Lögberg - 29.07.1943, Blaðsíða 2

10,
LÖGBERG, FIMTUDAGINN 29. JÚLÍ 1943.
Ný jörð og nýr himinn
Efíir Wendell Willkie.
Jónbjörn Gíslason.
(Framhald)
Við erum smámsamán að
komast að raun um, að litar-
háttur máiina auglýsir ekki
ætíð rétt þeirra innri mann.
Jafnvel þjóðernismúr Hitlers
hefir hlotið alvarlega áverka
við játningu hans á sameigin-
'legum málstað við hina hrein-
ræktuðu og drengilegu útvöldu
þjóð Japani. Við höfum einnig
okkar eðlilegu og sjálfsögðu
bandamenn.
Við verðum nú og í fram-
tíðinni að binda okkar hnúta á
sama hátt og allar þær þjóðir
er unna frelsi fyrir sjálfa sig og
aðra hvað sem líður úppruna
og hörundslit. Við verðum í sam
félagi við þær að afneita öllum
landvinningum og arðráni, sem
vígir veröldina endalausum
styrjöldum.
INNILEGAR HATÍÐARKVEÐJUR!
NOTIÐ
HAPPY
GIRL
HVEITI
í alla yðar bökun
$00 LINE MILLS LIMITED
Higgins og Sufherland. Winnipeg
t St

HAMINGJUÓSKIR!
Til íslendinga
á Þjóðminningardaginn
I fullan aldarfjórðung hafa
Winnipegbúar notið hins ljúf-
fenga Purity Ice Cream, eins
og annara heilsustyr'kjandi
City Dairy mjólkurafurða.
Sími 87 647
Megi Islendingar njóta ánægjulegrar þjóðminningar að
Gimli þann 2. ágúsl næstkomandi.
Riverton Co-operative
Creamery flss’n Ltd.
Riverton, Manitoba
Eg vil enn einu sinni leggja
áherzlu á, að þjóðerni og litar-
háttur koma ekki til greina við
fylkingaskipun þjóðanna í yfir-
standandi ófriði. Við höfum
glöggt dæmi í Asíu. Japan er
fjandmaður okkar vegna hinna
gengdarlausu og villimannlegu
árása á máttarminni þjóðir, og
tilrauna sinna að leggja heiminn
í hlekki þrældóms og kúgunar.
Japan er andstæðingur okkar
vegna hinna sviksamlegu og á-
9tæðulausu árása er þeir hafa
hafið til framdráttar þessum
landvinninga áformum.
Kína er vinur okkar vegna
þess að þá drevmdi enga land-
vinningadrauma og af því að
þeir unna frelsi og sjálfstæði.
Þeir eru bandamenn okkar, aif
því þeir fyrstir allra þjóða
veittu mótstöðu og neituðu að
láta arðræna sig og undiroka.
Hér er um að ræða tvær
austurlandaþjóðir, önnur er
fjandmaður, en hin er vinur
okkar og bandamaður. Þjóðerni
og litur ákveða hér ekki með
hverri þessara þjóða við berj-
umst. Hvítu þjóðirnar læra sitt
af hverju af þessu stríði; nauð-
syn bar til að við lærðum.
Jafnvel óvinum okkar Japönum
hefir heppnast að rumska við
okkur þjóðernislegu sjálfs-
ánægju. Við höfum vaknað við
illann draum, við þá staðreynd,
að hvítu þjóðflokkarnir eru í
raun og veni ekki útvaldar
þjóðir og njóta engra forrétt-
inda í vopnaviðskiftum þratt
ifyrir margvislegar undangengn-
ar framfarir.
Fyrir háilfu öðru ári síðan,
vorum við fullir fyrirlitningar
á Japönum sem mögulegum and
stæðing; nú könnumst við greið-
lega við að hafa mætt voðaleg-
um óvini, gegn hverjum við
þörfnumst allra okkar krafta ó-
skiftra.
Bandamenn okkar Kínverjar,
hafa einnig veitt okkar lexíu í
heilbrigðu lítillæti og auðmýkt.
Við höfum verið vitni að bar-
áttu þeirra; í fimm ár hafa þeir
aleinir, með lélegum vopna-
kosti, boðið byrginn hræðileg-
um fjandmanni. Enn í dag veita
þeir öfluga mótstöðu, meðan við
erum að vopnast til að taka
okkar rúm í baráttunni. Hið
siðferðislega andrúmsloft hvítu
þjóðanna er að breytast, áhrifin
eru merkjanleg, ekki einungis
gagnvart austurlandaþjóðunum,
heldur einnig í okkar heima-
landi.
Langur tími er liðinn síðan
Bandaríkin beittu yfirdrottnun
gagnvart umheiminum, en við
höfum iðkað nokkuð annað
heima fyrir sem jafngildir þjóð-
ernis undirokun. Hegðun hvítra
borgara í þessu landi gagnvart
svertingjunum, hefir óneitanlega
ómjúk einkenni arðráns og harð
stjórnar í giarð vamarlausra
manna.
Við höfum réttlætt það með
því að telja sjálfum okkur trú
um að meiningin og niðurstaðan
væru góð. Stöku sinnum hefir
svo verið, en sama má einnig
segja um nýlendupólitík í ein-
stökum tiilfellum. Andrúmsloft-
ið sem slfkt hefir þroskast í,
er samboðið tali manna ;—
manna sem meina í raun og
veru vel — um “byrði” hvíta
mannsins.
Þessar skoðanir eru að breyt-
ast. Það skýrist með hverjum
degi öllum hugsandi mönnum, að
við getum ómögulega barist
gegn erlendum arðránsöflum,
samtímis því er slíkt á sér stað
heima fyrir. Þannig hefir þó
srtríðið breytt hugsanafarvegin-
um.
Svertinginn öðlaðist fullt
frelsi sem ófriðarráðstöfun —
það var hernaðarleg nauðsyn.
Vitanlega hefði dregið að því
án stríðs, með hægfara eridur-
bótum, samkvæmt þjóðfélags-
legri framþróun. Það kostaði ó-
heillavænlega og mannskæða
styrjöld að leysa úr spurning-
unni um frelsi þessara manna,
en þá voru líka hlekkirnir
brotnir í eitt skifti fyrir öll.
Nú er öllum augljóst að þungi
stríðsins er að brjóta á bak aft-
ur alda gamla hleypidóma; varn
ir okkar gegn utanaðkomandi
ofríki hafa leitt í ljós ýmsar
yfirsjónir liðins tíma.
Tilkynningar okkar um,
hverju við berjumst fyrir, hafa
dregið okkar eigin rangsleitni
fram í dagsljósið. Þrátt fyrir
alt okkar skraf um frelsi og
tækifæri fyrir allar þjóðir, verð
ur ekki lengur hægt að ganga
fram hjá hinum háðuglegu fjar-
stæðum í okkar eigin þjóðlífi.
Ef við á annað borð tölum um
frelsi, þá verður það hugtak að
eiga við aðra, jafnt og okkur
sjálfa, innan okkar landamæra
sem utan. Þetta er sérstaklega
mikilsvarðandi á ófriðartímum.
Ógnanir í garð minnihlutans,
í þjóðernismálum, trúmálum og
jafnved í stjórnmálum, spretta
jafnaðarlega af tveimur ástæð-
um: ofmiklum vandlætingar-
ákafa meirihlutans á hendur
minnihlutanum og endurnýjun
eða uppvakning alda gamallar
trúarbragða. og þjóðernis tor-
tryggni í hita geðshræringanna.
Þá er handhægt að varp'a á-
byrgð á stríðinu sjálfu og af-
leiðingum þess á herðar minni-
hlutans; hann er tortryggnislega
undirorpinn allskonar rann-
sóknum í því skyni að stað-
festa hvort hann sé aðnjótandi
nokkurra grunsamlegra fríðinda.
Öllum er kunnugt um hvernig
slíkir hlutir myndast sálfræði-
lega; hið óvenjulega og sjald-
gæfa er tortryggt og alt sem
ekki treður alfaraleið, er af sum
um talið að vera tengt við ætt-
jarðarsvik; blint ofstæki getur
gripið hvaða þjóðfélag sem er
heljartökum. Ungur maður var
tekinn höndum í styrjöldinni
1812, og sakaður um njósnir;
ástæðan var sú að hann bar
langa svipu í hendinni óg hafði
óvenjulega marga hnappa á nær-
buxunum. Þegar almenn mál-
efni mishöndlast, er gamall sið-
ur fjöldans að heimta einhvem
píslarvott, og hann er ætíð auð-
velt að finna í minnihlutanum.
Slíkt atvik sem þetta mundi
þykja hlægilegt á okkar upp-
lýsinga og framfaratímum, ef
ekki væru dæmi til um blindar
ofsóknir meðal þjóða er áður
voru taldar mentaðar. Við er-
um jafnvel sjálfir í okkar eigin
landi, vitni að skriðdýrslegum
og undirförulum Gyðinga ofsókn
um. Það er gott að hafa hug-
fast að við nú berjumst gegn
umburðarleysi og undirokun; en
farL svo að við töpum stríðinu,
verður einmitt það hlutskifti
okkar sjálfrá; ef .við leyfum
slíkp að blómgvast í okkar
heimalöndum, samtímis því er
við berjumst handan heimshaf-
ánna, mun það efalaust veikja
viðleitni okkar og aðstöðu á víg-
völlunum.
Frh.
-----y------------------------
* * * * *
WAR
Giviliajj
ÍNS TA
cvxtaus
telephone
LL&TIons
:rafa um sín,. . .
v»9»a aukinna. “1ÍUNS
fa ^1«« fTut
fafiaJtión09™” V"5a “ýiír
* a« ^ frTa,r„TvTa
S1minn í herkl^A
Ulu afkasíar Z
fxr-, r nieiru
en a®Ur- Þökfe-
Hátíðakveðjur til íslendinga frá
Selkirk Fisheries
- LIMITED •
Wholesale Dislrutors of Fresh and Frozen Fish.
228 CURRY BLDG.
WINNIPEG, MANITOBA
^ ^ I
Islendingar á sléttunum/
• *
Islendingar í Canada eru gó8ir borgarar. Þeir sóma sér vel sem læknar,
lögmenn og verzlunarmenn; þeir eru einnig afkastamiklir og framgjarnir
bændur.
Þeir fluttu me?5 sér til Canada áhuga fyrir æfiri mentun, frá landi, þar sem
bókmentir hafa náð hámarki sínu ’
Þeir fluttu einnig til Canada hreinar samvinnuhugsjónir, seyn hafa skipaö
þeim á bekk með ákveðnustu og hyggnustu stuðningsmönnum samvinnufyrir-
tækjanna hér á sléttunum. Hveitisamlögin meta mikils þann stuðning og upp-
örfun, sem íslenzkir vinir þeirra hafa veitt þeim frá byrjun og fram á þennan
dag.
Canadian Co-operative Wheat Producers Liníted
WINNIPEG
CANADA
Manitoba Pool Elevators, Saska.tchewan Wheat
Limited PqoI
Winnipeg, Man. Regma, Saísk.
Alberta Wheat Pool,
Limited
Calgary, Alta.

1