Lögberg - 23.04.1942, Qupperneq 5

LÖGBERG. FIMTUDAGINN 23. APRÍL, 1942
5
Til samálarfsmanna
ííiinna í söfnuðinum
°g utan safnaða
Vorið er að ganga í garð, alt
f'er að rísa upp eftir mók og
órunga vetrarins; starfsemi
eykst með eflduin þrótt.
t*að er tímabært að gera á-
setning fyrir væntanlega ann-
ukis tíð. Þar koma til greina
tyrst at öllu skyldustörf kristin-
dómsins.
Regluteg sókn guðshúss er
ý8ð á ákveðinni fyrirskipun
f,uðs- Að sækja guðshús er að
|dýta þvi skilyrði, sem hann hef-
11 sett mönnum til þess að þeir
fá.i náð þroskandi og vaxandi
náðansamibandi við hann.
Það er uppeldisskilyrði, sem
hann • hiefir fengið mönnuni í
endur. Hér er ekki tóm til að
'ýsa þeirri margföldu blessun,
seni er hlutskifti þeirra, sem
Háigast Guð sinn sameiginlega i
Usi hans; reynslan mun full-
Jós öllum þeiin, sem færa sér
P3ð i nyt með trúmensku og
jartanlegri þrá eftir puði.
Ekki rita eg þessi orð vegna
Pess, að mér finnist oss sé frem-
Ue ábótavant öllum öðrum, í þvi
a Sækja guðshús.
Þeir> sem halda þvi fram að
0 Se, er líkt eins og mannin-
'í11’ sem sýndust altir gluggar
’Jartari en gluggar hans, en ]>að
eyndist missýning þegar til
kom.
f Það er nálega' ætíð rúin
ýrir framfarir og umbœtur i
'erju einu.
aSÞað væri unun að vita til þiess,
við værum kirkjuræknari en
^avaði manna, og ineð þeim allra
,eztu i þeim efnum. Það ætti
reyndar svo að vera.
Þegar messað er, mun það
«stra reynsla, sem starfa að
eiln athöfnum, að menn geta
n°kkurn veginn reitt sig á viss-
ar ^jölskyldur, sem aldrei láta
'g Vanta; sætin þeirra eru nálega
'"<lrei auð þsgar ' messað er:
yeynslan hefir kent þeim að
e kja þá blessun, sem fylgir
6SSu- Og þessir menn og kon-
,lr iáta hieldur ekki hallast á sig
'aða starfsemi sem er.
u ^gluleg kirkjusókn háir eng-
lr,anni efnalega; hann kem-
Vel • Sfnrfum Slnum alveg eins
eins og þeir, sem vanrækja
k’uðshús.
j^. n að loknum helgidegi finna
•rkjugestirnir til þess, að dag-
rinn hefir flutt þeim mikla
nnSSUn; ^eir störf vik-
]nnar nieð ánægju og innilegri
ekk-1’ Sem ^CÍr gGta ef fil vil1
fv •* ætið sjálfir gert sér grein
, rir- f undirvitund þeirra býr
eSsi gieðigjafi; hann gerið lífið
e lrikara og eykur starfsþolið.
sie l,r eiga að gan8a 1 guðshús,
111 a nokkurn hátt eiga hentug-
eika á því.
Þetta mál liggur ekki milli
t^ests og safnaðar, því prestur-
n er Uka safnaðarlimur og
'iUnn * ^agu safnaðarins.
Máiið liggur milli Guðs og
manna.
aðÞað. er ^ein fyrirskipun Guðs,
allir sæki hús hans hvenær,
eni það er hægt.
t Þeir> sem þvi láta hindrast at
ekkndUðUm astæðum’ eða hirða
„ 1 um að ganga reglulega í
shús, ifremja synd gegn al-
aitugum og heilögum Guði.
Þeir, sem áttu kost á því að
ekk'^a * guðshús og gerðu það
a,ki’ syndga á móti lifandi og
sJáanda dómara himins og
Jarðar. *
hietta er atriði, sem ekki má
^anga fram hjá. Þetta er ein-
lft atriðið, sem liggur til grund-
a iar fyrir kirkjusókn.
Jesús segir: “Hví kallið þér
Ig herra, herra, og gerið ekki
gð* sem leg segi.” Lúk. 6:46.
nfeniur: “Sá, sem hevrir mitt
°g trúir þeim, sem sendi
•g, hefir eilift lif og kemur ekki
dóms. Jóh. 5:24. Hver, sem
skar mig heyrir orð mitt.”
að°SS Cr ^V1 alls ekki teyfilegt
a verja helgideginum að eigin
vild mieð því að vanrækja helgar
samkomur. Einmitt það er vor
fyrsta skylda að sækja þær
reglulega; það er lítill hluti dags-
ins, þar fyrir utan er vel hægt að
njóta dagsins á hvern sómasam-
legan hátt.
Hindranir geta auðvitað aftrað
mönnum frá því að gæta þess-
arar hielgu skyldu, en iðulega eru
það ímyndaðar hindranir.
Menn geta verið ef til vill svo
uppteknir af bráð-nauðsynlegum
skylduverkum, að þær hindri
menn frá að fara til kirkju;
mun það þó fremur sjaldgælt.
Oift eru ímenn þreyttir eftir
störf liðinnar viku, en sjaldnast
svo, að menn séu eltki fierðafærir.
Heilleiki huga og hjarta getur
skorið úr því máli hvort heldur
er. Og vilji.Guðs er þá grund-
vailaratriðið sem á að fara éftir.
Stundum her gesti að garði
áður en farið er af stað, þá kem-
ur spursmálið, hverjum ber
meira að sinna gestrisninni eða
guðshúsi.
Hér hygg ieg að sé nokkur
millivegur, sem margir kjósa.
Það er, að bjóða gestunum með
sér í guðshús og njóta samvistar
þeirra á eftir.
Þetta þykir mér falleg aðferð
og tilhlýðileg; sýnir hún kristi-
liega einurð og trúmensku við
Guð.
Þessari aðferð held eg megi
oft koma við, þegar svona stend-
ur á.
Það skal því endileg kveðja
til allra bræðra minna og systra,
að við nú í upphafi starfsins
gerum þá hieitstrenging, að við
skulum aldrei láta okkur vanta í
guðsihús, ]>egar messað er; kem-
ur mér þá ekki á óvart, að við
reynumst með þeim allra skyldu-
ræknustu í þeim efnum.
Það er vel farið. „ c „
“Eg treyáti mér ekki
til að éta þetta
gull”—
Eftir Dr. Brodda Jóhannesson.
Á undanförnum árum hafa
atvinnuskrifarar og ýmsir aðrii
sóað mörgu orði til að einkenna,
kvarta yfir og blesisa þau menn-
ingar- og þjóðfélagsfyrirbæri, er
fram hafa komið hjá okkur síð-
ustu áratugina, en eg hygg, að
ekki mörgum hafi tekist eins vel
að bera fram í fáum orðum til-
finningu þeirra, er fyllilega
skýnja og skilja, frá hverju við
hverfum og listamanninum Jó-
hannesi Kjarval. Mienn hafa
þekt Kjarval sem snilling litar
og línu, en ekki sem spámann
orðsins, en þar sein eg efast ekki
um, að fæstir hafi lesið hina ein-
kennilegu heimspeki hans uin
fráfærurnar í Bréfi frá London
og meira g-rjót, með þeim gaurn,
er hæfði, leyfi eg mér að hafa
eftir orð listamannsins Albjarts,
er yfirgefur fæðingarsveit sína
til að leita frama í öðrum lönd-
um: . . . “fyrst hætt er að færa
frá . . . Eg treysti mér iekki Þl
að éta þetta gull, sem þið fáið
fyrir að hætta við sumarbúskap-
inn.”
Það skal tekið fram, fremur
til að forðast misskilning en
hneyksli, að almennir dómar
eru ekki sjaldan slieggjudómar,
sem sézt yfir alt of mörg smá-
atriði, og jafnframt hættir okkur
mjög við að setja einstök atriði
og fyrirbæri mjög á oddinn og
gleyma því, að þau eru aðeins
skiljanleg í samhengi og sem
hliðstæður margra annara dæma.
En þrátt fyrir það, dirfist eg að
fullyrða, að straumhvörf ís-
lenzkrar menningar og þjóðlífs
verði ekki einkend með öðru
betur en hvarfinu frá “sumar-
búskapnum” til “gullátsins.”
öllum er ljóst, að auðvelt ei
að benda á risaspor vólrænna
framfara og allviða á fágun ytri
siða og hátta, en þessi fágun er
því miður oft slétt, litlaus og
heimsborgaraleg meðalmenska,
sem <er óskyld upprunalegri og
sjálfstæðri persónutilfinningu ó-
brjálaðs einstaklings, og þessi
fágun er oft þess eðlis, að gullið
eitt er nauðsynlegt skilyrði henn-
ar. Trú manna ler nú einskorð-
aðri við gullið en nokkru sinni
fyr, og það haggar ekki stað-
reyndinni, að þessi trú er ekki
sjaldan vantrú. Ef einhver kynni
að verða svo slysinn, að hneyksl-
ast á þessari fullyrðingu, þá bið
eg hann að rannsaka grunn
kirkju Krists á íslandi, trú
manna og mat á daglegu starfi,
og síðast en ekki sízt trúna og
matið á einstaklingnum. Trúin
á hann er næstum steindauð.
Hann getur lítið og treystir sér
til fárra hluta í sjálfs sín nafni.
Hann er bundinn hvers konar
stéttafélagsskapar- og múgs-
hagsmunum, sem þó aldrei ná
nema til litils hluta þegnanna i
senn og ríða oft í trússi við hinn
hlutann. Stafar þessi múgorðn-
ing einstaklingsins því ekki af
lífrænum skilningi á þvi, að ein-
staklingurinn einn sér fær ekki
lifað né þrifist.
Harðorðir* dómar um skort per-
sónuleika og sjálfstæðiskendar
eru hvorki nýir né óréttmætir
meðal ‘ okkar, og skal sú saga
ekki rakin hér, heldur aðeins
bent á, að þeir hafa verið alis
kostar eðlilegir, þar sem þjóð
okkar bjó öldum saman við
harðræði, leldgos, ísa og erlenda
kúgun. Þjóð okkar var fátæk
og sogin til blóðs, og veraldar-
gæði hennar voru næstum engin.
Hún átti oft hvorki klæði né mat,
og meira en lítið framtak þurfti
til að afla lífsnauðsynja. Gegnir
þvi engri furðu, þó að alþýða líii
fyrst og fremst til bættra lífs-
kjara, reyndi að seðja sárasta
hungrið og samsinnti jafnvel
þeirri skoðun, að “eðli og tak-
mark þróunarinnar væri lifs
þægindi,” er fást fyrir gull. En
þó að benda megi á staðreyndir
af þessu tagi, er afsaki dáðleysi
feðranna, þá eru þær og eiga aö
vera okkur jafnljósar og sigrar
þeirra, er við svo oft heyrum
gumað af, því að til þess eru
vítin að varast þau ekki síður en
hetjurnar til eftirbreytni. En ef
til vill erum við orðin óhæf til
að heyra og skilja sannleikann,
svo mjög siem við höfum vanisi
óvönduðum málaflutnnigi síðustu
árin, þar sem tæplega gætir ann-
ars en óhóflegs lofs, gælandi
hræsni eða skrílslegra svívirð-
inga um menn og málefni.
íslenzkur háfjallagróður vex
að nýju með vori hwrju, en þeg-
ar eitthvert tímabil þjóðfélags-
legrar þróunar gleymir eða glat-
ar tengslunum við reynslu og
lífræn verðmæti feðranna, þá
visna þau og deyja, þau kell ti!
yztu rótarhára, eins og marga
björkina okkar, er stormar skófu
af. Vera má, að hinn raunsæi
telji straumi þróunarinnar ekki
verða beint til fjalls, en hinn
bjartsýni mun þó telja ástæðu
til að hægja á sjúkum flótta frá
siðum, venjum og mati, er
tengdu kynslóð við kynslóð.
Með hraða og hjálp vélarinnar
breyttum við siðum, venjum og
mati og gleymdum mörgu því,
er hvorki vérður mælt né vegið.
Ljóst dæmi um glötun skilnings
og skynfæra er slagorðið “tölurn-
ar tala.” Þessi takmörkuðu
sannindi voru endurtuggin og
endurétin í tíma og ótima. Sann-
arlega tala tölurnar um misjafn-
an feng til lands og sjávar, um
þegna og veitta styrki, um
mjólkur-, kjöt- og brennivíns-
sölu, vinnutíma, leigu- og lóða-
verð, um skipulagningu á hugs-
un og starfi o. s. frv., eins lengi
og hver og einn endist til að
telja, og þær gætu líka talað um
heimili, sem eru skrípigerð vegna
eltingaleiksins við gullið. En
þær tala ekki um lífstilfi'nningu
skrifstofumannSins, sem er
hrifsaður úr starfrænum tengsl-
um við heimili sitt og fjölskyldu,
né sjálfstæði bóndans, er reisti
sér hús án þess að ráða þak-
skeggi þess eða þröskuldi.
Enginn lifir né verðskuldar
lífið án þess að starfa, og enginn
vinnur án þess að bíða tjón á
sálu sinni, ef vinnugleðina vant-
ar. Starfið er ekki verðmætt i
sjálfu sér, ef það er aðeins leið
til þess takmarks, sem nefnist —
gull. — Samtíðin.
Skrítlur
Hjón koma inn í eina af hin-
um notalegu veitingakrám, sem
eru við þjóðveginn í hinum suð-
lægari ríkjum Ameriku. Bros-
andi negraþjónn spurði auð-
mjúkur ihvað þau óskuðu að fá
að borða. “Eg vil gjarnan fá
tvö linsoðin egg,” sagði konart:
“og eg óska að fá það sama,”
sagði maðurinn, en ba'tti síðan
við: “En þau verða að vera ný-
— “Okey,” svaraði negrinn, og
um leið og hann stakk höfðinu
inn í gat fram í eldhúsið, kall-
aði hann: “Fjögur linsoðin egg
— tvö af þeim eiga að vera ný!”
4-
Ronan: “Eg vildi óska þess,
að eg væri bók, þá myndir þú
sinna mér meira.”
Maðurinn: “Já, og eg vildi
óska þess að þú værir árbók, j>á
fengi eg nýja á hverju ári.”
4-
“Þér kallið mig þorpara og
svikara — það hefir eflaust verið
spaug hjá yður.”
“Nei!”
“Nú, jæja, það er gott fyrir
yður, því að slíkt spaug héfði
getað orðið yður dýrt.”
4-
Ungur maður nam burt unn-
ustu sína úr iforeldrahúsum. Þau
flýðu í bíl. Á leiðinni var unga
stúlkan að tala um það, hvað
faðir hennar yrði nú aumur,
þegar hann frétti, að hún væri
strokin. Þegar þau komu á á-
kvörðunarstaðinn, segir ungi
maðurinn við bílstjórann.
“Hve mikið kostar nú þetta?”
“Ekkert,” svaraði bílstjórinn.
“Faðir stúlkunnar borgaði bil-
ferðina fyrirfram.”
4-
Það er komið kvöld. Skemti-
garðurinn er að tæmast. En í
einu horninu er piltur og stúlka.
Hann liggur við fætur hennar
og er að biðja ihennar sér fyrir
konu, en hún er ilengi að hugsa
sig um, hverju hún eigi að svara.
Kemur þá garðvörðurinn til
þeirra og segir: “Flýttu þér að
ákveða svarið, stúlka mín, þvi
að nú ætla eg að fara að loka
garðinum!”
4-
f skóla Arabanna: “Jæja Ali,
hvað tók spámaðurinn Múhameð
með sér, þegar hann flúði frá
Mekka?”
Alí: “Aðeins hið allra nauð-
synlegasta, hr. kennari, einn
úlfalda og sex konur.”
— (Heimilisblaðið).
SÉRHVER KJÖSANDI í CANADA
ætti að vera viss um að koma á kjörstað og...