Lögberg - 23.03.1950, Page 6

6 LÖGBERG, FIMTUDAGINN, 23. MARZ, 1950
FORRÉTTINDI
Eftir GILBERT PARKER
J. J. Bildfell þýddi. — LJóöin i þessari sögu eru
þýdd af Dr. Sig. Júl. Jóhannessyni.
Það var andi hennar aðeins sem
hlustaði, en sjálf var hún sofandi. Var
þaðmögulegt að nærvera hans í húsinu
hafi snert einhvern gamlan endurminn-
ingastreng, sem ósjálfrátt hafi komið
henni til þess að yfirgefa sæng sína í
þessu ástandi? Þetta næma hugskeyta-
samband á milli undirmeðvitundar okk-
ar, sem er engum lögum bundið, en
stundum skýtur okkur skelk í bringu
hafi náð að tilkynna Kathleen, án vak-
andi meðvitundar hennar, nærveru per-
sónu sem einu sinni var svo mjög hand-
genginn í húsinu í mörg ár. Ósjálfrátt
hafði hún í svefninum gegnt kalli Char-
ley’s Steele að koma. Charley mintist
þess, að hún hafði einu sinni áður geng-
ið í svefni. Það var nóttina, sem að hann
föðurbróðir hennar dó. Hann færði sig
hljóölega nær henni. Hann sá í tungls-
birtunni að hún var sofandi. Afstaða
hans var óþægileg og hættuleg. Ef að
hún skyldi vakna, þá gæti það haft ill
áhrif á hana ef að hún sæi hann og ekki
hægt að vita hvað fyrir gæti komið;
Hann var nú orðinn rólegur, hugs-
un hans var skýr og hann var dálítið
eins og utan við sig, af því að mæta
henni þannig búinni, — hin forna kynn-
ingarkend ófst saman við þá tilfinningu
í huga hans, að hún væri sér nú með
öllu ókunn, og að, ef hún skyldi vakna,
þá flýði hún í vandræðafáti frá honum,
eins og að hann var albúinn til að flýja
frá henni. Hann var í þann veginn að
læðast til dyranna og komast í burtu
áður en hún vaknaði, en þá snéri hún
sér við, fór út um herbergisdyrnar og
eftir ganginum fyrir utan, og hann á
eftir. Hún hélt áfram að stiganum, sem
lág upp á loft í húsinu, en sneri þar við
og gekk út að glugga, í gegnum gang
sem lág inn í morgunstofuna, út að
glugga sem á henni var, á hjörum, út
um hann og út í garðinn sem var fyrir
utan húsið. Hann gekk á eftir, svo sem
tíu fet. Honum var áríðandi að komast
út úr húsinu og þangað sem að hann
gæti falið sig á meðal viðarrunnanna,
ef að einhver skyldi koma.
Hún gekk hratt eftir grasfletinum,
sem fyrir utan húsið var, en stansaði á
honum miðjum, eins og að hún væri ó-
ráðin í hvað gjöra skyldi, líkt og maður
sem er að lesa og missir efnisþráðinn
og leitar í huga sér að honum, fullviss
þess, að hugboðið muni vísa sér veginn
rétta. Hún hélt áfram eftir litla stund,
og hélt beint að hliði á girðingu, sem
lá eftir árbakkanum, sem þar var hár
og þverhnýpt berg ofan í á. í tíð Charley
hafði þetta hlið oft verið notað. Á bak
við það áarmegin voru fjórar trétröpp-
ur ofan á syllu, sem var í berginu, en
frá syllunni lág kaðalstigi fimtíu fet á
lengd ofan þverhnýpt bergið og niður
að ánni. Hann hafði notað þennan kað-
alstiga í mörg ár til þess að komast of-
an að skemmtibát, sem hann átti, og
fyrst eftir að hann giftist Kathleen, þá
hafði hún farið með honum og horft á
hann fara upp og ofan stigann, og enda
farið ofan stigann sjálf fyrst eftir að
þau giftu sig. En hann hafði tekið eftir
því, þegar að hann kom um kveldið, að
kaðalstiginn var horfinn, og að verið
var að byggja nýjan stiga. Hann hafði
einnig séð, að hliðið á girðingunni upp
á bakkann var opið. Hann horfði á hana
í svip ganga í hægðum sínum í áttina
til hliðsins. Hann áttaði sig ekki undir
eins á aðstæðunum. Allt í einu sá hann
hættuna sem að hún var í. Ef hún skyldi
fara í gegnum hliðið, þá hlyti hún að
hrapa ofan fyrir bergið. Hann hélt lífi
hennar í hendi sér.
Hann gat hlaupið og lokað hliðinu, gjört
aðvart og komist í burtu, áður en nokk-
ur sá hann; og hann gat læðst í burtu,
þaðan sem hann var.
Hvað kom honum hún við? Dimmar
raddir hvísluðu í eyra hans: „Þú ert ekki
ábyrgðarfullur fyrir henni heídur fyrir
stúlkunni, sem er þarna upp frá hjá
sjúkrahúsinu og á heima í Chaudiere“.
Ef að Kathleen væri úr vegi, hvað
var þá því til fyrirstöðu að hann og Rósa
lie næðu saman? Hvaða hlutdeild átti
hann í þessum einkennilegu atburðum
hlutanna? Kathleen fór alltaf í kirkju
tvisvar á hverjum sunnudegi, og lét sér
hugarhaldið um hag kirkjunnar alla
hina daga vikunnar — hvað var að
segja um hina persónulegu framsýni
hennar á sama tíma? Ef að forsjónin
leyfði að hún dæi? — Nú jæja, hún hafði
búið saman við manninn, sem hún unni
í tvö ár, honum ekki að kostnaðarlausu
— það væri ekki ósanngjarnt, að Rósa-
lie fengi að njóta síns hluta af lífsins
gæðum. Hafði hann nokkurn rétt til að
krefjast ótakmarkaðrar sjálfsfórnar,
þar sem hann þurfti nú ekki annað en
láta aftur augun, vera dauður, að því
er Kathleen snerti og hættuna, sem hún
var í, eins og hann var dauður umheim-
inum, sem hann einu sinni þekti þó svo
vel, ef hann gjörði það, þá var ekkert í
vegi fyrir því, að hann gæti gifst Rósa-
lie.
Dauður, hann var dauður heiminum
og Kathleen! Ætti svipur hans að fara
að þrengja sér á milli hennar og dauð-
ans, sem nú var ekki nema fáein fet
frá henni. Hver gat vitað um það? Það
var ægilegt og óskaplegt, en var þó ekki
eitthvert ógnandi réttlæti í því? Hver
var til þess að ásaka? Þetta voru hugs-
anir hins fyrri Charley Steele, Charley
Steele í réttarsalnum, sem með rökfimi
sinni hreif menn frá þunga sektarinnar,
með því, að sýna fram á hinn meðfædda
rétt þeirra. En það var aðeins augná-
bliks hik. Hugsanir þessar liðu hjá eins
og ljósblik í draumi, og hugboð hins
nýja Charley — mannúðarinnar Char-
ley, hvíslaði að honum:
,Bjargaðu henni — bjargaðu henni!‘
Þó að Charley væri sér þess með-
vitandi að einhver væri kominn á kreik
í garðinum, þá hljóp hann á milli Kath-
leenar og hliðsins, sem hún var nú ekki
nema fimm fet í burtu frá, lét það aftur
og lokaði því, leit sem snöggvast fram-
an í hana sofandi, og skaust svo fram-
hjá henni og inn á milli viðarrunnanna
í garðinum. Maður, sem var minna en
fimtíu fet frá honum kallaði til hans.
„Hafðu ekki hátt — hún er sofandi“,
svaraði Charley og hvarf.
Það var Fairing sjálfur, sem sá,
hvernig að Charley bjargaði lífi Kath-
leen. Hann hafði vaknað og ekki fund-
ið hana í rúminu, en leit út um glugg-
ann og sá hana í húsgarðinum rétt í
tíma til að sjá manninn bjarga henni —
ókunnugan alskeggjaðan mann í bænda
búningi. Hann sá andlit mannsins að-
eins í svip, þegar hann sneri sér að hon-
um og hafði andlitsmyndin einkennilega
djúp og varanleg áhrif á hann, sem
fylgdu honum lengi og stóðu honum
fyrirhugskotssjónum eins og seið-
andi magn einhverrar undraveru,
sem hann vissi ekki hver, eða hvað
var. Hljóði málrómurinn og þungi
orðanna. „Þey — hún sefur!“ hljóm-
uðu aftur og aftur í eyru honum.
er hann tók í höndina á Kathleen og
leiddi hana mótspyrnulaust, sofandi til
herbergis þeirra. Fairing, sem þó að
hann væri æstur í skapi réði við sig, að
hafa ekki orð á þessu við Kathleen, eða
neinn annan, svo að það bærist ekki til
eyrna hennar og skefldi hana. Hann á-
setti sér aftur á móti, að hafa strangt
eftirlit á henni ofe líka manninum, sem
bjargaði lífi hennar og endurgjalda hon-
um ríkulega. Hann gat aldrei gleymt
andlitinu skeggjaða, ekki einu sinni þeg
ar að hann svaf.
Charley flýtti sér í burtu frá húsinu
á hæðinni og til gestgjafahússins niður
undir ánni, þar sem að hann mætti öðr-
um ferðamanni — Jó Portugais. Jó
hafði ekki unað sér heima, eftir að Char
ley fór og hafði komið tií að vitja um
hann. Þeir tðluðust fátt við.
„Hafa þeir þekt þig, monsieur?“
spurði Jó áhygjufullur.
„Nei, en mér hefir liðið illa í nótt,
Jó. Taktu saman hundana“.
Litlu síðar, er Charley var að búa sig
á stað til Chaudiere, sagði Jó:
„Það lítur út eins og að þig hafi
dreymt illa, monsieur“.
Við nið árinnar og vindblæ morguns
ins í toppum trjánna sagði Charley Jó
hvað á daga hans hafði drifið.
Morðinginn sat um stund, sat og
hreyfði hvorki legg né lið, því stormur
hugsana hans ætlaði að bera hanrx oí'ur-
liði, svo laut hann niður, greip um hönd
félaga síns og kysti á hana.
„Ég hefði ekki getað gjört það,
monsieur“, sagði hann klökkur.
Þeir skildu, Jó varð eftir samkvæmt
samkomulagi þeirra á milli, til þess að
vera nálægt Rósalie, ef hún þyrfti; en
Charley fór aftur til Chaudiere.
L. KAPÍTULI
Sorgarleikurinn mikli
(The Passions Play) í Chaudiere
Það var í fyrsta sinn/sem Chau-
diere hafði vakið almenna eftirtekt.
„Við verðum víðþektari eftir þetta“,
sagði Filion Lacasse söðlasmiður við frú
friðdómarans, er þau stóðu við pósthús-
dyrnar og horfðu á hóp af bændafólki
leggja af stað vestur á Fjögur f jöll til að
æfa sig.
„Ef að ráðum Dauphins hefði verið
fylgt, þá værum við búin að fá gestgjafa
hús fyrir löngu vestur á fjöllunum og
bæjafólkið kæmi hingað í hópum til að
eyða sumrinu!“ sagði madama Daup-
hin með nokkrum reigingi.
„Sussu!“ sagði málrómur fyrir aftan
þau. Það var hestamaður signorsins
með strá í munninum. Hann var oft úr-
illur.
„Það er ekki nokkurt hús hér í bæn-
um, sem ekki hefir tekið á móti tveimur
eða þremur borðgestum. Ég hefi þrjá“,
sagði Filion Lacasse. „Þeir koma á
morgun“.
„Við höfum tíu á Manór heimilinu.
En það boðar ekkert gott“, sagði hesta-
maðurinn.
„Ekkert gott! Hugsaðu um skradd-
arann trúlausa!" sagði madama Daup-
hin. „Hann útlagði allan leikinn. Hann
gjörði uppdrætti af búningunum og þar
að auki málaði hann hundrað myndir
með blýant — þær eru allar þarna yfir
frá hjá prestinum.
„Hann hefði átt að leika Júdas“,
sagði hestamaðurin nillyrmislega. „Það
hefði hæft honum vel“.
„Máske að þér falli ekki sorgarleik-
urinn í geð“, sagði frú Dauphin fyrirlit-
lega.
„Við höfum nxx ekki séð fyrir endann
á honum enn“, sagði hestasveinninn.
„Það er göfugt verk og háleit köll-
un“, sagði frú Dauphin. „Jafnvel Jó
Portugais vann að leiknum nótt og dag,
þangað til að hann fór til Montreal, og
hann fer nú til kirkju á hverjum degi.
Hann á að leika Pontíus Pílatus, þegar
hann kemur til baka. Og Virginía Morris
sette, sem reif augun úr honum bróður
sínum, á að leika Maríu Magdalenu“.
„Það er svo sem sjálfsagt. Þú hefðir
sjálfur leikið Jóhannes, eða Krist sjálf-
an!“ svaraði söðlasmiðurinn.
„Ég hefði látið Paulette Dubois leika
Maríu, syndugu konuna“.
„Já, en María iðraðist og kraup við
krossinn. Hún sá að sér og syndgaði
ekki framar“, sagði kona friðdómarans
með þykkju og í ávítunarróm.
„Já, Paulette gjörði allt það líka“,
sagði kúskurinn, sem var bæði þrjóskur
og heimskur.
Filion Lacasse sperti upp augun. „Hvern
ig veistu að hún verði komin til baka?“
spurði hann.
„Ég veit það af því, að hún kom í
gærkveldi og með barnið sitt með sér“.
„Barnið sitt!“ endurtók madama
Dauphin stórhneyksluð og steinhissa.
Kúskurinn kinkaði kolli. „Hún er
ekki að fara í neinar felur með það.
Drengurinn er sjö ára, eins myndarlegt
barn og að ég hefi nokkurntíma séð“.
„Marcisse — Marcisse!“ kallaði
madama Dauphin til manns síns, þegar
að hún sá hann koma eftir götunni, og
undir eins og hann kom til hennar sagði
hún honum fréttirnar, sem kúskurinn
hafði verið að segja.
Friðdómarinn stakk annari hend-
inni í barm sér og sagði: „Já, já, kæra
frú mín, þetta er alveg satt“.
„Hvað veist þú um þetta — hver á
barnið?“ spurði frúin í ísköldum fyrir-
litningarrómi.
„Sussu, sussu!“ sagði friðdómarinn,
baðaði valdsmannslega frá sér með
hendinni sem laus var: „Kirkjan opnar
arma sína fyrir öllum — jafnvel henni,
sem var hlaðin syndum, sökum hins
mikla kærleika hennar, sem í gegnum
fimm þungbær ár hefir leitað vítt og
uppihaldslaust að barninu sínu, og fann
það ekki, því að óheill og illgjarn mað-
ur hafði falið það“ — og þannig hélt
hann áfram í flóknu máli og sundur-
slitnum setningum að segja þeim ævi-
sögu Paulette Dubois.
„Hvernig veist þú allt þetta?“ spurði
söðlasmiðurinn.
„Ég hefi vitað það í mörg ár“, sagði
friðdómarinn djarft og mikilmannlega,
því hann vildi heldur eiga reiði konu
sinnar yfir höfði sér, en sleppa af tæki-
færinu, sem honum bauðst til að mikla
sjálfan sig.
„Og þú sagðir konunni ekki frá
þessu“, sagði söðlasmiðurinn. „Ef að ég
hefði hagað mér svona við mína konu,
þá hefði hún klórað úr mér augun“. •
„Embættisleg skylda hamlaði mér
frá því“, sagði friðdómarinn ákveðinn í
að láta engan blett falla á embættistign
sína.
„Ég ætla að fara heim, Dauphin —
ætlar þú að koma líka?“ sagði kona
hans og sneri upp á sig.
„Þú verður kyrr, til að heyra livað
ég hefi að segja“, sagði kúskui’inn.
„Þessi Paulette Dubois ætti að leika
Maríu Magdalen, því —“
„Sjáið þið — sjáið þið! Hvað er nú
þetta?“ spurði söðlasmiðurinn og benti
með hendinni á vagn, sem var að koma
hægt og rólega eftir veginum. Á undan
vagninum var hundasleði með hundum
fyrir, og á sleðanum var eitthvað, sem
svört ábreiða var lögð yfir. „Það er lík-
fylgd! Þarna er líkkistan. Og það eru
hundarnir hans Jó Portugais og sleðinn
hans“, bætti Filion Lacasse við.
„Ó, Guð veri líknsamur, það er
Rósalie Evanturel og frú Flynn og það
er monsieur Evanturel, sem er í líkkist-
unni!“ sagði frú Dauphin og hljóp að
pósthúsdyrunum til að kalla á systir
prestsins.
„Það verða nú nóg not fyrir líksöngs
lagið bakarans“, sagði M. Dauphin og
hnepti að sér treyju sína, tók ofan hatt-
inn og lagði á stað eftir veginum til að
heilsa Rósalie.
Rétt í því að hann fór á stað, kom
Charley út í dyrnar á skraddarabúðinni.
„Sjáðu mansieur“, sagði friðdómar-
inn. „Þannig kemur Rósalie Evanturel
heim með föður sinn“.
„Ég skal fara eftir prestinum“, sagði
Charley og fölnaði. Hann studdi sig við
dyrastafinn dálitla stund til að jafna
sig, svo flýtti hann hann sér upp eftir
götunni í áttina til heimilis prestsins.
Hann þorði ekki að mæta Rósalie, eða
koma nærri henni eins og á stóð. Henn-
ar vegna var það betra.
„Þessi trúlausi skraddari er ekki til-
finningalaus. Tárin hrundu af augum
hans“, sagði friðdómarinn við Filion
Lacasse, og fór af stað, til að mæta
ferðafólkinu sorgbitna.
LI. KAPÍTULI
Þau mætast
„Ef að ég aðeins gæti skilið það!“
sagði Rósalie aftur og aftur við sjálfa
sig á meðan að hún lág veik og van-
burða svo vikum skipti eftir að faðir
hennar var jarðaður. Á því tímabili
höfðu þau Charley og hún mæst aðeins
einu sinni, þó að hún væri sér þess með-
vitandi, að hann hefði vakandi auga á
sér. Hún hafði séð hann daginn sem
faðir hennar var jarðaður, standa einan
sér, hryggan og niðurlútan.
En fundum þeirra bar saman um
kveldið, þegar að hún kom heim með
lík föður síns, þegar friðdómarinn og
Charley höfðu vakað yfir líkinu.
Hún hafði farið inn í ganginn og lit-
ið inn í herbergið, sem þeir og líkið voru
í. Friðdómarinn steinsvaf í ruggustóln-
um, sem hann sat í, en Charley sat þegj-
andi og horfði ofan á gólfið. Hún nefndi
nafnið hans, en þó að hún gjörði það
svo lágt ,að hún sjálf naumast heyrði
það, þá stóð hann undir eins upp og
kom til dyranna, þar sem hún stóð sorg-
bitin, en brosti þó við honum þegar að
hann kom, í viðmótsþýðu trausti. Þeg-
ar að hún rétti honum hendina og að
hann tók í hana, gat hún ekki annað
sagt — svo er hjarta konunnar einkenni
lega úr garði gjört, að þegar að hún
segir nei, meinar hún já, og þráir hina
ævarandi fullvissu — að hún gat aðeins
sagt:
„Þú elskar mig ekki nú“.
Þetta var svo lágt sagt, svo hljótt
hugðarmál, að elskendum einum var
unt að heyra. Hann svaraði engu, því
hann varð hreyfingar var, á bak við
Rósalie í myrkrinu, og í sama bili kom
fyrirferðarmikil persóna út úr eldhús-
dyrunum, en hann þrýsti að hendi henn
ar og í hjarta sínu sagði hann til henn-
ar: „Elska mín er ljós, sem aldrei deyr.
Henni breytir hvorki tími né tár“. —
Setningar úr lítilli brúnleitri bók, sem
þau höfðu lesið saman sumarkveld eitt
í búðinni hjá honum fyrir ári síðan.
Setningar, sem komu í huga hans, eins
og leiftur og bárust til hennar. Hún
þrýsti hendi hans, en Charley sagði við
frú Flynn, sem var að koma til þeirra:
„Sjáðu um að hún komi ekki hingað
aftur. Hún ætti að fara að sofa“, og
og hann lagði hendina á Rósalie í hönd-
ina á frú Flynn. „Vertu henni góð, eins
og þú bezt getur verið“, sagði hann.
Hann hafði unnið tiltrú frú Flynn á
þessu augnabliki, og það er ekki óhugs-
andi að hana hafi eitthvað groxnað, því
hún svaraði í málrómi sem hún notaði
aldrei, nema þegar hún talaði til Rósa-
lie: