Lögberg - 22.01.1942, Side 1

Viðhorf Kínverja gagnvart
stríðssókninni
SEX VIKNA SÓKN JAPANA GEGN SAMEINUÐU ÞJÓÐUNUM
Nú hefir stríðið við Japani staðið yfir i meir en sex vikur;
altaf kemur það greinilegar í ljós hversu miklum her og herafla
þeir hal'a á að skipa; þeir eru alstaðar í isóknaraðstöðu; Hong
Kong er fallin, Manila er fallin og Singapore er í alvarlegri hættu,
en það sjóvígi ver Netherlands East Indies, Indland og Ástralíu, og
frá Singapore myndu sameinuðu þjóðirnar ’hefja gagnsókn sína
þegar til þess kemur. Og hvað kemur þá fyrir, ef Singapore
fellur? Hvaðan ætla )þær þá að ná thöggstað á Japönum?
Gegnum Burma og Kína
Sameinuðu þjóðirnar gætu
komist að Japönunum gegnum
Burma og K'ína. Kina cr sá
þrándur í götu, sem Japönunum
héfir ekki tekist að ytfirbuga á
Hálfu fimta ári, og eini sijgur-
geislinn, sem að austan hefir
komið síðan 7. desmeber, er 'hinn
nukli sigur Kinverja við Chang-
sha.
Síríðið í Kína snerlir alla
Japanir hafa háð grimmúðlegt
árásarstrlíð á hendur Kínverjum
i mörg ár; fæstir hafa veitt stríði
l>essu inikla eftirtekt; staða-
nöfnin, sem komu í fréttunum
voru svo annarleg og erfið að
koma tungunni að þeim, svo var
þetta hinu megin á hnettinum,
<>g mörgum hefir ef til vill fund-
ist eins og Mr. C'hamberlain fansl
nm Czechoslovakíu 1938: “Þetta
er deila í fjarlægu landi milli
fólks, sem eniginn þekkir.” Nú
skilst okkur betur -að öryggi
hverrar einustu þjóðar á hnett-
inum er undir því komið að
engri þjóð leyfist að vaða uppi
nieð ytfirgangi og óbilgirni. AI-
þjóðalög og alþjóðafrið verður
að vernda hvar sem þeim er
hætta búin. Nú skilst okkur
Betur að ineð hugrekki og seiglu
hafa Kínverjar ekki einungis
harist fyrir sínu eigin frelsi þessi
2 ár, heldur og fyrir okkur,
sem i Ameriku búum.
Siríðið grípur inn í okkar
daglega líf
Japanir hafa nú gert árás á
l>essa heimsálfú; höfin megnuðu
ekki að vernda okkur. Athafnir
þeirra hafa þegar gripið óþyrmi-
lega inn í okkar daglega láf;
margar nauðsynjar, sein við alt-
a,f höfum talið sjálfsagðar, verða
nú skamtaðar eða fást alls ekki,
sökum þess að þær koma frá
þeiin löndum sem Japanir eru
<»ð brjóta undir sig, má þar til
nefna gasolíu, tin, togleður,
hrydd, hrisgrjón, te, ýins meðul,
°- s. frv. Bretaveldi, Bandarík-
ln. Hollendingar og Kínverjar
hafa tekið höndum saman til að
stöðva ræningjana, en nú kemur
1 Ijós að þeir eru miklu sterkari
en fólk alment gerði sér grein
fyrir, og hvað héfði þá komið
f.Vrir ef Kínverjar hefðu gefist
UPP 1936 eða 1937?
Ef Kínverjar hefðu gefist upp
Ef að Kínverjar hefðu gefist
UPP og gengið Japönum á hönd,
l)a hefðu Japanir haft fjögur
friðarár til þess að skipuleggja
°8 hagnýta sér hin feykilegu
núttúrugæði og auðlindir Kína;
þeir myndu hafa haft fjögur
riðanár til þess að byggja upp
her sinn og auka hergagnafram-
,e*ðsluna í sinu eigin landi; allur
sa herbúnaður, sem eyðilagður
hefir verið í stríðinu við Kina
Va>ri enn i höndum þeirra; þvi
^ikla herliði, sem þeir verða að
i Kína myndi þeir hafa
Setað beitt gegn okkur. -*Við
efðum þurft nú margar miljón-
lr hermanna og ógrynni her-
gagna til þess að verja Indland,
Ástraliu, Philippine-<eyjarnar,
Hawaii-eyjarnar — og jafnvel
Canada og Bandarikin.
Hálft fimta ár hörmunga
og kvala
Sem betur fór fyrir okkur, þá
héldu Kínverjar uppi hreystilegri
vörn og hafa gert skæðar gagn-
sóknir, svo Japanir hafa orðið
að undirhalda stöðugt þar í landi
um miljón manna her. Allar
stærstu borgir i Kína og strand-
fylkin féllu í hendur óvinunum
og sumar hersveitir Kinverja
voru strádrepnar — talið er að
um tvær miljónir kínverskra
hermanna séu fallnir; fólkið
fluttist í þúsundatali frá austur-
fylkjunum til vesturs — sá mesti
mannflutningur, sem sögur fara
af. Þjóðin hefir gengið i gegn-
um óumræðilegar hörmungar
þessi ár; fólkið hefir verið pínt
og drepið af Japönunum; hung-
ursneyð og drepsóttir hafa geys-
að um landið, en samt gáfust
þeir ekki upp. Hinum mikla
foringja, Chiang-Kai-shek, tókst
að sameina þjóðina í frelsisbar-
áttu hennar; hún hélt áfram að
berjast og barðist ein þangað til
7. des. 1941, að Japanir réðust
á Vesturálfuna.
Hvað gerðum við?
• öll þessi ár, sem kínverska
þjóðin barðist upp á líf og dauða.
ekki einungis fyrir sjálfa sig,
heldur óbeinlínis fyrir okkur,
senduin við henni litla sem enga
hjálp. Hinsvegar sendum við
ógrynnin öll af járni, stáli og
gasolíu til Japana í skiftum
Ifyrir silki, appelsinur, leikföng
og aðrar vörur þeirra. Það var
um að gera að sefa ræningjana,
svo að þeir létu okkur í friði.
Á tímabili var jafnvel Burma-
brauitinni lokað, eina veginuin,
sem hægt var að senda vörur
eftir til Kína.
Átök sameinuðu þjóðanna
Hinum sameinuðu þjóðum er
nú orðið fullkomlega ljóst hvað
mikla þýðingu Kína hefir í stríð-
inu. Á raðstefnunni i Wash-
ington var Chiang-Kai-shek fal-
in æðsta herstjórn, ekki einungis
í Kina, heldur i Thailand og
Indo-China, þegar til árásar kem-
ur á þau lönd. Chiang hefir 5
miljón manna her og 12 miljón
manna varalið. Hann hefir þeg-
ar sent nokkrar hersveitir til
Burma, því það er lifsspursmál
að verja Rangoon-Chungking
veginn eða Burma-brautina svo-
nefndu. Bandaríkjamenn hafa
og all-öflugan lofther þar, sem
hefir skotið niður mikið af árás-
arflugvélum Japana. Chiang
hefir og ifylkt talsverðu liði á
landamærum Indo-China; er það
talið eitt bezta ráðið að draga úr
sókninni á Singapore, að ráðist
yrði á Thailand og Indo-China,
ef hægt væri að koma þvi við.
Víst er um það, að ekki mun
standa á Kínverjum og foringja
þeirra að gera alt sem í þeirra
valdi stendur til þess að koma
Utanríkisráðherra
Islands lœtur af
embœtti
Samkvæmt bréfi, er hr. Ás-
mundi P. Jóhannssyni barst á
mánudaginn frá vini sínum í
Washington, D.C., dagsettu þann
15. þ. m., lét utanríkisráðherra
íslands, hr. Stefán Jóhann Stef-
ánsson af embættti þann 8. yfir-
standandi mánaðar. Orsökin
talin að vera sú, að meiri'hluti
stjórnarinnar afgreiddi samþykl
gegn verkföllum og verkbanni,
en slíkri ráðstöfun mun hinn
fráfarandi utanríkisráðherra, sem
jafniframt var félagsmálaráð-
herra, hafa verið andvígur. Hr.
Stefán Jóhann Stefánsson, átti
sæti i samvinnustjórn Hermanns
Jónassonar af hálfu Alþýðu-
flokksins.
--------V--------
Singapore í alvarlegri
hættu
Síðastl. viku voru Ástralíu
hersveitir sendar til vigstöðv-
anna á Malaya-skaganum, sér-
staklega þjálfaðar til þess að
berjast í villiskógum og í landi
eins og þarna er um að ræða, og
í fyrstu virtist mótstaðan gegn
Japönum styrkjast, en nú herma
síðustu fregnir að Japanir séu
aðeins 60 mílur norður af Singa-
pore að vestanverðu, en 75
mílur að austan. Her *frá
Thailand hefir nú slegist í lið
með Japönuin Stöðugar loftá-
rásir eru og gerðar á Singapore,
en nú virðist sein nokkur flug-
vélaliðsauki hafi komist þangað,
og hafa alls 41 af flugvélum ó-
vinanna verið skotnar niður á
þe«sum stöðvum.
--------V--------
Mozhaisk í höndum
Rússa
Rússum miðar altaf áfram
jafnt og þétt gegn Þjóðverjum.
Á þriðjudaginn náðu þeir aftur
Mozhaisk-borginni, sem er 57
milur vestur af Moslcva. Sagt er
að á þessum stöðvum hafi verið
100,000 þýzkra hermanna, og
verður nú lið þetta sennilega að
hörfa til baka til Smolensk, tii
þess að það verði ekki króað
inni. Kuldinn var 25 gráður
fyrir neðan zero meðan að orust-
an um borgina var háð. Ekki
er hægt að kalla sókn Rússa
leiftursókn; Þjóðverjar hafa
mikið mótstöðuafl og enn hafa
þeir eins stórt landflæmi á Rúss-
landi eins og Þýzkaland er að
stærð, og síðustu fréttir herma,
að þeir hafi aftur náð Theodosiu
á Krímskaganum í sínar hendur.
--------V--------
Halfaya gefst upp
Bretar er nú búnir að hreinsa
út hið síðasta af hinum þremur
virkjum á Lybíu-sitrönduin, sem
þeir skildu eftir i höndum óvin-
anna þegar þeir ráku flótta
þeirra vestur til Agedabiu. Þeir
tóku Halfaya á laugardaginn, og
5,500 fanga.
Aðal-herirnir eru 300 mílur
vestar, við E1 Agheila; þar hefir
lítið gerst sökum óveðra.
óvinunum á kné. Um það leyti
að hinar sameinuðu þjóðir kom-
ast í sóknaraðstöðu má reiða sig
á það, að Rinverjar hefja sam-
stundis hliðsókn á 2500 mUna
viglinu í Kína og þungi hinnar
450 miljóna þjóðar mun ekki
hvað sizt ráða niðurlögum hinn-
ar æðisgengnu japönsku þjóðar.
CKurchill forsætisráðherra og frú í heimsókn hjá Lady Aátor
—Courtesy National Home Monthly
Forsœtisráðherrann
í Burma tekinn
til fanga
Brezk yfirvöld þafa hnept for-
sætisráðherra U Saw í Buuna i
varðhald. Hann er sakaður um
að hafa stofnað til samsæris nieð
Japönum með það fyrir augum
að koma landi sínu og þjóð undir
jfirráð þeirra. í Burma eru
14,000,000 manna.
U Saw var í heimsókn á Eng-
landi síðastl. nóvemher, i þeim
tilgangi að fá sjálfstjórnarrétt
fvrir Burma; þegar það mistókst
fyltist hann hatri'gegn Bretum.
Uppljósast hefir að U Saw hefir
verið i sambandi við japönsku
stjórnina siðan striðið brauzt út
ö|g var þvi ekki um annað að
gera en að taka hann úr umferð.
--------V--------
ÞJÓÐVERJAR TAKA AÐ SÉR
STJÓRN ÍTALSKRA SKIPA
Brezka útvarpið flutti þá fregn
á þriðjudaginn, að itölsk hern-
aðarvöld hefði gengist inn á það,
að Þjóðverjar tæki að sér stjórn
ítalskra skipa í Miðjarðarhafinu;
er búist við, að öxulrikin hefji
þá og þegar innrásartilraun á
Malta úr lofti o(g á sjó samtímis,
og Þjóðverjar treysti sér betur
fyrir skipastjórn en hinum
itölsku bandamönnum sinuni.
v -------v--------
ÞÝZKUR HERSHÖFÐINGI
LÁTINN
Field Marshall Walter von
Reichenau, sá er hafði æðstu
herstjórn í sókninni i úkraníu
fékk slag, sem leiddi hann til
dauða, eða svo segja Þjóðverjar.
Aðrir hafa grun um það að eitt-
hvað óheilnæmt sé á seiði í her-
búðum Þjóðverja, og sé ekki ó-
líklegt að einhver hafi stytt hon-
um aldur.
--------V--------
CHURCHILL KOMINN HEIM
Churchill komst heim heilu og
höldnu á laugardaginn. Hann
fór flugleiðis frá Bermuda. Tek-
ist hafði að leyna alveg ferða-
áætlun hans og bjuggust flestir
við að hann myndi ferðast á
herskipi.
ÞREMUR KAUPFÖRUM
SÖKT UNDAN STRÖNDUM
AMERÍKU
Af völdum hins síaukna kaf-
bátahernaðar, hefir þrem kaup-
förum nýlega verið sökt tiltölu-
lega skanit undan strönduin
Ameríku. Flotamálaráðuneyti
Banidaríkjanna hefir tilkynt, að
sérstakar varúðarráðstafanir hafi
þcgar verið gerðar til þess að
vinna bug á þessum óvinafagn-
aði.
--------V--------
SAMBANDSÞING KEMUR
SAMAN Á NÝ
í dag kemur sambandsþingið i
Ottawa saman til funda á ný.
Nýjustu fregnir frá Ottawa
herma, að víst inegi telja, að i
stjórnarboðskapnum verði gert
ráð fyrir því, að látin verði fara
f r a m alþjóðaratkvæðagreiðsla
(referenduin) um herskyldumál-
ið. —--------y--------
LOFTHER BRETA
HERÐIR Á SÓKN
f þrjár nætur samfleytt hefir
brezki loftherinn veittst að þýzk-
um hafnarborgum, og orsakað
gifurlegt eignatjón; nú siðast var
það flotastöðin Emden, er varð
harðast úti, og er það staðhæft,
að svo hafi þar alvarlega kvikn-
að í oliugeymum af völdum
brezkra sprengjuárása, að log-
arnir hafi sézt úr fimtiu mína
fjarlægð.
--------v--------
HERTOGINN AF
CONNAUGHTLÁTINN
Á föstudaginn 16. jan. lézt
hertoginn af Connaught 91 árs
að aldri Hann var sonur Victoríu
drotningar. Hann var landstjóri
Canada frá 1911—1916.
--------V--------
Flugvél ferst
Sitór fólksflutninga-flugvél
rakst á fjall í Nevada-ríkinu á
laugardaginn. Um borð voru 21
farþegi og fórust allir. Carol
Lombard kvikmvndastj arnan
fræga var farþegi og var á heim-
leið frá Indiana, þar sem hún
var nýbúin að selja 2,500,000
dollara virði af veðbréfum til
arðs fyrir stríðssóknina.
Mikilsvar ðandi fundur
stjórnmálamanna
Um þessar mundir stendur
yfir í borginni Rio de Janeiro
Ifundur stjórnmálamanna, sem
ætla m-á að hafi viðtæk áhrif á
stríðssóknina; fundinn sitja ut-
anríkisráðherrar allra amerískra
þjóða, en til hans var kvatt fyrir
a t b e i n a Bandaríkjastjórnar.
Bandarikin hafa krafist þess, að
ameríska þjóðasambandið, Pan-
American Conference, slíti nú
þegar fulltrúasamböndum við
öxulríkin þrjú, Þýzkaland, Japan
og ítalíu, og segði þeim skil-
yrðislaust strið á hendur; þetta
hafa nú þegar flestar hinar ame-
rísku þjóðir gert, að undantekn-
um Argentínu og Chile; einkum
sýnist þó Argentína örðug viður-
eignar í þessu efni, enda er það
vitað, að þar í landi hefir í háa
herrans tið verið mikið um á-
róðursstarfsemi af hálfu þýzkra
stjórnarvalda. En nú herma
fre|gnir á miðvikudagsmorgun-
inn. að Bandaríkin muni láta
skríða til skarar, og krefjast
þess, að þessai* tvær þjóðir vegna
öryggis vesturhvels jarðar, hætti
öllum mótþróa, og undirskrifi
sameiginlega varnaryfirlýsingu.
—----—V---------
BIÐST LAUSNAR
FRÁ EMBÆTTI
Hans háæruverðugheit, Cosmo
Gordon Lang, erkibiskup af
Kantaraborg, hefir beiðst lausn-
ar frá embætti frá 31. marz næst-
komandi að telja; hann er lið-
lega 77 ára að aldri.
—------V--------
MÓTFALLINN VÍNBANNI
Prestafélag Torontol>orgar hef-
ir farið þess á leit við stjórn
Ontariofylkis, að tekið yTrði fyrir
vínsölu innan vébanda fylkisins,
að minsta kosti ineðan á stríð-
inu stæði; kröfu þessari hefir
Hepburn forsætisráðherra nú
iformlega synjað, og telur það
alt annað en æskilegt, að vin-
smyglunarplágan verði innleidd
á ný í fylkinu, því svo hefði hún
alvarlega grafið þar um sig á
dögum vínbannsins.