Lögberg - 18.07.1946, Page 7

LÖGBEHG, FIMTUDAGIWN 18. JÚLÍ, 1946 *
7
SUMARBRÚÐIRNAR VIÐ HÚSAVÍK
VÍGÐAR TIL NOTKUNAR
Þegar eg ók heim að sumar-
báðunum sem Samband lútersku
kvenfélaganna í Amerika hefir
látið reisa á þessum fornfræga
sogustað Vestur-lslendinga, til
þess að vera viðstaddur starfs
Vígslu athöfn þeirrar stofnunar,
á sunnudaginn var, 7. þ. m., stóð
eg nærri agndofa, og spurningin
sem Jónas spurði sjálfan sig að
forðum kom fyrst fram í huga
mér: “Hver vann hér svo að með
orku?” 1 vor, þegar snjóa leysti,
var land bletturinn sem eg stóð
á á valdi náttúru aflanna, því
langt var síðan hönd landnáms-
oiannsins íslenzka hafði lagt þar
hínd á plóg. Undirviður, kul-
viður, fornar rætur dreifðu sér
una þennan landnámsblett, og
nýviði og nýskógur dreifði sér
víðsvegar um hann. Nú
var búið að hreinsa kulvið-
inn, uppræta nýgræðinginn, fella
mörg espitrjánna sem þarna
höfðu vaxið síðan á landnáms-
tíð, og uppræta og bera í kesti
gömlu og nýju trjá ræturnar, og
þarna á vellinum hreinsuðum
stóðu fimm nýjar, myndarlegar
byggingar, og þetta alt fram-
kvæmt á rúmum tveimur mán-
uðum.
* Undir eins og við stigum útúr
bifreiðinni hans Bárdals, við
sumarbúðirnar íslenzku, mætti
forseti, frú Ólafsson, okkur og
fylgdi mér og öðrum velþektum
Winnipeg manni, Finni Jónssyni,
til búðanna og sýndi okkur bygg-
ingarnar og rakti sögu þeirra.
Fyrst komum við í hús það sem
starfsfólki búðanna er ætlað og
á einnig að vera aðal skrifstofa
þeirra. Er það hús 20 fet á
breidd og 24 fet á lengd,-einlyft
og uppbúin með rúmstæði og
rúmföt. Kostnað við þá bygg-
ingu annast Sambandið sjálft.
Næsta bygging sem við kom-
um í var svefnskáli kvenna. Er
sú bygging 18 fet á breidd og 42
fet á lengd, er hún líka einlift
og uppbúin með rúmstæðum,
rúmfötum, glugga tjöldum, og er
hið prýðilegasta heimili og hverri
einustu æskumey' samboðið.
Bygging þá, með öllu tilheyrandi,
ge-fa söfnuðurnir í suður parti
Nýja Islands.
Næst var komið í drengja
skálann; er hann jafnstór og
stúlkna svefnskálinn og að öllu
leyti eins fullkominn að frá-
gangi og öllum útbúnaði, og hafa
íslenzku söfnuðirnir í norður
parti Nýja Islands gefið þá bygg-
ingu, með öllu tilhyrandi.
Þá komum við í bjrggingu, sem
or 14 fet á breidd og 18 á lengd,
sem ákveðin er fyrir sjúkrahús
í sambandi við búðarveru fólks,
®f, eða þegar þörf gerist. Sjúkra-
hús það, og alt það sem því nauð-
synlega heyrir til, er gjöf frá Is-
iendingum í Langruth byggð-
inni í Manitoba.
Fimmta og síðasta byggingin
sem okkur var sýnd, var borð-
skálinn; er það stórhýsi, 24 fet
á breidd og fimtíu fet á lengd.
Þartur af þeirri byggingu er eld-
hús og áfast við eldhúsið og und-
ir sama þaki er brunnhús, þar
sem silfurtært vatn gusast fram
bæði nótt og dag. Kostnað við
bygging þessa hafa fslendmgar
i Winnipeg tekið að sér að sjá
um.
Þegar eg skildi við þau frú
Ólafsson og Finn Jónsson, var
eg að hugsa um hvort að nokkur
dæmi í sögu vor estur Islend-
inga væru til sem mintu á eins
bráðþroska stofnun eins og þessa,
seni blasti við sjónum mínum
þarna á sléttlendinu við Húsa-
vik. En eg fann enga í huga mér.
Hvernig stendur á þessu?
Auk þessara heilhuga hlut-
föku og höfðinglegu gjafa sem
hér að framan hefir verið minst
a í sambandi við bygginarnar,
hafa ýmsir gefið innanhússmuni
°g áhöld, svo sem hin veglynda
°g víðþekta frú Curry frá Cali-
fornia, sem auk fjárstyrks til
þessa fyrirtækis, hefir gefið
feiknin öll af leirtaugi til þess-
arar stofnunar, og vandaðan
hliðar, eða veggskáp til að
geima það í. Frú Gerða Ólafs-
son, í Winnipeg( hefir gefið sex
prýðileg borð og tilheyrandi
bekki til notkunar í veizlu eða
matarskálanum, og að sjálfs-
sögðu hafa fleiri látið ýmislegt
af hendi rakna stofnun þessari
til þarfa og þæginda, þó eg kunni
ekki að nefna þær, eða þá.
Auk bygginga þeirra sem reist-
ar hafa verið og að framan er
minst á, er búið að mæla grunn-
inn sem aðal eða mesta bygging-
in á að standa á. Er það bygg-
ing 30 fet ábreidd, og sextíu fet
á lengd. í henni eiga að vera
keraslu salir, lestra salur, og al-
mennur samkomusalur. Er sú
bygging reist til minningar um
þá menn af vorri þjóð, sem létu
lífið í alheims stríðunum síðustu
tveimur, og verður byrjað á að
byggja hana undireins og bygg-
ingarefni til hennar er fáanlegt.
Það er ekki aðeins árvekni,
hagsýni, stálvilja og leiðsögn
sambandskonanna sjálfra, sem
þessu Grettistaki hefir lyft, þó
að allir þeir hæfileikar hafi ver-
ið í ^óðu lagi hjá þeim og látið
til sin taka, þá standa stoðir
þessara framkvæmda víðar.
Ágætir menn hafa lagt sig fram
til að bera þetta fyrirtæki fram
til sigurs, t. d. Sveinn timbur-
meistari Pálmason^ sem hefir
veit hreinsun landsins, byggingu
húsanna forustu, og gjört alla
uppdrætti að byggingunum sam-
bandskonunum víst að kostnaðar
litlu. Einnig hefir hr. Hrólfur
Sigurðsson á Gimli lagt fyrir-
tæki þessu mikið lið til fram-
kvæmda og aðstoðar á alla vegu.
Svo má víst segja um marga
fleiri, þó eg nafngreini þá ekki
hér. En sterkasta afl þessa fyrir-
tækis til hins þróttmikla sigúrs
sem þegar er unninn, eru ítökin
sem fyrirtæki þetta á í hjörtum
íslendinga yfirleitt, um þvert
og endilangt þetta land.
Klukkan 2 e. h. hófst vígslu at-
höfnin. Fór hún fram undir beru
lofti. Pallur hafði verið undir-
búinn, Mtið eitt í aulstur frá
svefnskála stálknanna, á þeim
palli stóð borð með fallegum
blómum á, en við borðið sátu
þeir af prestum kirkjufélagsins
sem aðal hlutverkiri höfðu á
höndum, en þeir voru, séra Egill
H. Fáfnis, sem athöfninni stjórn-
aði; séra Haraldur Sigmar, D.D.,
forseti kirkjufélagsins, sem vígsl-
una framkvæmdi, og séra Rún-
ólfur Marteinsson, sem vígslu
ræðuna flutti. Til vesturs á pall-
inum stóð orgel, en í suður, á
nokkurnveginn sléttri grund, var
bekkjum raðað, undir nokkrum
espitrjám sem þar standa er
mannsöfnuðurinn sat á í skugga
trjánna. Athöfnin fór virðulega
fram. Hún hófst með sálmasöng
og var það hinn kunni enski
sálmur “The Church’s One
Foundation,” eftir Samuel J.
Stone. Næst var Biblíu kafli les-
inn prýðilega af séra Haraldi-
Sigmar frá Seattle, og vígslu
ræðan því næst flutt af séra Rún-
ólfi. Mér fanst ræðumaður leggja
^érstaka áherzlu á tvent, auk
áhrifa þeirra hinna kristilegu er
æskulýður vor í nútíð og fram-
tíð ætti vonandi eftir að njóta
við stofnunina, en það var eggj-
an til æskulýðsins að muna eftir
því, að þetta land, þetta nýja
föðurland, ætti fyrsta tilkall til
þegnhollustu hans, og að honum
bæri fyrst og ávalt, að elska,
virða og trúa á landið, þetta
nýja fagra og farsæla föðurland
sitt. Það væri fyrsta skylda,
næst þeirri kristilegu. Ræðu-
maðurinn minti einnig á að æsku-
lýðurinn ætti að minnast ættar-
erfða sinna, með því að virða
þær, og varðveita það sem holl-
ast og lífrænast væri í lífs-
reynzlu og listhæfni feðranna.
Á eftir ræðu séra Rúnólfs var
íslenzkl sálmurinn nr. 293 í ís-
lenzku sálmabókinni sunginn:
“Lærdóms tími æfin er.”
Þá flutti forseti kirkjufélags-
ins ræðu. Minntist með hlýhug
og þakklæti á atorku, áhuga,
samheldni, leiðsögn og framsókn
þeirra sem sumarbúða málinu
hefðu veitt forstöðu og unnið að
því svo farsællega sem raun beri
vitni, og vígði þar næst búðimar
til kristilegra afnota fyrir æsku-
lýð vorn. Að lokinni vígslunni
var sunginn enskur sálmur, sem
einnig er í ágætri þýðingu í
sálmabókinni íslenzku: “I heard
the voice of Jesus say.” (Eg
heyrði Jesú himneskt orð).
Að sálma söngnum loknum,
flutti séra Sigurður Ólafsson
bæn, og var vígslu athöfninni að
mestu lokið, en séra Egill, sem
bæði vissi meira, en þeir sem
eikkert vissu, um hvað fram átti
að fara, og hafði líka fulla ein-
urð til að segja frá því, tilkynti
að það næði ekki nokkurri átt,
að ljúka þessari eftirminnanlegu
athöfn án þess að forseti sam-
einuðu kvenfélaganna lútersku
léti til sýn heyra. Frú Ólafsson
varð við þeirri ósk og mælti
nokkur hlý og vel valin orð til
mannfjöldans, vel og greinilega,
eins og hennar er verija. Einnig
talaði A. S. Bardal, frá Winni-
peg. Eftir að frúin og A S. B.
höfðu likið rnáli sínu, tók séra
Egill enn til máls,‘ og bað fólkið
að rísa úr sætum, og það sem
stæði að snúa sér við, og halda
í hóp til svefnskálanna. Fyrst
til kvenna svefnskálans, þar
sem séra Skúli Sigurgeirsson
ætlaði eitthvað að segja, og svo
til svefnskála piltanna, þar sem
séra Sigurður Ólafsson hefði orð
fyrir fólki.
Allir gegndu séra Agli og
gengu til meyjaskálans; skýrði
séra Skúli þar greinilega frá, að
íslendingar \f supur-parti Nýja
íslands, sunnan Hnausabygðar,
að meðtalinni Mikley, hefðu
gefið þá byggingu með öllu til-
heyrandi, í minningu um land-
námsmennina íálenzku á því
svæði nýja Islands. íslenzkt vers
var sungið að þeirri tilkynning
lokinni.
Var þá haldið til svefnskála
piltanna. Hafði séra Sigurður þar
orð fyrir mönnum, en gat þess
að hann væri þar í forföllum
annars manns, sem þar hefði átt
að vera, en ekki getað komið séra
Bjarna A. Bjarnasonar. Las
hann upp ávarp ítarlegt frá
norðurbygðarmönnum í Nýja
íslandi, þar sem skýrt var frá að
svefnskáli drengjanna væri gef-
inn til minningar um landnáms-
menn Norður Nýja fslands. Einn-
ig var listi af þátttökendum í
þeirri bygð lesinn upp. Áður en
athöfninni við drengjaskálann
var lokið, voru þeir Sveinn
Pálmason og Hrólfur Sijjjurðsscfn
hyltir fyrir frábærlega drengi-
lega frammistöðu og dugnað 1
þarfir sumarbúðanna. Að síð-
ustu var versið alkunna “Son
Guðs ertu með sanni,” sungið og
var vígsluathöfninni með því að
fullu lokið, sem hafði staðið yfir
í 3 klukkústundir, og var því
nærri komið fram að kveldverð-
artíma.
Séra Egill Fáfnis tilkynti
mannfjöldanum að hlé yrði þá á
ræðuhöldum, en undir eins að
kveldverði loknum, sem konur
sambandbfélagsins byðu öllum
til, yrði aftur byrjað á þeim, þvi
til vígsluhátíðarinnar væru nú
komnir tveir prestar, þeir Rev.
F. W. Lenz, fultrúi frá Lake
Brerton Luth. Camp, Manitoba,
og Rev. Arthur H. Getz, fulltrúi
frá Parish Church School Board
U.L.C.A., New York, ásamt ung-
frú Elenore Gilstrom frá Saska-
toon. Eg veit ekki hvað brúnin
hefir hækkað. á mörgum við að
heyra um þessar væntanlegu
ræður, en hún hækkaði áreiðan-
lega á mörgum við að frétta um
þetta rausnarlega boð kvennanna
sem var svo myndarlegt og höfð-
inglegt að það minnti á höfðings-
skap þeirra kvenna af vorri þjóð,
sem saga vor hefir geymt um
aldaraðir.
Eg veit ekki hvort eg hefi nokk
urntíma setið ánægjulegri veizlu
en þessa á Húsavík. Það var
gleði og ánægjubragur yfir öll-
um. Gnægð góðra rétta og yfir
forstöðukonunum sjálfum, sem
.stóðu fy.rir beina, hvíldi norræn
manndómstign, og frá andlitum
þeirra stafaði sigurvissa þeirra,
se msigrast hafa á öllum erfið-
leikum.
Eg gekk út að máltíðinni lok-
inni. Séra Egill var seztur í for-
setasætið aftur og séra Arthur
H. Getz var að tala; maður prýði-
lega máli farinn og geðþekkur.
Og eftir að þau séra F. W. Lenz
og ungfrú -Gilstrom höfðu flutt
árnaðarsókir, var hátíð þessari
lokið. Menn fóru að tínast í
burtu. Fólksflutningsbílarnir frá
Selkirk og Winnipeg héldu heim-
leiðis hlaðnir, og einkabílarnir
sömuleiðis einn af öðrum, unz
allir bílar og flest að fólkinu var
farið, nema Jón Gillies frá Win-
nipeg og fjölskylda hans. Jón
var önnum kafinn við að flytja
fólk á Húsavíkur jámbrautar-
stöðina, sem með járnbrautinni
fór heim til sín.
Eg, sem beið eftir Jóni, gekk í
hægðum mínum ofan að vatninu.
Alt var hljótt og kyrt. Sólin
varpaði glitrandi kvöldgeislum
sínum á vatnið, sem engin bára
bærðist á, og nóttin var í þann
veginn að breiða vængi sína yfir
nýja hvíldar- og heilsustaðinn
íslenzka við Hiisavík.
J. J. Bíldfell.
MARK TWAIN SAGÐI :
“Við skulum leitast við að lifa
þannig, að þegar að því kemur að
við deyjum að jafn vel grafarinn
hryggist við fráfall okkar”
“Breyttu ávalt réttilega, það
vekur ánægju hjá sumum, en
gengur fram af öðrum.”
“Ef að þú seður hungraðann
hund, þá bítur hann þig ekki. Sá

er munurinn á hundum og mönn-
um.” ✓
“Það er ekki aðeins að kuld-
inn komi inn þegar dyrnar eru
opnar, heldur fer ylur hússins út
um þær líka.”
“Adam sór sig í ætt . . . hann
girntist ekki eplið vegna eplisins
sjálfs, heldur vegna þess að var
forboðið.”
Ef að þú segir samleikann, þá
þarftu ekki að leggja neitt sér-
staklega á minnið.”
Svo að presturinn sagði honum
að báðir staðirnir hefðu nokkuð
til sins ágætis. Himnariki fyrir
veður blíðuna. Heivíti fyrir
félags skapinn.”
“Vani er vani, og enginn skyldi
varpa honum frá sér sem slitnu
fati, heldúr lokka hann og leiða,”
“Maðurinn var skapaður eftir
að Guð hafði verið að verki í sex
daga, og var orðinn þreyttur.”
“Eg hefi ferðast meira en
nokkur annar lifandi maður og
hefi tekið eftir því að áherzlum
á ensku máli er ábátavant jafn-
vel hjá Englendingum sjálfum.
Hve ákjósanleg var ekki að-
staða Adams . . . þegar að honum
tókst að segja eitthvert snjall-
yrði, þá mátti hann reiða sig á
að hann var ekki að apa það eftir
öðrum. .
J. J. B. þýddi.
SINCE 1939
Amount paid to plant employees............DOUBLED
Income Tax payments. INCREASED SIX FOLD
Projits paid to shareholders NO INCREASE AT ALL

Year’s payment by Dominion Textile Year ended 1939 March 31 1946 Increase
To plant employees $4,503,785 $9,297,538 106%*
To Income Tax 244,513 1,509,647 617%
To shareholders** 1,485,842 1,485,842 NONE
*68% out of this is wage rate increases; the remaining
38% is due to increased production since 1939.
**As of June 12, 1946, there were 3,765 shareholders.
DOMINION TEXTILE
COMPANY LIMITED
“Cotton . . . the Master Fabric”
Vinnuafkoma við aukning rqiforkuversins við Slave Falls,
%
RAFORKA í undirbúningi
Raforkan, sem einu sinni var sérhlunnindi fárra fvllir nvi brýnar
þarfir. Notkun rafurmagnsins er nú orðin almenn. Skrifstofu-
eigendur, verzlunarstjórar og verksmiðjueigendur, sem þekkja
hlunnindi þau, sem rafurmagnið býður, auka allir rafurmagns-
neyslu sína.
En það meinar aftur að raforku þörfin er óðum að aukast, og
þessvegna er Hydro orkuverið að auka raforku framleiðslu
sína við Slave fossana með tveimur 12,000 hestafla raforku-
vélareiningum, er þar er bætt við nú í ár og öðrum jafnstórum
og sterkum er ákveðið að bæta við 1947.
Þegar þeim umbótum verður lokið, framleiðir orkuverið við
Slave Falls 96,000 hestöfl, til þess að mæta þörfum Winnipeg-
búa, að því er ódýra raforku snertir.
CITY HYDRO is yours - use it!