Lögberg - 18.07.1946, Qupperneq 6

6
LÖGBERG, FIMTUDAGINN 18. JÚLÍ, 1946
í—.. ........=
I
Margrét Werner
Eins og hún hafði búist við gengu þau
rakleitt að trjánum, þar sem garð-stól-
arnir voru, og Ethel benti Ralph að
setjast á annan stólinn, en settist sjálf
á hinn. Það sem hún sagði féll sem mild
dögg á hjarta hans, en Margréti fanst
orð hennar brenna sitt afbrýðissama
hjarta, eins og glóandi járn.
“Eg hélt,” sagði Ethel, “að þú værir
hetja, en nú hagar þú þér sem veiklaður
og kjarklaus maður.”
Hún skildi varla hvað Ralph sagði;
hann sagði eitthvað um “mistök lífsins.”
“Eg sagði þér einusinni,” hélt Ethel
áfram, “að sá maður sem gæti hreysti-
mannlega tekið afleiðingunum af sín-
um eigin gerðum, að hann væri hetja.
Það getur skeð að þú hafir gert glappa-
skot, en þú verður að gera það bezta
sem þú getur úr því, en það er ekki sem
þú ert nú að gera.”
“Nei,” sagði hann alvarlega. “Eg er
ófarsælli en þú getur ímyndað þér,
Ethel. Það er eins.og eg hafi mist alla
von og traust á lífinu. Einusinni hafði
eg svo stórar og glæsilegar vonir, en nú
eru þær allar dauðar.”
“Þú ert of ungur maður til að tala
svona,” svaraði hún. “Dálítið hugrekki
og þolinmæði, þá lagast þetta aU fyrir
þér. Ef það er þér nokkurs virði, þá
máttu treysta því, að þú hefur mína
innilegustu hluttekningu —”
Miss Ethel fékk aldrei tækifæri til að
ljúka við þessa setningu; því á sama
augnabliki stóð Margrét fyrir framan
hana, með nábleikt andlit og eldur
brann úr augum hennar.
“Láttu vera samhygð þína, Miss
Newton,” skrækti Margrét í hásum
rómi. Hví hefurðu gert manninn minn
óánægðan með mig? Hví hefurðu rænt
mig ást hans? Hví skrifar þú honum
og biður hann um að mæta þér, svo þið
getið talað saman illt um mig og bak-
nagað mig.”
“Hættu þessu!” sagði Ralph alvar-
lega og tók um handlegg hennar. “Tal-
aðu ekki svona, Margrét! Ertu gengin
af vitinu?”
“Nei, ekki enþá,” skrækti hún, “en
-þessi falska kona er líkleg að koma því
til leiðar!”
Nú stóð Miss Newton upp. stilt og
rólega, án þess að sæist nokkur geð-
brigði á henni.
“Vertu hérna eitt augnablik lengur,
Miss Newton, má eg biðja þig þess,”
sagði Ralph, “meðan konan mín biður
þig fyrirgefningar á því se mhún hefur
sagt.
“Það er alt satt sem eg hef sagt,”
skrækti Margrét. “Hún skrifaði og bað
þig um að mæta sér hér.”
“Margrét,” sagði Ralph, með djúpri
alvöru, “hefurðu lesið bréfið, sem Miss
Newton skrifaði mér?”
“Já,” svaraði hún.
“Og með yfirlögðu ráði komstu hing-
að til að hlustá á það, sem þú aldrei
áttir að heyra?”
Alvaran í orðum hans sljákkaði ofur-
lítið æsinguna í henni, og hálf skelkuð
horfði hún á hans rólega og alvarlega
andlit.
“Svaraðu mér,” sagði hann. “Hef-
urðu falið þig milli þessara trjáa til
þess að standa á hleri?”
“Já,” svaraði hún; “og eg skyldi gera
það aftur, ef einhver reyndi að tæla
manninn minn frá mér.”
“Þá vil eg biðja fvrirgefningar á þeirri
lítilsvirðingu sem eg hef gert nafni
mínu og ætt!” sagði hann. “Getur mér
verið fyrirgefið að eg hélt að slík kona
gæti orðið mér samsvarandi eigin-
kona! Hlustaðu á mig,” og ástríðan í
málróm hans varð að fyrirlitningu;
“Miss Newton er vinur þinn; hún bað
mig að mæta sér hér, svo að hún gæti
talað þínu máli, Margrét — að hún
vildi reyna að fá mig til að vera meira
hjá þér, og draga mig útúr samkvæm-
islífinu; og með því að bæta heimilis-
]íf okkar, og fá mig til að verða betri
eiginmann og heimilisföður en eg hef
verið, uppá síðkastið. Það er ástæðan
fyrir því að hún bað mig að mæta sér
hér.”
“Ég — ég trúi því ekki,” sagði Mar-
grét, kjökrandi “þú getur gert, sem þjer
sýnist með það,” svaraði hann, kalt.
“Miss Newton, ég skyldi gjarna falla
fram fyrir þjer og biðja þig fyrirgefning-
ar fyrir þá móðgun sem þú hefur orðið
fyrir. Hefði það verið karlmaður sem
hefði gert sig sekan um slíkt, hefði hann
orðið að koma fyrir dómstólin, En mann
eskjan sem hefur gert sig seka í því, ber
mitt nafn. Ég bið þig innilega um fyrir-
gefningu.”
“Það skal eg með ánwgju veita
þér,” svaraði hún; “konan þín hefur
ekki verið með fullu ráði, annars hefði
hún vitað að eg var vinur hennar. Mér
þykir svo f jarska mikið fyrir því, að minn
góði tilgangur skyldi snúast til slíkrar
óhamingju. Gleymdu því að þetta var
minni yfirsjón að kenna, og fyrirgefðu
Margréti; hún hefur áreiðanlega ekki
vitað hvað hún sagði.”
“Eg fyrirgef henni,” sagði Ralph,
“en eg vil ekki framar sjá andlit hennar,
því í því sé eg hér eftir ekkert annað
en sifTán. Ást mín til hennar fékk sitt
rothögg við framkomu hennar þessar
síðustu mínútur. Kona, sem ekki kann
að gæta sóma síns og framferðis betur
en svo, að leggja sig eftir að tortryggja
og standa á hleri, skal aldrei framar
vera mín kona.”
“Vertu ekki svona harður við
hana,” sagði Ethel, er hún sá Margréti
yfirbugaða og gráta sem barn. Allur
ofsi og afbrýði var nú horfinn úr huga
Margrétar.
“Eg kenni í brjósti um hana,” svaraði
hann, “það veit Guð að eg kenni í brjósti
um hana. Eg kenni í brjósti um sjálfan
mig. Við Cumings virðum og elskum
heiðarlegar konur. Eg skal fylgja þér
á leið, Miss Newton, og svo göngum við
Mrs. Cuming frá okkar málum. —
Ethel laut ofan að Margréti, og kysti
hennar sorgbitna andlit undur blíðlega.
“Rendu að gera þér ijóst, Mrs. Cum-
ing, að þú hefur misskilið mig, og hefur
rangt fyrir þér,” sagði Ethel, ofur milt
og vingjarnlega. “Mér var ekkert ann-
að í hug en að sýna þéi* einlæga velvild
og vináttu.”
Þau gengu þegjandi burtu, Miss New-
ton kendi í brjósti um þau bwði, og
þótti afar sárt að góðvilji sinn hefði
valdið slíkum áfleiðingum,
Ralph fylgdi Ethel að vagninum henn-
ar, sem var aðeins spölkorn frá hús-
inu, svo gekk hann heim aftur. Þegar
hann kom að trjálundinum, var Mar-
grét farin þaðan, og sem snöggvast lét
hann sér á sama standa hvert hún hefði
farið. Hann var nærri því að gefast
upp undir byrði sorgár sinnar og óham-
ingju.
14. Kafli.
Sá sársauki og kvöl sem skar hjarta
Margréþar, hefði vakið meðaumkvun
hvers sem það vissi. Hún var sem
steini lostin, ráðvilt og hugsunarlaus,
fremur dauð en lifandi. Ef hún hefði
getað rifið myndina af Ethel útúr huga
sínum, hefði hún gert það. Fyrirlitning
og reiði Ralph’s skar meðvitund hennar *
þangað til hugur hennar og hjarta kom-
ust í óstjórnlega æsingu, eins og hræði-
legur fellibylur sliti og tætti í sundur
hjarta taugarnar í brjósti hennar. Hún
gat ekki séð að hún hefði gert neitt
rangt; hún gat ekki skilið að það væri
svo stórkostlegt að lesa bréf, sem var
skrifað til mannsins síns, og ekki held-
ur að neitt ljótt væri við það að standa
á hleri. Gat það verið að brjót á móti
góuíh siðferðis reglum? Hún hugsaði
í það sinn lítið um það, sem hún hafði
gjört, því hún var svo æst af reiði gegn
Ralph og Ethel. Hver sem hefði séð
hana, hefði mátt hugsa að hún væri
brjáluð, því þannig var útlit hennar og
látbragð. Hann skyldi standa við það
sem hann hafði sagt — komi hvað sem
koma vill — hann skyldi aldrei framar
sjá andlit hennar — þetta andlit sem
hann svo oft dáðist að og þótti svo fall-
egt. Hún ætlaði að komast eitthvað í
burt — hann var, hvort sem var orðinn
leiður á henni og b‘rnunum, hét hún.
Þau skyldu ekki vera honum framar til
angurs og ónæðis. Það er bezt hann
fari til hinnar fölsku og fögru Miss New-
ton sem hafði látið sem hún tæki svo
innilegan þátt í gjörðum hennar.
Margrét hafði fengið sér unglings
sveitastúlku til að hjálpa sér með börnin.
Hún var meir en lítið forviða þegar hús
móðirin kom inní herbergið, þar sem
hún var með þau.
“Júlía,” sagði hún í alvarlegum mál-
róm, “eg ætla að fara heim til Eng-
lands. Viltu koma með mér9”
Margrét hafði ekki lært nema lítils-
háttar í ítöjsku. Stúlkan leit undrandi
á hana; það var eitthvað svo hart og
kuldalegt í hinum milda málrómi Mar-
grétar. “Já, eg skal fara með þér, ef
þú vilt,” svaraði stúlkan. “Eg á enga
vini né ættingja hér, sem mér þykir
vænt um.” Með skjálfandi hendi fór
Margrét að láta dót sitt í koffort og
ferðatöskur, en hún henti burt öllum
leikföngum sem Miss Newton hafði
gefið börnunum. Hún hugsaði ekki eitt
augnablik um þá mörgu sæludaga sem
hún hafði verið í þessu indæla húsi.
Hún hugsaði ekki heldur um liðna daga,
og unga manninn, sem hafði elskað
hana svo mikið, að hann hafði kastað
á glæ allri framtíð sinni hennar vegna.
Það eina sem hafði heltekið huga henn-
ar var umhugsunin um manninn sinn,
sem aldrei framar vildi sjá hana — og
sem í geðæsingu hafði sagt að hann
iðraðist þess að hann hefði gifst henni.
Hún gat ekki grátið — Það hefði þó ver-
ið hugfró hennar særða hjarta; augun
voru þur og starahdi. Litlu stúlkurnar
skildu að það var eitthvað óvanalegt
við mömmu sína, það var sem þær væru
hræddar við hana, og fóru að gráta.
Hún tók þær með áköfum ástaratlot-
um í faðm sér, og óskaði þess, að þær
yrðu aldrei fyrir annari eins fyrirlitn-
ingu og hún hefði mátt líða. Nú var
ekkert eftir af hinni fríðu og blíðu Mar-
gréti sem einusinni var. Hún dreif í
flaustri allan sinn farangur ofan í kassa
og töskur og batt vandlega utanum og
skrifaði í stórum stöfum utan á. Júlía
horfði þegjandi á hana en spurði svo;
“Hvert förum við, signora?” Margrét
svaraði henni í bitrum róm: “Til for-
eldra minna á Englandi.”
Þegar alt var tilbúið, og búið að klæða
börnin í ferðafötin, og Júlía beið eftir
að lagt yrði á stað, settist Margrét við
skrifborð mannsins síns og skrifaði
eftirfylgjandi línur. Hún grét ekki, og
hendin var ekki óstyrk; orðin voru á-
kveðin, en erigin mælgi né harmatölur:
“Eg vil ekki bíða þar til þú rekur mig
í burtu. Eg skal ekki framar vera þér
þyrnir í augum. Fyrir löngu síðan sá eg
að þú varst orðinn leiður á mér. Eg
fer heim til föður míns, og börnin tek
eg með mér — þú kærir þig ekki meira
um þau en mig. Þau eru mín — ekki
þín. Eigðu úst þína, eg tek mína ást
með mér. Þó þú síðar bæðir mig að
hverfa aftur til þín, mun eg aidrei koma
til þín aftur, né tala orð við þig framar.”
Hún braut bréfið saman og skrifaði
utaná það til mannsins síns. Þegar hún
yfirgaf þetta fagra litla hús, leit hún
ekki einu sinni til baka á hina laufum-
skrýddu múra þess.
Fyrst er þau komu til Florence, höfðu
þau haft þjónustu stúlku, sem nú kom
þangað og var alveg steinhissa yfir að
sjá þá breytingu sem orðið hafði á Mrs.
Cuming, og þetta harða og stranga út-
lit á þessu blíða andliti, sem áður var.
Hún gat varla þekkt hana aftur. Mar-
grét sagði henni, að í húsinu væri bréf
til Mr. Cuming, og bað hana um, er
hún sægi hann, að segja honum frá þAu.
Hún svaraði engu því sem stúlkan
spurði hana; hún varð að flýta sér að
komast á stað, svo Ralph findi hana
ekki þar, er hann kæmi heim.
Um hádegisbilið, er Ralph sat, ásamt
nokkrum vinum sínum á tröppunum fyr-
ir framan Hotel d’ Italie, var konan
hans á leið til járnbrautar stöðvanna.
Hún hafði ekki meiri peninga, en ré.tt
í fargjaldið heim til sín, en ekkert þar
framyfir. Hún hafði enga ró; henni fanst
hvert augnablik sem heill klukkutími,
þár til lestin lagði á stað, og hin fagra
Florenceborg var í fjarlægð og bak við
hana. E!f það hefði ekki verið vegna
þess að Margrét var í svo æstu skapi,
hefði hún hugsað til svo langrar ferð-
ar með ótta og kvíða. þar sem hún var
svo ein síns liðs og aðstoðarlaus með
börnin sín. Hún hafði æfinlega, hvert
sem hún fór, notið aðstoðar og um-
hyggju mannsins síns. En nú var eins
og hún fyndi orkuna í sér sjálfri, og
óttaðist ekki neitt. Hún' flúði í flýti frá
honum, sem í geðshræringu hafði sagt
að hann óskaði ekki framar að sjá and-
lit hennar.
Foreldrar Margrétar bjuggu í einu
fallegasta innlands þorpi á Englandi,
þar sem vel ræktaðir akrar voru allt í
kring. Löng röð af álmtrjám lá upp að
húsinu sem þau bjuggu í, sem var nærri
þorpinu. Þau Werners hjónin voru ekki
rík; þau rétt börðust í bökkum með að
hafa nægilegt handa sér, því stundum
mislukkaðist uppskeran af landblett-
inuin sem þau höfðu, og stundum mistu
þau gripina sína úr faralds kvillum, og
svo var veðráttan oft óhagstæð. En
þetta ár hafði þeim heppnast búskapur-
inn með bezta móti, Heyið stóð í stór-
um stökkum, og komið stóð nú full-
þroskað á akrinum. Kýr og kindur í
bezta standi. — í einu orði sagt, það
var ágætis ár fyrir bændurna. En þrátt
fyrir þessa velgengni, var þó eitt sem
lá þungt á huga Werners. í síðasta
bréfi sem Margrét hafði skrifað móður
sinni, gat hún þess, að þau væru stöð-
ugt að fjarlægjast hvort annað, meira
og meira, og það var engin gleði né á-
nægja í því sem hún skrifaði. Mrs.
Werner þóttist viss um að dóttir sinni
liði ekki vel, og Mr. Werner gat ekki
fengið hana ofan af því.
Það var fagurt ágústmánaðar kvöld.
Mr. Werner var farinn að heiman til að
reka gripina heim. Mrs. Werner var
heima og stóð á tröppunum fyrir fram-
an húsið, til að njóta veðurblíðunnar og
horfa á fegurð landsins. Þá sá hún hvar
kom ung kona og bar barn á handleggn-
um, og á eftir henni gekk ung stúlka,
sem einnig bar barn. Hún horfði og
horfði; og er þær komu nær, fanst henni
hún þekkja svip dóttur sinnar í hinu
bleika andliti konunnar sem á undan
var, en það gat ekki verið, hugsaði hún,
en þó var það svo. Mr. Werner, sem
kom að úr annari átt, gekk til hennar
og spurði hana hvað um væri að vera,
því konan leit út eins og hún hefði séð
reimleika.
“Sjáðu, sjáðu!” sagði hún, “er það
mögulegt að það sé Margrét okkar, eða
er það svipurinn hennar?”
Það vildi svo til að Gregory var stadd-
ur hjá Werner, sínum gamla vini. Þau
stóðu öll þrjú á tröppunum, og Margrét,
sem sá þau, hraðaði göngunni. Hennar
nábleika andlit og æðisglampinn í aug-
um hennar, virtist að bera órækan vott
um hina mestu áreynzlu.
“Margrét, Margrét!” hrópaði móðir
hennar; er það virkilega þú sjálf?”
“Já, það er eg,” var svarið í veikum
róm. “Eg er að koma heim, móðir mín.
Hjarta mitt er harmi lostið og mig
langar til að fá að deyja.”
Þau komu nú til hennar, og er þau
sáu hve þreytt hún var, studdu þau
hana inn í húsið og lögðu hana á legu-
bekk. Mrs. Werner grét hástöfum og
barmaði sér yfir sinni fríðu dóttir, svo
vansælli, svo einmana og yfirgefinni.
Þeir Mr. Werner og Mr. Gregory stóðu
og störðu sorgbitnum auguiri á hana.
Mr. Gregory, sem hafði beðið hennar,
krepti hnefana og sagði við föður
hennar:
“Ef hann hefur marið hjartað í brjosti
hennar, og sent hana heirn til að deyja,
þá má hann gæta sín.”
“Eg vissi að það mundi ekki hepnast
vel,” sagði Werner — “Slíkar giftingar
verða aldrei hamingjusamar.”
Þegar Margrét leit upp og sá þessi
þrjú áhyggjufullu andlit í kringum sig,
fanst henni sem hún vissi ekki hvar hún
væri. Þegar hún áttaði sig á því, néri
hún saman höndunum og stundi veiklu-
lega.
“Margrét,” sagði móðir hennai,
“hvað hefur komið fyrir þig. Treystu
okkur, elsku barnið mitt — við erum
þfnir beztu vinir. Hvar er maðurinn
þinn? Hví hefurðu farið frá honum?’’
“Af því hann var orðinn leiður á mér,”
sagði hún grátandi, og aftur blossaði
ofsa reiði fram í hennar bleika og út-
taugaða andliti. “Eg gerði nokkuð sem
honum fanst svo ófyVirgefanlegt, að
hann óskaði að hann hefði aldre giftst
mér.”
“Ekkert sem eg áleit að væri rangt.
Spurðu mig ekki um það. faðir minn.
Eg vil heldur deyja en fara aftur til hans,
eða sjá hann nokkurntíifia aftur. En
þú mátt samt ekki hugsa illt um hann.
Það var altsaman misskilningur. Eg
gat ekki skilið hans hugsanir, né lifað
hans lífi — við vorum of ólík til þess —-
svo við vorum bæði ófarsæl. H'ann
óskar ekki eftir að sjá mig framar, og
eg vil ekki, hvað sem í boði er, sjá hann
framar.”
Werners hjónin litu undrandi hvort
á annað. Hún gerði þau alveg hissa
með sínum æstu orðurn og ofsa. Gat
þetta verizð Margrét þeirra, sem ávalt
hafði verið þeim sólskin og blíða?
“Ef þú vilt ekki hafa mig hér, faðir
minn,” sagði hún í hösturn róm, “þá
get eg farið eitthvað annað; hér eftir
koma mér engin vonbrigði á óvart.”
Mrs. Werner hafði hallað hennar
þreytta höfði að sér.
“Veistu ekki, barnið mitt, að móður
ástin bregzt aldrei?”
Gregory hafði tekið tvíburana í fang
sér, og virti með aðdáun fyrir sér and-
lit þeirra og fríðleik. Börnin horfðu
örugg og með trausti framan í andlit
honum.