Lögberg - 19.11.1942, Blaðsíða 3

LÖGBERG, FIMTUDAGINN 19. NÓVEMBER, 1942
3
sjón frumherjanna verði kom-
andi kynslóðum ljós og leiðar-
vísir, minni þær á að þeir lögðu
sérstaka rækt við andlegar hug-
sjónir og vildu stefna að háleitu
marki sannleikans í öllum grein-
um; ef vér gerum það, ef kom-
andi kynslóðir gera það, þá
verður grundvöllurinn traustur,
efnaleg og andleg velsæld hald-
ast í hendur, og hið margþráða
frelsi sem allir menn sækjast
eftir, verður virkilegleiki, því
aðeins “sannleikurinn getur gert
mennina frjálsa.”
G. J. Oleson.
Flökkuskipið
(Framhald)
Mér hugkvæmdist, að við
framvegis skyldum hengja ljós-
ker í káetu-gluggann á hverri
nótt, til merkis. Olían var eydd
fyrir löngu, en til allrar ham-
ingju var til gnægð af hangnu
fleski, er eg notaði á lampann
með dálitlu af olive olíu. Og
alla nóttina lýsti ljósið út á sjáv-
arflötinn til þess dagur rann. Eg
vonaði að eitthvert skip kynni
að sjá ljósið og koma og bjarga
okkur . . . en við máttum bíða
enn um stund.
Hver mánuðurinn leið eftir
annan. Það kom vor og með
því nýir erfiðleikar. Frá því í
desember hafði skipið borist eft-
ir miklum boga á reki sínu.
Fyrst hafði straumurinn hrifiö
það með sér til norðurs, upp
undir Alaska og svo aftur til
vesturs og að lokum til norðurs.
Fyrsta janúar 1878 komumst viö
lengst í suður á ferð þessari.
. . . Á þessum langa hrakningi,,
hafði mér smátt og smátt tekist
að átta mig, þó mig brysti verk-
færi. Það sem stytti mér stund-
irnar — sem fyr — voru skýin
í loftinu, freyðandi öldurnar,
sjófuglarnir, sem flugu fram hjá
og alt sem bærðist lifandi á skip-
inu, jafnvel ísjakana — þar sem
við komumst nyrst — gat eg
horft á með ánægju. Daga og
vikur höfðum við rekist innan
um þessi blikandi og tindrandi
klungur, og mátti telja það
kraftaverk að skipið eigi rakst
á jaka og brotnaði í spón.
Kínverjarnir höfðu í þessum
harða reynsluskóla, fengið ofur-
litla nasasjón af sjómensku.
Þeir voru farnir að hafa gagn af
stýrinu, og með óþreytandi þol-
inmæði og ákaflegum erfiðis-
munum, hafði þeim tekist að
festa seglbleðil á fremsta siglu-
brotið, svo þeir gætu stýrt í
vestur, þangað sem þeir hugðu
að Kína væri, en ef þykknaði í
lofti eða hvesti, fór alt út um
þúfur, þá réðu straumar alger-
lgea ferðum okkar. Eg reyndi
til að kenna þeim að færa sér
áttavitann í nyt, en ekki trúðu
þeir mér betur en svo, að þeir
vanalega stýrðu þveröfugt frá
því er eg hafði sagt þeim fyrir.
Þeir gerðu mér skiljanlegt að
þeir ætluðu til Kína og þeir
þektu leiðina ágætlega, því þeii
hefðu farið hana einu sinni
áður. Tuttugasta og sjöunda
apríl um sólarlag sáum við síð-
ustu hafísjakana hverfa við
sjóndeildarhringinn. Langan
tíma eftir þetta höfðum við auð-
an sjó og skip-hróið okkar var
sá eini syndandi hlutur í margra
mílna fjarlægð.
Það fór að smá hlýna í loft-
inu, þótt okkur bæri stöðugt í
norður. Síðustu vikurnar höfð-
um við orðið að kappkynda ofn-
inn í káetunni, því þá var raki
mikill og kuldi. Við brendum
skilrúmunum á milli káetanna,
því allur laus viður var brend-
ur fyrir löngu. Þann 10 maí sá-
um við aftur land. Það var hár
og kollóttur fjallshnjúkur. Við
færðumst nær og nær, þar til
við sáum brimgarðinn, sem sauð
og freyddi upp á ströndina, en
Balbóa rak fram hjá í vestur-
átt. Landið hvarf okkur sjón-
um. Kolsvört þokan lagðist
utan að okkur og líktist köldum
fangelsismúr.
Næsta morgun þegar eg var
að stara út á sjóinn — er þar
virtist grunnur, létti þokunni
alt í einu, og strönd skógi vaxin
blasti við um 500 faðma frá
skipinu. Landið var hæðótt, og
hæðirnar snæviþaktar. Mér
fanst mér birtast himnaríki.
Hefði eg getað synt, myndi eg
óðara hafa fleygt mér á sund, en
nú varð eg að naga mig í hand-
arbökin fyrir að hafa ekki lært
þá list. Að líkum var landið ó-
bygt. Hvergi sáust mannaverk.
Okkur bar hægt áfram. Eg
horfði til lands við öllu búin.
Andahópur flaug upp undan
skipinu og hélt til lands. Æ,
það var skammvinn ánægja.
Það var að sjá sem skipið ætlaði
ekki að hvíla sig að þessu sinni,
heldur barst lengra og lengra
út í geiminn. Mér lá við ör-
vinglun.
Eg var sannfærður um að við
höfðum farið gegnum smá-eyj-
arnar fyrir norðan heimskauta-
bauginn. Eg kvaldist ákaflega
af kvíða fyrir mótlæti, hungri og
kulda. Átti það að verða af-
drif okkar, eftir allan þenna
mæðusama flæking í heita og
kalda beltinu, að finna grafir
okkar í heimskautaísnum eilífa.
Þessa dagana lá straumurinn
meira til vesturs og við vorum
komnir að öllu vonlausir — að
mér fanst — í meginstrauminn,
er endaði hringferð sína í þess-
um hluta Kyrrahafsins. Tvisvar
sá eg segl í fjarska, er hvarf svo
aftur. Svona bárumst við um
hafið dag eftir dag, en að lok-
um bar okkur til suðurs. Kín-
verjarnir, sem hugðust stýra í
vestur höfðu sýnilega enga hug-
mynd um að við værum langt,
langt í burtu frá ættlandi þeirra.
Tuttugasta júní sáum við tvær
eyjar sem straumurinn bar okk-
ur til. Um miðjan dag vorum
við komnir mjög nálægt annari
eynni. Litlu síðar varð fyrir
okkur djúpur og kyr vogur.
Hann var girtur grenitrjám og
þyrnirunnum. Inst í voginum
var dálítill kofi; úr strompinum
stóð reykjarstólpi í háaloft og á
spegilsléttum sjónum skreið bát-
ur á leið til okkar . . . Æ, guð
minn góður! Eg titraði af kvíða
fyrir því að þetta væri sjón-
hverfing er óðar hyrfi.
Báturinn kom og eg leit í hon-
um menn, er klæddir voru að
háttum Norðurálfumanna. Úr
þessu var eg hættur að taka eft-
ir kofanum eða landslaginu í
kringum hann. í stað þess
horfði eg af öllum mætti á bát-
G. J. Oleson Thos. E. Oleson
G. J. Oleson & Son
GLENBORO, MANITOBA
Selja akuryrkj uverkfæri af beztu og nýjustu gerð
Red Head og Anglo-Canadian Olíu
Repair Service . . . Specialty
Einkunnarorð:
“Fram með hug og hjartaprýði
Horfum beint mót hverri þraut;
Þreytum dug og þrek í stríði
Þá skal sigur krýna braut.”
lafði við brotinn siglustúf, og
allar líkur fyrir að skpisrekaldið
væri að liðast í sundur. Hægt
og þeyjandi mjakaðist skips-
skrokkurinn áfram án þess að
skeyta köllun hafnsögumann-
anna, eður láta sig varða urn
hvað yrði á leið þeirra. Horaðir
og dapurlegir menn, áátu eður
lágu til og frá á þilfarinu, kring-
um siglu-stautinn, þegar skips-
flakið rakst á hliðinni að sken
og stóð þar fast.
Þarna endaði þá þessi lang-
sami flækingur skipsins Balbóa
við strendur Asíu.
Eg hefi svo litlu hér við að
auka. Embættismaður fór tat-
arlaust um borð í þetta strand-
aða skip og fann 46 kínverska
þræla, sem neituðu að segja
hvaðan af löndum þeir væru
komnir eður hvert þeir ætluðu,
og ekki var hægt að sjá nafn
skipsins, því það var vandlega
skafið út. Dagbók skipsins og
flaggi höfðu þeir kastað fyrir
borð og eyðilagt öll blöð og bréf,
að undanteknu einu bréfi, sem
þeir annaðhvort hafa gleymt eða
ekki fundið. 1 bréfinu stóð að
handhafi þess yæri sendur frá
Makaó til Callaó á þrímöstruðu
skipi, sem héti Providenza, en
enginn, sem sá þetta skip kann-
aðist við að það væri það.
En samt var þetta lykillinn að
gátunni og þótt að þeir af þræi-
unum, sem lifðu eftir hyrfu sem
dropi í sjóinn innan um milj-
ónirnar í Kína og Japan, gekk
þó sagan um þá og skip þeirra
um öll dagblöð. Lýk eg svo frá-
sögu þessari um þenna fágæta
flæking minn á Kyrrahafinu.
E. G. þýddi.
Frá Mountain, N.D.
13. nóvember 1942.
Herra ritstjóri Lögbergs:
Viltu gera svo vel að ljá eftir-
fylgjandi línum rúm í blaðinu í
næstu viku (þann 19.)?
Hinar margumræddu íslands-
myndir verða sýndar hér á
Mountain, kl. 8 að kveldi þess
27. þ. m. Það er áríðandi, aö
allir, sem hafa löngun til að sja
þær noti þetta tækifæri, því á
öðrum stöðum í íslenzku bygð-
unum er ekki hægt að sýna þær,
sökum skorts á raforku
Dr. Beck hefir lofast til að
vera hér og skýra myndirnar.
Enginn inngangseyrir, en sam-
skota leitað til að borga fyrir
húslán og annan kostnað. Verði
afgangur gengur það í Rauða-
kross sjóðinn, og vonum við að
þeir, sem geta verði ríflegir á
centunum. Komi allir, sem koma
vilja, hvort sem þið hafið pen-
inga eða ekki.
í umboði framkv.nefndar
Bárunnar,
Thorl. Thorfinnson, (skrifari).
Business and Professional Cards
inn og mennina, sem réru hon-
um slíkt sem af tók. Það duld-
ist ekki, að þeir voru steinhissa
á útliti skipsins.
“Hverjir eruð þið?” var svo
kallað til okkar á ensku máli,
og orðin hljómuðu í eyrum mér
sem fegursta lag og tár komu í
augu mér. Eg kom upp engu
orði, en baðaði út höndunum og
benti þeim að koma sem bráðast.
Nú tóku þrælarnir að ókyrrast,
þeir slógu um mig hring og
drifu mig með hnúum og hnef-
um ofan í káetuna. En eg hafði
samt komið því til leiðar er eg
vildi. Su-Hu-Jok skaut slag-
brandi fyrir hurðina meðan eg
ekki hafði augun af mönnuhum
í bátnum. Tími lausnarinnar
var fyrir hendi. Eg kastaði
longu snæri — sem eg bar jafn-
an á mér til vara — út úr glugg-
anum. Safnaði í snatri öllpm
fötunum, sem eg náði í, batt þau
í bagga og rendi mér síðan á
snærinu ofan í bátinn, sem var
kominn fast að skipshliðinni. Á
næstu mínútu kom Su-Hu-Jok
sömu leið, að því búnu sneri
báturinn til lands. Kínverjarnir
stóðu í þyrpingu á þilfarinu og
horfðu glottandi á eftir okkur.
Eg jafnvel hugði þá hróðuga
yfir því að geta losast við okk-
ur svona fyrirhafnarlítið. Eg
sneri mér við og virti þræla-
skipið fyrir mér. Balbóa var
orðið með öllu óþekkjanlegt úr
þeirri fjarlægð, sem eg var í.
Þessa nýju vini mína fýsti að
snúa aftur, greiða uppgöngu á
skipið og reka Kínverjana af
því, en mér tókst að fá þá ofan
af því. Við vorum aðeins 5 í
bátnum og hvað máttum við
jafn fáir á móti 50 ósvífnum
þorpurum, eg var einnig svo
þakklátur og glaður yfir fengnu
frelsi mínu, að eg bar ekkert
hatur í brjósti til þessara fá-
fróðu mannaræfla.
Mér létti um hjartaræturnar,
þegar eg sá að skipsskrokkinn
rak undan og hvarf mér sjón-
um. Tíu mínútum eftir stökk
eg í land frjáls maður. Mér er
ekki auðið að lýsa tilfinningum
mínum. Þó eg væri langt i
burtu frá föðurlandi mínu, fanst
mér eg þekkja alt, eins og þessir
ókendu sjö menn væru aldavinir
mínir og eins og eg ætti alt er
eg leit í kringum mig.
Umhverfis mig var mér alt
nýtt og þó svo gamalt. Eg kann-
aðist við það alt frá fornu fari
og þó vissi eg ekki hvar eg var
niður kominn. Mér fanst eg
ganga í svefni en var þó glað-
vakandi.
Eg var kominn til eyjarinnar
Rankoke, sem verður á leiðinni
frá suðurodda Kamschatka til
Japan. Björgunarmennirnir voru
hvalaveiðimenn hollenzkir og
hét “Marja” skip þeirra. Eyjan
var bygð af dvergkynjuðum
þjóðflokki er hélt til uppi á eyj-
unni. Á suðurströndinni höfðu
rússneskir sjómenn stofnað án-
ingastað fyrir skip. I öndverð-
um ágúst kom amerískt skip
skonnortan “Grant” og varpaði
akkerum við áfangastað þenna.
Hún vamá leið til San Francisco
og gafst mér því færi á loksins
að komast til átthaga minna, er
eg svo lengi hafði þráð. Mér
þótti mikið fyrir að skilja við
Hollendingana, .en var samc
fljótur að kjósa um kosti.
Nítjánda sept. 1878 kom eg á-
samt Su-Hu-Jok til San Fran-
cisco, einu ári þremur mánuðum
og nítján dögum eftir að við
létum út frá Callao. Tuttugasta
og fyrsta október var eg orsök
í því að Robert frændi væri
nærri dauður úr hræðslu þegar
eg — sem skollinn úr sauðar-
leggnum — kom til Margarítu
Nýlendunnar.
Tuttugasta og sjöunda ágúst
sama ár hafði undarlegur og
dularfullur hlutur komið af hafi
utan inn í flóann Hakodades,
sem er hafnarbær í Japan. Það
var draugalegur skipsskrokkur.
Það leit þó út fyrir að á honum
væru lifandi verur. Segldrusla
Dr. P. H. T. Thorlakson
20^ Medical Arts Bldg.
Cor. Graham og Kennedy Sts.
Phone 22 866
•
Res. 114 GRENFELL BLVD.
Phone 62 200
J. J. SWANSON & CO.
LIMITED
308 AVENUE BLDG., WPG.
•
Fasteignasalar. Leigja hús. Út-
vega peningalán og eldsábyrgð.
bifreiðaábyrgð, o. s. frv.
Phone 26 821
Peningar til útláns
Sölusamningar keyptir.
BújarBir til sölu.
INTERNATIONAL LOAN
COMPANY
304 TRUST & LOAN BLDG.
Winnipeg
DR. B. J. BRANDSON
216-220 Medical Arts Bldg.
Cor. Graham og Kennedy Sts.
Phone 21 834—Office tfmar 3-4.30
•
Heimili: 214 WAVERLEY ST.
Phone 403 288
• Winnipeg, Manitoba
Legsleinar
sem skara framúr
Úrvals blágrýti
og Manitoba marmari
SkrifiO eftir veröskrd
GILLIS QUARRIES, LTD.
1400 SPRUCE ST.
Winnipeg, Man.
DR. A. BLONDAL
Physician & Surgeon
602 MEDICAL ARTS BLDG.
Sfmi 22 296
Heimili: 108 Chataway
Sfmi 61 023
Arthur R. Birt, M.D.
605 MEDICAL ARTS BLDG.
Winnipeg
Lækningastofu-sfmi 23 7 03
Heimilissfmi 46 341
SérfrceOingur i öllu, er aO
húOsjúkdómum. lýtur
ViStalstfmi: 12-1 og 2.30 U1 6 e. h.
H. A. BERGMAN, K.C.
Islenzkur lögfrœöingur
Skrifstofa: Room 811 McArthur
Building, Portage Ave.
P.O. Box 165«
Phones 95 052 og 39 043
Thorvaldson &
Eggertson
Lögfræöingar
300 NANTON BLDG.
Talsfmi 97 024
DR. A. V. JOHNSON
Dentist
606 SOMERSET BLDG.
Telephone 88 124
Home Telephone 27 702
ST. REGIS HOTEL
285*SMITH ST.( WINNIPEG
•
pœgilegur og rólegur bústaöur
i miöbiki borgarinnar
Herbergi $2.00 og þar yftr; með
baðklefa $3.00 og þar yfir
Ágætar máltíðir 40c—60c
Free Parking for Ouests
DRS. H. R. and H. W.
TWEED
Tannlæknar
•
406 TORONTO GEN. TRCSTS
BUILDING
Cor. Portage Ave. og Smith St.
PHONE 26 545 WINNIPEO
A. S. BARDAL
848 SHERBROOK ST.
Selur lfkkistur og annast um út-
farir. Allur útbúnaður sá bezti.
Ennfremur. selur hann allskonar
minnisvarða og legsteina.
Skrifstofu talsími 86 607
Heimills talsími 501 562
DR. ROBERT BLACK
Sérfræðingur f eyrna, augna, ne(
og hálssjúkdðmum
216-220 Medical Arts Bldg.
Cor. Graham & Kennedy
Viðtalstfmi — 11 til 1 og 2 til 5
Skrifstofusfmi 22 2 61
Heimilissími 401 991
Dr. S. J. Johannesson
215 RUBY STREET
(Beint suður af Banning)
Talsfmi 30 877
Viðtalstfmi 3—5 e. h.
Office Phone Res. Phone
87 293 72 409
Dr. L. A. Sigurdson
109 MEDICAL ARTS BLDG.
Office Hours: 4 p.m.—6 p.m.
and by appointment