Lögberg - 30.04.1942, Blaðsíða 1

PHONES 86 311
Seven Lines
XSS&?
atl For Beller
Cot* Dry Cleaning
and Laundry

55. ARGANGUR
LÖGBERG, FIMTUDAGINN 30. APRÍL, 1942
NÚMER 18
LANDSTJÓRAHJÓNIN HEIMSÆKJA WINNIPEG
Jarlinn af Athlone, landstjóri í Canada, og Princess
Alice, komu hingað til faorgarinnar á fimtudaginn var í
þriggja daga heimsókn; var þeim virðulega fagnað at'
ölluin þ.eim þjóðabrotum, er búsetu eiga i Winnipegborg.
Urslit atkvæðagreiðsiunnar
á mánudaginn
Þó talningu atkvæða sé enn eigi með öllu lokið, þá er
það þegar sýnt, að jákvæð atkvæði nema leitthvað um 65 af
hundraði. Samkvæmt skýrslu Canadiska fréttasambands-
ins, er birt var klukkan ellefu fyrir hádegi á miðvikudag-
inn, stóðu tölurnar þannig: Jákvæð atkvæði 2,640,304. —
Neikvæð 1,510,381. ,
Átta af hinum 9 fylkjum, er canadiska fylkjasambandið
mynda, veittu jákvæðu hliðinni yfirgnæfandi meirihluta,
eða um áttatíu af hundraði til jafnaðar. En í Qulebec nam
tala jákvæðra atkvæða einungis tuttugu og átta af hundraði,
og veldur þetta þvi, að heildar meirihluti stjórninni i vil,
er eigi stærri, en að ofan getur. úrslit atkvæðagreiðslunnar
meðal manna og kvenna í hlsrþjómustu heimafyrir og á öðr-
um sviðum, verða eigi gerð heyrinkunn fyr en þann 5. maí
næstkomandi.
Bretar herða
á sókn
Dag ,eftir dag, og nótt eftir
nótt, hafa brezkar orustuflugvél-
ar helt sprengjuregni yfir
franskar hafnarborgir og helztu
hergagnaverksmiðjur á Þýzka-
landi; einnig hafa Bretar sótl
fast að mikilvægum hernaðar-
virkjum á Hollandi og í Belgíu,
auk þess sem Kaupmannahöfn
og Þrándheimur hafa líka fengið
sina vöru selda. f Kaupmanna-
höfn beindu Bretar atsókn að
reiðhjólaverksmiðjum, sem mælt
er að orðið hafi ifyrir stórvægi-
legum skemdum. í Þrándheimi
er mikil skipakví, er Þjóðverjar
hafa stækkað og endurbætt tii
niuna með það fyrir auguin, að
koma þaðan mannafla, vistum
og hergögnum til Rússlands;
höfn þessi sætti hinni verstu
útreið í viðureign þessari, og var
þar að minsta kosti tveimur
þýzkum flutningaskipum sökt.
Báðir aðiljar mistu nokkuð af
loftförum í þessum atrennum,
en Bretar þó talsvert fleiri
Frá Burma
Horfurnar í Burma hríðversna
með degi hyerjum- Japanir auka
þar liðsafla sinn jafnt og þétt,
og eru nú, að því er síðustu
fregnir herma, innan við fimtíu
mílur frá Mandalay-Lashio járn-
hrautinni, sem er aðal tengilínan
við Kína. Burmastjórn hefir
flúið lil Maymyo, sem liggur um
Ifjörutíu mílur sauðaustur af
Mandalay yegna vaxandi hættu,
sem borgin var auðsjáanlega
komin í af hálfu japanskra inn-
rásarhersveita; það fylgir sögu,
að um níu þúsundir innfæddra
Burmabúa, hafi gengið í lið með
Japönum.
VERÐUR TE SKAMTAÐ?
Á síðastl. ári neytti Canada
þjóðin 38,633,000 punda af te-
Enn eru miklar birgðir í landinu,
en geti Japanir hamlað flutn-
ingi frá Indlandi, mun te senni-
lega verða skamtað.
Býður sig fram til þings
Rev. Stanley Knowles
Áður en langt um líður, fer
fram aukakosning til sambands-
þings í Mið-Winnipeg kjördæm-
inu hinu nyrðra; þingsæti þetta
losnaði við fráfall J. S. Woods-
worths, foringja C.C.F. flokks-
ins; nú hefir þessi stjórnmála-
flokkur útnefnt Rev- Stanley
Knowles, bæjarráðsmann sem
'þingmannsefni sitt við áminsta
aukakosningu; enn er leigi vitað
hvort hinir stjórnmálaflokkarnir
bjóði fram þingmannsefni eða
ekki.
Sjö orð um sparsemina
Það er hægra að afla fjár, en
að læra, hvernig því skuli varið
á réttan hátt.
Ef vér erum sparsöm, þá neyð-
umst vér til að sýna sjálfsafneit-
un og það gerir oss staðfastari.
Sá, siem sparar ekki á engan
þátt í framförum heimsins.
Sá, sem eyðir öllu, sem hann
hefir, er þræll hins sparsama.
Auður safnast fyrir starf, varð-
veitist fyrir sparsemi og vex fyrir
iðni og þolgæði.
Sérhviert stórfyrirtæki, sem er
framkvæmt með fé, er franf-
kvæmt með fé hinna sparsömu.
Aðferðin, sem menn eiga að
ihafa, ef menn vilja spara, ler
fjarska einföld. Eyddu minna
en þú aflar- Kauptu fyrir pen-
inga út í hönd og skuldaðu
ekki. Gefðu ekki fé þitt fyr en
þú falefir það handbært.
M O L A R
Nýlega hefir verið fundinn
upp mælir, sem á að mæla fagn-
aðarlæti hlustenda í sönghöllum,
leikhúsum, kvikmyndahúsum o.
s. frv. Þetta er ralfmagnsáhald
með vísi og töluslettri skífu.
Þegar einhver áhorfenda klapp-
ar, hrópar eða stappar, þá fær-
ist vdsirinn eins og á loftþyngd-
armæli. Þessi mælir hefir þeg-
ar verið tlekinn í notkun í Eng-
landi. og er ekki ólíklegt, að
hann fái talsverða þýðingu fyr-
ir unga leikara, því að á honum
geta þeir lesið hylli áhorfenda.
•
1 Arizona-rikinu er kop-
arnáma, sem er merkileg að því
leyti, að þar hefir stöðugt brunn-
ið eldur siðastliðin 40 ár. Reyk-
ur og gulfa stíga þar upp leins og
úr gosgíg. Tilraunir til að
slökkva eldinn hafa engan árang-
ur borið, en fjöldi ferðamanna,
víðsvegar að, kemur til Arizona
til að sjá þetta einkennilega
náttúrufyrirbrigði-
ÓVENJUMIKIÐ REGN
Frá Saskatoon er símað á
miðvikudagsmorguninn að meira
hafi verið um rigningar í þvi
umhverfi, en nokkru sinni áður
síðan 1926; er fólk vestur þar,
nú harla vongott um uppskeru-
horfur í sumar-
Gaman og alvara
Högni var spurður að því,
hvert hann væri að fara.
—Eg er á leið til jarðarfarar-
stjórans, ansaði hann, — konan
mín liggur fyrir dauðanuin.
—Væri þá ekki reynandi gð
vitja læknis, var spurt.
Högni: — Eg hefi altaf fyltgt
þeirri reglu að forðast miUilifei.
*—•Dýravinir erllendis eru gð
vinna að þvi, að bannað verði að
nota hesta i hernaði.
—Ekki þyrfti nú annað en að
mannvinirnir kæmu þvi í kring,
að hætt yrði að brúka menn i
hernað.
•
Dómarinn:—Af hverju börð-
uð þér konuna yðar?
Ákærður:—í fyrsta lagi af þvi
að hún sneri bakinu að mér. í
öðru. lagi vlegna þess að steik-
arapannan var alveg við hönd-
ina og í þriðja lagi vegna þess,
að eldhúsdyrnar voru galopnar,
svo að eg gat sloppið út ómeidd-
ur.
•
Skozkur prestur var beðinn að
biðja guð um regn. Þetta hafði
þær afleiðingar, að það tók að
rigna með þeim ódæmum, að
bændur bjuggust við stórskemd-
um á uppskerunni. Þá varð ein-
um bóndanum að orði: Þetta
hefst af þvi að vfera að láta
prestinn, sem ekkert vit hefir
á búskap, biðja um rigningu!
Amerískur herforingi
tekst á hendur
herstjórn Islands
Reykjavík 28. apríl. — ísland
er í dag algerlega í höndum ame-
riskra hernaðarvalda. Hinn
brezki yfirhershöfðingi, Major-
Generl H. O. Curtis, fól formlega
í skilnaðarveizlu, Sjem honum var
haldin, yfirhersitjórn landsins í
hendur hinum ameriska hers-
höfðingja, Major-General Charles
H. Bonesteel, ;er fyrir hönd
Roosevelts forseta afh|enti Mr.
Curtis verðleika-medaliuna, á-
samt þökkum fyrir mikilsvarð-
andi og einlæga samvinnu. Mr.
Curtis hefir dvalið á íslandi síð-
an Bretar hernámu landið 1940.
Roosevelt flytur rœðu
Roosevelt Bandarikjaforseti
Iflutti ræðu frá Hvítahúsinu i
Wasihington á þriðjudagskveld-
ið, þar sem hann lýsti yfir því,
að eins og sakir stæði, væri her-
för Japana suður á bóginn, að
miklu leyti heft; hann kvaðst
ekki lefast um, að barátta sam-
einuðu þjóðanna yrði ströng og
löng, en á hinn bóginn dyldisl
sér ekki, að hún hlyti óhjá-
kvæmilega að enda með sigri
fyrir lýðræðisþjóðirnar-
Til þess að koma i veg fyrir
verðbólgu, lýsti forseti jafnframt
yfir því, að stjórnin væri stað-
ráðin í því, að fastbinda há-
marksvlerð lífsnauðsynja á svip-
aðan hátt og gert væri i Can-
ada; einnig yrði vtnnlaunataxti
fastsettur, og ráðstafanir gerðar
í þá átt, að hæztu laun í Banda-
ríkjunum færi eigi yfir 25 þús-
und dali á ári.
HVÍTFISKVEIÐI
í WINNIPEGVATNI
Samkvæmt fregnum dagblað-
anna í Winnipeg, hefir náttúru-
friðinda ráðgjafi Manitobafylkis,
Hon J. S. McDiannid, skipað
svo fyrir, að hvítfiskveiðin í
Winnipegvatni, skuli á næstkom-
andi sumarvertíð bundin við
3,000,000 pund. í fyrra var
pundafjöldinn 2, 856,000. Sumar-
vertíðin í ár hefst þann 8. júní
næstkomandi, og stendur yfir til
1. ágúst.
Áætlað er að um 150 fiski-
bátalejdi verði veitt, og að 20,000
pund að meðaltali megi fiska á
bát ihvern.
SKYNDIHEIMSÓKN
Hinir vösku “commandos”
brugðu sér í skyndiheimsókn
yifir Dover sundið til Boulogne
síðastl. miðvikudag. Aðeins einn
hermaður var á verði þar sem
þeir lentu og gengu þeir fljótlega
fráhonum; síðan skáru þeir
símasambönd og gátu svo rann-
sakað i næði vígi nazista á þó
nokkuð löngu svæði. Gestirnir
voru þarna í tvær klukkustundir,
en á meðan stóð allsnörp orusta
á sjónum nálægt ströndinni. Allir
komust þeir heim heilu og
höldnu.
SPRENGJUÁRÁS
Á ALEXANDRÍU
Slðastliðinn þriðjudag gerðu
Þjóðverjar og ftalir allsnarpa
sprengjuárás á hafnarborgina
miklu, Alexaudríu á Egypta-
landi; fimtiu og átta af íbúum
borgarinnar létu lífið af völdum
þessa óvinafagnaðar, len marg-
falt fleiri sættu meiri og minni
meiðslum; eignatjón varð all-
mikið.
FRÁ LIBYU
Vegna áframbaldandi sand-
bylja, hefir lítið verið um víga-
iferli á stöðvum þessum undan-
farna daga; aðeins smáskærur
hafa átt sér stað hér og þar, ler
litlu sem engu hafa 'breytt til
um afstöðu hernaðaraðilja; þó
hafa Bretar gert nokkurar loft-
árásir á hafnarborgir á þessu
hernaðarsvæði, svo sem Bengasi
og Derna.
RÚSSLAND
Mannskæðar orustur (eru nú
daglega háðar á flestum orustu-
svæðum Rússlands, og hefir
Rússum alla jafna vegnað
drjúgum betur en Þjóðverjum;
hafa hinir síðarnefndu sætt hin-
ilm verstu hrakförum í stóror-
ustum umhverfis Smolensk og
Leningrad; þá hafa og Rússar
veitt hersveitum Finna þungar
búsifjar, og skotið niður til agna
um 2,000 finska hermenn í
námunda við Ilman-vatn.
HÚSNÆÐISEKLA
í WINNIPEG
f borginni er það siður að
margt fólk flytur sig 1. maí.
Nú er talið að mörg hundruð
manna muni þá verða húsnæðis-
lausir. Aðalástæðan fyrir þessu
er sú, að mörg hús, sem áður
hafa verið til leigu, hafa nú ver-
ið seld. Talið er að milli 800 og
900 hús í Winnipeg hafi verið
seld síðan á nýári; fólk kaupir
húsin til þess að eiga vist húsa-
skjól. Húsgagna-geymsluhúsin
eru að verða full, því þetta
heimilislausa fólk sendir þangað
húsgögn sín og fær svo inni hjá
vinum og skyldfólki.
Síðan fyrsta janúar hafa að-
eins 32 hús verið bygð í borg-
inni.
Morgunn veitingaþjónsins
Eftir SigurS Sigurðsson frá Arnarholti
Hjartað sópað, alslaust eyðitorg!
Einstæðingur múgs í höfuðborg.
Augað frosið hart sem hörsl í vegi.
Heilinn vökusljór á björtum degi.
Innantómur, tómthúsmaður orðinn.
Trítlar lystarlaus um matarborðin.
Langan dag frá morgni má hann doka
til miðnættis og bíður þess — að loka.
Dagsins iðja er að skenkja og þakka
ölmusur, og draga á gesti frakka,
næturfár og' fölur yfir vanga.
I fyrramálið sama hermannsganga.
Stundum sér þó glætu’ af gleymsku í bili,
í glasi, ástarfundi, hættuspili.
Þá er létt og laus í vasa krónan,
sem lét hann borga — að auki — sveitadónann;
en heldur kysi hann, að moka skítinn,
en hella í fyrir: “Takk!” — og eyri litinn.
Eina nótt hann endurdreymir sukkið.
Ólöglega var þá setið, drukkið.
Sátu skáld og sögðu upp nýort kvæði.
Þá sýndist honum hvorttveggja og bæði,
að hann kynni að geta sungið sjálfur.
Síðan er hann skáld og þjónninn hálfur.
Margan dag hann rís úr svona sælu
á sófanum, í fýlu og reykjarsvælu,
undarlega ofan af himnum dottinn
í óborgaðan reikning fyrir þvottinn
og man þá fögru lygina að Laugu — eða Gunnu —
um ljóðin sín, sem báðar áður kunnu.
En stundum dreymir hann, að hann sé gestur
á hóteli, og er þó jöfur mestur
þar, sem allir aðrir eiga að bíða,
en aldrei hann og kann þá ekki að skríða.
Við rukkara með reikning segir hann: “Borgun?
Reyndu’ að koma í fyrsta lagi á morgun.”
Þannig líður æskan, ellin bíður.
Undir svelli móða tímans líður.
Innra kvíði, utan slikja gáskans,
andlaust stríð á gljúfrabarmi háskans.
Með augu rök og ritjuskegg á vörum
hann röltir af sér harminn — einn í förum.
—(Heimilisblaðið).