Lögberg - 22.03.1951, Qupperneq 6

6
LÖGBERG, FIMTUDAGINN 22. MARZ, 1951
NÓTT
OG
MORGUN
Eftir LYTTON LÁVARÐ
J. J. BtLDFELL. þýddi
„Hvað hefir glatt þig, Sidney?“
Sidney brosti.
„Ó! Það er leyndarmál — ég átti ekki að
segja þér það. En ég er viss um að þú ert ekki
eins vondur drengur, eins og hann segir að
þú sért“.
„Hann — hver?“
„Vertu ekki svona reiður, Philip: Þú hræðir
mig!“
„Og þú kvelur mig. Hver gat verið að bera
lastyrði á milli bræðranna?“
„Ó! Það var allt í beztu meiningu — það
kom hérna ósköp elskulegur maður, sem að
grét þegar að hann sá mig og sagðist hafa þekkt
elsku mömmu. Hann hefir lofast til að taka mig
heim með sér og gefa mér fallegan reiðhest —
. svo fallegan — svo fallegan — Ó, eins fallegan
og hægt er að fá. Og hann ætlar að koma aftur
og segja mér meira: Ég held, að hann sé engill,
Philip“.
„Sagðist hann ætla að taka mig líka, Sid-
ney?“ spurði Philip og settist niður fölur í
framan. Sidney varð undirleitur við þessa
spurningu.
„Nei bróðir — hann sagði að þú ættir ekki
að fara, og að þú værir vondur drengur — og
að þú værir í félagi með vondum mönnum —
og að þú lokaðir mig hér inni til þess að eng-
inn gæti verið góður við mig. En ég sagði hon-
um að ég tryði því ekki — já, það var það, sem
að ég sagði honum“.
Sidney reyndi að taka hendurnar á Philip,
sem hann hafði falið andlitið í, frá því.
Philip spratt á fætur og gekk hratt aftur
og fram í herberginu.
„Þetta“, hugsaði hann, „er annar sendimað-
ur frá Beaufort — máske lögfræðingurinn: Þeir
taka hann frá mér — það síðasta sem eftir er
til að unna og binda von mína við. Ég skal sjá
við þessu bragði þeirra“. — „Sidney“, sagði
hann, „við verðum að fara héðan í dag, innan
klukkutíma — nei undir eir^s“
„Hvað! í burtu frá þessum gamla góða
manni?“
„Fari hann norður og niður! Já, í burtu
frá honum. Gráttu ekki — það er ekki til neins.
Þú verður að fara héðan“. Þetta var sagt í
ómýkri róm, heldur en Philip var vanur að tala
í við Sidney; og þegar að hann hafði sagt þetta,
fór hann undir eins út úr herberginu til að
borga það, sem að hann skuldaði húsfreyjunni,
og taka saman hið fátæklega dót þeirra.
Eftir örstutta stund voru bræðurnir farnir
burt úr bænum.
X. Kapíluli.
Það var glaða sólskin og himininn var heið-
ur á þessari ferð munaðarleysingjanna, eins og
þeirri fyrri. Þeir sneiddu hjá almannavegum,
eins og áður, og vegur þeirra lá yfir landsvæði,
sem máske Gainsborough hefði verið hugfang-
inn af. Síðustu litbrigði haustsins blikuðu við
hér og þar.
Nokkrar plöntur sáust enn á limagörðum og
bláklukkur á stöku stöðum með fram veginum.
Skot heyrðust stöku sinnum út á ökrunum
frá byssum veiðimannanna, og fældu viltu
sléttuhænurnar, sem komnar voru langt að og
höfðu búið um sig í hinum nýju heimkynnum
sínum til þess, að vera ónáðaðar alltof fljótt.
Ferðamennirnir voru ekki með sama huga
og þeir voru á hinni fyrri ferð sinni, þegar
vonin gaf þeim‘ þrek til að þola þreytu og
yfirstíga erfiðleikana. Sidney var nú ekki að
flýja frá hörðum húsbónda og hann var ekki
eins hvatur í spori, eins og þegar óttinn rak á
eftir honum og vonin brosti fram undan. Hann
var nú á ömurlegu þreytandi ferðalagi, hann
skildi ekki hvernig á því stóð, né heldur hvers
vegna, og það einmitt þegar að hann hafði eign-
ast vin, sem hafði lofað honum svo miklu og
góðu og, sem honum nú svall í huga. Hann var
óánægður við Philip, og lallaði þungbúinn og
þreytulegur á eftir honum; og Philip sjálfur
var þungt hugsandi, og vissi ekkert hvar hann
ætti að leita fyrir sér næst.
Fyrsta kveldið í rökkrinu náðu þeir til lít-
ils gistihúss, og var það ekki eins langt frá bæn-
um, sem þeir fóru frá, eins og að Philip hefði
óskað; en dagurinn var styttri nú, en að hann
var á hinni fyrri ferð þeirra.
Þeim var vísað inn í litla setustofu, sem að
Sidney leist meira en lítið illa á, og honum
leist ekkert betur á, þegar að gestgjafinn bar
á borð fyrir þá kalt, þurrt og illa útlítandi
kindaket og ekkert annað. Philip reyndi allt
sem hann gat til þess að telja um fyrir Sidney
og át sjálfur kjötið til að sýna, að það væri
líka óhætt fyrir hann. Hann varð feginn þegar
að lagleg herbergisþerna kom til að vísa þeim
til sængur. Sidney fór með henni, en Philip
var eftir í dagstofunni og hugsaði mál sitt. Upp
að þessu þá hafði það verið Philip holt að hafa
einhvern til að annast; ábyrgðartilfinningin
hafði aukið þolgæði hans, staðfestu, þrek hans
og von. En nú, kvíðafullur og hryggur, fann
hann til skelfingar út af því, að bera ábyrgð á
lífi annars, án þess að sjá nokkur ráð til að
uppfylla ábyrgðina. Honum var ljóst, að það
væri ekki líklegt, að hann mundi finna eins
veglyndan húsbónda eins og hr. Stubmore
hafði verið, og hvar sem að hann fór virtist
ólánið elta hann. Hann tók upp fjársjóð sinn
og raðaði peningunum á borðið fyrir framan
sig og taldi þá aftur og afur; sjóðurinn hafði
ekki vaxið mikið upp á síðkastið — síðan að
hann fór að vinna fyrir hr. Stubmore, því
Sidney hafði étið upp allt kaupið hans. Á með-
an að Philip var að þessu voru dyrnar á setu-
stofunni opnaðar og herbergisþernan kom inn
með manni og sagði: „Þetta er eina herbergið,
sem við höfum, herra“.
Jæja, ég er ekki vandlátur: — Glas af brenni
víni með vatni í, nokkuð sterkt, kalt út í, dag-
blaðið — og vindil. Þú fyrirgefur þó að ég
reyki, herra?“
Philip leit upp frá því að telja peningana
og sá Kaftein de Burgh Smith standa við hlið-
ina á sér.
„Jæja“, sagði sá síðarnefndi, „happafund-
ur!“ Stóð upp og lét aftur herbergishurðina,
fór úr yfirhöfninni og settist við hliðina á
Philip og hvesti augun með ágirndar-ákefð á
peningana, sem Philip hafði raðað á borðið.
„Þetta eru dálaglegir vasapeningar. — Pen-
ingar í hendinni geta náð nokkuð langt, ef þeir
eru skynsamlega ávaxtaðir. Þú hefir hlotið
að vera meira en lítið heppinn. Jæja, ég á von
á að þú sért hissa á að sjá mig léttivagns
lausann?"
„Ég vildi að ég hefði aldrei séð þig“, svaraði
Philip ókurteislega, og lét peningana í vasa
sinn. „Svik þín við hr. Stubmore og fullvissa
þín við hann um að þú þekktir mig, hafa gjört
mig að rekaldi á lífsins sjó“.
„Eins mannslán, er annars böl“, sagði Kaf-
teinninn spekingslega. „Það er ekki til neins
að vera að barma sér. Ég er ekki betur staddur
en þú, því svei mér, ef það var ekki Bow Street
maður í bænum. Ég sá hann og hann gaf mér
heldur en ekki illt auga, svo að ég flúði — fór
til N . . . . Skildi þar eftir vagninn minn og
fylgdarmanninn í bili, og kom svo til baka þvert
yfir landið, til að villa þeim sjónar. Þú manst
eftir laglegu stúlkunni, sem var með okkur í
póstvagninum. Ég svei mér lék laglega á til-
vonandi manninn hennar! Fékk lánaða hjá hon-
um peningana hans með því yfirskyni að ég
ætlaði að kaupa fyrir þá axíur í hinu mikla
„Anti-dry-Rot“-félagi, heilt hundrað — er nú
búinn að eyða síðasta skildingnum“.
1 þessu kom þernan inn með brennivínið og
vatnið, blaðið og vindilinn, — Kafteinninn
kveikti í vindlinum, saup vel á vínblöndunni
og sagði glaðlega:
„Jæja, nú skulum við slá saman reitunum;
við erum báðir reköld, eins og þú segir. Bezti
vegurinn til að standast stormana, er að styrkja
taugarnar“.
Philip hristi höfuðið af óánægju við félaga
sinn og gekk til sængur. Hann tók peningana
úr vasa sínum, lét þá undir koddann og lokaði
dyrunum.
Bræðurnir fóru af stað undir eins í dag-
renning. Sidney var enn óánægðari en daginn
áður. Veðrið var heitt og þvingandi. Þeir hvíldu
sig í nokkra klukkutíma um miðjan daginn
og héldu svo áfram um kvöldið. Philip hafði
ásett sér að fara til bæjar, sem var inni í miðju
veiðihéraði, þar sem að hann vonaði að hesta-
þekking sín gæti komið sér að góðu liði; en til
þess að komast þangað þurftu þeir að fara yfir
hrjóstrugt, óbyggt landsvæði, sem hafði það
þó til síns ágætis, að þeir gátu farið meðfram
alfaraveginum án þess að vekja mikla eftir-
tekt. En svo vildi til, að Philip var annað hvort
sagt rangt til um gistihúsið, sem að hann ætlaði
að gista á um nóttina, eða að hann fór fram
hjá því; því það fór að rökkva og sólin settist
án þess að hann yrði var mannabyggða. Sid-
ney, sem var bæði fótsár og þreyttur, fór að
gráta og sagðist ekki geta haldið lengur áfram,
og á meðan að Philip, sem ekki fann til þreytu,
stansaði svo að Sidney gæti hvílt sig, fór að
þruma. „Það ætlar að koma óveður“, sagði
hann áhyggjufullur. „Komdu Sidney — góði
komdu“.
„Það er svo harðneskjulegt af þér, bróðir
Philip“, svaraði Sidney hágrátandi. „Ég vildi,
að ég hefði aldrei — aldrei farið með þér“.
Þrumuljós lýsti upp loftið og lék í kringum
Sidney þegar að hann sagði þetta; og Philip
kastaði sér yfir hann, eins og hann ætlaði að
vernda hann, jafnvel frá náttúruöflunum. Sid-
ney, sem varð hræddur, hélt sér dauðahaldi í
bróður sinn; eftir stundarbið fékkst hann til
að standa á fætur og halda ferðinni áfram.
Náttmyrkrið óx og ekkert sást nema þegar
skrugguljósin klufu loftið og blikuði í kring-
um þá. Og að síðustu þegar fór að rigna þá
var eins og himnarnir hefðu opnast og látið
laust allt það vatn, sem þeir áttu yfir að ráða,
svo að jafnvel Philip varð óttasleginn. Hvern-
ig gat hann ætlast til að Sidney héldi áfram,
þegar að veðrið var svo, að þeir gátu varla
séð spönn frá sér? Það eina sem þeir gátu nú
gjört var, að reyna að komast á aðalveginn í
von um að þeir hittu einhvern, sem væri á
ferðinni. Með hvíldum og við bjarmann frá
skrugguljósunum tókst þeim að komast á veg-
inn og stóðu að síðustu á veginum, sem að
Rómverjar lögðu yfir auðnina, og sem að fót-
sárir fátæklingar hafa fetað sig áfram á, og
auðmanna-vagnar oltið yfir síðan.
Philip hafði reitt utan af sér fötin til þess
að skýla Sidney með; og það var honum ein-
kennileg unun í myrkrinu að heyra Sidney
stynja og mása. En jafnvel það hljóð dofnaði,
varð veikara og þagnaði svo — og það var eins
og að hann misti allan mátt.
„í hamingju bænum“, sagði Philip, sem
leiddi bróður sinn, „talaðu! talaðu, Sidney! —
Segðu aðeins eitt orð. — Ég skal bera þig!“
„Ég held að ég sé að deyja“, svaraði Sidney
í hálfum hljóðum. „Ég er svo þreyttur og út-
taugaður, ég get ekki haldið lengur áfram. —
Ég verð að leggja mig fyrir hér“. Hann hné
niður á grasið rennandi vott við veginn.
Rigninguna linaði smátt og smátt, og það
rofaði til í loftinu — gráleit skíma þrengdi sér
í gegnum myrkrið — skrugguljósin færðust
fjær og skrugguveðrið leið fram hjá á sinni
ægilegu braut. Philip kraup niður og hélt
bróður sínum í fanginu og leit upp við og við
til þess að athuga veðrið. Stjarna — ein stjarna
sást í svip blika í gegnum skýin, eins og hún
vildi hughreysta hann og hvarf svo. En til
allrar hamingju sá hann rautt ljós blika í fjar-
lægð, sem ekki hreyfðist, heldur var eins og
ljós í húsglugga. Það var áreiðanlega ekki mýr-
arljós, til þess var það of hreyfingarlaust. Þar
var húsaskjól og miklu nær heldur en að hann
hafði búist við. Hann benti á ljósið og hvíslaði:
„Reyndu að rísa upp, við skulum gjöra eina
atrennu enn — það getur ekki verið langt í
burtu“.
„Mér er það ómögulegt — ég get ekki hreyft
mig“, svaraði Sidney, og skrugguljósið, sem
reið af rétt í því að hann sagði þetta, sýndi að
hann var fölur í framan og það sló eins og
dauðaslikju á andlitið á honum. Hvað gat bróð-
ir hans gjört? Vera hjá honum og sjá hann
deyja? — Fara frá honum einum þarna við veg-
inn og hlaupa heim að húsinu, sem hann sá
ljósið í? Síðasta úrræðið var það eina hugsan-
lega, en samt veigraði hann sér við því og
hræddist það. Var þetta fótatak, sem að hann
heyrði hinu megin við veginn? Hann hlustaði —
maður færðist út úr dimmunni óg nær honum.
Philip kallaði.
‘„Hvað er að?‘ var spurt og Philip fannst að
hann kannaðist við málróminn. Hann fór á
móti manninum, og þegar að hann kom til
hans, fannst honum að hann þekkja að það
væri Kafteinn de Burgh Smith. Kafteinninn,
sem var orðinn vanari dimmunni, varð fyrri
til tals.
„Jæja, drengur minn, svo það ert þú? Þú
gerðir mig dauðhræddan!"
Þó að þessi maður hefði verið Philip ógeð-
þekkur upp til þessa, þá var hann honum nú
velkominn eins og vinur — hann tók í hend-
ina á horftim og sagði: „Bróðir minn ungur er
hérna og ég er hræddur um að hann sé að
deyja af kulda og þreytu. Hann getur ekki
hreyft sig. Vilt þú vera hjá honum — styðja
hann í nokkrar mínútur, á meðan að ég fer
heim að húsinu þarna sem ljósið er í — ég
skal borga þér vel!“
„Það er ekki skemmtilegt verk, drengur
minn, að vera hér eins og framorðið er: En
hvar er barnið?“
Hérna, hérna! Flýttu þér og reistu hann
upp! Þetta er gott! Guð blessi þig! Ég verð
kominn aftur að vörmu spori“. Hann hljóp á
stað, í gegnum víðirunnana, öslaði yfir keldur
og polla beint í áttina á ljósið.
Þó að kafteinninn væri óþokki, þá voru samt
ærlegar taugar til í honum og þegar manns-
líf — saklaust mannslíf, er í veði þá komast
hjörtu, jafnvel hinna kaldsinnuðustu óþokka
við. Hann bölvaði að vísu nokkrum sinnum,
en hann tók drenginn í fang sér, tók upp pela
með brennivíni í og helti dálitlu af því ofan í
Sidney, og drakk svo það sem eftir var sjálfur.
Vínið hressti drenginn; hann opnaði augun og
sagði: „Ég held, að ég geti nú haldið áfram,
Philip".
Sögunni verður nú að víkja til Arthurs
Beauforts. Hann var, þó að hann væri mildur,
skapríkur og ekki laus við að vera drambsam-
ur. Hann stóð upp, eftir að Philip fór, reiður
í huga og rjóður 1 framan og hélt heim á hótel-
ið, sem hann átti heima á. Þar mætti hann
Spencer, sem var nýkominn úr heimsókninni
til Sidney. Hann var hrifinn af hógværð og
vingjarnlegu viðmóti sonar Katrínar, sem að
hann hafði unnað, en tapað, og nærri klökkur
út af því hversu líkur að drengurinn var móð-
ur sinni, eins og að hún var þegar að hann sá
hana síðast sextán ára gamla. Þessi lýsing hans
af yngri bróðurnum, dró hugsanir Beauforts
frá þeim eldri. Hann var alveg sammála Spenc-
er með nauðsynina til þess að bjarga þeim
yngri undan yfirráðum hins eldri, og svo var
það líka drengurinn, sem Katrín hafði sérstak-
lega falið umsjá hans. Hún hafði lítið minnst
á þann eldri; hún hefir máske vitað um hið
ástríðufulla og óviðráðanlega eðli hans og eins
og Arthur Beaufort fannst, upprunalegu hneigð
til ruddalegs og lágs framferðis.
„Já“, sagði hann, „það er drengurinn, sem
skal bæta mér raunir mínar og hina afvega-
leiddu grimmd hins bróðursins. Hann skal
drekka af mínum bikar, borða af mínu brauði
og vera mér sem bróðir“.
„Hvað þá!“ sagði Spencer og skipti lit. „Þú
ætlar þér þó ekki að taka Sidney heim til þín
og halda hann þar? Ég meinti, að ég ætla mér
að taka hann í sonar-stað —r gjöra hann að
uppeldissyni mínum!“
„Nei! göfuglyndur eins og þú ert“, sagði
Beaufort og tók í hendina á honum, „þá hvílir
þessi ábyrgð á mér — það er minn réttur. Ég
er skyldur munaðarleysingjanum, og móðir
hans fól hann í mína umsjá. En honum skal
verða kennt að elska þig og virða eigi að síður“.
Herra Spencer þagði. Hann gat ekki þolað
umhugsunina um að tapa Sidney úr umsjá
sinni, sem minnti hann á æskudrauma sína.
Svo fór hann að hugsa um möguleikann til þess
að ná Sidney á sitt vald, án þess að Arthur
Beaufort vissi.
Þqssi ráðagerð þeirra Arthurs og Spencers
fór öll út um þúfur þegar drengirnir hurfu.
Þeir réðu við sig að skipta sér og fara að leita
að þeim. Spencer, sem var ekki eins öruggur
og hinir, fékk Sharp sér til aðstoðar, en Beau-
fort og lögfræðingurinn fóru saman.
„Tveir ferðamenn í leiguvagni með tveim-
ur hestum fyrir, voru á ferð á veginum, sem
minnst hefir verið á hér að framan.
„Ég held“, sagði annar þeirra, „að óveðrinu
sé að linna; þetta er ekki skemmtileg nætur-
ferð!“
„Óvanalega leiðinleg, herra“, svaraði hinn,
„og átján mílur til næsta gististaðar. Þessar
fjarlægu byggðir eru langt á eftir öðrum með
allt. En ég held nú samt að við náum þeim
núna“.
„Ég er dauðhræddur um eldri drenginn,
Sharp. Hann virðist vera svoddan flökku-
ræfill“.
„Þú sérð, herra, hann er í félagi við „Dashing
Jerry“; þeir hittust í gærkveldi, og hafa sjálf-
mælt sér mót. Það væri það bezta dagsverk,
sem að ég hefi unnið lengi, ef að ég gæti bjarg-
að yngri drengnum frá því að vera eyðilagð-
ur. Hann er á réttum aldri til þess að vera
handhægt verkfæri í höndum óþokkanna. Ef
að þeir gerðust innbrotsmenn, þá væri hann
þeim ekki óþarfur — skjóta honum inn um
rúðuop í glugga eins og ketti“.
„Minnstu ekki á það, Sharp“, sagði hr.
Spencer og stundi við; „og mundu að ef við
íinnum hann og náum honum, þá skalt þú ekki
segja orð um það við Beaufort“.
„Ég skil, herra; ég fylgi ávalt þeim mönnum
að málum, sem haga sér eins og herramenn“.
í þessari svipan heyrðu þeir hátt kall.
„Guð almáttugur, ef að þetta skyldu vera
ræningjar!" sagði Spencer og nötraði á bein-
unum.
„Það er öllu óhætt, ég er vopnaður. Hver
er að kalla?“
Þeir stönsuðu og maður kom að vagnglugg-
anum.
„Fyrirgefið þið“, sagði ókunni maðurinn;
„það er drengur hérna svo þreyttur og veikur,
að ég held, að hann lifi það ekki af, nema ef
þið vilduð gjöra svo vel og taka hann með
ykkur til næsta bæjar“.
„Veikur drengur!“ sagði Spencer og teygði
sig yfir herðarnar á Sharp til að reyna að sjá
út um gluggann. „Hvar er hann?“
„Ef að þið vilduð gjöra svo vel og skilja
hann eftir í Kings Arms, þá væri það sannar-
legt góðverk“, sagði maðurinn.
Sharp kleip í herðarnar á Spencer og hvísl-
aði að honum: „Þetta er Dashing Jerry. Ég
ætla að far út úr vagninum“, og hann opnaði
dyrnar og fór út á veginn. Eftir litla stund kom
hann með Sidney í fanginu. „Er eklíi þetta
drengurinn?" spurði hann Spencer lágt, og tók
annað ljóskerið, sem var framan á keyrslu-
vagninum og bar það upp að andlitinu á
Sidney.
„Jú! Jú! Guði sé lof“, sagði Spencer.
„Gjörið svo vel að skilja hann eftir í Kings
Arm; við komum þangað eftir einn eða tvo
klukkutíma“.
„Við hverjir?“ spurði Sharp óþýðlega.
„Ég sjálfur og bróðir dengsins“.
„Ó!“ sagði Sharp og reisti ljóskerið svo að
Ijósið skein framan í hann. „Þú þekkir mig
býst ég við, Dashing Jerry? Reyndu að verða
á vegi mínum aftur, og berðu kveðju mína til
félaga þíns og segðu honum, að ef hann haldi
áfram að kvelja drenginn hér eftir, þá skulum
við jafna sakirnar við hann, og hvað sjálfan
þig snertir, þá ræð ég þér til að láta sem minnst
á þér bera!“ Eftir að hafa gefið þessa aðvörun
steig Sharp aftur inn í vagninn og skipaði öku-
manninum að halda aftur á stað og flýta sér
allt sem hann gæti.
Tíu mínútum eftir að þeir fóru kom Philip
og með honum voru tveir menn með börur,
lukt og tvær ábreiður, sem heima áttu á bæn-
um, er ljósið vísaði til. Staðurinn, sem hann
hafði skilið Sidney eftir á, og hann þekkti aí
mílupósti, sem var rétt hjá honum, var auður;
hann kallaði óttasleginn og Kafteinninn svar-
aði í nokkurri fjarlægð. Philip fór til hans og
spurði eftir bróðir sínum.