Lögberg - 11.04.1946, Blaðsíða 7

LÖGBERG, FIMTUDAGINN 11. APRÍL, 1946
7
Gestaboð í Riverton
Frú Valgerður Sigurðsson
Sunnudaginn 24. marz s. 1.
höfðu þau Mr. og Mrs. Sigurður
V. Sigurðsson gesta-boð mikið að
heimili sínu í Riverton. Tilefni
boðsins var það að þá var Mrs.
Valgerður Sigurðsson, móðir Sig-
urðar, níræð. Hún er fædd 25.
marz 1856. Hefir hún nú í rnörg
ár dvalið á heimili sonar síns og
konu hans, og er ennþá vel ern,
þótt aldurinn sé orðinn þetta hár.
Þegar gestirnir höfðu safnast
saman, bauð húsráðandi þá vel-
komna, með nokkrum velvöld-
um orðum. Gat hann þess að
ýmsir vinir afmælisbarnsins
gætu eigi verið þar viðstaddir
vegna ýmislegra ástæða, sem
eigi yrði við gert. Sagði hann að
hér væru saman komnir margir
vel sönghæfir menn og konur,
og bað Mr. Gísla Sigmundsson
kaupmann frá Hnausum að sjá
um sönginn. Varð hann við þeim
tilmælum og bað menn að syngja
O, Canada.
Miss Stefanía Sigurðsson á-
varpaði því næst Mrs. Sigurðsson
með nokkrum vel völdum orðum
og óskaði henni til heilla með
afmælisdaginn. Á eftir söng
flokkurinn “Happy Birthday” og
“Hvað er svo glatt.”
Dr. S. Thompson tók þá til
máls. Gat hann þess 1 ræðu sinni,
að heimili Mrs. Sigurðson hefði
ætíð verið stórt og gestrisið,
nokkurskonar höfuðstaður bygð-
arinnar, og svo væri enn þar
sem heimili sonar hennar væri;
vonaði hann, að það mundi í
ættir ganga. Einnig kvaðst hann
trúa því, að þó aldur Valgerðar
væri nú hár orðinn, ætti hún
mörg ár eftir enn. Er læknirinn
hafði lokið máli sínu var sungið
“Þú sæla heimsins svala .lind” og
“There’s a Long, Long Trail
Awinding.” Þá tók til máls Mr.
J. G. Gowan, Asst. Deputy Min-
ister of Mines and Natural Re-
sources. Las hann upp heilla-
óskaskeyti til Valgerðar frá
Lieut. Gov. of Manitoba, R. F.
McWilliams (fylkisstjóra).
Þar næst söng flokkurinn “He
Is a Jolly Good Fellow.”
Guttormur skáld Guttorms-
son tók þá til máls. Hélt hann
fjörlega ræðu að vanda; mintist
gömlu tímanna, þegar Mrs. Sig-
urðson bjó ásamt manni sínum
Stefáni á Hrausum, og lýsti boði,
sem þau höfðu þar eitt sinn, og
hann taldi fjölmennustu veizlu,
sem íslendingar hefðu nokkru
sinni haft í þessu landi.
Á eftir ræðu hans var sungið
“Heyrið morgun söng á sænumJ’
Því næst tók til máls Mrs.
Kristíana Thorðarson, mágkona
Valgerðar. Mintist hún á liðna
tímann þegar þær hefðu fyrst
kynnst í Mikley. Þar dvaldi Val-
gerður fyrst eftir hún kom frá
Englandi til þessa lands. Að því
búnu söng flokkurinn, Fóstur-
landsins Freyja.
Mrs. Valgerður Sigurðson tók
því næst til máls. Flutti hún
kvæði, mjög fallegt og viðeigandi
• Það var á ensku. Þakkaði hún
öllum, sem höfðu heimsótt sig
þennan dag, og fór fallegum orð-
um um þá skoðun, sem hún hefði
altaf haft frá æsku, að forsjónin
væri ætíð að leiða oss, og því
tæki hún örugg árum ellinnar
°g hverju, sem að höndum bæri.
Mrs. Sigurðson er mjög vel máli
farin og hefir um æfina oft tekið
til máls á mannamótum, og var
ekki að heyra að henni væri farið
að förlast, þótt aldurinn sé svona
hár. Er hún lauk máli sínu, söng
flokkurinn, Ó þá náð að eiga
Jesúm. Að því búnu, tók til máls
Mrs. Lára Sigurðson, og því næst
Dr. L. A. Sigurðson. Benti hann
á hver aðstaða frænku hans hefði
verið til lífsins, og hvernig sú
aðstaða hefði verið leiðarvísir
að lífshamingju hennar. Hún
hefði ætíð leitað hins bezta í
sál samferðamanna og trúað því
að það væri sterkasti þátturinn í
eðli þeirra, en eigi hið misjafna,
og að hún hefði tekið hamingj-
unni með þakklæti og raunum
lífsins með staðfestu og jafnað-
argeði.
Mrs. Ólafía J. Melan óskaði
afmælisbarninu til hamingju og
flutti vísu, sem Daníel Halldórs-
son á Hnausum hafði ort og sent
Valgerði. Vísan er svona:
Þó fölni brá og hrímgist hár
hverfur ei sá ljómi,
sem að Jýsti öll þín ár
í andans helgidómi.
Þá mælti Gísli kaupmaður
Sigmundsson nokkur orð. Mint-
ist á þá daga, sem hann hefði
sem unglingur dvalið á heimili
Valgerðar, þegar hún bjó á
Hnausum. Óskaði hann henni
til allra heilla og bað menn að
endingu að syngja “Eldgamla
ísafold.” og “God Save the King.”
Voru þá fram bornar hinar
rausnarlegustu veitingar, og
dvöldu gestirnir frameftir deg-
inum. Þarna var saman komið
fólk frá Mikley, Árborg, Hnaus-
um, og Winnipeg. Er eg ekki í
neinum vafa um, að allir þeir er
þarna voru samankomnir, voru
þakklátir þeim S. V. Sigurðson
og konu hans, fyrir að eiga kost
á að dvelja þessa stund á heimili
þeirra, og óska hinni öldruðu
móður húsbónda til heilla á þess-
um afmælisdegi. Þær óskir voru
hugheilar. Alla þá tíð síðan Val-
gerður Sigurðsson kom til þessa
lands hefir hún dvalið í þessari
bygð. Þar' hefur hún reynt
margt — hamingju og sorgir,
sem umbreytingar æfinnar færa
þeim, sem lengi lifa. Á þessari
löngu leið hefir hún hlotið að
kveðja marga ástvini. Hún er
nú ein eftir af sex systkynum.
Mann sinn misti hún fyrir mörg-
um árum síðan og öll börn henn-
ar eru dáin nema Sigurður er
hún dvelur nú hjá. En eins og
hún sjálf sagði svo fallega í
ræðunni sinni, þá snýr glugginn
á herberginu hennar í austur, og
leyfir geistum sólaruppkomunn-
ar að komast inn í herbergið.
Andlega séð, hefir glugginn henn
ar, sem veitti henni útsýnið yfir
tilveruna, snúið í austur, móti
sólaruppkomunni. Hún hefir
trúað á ljósið og handleiðslu þess
er gaf það. Þessi lífsskoðun
ásamt góðri greind og 'prúð-
mennsku í hugsun og breytni,
hefur látið hana sigrast á raun-
um þessa lífs og styrkt trú henn-
ar á tilveru morgunlandsins, þar
sem myrkrið er ekki til.
í hárri élli nýtur hún friðar og
rósemi, umkringd vinum og
vandamönnum, sannfærð um að
gæfan hefir verið förunautur
hennar á hinni löngu leið gegn
um árin, fram að kveldinu, sem
boðar næsta morgun, geislana úr
austri.
E. J. Melan
Kona ein var kölluð fyrir rétt
í Dallas í Texas í Bandaríkju-
num, ákærð fyrir að aka of hratt.
Hún l^vaðst hafa þá afsökun, að
hún hefði verið að hugsa um
barnið sitt.
“Hvað er það gamalt ?’’ spurði
dómarinn.
“Því er erfitt að svara,” sagði
konan, því að eg býst nefnilega
við því á hverri stundu !”
*
Maðurinn, sem gortar að hann
“stjórni öllu á heimili sínu” á
venjulega við barnavagninn,
ryksuguna, þvottavélina og
taurulluna.
Minningarorð
Guðmundur Thorkelson
Þann 24. ágúst s.l., andaðist
að heimili sínu á Gimli, Man.,
Guðmundur Thorkelson. Hann
var fæddur 10. ágúst 1878 að
Miðvík í Aðalvík, Isafjarðar-
sýslu. Foreldrar hans voru Þor-
kell ísleifsson og María Gísla-
dóttir. Tveggja ára gamall misti
Guðmundur móðir sína og var
tekinn til fósturs af föðursystir
sinni, Guðrúnu ísleifsdóttur og
manni hennar, Stefani Sigurðs-
syni; til Kanada kom hann 1887,
með fóstur foreldrum sínum og
ólst upp hjá þeim, á Fagrabakka
í N ja íslandi.
Guðmundur giftist Guðrúnu
Önnu Stefansdóttir, eftirlifandi
konu sinni, 10. janúar 1899; þau
eignuðust tólf börn en tvö dóu
á unga aldri. Börnin sem lifa
föður sinn eru : Jón Ágúst og
Thorkell stefan, útgerðarmenn og
eigendur þess félags er nefnist
Thorkelson Bros.; þeir fást einn-
ig við viðar og kola sölu. Hall-
dór fæst við úrsmíði og rekur
verzlun í sambandi við iðn sína.
Auk þessara þriggja bræðra, lifa
á Gimli, Björn Thorsteinn, Júl-
íus Guðmundur, Kristín (Mrs.
Halldórson), og Sigurlána; Ingi-
björg Stefanía (Mrs. Johnson)
er búsett að Nes P. O., Man.;
Guðrún María (Mrs. Campbell)
á heima í St. Vital, M-an., og
Gladys Anna er í heimahúsum
hjá móðir sinni.
Guðmundur sál. tók heimilis-
rétt á þvx landi sem hann nefndi
Geirastaði, átta mílur fyrir
norðan Gimli, þar sem hann og
hans góða kona strituðu í fjöru-
tíu og sex ár og ólu upp sinn
stóra og glæsilega barnahóp.
Framan af var oft þröngt í búi
í Nýja íslandi. Samgöngur
slæmar og margskonar erfiði við
að etja, en Guðmundur stóð ekki
einn með heimilis skyldurnar á
herðum sér, því hin ágæta kona
hans aðstoðaði hann eftir fremsta
megni alt í gegn um þeirra ást-
ríka hjónaband. Hann var mað-
ur attfrkumikiU, vel hagsýnn,
og stundaði framan af jafn-
framt búskapnum fiskiveiðar.
Síðastliðið vor hætti Guð-
mundur búskap og þau hjónin
settust að á Gimli í nýju og reisu-
legu heimili; hér hafði hann
hugsað sér að njóta elláranna í
athafnafrelsi, en ráðagerðir dauð-
legs manns eru undantekningar-
laust háðar óvissunni. Guð-
mundur hafði verið óvenjulega
heilsugóður alla sína daga, en—
líf mannlegt endar skjótt — og
hið snögga fráfall hans kom þess
vegna ástvinum og vinum mjög
á óvart.
Gamla he.imilið á “Geirastöð-
um” stendur nú í eyði, en þó svo
sé, þá samt minnir þessi fagri
bústaður við strendur Winnipeg-
vatns, á hann sem farinn er til
betra lands, og líka lifa í um-
hverfi þess fagrar endurminn-
ingar um alt sem þar áður var.
Hér voru þreyttir ferðamenn
æfinlega velkomnir; þar mættu
allir einlægum viðtökum í anda
íslenzkrar gestrisni, og f jölskyld-
an sem þar ólst upp heldur en
með sér því einingar sambandi
sem ríkti í föðurhúsum.
Með Guðmundi er horfinn úr
hópi vorum nýtur drengur. Hann
var velviljaður á allar lundir og
vinfengi hans víðtækt. Ef eg
yrði spurður að hver mest áber-
andi lundernis eiginleiki hans
hafði verið, þá mundi eg svara
hiklaust: “bjartsýni hans og
glaðfýndi.” Sjaldan hefi eg mætt
þeim sem hafði þennan eigin-
leika í eins ríkum mæli og vor
framliðni vinur; og öll framkoma
hans var í samræmi við hans
ljóssinnaða hugarfar. Hann var
einn af þeim fáu sem sjá í gegn
um erfiði og strit líðandi stundar
ljómandi sólargeisla morgun-
dagsins. Við fráfall Guðmundar
hefir höggvist skarð í þann
mannfélagshóp sem aldrei tapar
sjón af fegurð lífsins* og verð-
mæti þess.
Hann var jarðsunginn frá Lút-
ersku kirkjunni á Gimli, 30.
ágúst s.l. Margir voru vinirnir
sem fylgdu hans jarðnesku leif-
um til grafar. Séra Skúli Sigur-
geirson flutti hin hinstu kveðju-
mál.
\
TIL LÚLLA
Þú hefir enga ástæðu til að
þakka mér; eg hefi aldrei haslað
þér sæti í helgum reit. —
Og lifðu nú sæll við kringluna
og kaffið
og konuna, en “lítið þú sást”
Liljurnar skarta á Lögbergi
heldga---------
lifandi trú, von og ást.
C. O. L. C.
Sequoia-trén í Californíu eru
hæstu tré í heimi. Þau eru sum
400 fet á hæð.
*
Yukon-dalurinn í Alaska og
Yakutsk-hérað í Síberíu eru
köldustu staðir á hnettinum
fyrir norðan heimsskautsbaug.
Kirkjan mín,
Drottinn minn
(Frh. af hls. 2)
ur stæðu að öllu leyti karlmönn-
um. langt að baki, og ekki sá
hann neitt athugavert við útburð
barna, ef börnin voru óburðug
eða lítillar ættar, og taldi það
aðeins blessun fyrir ríkið að
losna þannig við þau. Það var
Kristin kirkja, sem fyrst kvað
upp úr með það, eð ekki skyldi
vera grískur né Gyðingur, ekki
þræll eða frjáls maður, ekki karl
eða kona, því allir skyldu vera
sem einn maður í samfélaginu
við Krist. Og með þeirri hugsun
er lagður grundvöllur að öllum
jafnréttis- og bræðralagshugsjón-
um milli þjóða og stétta.
Það var Kristin korkja, sem
fyrst fór fyrir alvöru að hugsa
um að ala önn fyrir munaðar-
leysingjum, fátæku fólki og far-
lama. Um þetta kemst Tertulli-
anus svo að orði í Liber apolo-
geticuss “Vér höfum sameigin-
legan sjóð. Hver og einn leggur
í hann tillag sitt á ákveðnum
degi mánaðarins. Allt er lagt
fram af frjálsum vilja. Fé þetta
er ekki notað til samkvæmis-
halda, í drykkjuveizlur eða ofát.
Því er varið til fátækra fram-
færis, til að sjá um foreldralaus
börn, til að ala önn fyrir gömlu
fólki og farlama. eða skipbrots-
mönnum. Og ef einhver er
dæmdur fyrir trú sína, til þræl-
dóms í námum eða eyðieyjum
eða í fangelsi, þá hugsum vér
líka um hann.
Einmitt þetta blæðir mörgum
í augum. Þér hrópið: Sjá, hversu
þeir elska hver annan, því að
þér hatið hver annan. — Eða
sjá, hversu þeir eru reiðubúnir
að deyja hver fyrir annan, því
að sjálfir eruð þér reiðubúnir að
drepa hver annan. Þér hæðist
að því, að vér nefnum hvert
annað bræður og systur. En
vissulega erum vér betri bræður
og systur en þér, sem eruð það
eftir holdinu. Vér erum með
einum huga og einni sál og eig-
um allt sameiginlega.”
Þannig flytur Tetúllianus
kirkjufaðir mál sitt í Vamar-
ritinu fyrir kristna menn, og
dregur um leið skýra marklínu
milli kristinnar menningar og
hinnar rómversku.
Frelsi, jafnrétti og hræðralag,
þessar fögru hugsjónir, sem vest-
rænar lýðveldisþjóðir hafa mjög
á lofti haldið, þær eiga fyrst og
fremst rætur sínar að rekja til
kristindómsins, og hvar sem
þessar hugsjónir hafa verið fram-
kvæmdar og verða framkvæmdar
á fagran hátt, þar grær menn-
ing, sm kirkja Krists hefir sáð
til.
Eg hefi enga löngun til að
gera lítið úr þeim víðtæku á-
hrifum, sem grísk-rómversk
menning hefir haft á gervalla
siðmenningu heimsins. En það,
sem áfátt var um þessa menn-
mgu, hið endalausa og misk-
unnarsnauða stríðsbrjálæði, þræl
ahald, undirokun kvenna, svall
og siðleysi, taumlaus einstak-
lingshyggja og óhæfi þessara
þjóða til að samríma frelsið friði
og reglu — allt þetta hefir krist-
in kirkja reynt að bæta, og allt
þetta bætir hún, þar sem lifað
er eftir hugsjónum hennar.
Guðsríkishugsjón Jesú Krists,
hugsjón bróðurkærleikans og
fórnarlundarinnar, var ný hug-
sjón — nýtt sjónarmið, svo ólíkt
öllu öðru, að mannkynið er enn
ekki búið að átta sig á því.
Það er sjónarmið, sem aðeins
getur kallað til fylgdar hina
æðstu siðakrafta í mannssálun-
um. Þessvegna er naumast við
því að búast, að enn hafi að fullu
opnazt sá skilningur, að þessi
vegur sé hinn eini hugsanlegi
vegur til hjálpræðis, út úr þeim
vanda, sem mannkynið er nú
statt í. -
VI.
Þegar því um það er að ræða,
hvort vér teljum líklegt, að þessi
hugsjón muni sigra og verða
mannkyninu til hjálpræðis, eða
skaparinn muni láta mennina
tortíma hver öðrum og afmá allt
líf af jörðinni, og þannig slá
striki yfir þá tilraun til menn-
ingarlífs, sem hér hefir verið
barizt við að stofna til um nokkr-
ar þúsundir ára, þá verðum vér
að skilja þetta tvennt, hversu
skaparinn er óendanlega þolin-
móður, og hversu furðulegt það
stökk er, sem mannkynið hefir
tekið áleiðis í þekkingu og marg-
víslegri siðmenningu á aðeins
tvö þúsund árum, sem ekki eru
nema lítið brot af ævi mannkyns-
ins.
Nú er að vísu svo komið, að
þróun vitsins, þekkingarinnar
og tækninnar virðist vera komin
á ískyggilega hátt stig, borið
saman við siðaþroska mannkyn-
sins, og þegar svo er komið, er
alltaf hætta á ferðum. Til er
þjóðsaga um kynjalandið At-
lantis, og hversu íbúar þess
sökktu því undir sér fyrir ofur-
kunnáttu í svartagaldri. Þar,
sem of mikið bil verður .milli
hins vitræna og siðræna þroska,
verður sérhver þekking að svart-
agaldri, og nú er hin vísindalega
þekking jarðarbúa einmitt kom-
in á það stig, að uggvænlega
þykir hilla undir þann möguleik,
að vort Atlantis kunni að sökkva
í bókstaflegum skilningi niður í
djúp óskapnaðarins á ný, ef ekki
verður snúið við fyrir fullt og
allt af þeim heljarslóðum fjand-
skapar og stríðsbrjálæðis, sem
mannkynið hefir nú um hríð
gengið.
Ef vér reiknum ekki með guð-
legri miskunn og æðri stjórn en
mannlegri, bak við rás viðburð-
anna, þá væri óhætt að segja, áð
ástæðan væri harla lítil til bjart-
sýni. Stökkiðð sem mannkynið
þyrfti að taka áfram í siðgæði,
sýnist vera svo stórt, að næsta
litlar vonir gætu virzt til þess,
að það gæti tekizt, er litið er til
þróunar síðustu hálfrar milljónar
ára.
Það er aðeins eitt, sem getur
gefið oss trúna á það, að þessi
undraverða tilraun til lífs á jörð-
unni endi ekki með alsherjar
sprengingu og glötun, og það er
það, að bak við hana stendur
hinn lifandi Drottinn, bak við
sköpunarverkið stendur hann,
sem veit, hvað hann er að gera,
og er líklegur til að halda því
jafnvægi, sem nauðsynlegt er,
til þess að sköpunarverk hans, að
því er til jarðarinnar kemur,
endi ekki í algerðu hruni.
Sumir kynnu að segja, að lít-
ið muni skaparann muna um
þessa litlu plánetu okkar, þótt
hann gæfist upp við þá tilraun
lífs, sem hér hefir fram farið og
verið undirbúin um áramilljónir,
og þótt hann bölvaði oss sem
hinu ófrjósama fíkjutré og léti
það manúkyn farast í syndum
sínum, sem óhæft reyndist til
alls annars en hernaðarbrjálæðis
og eyðileggingarstarfa. En eg
trúi meir á almætti Guðs og
miskunn en svo, að mér þyki
þetta sennileg leikslok.
Eg trúi, að því aðeins hafi
mannkynið komizt fram á þenn-
an dag, að því sé ætluð meiri
ákvörðun — því aðeins hafi
skaparinn leyft þessa þróun vits-
ins á undan siðaþroskanum, að
með margföldun tækninnar meg-
um vér sjá og læra; skjótar en
ella og átakanlegar en áður,
greinarmun góðs og ills.
Loks hlýtur þeim mæli hörm-
unganna að vera náð, að menn
skilji þessi ævafornu sannindi,
að það er ekki nema um tvennt
að velja, að snúa sér eða glatast.
Og þá kynni hið stóra spor að
vera stigið. Þessu stigi sýnist
nú að vera nokkurn veginn náð.
En hvað tekur þá við? Því get-
um við svarað: Ef mannkynið á
að geta lifað ffamvegis í »ham-
hamingju, fegurð og réttlæti —
í bróðerni og kærleika, þá tekur
kristin kirkja við!
Ef vér hlustum á það, sem
helztu foringjar heimsmálanna
hafa nú að segja um vandamál
framtíðarinnar, varðveizlu frið-
arins og nýsköpun veraldarinn-
ar, ef líft eigi að verða 1 heimin-
um framvegis, þá vekur það
einkum athygli vora, að úrræðin,
sem bent er á, vegurinn, sem
sýnt er fram á að vér verðum að
ganga, ef vér viljum ganga til
lífsins en ekki dauðans, er aðeins
einn.— Það er engin leið önnur
en sú, sem kirkjan hefir boðað
—og sem Kristur lifði og dó fyrir.
Þannig hefir kristin kirkja á
sínum beztu augnablikum borið
hæst merki þróunarinnar, bent
fram á veginn, boðað hjálpræð-
isvilja Guðs.
Þó að oft hafi verið við ramm-
an reipi að draga og svo sé enn,
og þó að margur þjónn hennar
hafi hnigið til jarðar undir merk-
inu með örvæntingarfullt and-
varp á vörum, þá er líka ástæða
til að minnast þess, að hak við
kirkjuna stendur Drottinn lífs-
ins, og hann getur kennt oss að
smíða plógjárn úr sverðum og
sniðla úr spjótum. Krafturinn,
sem nú er notaður í ægilegustu
glötunarvélar, kann innan
skamms að verða notaður mann-
kyninu til óendanlegrar bless-
unar.
Þess mætti því vænta, að upp-
byggingarstarfið eftir þessa styrj
öld mætti ganga stórum greið-
legar en eftir nokkra aðra og að
hin ytri farsæld gæti orðið víð-
tækari og almennari 1 framtíð-
inni en nokkru sinni áður.
Aðalatriðið verður þó altaf
hitt: Hefur heimsmennirlgin
loksins lært það, sem Kristur og
Kirkja hans hafa alla stund
reynt að boða ? Hafa mennirn-
ir lært af því að fara gegnum
dauðans skuggadal, að Kristur
er ljós lífsins, hann er vegurinn,
sannleikurinn og lífið.
Ef oss er orðið þetta ljósara en
áður, þá hefir kirkjan megnað
mikils — og þá mun hún megna
ennþá meir í framtíðinni!
Þá getur þetta hróp : “Kirkj-
an mín, Drottinn minn !” orðið
að lofsöng á vörum vorum.
Benjamín Kristjánsson
—KirS'juritið.