Lögberg - 25.12.1947, Blaðsíða 3

LÖGBERG, FIMTUDAGINN 25. DESEMBER, 1947
3
\
(Ensk saga)
HVER VAR
ERFINGINN?
G. E. EYFORD, þýddi
“Þetta er hræðilegt!” sagði Fred, er
Georg, sem hélt sér í Simpson, stóð við
dyrnar og vildi sem fyrst komast út úr
stofunni. “George!” sagði Fred og þurk-
aði svitann af enni sér.
George sneri sér við og leit á Fred
haturs -og heiftaraugum. Svo læddust
þeir félagar, George og Simpson út úr
stofunni.
Veturinn var liðinn og vorið hafði
skrýtt jörðina grænu grasi og skraut-
legum blómum. Úti á fagurri, grænni
grund fyrir framan Wood Castle, undir
stórum Álmtrjám, eru nokkrir menn og
konur saman komin. Meðal þeirra var
Miss Edith Rusley, sem sérstaklega bar
mest á, sökum fegurðar hennar og glað-
værðar, og hljómfögru hlátra. — Hjá
henni var hún, sem verið hafði Gladys
Holcomb, en var nú Mrs. Gladys New-
ton. Þar skamt frá Edward Newton, en
nú var hann ekki eins og vanalega, með
penna í hendinni. Lengra í burtu sátu
þau saman, Mrs. Lamonte og Mr. Nat-
han Nichols.
Allt kvennfólkið, nema Mrs. Lamonte
var í ljósleitum, skrautlegum búningum,
og það var eitthvað við búninga og glað-
værð kvennfólksins sem benti til þess,
að þær voru komnar til þess að vera við
giftingu.
Klukkunum á Wood Castle var hringt.
Þjónar og þjónustufólk var á fleygiferð
fram og til baka, já, það var gifting.
Gestirnir, sem voru á grundinni fyrir
framan herragarðinn, stóðu þar og
biðu þess, að sjá ungu nýgiftu hjónin
koma út úr brúðarhúsinu, og fagna
þeim, og kveðja þau, og óska þeim
góðrar ferðar og heillrar heimkomu. —
Squire Fred Hamilton og laföi Dora
Hamilton, ætluðu nú strax eftir gifting-
una í langt ferðalag til ýmsra staða á
meginlandinu. Það var ekkert undarlegt
að Edward Newton og Gla^ys konan
hans, og Miss Edith Rusley, voru við-
stödd við þessa hátíðlegu athöfn, en
hvernig stóð á því, að Nathan Nichols
skyldi gefa eftir, að vera viðstaddur
giftingu fósturdóttir sinnar, sem giftist
inn í hina marghötuðu Lamonte-fjöl-
skyldu? Þegar ástæðu fyrir hatri er
rutt úr vegi, þá á hatrið sér ekki lengur
stað í hjarta heiðarlegs manns.
Daginn sem hann fékk að vita, að
Squire Arthur hafði ekki svívirt og tál-
dregið hans gömlu kærustu, en gifst
henni, hvarf samstundis allt hatur til
ættarinnar úr huga hans, og honum
fanst það vera skylda sín að sýna það
í verkinu; og bezti vegurinn til þess var,
að samþykkja að Dora giftist þeim
manni, sem hún hafði kosið sér. Þann-
ig hugsaði hann, og þess vegna stóð
hann nú þegjandi, og beið eftir dóttur
sinni — sem nú var orðin sameinuð
manninum sem hún elskaði, af öllum
mætti síns hreina og göfuga hjarta.
Nú var allt á fleygiferð í hinni stóru
byggingu; hurðirnar voru opnaðar upp
á gátt, og nýgiftu hjónin, Squire Fred
og hans indæla brúðir við hlið hans,
komu út. Nú var hún ekki föl, hún var
sem ný útsprungin rós, sæl og fögur.
Hún stóð þar í allri sinni fegurð, og hall-
aði sér að armlegg síns glæsilega eigin-
manns.
Var þetta draumur, það kom eins og
móða fyrir augu hennar, og þau fylt-
ust þakklætistárum — tárum sem voru
knúin fram af hinni miklu og óvæntu
hamingju, sem henni hafði nú fallið í
skaut. Gat það verið mögulegt, að Fred
væri nú hennar — að þessir góðu vinir
virkilega söfnuðust saman um haná til
að óska henni lukkulegrar ferðar, en,
sem á sama tíma vildu ekki missa hana
frá sér? Kaannske hún gæti ekki fylli-
lega áttað sig á þessu, fyrr en hún væri
ein með honum, sem hún hélt að væri
sér tapaður fyrir alla tíma.
“Guð blessi þig, elsku Dora mín! Guð
blessi þig og haldi sinni verndarhendi
ávalt yfir þér!” sagði Mrs. Lamonte í
klökkum róm.
Loksins eftir margar ástðúlegar kveðj
ur og kossa stigu nýgiftu hjónin inn í
vagninn, og eftir mánuð ætluðu þau að
vera komin til baka, og vera fagnað af
hinum sömu vinum, sem nú voru að
kveðja þau.
“Þú skalt ekki koma að tómu og
mannlausu húsi, þegar þú kemur aftur
heim, vilti fuglinn minn!” sagði Fred;
þessir vinir okkar, og allir nágrannarn-
ir, verða hér til að taka á móti okkur
með opnum örmum, þegar við komum
heim; ég vildi óska að allur heimurinn
hefði tækifæri til að sjá þig og fagna
þér, elsku konan mín”.
Það er ekki til í landinu sælli maður
en Fred, hann átti trygga og trúfasta
vini, mikinn auð, en umfram allt hina
elskulegustu konu, sem ekki átti sinn
líka, og Fred þreyttist aldrei á, að segja
henni, að hún er honurn kærari en allt
annað í heiminum.
En hvað varð um George? Hann hélt
sig í London, og eins og áður lét bera
mikið á sér á mannfundum, með ræðu-
höldum. Það mátti ávalt sjá hann á öll-
um fundum og samkomum líknar- og
mannúðarfélaga. Allir könnuðust við
háa, grannvaxna herramanninn, með
föla andlitið. í hvert skifti er hann kom
fram til að tala, var honum fagnað með
dynjandi fögnuði, og með sinni mildu
mælsku og hjartnæmu orðum, kom
hann mörgum tilheyrenda sinna til að
gráta. Að samkomunum loknum, sér
maður við innganginn, annan háan og
grannvaxinn mann í svörtum fötum;
hann er eins og eftirmynd af George,
hann tekur um handlegg hans og leiðir
hann að vagni se mbíður úti fyrir. — Á
öllum slíkum opinberum samkomum
kemur George fram, sem maður sem
hafi orðið fyrir miklum rangindum, og
segir fólki frá, hvernig þeir, sem hann
treysti bezt, hafi rænt sig öllum sínum
réttmætu eignum, ásamt konunni sinni,
og öllu sem sér tilheyrði, og gert sig að
vergangsmanni.
Það er bara einn maður fyrir utan
George sjálfan, sem veit, að í lok hverra
þriggja mánuði kemur peningaávísun
frá lögmanni Freds, sem er nægur líf-
eyrir fyrir majininn, sem endurgeldur
fyrirgefningu og göfugmennsku, með
hatri og rógi.
George Lamonte, er álittinn sá mað-
ur, sem hafi orðið fyrir miskunarlausu
óréttlæti, og þegar hann kemur fram á
ræðupalli, og fólk hlustar á hans milda,
sorgmædda málróm, þá sjást ávalt
vasaklútar á lofti hjá tilheyrendunum
til að þurka meðaumkunartárin úr aug-
um sér.
Fred og Dora erú sæl og ánægð, og
með hverjum líðandi degi, verða þau
meir sem ein sál, en tvær. í hvert sinn
sem nafn George er nefnt, er það meir
með vorkunsemi en kala. í hjörtum
þeirra var ekki rúm fyrir neitt annað
en kærleika til alls og allra.
ENDIR
Fréttabréf úr Borgarfirði hinum
meiri um sumarlok 1947
Minningarorð
Þann 4. nóvember s. 1., andað-
ist að heimili sínu í Argyle-
bygð, merkisbóndinn Stefán
Sigmar. Hann dó um aldur
fram. Hann var tæplega sextug-
ur. Hann hafði verið lengi bilað
ur á heilsu.
Stefán var fæddur í Argyle
bygð 21. jan. 1888. Hann ólst
upp á búgarði föður síns, og tók
við búinu að honum látnum og
höfðu þeir félagsbú, hann og
Friðrik. bróðir hans. Stefán
var einn af hinum alkunnu Sig-
mars systkinum, sem voru 11 og
sá fyrsti af þeim að svara kalli
dauðans.
Foreldrar hans voru hin al-
kunnu merkishjón, Sigmar Sig-
urjónsson frá Einarsstöðum
Reykjadal. — Hér á landi gekk
fjölskyldan undir nafninu Sig-
mar, — og kona hans Guðrún
Kristjánsdóttir.
Þau námu land rúmar 3 míl-
ur fyrir sunnan Glenboro-bæ,
en keyptu síðan jörð skammt
fyrir norð-austan kirkju Frelsis-
safnaðar, og þar bjó Stefán allan
sinn búskap með miklum mynd-
arskap. Á yngri árum stundaði
hann nám um skeið við búnað
arskóla Manitoba-fylkis. Hann
var nokkur ár í sveitarstjórn
Argyle-sveitar. En varð að hætta
vegna heilsubilunar. Hann var
afar lengi fulltrúi Frelsissafnað-
ar og öðrum störfum gegndi
hann. Heimili hans var mesta
rausnar og myndar heimili. —
Hann var gestrisinn og frábæri-
lega góður heim að sækja.
Skemmtilegur í samræðum, fjör
ugur og fyndinn; ætíð glaður og
gunnreyfur, og ferðaðist jafnan
sólarmegin lífsins. Hann bar
sjúkleik sinn um níu ára skeið
með stakri hugprýði. Hann
heyrðist aldrei kvarta.
Árið 1926 giftist hann Emily
Björnson úr Brúarbygðinni, sem
nú lifir mann sinn. — Er hún
dóttir þeirra Mr. og Mrs. Gísli
Steíán Sigmar
1888—1947
Björnsson sem nú búa nálægt
Glenboro. — Börn þeirra eru 3
á lífi: Sigrún, Lloyd og Murray,
efnileg börn. Ein stúlka dó fyrir
nokkrum árum síðan.
Systkini Stefáns eru sem hér
segir:
Mrs. Jón Ólafson og Sigrún,
ógift. Kristján, George og Alex,
öll í Winnipeg. S. J. og Dr. H. Sig
mar, Vancouver B. C., Albert,
Björn og Friðrik, bændur hér í
bygðinni.
Jarðarförin fór fram þann 8.
frá heimilinu og Kirkju Frels-
issafnaðar að viðstöddu miklu
fjölmenni. Bróðir hans Dr. Sig-
mar og frændi, séra E. H. Sig-
mar, stjórnuðu útfararathöfn-
inni; aðstoðaði þá séra Eiríkur
Brynjólfsson frá Útskálum á ís-
landi, nú þjónandi Fyrsta Lút-
erska söfnuði í Winnipeg og
flutti hugljúfa ræðu. Fagurt
blómskrúð prýddi kistuna og at-
höfnin öll var fögur og hátíðleg.
Stór söngflokkur þjónaði við at-
höfnina. Ekkju og börnum og
ættfólki öllu tjáum vér samhygð
vora í sorg þerrra og missi.
G. J. Oleson.
In Memory of Uncle Steve
By HAROLD S. SIGMAR
His life was lived upon the fertile land;
His spirit ever looked to the skies.
His work was of the heart as well as hand,
And spoke of aspirations that arise.
His home was cozy as a glowing hearth,
That kindled with the warmth of friendships fire;
And like a burning log crackling with mirth,
His wit and humor would all friends inspire.
The shadows lengthened soon upon his life;
A heavy cross was his to carry long.
But with a faithfull, kind and loving wife
All sorrows were transformed into a song.
It was a song of faith and constant love
Thaf comes to those in harmony with God;
And still that life does sing in realms above,
As well it did when on this earth he trod.
með orðum lýst harmi þeim er
þau hjón biðu við missir þess-
Norðurlandi; þar var hana líka
að finna. ^
(Frh. af bls. 2)
er níutíu og eins árs, býr með
syni sínum, Jóni og tveim systr-
um sínum og eru þau systkin öll
ógift.
— Þorsteinn Snorrason frá Lax-
fossi býr á Hvassafelli í Norður-
árdal, kona hans er Sigurlaug
Gísladóttir, síðast prests í Staf-
holti, Einarssonar. Sverrir Gísla-
son býr í Hvammi í Norðurdal,
þar sem faðir hans var prestur
um eitt skeið; kona hans er Sig-
urlaug Guðmundsdóttir frá
Grundum í Stafholtstungum. —
Hann hefir flest sveitamál Norð
dælinga í höndum sínum. —
Björn Bíslason, bróðir Sverris á
Hvammi býr á Sveinatungu,
kona hans er Auðrún Kristleifs-
dóttir frá Stóra-Kroppi. Báðir
þeir bræður eru búfræðingar
frá Hvanneyri. Brynjólfur
Ljarnason frá Skarðshömrum
býr í Króki, búfræðingur. Þar
er landsímastöð.
Þessi upptalning mín á búend
um og bæjum er svo mikið hálf-
verk, að ég endist ekki til þess
að halda lengur áfram með það
efni. — Til samanburðar við
menntun bænda á 19. öld, hefi
ég drepið hér á skólafræðslu
þá sem bændur hafa hlotið. Af
því má ráða, hvað miklu munar
nú frá því sem áður var í þeim
efnum se mað lærdómi lýtur. —
Þess vil ég þó geta að meiru
munar þó á honum í þeim efnum
því mikill hluti þeirra hafa not-
ið skólafræðslu til viðbótar því
námi sem nú er krafist af ferm-
ingarbörnum sem er ekki lítið
saman borið við fræðslu 19. ald-
ar, þó ekki sé litið lengra aftur
í tímann. Það er bændalýðurinn
sem nú byggir þetta fagra hérað
sem ég hefi sérstaklega í huga
við samning þessa bréfs. Og þá
er ekki síður ástæða að minnast
þeirra sem helguðu þessu héraði
allt sitt æfistarf, en hafa nú
gengið til hinstu hvílu.
Síðastliðinn vetur dó á Eolls-
læk í Hálsasveit, Jón Erlings-
son, kominn hátt á níræðisaldur;
kona hans var Þórunn Hannes-
dóttir, uppeldis- og bróðurdóttir
Stefáns Ólafssonar bónda á Kal-
maannstungu. Þau hjón bjuggu
nær fimmtíu ár á Kollslæk. —
Foreldrar Jóns bjuggu á Kirkju-
bóli í Hvítársíðu, Erlingur Árna
son og Þórunn Magnúsdóttir.
Erlingur var albróðir Þórðar
föður Hjartar raffræðings víð-
fræga í Ameríku.
í marsmánuði dó Sigurður
Jónsson bóndi á Þaravöllum á
Akranesi; Hálssveitungur að
uppruna, sonur Jóns Þorvalds-
sonar bónda á Úlfsstöðum og
konu hans Helgu Jónsdóttur frá
Deildartungu. Hálfbróðir Sig-
urðar er Páll Reykdal í Ameríku
Sigurður var frækinn maður á
yngri árum, glíminn vel og refa-
skytta svo af bar. Lýsti ég hon-
um nánar í grein, sem ég ritaði
um hann í Tímanum. Sigurður
var fæddur 1866 og því orðinn
81 árs að aldri; hann var jarð-
aður í Reykholti.
Eggert G. Waage bóndi á
Litla-Kroppi lézt í vor, áttræður
að aldri, hann bjó á Litla-Kroppi
nær því hálfa öld og lagði sína
miklu orku í það að auka býli
sitt. — Jón Guðmundsson, lengi
bóndi í Efra-Nesi, dó í sumar hjá
syni sínum, Guðmundi bónda á
Þorgautsstöðum. Jón var kom-
inn hátt á níræðisaldur, orðlagð-
ur snyrtimaður. — Helgi Þor-
bergsson, lengi bóndi í Hægindi
í Reykholtsdal, lézt þar nú í
haust, 88 ára að aldri. Hann var
Árnesingur að uppruna, en flutt
ist að Reykholti í tíð séra Guð-
mundar Helgasonar, og stjórnaði
þar verkum nokkur ár. — Helgi
var greindur hóglætismaður sem
lítið lét á sér bera. Þá lést í vor
af slysi, Tryggvi Jónsson frá
Húsafelli, 78 ára að aldri. Dvaldi
hann helming æfi sinnar vestan
hafs og átti að baki langa og
sorgum blandna æfisögu, sem
hefir verið gefin út og nefnist
Árblik og Aftanskin. Bók þessi
hefir vakið á sér mikið athygli
og er einstæð í sinni röð. Það
hefir aldrei skeð fyrr á síðast-
liðnum 80 árum, að átta bræður
hafi verið jarðsettir á rúmu ári
í Reykholtssóknum, því til við-
bótar þeim sem hér eru taldir,
létust í fyrra sumar Jón á Úlfs-
stöðum og Þorsteinn á Auðsstöð-
um. — Gat ég þeirra í mínu síð-
asta Lögbergsbréfi. Allir voru
þeir á líkum aldri frá 78—88 ára
gamlir og allir dugandi menn,
þótt á þeim væri að ýmsu leyti
nokkur munur; en eitt var sam-
eiginlegt um þá alla, að enginn
þeirra hafði grafið pund sitt 'í
jörðu.
Herdís Sigurðardóttir á Varma
læk, lézt í vor 92 ára að aldri;
fágæt kona að manngildi, dugn-
aði og bústjórn. — Benoní Helga
son bóndi í Háafelli í Skorradal
lézt í sumar, aldraður dugnaðar
maður. Vestan Hvítár fylgdist ég
lítið með því sem þar er að ger-
ast. Þrír menn, mér kunnir,
hafa þó látist í Borgarnesi:
Sveinn Sveinbjörnsson frá Geirs-
hlíðarhóli, bílstjóri, , Halldór
Hallgrímsson, klæðskeri og Þór-
arinn Ólafsson frá Einifelli, tré-
smiður. — $
Síðastliðinn vetur gekk hér
lömunarveiki sem kom harðast
niður á skólafólki í Reykholti;
láu þar oft samtímis milli tutt-
ugu og þrjátíu nemendur, flestir
sluppu þó að lokum án ólækn-
andi lömunar. En veikin varð
einum pilti að bana, Jóni
Blöndal, Pálssyni frá Stafholts-
ey, mikið efnilegum pilti; var
hann þriðja barnið sem þau
hjón misstu, en áttu þó tvo eftir,
eina dóttur og son á þrettánda
ári, sem talinn var frábær
að gáfum. Þetta óskabarn þeirra
hjóna drukknaði í sumar; hann
var ekki búinn að nema sund,
en var með fleiri börnum að
svamla í tjörn skammt frá bæn-
um Ey, en tjörnin reyndist að
dýpri en hann hugði og beið
hann þar bana áður björgun
varð komið við. — Ekki verður
ara tveggja sona.
Eg byrjaði þetta bréf með því
að lýsa hinu sólarlausa sumri,
sem rýrði mjög heyfeng bænda
um allt suðurland. Og að lokn-
um slætti tóku við stormar með
stórrigningum. En nú í vetrar-
byrjun er sem loftið sé með öllu
búið að kasta af sér þessum
vetraham. Sólin gyllir fjöllin
sem næstum því heilt misseri
hafa ýmist falist þokuúð eða
hríðarmekki. Hlýr austanvindur
sópar nú öllu slíku burt og skína
Borgarfjarðarfjöllin nú í sínum
forna ljóma. Mikill sægur af
gæsum tyllir sér á tún og sáð-
sléttur; eru þessar gæsir að halda
til suðurs eftir sumardvöl á ör-
æfum og svanir eru ennþá á báð
um áttum með það að kveðja
Heiðavötnin, en spóar og lóur
eru með öllu horfin. Þeir kæru
vinir sungu þessu sumri lítið
lof hér um Borgarfjörð. — Þeir
hafa leitað til sumarsælunnar í
Siðastliðnar 4—5 vikur hefir
staðið óslitin skothríð við slát-
urshúsin í Borgarnesi og við
Kláffoss hjá Hvítárbrú. Það má
teljast nýlunda hér um slóðir, að
nú eru hestar á aldrinum 2—7
vetra, skotnir niður svo hundruð
skiftir, kjöti þeirra er svo jafn-
harðan ekið í sölubúðir í Reykja
vík og öðrum nærliggjandi kaup
stöðum. Er það, að margra dómi,
herramannsmatur, tilreitt af
smekkvísi. Nú eru það aðeins fá-
ein kredduföst gamalmenni sem
væmir við þessari hollu fæðu,
hestakjötinu. Hestarnir, sem
voru öllum þeim er í sveitum
bjuggu, bæði til gagns og gleði,
eru nú meir og meir að tapa sínu
gamla gildi. Ungir menn vilja
nú fremur dansa á hjólatíkum af
ýmsum gerðum, heldur en temja
gæðinga. Þykja það mörgum
eldri mönnum skítaskifti og ó-
þjóðlegt í mesta máta. Því kvað
(Framh. á bls. 4)