Lögberg - 05.12.1946, Side 5

LÖGBERG, FIMTUDAGINN 5. DESEMBER, 1946
5
/UiLGAH/iL
LVENNA
Ritstjóri: INGIBJÖRG JÓNSSON
HEIMILÍSIÐNAÐURIN OG FORUSTUKONA
í ÞEIRRI GREIN
Þessi véla öld, sem við nú líf-
um á, er að mörgu leyti hættuleg
fyrir þroska einstaklingsins og
þarafleiðandi menningu þjóðar-
innar. Hættan liggur í því, að við
hættum að reyna að sikapa og
framleiða ýms verðmæti sjálf —
að við sættum okkur við það,
sem vélarnar framleiða. Það er
t.d. miklu auðveldara að sjá leik-
rit á kvikmynda-húsunum, held-
ur en að reyna sjálf að hafa leik-
list um hönd; að ihlusta á söng
yfir útvarp eða grammaphone
heldur en að reyna sjálf að
stunda þá list. Þannig mætti
lengi telja.
þeim munstrum, sem hún hafði
upphugsað sjálf. Svo virtist sem
að gestirnir hefðu mikla ánægju
af því að kynna sér þessa gömlu
list, þó ekki væri með öðru en
að handfjatla vefnaðinn, því oft-
ast var þéttskipað upp á pall-
inum hjá frú Sofiu, ekki einungis
kvenfólk, heldur og karlmenn.
Meðál hinna mörgu ofnu muna,
sem þarna gat að líta, voru
gluggatjöld, sem friú Sofia hafði
ofið fyrir vefstofuglugga sína.
Þau voru ofin í norrænum stíl
eftir hennar eigin uppdrætti;
“sports” yfirhöfn og buxur úr
hafa notið tilsagnar kvenna, sem
komu fullorðnar að heiman,
mintist hún sérstaklega þeirra
Guðrúnar Finnsdóttur, Ovldu
Sveinsson og Guðrúnar Johnson.
Kvað hún leiðbeiningar þessara
kvenna hafa verið sér ómetan-
legar.
Frú Sofia hefir verið skrifari
Íslen2)ka Hannyrðafélagsins frá
því að það var stofnað 1930. Þeg-
ar iðnaðarsýningar hafa verið
haldnar hér í borg hefir húnj af
hálfu þess félags séð um, að is-
lenz'kur iðnaður væri sýndur og
úts’kýrður. Hún hefir og í mörg
ár verið meðlimur Canadian
Women’s Handicraft Guild og
tekur virkan þátt í þeim félags-
skap og nýtur þar mikils álits,
enda verið kosin varaforseti
þess félags.
Lesendum Lögbergs er frú
Sofia að góðu kunn, þar sem
hún á stríðsárunum þýddi og
skrifaði spumingar og svör fyrir
bæði íslenzku blöðin og leið-
beindi fólki af ís'lenzkum ættum
viðvíkjandi skömtun, verðlög-
um o. s. frv.
Sofia Wathne er fædd í Litlu-
Breiðuvík í Reyðarfirði á íslandi.

Þó er manninum eðlilegt að
skapa sjlálfur og vilja helzt búa
að því, sem hann sjálfur býr til.
þetta sér maður í leikjum barn-
anna; þau eru sí og æ að búa eitt-
hvað til; smíða lítil hús, búa til
brúðuföt, móta myndir, hugsa
sér upp leiki o. s. frv. Ekkert
veitir þeim meiri gleði en þetta,
þegar einstaklingurinn tapar
þessum áhuga, að skapa eitthvað
sjlálfur með huga eða hönd, týnir
hann hluta af sjálfum sér; hann
nýtur ekki lengur þeirrar gleði,
semþví er samfara að hafa sjálf-
ur framleitt eitthvað listrænt og
nytsamt.
Eitt af þvtí, sem vélarnar hafa
dregið úr og sumstaðar útrýmt
er heimilisiðnaður. Þetta er illa
farið, því haindavinnan felur í
sér þroskaskilyrði, ekki einungis
fyrir höndina, heldur og hugann.
Hún þjálfar höndina og skerpir
eftirtéktina og dómgreindina;
hún styrkir viðleitnina til að
skapa listræn verðmæti. Allar
tilraunir sem gerðar eru til þess
að viðhalda heimilisiðnaði og út-
breiða hann eru því nauðsynleg-
ar og virðingarverðar. Fyrir
þessa ástæðu var reglulega á-
nægjulegt og hressandi að skoða
hina margbreyttu heimaofnu
muni, sem frú Sofáa Wathne
hafði til sýnis á “Te” samkomu
Junior Ladies’ Aid í lútersku
kirkjunni á miðvikudaginn 27.
nóvember s.l. Á þessum bluturn
var auðsætt að hugur og hönd
höfðu verið að verki og skapað
fagurlega. Frú Sofia sat sjálf
við vefstólinn og sýndi gestum
vefnaðaraðferðir. Hún var herra
yfir vélinni, en vélin ekki ýfir
henni, því á þessari vél hafði
hún framleitt marga dúka með
tvílitu, b’láu bandi; kjólefni úr
ullarbandi, handklæði og dúkar
ofnir úr hör; hálsklútar úr silf-
urbláum rayon þræði, húsgagna-
fóður úr marglitum baðmullar-
þræði.
Frú Sofia hefir mikinn áhuga
fyrir Iþví að kynna sér norræn-
an heimilisiðnað og íslenzk vefn-
aðar og útsaums munstur. og
hafði hún þarna sýnishorn af ís-
lenzikum hannyrðum. Þar var
spjaldofið letrað styttuband, ofið
á íslandi fyrir meir en hundrað
árum; telur frú Sofia það mjög
dýrmætt, því sagt er að þessi
tegund vefnaðar hafi náð mestri
fullkomnun á Islandi, og bönd,
sem þessi, eru mjög sjaldgæf.
Þar var og salúnsofin ábreiða
að heiman í sauðarlitum og
hand'klæði, sem hún hefir ofið
í sama munstri; tvö glitofin á-
kllæði og svunta unnin hérlendis
með sömu vefnaðar aðferð; ís-
lenzkt krossofið sessuborð með
mjög fögrum litasamböndum og
veggtjald með sama munstri og
vefnaðaraðferð, unnið af hér-
lendri konu.
Frú Sofia reynir ekki einungis
á þennan hátt að endurvekja
áhuga fyrir þjóðlegum hannyrð-
um, hún hefir og flutt mörg
erindi og ritað greinar um þessi
mál, bæði á íslenzku og ensku,
því henni er ant um að íslenzk
hannyrða list gleymist ekki alf-
komendum íslendinga hér í
landi, og henni er ant um að
kynna hérlendu þjóðlífi, menn-
ingu íslenzku þjóðarinnar á
þessu sviði. Felst í þessu lofs-
verð þjóðræknisstarfsemi. Að-
staða hennar er örðug að því
leyti, að erfitt er að fá nokkrar
bækur um þetta efni. Segist hún
Foreldrar hennar voru þau Eirík-
ur Vigfússon og Ingigerður
Ríkarðsdóttir. Hún fluttist ung
vestur u-m haf og er gift Albert
Wahne; hann er ættaður frá
Seyðis'firði, sonur Friðriks
Wathne. Föðurbróðir hans var
Otto Wat'hne. Mr. og Mrs. Albert
Watihne búa að 700 Banning St.
hér ’í borg.
Ungur maður kom til æsku-
stöðva sinna, eftir átta ára fjar-
veru, og varð hnugginn, þegar
hann sá engan að taka á móti
sjer. Eftir skamma stund sá hann
þó á bryggjunni hafnarvörðinn,
sem verið hafði kunningi hans
allt frá æsku. Hann gekk til hans
og ætlaði að fara að heilsa hon-
um hjartanlega, þegar sá síðar-
nefndi -leit spyrjandi á ferða
tösku hans og sagði:
—sæll og bless, Jón, ertu að
fara eitthvað?
♦
í síðasta stríði gekk hópur
manna í iögreglufylgd eftir göt-
um borgar einnar í Belgíu, sem
íinnin hafði verið undan Þjóð-
verjum. Einhver lét sér um
munn fara, að þetta væru Rexist-
ar (belgiskir fascistar), og æptu
þá nokkrir vegfarendur: “Drepið
Rexistana! Til fjandans með þá!”
Einn af föngunum nam þá
staðar og ávarpaði múginn þess-
um orðum: “Þið hafið engan rétt
til að svívirða okkur á þennan
hátt. Við erum. alls ekki Rex-
istar. Við erum heiðarlegir inn-
brotsþjófar!”
—Úr Marine, London.
CLUB NEWS
The last general meeting of
the Icelandic Canadian Club,
held on Wednesday evening,
November 27th, in the First
Lutheran. Church, came up to
our fullest expectations as to
attendance and entertainment.
About one hundred and twenty-
five people turned out to hear
the talk given by Mrs. Margaret
Stephensen, whose subject was:
“Recollections of Pioneer Days
in Winnipeg.” This reminiscent
sketch, delivered in such a
charming, unaffected manner,
held our undivided attention as
the speaker put before us a veri-
table moving picture, a sequence
of verbal portraits reflected on
the screen of our inner vision.
Flashes of historic incidents in
the 1 i n e s of the Iceiandic
Pioneers, of prominent land-
marks in this city, as well as of
outstanding leaders in commu-
nity affairs, left us with a mental
picture of the life and character
of those pioneers who handed on
to posterity such qualities as in-
dependence of thought, faith,
loyalty, courage and love of cul-
tural development.
This lecture was supplemented
by slides of actual photos shown
by Capt. .W. Kristpanson. An
interesting commentary on these
photos of the early pioneers and
their children was given by Mrs.
Flora Benson. Most of us recog-
nized one or more faces of
friends or relatives and we were
highly intrigued by the old-
fashioned clothes of the women
and the bearded faces of the
men.
This first in a series of eight
lectures was a most promising
beginning. The next lecture will
be based on the life of the
pioneers of the Argyle district,
given by Mr. Tryggvi Oleson of
Glenboro, at the next general
meeting on January 20th, 1947.
A brief business meeting took
place before the lecture, with
Mr. Carl Hallson, president, in
the chair. A resolution, presented
by Mrs. Danielson, providing for
the establishment of a fund to
ye called “The Icelandic Can-
adian Club Scholarship Fund,”
out of which scholarships may
be awarded to worthy students
of Icelandic extraction, was
passed unanimously. A com-
mittee of three was formed to
operate this fund and those ap-
pointed were: Judge W. J. Lin-
dal, Mr. Paul Bardal, and Mrs.
H. F. Danielson. A notice of
motion in connection w i t h
changing the daté of the annual
meeting of the club from Febru-
ary to June, given by Mr. Bardal,
was also passed.
Mr. Danielson announced that
the next Icelandic language
classes would be held in the
Dániel Mclntyre Collegiate, in
rooms 22 and 24, on Tuesday
evening, December 3rd, and on
every other Tuesday after that
at 8.30 p.m. Adults who wish to
learn the spoken language, spell-
ing and grammar, or literature,
are welcome to attend.
New members who joined the
club recently are: Miss Inga
Bjarnason, Miss Dorothy Daniel-
son and Miss Sigga Sigmundson.
Lilja M. Guttormsson,
Secretary.
Fjögra ára gamall snáði var
að segja mömmu sinni svakaleg-
ar sögur um ræningja, hvítabirni
o. fl.
“Hvenær lentir þú í öllum
þessum ævintýrum, væni minn?
spurði móðir hans í því skyni
að þagga niður 1 drengnum.
“Ó, það var löngu áður en eg
kyntist ykkur pabba ” svaraði
drengurinn rogginn
Kirkjuþingið í Cleveland
(Frh. af bls. 4)
sta'klega undir hjúkrunarstarf,
var á leiðinni til New York og
svo til Indlands. Það var unun
að hitta hana. Önnur ung kona,
sem þetta félag styrkir, starfar í
Vestur-Canada. Sérstaklega flyt-
ur hún sunnudagaskóla, með
pósti, um allar sveitir, þar sem
fólk á ekki kost á sunnudaga-
skóla með öðru móti. Hún heitir
Miss Eleanore Gillstrom. Þetta
félag er hjálparvættur margra
góðra málefna. Það gefur út á-
gætt timarit, sem nefnist Luth-
'eran Woman’s Work.
Sameiginleg sálmabók var mál
eitt, sem kom fyrir þetta þing,
og vildi eg gjarna Skýra fyrir
fólki hvað í því felst.
Þegar hinir ýmsu lútersku
þj óðflokkar í þessari heimsálfu
komu skipulagi á kirkjustarf sitt,
notuðu þeir fyrst um sinn. þá
sálma, sem þeir áttu frá föður-
landi sínu. Þegar afkomendur
þeirra, skamt eða langt fram í
liði, hættu að nota mál feðna
sinna, var að sjálfsögðu auðveld-
ast að nota'þá sálma, sem fyrir
lágu á ensku sálmabókunum um-
hverfis þá. 1 þeiim söfnum var
mikið a’f dýrðlegum sálmum, og í
kristilegu tilliti mátti þetta koma
ungu kynslóðinni að fuliu gagni.
En ekki er víst, að allir hafi að
öllu leyti verið ánægðir með að
láta við svo búið standa. Sumum
fanst að gullkornin andagiftin,
sérkennilegi blærinn, í sumum
þessara sálma væri þess eðlis,
að það væri ekki fallegt að láta
þá gleymast með öllu. Ef til vill
báru þeir vott um stríð og sigur,
sem að einhverju leyti höfðu
myndast atf ástæðum og um-
hverfi. Að minsta kosti vildu
Þjóðverjarnir í Vesturheimi ekki
varpa öllum sálmum sínum í
sorpið; en þeir voru svo hepnir
að eiga f jölda þýðinga af sálmum
sínum á ensku, gjörða af fólki á
Englandi, svo sem Mrs. Wink-
worth, John Wesley og fleiri. Að
efna til enskrar sálmabókar, með
þeim ensku sálmum, sem þeir
ekki vildu vera án, var því til-
töluilega auðvelt. Þegar kom að
því að skandinavar stigu sama
sporið var það milklu torveldara,
því mjög lítið var til af þeirra
sálmum á ensku máli. Samt
hygg eg, að hjá þeim lifi sú löng-
un að afkomendur þeirra m
njóta einhvers af gulli forfeðr-
anna. I
Hyiað er þá að segja um Is-
lendingana? Eiga þeir nokkra
sálma, sem þeir vilja láta lifa á
ensku máli fyrir komandi kyn-
silóðir? Margir íslendingar segja,
að við eigum dýrðlegustu sálma
veraldarinnar. Sýn mér þá trú
þína af venkunum. Er í þessu
nokkur sú sanntfæring, að menn
vilji sýna bana í framkvæmd-
um?
United Lufheran Ohurch á á-
gæta sálmabók með 578 sálmum.
Samt hefir þar verið netfnd starf-
andi nú ein 2 eða 3 ár, sem hefir
það verk með höndum að undir-
búa útgáfu nýrrar sálmabókar,
og á þessu ári hetfir það komið
til orða, að fleiri lútersk kirkju-
félög yrðu með í því að eignast
sameiginlega sálmabók. Þeir sem
lengst hugsa vilja, að géfin verði
út sameiginleg sálmabók fyrir
allia lúterSka menn í Vesturheimi.
Sænska og danska kirkjuféiagið
eru þegar með í þessum félags-
dkap. Nefndin hefir þegar sam-
ið Skrá yfir þá sálma, sem hún
vill láta vera í þessari bók. í þvl
va'li eru 22 sænskir sálmar og 20
danskir. Vönduð skýrsla um alt
þetta var lögð fyrir þingið. Eg
mælti ofurlítið á móti því að út-
gáfu þessarar bókar væri hraðað
um of. Enntfremur átti eg all-
langt samtal við formann nefnd-
arinnar, og svo fór eg eins fljótt
og auðið var að komast í sam-
band við presta vora um það að
koma að einhverjum af sálmum
vorum. Séra Guttormur Gutt-
ormsson hefir þegar sent nefnd-
inni 4 af þýðingum Dr. Pildhers
en við hér norður frá erum sein-
ir til framkvæmda.
Er noikkur, sem vill rétta þessu
máli hjálparhönd.
—Framhald.
Minnist
BETEL
í erfðaskrám yðar
Innköllunarmenn LÖGBERGS
Amaranth, Man. B. G. Kjartanson
Akra, N. Dak. , Joe Northfield
Backoo, N. Dakota. Árborg, Man K. N. S. Fridfinnson
Árnes, Man. M. Einarsson
Baldur, Man O. Anderson
Bellingham, Wash Árni Símonarson
Blaine, Wash Árni Símonarson
Boston, Mass Palmi Sigurdson
384 Newbury St. Cavalier, N. Dak. Joe Northfield
Cypress River, Man. O. Anderson
Churchbridge, Sask S. S. Christopherson
Edinburg, N. Dak Páll B. Olafson
Elfros, Sask. Mrs. J. H. Goodmundson
Garðar, N. Dak. Páll B. Olafson
Gerald, Sask C. Paulson
Geysir, Man. K. N. S. Friðfinnson
Gimli, Man O. N. Kárdal
Glenboro, Man O. Anderson
Hallson, N. Dak. Páll B. Olafson
Hnausa, Man K. N. S. Fridfinnson
Husavick, Man O. N. Kárdal
Langruth, Man John Valdimarson
Lesíie, Sask Jón Ólafsson
Lundar, Man Dan. Lindal
Mountain, N. Dak. Páll B. Olafson
Point Roberts, Wash. S. J. Mýrdal
Riverton, Man K. N. S. Friðfinnson
Seattle. Wash. J. J. Middal
6522 Dibble N.W., Seattle, 7, Wash.
Selkirk, Man Mrs. V. Johnson
Tantallon, Sask J. Kr. Johnson
• Vancouver, B.C F. O. Lyngdal
5975 Sherbrooke St., Vancouver, B.C.
Víðir, Man. K. N. S. Friðfinnson
Westbourne, Man Jón Valdimarson
Winnipeg Beach, Man O. N. Kárdal