Lögberg - 23.12.1943, Blaðsíða 4

4
LÖGBERG, FIMTUDAGINN 23. DESEMBER 1943
Höglierg
Gefið út* hvern fimtudag af
THE COLUMBIA PRESS, LIMITED'
695 Sargent Ave., Winnipeg, Manitoba
Utanáskrift ritstjórans:
^EDITOR LOGBERG,
695 Sargent Ave., Winnipeg^ Man.
Editor: EINAR P. JÓNSSON
Verð $3.00 um árið — Borgist fyriríram
The “lAigberg" is printed and publishea by
The Columbia Press, Limited, 695 Sargent Avenue
Winnipeg, Manitoua
PHONE 86 32 7
Jólin
Þótt umhverfi jarðarbarna sé víða blóði drifið;
og gnýr hinna bitrustu vopna skelfi þjóðirnar,
hvelfist þó yfir sléttunni vestrænu heiður him-
inn hvítra og mildra jóla; en þrátt fyrir allar
hamfarirnar, alt brjálæðið, nær jólaboðskapur-
inn þó enn til mannanna, fagur sem fyr, sterkur
og straumþungur sem fyr, máttugri öllum öðr-
um öflum, því innan vébanda hans felast hin ei-
lífu fyrirheit um frið á jörð; fyrirheit, sem ein
eru þess umkomin, að gera friðarþrá manna að
virkri staðreynd, og skapa nýjan himinn og
nýja jörð. Og þá verður sungið og sagt: Sjá, alt
er orðið nýtt, því hið fyrra er farið.
Margir menn láta sér fátt til finnast um jólin
vegna þess, að þeir hafa litla sem enga tilraun
gert til þess að gerskilja tilgang þeirra; aðrir
vantreysta guði vegna þess að þeir hafa ekki tai-
ið það ómaksins vert, að setja sig í samband við
hann, og er þá sízt að furða þótt mennirnir van-
treysti hverjir öðrum; og þó sýnist það deg-
inum ljósara, að traustið á æðri máttarvöldum
sé eina bjargarvonin, eini vegurinn, sem til
lífsins leiðir, út úr niðaþoku\haturs og mis-
skilnings.
Við jólaborðið, einnig hér með oss, verða að
þessu sinni, eins og svo oft endranær auð sæti;
sum þeirra verða aldrei aftur fylt, og reynir þá
vitaskuld mjög á þolrif þeirra, sem hlut eiga
að máli; en ekki sízt þá, birtist engill vonar-
innar við hliðið, og tekur í hönd þeirra allra,
sem um sárast eiga að binda; hann gleymir
engum.
Höfundur ^ a j...rð; hann er
altaf að koma.
Indverski skáldspekingurinn Tagore lýsti
komu meistarans á þessa leið; og er þýðingin á
ummælum hans tekin upp úr Eimreiðinni:
“Hafið þér aldrei heyrt fótatak hans? Hann
er að koma — koma — alt af að koma.
Á hverju augnabliki og hverjum tíma, hverj-
um degi og hverri nóttu er hann að koma —
koma — alt af að koma. Hann er að koma í
glaða sólskininu á hinum ilmandi apríldögum
eftir skógarstígunum — koma — alt af að
koma.
Um dimmar regnþrungnar júlínætur er hann
að koma í þrumureið skýjanna — koma alt af
að koma.
Þegar sorgirnar steðja að mér, þá'er það fóta-
tak hans, sem þjáir hjarta mitt, og þegar sál
mín fyllist unaði, er það hann, sem fer um
hana eldi sínum.”
Miljónir manna og kvenna hafa öldum saman
fundið til þess í hjartanu, að meistarinn væri alt
af að koma, þótt tiltölulega fáum sé auðið að
koma að því eins fögrum og eftirminnilegum
orðum og Tagore hinum indverska lánaðist;
enda er það ekki aðalatriðið; hitt skiptir marg-
falt meira máli, að vita að hann sé alt af að
koma, og finna til styrkjandi nálægðar hans í
hjartanu.
Eftirfarandi ljóð heimfærist, að því er oss
skilst, alveg dásamlega upp á ofangreindar hug-
leiðingar:
Eg heyrði hann tala. — Aðeins augnablik.
— það er mér nóg. Það tæmir dauðans höf.
Eg vildi að þetta eina augnablik
þér allir fengjuð nú í jólagjöf.
Ó, hlustið, hlustið. Hann er meðal vor,
og hann er enn að gefa blindum sýn
og blómum strá í barna sinna spor
og biðja, hvísla: Komið þér til mín!
Ljóð þetta lætur ekki mikið yfir sér; en engu
að síður felst í því heilt úthaf af lífsfegurð og
sigurvissu.
Að svo mæltu árnar Lögberg íslenzka mann-
félaginu austan hafs og vestan, góðra og giftur
ríkra jóla!
Prédikun
Fluft við útvarpsguðsþjónuslu í Fyrstu lútersku
kirkju í Winnipeg, 28. nóv. 1943.
Eflir séra Valdimar J. Eylands.
“Efni vort er það sem var frá upphafi, það
sem vér höfum heyrt, það sem vér höfum séð
með augum vorum, það sem hendur vorar
þreifuðu á, — það er orð lífsins. Það boðum vér
yður til þess að þér getið haft samfélag við
föðurinn og við son hans Jesúm Krist. Þetta
skrifum vér yður til þess að fögnuður yðar geti
orðið fullkominn.”
I. Jóh. 1:1—4.
Þetta skrifum vér yður til þess að fögnuður
yðar geli orðið fullkominn.
Hinn fullkomni fögnuður! Hér er efni sem
grípur ímyndunarafl vort föstum tökum. Hér er
nokkuð sem allir eru að leita að, en fáir hafa
fundið. Vafalaust höfum vér öll um það hugsað
hvers eðlis það afl muni vera, sem knýr menn-
ina áfram í þrotlausu stríði þeirra og baráttu.
Vér sjáum sjálfa oss og alla aðra sem vér
þekkjum í stöðugri sókn; vér störfum og stríð-
um, hnjótum og hnígum til jarðar í ýmsum
skilningi, aðeins til þess að standa upp aftur
jafnharðan af þess er kostur og halda enn áfram.
Hvert er ferðinni heitið? Hvaða takmark er
framundan? Ef búast mætti við svörum mýndu
þau verða með ýmsum hætti eftirupplagi manna
og skaplyndi, en samnefnari þeirra allra mundi
verða: Vér erum að leita að hinum fullkomna
fögnuði, að lífshamingju, að farsæld. Það er
hið óseðjandi hungur manna eftir gæðum lífs-
ins sem er driffjöðrin í öllum orðum manna og
athöfnum frá því að vér verðum oss fyrst með-
vitandi um lífið og til hinztu stundar. Á bak
við hverja hugsun og hvern verknað liggur
ótti yfir því að einhver annar kunni að vera
fyrri til að hrifsa það sæti sem vér höfum
hugsað oss að njóta við háborð lífsins. Þess vegna
þreyta menn látlaust kapphlaup um þá hluti
sem þeir telja að muni tryggja sér hamingjuna,
og hinn fullkomna fögnuð yfir lífinu og gæð-
um þess. Öllu sem hindrar þessa framsókn vilj-
um vér ryðja úr vegi; alt sem gjörir leiðina
auðsóttari viljum vér efla. Á alþjóðasviðinu
skapar þessi viðleitni hin grimmilegustu stríð,
eins og það sem nú er háð. Þeir menn éru ávalt
til sem ekki hika við að úthella blóði sjálfra sín
og annara til þess aí halda því sem þeir hafa,
jafnvel þótt það sé ranglega fengið, eða til þess
að eignast annara góz, lendur og lausafé. A
sviði einstaklingslífsins skapar þetta úlfúð og
hatur sem eitrar frá sér og gjörir sambúð mann-
anna ömurlega.
En það er eins og þungur skuggi hvíli yfir
allri þessari viðleitni einstaklinga og.þjóða. Vér
verðum þess oftast vísari fyr eða síðar að flest
af þessu sem vér erum að leitast við að eignast
er í sjálfu sér fánýtt, og er mjög fjarri því, jafn-
vel þegar bezt lætur að gefa nokkurt fyrirheit
um farsæla æfileið. Vér höfum vafalaust öll
sett oss eitthvert sérstakt takmark, sem vér
beitum öllum kröftum til að ná. Vér höfðum þá
brú að ef oss aðeins heppnaðist að ná þessu marki
myndum vér verða fyllilega ánægð og ekki
krefjast neins frekar af lífinu. En viti menn,
engu fyr var takmarkinu náð, hið eftirsótta
hnoss oss í hendur fengið, en gleðin yfir því að
hafa öðlast það var horfin, og vér létum oss fátt
um finnast. Nýtt takmark blasti nú við; þangað
varð að komast, og svo byrjar kapphlaupið á
nýjan leik eftir gulli og gersemum, menntun,
mannvirðingum, nautnum eða einhverju öðru.
Að vissu leyti er þetta eðlilegt og æskilegt, því
það er lögmál allra framfara. En hins vegar
sannar það að þrá mannanna verður aldrei full-
nægt í þessum efnum; menn leita löngum, en
finna sjaldan hinn sanna fögnuð. Og leit vor
endar oft með vonbrigðum yfir því að lífið lofi
miklu en efni fátt. Áhugi vor snýst þá oft í
þreytu og magnleysi, þunglyndi, bölsýni og al-
gjöra uppgjöf. En einmitt þessi lífsþreyta verð-
ur oft til þess að opna augu vot fyrir leiðum
sem vér annars höfðum ekki veitt neina athygli.
Það er einmitt kynslóð sem þannig var ástatt
um sem höfundur texta míns hafði í huga. Hann
bendir ekki á neina þokukenda hugsjónaleið,
heldur á lifandi persónu sem hann sjálfur og
fjöldi annara hafði heyrt og séð og þreifað á.
Hann talar um orð lífsins sem sé opinberað til
þess að menn geti haft samfélag við föðurinn.
Þetta orð lífsins segir hann að sé Jesús Kristur,
sonur Guðs. Hann fullyrðir í ljósi reynzlu sinn-
ar og annara sjónar og heyrnarvotta, að í því að
þekkja þessa augsýnilegu og áþreifanlegu pers-
ónu, elska hann og þjóna honum, sé fólgið hið
sanna líf og hinn fullkcmni fögnuður.
"Heyrt og séð, og þreifað á". Þetta eru slagorð
sem láta vel í eyrum, og sú mælisnúra sem menn
vilja gjarnan leggja á trúarbrögðin. Látum svo
vera. Hvernig lítur þá Kristur út ef vér mælum
hann á þessa leið? Frá því löngu áður en jarð-
líf Jesú hófst og alt fram á þennan dag hafa
mpnn gjört sér mjög mismunandi skoðanir um
persónu hans og æfistarf. Margir hafa játað
honum skilyrðislausa hollustu án
nokkurrar sjálfstæðrar rannsókn-
ar, sjónar eða áþreifunar, vegna
þess að þeir hafa orðið.snortnir
af áhrifavaldi hans í heimi and-
ans. Hann hefir orðið þeim and-
lega áþreifanlegur. ef svo má að
orði komast, þeir hafa helgað líf
sitt hugsjónum hans, og aldrei
síðan fundið ástæðu til að iðr-
ast þess, jafnvel þótt þeir gætu
aldrei gjört skynsemi sinni fulla
grein fyrir honum. Aðrir hafa
þverneitað að hlýða tilvísun skiln
ingavita sinna, og betri vitundar,
og ásett sér það hver sem ftann
kynni að reynast, að beita sér
af öllum kröftum gegn áhrifum
hans á sjálfa sig og aðra. En um
eitt atriði hafa allir sem um þetta
mál hafa hugsað og nokkurt mark
er á takandi verið sáttir: Hér er
um óvenjulega persónu að ræða
sem er hátt upp hafin yfir alla
meðalmennsku. Það er augljóst
meðal annars af hinu mikla harð-
fylgi sem beitt hefir verið við
hann bæði í meðhaldi og mót-
stöðu, og af hinni gagnólíku af-
stöðu sem þeir menn tóku til hans
sem hann lifði og starfaði með.
Eitt sinn sá hann fiskimenn við
vinnu sína og sagði við þá: “Fylg
ið mér, og eg skal gjöra yður að
mannaveiðurum.” Og þeir gengu
frá öllu sem þeir áttu samstundis
og fylgdu honum eins og það
væri sjálfsagður hlutur. Hann
mætti böðlum sínum í grasgarð-
inum, og sagði við þá: “Að hverj-
um leitið þér?” Er þeir nefndu
nafn hans og hann sagði til sín,
féllu þeir frá sem þrumulostnir,
og þorðu um hríð hvergi nærri
að koma. Þannig hefir hann
klofið mannkynið síðan til fylgis
eða andstöðu.
En svo spyrja menn: Hvaðan
kom þessum manni slíkur per-
sónumáttur? Hvar eru upptök
þessa undraafls sem ógnar óvin-
um og laðar fylgendur? Þeirri
spurningu svarar heill skari
radda. Þessi persóna er hinn full-
komni ávöxtur mannlegrar fram-
þróunar. Hann er fegursti kvist-
urinn sem sprottið hefir í aldm-
garði mannlegs lífs. Margir jötn-
ar eru framkomnir í andans
heimi bæði fyr og síðar, svo sem
Plato, Muhammed og Confúsíus.
Kristur á sálufélag með þeim,
hann er bróðir þeirra í eðli og
anda, einn af konungum sann-
leikans, og hinn háfleygasti siða-
meistari.
En andspænis þessum röddum,
sem þó bera Kristi þennan fagra
vitnisburð, koma samstiltar radd
ir þeirra höfunda sem rituðu
Nýja testamentið, manna sem
flestir höfðu heyrt til hans, séð
hann og þreifað á honum, eins
og þeir komast að orði, manna
sem annars voru mjög fráleitir
hvor öðrum í skoðunum á öðrum
efnum, og voru oft mjög fjarri
hvor öðrum er þeir rituðu frá-
sögur sínar, hér segja þeir einum {
munni: Vér mótmælum allir. Hér
er persóna fram komin frá Guði
með sérstökum hætti, gædd sér
stökum guðlegum anda og eðli
umfram alla aðra menn sem lif-
að hafa og lifa munu hér á jörðu.
I persónu Krists sjáum vér guð-
lega veru, og í starfi hans sjáum
vér vilja Guðs að verki. Þess
vegna er það að þekkja hann,
þjóna honum og hlýða hinn full-
komnasti fögnuður sem mennirn-
ir geta eignast og hið sanna líf.
Hér er æfisága sem enginn gat
uppgötvað með ímyndunarafli
sínu, eða samið sem skáldverk,
vegna þess að hún er svo full-
komlega sérstæð, og svo fráleit
því sem nokkur maðúr hafði
hugsað sér að framkoma nokkurs
manns ætti að vera, eða gæti
orðið. í lífi vor flestra gildir það
lögmál að hið óvenjulega forð-
ast hið venjulega, hið háa forðast
;íð snerta hið lága, það sem
hreint er, eða þykist vera, vill
ekki koma nálægt hinu óhreina.
Hinir siðavöndu vilja jafnan
lítil mök hafaxvið þá sem ekki
hafa óflekkað mannorð. Hinn
mikli fiðluleikari veigrar sér við
að koma fram á skemmtiskrá
með byrjanda í þeirri list. Iðju-
höldurinn sem hefir viðskifta-
sambönd í mörgum löndum, lít-
ur smáum augum á kaupmann-
inn sem vöruna selur. I heimi
trúarbragðanna kemur þetta ekki
síður fram. Farisearnir tóku á sig
langan krók til að forðast toll-
heimtumennina, þeir töldu það
hina mestu saurgun og vanhelg-
un að sitja til borðs með þeim.
Menn eru afbrýðissamir um
heiður sinn jafnvel þótt hann sé
ekki nema ímyndun ein. Fram-
koma Krists braut hér í bága
við allar venjur. Hann hefði get-
að bygt múr um sig til að sneiða
hjá öllum óheilindum, hatri og
öfund, sjúkdómum og syndum.
En hann kom til þess að þjóna
öðrum og láta líf sitt sem lausnar
gjald fyrir marga. Hann var ó-
þreytandi í starfi á þeim stöðöm
þar sem mannleg vansæla, synd
og dauði voru daglegt brauð. Á
þeim stöðum þar sem hinir vold-
ugu konungar andans sem hann
er nú stundum borinn saman við,
vildu hvergi nærri koma, var
hann daglegur gestur, og gaf
sjálfan sig í þjónustu þeirra sem
voru aumastir allra.
En oss verður ekki aðeins star-
sýnt á líknarstarf Krists, heldur
einnig á kenslustarf hans. Hann
kendi eins og sá sem valdið hafði.
Hvar sem hann sér hóp manna
sem eru fúsir til að hlusta, nem-
ur hann staðar og kennir þeim.
Hann væntir sér ekki viðurkenn-
inga(r eða hróss frá nokkrum
manni. Og hversu einkennileg
eru ekki þau orð sem hann mæl-
ir. Hann mælir lögmáls orð sem
falla eins og hamarshögg á hina
stærilátu og hrokafullu, án nokk-
urs tillits %til manngreinarálits.
Hinsvegar mælir hann
huggunar og uppörvunarorðum
við þá bágstöddu. Það eru máttug
orð fyrir hina veiku og vansælu,
orð sem boða syndalausn, fyrir-
gefning, frið, og vegv-ísun mönn-
um og konum á öllum aldri og
undir Öllum hugsanlegum kring-
umstæðum lífsins. Þetla skrifum
vér yður lil þess að fögnuður
yðar verði fullkominn. Eg veit
ekki við hverja eg er að tala í
kvöld; eg veit það eitt að orð mín
berast til fjölda manna sem finna
lítinn fögnuð í lífinu eins og það
er nú. Kvíði og angist lama hugi
manna, vonbrigði, þreyta og sjúk
dómar hafa rænt marga lífsgleði
sinni. Vinirnir berast burtu með
straumi tímans, og framtíðin er
óljós og ótrygg. En þótt svo
standi á fyrir þér máttu ekki
gleyma, að sá vinur stendur við
hlið þína sem er allra vma beztur.
Hann er sá sami í gær og í dag
og að eilífu, þess vegna er hon-
um engu síður ant um þig, en
þá samtíðarmenn sína sem hann
lifði og starfaði með á holdvistar
dögum sínum. Hann er sá vinur
:em til vamms segir í röddu sam
vizku þinnar, og sá sem boðar
þér allan sannleikann um upphaf
og enda, um Guð og mann, um
lífsins og dauðans djúpin. Óvinir
hans gátu engin svik fundið í
munni hans, og ekki sannað upp
á hann nokkra synd, og það hef-
ir heldur enginn síðar gjört.
Þess vegna er oss óhætt að treysta
honum þótt alt annað og allir
aðrir bregðist. Viltu þá ekki
hlusta á þann boðskap sem hann
flytur sál þinni til þess að fögn-
uður þinn megi verða fullkom-
inn þrátt fyrir alla mæðu? Ef þú
ert ungur segir hann við þig:
Farðu vel með æsku þína. Minn
matur og drykkur er að gjöra
vilja föðurins. Far þú og gjör
slíkt hið sama. Ef lífsbaráttan
virðist örðug, og þér finst þú
lamaður á líkama og sál, segir
hann: Þreyttu þolgóður skeið það
sem þér er fyrir sett, vertu trúr
til dauðans og þú^munt öðlast
kórónu lífsins. Ef þú átt son eða
annán ástvin einhversstaðar á
vígvöllum heimsins, og berð
kvíða í brjósti yfir örlögum hans,
segir hann: Sjá eg er með honum
alla daga; þinn sonur lifir. Ef þú
ert gamall og hrumur, segir hann
við þig: Vertu ókvíðinn, þú verð-
ur aftur ungur. Jafnvel þótt þinn
ytri maður hrörni, þá endumýj-
ast dag hvern þinn innri maður.
Eins og þú hefir borið mynd
hins jarðneska, svo muntu einn-
ig bera mynd hins himneska. Ef
hugsunin um dauðann hrellir þig,
segir hann: Hjarta þitt skelfist
ekki, trúðu á Guð og trúðu á
mig. Eg hefi búið þér stað. Þú
munt aftur fá að sjá og njóta
þeirra sem þú hefir elskað og
mist. Eg lifi og þú munt lifa. Ef
þér blöskrar grimd mannanna,
ef þú örvæntir um hið mann-
lega skipulag, og finst lífstarf
þitt til viðhalds siðmenningu og
sönnum kristindómi hafa verið
unnið fyrir gíg, segir hann við
þig: Vertu óhræddur, sá sem gjör-
ir Guðs vilja varir að eilífu. Láttu
ekki hugfallast, þótt árstíða skifti
verði í heimi mannanna, eins og
í náttúrunni. Veturinn líður, sum
arið er í nánd; hugsjónir rætast,
það mun aftur morgna.
Þannig hefir ænginn áður né
síðar talað við mennina. Slík orð
af vörum dauðlegs manns væru
aðeins brjálæðis hjal. En Kristur
talar eins og sá sem valdið hefir,
og eins og sá sem valdið er gefið
til slíkra orða. Vér getum hvergi
fundið hinn sanna fögnuð annars-
staðar en í orðum hans. Sú gleði
sem varir undir trega og tárum
verður þá fyrst hlutskifti vort
er vér tileinkum oss fagnaðarmál
jólaföstunnar, og jólanna: Sjá
konungur þinn kemur til þín ....
Sjá yður er í dag frelsari fædd-
ur sem er Kristur Drottinn.
Vér færum ýorum mörgu viðskiftavinum innilegar ^
hátíðakveðjur (
Westhome Grocery & Meat Market
730 WELLINGTON AVENUE
Verzlum mðe úrvals matvöru við lægsta verði
Dominion Food Store
COR. SARGENT & DOMINION
St. Charlgs Hotel
• • •
1943 - ATTRACTIONSIN THE EMPIRE GRILL -1944
SATCRDAY, DEC. 25th. CHRISTMAS DINJíER, 5.30 to 9 p.m.
$1.25 per plate. Children, $1.00
Concert Music by St. Charles Hotel Trio /
MONDAY, DEC. 27th. BOXING DAY. DINNER, 6.30 to 8,30,
85c. STJPPER DANCE, 9 p.m. to 12 o’clock. Cover charge
75c per person.
FRIDAY, DEC. 31st. NEW YEAR’S EVE CÉDEBRATION. Caps,
Nolsemakers and Dancing, 9.30 p.m. to 3 a.m., 1944. $4.00
per person, including Supper.
SATCRDAY, JAN. lst NEW YEAR’S DAY DINNER DANCE.
. 5.30 to 9 p.m., $1.25 per plate; Children, $1.00.
MCSIC BY DON WRIGHTS ORCHESTRA
For Rerscrvations Phone Headwaiter, 95 155