Lögberg - 16.05.1946, Blaðsíða 6

6
LÖGBERG, FIMTUDAGINN 16. MAÍ, 1946
Margrét Werner
Honum var óljúft að hugsa um það; það
gerði hann alveg ruglaðann að hugsa
um það. Það var auðvitað ekki lengi
sem hann hafði kynnst henni, en hon-
um fanst nú eins og hún væri orðin hluti
af honum sjálfum; hann vissi ekki
hvernig það hafði orðið. Hann gat ekki
hugsað sér, að hann gæti verið án henn-
ar. Hanji tók milt í hendur hennar.
“Svo þú vilt ekki missa mig, Mar-
grét?” sagði hann í mildum róm. “Nei,”
sagði hún og grét beisklega.
Vesalings Ralph, hefði hann verið
hygginn, hefði hann hraðað sér sem
fyrst burt frá henni, en í þess stað
beygði hann sig ofan að henni og kysti
tárin af kinnum hennar, og tók hana í
faðm sér. ^
“Gráttu eklci, Margrét,” hvíslaði
hann; “Við skulum ekki missa hvort af
öðru. Eg elska þig, og þú skalt verða
konan mín.”
Svo sem einu augnabliki áður en hann
sagði þetta, hafði honum ekki komið
til hugar að segja neitt slíkt. Síðan
fanst honum að það hefði verið annars
mánns málrómur sem hafði sagt það.
“Konan þín‘” hrópaði hún og horfði
undrandi á hann. “Æ, nei. Þú ert svo
elskulegur og góður, eir það gæti ekki
komið fyrir.”
“Hversvegna ekki?” spurði hann.
“Vegna þess að þú ert svo óendan-
lega háttsettari í mannfélaginu en eg.”
svaraði hún. “Eg og foreldrar mínir er-
um bara þjónustufólk, í þjónustu for-
eldra þinna. Við erum svo ólík að upp-
eldi og mentun; eg verð að reyna að
gleyma þér,” sagði hún, kjökrandi, “eg
verð að sundurmerja hjarta mitt til
þess.”
Hún hefði ekki getað snert til finning-
ar Ralphs, meir en hún gerði. Hann
sagði nú svo margt sem gerði hana
alveg forviða. Jöfnuður og bræðralag,
það var hið eina sanna og rétta, það
var sannfæring hans; hann elskaði hana
og ságði margt fleira til þess að sýna
henni frama, að það væri ekki svo mikið
bil á millum þeirra se mhún ímyndaði
sér.
Hún hefði 'ekki getað snert tilfinn-
ingar Ralph’s meir en hún geði. Hann
sagði nú svo margt sem gerði hana al-
veg forviða. Jöfnuður og bræðralag,
það var hið eina sanna og rétta, það var
sannfæring hans; hann elskaði hana,
og sagði margt fleira til þess að sýna
henni framá, að það væri ekki svo mik-
ið bil á millum þeirra sem hún ímynd-
aði sér.
“Þú mátt aldrei ímynda þér það, Mar-
grét,” sagði hann með hita og ákafa
æskumannsins. “Þú getur vel staöið við
hlið drottningarinnar í hásæti sínu, þú
er fríð og einlæg, göfug og góð. Hvað
er drottningin meira?”
“Drottningin veit meira,” kjökraði
hún. “Eg veit svo ósköp lítið.”
“Eg skal kenna þér,” svaraði hann.
“b, Margrét, þú veizt nóg, þú átt fall-
egar hugsaniþ sem þú birtir með fögr-
um orðum. Farðu ekki frá mér; segðu
að þú elskir mig og viljir verða konan
mín. Eg elska þig, Margrét, gerðu mig
ekki vansælann!”
“Eg vildi ekki gera þig vansælan,”
svaraði hún. “Þú vilt að eg elski þig! —
ó, þú veizt ekki að eg elska þig. Ef þú
vilt að eg fari burt og gleymi þér, skal
eg gera það.”
En hugsunin um það kom aftur tár-
unum fram í augun á henni. Hún leit
svo aumkunarlega út, þar sem hún stóð,
milli vonar og ótta, svo hamingjusöm,
en þó svo sorglega óviss um, hvort
Ralph litist nú eins vel á sig og áður.
“Kæra Margrét,” sagði hann, “þú
elskar mig, eg sé það í augum þínum,
þó þú segir það ekki með vörunum, viltu
verða konan mín? Eg get ekki lifað án
þín.”
Það var aðdáanlegt að sjá þann
barnslega fögnuð sem ljómaði af and-
liti Margrétar við þessa spurningu.
Hann laut höfði sínu að henni, og heyrði
hana hvísla í veikum, en mildum róm.
“Þú skalt aldrei þurfa að iðrast þess,
að þú trúir mér fyrir þér, Margrét,”
sagði hann sjálfstæðislega, en hún
greip framí fyrir honum. “Hvað mun
lávarður Cuming segja?” spurði hún,
og Ralph hrökk skyndilega við við þessa
spurningu.
“Faðir minn getur ekki sagt neitt um
það,” svaraði hann. “Eg er orðinn nógu
gamall til að ráða mér sjálfur, og kjósa
það sem mér þykir bezt, auk þess er
þetta frjálst land. Eg skal fara með
þig til hans, og segja honum að þú haf-
ir lofað mér því að verða konan min.
Gráttu ekki, Margrét. Við verðum ham-
ingjusöm!”
Hann trúði í allri einlægni því sem
hann sagði. Hann gat ekki hugsað um
annað en Margréti — andlits-fríðleik
hennar, og látlausu framkomu, og hina
óduldu ást hennar á sér. Það er ein-
ungis ein afsökun fyrir hann. Hann var
ungur, og þetta var fyrsta sinn sem
hann hafði orðið ástfanginn. En þrátt
fyrir hrifningu hans, stærilætis og
sjálfræðis tilfinningu, hugsaði hann þó
mikið um hvernig hann ætti að koma
orðum að því að segja föður sínum frá
því, að hann hefði lofast til að giftast
dóttir dyravarðarins. Það greip hann
ótti er hann hugsaöi til þess, og honum
fanst sem kalt vatn rynni ofan eftir bak-
inu á sér.
Það liðu fjórir dagar, þar til faðir hans
kom heim. Það var fagur júlí mánaðar
dagur. — Þau voru bæði svo ung og
áhyggjulaus. Margrét mætti honum
við ána, dða út i grænum listi skógin-
um. Þau töluðu bara um ást sína, og
ekkert annað. Ralph þreyttist aldrei á
að horfa á hana, og hún að horfa á hann
og tjá honum hve heitt hún elskaði
hann.
Hebert lávarður skrifaði syni sínum
að hann kæmi heim næsta fimtudag, og
að þau kæmi með indæla gesti með sér.
“Það verður ekki tækifæri fyrir mig
á meðan gestirnir eru hér, að segja
föður mínum frá áformi okkar,” sagði
Ralph, “svo við verðum fyrst um sinn
að halda áformi okkar leyndu; og þú
mátt ekki minnast á það við föður þinn,
fyr en eg er búinn að tala um það við
föður minn.”
Þau fastsettu því að halda trúlofun
sinni alveg leyndri, þar til gestirnir
væru farnir aftur frá Elmwood. Þó
ætluðu þau að hittast tvisvar á dag -—
snemma á morgnana, áður döggin væri
þornuð af grasinu, og á kvöidin, þegar
gestirnir væru að skemta sér.
Ralph fann til sektar-vitundar er
faðir hans var að aumka hann fyrir að
hafa verið einn heima þessar tvær vik-
ur! Hann hafði ekki verið einn; þessar
tvær vikur tlðu allt of fljótt, að honum
fanst. Hversu margbreytilegur forlaga
grundvöllur hafði ekki varið lagður á
þessum stutta tíma! Hann hafði ekki
tækifæri til að tala við föður sinn um
fyrirætlun sína, því gestirnir sem komu
með föður hans frá Pine Hall, voru
stórhöfðingjar, svo allt laut að því að
gera veru þeirra þar eins ánægjulega
og mögulegt var.
Lafði Cuming sá að stór breyting
hafði orðið á syni sínum. Hún hélt að
hann væri mestan tíman úti, og skifti sér
ekki af gestunum. Hún spurði hann
hvort hann færi mikið kring, til að skoða
blóm og plöntur, því hún hélt að hann
væri farinn að læra grasa og jurtafræði.
Svo var annað sem hún veitti eftirtekt,
sem var, að hann var svo rjóður í and-
litinu. Hún skildi ekki af hverju það
stafaði. En síðar fékk hún að vita hver
var orsökin til þess.
Það er hugsanlegt, ef Ralph hefði
getað verið eins mikið og hann þráði,
á þeim tíma. hjá Margréti, að augu hans
hefðu opnast fyrir því hvað hann væri
að áforma, og engin ógæfa hefði hlotist
af því, en það, að hann varð að stelast
til funda við hana, var eitthvað æsandi
og eftirsóknarvert fyrir hann. Á þess-
um stuttu samfundum hafði hann að-
eins tíma til að hugsa um hvað mikið
Margrét elskaði sig — hann hafði ekki
tíma til að kynnast henni svo, að hann
gæti lært að þekkja hæfileikaskort
hennar. Hann var hrifinn af blíðu henn-
ar og yndisleik. Hann hafði aldrei tal-
að við hana um hinn mikla stétta mun,
sem var milli þeirra, ef til vill vegna
þess, að hann hefur ímyndað sér að
hún gæti ekki skilið það.
Eftir nokkra daga dvöl fóru gestirn-
ir aftur frá Elmwood, en Ralph var ekki
búinn að segja föður sínum frá leyndar-
máli sínu. Það var ýmislegt sem tafði
fyrir því.
Einn dag er hann var á gangi með
föður sínum mættu þeir föður Margrét-
ar. Það var ungur maður með honum;
þeir voru í alvarlegri samræðu, svo þeir
heyrðu ekki lávarðinn og son hans
koma. Ralph heyrði hinn unga mann
segja, hvað eftir annað: “Þú verður að
gefa mér dóttir þína, Mr. Werner, og
eg skal ábyrgjast að gera hana ham-
ingjusama.”
Ralph leit snöggt við, til að sjá þann
sem talaði. Hann leit út fyrir að vera
efnaður bóndi, með rólegt og góðmann-
legt andlit, og hinn virðulegasti maður.
— Hann var að biðja Margrétar —
Margrétar hans — Nei, hún átti að
verða konan hans, og búa á Elmwood.
Hannn gat varla haldið tilfinningum
sínum í skefjum, hann var óþolinmóð-
ur, og fanst sem dagurinn ætlaði aldrei
að líða að kvöldi, þar til hann kæmist
til hennar.
Er gengið var frá kvöldverði, settist
lávarður Cuming og Sir Thomas Tott-
enham í hliðar herbergi, og fóru að
drekka Rínar vín, en lafði Cuming sat
eftir í gestastofunni, og las í bók. Ralph
hraðaði sér út og að læknum þar sem
þau voru vön að finnast. Margrét var
komin þangað á undan honum. Hann
sá að hún var að gráta. Hún vildi ekki
segja honum hvað það væri sem hún
væri að gráta úaf, en eftir litla stund
fór hún að segja honum harma sögu
sína, sem kom Ralph til að taka skjóta
ákvörðun.
Gregory Thomson hafði talað við
föður hennar, og beðið hennar. Hún
hafði neitað honum, en foreldrum
hennar mislíkaði það mjög, og móðir
hennar fór að gráta, en faðir hennar
varð reiður, og hafði sagt, að hún yrði
að hlýða sér.
“Hann á stórt bú,” sagði Margrét,
með þungum ekka. “Hann sagði að eg
gæti verið sem ríkismanns kona, og
þyrfti ekkert að vinna. Hann sagðist
skyldi vera umhyggjusamur um for-
eldra mína, og sjá til með þeim ef þau
þyrftu með; en eg elska hann ekki,”
sagði hún.
Hún greip með báðum höndum, eins
og í krampakendu æði, um handlegg
hans, og sagði kjökrandi; “eg elska hann
ekki, eg elska þig‘”
Hann laut ofan að henni og kysti
herinar tárvota andlit; það var eins og
hann fyltist nýjum hetjumóð við síð-
ustu orðin hennar.
“Þú skalt verða konan mín, Margrét,”
sagði hann ákveðinn, “en ekki hans.
Strax í kvöld skal eg tala við föður
minn, og biðja hann um samþykki sitt
til þess að við megum giftast. Eg veit
að móður minni muni líka þú, hún er
svo góð og mild við alla. Vertu ekki
hrædd, kæra Margrét; hvorki Gregory
Thomson, né neinn annra skal taka
þig frá mér.”
Hún varð strax rólegri, því hún hafði
alveg takmarkalaust traust á Ralph
Cuming.
“Nú skaltu fara heim,” sagði hann,
“og á morgun skal faðir minn fá að
sjá þig. Gráttu nú ekki meira, Margrét
— í kvöld verða áhyggjur okkar búnar.”
Hann fylgdi henni áleiðis, og gekk
svo heim, hughraustur og vongóður, þó
hann gæti ekki varist því að hugsa með
sjálfum sér: Eg er í frjálsu landi.” Hann
meinti, að hann gæti gert eins og hon-
um sjálfum líkaði bezt; en þrátt fyrir
þessa hugsun, hafði hann mikinn hjart-
slátt, þegar hann gekk inn í samkvæm-
is salinn, og sá foreldra sína sitja þar.
Þau litu bæði brpsandi á hann er hann
kom inn; þau vissu ekki að hann, einka
sonurinn sinn, erfinginn ag Elmwood,
væri kominn til að biðja sig um sam-
þykki sitt, til að mega giftast dóttur
dyravarðarins.
V. KAFLI
Ralph hafði óbilandi kjark — engin
ung hetja hefur nokkurntíma tekið
brostnum vonum með meira hugrekki
en hann sýndi við þennan samfund við
foreldra sína, sem hefði verið nóg til
að buga hvern meðal mann. “Þú hefur
verið úti í kvöld,” sagði móðir hans.
“Thomas Trottenham beiddi mig að
skila kveðju til þín. Það er eins og listi-
garðurinn hafi eitthvert undra aðdrátt-
arafl fyrir þig; þú hlýtur að hafa geng-
ið hart, þú ert svo rjóður í andlitinu.”
Hann sagði ekkert, en hraðaði sér
til móður sinnar og kysti á hendur
hennar.
“Eg er kominn til að segja ykkur
nokkuð,” sagði hann, ofurlítið hikandi.
“Faðir minn, viltu hlusta á mig? Eg er
kominn til að biðja um leyfi og samþykki
þitt til að meiga giftast Margréti Wern-
er, einni hinni fríðustu og göfugustu
stúlku í landinu.” Það var engin veikl-
un í málróm hans né framkomu. Lávarð-
urinnn leit á hann, alveg forviða af
undrun.
“Giftast Margréti Werner?” sagði
hann. “Hver er þessi Margrét Werner?”
“Dóttir dyravarðarins hérna,” svar-
aði Ralph einarðlega; “Eg elska hana,
faðir minn, og hún elskar mig.”
Hann varð dálítið hvumsa við, en
faðir hans fór að skelli hlæja, en svar-
aði engu. Hann hafði búist við upp-
hlaupi og stóryrðum, kannske hótunum
og skömmum; öllu öðru en þessari und-
irtekt, undir beiðni sína.
“Það getur ekki verið alvara þín,
Ralph,” sagði móðir hans, og brosti
til hans.
“Jú, eg meina það í fullri alvöru,”
svaraði hann, “og það í svo mikilli al-
vöru, að eg vil gefa allt sem eg á í þess-
um heimi, og líf mitt, fyrir Margréti.”
Nú hætti Herbert lávarður að hlæja,
og leit alvarlega á andlit sonar síns.
“Nei, það er ómögulegt að þú meinir
það, þú getur ekki látið þér detta í hug
að biðja móðir þína að taka á móti dótt-
ir hliðvarðarins á þetta heimili, sem
tengdadóttur sinni. Þetta er ófagur
leikur, Ralph.”
“Það er enginn leikur,” svaraði Ralph.
“Við, af Cuming ættinni, erum æfinlega
ákveðin og einlæg. Eg hef lofast til að
giftast Margréti Werner, og með þínu
leyfi ætla eg að halda það loforð mitt.”
Það brá fyrir reiði svip á andliti lá-
varðarins, en hann hefti reiði sína.
“Hvort sem er,” syaraði hann rólega,
“ertu of ungur til að hugsa um giftingu.
Jafnvel þó þú hefðir valið þér hertoga-
dóttir, mundi eg, sem stendur, ekki sam-
þykkja giftingu þína.”
“Eftir tvo mánuði verð eg tuttugu ára
gamall,” sagði Ralph, “og eg er viljug-
ur að bíða þangað til.”
Móðir hans lagði sínar fínu og mjúku
hendur á axlir syni sínum, og sagði með
allri sinni blíðu og góðvild: “EUsku Ralph
minn, ertu alveg búinn að missa vitið?
Segðu mér hver Margrét Werner er?”
Hún sá að tárin komu í augu hans, hans
fríða unga og góðmannlega andlit
hrærðu hjarta hennar. “Segðu mqr hver
hún er. Hvar hefurðu séð hana? Hvern-
ig lítur hún út?”
“Hún er svo falleg og fríð, móðir mín,
að eg er viss um að þér geðjast vel að
henni,” sagði hann. “Hún er ekki ein-
ungis fríð, heldur er hún svo kurteis og
einlæg. Eg mætti henni fyrst niðri í
aldingarðinum fyrir nokkru síðan, og
síðan hef eg mætt hennni á hverjum
degi.”
Lávarðurinn og lafðin, litu ergislega
hvort til annars, sem Ralph veitti nána
eftirtekt.
“Því hefurðu ekki sagt okkur þetta
áður?” spurði faðir hans grémjulega.
“Eg spurði hana meðan þú varst í
burtu, hvort hún vildi verða konan mín,”
svaraði Ralph. “Hún lofaði mér því, og
eg hef bara beðið þess að gestirnir færu,
svo eg gæti snúið mér til þín, og sagt
þér frá því, eins og eg líka gerði.”
“Er það vegAa þess, að vera hjá Mar-
gréti Werner, að þú hefur verið svo
mikið úti?” spurði móðir hans.
“Já, eg gat ekki látið nokkurn dag
h;ða svo, að eg sæi hana ekk'i; það hefði
verið fyrir mig sem sólarlaus dagur,”
svaraði hann.
“Veit nokkur annar um þessa vit-
leysu þína?” spurði lávarðurinn, í bitr-
um róm.
“Nei, það geturðu verið viss um, fað-
fr minn. “Eg vildi segja þér frá því áður
en eg léti nokkurn vita um það,” varaði
Ralph.
Foreldrin sátu þegjandi, með ólundar-
svip, sár reið og undrandi yfir tiltæki
sonar síns, þó þau á sama tíma dáðust
að hans heiðarlegu framkomu, hug-
rekki og sannsögli. Þau vissu bæði, að
margir synir hefðu haldið svona ástar
æfintýri leyndu fyrir foreldrum sínum.
Þau dáðu og virtu hans drengilegu og
falslausu einlægni, en þau hörmuðu
bæði þessa heimskulegu fyrirætlun
hans.
“Segðu okkur alla söguna um þessi
ástamál þín,” sagði lávarðurinn.
Ralph sagði þeim allt um það, án
þess að fella úr eitt einasta orð af sam-
tali þeirra. Þrátt fyrir það að þeim
var gremja í hug, gátu þau ekki varist
því að brosa — það var svo fögur ásta-
saga — svo rómantísk, alltsaman sól-
skin, bros, tár og blómstur. Lávarður-
ínn sat þegjandi og hlýddi á, og stund-
um brá fyrir á andliti hans mildari blm>
og að síðustu lagði hann hendina á herð-
ar syni sinum og sagði: