Lögberg - 26.08.1948, Blaðsíða 3

LÖGBERG FIMMTUDAGINN, 26. ÁGÚST, 1948
3
Œttmaðurinn
Eftir
THOMAS DIXON Jr.
VI. KAPÍTULI
Met stríðsins
Fyrsti dagur þjóðþingsins eftir stríð-
ið var eftirminnanlegur. Hvert sæti á
áhorfenda pöllunum var skipað. Elsie
og Ben voru þar, og voru með öndina í
hálsinum út af ótta fyrir því að harm-
leikurinn mikli sem þar fór fram mundi
varpa skugga á lífsvonir þeirra. Hún
hafði ekki augun af föður sínum eftir
að hann kom inn í þingsalinn og haltr-
aði til sætis síns, þar sem allra augu
störðu á hann.
Forsetinn hafði fylgt stefnu Lincolns
djarflega fram með að endurreisa ríkis-
heildina, og spursmálið var, hvort þing-
ið mundi fylgja forsetanum í þeim mál-
um, eða virða boð hans og fyrirskipanir
að engu og segja honum uppihaldslaust
stríð á hendur.
Stjórnir höfðu verið settar á stofn í
öllum Suðurríkjunum og í þær valdir
hæfustu mennirnir sem völ var á. Þing
þeirra höfðu einróma samþykt þrett-
ánda viðaukann við stjórnarskrána sem
aftók alt þrælahald og þrælasölu og
þeir höfðu kosið Senitora og ríkisþing-
menn til að mæta á þjóðþinginu fyrir
ríkjanna hönd og hr. Seward ríkisrit-
arinn hafði lýst yfir, að þessi nýi við-
auki væri óaðskiljanlegur partur grund
vallarlaga þjóðarinnar samkvæmt yfir-
lýstum vilja ríkjanna sem í hlut áttu.
Hershöfðingi Grant hafði farið til
Suðurríkjanna til þess að kynna sér
vilja og aðstöðu fólksins og þegar að
hann kom til baka, sagði hann:
“Eg er sannfærður um að allur meiri
hluti af hugsandi fólki í Suðurríkjun-
um sættir sig við aðstöðuna eins og hún
er, í allri einlægni. Þrælaspursmálinu
og fráhvarfi Suðurríkjanna frá sam-
bandinu álýtur það, að hafi verið ráðið
til lykta, af því æðsta úrskurðarvaldi
sem til sé, og sem líka sé þjóðinni fyrir
beztu”.
“Skyldi þingmönnum Sunnanríkj-
anna verða leyfð þingseta?”
í þögn, svo djúpri að það hefði mátt
heyra flugu anda, reis þingritarinn úr
sæti sínu til þess að kalla nöfn hinna
nýkomnu þingmanna. Fólkið lagði
hlustirnar við, til þess að heyra nafn
fyrsta þingmannsins frá Suðurríkjun-
um kallað fram. Ekki einn einasti af
Suðurríkja-þingmönnunum var nefnd-
ur á nafn. Fyrirliðinn mikli hafði skipað
fyrir og þingritarinn var auðmjúkur
þegn hans. Næsta verkefni þingsins
var að veita boðskap forsetans mót-
töku. Boðskapurinn kom, en hann var
ekki frá forsetanum — æðsta valds-
manni þjóðarinnar, heldur frá Austin
Stoneman.
í fyrstu varð fólkið undrandi yfir þess
ari uppreisn gegn forsetanum, en smátt
og smátt hjaðnaði sú undrun. Stoneman
stóð á fætur, með staurfótinn út í miðj-
um ganginum, og flutti boðskap hins
nýja herra þingsins.
Það var í fyrsta sinnið sem Ben sá
þennan mann, sem hugur hans var
festur við meira en nokkurn annan
mann. Nú blasti hann við honum frá
sætinu þar sem Ben sat.
Stoneman byrjaði að tala dauft og
gáleysislega. Honum lág hátt rómur,
en í honum var þó enginn glymjandi,
hann talaði fyrst, hryssingslega og í
kerknisfullum hálfkæringsham, sefn
festi athhygli allra á honum tafarlaust.
Mál hans til að byrja með var hrotta-
hnippingar, sem menn biðu óþreyju-
fullir eftir. Sumir af þingmönnunum
hlógu að þessu í von um, að eitthvert
snjallyrðið flyti þar með.
Hann var meira en meðalmaður á
hæð, dálítið boginn í herðum, og bar
persóna hans með sér andlegt þor, og
algjört virðingarleysi fyrir öðrum. Menn
fundu ásjólfrátt til þess, að á bak við
hin bitrustu orð seni hann sagði, voru
önnur enn beturri og áhrifameiri, ef að
hann þyrfti á þeim að halda.
Limir hans voru langir og seinir til
hreyfinga, en þeir voru altaf á iði, eins
og í þeim byggi einhver takmarkalaus
orka. Hendur hans voru stórar og ó-
nettar, og á sífeldu ógeðslegu fíttli við
eitthvað, eins og í þeim byggi sérstök
lífæð.
Hann hafði hrokkið og hármikið
parrak á höfðinu sem var jarpt á lit
og gaf hinu svipmikla andliti hans ein-
kennilegan svip. Á arnarnefinu í andlit-
inu á honum voru þrjár áberandi hrukk-
ur. Kinnarnar voru miklar og augna-
brýrnar, eins og hellisskútar yfir þeim.
Hann var víðmyntur, og munnurinn
mikill, þegar hann var opinn, en þegar
aftur, stóð neðri vör hans nokkuð út.
Af öllum andlitssvip hans voru aug-
un eftirtektarverðust, og þau töfruðu
Ben. Þau gátu hrifið, þegar inn í þau
var litið, en þau glóðu ekki. Þau gátu
valdbundið, ógnað og skelft, en lit- og
eldlaus virtust þau vera. Ben sá þau
glöggt hinum megin í salnum. Þó voru
þau ekki stór. Tveir litlausir sverðs-
oddar sem lýsti af, virtust þau vera. —
Þegar að eiganda þeirra var mikið í
huga, þá dökknuðu þeir rétt eins og
þegar skýdimmir stjörnu úti í himin-
geimnum.
Með einu merki sem hann gaf með
hendinni, og ófimlegu látbragði, féll
keksnis- og kæruleysislátbragðið af
honum eins og flík.
Hann var að reka smiðshöggin á boð
skap sinn, en í sínu illvígasta orðakasti
virtist hann aldrei skeika, eða vera
orðlaus, eða umsagnafátt. í áherzlum
sínum var hann kærulítill, eins og að
hann fyndi hjá sér yfirburða magn og
ávalt var hann kærulaus um endalokin,
eins og spilamaður sem hefir hætt öll-
um eigum sínum og tapað þeim, en er
sér þess meðvitandi, að eiga allskostar
við þá sem hafa yfirunnið hann.
Hann reyndi aldrei til að laða aðra,
eða sannfæra. Hans aðferð var að yfir-
ganga menn, gjöra þá orðlausa, og hon-
um tókst það. Því hann sló vopnin úr
höndum mótstöðumanna sinna, með
því að opinbera huldar fyrirætlanir
sem sem þeir höfðu kvisað og ætluðu
sér að nota sem keyri á hann.
“Hleypið þið umboðsmönnum Suður
ríkjanna inn á þingið”, þrumaði Stone-
man, þá ráða þeir, með demokrötum
sem Norðurríkin kjósa innan eins þing-
tímabils lofum og lögum á þinginu og í
kosningaskálanum — Electoral Colloge.
— Líf og vald okkar eigin stjórnmála-
flokks er í veði. Hver sá sem dirfist að
flangra við slíka hættu, er uppreisnar-
maður og svikari við flokk sinn og
fólkið”.
Fagnaðar-hróp gullu frá flokksmönn-
um Stoneman, um allan salinn, er hann
lauk ræðu sinni, en mótstöðumenn
hans sátu þögulir, því dyrfska manns-
ins gekk fram af þeim.
Stoneman stakk upp á, að þingið
skipaði nefnd til að athuga Endurreisn
Suðurríkjanna. Að sú nefnd sæi um all-
ar stjórnarframkvæmdir í þeim ríkjum
og að kjörbréf hinna ný kosnu erindreka
Suðurríkjanna séu afhent.
Stoneman settist niður, en þingfor-
setinn bar uppástunguna til atkvæða og
tilkynti þinginu að hún væri samþykt.
Nefndin var tafarlaust skipuð og var
hinn háttvirti Austin Stoneman forseti
hennar.
Að því búnu leyfði Stoneman að boð-
skapur forsetans yrði lesinn.
“Svei mér, ef hann er ekki allt heila
úthaldið”, sagði Ben, dró þungt andann
og leit til Elsie.
Elsie brost af aðdáuni.
“Já, hann er hreinasti snillingur. —
Hann er fæddur leiðtogi, en hann þolir
ekki að heyra barn gráta, né heldur
hlustað á kveinstafi kvenna. Hann hat-
ar, en hatur hans er bundið við hugsjón-
ir og fyrirkomulög. Hann hefir hótanir
í frami, en þegar að hann er augliti til
auglitis við fulltingismenn haturs mál-
anna, þá vaknar hjá honum velvild og
virðing til fjandmanna sinna.
“Það er þá ekki vonlaust fyrir mig?”
“Nei, en ég verð að vera dómarinn um
það, hvenær við tölum við hann”. Ef að
hann þá horfir á mig, eins og að hann
gerði í dag, þá kæmi mér ekki á óvart
þó þú yrðir að vera dómarinn og tals-
maðurinn líka.
“Þér fellur hann í geð þegar þú kynn-
ist honum. Hann er einn af mikilhæf-
ustu mönnunum í Ameríku”.
“Hann er að minsta kosti faðir yndæl
ustu stúlkunnar í heiminum, sem er
óendanlega þýöingarmeira”.
Guðni Thorsteinsson
(Frh. af bls. 1)
sem flestum sviðum, en hann
var fátækur maður og varð að
vinna alla æfi fyrir daglegu
brauði, æfistarf hans var póstaf-
greiðslustaðan. Hann var póst-
meistari á Gimli í 56 ár. Það er
langur tími, launin voru lág en
mikið að gjöra. Þetta starf rækti
hann með hinni mestu trú-
mensku og var öll embættis-
færsla hans í bezta lagi. Á hátíð
'þeirri, er haldin var í tilefni af
25 ára ríkisstjórn George V.
Bretakonungs, var Guðni sæmd-
ur silfurmedalíu fyrir langt og
trúlega unnið starf.
Eftir því sem Gimli bærinn
óx. jókst starfið við Pósthús
bæjarins. Guðni tók að gerast
aldurhniginn og hefði eigi getað
afkastað öllum þeim störfum
sem biðu hans nema fyrir hjálp
konu sinnar og dætra, einkum
Mrs. Kardal, sem tók við starfi
hans og mun verða við þá stöðu
framvegis.
Kona hans og dætur hafa unn-
iðið með honum, létt störf hans
og sýnt honum frábæra umönn-
un og samúð, og hjúkrað 'honum
er heilsan bilaði og seinasti
áfanginn var fyrir höndum.
Guðni var hraustur maður
með miklu starfsþreki enda varð
starfsdagur hans langur. Hann
var í eðli sínu þýðlyndur og til-
finninga maður og varð það
stundum á fyrri árum æfi hans,
að þær réðu meira en dómgreind
in, en mentalöngun hans og
lærdómur bar ætíð fegri ávexti
eftir því sem árin liðu. — Hann
reyndi ætíð að miðla málum og
koma fram til góðs, og sú var
reynsla mín af honum. — Hann
var glaðlyndur og ætíð góður og
alúðlegur í viðræðum, birtist
þar ætíð hinn mikli fróðleikur
hans og lífsþekking. Sagan var
hans uppáhalds fræðigrein, og
þegar hann talaði á mannamót-
um vitnaði hann oft til hennar
og dró þaðan dæmi. Trúmál og
leit á þeim sviðum var honum
og ljúft íhugunarefni. Hann átti
stórt og gott bókasafn íslenzkra
og enskra bóka, og var sí-lesandi
til að finna sannleikann. Hann
átti marga góða vini og kunn-
ingja, sem heimsóttu hann og
leituðu til hans, enda voru fáir
‘honum fróðari um sögn bygð-
arinnar og hana hefir hann ritað,
eða kafla úr henni. Þegar hann
er horfinn, þá er snauðara í
fylkingu fróðleiksmanna héraðs-
ins en áður. Hann var einn
þeirra manna, sem unnið hefir
til þakklætis fyrir starf sitt í
þágu fróðleiks og þekkingar, við
hann á það sem skáldið kvað:
Tífaldar þakkir því ber færa
þeim, sem að Guðdóms eldinn
skæra
vakið og glætt og verndað fá
viskunnar helga fjalli á.
Hann klifraði fjallið og vermdi
sig við eldinn, geislarhir lýstu
honum og veittu honum marga
glaða stund ,og þeir sendu
bjarma sinn út í myrkrið og leið
beindu honum á leið hans út
yfir landamæri þessa lífs til
betri og bjartari heima.
Hann var jarðaður frá heimili
sínu og Sambandskirkjunni á
Gimli 9. júní og lagður til
hvílda^ í Grafreit Gimli bæjar.
Yfir honum mæltu kveðjuorðin
séra Sigurður Ólafsson og sá er
þetta ritar.
E. J. Melan
Minnist
BETEL
í erfðaskrám yöar
Phone 21101
ESTIMATES
FREE
J. M. INGIMUNDSON
Asplialt Roofs ancl Insulatod
Slding — Rcpoirs
S32 SIMOOE ST. Winnipeg, Man.
Business and Professional Cards
SELKIRK METAL PRODUCTS LTD.
Reykháfar, öruggasta eldsvörn,
og ávalt hreinir. Hitaeining, ný
uppfynding, sparar eldivið,
heldur hita.
lil'U.V SVEINSSON
Simi 54 358.
187 Sutherland Ave., Winnipeg.
S. O. BJERRING
Canadian Stamp Co.
RUBBER & METAL STAMPS
NOTARY & CORPORATE SEALS
CELLULOID BUTTONS
324 Smilh Sl. Winnipeg
Office Ph. 95 668 Res. 404 319
NORMAN S. BERGMAN, B.A., LL.B.
Barrister, Solidtor, etc.
617 Mclntyre Block
WINNIPEG CANADA
Also
123 TENTH ST.
jl JEWELLERS BRANDON
447 Porlage Ave. Winnipeg
JOHN A. HILLSMAN.
M.D.. Ch. M.
627 Medical Arts. Bldg.
Office-99 349 Home-403 233
PHONE 87493
Dr. S. J. Jóhannesson
SUITE 7 VINBORG APTS.
594 Agnes St.
VlCtalstimi 3—6 eftlr hádegl
DR. E. JOHNSON
304 EVELINE STREET
Selkirk, Man.
Offlce hrs. 2.30—6 p.m.
Phones: Office 26 — Res. 280
Office Phone Res Phone
94 762 72 409
Dr. L. A. Sigurdson
528 MEDICAL ARTS BLDQ.
Office Hours: 4 p.m.—6 p.m.
and by appolntment
Manitoba Fisheries
WINNIPEG, MAN.
T. Bercovitch, framkv.ati.
Verzla I heildsölu meB nýjan og
frosinn fisk.
303 OWENA STREET
Skrifst.sími 25 355 Helma 55 462
DR. A. V. JOHNSON
Denttat
606 SOMERSET BUILDING
Telephone 97 932
Home Telephone 202 398
Taislmi 95 826 HeJmilis 63 893
DR. K. J. AUSTMANN
SérfrœOingur i augna, eyma, nef
og kverka sjúkdómum.
209 Medical Arts Bldg.
Stofutimi: 2.00 til 5.00 e. h.
DR. ROBERT BLACK
SérfrœOingur i augna, eyma,
nef og hdlssjúkdómum.
401 MEDICAL ARTS BDDG
Graham and Kennedy St.
Skrifstofusimi 93 851
Heimasimi 403 794
EYOLFSON'S DRUG
PARK RTVER, N. DAK.
islenzkur Xyfsali
Fölk getur pantaB meSul og
annaB meS pósti.
Fljöt afgreiSsla.
A. S. B A R D A L
848 SHERBROOK STREET
Selur lfkklstur og annast um Qt-
farir. Allur útbúnaSur sá bezti.
Ennfremur selur hann allskonar
minnisvarSa og legsteina.
Skrifstofu talsimi 27 324
Heimills talsiml 26 444
Geo. R. Waldren, M. D.
Physician and Burgeon
Cavalier, N. D.
Office Phone 95. House 108.
PHONE 94 981
H. J. H. PALMASON
and Company
Chartered Accountanta
219 McXNTYRE BLOCK
Winnlpeg", Canada
Phone 49 469
Radio Service Specialists
ELECTRONIC LABS.
H. THORKELSON, Prop.
The most' up-to-date Sound
Equipment System.
130 OSBORNE ST., WINNIPEG
Drs. H. R. and H. W.
TWEED
Tannlœknar
406 TORONTO GEN. TRUST8
BUILDING
Cor. Portage Ave. og Smith St.
PHONE 96 962 WXNNIPEO
Dr. Charles R. Oke
Tannlœknir
For Appointmenta Phone 94 908
Offiee Hours 9—6
404 TORONTO GEN. TRUST8
BUILDING
283 PORTAGE AVE.
Winnlpeg, Man.
SARGENT TAXI
Phone 76 001
FOR QUICK RELIABLE
SERVICE
J. J. SWANSON & CO.
LIMITED
808 AVENUE BLDO WPQ.
Fastelgnaaalar. Lelgja hús. Út-
vega penlngalán og eldsábyrgS.
blfreiSaábyrgS, o. s. frv.
PHONE 97 638
Andrews, Andrews,
Thorvaldson and
Eggertson
LögfrœOingar
209BANK OF NOVA SCOTIA BQ.
Portage og Qarry St.
Simi 98 291
GUNDRY PYMORE
Limited
British Qualitg Fish Netting
58 VICTORIA ST„ WINNIPEQ
Phone 98 211
Manager T. R. THORVALDBON
?our patronage will be appreclated
C A N A D I A N FISH
PRODUCERS, LTD.
J. b. PAOE, Managing Director
Wholesale Distributors of Frssh
and Frozen Flsh.
811 CHAMBERS STREET
Office Ph. 26 328 Res. Ph. 73 917
G. F. Jonasson, Pres. 4 Man. Dir.
Keystone Fisheries
Limited
404 SCOTT BLOCK SÍMI 95 227
Wholesale Distributors of
FRESH AND FROZEN FISH
Bus. Phone 27 989 Kes. Phone 36 151
Rovalzos Flower Shop
Our Speclalties
WEDDING CORSAGES
COLONIAL BOU QUETS
FUNERAL DESIGNS
Mrs. S. J. Rovatzos, Proprietress
Formerly Robinson & Co.
253 Notre Dame Ave.
WINNIPEG MANITOBA