Lögberg - 14.04.1938, Qupperneq 3

LÖGrBERG, FIMTUDAGINN 14. APRIL, 1938
3
komiÖ væri yfir hin köldu sædjúp
dauÖans.
Börn ÁsgerÖar og Josephs voru,
8, dóttur misti hún í æsku, Joseph-
inu að nafni, og aðra dóttur, Ás-
gerði, er andaðist á íslandi fyrir 2
árum síðan. Sex eru á lífi, öll bú-
sett hér í landi og eru Helga, gift
Benjamín Benjaminssyni við Otto,
Man.; Jakobína, gift Joe ' Pauss,
norskum manni í Vancouver;
Hólmfríður, gift Friðrik Kristjáns-
syni að 205 Ethelbert St., hér í bæ;
Halla, ógift til heimilis hér í bæ;
Hjörtur, bóndi við Otto, Man.,
kvæntur Sigurlaugu Johnson, og
Gunnlögur, ókvæntur búandi hér í
bæ. Auk þess lifir hana 21 barna-
bam.
tjtför ihennar fór* fram frá út-
fararstofu A. S. Bardals á þriðju-
daginn 29. marz. Við athöfnina
fluttu þeir séra Rögnv. Pétursson
og séra Philip M. Pétursson nokk-
ur minningarorð. <
Ásgerður heitin var gáfukona,
hóglynd, prúð og viðmótsþýð. —
Hún var frjáls i hugsun og skoðun.
um og lét jafnan dómgneind sína
skera úr hverju máli er athygli
hennar var vakið á.. Hún var óá-
deilin í annara garð, trygglynd og
vinföst. Hún var sæmdar og gæfu
kona. Hennar er saknað af öllum
er hún hafði kynni af og er hún
nú “hverfur yfir hafið” blessa vinir
hennar og ættingjar för hennar út
og þakka samleiðina með henni. —
Þeir, sem henni eru nákomnastir —
börnin hennar — geynia í huga sér
margar og dýmætar minningar frá
horfinni tíð. R. P.
Reykjavíkurblöðin eru vinsamleg-
ast beðin að birta dánarfregn þessa.
RÆÐA
Eftir Miss Salome Halldórsson,
flutt á síðasta þingi. (Til umræðu
var lágmarks vinnukaup.).
Herra þingforseti:—
Eg vil strax taka það fram, að
eg er samþykk tilgangi þessa frum-
varps og eg veit það er flutt til þess
að reyna að bæta kjör þeirra, sem
vinna fyrir lágu kaupi. Samt vil eg
gera nokkrar athugasemdir til að
sýna fram á að það er óinögulegt að
rétta við hag þessara manna, með
slíkum umbótum sem hér er farið
fram á þrátt fyrir það þó gerðar séu
í góðum tilgangi og eg vil reyna að
skýra þann hugsanarugling sem á
sér stað í sambandi við vinnulaun
og áhrif þeirra á vöruverð og batn-
andi Iífskjör manna.
Það eru ekki vinnulaunin sjálf,
sem mestu máli skifta, heldur vör-
urnar, sem hægt er að kaupa fyrir
vinnulaunin, sem ráða því hvort lífs-
kjörin batna eða versna. Við
framleiðslu söluvarningsins kemur
alt til greina, bæði vinnulaun og
annað, sem til framleiðslu heyrir og
á því verður söluverð varningsins að
byggjast. Þess vegna hlýtur hækk-
andi vinnukostnaður, eins og þetta
frumvarp fer fram á, að hækka
vöruverðið, og er ekki ólíklegt að
sú verðhækkun mundi meira en éta
upp þá launaviðbót, sem verkafólk-
ið fengi og mundi því frernur verða
til þess að spilla lífskjörunum en
bæta þau.
Vafalaust er einstaka fyrirtæki,
sem borgað gæti hærri vinnulaun
án þess að hækka söluverð fram-
leiðslu sinnar. En það á ekki við
iðnaðinn yfirleitt, ef almenn launa-
hækkun ætti sér stað; kæmi hækkun
vafalaust fram í söluverði lífsnauð-
synjanna.
Hér verður einnig að taka það til
greina að sívaxandi notkun vinnu-
véla útrýmir æ fleiri og fleiri úr
iðnaðinum og vinnlausu fólki f jölg-
ar þessvegna ár frá ári. Það liggur
því í augum uppi að lagafrunivarp
svo sem þetta er hér liggur fyrir er
aðeins kák sem enga verulega þýð-
ing hefir, þar að auki hefir reynsl-
an sýnt að mjög erfitt er að fram-
fylgja slikunt lögum vegna þess að
þeir sem þau eiga að vernda brjóta
þau sjálfir og er það í rauninni
eðlilegt, því svöngum rnanni er
gjarnt til að hugsa á þá leið, að betri
sé hálfur hleifur en ekkert brauð.
Gæti eg sannað þetta með mörgum
dæmum, ef timi leyfði.
WE’RE ALL NUTTY
HERE AND THERE
■ . 1 By P. N. Rhitt
Það hefir mikið verið talað hér
á þinginu um eitthvað, sem nefnt
er stofnfrelsi. Frá mínu sjónarmiði
séð, er undirstaða frelsisins hags-
munaleg. Sá, sem er hagsmunalega
háður öðrum getur ekki verið frjáls.
Hornsteinn frelsisins er fjárhags-
legt.sjálfstæði. Sá, sem er efnalega
upp á aðra kominn, verður aldrei
frjáls nema að nafni til. Og nú
skulum við reyna að gera okkur
grein fyrir hvað það er sem okkur
vantar til þess að við getum notið
frelsis og sjálfstæðra lifskjara.
Sumir eru framleiðendur, en allir
eru neytendur. Framleiðendur vilja
fá hátt söluverð fyrir sína fram-
leiðslu, neytendur eða kaupendur
vilja fá vörur með lágu verði
Verkamenn sem framleiðendur
sækjast eftir háu kaupi, án þess að
taka tillit til þess hvort iðnaðurinn
getur staðist við að hækka vinnu-
laun, nema söluverð hlutanna hækki
einnig. lðnaðar höldamir sækjast
eftir háu söluverði og lágum vinnu-
launum, án þess að taka tillit til þess
hvort verkamenn geta framfleytt
lífi sínu eða ekki á hinu lága kaupi,
og þarna rekast andstæðir hagsm'un.
ir á og hvorugur vill undan öðrum
láta.
Við erum þarna komnir að vega-
mótunum þar sem samkepnin hættir
að vera til uppbyggingar, en verður
í stað þess skaðleg og eyðileggjandi.
Og fneðan fjárgróði er takmark
framleiðslunnar hlýtur þessi reip-
dráttur að halda áfram. Iðjuhöld-
urinn sækist eftir að svelta liftóruna
úr verkamanninum og verkamaður-
inn sækist eftir að eyðileggja iðnað-
inn með of háum launakröfum.
Og nú verður spurningin þessi:
Eru engin ráð til þess að bæta hags-
muni hvorutveggja? Það er að
segja: getur ekki verkamaðurinn
fengið viðunanlegt kaup og þeir,
sem fyrir iðnaðinum standa viðun-
anlegan ágóða, svo báðir megi verða
efnalega sjálfstæðir og þarf af leið-
andi frjálsir? Jú, vissulega getum
við ráðið bót á þessum hlutum, en
til þess verður að gera gagngerðar
breytingar á fyrirkomulagi fram-
leiðslunnar og viðskiftum manna í
milli. Takmark framleiðslunnar á
ekki að vera það að fáir einstakling-
ar geti dregið sarnan sem mestan á-
góða heldur á takmarkið að vera
það, að uppfylla þarfir og kröfur
allra jafnt og þar sem við nú höf-
um náð því stigi þekkingar og tækni
að við auðveldlega getum framleitt
úr skauti náttúrunnar alt það, sem
til viðunanlegra lífsþæginda heyrir,
þá er engin ástæða til að nokkur
meðlimur félagsheildarinnar líði
skort eins og nú á sér stað.
Ráðningin á þessari gátu virðist
því liggja í augum uppi, þar sem
við höfum náð því þroskastigi, að
við getum framleitt nóg til þess að
fullnægja þörfum okkar. Æltti
okkur ekki að vera ofvaxið að finna
ráð til að dreifa framleiðslunni
meðal félagsheildarinnar svo hver
einstaklingur , fengi sinn réttmæta
skerf.
Eg hefi áður bent á að Social
Credit er einmitt aðferðin, sem þarf
að beita.
Vísindaleg stjórn gjaldeyrismál-
anna, þar sem gjaldeyrir félagsheild-
arinnar væri miðaður við fram-
leiðslumöguleikana og veitt inn i
LAST week, it was intimated in
this column that it looked as if
Bill Stewart and his Black
Hawks might give those Toronto
Maple Leafs some headaches, and
Bill and the Hawks have just been
Jdoing that, and to date it is looking
as if the lads from Toronto will need
a few good breaks if they are going
to escape being somewhat multilated
by the Hawks. At the moment, it
'is two to one against them. The
Hawks have been doing very nicely
under their new manager, who
seems to have learned a lot of
tricks during his years as a baseball
umpire and hockey referee.
* * »
THE Spring has been so delight-
ful so far that the glooms who
think there was not enough frost
in the ground and that the snow got
away too soon have not got very
busy yet telling us that it is going
to be a dry Summer. But, the gloom
boys will soon be on the way. It
would be a dull old year if they
failed to get out on parade.
* * *
LOTS of the rich Yankee gals are
going to be pretty mad now.
They are not going to have the
chance of running over to England
to be presented at royal court, which
has been one of their all year round
ambitions. Joe Kennedy, the smart,
business-like new ambassador to the
Court of St. James, has let it be
known that henceforth the only
Yankee ladies who will be presented
at court in England, will be the
wives and daughters of members of
the United States government and
other important government of-
ficials. Representing his govern-
ment in Great Britain seems to be
looked upon as a business proposi-
tion entirely by the new ambassador
and there isn’t going to be much
playing around while he is in Lon-
don.
* * *
MILLIONS and millions are
taken in at the turnstiles at
sporting events in the United
States, but not many of the perform-
ers have made a million out of it.
Only three, Dempsey, Tunney and
Joe Loúis have reached the million
mark, according to Richards Vidmer,
the well known sports writer, who
j has been figuring it out.
Dempsey made more than a mil-
lion before he hung up the gloves.
Tunney got a million dollars for his
second fight with Dempsey. His
share was really $991,000, but he
viðskiftalífið eftir því sem þarfir
félagsheildarinnar krefjast, mundi
strax binda enda á þá togstreitu, sem
nú á sér stað milli verkamanna og
þeirra, sem stjórna iðnaðinum. Því
gjaldeyrir er einmitt það verkfæri,
sem nota verður til að dreifa
framleiðslunni melal neytendanna.
En eg ætla ekki að fara lengra út i
þetta mál að sinni. Eg veit að hátt-
virtir þingmenn eru ekki enn búnir
að átta sig á þeim breytingum sem
gera þarf þó framfarirnar, sem orð-
ið hafa í iðnaðinum og famleiðsl-
unni hafi fært okkur allsnægtir.
Standa þeir enn fastir í hagfræði
skortsins eins og tröllin, sem urðu of
sein að komast í helli sinn, og dags-
birtan náði þeim á miðri leið og
þar urðu þau að steinum. Og þó
mér finnist eg ganga að því vísu að
frumvarp þetta sé í sjálfu sér þýð-
ingarlaust á meðan vinnuveitendur
og verkamenn halda áfram að rífast
um ófullnægjandi gjldmiðil, þá ætla
eg samt að geiða atkvæði með frum-
varpinu, vegna þess að það er ef til
vill ekki alveg eins heimskulegt eins
og að greiða atkvæði á móti því.
(H. G. íslenzkaði).
gave Tex Rickard, the manager, a
check for $9,000 and Tex gave him
a check for $1,000,000. Tunney still
has the check—cancelled however.
Joe Louis has really about $975,000,
and he will round out the million
when he meets Schmelling a couple
of months hence in June.
Babe Ruth made about $950,000
from his salaries in baseball, but he
made a lot more from advertisers,
the radio, etc. Joe Louis, who got
$50 for his first fight, less than
four years ago, has steadfastly re-
fused to endorse anything for adver-
tising purposes on the radio or any-
where else.
Walter Hagen, the golfer, Connie
Mack and Earl Sande have cashed in
well on their respective sports and
come along next after Ruth.
» * *
^^jYyTAMMA,” said little Mary, “do
iVl men ever go to heaven?”
“Why, of course, my dear.
What makes you ask?”
“Because I never see any pictures
of angels with whiskers.”
“Well,” said the mother thought-
fully, “some men do go to heaven,
but they get there by a close shave.”
* * *
THAT fellows running for parlia-
mentary seats in Canada may
soon be handicapped appears to
be the opinion of R. M. Harrison, of
The Windsor Daily Star, who says,
in his column, “Now”:
“When the Electoral Bill reaches
committee stage in the House of
Commons, it will contain some dras-
tic reforms. One clause is designed
to curb or eradicate the practice of
groups of electors submitting pledges
or questionnaires to candidates. An-
other will bar a candidate from
promising to advocate the expendi-
ture of government money in his
constituency. The former will be
welcomed by all who seek office;
the latter will seriously cramp their
platform style.
“The ‘Pledge’ so often exacted of
candidates is a hobble, No M.P. can
conscientiously assure his supporters
six months in advance as to how
he’ll vote on any issue—not, that is,
without running the risk of breaking
with his party. But the ban on
promises to get money for local
needs, real or imagined, is going to
be tough. Many an election has been
won by Demosthenes J. Doakes, in
a generous mood, telling the voters
that if returned to office he’ll se-
cure $30,000 for a new modernistic
water tank or $100,000 to bring the
ocean closer to the shore.”
Mikið er um þá maðurinn
býr, margt hefir hann
að hugsa
Bragarbót skrifar Sigurður Bald-
vinsson á boðunardag Mariu meyj-
ar, er Lögberg flytur 31. marz s.l.
Þar segist hann vera farinn að
lesa ættfræði, þv.í hann sé mikið gef-
inn fyrir hana, en þó sérstaklega
sagnfræði, sem hafi gersamlega
heillað sig. — Enda má fullkomlega
finna það á því sem hann skrifar,
að svo rniuni vera — og það ekki í
neitt smáum stíl. Og ekki kvaðst
hann fara að elta ólar við óteljandi
missagnir í ættfræði Vestur-íslend-
inga, en lofa þeim sem lesa þær að
brosa að þeim. Þetta sýnir að hann
muni vera býsna hátt settur í sín-
um fræðigreinum og kunna að gera
glögg skil á réttu og röngu í þeim
efnum. — Og þá e. t. v. ekki ólík-
legur til þess að geta brosað að fá-
fræði hinna. Þó hélt eg ekki að
það væri fræðimanna háttur, að líta
með háðsbrosi til hinna, er miður
væru fróðir. Miklu fremur mun
það vera einkenni þeirra að vilja
fræða aðra, eftir því sem hver einn
THOSE WHOM WE SERVE j
IN THE FIELD OF COMMERCIAL PRINTING M
AND PUBLISHING BECOME LASTING FRIENDS
BECA USE— |
OVER THIRTY YEARS EXPERIENCE IN ENGRAV-
ING, PRINTING AND PUBLISHING IS PART OF 1=
THE SERVICE WE SELL WITH EVERY ORDER ||
'WE DELIVER. =
■ COLUMBIA PRESS LIMITED ■
695 SARGENT AVENUE - WINNIPEG
PHONE 86 327
væri meðtækilegur fyrir. — En oft-
ar mun brosað vera að þeim, sem
mikið slá um sig af eigin ímynduð-
um yfirburðum yfir aðra, en hvergi
sjást nema ,í orðaglamri. Það seg-
ist S. B. þykja leiðinlegt að íslend-
ingar á Fróni skuli hafa slíkt ð
skotspæni, sem þessa ættfræði Vest-
ur-íslendinga.
Eg vil spyrja S. B.: Hver er
þessi ættfræði Vestur-íslendinga,
sem hann er að fást um í þessari
grein sinni ? Þvi eg veit ekki til
þess að annað ættfræðirit hafi verið
skrifað hér vestr?. en “Bútar” Steins
Dofra, og sízt rnunu þeir verða
hafðir að skotspæni heima á Fróni,
svo þrugnir eru þeir að nákvæmri
gagnrýni og skýrum rökum.
Þær ættfræðibækur, sem vér
Vestur-íslendingar höfum haft eru:
Sýslumannaæfir Boga Benedikts-
sonar í Staðarfelli, með skýringum
og viðaukuni þeirra: Jóns dóm-
stjóra Péturssonar, dr. Hannesar
þjóðskjalavarðar Þorsteinssonar og
Jósafats ættfræðings Jónassonar.
Þessar bækur höfum vér allar feng-
ið heiman af íslandi og oft höfum
vér gripið til þeirra, en hvergi veit
eg til þess að vikið hafi verið frá
þeirra forsögn.
Nú virðist Sigurður Baldvinsson
hafa fundið það út, að þær ætt-
fæslur, sem ekki nái 3 ættliðum
á hvert hundrað ára tíinabil hljóti að
vera eitthvað varhugaverðar. Eina
slíka hefir hann fundið hjá mér er
hann telur óferjandi, og finnur það
henni til foráttu að 47 ár komi á
hvert höfuð, (en frá hvaða tíma tel-
ur hann). “Svo eg kasta þeirri ætt-
færslu alveg fyrir borð,” segir S. B.
Ekki er hrokinn, eða hvað? En
gleggri rök verður hann að færa
íram máli sinu til stuðnings en
þetta; annars verður þetta ákvæði
hans e. t. v. talið staðlaust orða-
gjálfur.
Svo þakka eg S. B. fyrir þá leið-
réttingu, sem hann gerir á þeirri
missögn sem var pennafeil hjá mér,
að Eiða-Páll hafi dáið í stórubólu,
en átti að vera í svartadauða, Þetta
var eg búinn að leiðrétta í Alm. Ó.
S. Th. 1934, bls. 60, 3. linu ofan frá.
En svo er sama hans drengskapar-
bragð í þessu atriði og góðvilji, sero
eg sizt ætti að gleyma. Eg vonast til
að við endurnýjum vináttu okkar í
sumar er hann kemur að heimsækja
mig, eins og hann gerir ráð fyrir.
Og veri hann velkominn.
Magnús Sigurðsson
á Storð.

Business and Professional Cards
PHYSICIANS and SURGEONS
DR. B. J. BRANDSON 216-220 Medical Arts Bldg. Cor. Graham og Kennedy Sts. Phone 21 834—Öffice tímar 2-3 Heimili: 214 WAVERLEY ST. Phone 403 288 Winnipeg, Manitoba DR. B. H.OLSON Phones: 35 076 906 047 Consultation by Appointment Only Heimili: 5 ST. JAMES PLACE Winnipeg, Manitoba

DR. ROBERT BLACK Sérfrœðingur 1 eyrna, augna, nef og hálssjökdðmurn. 216-220 Medical Arts Bldg. Cor. Graham & Kennedy ViStalstími — 11 til 1 og 2 til 5 Skrifstofusíml — 22 261 Heimili — 401 991 Dr. P. H. T. Thorlakson 206 Medical Arts Bldg. Cor. Graham og Kennedy Sts. Phone 22 866 Res. 114 GRENFELL BLVD. Phone 62 200

Dr. S. J. Johannesson •
ViCtalstlmi 3-5 e. h.
21* SHERBURN ST. Sími 30 877

DR. A. V. JOHNSON Tannlæknir 212 Curry Bldg., Winnipeg (Gegnt pðsthúsinu) Sími: 96 210 - Heimils: 28 086 DRS. H. R. & H. W. TWEED Tannlœknar 406 TORONTO GENERAL TRUSTS BUILDING Cor. Portage Ave. og Smith St. PHONE 26 545 WINNIPEG
BARRISTERS, SOLICITORS, ETC.
H. A. BERGMAN, K.C. íslenzkur lögJrœOingur Skrifstofa: Room 811 McArthur Building, Portage Ave. P.O. Box 1656 PHONES 95 052 og 39 043 J. T. THORSON, K.C. islenzkur lögfræOingur 800 GREAT WEST PERM. BLD. Phone 94 668

LINDAL, BUHR & STEFÁNSSON Barristers, Solicitors, Notaries, etc.' W. J. Lindal, K.C., A. Bulir Björn Stcfánsson Telcphone 97 621 Offices: 325 MAIN STREET
BUSINESS CARDS
PRESCRIPTIONS FILLED CAREFULLY GOODMAN DRUGS Cor. ELLICE & SHERBROOK Phone 34 403 We Deliver J. J. SWANSON & CO. LIMITED 601 PARIS BLDG., WINNIPEO Fasteignasalar. Leigja hús. Út* vega peningalán og eldsábyrgð wJ öllu tægi. * PHONE 94 221

A.S.BARDAL 84 8 SHERBROOKE ST. Selur líkkistur og annast um útt farir Allur útbúnaður s& bezti. Ennfremur selur hann allskonar minnisvarða og legsteina. Skrifstofu talslmi: 86 607 Heimilis talstmi: 601 662 ST. REGIS HOTEL. 285 SMITH ST., WINNIPEQ Pægilegur og rólegur bústaOur < miObiki borgarinnar. Herbergi $2.00 og þar yflr; m«8 baðklefa $3.00 og þar yfir. Agætar máltlðir 4 0c—60c Free Parking for Guests