Lögberg - 12.02.1942, Blaðsíða 1

55. ÁRGANGUR
LÖGBERG, FIMTUDAGINN 12. FEBRÚAR, 1942
NÚMER 7
Virðulegur
mannfagnaður
Á föstudagskveldið þann 6.
þ. m„ fór fram virðulegt og fjöl-
ment samsæti í veizlusal Hud-
son’s Bay verzlunarinnar í heið-
ursskyni við hinn nýskipaða
dómara, Walter J. Lindal, K.C.
Til samsætisins var stofnað fyr-
ir atbeina Junior Lcelandic
League, en röggsamlega veizlu-
stjórn hafði með höndum, Árni
C. Eggertson, K.C., forseti þess-
ara íslenzk-canadisku æskulýðs-
samtaka.
Eftir að sunginn hafði verið
canadiski þjóðsöngurinn, flutti
séra P. M. Pétursson horðhæn.
Ræður fluttu, auk forseta, Mr.
Sidney Smith, forseti Manitoba-
háskólans, Mr. J. G. Jóhannson
prófefsor, G. S. Thorvaldson lög-
fræðingur, Dr. P. H. T. Thor-
lakson, séra Valdimar ,1. Ey-
lands, G. F. Jónasson fram-
kvæmdarstjóri, Paul Reykdal
fiskkaupmaður, og Dr. W. C.
Graham, rektor Sameinuðu
mentaskólanna hér í borginni;
allar höfðu ræðurnar margt gott
til brunns að hera, og báru vott
Um einlægan hlýhug til hins nýja
dómara; sumar ræðurnar birtast
á öðrum stað hér i blaðinu þessa
yiku, cn aðrar birtast síðar.
Megin inntak úr ræðu Lindals
dómara, er hér 'birt; mælti hann
hæði á íslenzka og enska tungu,
°S tókst hið bezta; er ræðan
viða þrungin hinni fegurstu lífs
speki.
Með söng og hljóðfæraslætti
skemtu þau Mr. og Mrs. Kerr
Wilson, öllum til óblandinnar
an*gju, en Gunnar Erlendson,
píanisti, aðstoðaði við hinn al-
menna söng. Þeir Kristján Páls-
son og Dr. Sigurður Júl. Jó-
hannesson fluttu heiðursgestin-
um drápur að fornum sið. sem
einnig eru nú birtar í þessu blaði,
Samsætið var að öllu hið á-
nægjulegasta, og hvíldi yfir því
fugur eindrægnisblær.
Séra Hans B. Thorgrimsen látinn
Lafayette brennur
Fyrir nokkrum mánuðum tók
Randaríkjastjórnin franska stór-
skipið Normandie til eigin af-
nota; þetta 60 miljón dollara
ship, sem er þriðja stærsta kaup-
skipið í beimi var endurskýrt og
nefnt Lafayette; skipið hefir
sfðan legið við bryggju í New
^ork í aðgerð. Á mánudaginn
kom upp eldur í skipinu og læsti
S1g á stuttum tíma um allan efri
kluta þes^ý og þótt allar stökkvi-
Tálar í New York kæmu á vett-
Vang, var ekki bægt að slökkva,
°g að siðustu sökk skipið. Milli
2500—3000 verkamenn voru að
^dnna ó skipinu og skaðbrend-
margir.
Trausti lýst á
sambandsstjórn
við aukakosningar
Sdðastliðinn mánudag fóru
fram í fjórum kjördæmum auka-
kosningar til sambandsþings, og
lauk þeim með ákveðinni trausts-
yfirlýsingu fyrir King-stjórnina;
tveir hinna. nýskipuðu ráðherra,
þeir Louis St. Laurent, dóms-
málaráðherra og Humphrey
Mitchell verkamálaráðh., gengu
sigrandi af hólmi í hlutaðeigandi
kjördæmum; sá fyrnefndi í
Quebec East, en hinn síðarnefndi
í Welland kjördæminu í Ontario.
í Montreal-St. Mary, sigraði Dr
Gaspard Foutex, Liberal, en í
South York kjördæmi, féll sig-
urinn yfir Arthur Meighen,
frambjóðanda C.C.F. flokksins,
Joseph Noseworthy í skaut.
Mr. Hepburn fór náttfari og
dagfari um South York í erind-
um Mr. Meighens, og er nú
árangurinn af þeim hamförum
deginum ljósari.
Hans B. Thorgrimsen
Séra Hans B. Thorgrimsen
andaðist í Grand Forks, N. Dak.
sdðastliðinn laugardagsmorgun,
88 ára að aldri, einn hinn allra
glæsilegasti kirkjuhöfðingi ineðal
Vestur-fslendinga, og sá, er í
rauninni þigði hornsteininn að
skipulagningu Hins evangeliska
lúterska kirkjufélags íslendinga
í Vesturheimi; jarðarför hans
fór fram á mánudag. Grein um
þenna merka mann eftir Dr.
Riohard Beck, birtist í næsta
bláði. ^
“Hin fljúgandi
tígrisdýr,,
Árið 1937 réði Chiang Kai-shgþ
í þjónustu sína nokkra Banda-
ríkja flugmenn til þess að skipu-
leggja kinverska flugherinn og
til jþess að berjast gegn Japön
um. Flugmönnum þessum var
borgað $600 kaup á mánuði og
auk þess fengu þeir $500 verð-
laun fyrir hverja japanska flug-
vél, sem þeir skutu niður. Þegar
stríðið skall á 7. desember, sendi
Chiang Kai-shek nokkra þessa
flugmenn til Rangoon, því hann
bjóst við að Japanir myndi strax
ráðast inn í Burma til þess að
reyna að loka Burma brautinni.
Japanir hafa nú hvað eftir annað
gert flugárásir á Rangoon, en
varnarflugliðið hefir sýnt þeim i
tvo beimana og er búið að skjóta
niður um 120 flugvélar fyrir
þeim, en hafa tapað aðeins 5
Iflugvélum sjálfir. Svo djarfir
eru þessir flugmenn og leiknir
í fluglist, að Kinverjar nefna þá
“Hin fljúgandi tigrisdýr.”
Þegar Japanir tóku Moulmein
fyrir tveim vikum, flutti brezki
herinn sig á vesturbakka Sal-
ween árinnar og hafa síðan get-
að varnað því að Japanir kæm-
ust nojkkuð nær Rangoon. Her-
sveitir þær, sem Chiang-Kai-shek
sendi til Burma taka nú þátt i
landvörninni.
Til W. J. Lindals, dómara
6. febrúar, 1942
•
Við fréttum oft, hvað framþrá komist getur
Með fjársjóðs styrk á virðinganna braut.
En heiðurs kransinn hæfir ætíð betur
því höfði sem að eigin krafta naut;
Og sigra kann á velli vits og dáða
Þótt vopna tafli, drengskap léti ráða.
Við treystum þeim sem frelsi og framþrá unna
Og friðinn elska, en hræðast þó ei stríð.
Sem þekkja og virða fornra fræða brunna
En fylgja að verka æsku og nýrri tíð.
Á þeirri vog, í vina fjötur bundinn,
Þú veginn ert, — og drengur góður fundinn.
Kristján Pálsson.
Athyglisverð ummæli
Mr. Herbert Richardson, for-
seti Pftblic Relation nefndarinn-
ar í sam’bandi við Sigurlánsút-
boðið 1942, lét svo ummælt í
samtali við blaðamenn í dag:
“Ef til þess kæmi, að Samein-
uðu þjóðirnar töpuðu striðinu,
yrði þess ekki langt að bíða, að
Canada kæmi undir bein yfirráð
Nazista. Þetta verðum vér að
láta oss skiljast til hlýtar, þvi
slík örlög bíða vor óhjákvæmi-
lega, ef ósigur bæri að höndum.”
Mr. Richardson lagði sérstaka
áherzlu á það, hvert lífsskilyrði
l>að væri, að fólk þessa lands
ýrði samtaka urn sigurlánið; hér
væri um lán að ræða, er gæfi af
sér góða ársvöxtu; í Þýzkalandi
væri peningar teknir með valdi
af fólkinu án nokkurrar arð-
greiðslu, og sömu meðferð yrð-
um vér að sæta, ef vér ættum
heima í Þýzkalandi, eða kæm-
umst undir þýzk yfirráð.
Menn geta keypt Sigurlánsbréf
fyrir frá $50 til $500 gegn af-
borgunar skilmálum. Allir bank-
ar selja Sigurlánsveðbréf, auk
þess sem þér getið hringt upp
93 461, eftir frekari upplýsing-
um.
Frú Elizabet Wathne
látin
Þann 5. þ. m., lézt í Reykjavík
merkiskonan, frú Elizabet
Wathne, ekkja Friðriks Wathne,
fyrrum kaupmanns á Seyðisfirði,
komin fast að áttræðu; hún læt-
ur eftir sig þrjá sonu, búsetta i
Reykjavík, Otto, Kristján og Jó-
hann; einnig Hedvig Skaptason
í Reykjavík; Dagmar í Kaup-
mannahöfn og Albert, búsettan i
Winnipeg; en honum barst hing-
að simleiðis fregnin um andlát
móður sinnar. Frú Elizabet var
sæmdarkona hin mesta, og heim-
ili þeirra Wathnes-hjóna annál-
að risnuheimili austanlands.
Úr borg og bygð
At the annuál meeting of the
Jon Sigurdson Chapter I.O.D.E., the
following officers were elected: Hon.
regent, Mrs. B. J. Brandson; hon-
orary vice-regents, Mrs. B. B.
Jonsson, Mrs. R. Petursson, Mrs. V.
J. Eyland, Mrs. P. M.y Petursson;
regent, Mrs. J. B. Skaptason; first
vice-regent, Mrs. G. F. Jonasson;
second vice-regent, Mrs. L. E. Sum-
mers; secretary, Mrs. H. F. Daniel-
son; educational secretary, Mrs. G.
A. Paulson; Echoes secretary, Mrs.
L. A. Sigurdson; treasurer, Mrs. J.
S. Gillies; standard bearer, Mrs. E.
Hanson.
Mrs. Sveinbj. Valdimarsson, 86
ára, lézt að heimili bróðursonar
sins, Arnljótar Sigurðssonar, 600
Simcoe Street. útför hennar fór
fram frá Bardals í gær. Séra
Valdimar .1. Eylands jarðsöng.
•f 4- -t-
Sunnudaginn 1. febrúar urðu
þau Mr. og Mrs. Kr. Kristjáns-
son, Jr. fyrir þeirri sáru sorg að
missa nýfæddan son, Ronald
Keith að nafni. Jarðarför hans
fór fram mánudaginn 2. febrúar
í Eyfordkirkju. Séra H. Sigrnar
jarðsöng.
♦ ♦
Siðastl. sunnudagskvöld lézt á
heimili sínu á Elgin Ave. hér í
borginni Jóhannes Jósefsson,
hniginn allmjög að aldri, hinn
vinsælasti maður. útför hans
fór fram frá Fyrstu lútersku
kirkju á þriðjudaginn. Séra
Valdimar J. Eylands jarðsöng.
-f > 4-
Silver Tea og sala á heimatil-
búnum mat verður haldin á
föstudaginn 13. febr. eftir mið-
dag og að kveldinu að heimili
Mrs. G. K. Breckman, að 542
Victor St., undir umsjón deildar
No. 2 eldra kvenfélags Fyrsta
lúterska safnaðar. Gerið svo vel
að koma! ^
♦ -f -f
Kvikmynd frá íslandi
Þjóðræknisfélag íslands hefir
sýnt Vestur-íslendingum þá
rausn að senda þeim að gjöf nýja
kvikmynd, sem sýnir ísland til
lands og sjávar. Verður mynd
þessi sýnd að öllu forfallalausu,
á lokafundi þjóðræknisþingsins i
Goodtemplars Hall, Winnipeg
miðvikudagskvöldið 25 þ. m.
Er Java nœst?
Ef að Singapore fellur, er talið
að Japanir muni þá beita mest-
um krafti að því að taka Java
næst. Singapore og Manila voru
stærstu flotastöðvarnar í suð-
vestur Kyrrahafinu, en næst
þeim er Soerabaya á Jaja-eyj-
unni. Soerabaya er bæði flota-
og flugstöð. Japanir hafa nú
þegar gert flugvélaárásir á þessa
stöð og einnig á Batavíu, höfuð-
borg Dutch East Indies. Síðustu
fréttir herma að þeir séu búnir
að koma her á Inad nálægt
Macassar aðalborginni í Celebes,
en þaðan eru aðeins 500 mílur
til Java.
Japanir eru búnir að koma her
á land á tveimur stöðum í
Borneo, en þó er langt frá því
að þeir hafi þessa stóru eyju á
sínu valdi. Áður en stríðið
hófst höfðu hinir framsýnu
Hollendingar búið til um 50
flugvelli lengst inni í villiskóg-
um eyjarinnar, þar sem enginn
nema kunnugur getur fundið þá
og illmögulegt að komast að
þeim nema á flugvél. Þaðan
geta Hollendingar gert flugárás-
ir á árásarlið Japana á strönd-
um eyjarinnar.
í HEIMSÓKN
Lt.-General A. McNaughton,
yfirhershöfðingi canadiska hers-
ins á Bretlandi kom til Canada
síðastl. viku í heimsókn eftir
2y2 árs burtveru.
_ ,.r '
RÁÐUNEYTISBREYTING
Churchill hefir nú breytt ráðu-
neyti sínu þannig að Beaver-
brook hefir verið skipaður yfir-
maður yfir allri framleiðslu í
þarfir stríðssóknar.
Canadiskt herskip
sprengir upp
kafbát
Smá en hraðskreið canadisk
herskip (corvettes) hjálpa til
þess að vernda fyrir kafbátum
skip þau, sein eru á ferð i Norð-
ur-Atlantshafinu; ef þau komast
í færi við kafbát, varpa þau
djúpsprengjum nálægt honum.
Enginn fær að vita, fyr en stríðið
er búið, hvað margir kafbátar
hafa verið sprengdir upp á
þennan hátt. Á laugardaginn
var þó tilkynt að einum af þess-
um canadisku “corvattes” hefði
tekist að tortíma óvina-kafbál
með djúpsprengjum og öðrum
söktu þeir á þriðjudaginn.
Á síðastl. tveim mánuðum
hafa óvinakafbátar sökt 21 kaup-
og flutningsskipi undan austur-
strönd Ameriku.
Her Japana á
Singapore eyjunni
Á mánudagsnóttina komu Jap-
anir her á land á Singapore eyj-
unni, og er nú talið að ekki verði
langt þar til J>eir nái þar yfir-
ráðum. Fólksfjöldi eyjarinnar
er 751,000 og eru af því 600,000
Kínverjar. í byrjun stríðsins
var 60,000 manna setulið í Singa-
pore, en ekki er vitað hvað marg-
ir eru þar nú; .víst er um það, að
Japanir hafa altaf haft miklu
meiri herstyrk og vélastyrk. Það
tók þá 6 vikur að brjótast 400
mílur suður eftir Malaya-skag-
anum og tíu daga voru þeir að
undirbúa árásina á Singapore-
eyjuna.
Til W. J. Lindals, dómara
6. febrúar, 1942
Við lærðum ekki að syngja á sömu bók
og sínum virtist hvort um flesta liti;
en hvor um sig þá hugarstefnu tók
að hlýða eigin sannfæring og viti.
Við dómarann ei dugar, segja menn,
að deila — Eg má leggja niður hrokann,
í undirgefni beygja svírann senn
og sannfæringu troða í minni pokann.
Því ekki er gott að koma þar á þing,
— Og það á kannske fyrir mér að liggja —
er mótstæð vitni öskra alt í kring,
sé ekki á miskunn dómarans að byggja.
En sleppum öllum galsa og gáska í dag,
sem geyma þessir útúrdúrar mínir. —
Við komum hér að syngja sigurlag
frá “Samalandi” — allir bræður þínir.
Þín köllun er að verja lýð og land
gegn leynisnörum ýmsra hættugesta,
en kunna að rita suma dóma í sand. —
— Og sú er kannske listin allra mesta.
Þú skoðir það sem skyldu dómarans
ef skálkar freista, að bregðast þeirra vonum;
en skiljir líka sál hins seka manns
og sjáir jafnvel bróður þinn í honum.
Og hlutdeild þín í sögu lýðs og lands
um langan aldur megi nafn þitt geyma,
er skrýðst þú hefir skykkju dómarans
og skilið eftir lögmannsfötin heima.
Við námið gekst þú glæsilega braut,
þar gáfur þínar margar skorpur sýna.
Að verðug falli virðing þér í skaut:
eg veit það gleður alla landa þína.
Ef þér í huga leiðarljós það skín,
sem lífið hlaut frá okkar stóru sálum,
við hlið þér stöðugt stendur konan þín
og styður þig í öllum vandamálum.
Þó tímar líði, verði gröfin græn
og^róin, þaðan lengi vitar skína.—
Eg óska þess — á enga betri bæn —
að birtist Jórunn gegnum dóma þína.
Sig. Júl. Jóhannesson.