Lögberg - 18.09.1947, Side 6

n
LÖGBERG, FIMTUDAGINN 18. SEPTEMBER, 1947
(Ensk saga)
HVER VAR
ERFINGINN?
G. E. EYFORD, þýddi
“Undir þinni umsjón?” sagði Fred
snögt.
George kinkaði kolli.
“Það er ofur einfalt mál, Fred; það
er ekkert leyndarmál á bak við það. —
Sannleikurinn er sá, að ég hefi þekkt
föður hennar í mörg ár. Hann er allra
besti karl, en líka sérlundaður”.
“Já, ég veit það”, sagði Fred; “ég hefi
mætt honum”
George hnykti við, en duldi fátið sem
kom á hann, með því að seilast með
hendinni eftir glasi á borðinu.
“Ó, svo; þá hefir þú vafalaust tekið
eftir því, að útlit hans og framkoma er
ekki í samræmi við stöðu hans”.
“Já, ég gerði það”, svaraði Fred.
“Já, auðvitað. Þú sérð, að vesalings
vinur minn, Nichols, hefir verið óhepp-
inn og orðið að lifa utan við heiminn —
peningamál líklega, sem ég hefi aldrei
fengið að vita um. Svo hann, eins og svo
margir aðrir, hefir fundið það eina ráð-
ið að hýrast í skúmaskoti — eins og
maður segir. En það er annað, að draga
sjálfan sig út úr heiminum, en að grafa
börnin sín í afkima, svo þau sjái aldrei
heiminn. Nichols vinur minn fann til
þessa, þegar dóttir hans var vaxin upp
til að vera fulltíða stúlka. Sem skyn-
samur maður leitaði hann þá til manns
sem þekti heiminn, til þess sem hann
bar fullt traust til — til mín”.
Fred veitti hinu hvíta, rólega andliti
eftirtekt. Hið innra með sjálfum sér var
George allt annað en rólegur; hann
brann af reiði og æsing.
“Hann leitaði heldur ekki árangurs-
laust til gamals vinar. Eg tókst á hend-
ur umsjón með henni, með skilyrði af
minni hendi, og ég má segja með skil-
yrði frá hennar hendi. Skilyrðið frá
hennar hendi var, að hún skyldi búa hjá
móður hinni, undir hennar vernd og
umsjá; skilyrðið af minni hendi var, að
ég skyldi vera algjörður forráðamaður
hennar, sem var fengin mér til umsjár
og varðveislu”.
Fred horfði á hann.
“Ert þú forráðamaður hennar?”
sagði Fred, stór undrandi, og honum
flugu í hug bölbænir. Nathas Nichols
yfir Lamonte-ættinni.
George brosti.
“Þú undrar þig yfir því, minn kæri
Fred; en hugsaðu! Það er ósköp eðlilegt.
Þar sem mér var falið að hafa alla um-
sjón með ungu stúlkunni, hvernig gat
ég þá gert það, og forsvarað að vel færi
um hana? Hvernig átti ég að gæta
hennar fyrir auðnu-veiðurum?”
Fred þaut upp.
“Auðnuveiðurum!” sagði hann. —
“Meinar þú að segja með því, að Dora
sé ríkur erfingi?”
George brá lit Hann hafði verið að
hugsa um Dora Lamonte, meðan hann
var að tala um Dora Nichols.
“Þú heyrðir ekki allt sem ég ætlaði
að segja, Fred”, sagði hann ísmeygi-
lega, eftir að hann hafði áttað sig. “Eg
var rétt búinn að segja, gæta hennar
fyrir auðnuveiðurum, sem gætu safnast
í kringum hana í þeirri von, að þar sem
hún er undir minni hendi og til sjá, að
hún muni vera rík, en eins og þú veist
er hún bláfátæk”.
Fred kinkaði kolli. “Eg var að minsta
kosti ekki einn meðal þeirra, sem stóð
í þeirri meiningu”, sagði hann; “ég var
ekki narraður af neinni auðæfa von”.
“Heldurðu að ég viti það ekki, minn
kæri Fred! Þú, sem ert ráðvendnin og
heiðarlegheitin sjálf, enginn mundi
láta sér til hugar koma, að þú værir
auðnuveiðari, í þeirri merkingu, allra
síst ég, sem þekki þig svo vel og þykir
svo vænt um þig”.
Fred leið ekki vel undir þessari ræðu;
Miss Edith brá og fyrir í huga hans.
“Haltu áfram með söguna”, sagði
hann óþolinmóðlega.
“Nú, jæja þá, kæri Fred”, sagði Ge-
orge brosandi, “ert það ekki fremur þú
sem þarft eitthvað að segja? Eg er for-
ráðamaður stúlkunnar, en þú ert bið-
illinn hennar”.
“Eg skil það”, sagði Fred; hann stóð
upp og gekk um gólf. “Þú óskar að ég
biðji þig urn samþykki þitt Já, ég geri
það”.
George brosti, eins og það væri
hlægilegt spaug.
“Hvað þú ert tortrygginn,- minn kæri
Fred!” sagði George góðlátlega. “Þú
spyrð mig um mitt samþykki eins og
þú héldir að það væri nokkur vafi á
því, að þú fengir það. Þú hefir það, og
mínar bestu, allra bestu óskir að auki.
En Fred, skilurðu ekki hvers vegna ég
er svo ánægður? Það er vegna þess, að
nú ertu neyddur til að gera mér þá þén-
ustu, að byggja hluta af peningum föð-
urbróður míns!”
Fred hrökk við eins og eitthvað hefði
stungið hann.
“Þú sérð, kæri vinur, þú getur ekki
gift þig og hafa ekkert — geturðu það?
Það þarf þó að minsta kosti kofa fyrir
ástina, og — en ég bið fyrirgefningar,
kæri Fred! Eg segi kanske of mikið. —
Mér til mikillar sorgar hefir þú aldrei
borið það traust til mín, sem ég vildi
hafa óskað, og kanske — ég vona, að
það sé tilfellið — hefirðu nokkra pen-
inga —”.
Fred gekk órólegur um gólf með
djúpan áhyggjusvip á andlitinu.
Þessa fáu tíma sem hann hafði verið
með Dora, hafði hann verið svo algjör-
lega heillaður áf ástarsælu, að hann
hafði alveg gleymt fátækt sinni, já,
einnig að hann var í skuldum; hann
hafði ekki heldur hina minstu von um
að geta bætt kjör sín né kringum-
stæður.
Nú stóð þetta alt nakið fyrir honum,
og hvert orð sem George sagði voru
eins og kaldir ísdropar féllu á hörund
hans — hann vaknaði upp af draumn-
um sínum til að horfast í augu við hinn
kalda virkilegleika
Hvað átti hann að gera? Ó, skal
hann verða neyddur til að þyggja pen-
ingana frá George? Það fór hrollur um
hann. Hugsa sér að lifa á kostnað
George! Nei, það var alveg ómögulegt.
Fölur og óstyrkur sneri hann sér að
George.
“Nei”, sagði hann, “það sem þú ferð
fram á er ómögulegt. Eg hvorki get né
vil þiggja tilboð þitt; ég vil heldur
betla!”
George brosti. Hann óttaðist kring-
umstæðurnar og vlidi gjarnan tefja
tímann.
“Kæri Fred! Hvað mundi Mr. Nichols
segja, ef ég gæfi betlara dóttur hans?
Það er sem þú hefir sagt. Það væri
hlægilegt. Komdu og setstu niður. Eg
er hryggur yfir því, sem ég get ekki
annað en kallað heimskulegan þráa;
mér finst það særa mig Þú hefir altaf
verið einrænn og þrár, kæri Fred. Það
var stífni þín sem olli því að þú gast
ekki komið þér við föðurbróðir minn,
og —
“Eg vil ekki heyra meira um þetta”,
sagði Fred hörkulega.
George bandaði með hendinni.
“Þessi stífni og einræni þitt, mundi,
ef við annan mann væri að eiga en
mig, svifta þig kærustunni; en það
kemur ekki fyrir. Eg er ákveðinn, kæri
Fred, að sannfæra þig um, að ég vil
vera vinur þinn. Það er hreinskilnis-
lega sagt. Lofaðu mér að hugsa mig
ofurlítið um. Það er kanske einhver
veiklun í stærilæti þínu,„ og ég get
kanske fundið hana”.
Fred settist aftur, og kveikti, sér í
öðrum sfgar. George sat og hugsaði,
eða það leit svo út; en það sem hann
var að gera var, að horfa á Fred milli
fingra sér, sem hann hélt fyrir andlit-
inu. Hann fagnaði yfir þeim efa og van-
trausti, sem auðséð var á andliti
Freds.
“Já, nú hefi ég fundið nokkuð nýtt
fyrir þig, Fred. Þú mundir ekki neita
góðu tilboði sem kæmi frá stjórnar-
völdunum? Þú mundir ekki neita að
taka embætti í stjórnarráðinu.
“Stjórnarembætti”, sagði Fred eins
og í óvissu.
George kinkaði kolli.
“Já, fyrir sérstakt tilfelli hefi ég kom-
ist að því, að hafa dálítil áhrif á núver-
andi stjórn. Eigandi Wood Castle hefir
dálítið að segja, viðvíkjandi vali stjórn-
ar-embættismanna, í því héraði, sem
en Squire Arthur notfærði sér það
aldrei; en ég ætla að gera það. Þú skil-
ur, kæri Fred. Eg hugsa mér hátt emb-
ætti, sem er auðvelt og lítið að gera,
en sem gæfi 1000 pund sterling um
árið, eða þar um bil! Það er ekki svo
*
mikið, en Dora hefir ekki vanist ríki-
dæmi, svo það yrði alveg nóg fyrir
ykkur”.
Fred stóð upp og fór að ganga um
gólf. Var hann að dreyma, eða var þessi
George alt annar en hann þekkti og gat
ekki liðið? Hann hafði heyrt það sagt,
er maður yrði alt í einu eigandi stórra
auðæfa, að það breytti eðlisfari hans.
Hafði George af þeim ástæðum breytt
um eðlisfar?
Hann efaðist og tortryggði, en hér
var þó ljós sönnnunarvottur. Hvaða
hag gat George haft af því þó hann
gæti útvegað honum gott embætti? —
Engan — alls engan. Það var sjáanlega
alveg ágætt; en því hafði hann ekki
heldur valið einhvern annan mann,
sem hann vildi sýna eðallyndi sitt, sem
hann sá sér meiri hagnað ö?”
Fred, sem var að reyna að stríða á
móti tortryggni sinni og óhug á George,
gekk til hans og rétti honum hendina.
“George — ég hefi líklega gert þér
rahgt til. Þú hlýtur að vera góður mað-
ur, úr því þú breytir þannig, og ég —
ég verðskuda ekki a ðþú sýnir mér
slíkan velvilja”.
George tók alúðlega í hendina á
honum.
“Ekki eitt orð meira um það, kæri
Fred; ekki eitt einasta orð”, sagði hann;
“það hefir svo sterk áhrif á mig, að þú
talar svo vingjarnlega til mín”, og hann
bar vasaklútinn upp að sínum þurru
augum.
En brátt kom upp í huga Freds hin
gamla tortrygni; hann lét ekki á því
bera og settist.
“Nei, ekki eitt orð meira”, sagði Ge-
orge, og lét sem grátekki væri í kverk-
um sér. “Eg hefi um lengri tíma’fundið
að þú barst kala til mín, kæri Fred, en
ég hafði ásett mér að ég skyldi burt-
rýma honum og sýna þér, að þú gerðir
mér rangt til. Trúðu mér — mín stóra
óvænta hamingja, hefir hrygt mig, því
ég var hræddur um, að þú, sökum þess,
mundir álíta mig hjartalausan og sjálfs
elskufullan.
Fred sat og reykti vindilinn, en leit
ekki sem ánægjulegast út. George
veitti því eftirtekt og skildi að hann
var að missa hald á honum, og flýtti sér
að koma í veg fyrir það.
“En nú, kæri Fred, nú skulum við
skilja hvor annan. Þú trúir mér, er ég
segi, að mér er hjartanlega ant um vel-
ferð þína; hver annar stendur mér
nær — a.ð undantekinni minni kæru
móður? Við getum nú skoðað þessi litlu
skipti á milli okkar, þu sem biðill, og ég
sem forráðamaður, til enda kljáð. Er
ekki svo, Fred? Þú skalt fá embætti, og
það skal vera mér, eins og Dora, hin
mesta ánægja”.
Fred kinkaði kolli. Það, að George
nefndi Dora, vakti nýjar hugsanir í
huga hans; Það var þá George sem
hann átti að þakka fyrir hana — hann
hafði sem forráðamaöur gefið honum
hana, og nú hafði hann tekist á hendur
að útvega honum embætti, sem gerði
honu mmögulegt að giftast henni.
“Þú ert góður maður, George, og þú
verðskuldar hamingju þína”, sagöi
Fred. “Þú verður að minsta kosti betri
herra á Wood Castle en ég hefði orðið.
Þú lítur áreiðanlega betur eftir herra-
garðinum”.
George blés mæðilega.
“Eg veit ekki, Fred; ég vil reyna að
uppfylla skyldur mínar. Það er einn
feikna auður, Fred”.
“Það gleður mig, ég öfunda þig ekki;
en það er ekki langt síðan að ég gerði
það. En ég met Dora langt fram yfir
Wood Castle-herragarðinn, með öllum
sínum tilheyrandi landeignum og gæð-
um, og þar eð ég fæ hana nú, þá er þér,
mín vegna, svo velkomið að fá Wood
Castle”.
George efaðist þó um, að Fred meinti
alt sem hann sagði í einlægni; hann
gaut augunum til hans; hann vildi
reyna að finna út, hvort Fred meinti
nokkuð með því sem hann sagði; en
Fred var eins og vanalega, einlægur og
opinskár.
“Látum alt vera eins og við höfum nú
gert”, sagði George, og hló.
Fred hugsaði sig um sem snöggvast
“En hvernig er það með tilliti til Mr.
Nichols?” spurði hann efablandinn.
“Láttu mig sjá fyrir því”, sagði Ge-
orge vingjarnlega. ”Eg skal jafna sak-
irnar við hann. Eg held samt, að best
sé fyrst í stað að halda trúlofuninni
leyndri, og ég verði fyrstur til að segja
honum frá því. Þú skilur það, Fred, er
ekkisvo?”
En Fred skildi þetta ekki til hlýtar.
Hann vildi fara til Mr. Nichols og fá
þetta útkljáð — en nú var hann svo að
segja í höndum George.
“Jæja, látum þá svo vera”, sagði
hann dræmt.
“Fáðu þér annan vindil, kæri Fred;
þú ert nærri því búinn að tyggja þenn-
an upp, sem þú ert með”.
Fred vildi nú fara. Hann vildi vera
einn til að hugsa nánar um þennan
einkennilega fund, og að Dora tilheyrði
honum.
“Nú, jæja, ef þú vilt fara”, sagði
George með mótþróa, “þá verður það
svo að vera; en ég vona að þú gerir
mína íbúð að öðru heimili þínu”.
Fred leit efablandinn í kringum sig.
“Og auðvitað sjáumst við hjá móð-
ur minni?”
Fred tók því boði með hlýhug, og
þrýsti hendi George.
“Góða nótt, minn kæri Fred”, sagði
George og tók ljósastjaka í hendi sér til
að lýsa honum ofan tröppurnar. Þeg-
ar Fred var kominn út, gekk George
inn í stofuna, lokaði hurðinni og settist
í stól; þar sat hann hreyfingarlaus,
með krosslagðar hendur og náfölt
andlit.
Já, já”, sagði hann við sjálfan sig;
“ég hefi spilað gott spil — ég hefi kom-
ið honum í skuggann. Flestir aðrir
hefðu neitað að gefa slík loforð sem ég
gerði, og svo hefði orðið uppistand. —
Mín aðferð er hyggilegri. Að hugsa sér,
að forlögin skyldu gera mér slíkan
hrekk! Og ég sem hélt að hún væri í
svo öruggri geymslu hjá móður minni!”
Hann þurkaði svitadropana af enni
sér. “Hvaða bjáni ég gat verið! Það
hefði verið betra að láta hana vera
þarna inni í skóginum; og samt — og
samt sem áður —”, sagði hann, “er
það ekki svo slæmt. Það gat hafa verið
einhver voldugri og hyggnari en þessi
bjáni, sem ég get haft í hendi minni
eins og ég vil. Fari þessi Fred til —!”
Eg sé hann aldrei, og hans tortrygnis-
lega andlit, svo ég fari ekki að skjálfa.
Eg hata hann!” og hann sló í borðið
með kreftum hnefa. Hann þreif glasið
sem Fred hafði drukkið úr, og henti
því í ofninn.
Það var sem honum fyndist sér létta
í skapi við það, og hann jLáði sér brátt
aftur, stóð upp og hringdi klukkunni. —
Simpson kom inn eins og vofa, og stað-
næmdist við borðið. Hann hafði tekið
eftir glasinu sem brotið var.
“Eg hefi — ég hefi brotið glas, Simp-
son”, sagði George, kæruleysislega. “En
hugsaðu ekki um það; láttu það vera
þangað til á morgun. Nú, hvað hefirðu
frétt?”
Simpson ræksti sig fyrst og sagði, án
þess að hægt væri að sjá að hann opn-
aði munninn:
“Heilmikið, herra. Þessi unga stúlka
hjá Mrs. Lamonte —”.
“Eg veit alt um hana”, sagði George,
og lét óþolinmæði í ljós við þjóninn. “En
hvað veistu um Mr. Hamilton?”
Simpson lét sér ekki bregða; hann
þurkaði sér um munninn með vasa-
klútnum sínum og sagði:
“Það er eins og þú bjóst við, herra;
Mr. Hamilton er í slæmum peninga-
kröggum”.
“Ha, ha!” sagði George ánægjulega.
“Hefir hann spilað og gefið víxil fyr-
ir skuldinni. Það eru líka gamlir reikn-
ingar óborgaðir, sem kalla að honum,
sem gamall okurkarl heldur”.
George kinkaði kolli og neri saman
höndunum. \
“Já, ég þekki hann og veit hvar hann
býr, hvort hann heitir Shylock eða
ekki; ég veit líka, að hann hlýfir eng-
um”.
“Það er og sagt”, sagði Simpson og
leit framan í herra sinn, “að Mr. Hamil-
ton geti borgað allar skuldir sínar með
hjálp afar ríkrar giftingar.”
George brosti og hallaði sér aftur í
stólinn.
“Er það þannig”, sagði hann. “Hver
er þá sú hamingjusama stúlka?”
“Miss Edith Rusley”.
George varð alveg steinhissa.
“Hvað!”
“Miss Rusley”, endurtók Simpson,
án nokkurrar breytingar í málrómi né
andliti.
“Nei — það getur ekki verið satt!”
sagði George og hló kuldahlátur. “Hvar
fréttirðu það?”