
Ef þaS er tilfellið, þá ættum við.
sem búum hér í maSju meginlandi
Ameriku aS þrifna vel, því varla
mun finnast meiri mismunur á veSr-
áttufari en hér er.
Á sumrum eru hér löngum afar
sterkir hitar, á daginn alt aS 120
stigum, en á vetrum oft 70—80 stiga
frost á Farenheit. Stundum eru
sterkir hitar hér i ágústmánuði, en
frost á nóttunni; slíkt er undra
breyting á loftslagi, er hitinn núnkar
úr 100 stigum móti sól og niður fyr-
ir frostmark á 12 klukkutimum; en
þó þola menn vel þá breytingu, því
kuldi sá kemur í ljós á nóttunni.
sumrum skemmast öll matvæli
undra fljótt, en á vetrum má geyma
1 þau gaddfrosin 4—5 mánuði í einu;
á sumrum ganga allar skepnur úti og
er oft fullheitt; en á vetrum múndu
flest húsdýr manna frjósa í hel, ef
þau væru ekki byrgð inn í hlýjum
húsum.
í 3 mánuði á sumrin er hér ekki
dimt nema 4—5 klukkutima, en á
fengiÖ sér svalandi og hressandi böS,
en á vetrum er varla nokkurntima
hægt aS baða sig.
Á sumrum drekka menn mikiS af
köldu vatni, sér til svölunar, en á
vetrum þarf enginn að drekka svala-
drykki, vegna kuldans, en brenni-
vin orSiS svo dýrt síÖan stjórn vor
tók það í sínar hendur, að almenn-
ingur getur ekki hitað í sér blóSiS,
og þyrfti liann þó sannarlega aÖ
hressa sig á romm-púnsi kvökl og
morgna.
ÞaÖ má líka sjá á mönnum hin
mismunandi lifskjör, þvi á vetrum
verSa þeir fölir i útliti og frostbitnir,
en magrir og sólbrendir á vorin, létt-
ir á fæti og litfegri á sumrin, en
feitir og sællegir á haustin, því þá er
loftslagið þægilegt, og lífskjörin
bezt. "
Ekki má gleyma þvi aS á sumrin
eru alskonar skemtanir hafðar úti
undir beru lofti. en á vetrum verSa
menn að gjöra sér(að góSu inni-
skemtanir, spil og tafl, og um fram
alt lestur góSra bóka, en sumstaÖar
er mikill skortur á þeim, þvi af öllum
þeir fyrnunv, sem hrúgaS er á mark-
aSinn af þeim, er ekki meira en einn
tiundi af þeim þess virði aS lesa
þær ; þó nær það ekki til íslenzkra
bóka, mest af því sem gefiS er út af
þeim er bæði skemtilegt og fróÖlegt.
en þær eru orðnar of dýrar.
Skáldskapur
Þá þykir nú mörgum ofmikiÖ
prentaS af skáldamáli í blöSum og
bókum, þvi árlega er mikiÖ af ljóS-
unn gefiS út, sem eSlilegt er, þvi ís-
lendingar eru svo aSdáanlega hag-
mæltir, aS skáldlistin sýnist vera
runnin þeirn i blóS og merg, og það
þori eg aS fullyrða, að engin þjóS i
heimi stendur þeim á sporði í þeirri
ment, og er þá mikiS fsagt, en varla
ofmikiÖ.
Ekki skildu íslendingar skáldlist-
ina eftir þegar þeir fluttu til þessa
lands, aldrei iroan eg eftir aÖ hafa
lesið íslenzku blöðin, án þess aS
ljóðadísin prýddi ekki lesmáliS, og
er mér þó sagt með allgóSum heim-
ildum, að ekki sé prentað nema fitið
brot af þeirri flóSöldu, sem fellur á
fjöru islenzku blaSanna. Sjaldan er
svo haldiS silfurbrúðkaup, sem nú
eru orðin vikulegir viSburðir, að
ekki sé ort fleiri en ein drápa, en
Nú, vilji menn vera sanngjarnir,
verður að játa að mestur sá skáld-
skapur sem prentaSur er í blöðum
hér og bókurn, er alls ekki svo slæm-
ur; áferðarfallegur og slétt rimaS-
Ur, stendur allvel í hljóSstöfum, en
stuÖlar ekki sterkir. Drápumar eru
vel boðlegar eftir kringumstæðum.
Ekki er þó liægt aÖ segja með
sanngirni aÖ Islendingum sé að fara
fram i listinni, því strax á landnáms-
tíS lá þeim mörgurn ljóÖ á tungu, og
þau vel stuðluÖ; einn þeirra segir, er
hann siglir undir landiS og sér
snæviþakin fjöll fyrir stafni:
“Kröpp eru kjör ef hreppi
Kaldbak, en eg læt akra.”
Þetta var ort fyrir þúsund árum, og
er auÖskiliS hverjum manni í dag.
Og eigi síður þessi visa úr Land-
námubók íslands:
“Hljóp eg í hauginn forna,
hvílt hefi eg lengur of morgna;
lét eg á brautu borna
beltishringju Korna.”
En aftur voru sum kvæðin fornu
svo dulkveSin og dýrt, að þau em
torskilin almenningi, sem eðlilegt er,
þvi skáldamálið er afar viStækt og
(Framh. á bls. 7)
ENJ0Y™eRI(H NUTTY FIAYOR
0FH0MEGR0WN CELERY
Golden Supreme
The new, outstand-
lnff variety bred by
Ferry-Morse and of-
fered for the first
time. A main crop
variety for use wher-
ever a larger Dwarf
Golden Self-Blaneh-
ina: is wanted. Many
buyers who watched it grow to maturity,
harvested and packed, pronounced it prac-
tically perfect. 1‘ostpaid: Pkt. (1/16-oz.)
I6c; 2 pkts. 25c; y2-oz. $1.10; 1 oz. $2.00.
23 New Varieties of Veffetables, grown on our
own Seed Testing Plant Breediny Farm, re-
ceived the Market Gardenerf’ Award of Merit
19:iC». MeFayden’s Seed Llst also contalns the
All American Flower Awards. Keep your
■rarden up to date.
M^FAVDEN b igÚvasmPááeU
SEEDS Cn'y3c~4cPkl.
In addition to the newest varleties, not yet
In full production and necessarily sold at
hlffher prices McFayden’s Seed Company
offer their regrular stocks, tried and tested on
tbeir own Plant Breedingr and Seed Testln*
Farm, at 3c to 4c per packet postpald. Big
ovendze packets, too. Every packet dated
day packed and guaranteed to full amount
of purchase price. Individual cultural direc-
tions, for Canadian conditions, on every
packet.
cldrahúsum og vann meS föður sín-
um þar.
Marteinn var fríÖur sýnum, mynd-
arlegur á velli og hinn bezti drengur,
sem naut vinsemdar þeirra, sem
þektu hann og ástríkis sinna nán-
ustu. Er hann sárt harmaÖur at’
ástmennum Sínum og vinum; og hafa
allir fundið sárt til meS fólki hans
út af þessu hörmulega slysi.
Hinn látni var jarSsunginn frá
heimilinu og kirkjunni á Mountain,
föstudaginn 4. febr. Fylgdi honum
fjöldi fólks til grafar. Séra H. Sig-
mar jarSsöng.
Máuudaginn 24. janúar lézt aÖ
heimili móSur sinnar í bænum Mil-
ton, N. Dak., Steinunn GuSrún
Grímson, dóttir Snæbjörns sál.
Grímson, bróSur GuSmundar Grím.
sonar dómara. GuSrún sál. fæddist
19. marz 1900 á búgarSi þeirra
hjóna norður af Milton. Mestan
hluta æfi sinnar hefir hún veriS
mjög heilsubiluð. Hún var góð og
vönduð og ástrik stúlka, sem naut
vinsælda af öllum sem þektu hana
og mikillar ástúðar af ástmennum
sínum.
GuSrún sál. eftirlætur móSur sína
og fjórar systur og fjóra bræður.
VCliUlIl UU CIV.IVI

9 klt. á dag í 3 mánuSi.
Á sumrnm geta menn víSast hvar
margar viS hvert gullbrúÖkaup;
flestir fá erfidrápu eftir dauðann.
í tilbót, og sumir margar.
Arshátíð Fróns £
Miðvikudaginn 23 Feb., 1938.
1 GOODTEMPLAEAHÚSINU
Skemtislcrá:
0 Canada.
Avarp forsei a.
1. Söngur Karlakór Islendinga í Winnipeg
2. LTpplestur ... Ragnar Stefánsson
3. Sönguri.
4. Kvæði
5. Einsöngur .. Ólafur N. Kárdal
6. Ræða G. Björn Björnson
7. Söngur
8. Kvæði
9. Einsöngur ..
10. Kvæði Lóðvík Kristjánsson
11. Söngur Karlakór íslendinga í Winnipeg
Ó, Guð vors land.
áðgöngumiðar $1.00
V eitingar Dans til kl. 2 f. h.
Samkoman verður sett kl. 8 e. h. stundvíslega.
Utanbæjarmenn eru vinsamlega beÖnir að panta aögöngumiöa
fyrirfram. hjá Sveini Pálmasvni, féhirði Fróns að 654 Banning
Street, Winnipeg.
“CANADA Sliced BREAD”
__________ þýðir
Stórkostlegan sparnað
ÞaS er þessvegna sem þúsundir húsmæðra krefjast þess aS fá
“CANADA Sliced BREAD”. Sannfærist um af eigin reynslu
hversvegna aðrir eru svo hrifnir af þessu brauði. HiS undursam-
lega ljúfu bragð, hlýtur aS falla ySur í geð. Þér verÖið áreiðan-
lega daglegur viSskiftavinur að sneiddu brauði — “CANADA
Sliced BREAD.”
Pantið hjá vccsta matvórusalanum eða hjá einutn af vormn
hundrað kurteisu umboðsmönnum
CANADA BREAD CO. LTD.
PORTAOE and BURNELL StMI 3ÍI017
“ The Quálity Goes in Before the Name Goes on”
BUY YOUR SEEDS DIRECT—It ls lmpos-
alble for us to g:ive in any Commission
Cabinet the wide assortment to choos* from
found in our Seed List, containlnar 281 varle-
tics of vecetables and over 600 varletles of
flowers.
IF— McFayden Seeds were sent out to
Stores in Commission Boxes, we would prob-
ably have & lot of seed on our hands at the
end of the season.
If this seed wts thrown away it would be
a total loss, and we would have to charge
more for our seeds, or put less aeed in a
packet to make up for lt.
If, on the other hand, we dld not throw lt
away, but kept it over and sent it out in
packages agrain, the tendency would be for
us to accumulate a lot of old seed.
We, therefore, sell direct to you only—NOT
through Commission Boxes — TE8TED
8EEDS, and »ive you the benefit of the aav-
ings made in this way.
^McFAYDENSFAMOUS
VEGETABLE C01.LECTI0N
ÍX
BIG
'pkts.aD^
—and noa ««< your 25c
10.
Ten rejular, full-size 6c and lOc packets, •
25c postpaid, and you get the 25c back on
your first order of $2.00 or more by means
of a refund coupon grood for 25c sent with
this collection. Money order preferred to
coin or stamps. Makes a nlce gift. Costa ao
little. Grows m» much.
Order NOW. You will need seeda anyway.
McFayden’s Seeds have been the foundation
of'grood gardens since 1910.
Collection contains one regular full aize
packet each of the following:
nrrTP Detroit Dark Red. The best all
BhhlO“ round Red Beet. Sufficient
_______________aeed for 25 ft. of row .
Half Lohr Chanienay. The
fARROT^—" bfst all round Carrot.
Enough seed for 40 to 60 ft.
of row. __________
Early Fortune. Picklea,
riIflIMRFR_______ sweet or sour, add zest
LUtUmDtR to any meal Sufficient
for 26 ft. of row.
Loose Leaf
crisp, green
lettuce. This packet will
sow 20 to 25 ft. of row.
Yellow Globe Danvers. A splen-
did winter keeper.
YVhite Portugivl. A popular
white onion for cooking or
pickles. Packet will sow 15 to
20 ft. of drill.
Half Long Guemsey. Suf-
* ficient to sow 40 to 50 ft.
ot drill.
Freneh Breakfast. C o o I,
crisp, quick-growing vartety.
This packet will sow 25 to 30
ft. of drlll.
White Siimmer Tahle. Early,
quick-growing. Packet wlll
sow 25 to 30 ft. of drill.
_____________ Canadian C.em. 14-
SWEDE TURNIP—°«nce sow» 76 ft
of row.
Grand Rapidn.
LETTUCE— Coo,>
0NI0N—
0NI0N—
PARSNIP-
RADISH—
TURNIP—
$200°?Cash P. izes^OO0
in our Wlieat Estimating Contest, open to
or.r customers. 64 prizes, Full particulars in
McFaj'den’s 8eed Llst, sent with above seed
collection, or on request.
FREE—Clip thii advertisement and get
Large I’aeket Beautiful Flowers FREE (L.)
Worth-While Savings on Club
Orders described in Seed List.
:FAYDEN seed co.
winnipeg - TÓRONTO