Lögberg - 13.10.1938, Blaðsíða 5

LÖGBiSRG, FIMTUDAGINN 13. OKTÓBER 1938
5
andi þaÖ er aÖ fara rétt meÖ eldinn,
svo að alt fyllist ekki af svælu, sem
sezt fyrir kverkarnar, gerir þungt
um andardráttinn, blindar gluggana.
svo að ljós umheimsins nær ekki inn,
eða það kviknar í húsinu og alt
b^nnur til ösku, eins og lýst er i
næsta ernidi kvæðisins.
En jafnframt hefir skáldið þarna
með einu orði gert erindið að ágætri
lýsingu á sambandi sálar og líkama,
mint á þann mikilvæga sannleik, að
heilbrigði og viðhald líkamans og
samband vort við umheiminn er
undir því komið, að rétt sé farið
með sálaröflin, að sálin sé heilbrigð.
Og enn má sjá lengra í þessari
mynd. Húsið verður imynd þjóð-
arinnar, arineldurinn hið andlega
líf hennar. Undir því er allur
þrifnaður þjóðarinnar kominn, að
andlegt líf hennar sé heilbrigt. Ann-
ars á hún á hættu, að alt fari í upp-
nám og að dagar hennar séu taldir:
Ef út frá arni og lampa
fer afvega hússins sál,
og verður ei heft né hamin,
þá hleypur alt í bál;
að sál það alt hefir orðið,
sem æðir gönuskeið;
í blindni hún brennir til ösku
sinn bústað og deyr um leið.
1 ljósi þessa kvæðis sé eg nú
skáldið, sem hérna situr. Sál hans
er eldur á arni. Sá arinn er hlað-
inn vesfur í Nýja íslandi, en úr ís-
lenzku stuðlabergi. Þ^ð hefir logað
glatt á þeim arni, og súgur andrík-
isins hefir verið nógur til þess, að
engin svæla eða stybba hefir komiö
í húsið, né sót sezt á gluggana og
hamlað sólarljósinu að komast inn.
Á þessum arni hefir að vonum mest
verið brent kanadiskum eldivið, en
þó leggur þar oft fyrir vitin á
manni íslenzkan birki-ilm eg held
helzt úr Hallormsstaðaskógi, og lítur
út fyrir, að foreldrar Guttorms hafi
haft almikinn viðarköst með sér, er
þau fluttu vestur, hvernig sem þau
hafa komið honum í farangrinum.
Það er gaman að horfa í þennan
arineld. Hann er svo kvikur og
kankvis: Stundum seilast rauðar
tungur alt í einu eftir einhverjum
feysknum kvisti, sem hreykir sér á
hrúgunni, og leika sér að "þvi að
kippa honum ofan í bálið og iáta
snarka skringilega í honum. En
annars má i þessum eldi sjá hvers-
konar myndir mannlífsins, eftir því
hvernig eldsneyti er og hildarleik-
ur ljóss og skugga gengur hverja
stundina. Um það skal eg ekki
orðlengja, en hitt vil eg segja, að
þegar litið er yfir varðelda íslenzkr-
ar tungu og bókmenta hvar um heim
sem þeir þrenna, þá mun eldurinn á
arni þínum, Guttoriflur J. Guttorms-
son, sóma sér vel og hið einkenni-
lega Ijósblik hans stafa vonargeisl-
um til þeirra, er ugga um framtíð
íslenzkunnar í Vesturheimi. Þú
ert hið bezta dæmi þess, hve þrótt-
mikil, hrein og frjó íslenzkan getur
lifað á vörum manna, sem fæddir
eru í Vesturheimi og ala þar a'.dur
sinn. Þú ert einn hinna ágætu út-
varða íslezkrar menningar.
Heill þú komir,
Heill þú aptr farir,
heill á sinnum sér!
—Lesb. Mbl. n. sept.
A kettle is like an old maid.
It gets all steamed up over
nothing. 5
Dánarminning
Að heimili sínu í Swan River,
Man., andaðist Bjarni Finnsson 12.
september 1938, eftir langt og
strangt sjúkdómstríð af völdum
krabbameins. Hann var fæddur 19.
september 1865. Foreldrar hans
voru Finnur Bjarnason og Jarð-
þrúður Eyjólfsdóttir ættuð af
Fljótsdalshéraði i Suður Múlasýslu.
Þegar Bjarni var 11 ára, 1876,
fluttu foreldrar hans til Vestur-
heims og settust að í Nýja íslandi,
skamt fyrir sunnan þar sem Hnausa
er nú. Eftir 5 ára dvöl þar, 1881,
fluttu þau suður til Dakota, skamt
frá Akra, og þar ólst Bjarni upp til
þess hann fór að eiga með sig sjálf-
ur, og bjó á ýmsum stöðum þar til
árið 1877 að hann hætti og fór
norður að Manitobavatni og vann
þar í tvö ár, mest hjá frönskum
hjarðmanni. En i marzmánuði
1899 lagði hann land undir fót með
annan mann til fylgdar norður í ó-
bygðir, með lítinn handsleða í eftir-
dragi, með því nauðsynlegasta: lítið
tjald, nesti og föt. Þeir hreptu
blindbyl, en sáu lítt frá sér fyrir
skógum, hæðum og vegleysum.
Þeir hittu fyrir Indíána-kofa og
gátu fengið dálitla hugmynd hvar
þeir voru; svo héldu þeir áfram í
snjókrapa elg þar til þeir komu
norður að Swan Lake. Þaðan tóku
þeir stefnu suðvestur og urðu þá að
bera dót sitt í gegnum vatn og for;
komust þeir til Swan River í apríl,
eftir mánaðar hrakning. Þar stað-
næmdist Bjarni. Þá var verið að
leggja járnbraut inn í dalinn. Þá
um vorið kom Finnur faðir hans að
líta eftir landi, en fór til baka að
sækja fólk sitt og búslóð, en Bjarni
var eftir að búa undir komu föður
síns. Hann sló alt hey tneð orfi og
forkaði saman með heykvísl. Um
haustið kom Finnur og settist á
land 10 mílur norðaustur frá Swán
River. Þar var Bjarni hjá þeim t
fjögur ár. 1902 gekk hann að eiga
Júlíönu Málfríði Jónasdóttur; árið
eftir byrjuðu þau búskap á heimilis-
réttarlandi sinu fjórar rmlur frá
föður hans og bjuggu þar til 1911,
að þau hættu búskap og fluttu í bæ-
inn Swan River, og þar hafa þau
verið síðan. Þeim var f jögra barna
auðið; Anna Þrður, 35 ára, gift
Wíilmer Andrew, er búa úti á landi;
hin öll heima hjá móður sinni:
Jónas Jóhann, 29 ára, vinnur á
járnbraut; Finnur Sigvaldi, 28 ára,
keyrir út vörur og Lilja Guðbjörg
24 ára, vinur í búð, öll vel gefin og
myndarleg. Tvær systur lifa hann,
Borghildur, Mrs. Swanson og Anna
Kristbjörg, Mrs. Laxdal, báðar i
Bowsman River. Mörg ár vann
Bjarni við póstflutninga í bænum
síðustu árin var hann “janitor” við
bankann. Hann lét ekki mikið á
sér bera, en vann því meir í kyrþey,
bæði við heimilið og utan heimilis,
því hann var sívinnandi, vel kyntur
öllum er hann þektu, ástríkur eigin-
maður og faðir. Blessuð sé minn-
ing hans og þökk fyrir samfylgdina,
minn forni góði vinur og samverka-
maður.
E. J. Breiðfjörð.
Mind Over Matter
He had never struck such a
stuffy hotel in his life.
In vain did he try to sleep. He
G&W
OLD RYE
WHISKY
(Gamalt kornbrennivín)
GOODERHAM & WORTS, LIMITED
Stofnaett 1832
25 oz. $2.15 KlsUi UsnglsgrerS I C&nada
40 oz. $3.25
Thls advertlssmcnt Is not lnserteil hy the Oovernment Llquor Control Commlsslon.
The Commlssion Is not responslble for statements made as to quality or products advertised
Frú Theodóra
Thoroddsen 75 ára
Ef að eg væri orðin rík —
ekki’ er að tvíla það —
eg sendi þér annað austur í Vík
en örlítið pappírsblað.
Það hæfa’ ekki orð í hálfum línum
hátíðisdeginum þínum.
í hjarta mér áttu ósungið ljóð,
þó aldrei það komist í brag;
en skáldunum hæfir að yrkja óð
um afmælisbarnið í dag.
Nú heilsar þér árið með svipmiklum
sýnum.
Það er sól yfir sporunum þínum.
Hún var ekkert smáræði gæfu
gjöfin,
sem gafstu íslenzkri þjóð.
Nú gulhörpur fossanna, fjöllin og
höfin
flytja þér afmælisljóð,
cg heiðloftin blessun í litum og línum
lýsa’ yfii deginum þínum.
Þín list-er mild eins og morgun-
blærinn
og margþætt sem árroðans bál,
því óskar þér heilla Ingólfsbærinn
pg ísland af lifi’ og sál,
og gróðurinn ungi með eldhuga
sínum
afrekum fagnar þinum.
Mimir ungri þér unni af hjarta,
hann alt lagði’ að fótum þér,
og dísir vorsins með víðsýnið bjarta
vissu þú fylgdir sér. • •
Og kongsriki gaf þér kórónu sína
og kóralla’ í hálsfesti þina.
En lífið er. margbreytt; í myrkurs
sýnum
mættu þér sorgir og tál.
En þú hefir gengið gulskóm þínum
gegnum logandi bál.
Nú aftaninn lyftir árroðaná tjöldum
með árangri þúsundföldum.
Verði kveldið þér bjart. Það er
bænin mín,
blessi þig drottins hönd,
berðu’ okkur ennþá boðnar vín
Braga, sagnir um ókunn lönd.
Fljúgðu svanur, með söngva kvaki
með sjötíu’ og fimm ár að baki.
V. S.
Lesbók Morgunbl.
Heyrt og séð
Þessir Skotar hljóta að vera lé-
legir hermenn, sagði amerikanskur
ofursti. — Þeir tíma vafalaust ekki
að hleypa af byssunum.
—Þeir fá engin skotfæri hjá okk-
ur, svaraði enskur kafteinn. Við
segjum þeim bara, að þarna fyrir
handan, hjá óvinunum, sé nóg af
skotfærum, sem þeir geti fengið
fyrir ekki neitt. Og þá verður nú
heldur handagangur í öskjunum.
Það er ómögulegt að halda aftur af
þeim. Nei, Skotar eru beztu her-
mennirnir okkar.
-f -f
—Það var úrsmiðnum sjálfum að
kenna að eg stal þessu úri, sagði
einn margdæmdur fyrir réttinum.
—Úrsmiðnum að kenna? sagði
dómarinn forviða. — Hvernig þá?
—Jú, hann hafði hengt upp í
gluggann stórt spjald áletrað: “Not-
ið tækifærið,” svo að auðvitað not-
aði eg tækifærið.
-f -f
Hans og Pétur höfðu lengi verið
í háa rifrildi og létu mörg ljót orð
falla. Loks vildi Pétur sættast og
sagði:
—=Við skulum nú sættast Hans
minn. Þú kallaðir mig þorsk, og
eg sagði, að þú værir mesti gras-
asninn í borginni. Jæja við erum
nú máske ekki bráðgáfaðir, hvor-
ugur okkar, að minsta kosti ekki þú,
og engin fifl erum við nú heldur,
að minsta kosti ekki eg.
Hans vildi ekki sættast á þessa
málamiðlun,
-f -f
Rithöfundurinn Max Halbe bjó J
Munchen, en brá sér altaf til Ber-
linar, til þess að vera við frumsýn-
ingar á leikritum sinum.
Honum dvaldist oft lengur í
Berlín en hann ætlaði sér.
Einu sinni sem oftar sat hann við
gleðskap með kunningjum sínum,
þeir vildu ekki sleppa honum og ein
Til Herra Jónasar Jónssonar
fyrrum dómsmálaráðherra tslands
Sæll og margblessaður, velkominn vertu
vestur um haf, til að kynnast oss hér.
Umkringdur hollvættum hvervetna sértu,
háttvirti gestur, eins vítt sem þig ber.
I’öðurlands stoð ertu sterk og óklofin,
styður þess heill meðan hjarta þitt slær.
Kóróna þín er úr þrekvirkjum ofin,
þakklæti flytji þér liiminn og sær.
Margfalda þökk fyrir komuna, kæri,
kærleikur glæðist þá heimsókn er gjörð;
oss hefir skilist að vináttan væri
vegur til lífsins á himni og jörð.
Kveðju frá okkur til ættjarðarinnar
óskum vér heitt að þú flytjir með þér.
Leiði þig aftur til eyjunnar þinnar
almættishöndin, sem leiðir oss hér.
V. J. GvMormsson.
6. september 1938.
Wellington sagði, að návist
Napoleons hjá hersveitum hans væri
á við 40,000 hermenn.
St. Bernhard hafði svo mikið
vaM yfir mönnum með fortölum
sínum, að mæður földu syni sína og
karlmenn vini sína, til þess að hann
gæti ekki talið þá á það að ganga
í klaustur. Fáir, sem hann náði til,
gátu staðið af ,sér fortölur hans.
•-----Alþýðubl.
YETRARKOMA
Gróður vallar dregst í dróm,
drifinn mjallarletri;
laufin falla, fölna blóm,
fer að haila að vetri.
Lífsins gengi breytir blæ,—
brestur strengur þíður;
tún og engi fallið fræ
frosið lengi bíður.
lestin fór af annari, án þess hann
færi með.
Loks þegar hann ætlaði að gera
alvöru úr gamni og hafa sig af stað,
kom það í ljós að skónum hans
hafði verið stolið fyrir framan her-
bergisdyr hans á hótelinu, þar sem
veizlan hafði staðið. Vinur hans,
Paul Schlenther, sendi frú Halbe
svohljóðandi skeyti:
“Max kemst ekki heim, skóm
stolið.”
Frú Halbe svaraði:
“Alveg hræðliegt! Útvegið bezta
málafærslumanninn í Berlin. Sann-
ið að Max hafi stolið þeim i fylliríi.”
-f -f
—Jæja, þú getur ráðið því, hvort
þú trúir mér eða ekki. En eg
reyndi einu sinni að synda yfir
Eystrasalt.
—Gaztu það.
—Nei, eg átti eftir fáeina metra
að landi. En þá uppgafst eg, varð
að snúa við og synda til baka.
—Visir 5. sept.
-f -f
Vitur maður sagði eitt sinn :
—Ef þú vilt að orð þin hafi á-
hrif, þá verður þú að segja álit þitt
með fáum og vel völdum orðum,
skipulega og skörulega fram born-
um. Orðin eru lik sólargeislunum,
því meir sem þeir eru saman dregn-
ir i brennigleri, því dýpra brenna
þeir.
-f -f
Fljótur veðhlaupahestur var eitt
sinn svo óheppinn að hlaupa inn í
miljónaflokk af mývargi. Flugurnar
settust á hestinn og byrjuðu að bíta
hann, því fastar sem hann herti
hlaupið, þegar hann ætlaði að flýja;
þær þurftu að bíta sig sem fastast
til að halda sér. Þannig hljóp hest-
urinn' þar til hann var kominn að
niðurfalli, en við flugurnar losnaði
hann ekki. Þanrrig fer fyrir manni,
sem ætlar að flýja frá óhámingj-
unni; hann verður að afstýra henni
á annan hátt en að flýja; og hepnist
það ekki, verður hann að bíða þol-
inmóður þar til skin kemur eftir
skúr.
-f -f
I hvaða stöðu sem menn eru,
hvort sem hún er há ega lág, liggja
steinar á veginum.
-f -f
Hinn nafntogaði fiðluleikari
Geradine var eitt sinn spurður að
því, hve lengi hann hefði verið að
læra að leika svo vel á hljóðfærið;
þá svaraði hann:
—Tólf stundir á dag í 12 ár, og
er ekki- hálfnaður ennþá að læra.
-f -f
Eins og jurtin og tréð fer eftir
því fræi, sem sáð er, fara lífskjör
manna eftir því fræi, sem þeir sjálf-
ir sá.
-f -f
Glaðlyndi og létt lund er góð eign.
Sumir menn finna hvarvetna gleði
og fögnuð, en aðrir eru eins og þei-
væru ætíð við jarðarfarir. ,
Hermaður, sem misti báða fæt-
urna i'orustu, sagði glaður:
—En sú heppni, að það voru
fæturnir, en ekki handleggirnir, sem
fóru.
Sumir safna hunangi eins og bý-
flugan, en aðrir eitri eins og köngu-
lóin.
-f -f
Einn spekingur hefir sagt:
—Eg gef ætið gætur að ungum
mönnum, sem bíða fyrsta ósigur
lífsins. Eg sé þá, hvað í þeim býr.
Ef þeir láta hugfallast eða víkja til
hliðar og fela sig eða fara að káka
við eitthvað annað, þá munu þeir
aldrei komast hátt í heiminum. En
ef þeir rétta úr sér, með festu og
luigprýði, þá geta þeir gert sér von
um sigur.
-f -f
Þegar kunningi hins mikla hug-
vitsmanns Edisons, spurði hann,
hvort nokkuð af uppfundingum
hans hefði komið í huga hans af til-
viljun, svaraði hann:
—Ekki nema hljómritunin. Þeg-
ar eg ætlaði að byrja á einhverju
nýju, þá hugsaði eg um það sofandi
og vakandi, þangað til mér komu í
huga einhver ráð, sem eg álít að
muni duga.
-f -f
Hægt er að mæla hita í stofum
og afl véla; en það er ómögulegt að
mæla þann kraft, sem býr í þrek-
lyndi mikilmennisins.
Fold iklæðist héluhjúp,
helja ræður yfir;
þó niður flæði fönnin djúp
fræ í næði lifir.
Páll Þorgrímsson.
A
LIBERAL
ALLOWANCE
For Yo ur
Walch styles I
changa tool I
TRADE IT IN
fora, NEW
BUIOVA
ir jowois
*2975
■ 5fJL TA/cJ oS‘Jr
THORLAKSON and BALDWIK
Watchmakers and Jcwellers
699 SARGENT AVE.
WINNIPEG
THE BUSINESS OF PRINTING
IS-
0 carry your message into the highways and byways creating sales
and developing trade for those who use its potoers for publicity
purposes.
We suggest that you make us your printer and beconie enthusiastic tvith
us in the quality of the printing you need.
695 Sargent Ave. Winnipeg Phone 86327-8