Lögberg - 26.03.1953, Blaðsíða 1

#Phone 72-0471
BARNEY#S SERVICE STATION
NOTRE DAME and SHERBROOK
Gas - Oil - Grease
Tune-Ups
Accessories 24-Hour Service
Repairs
66 ÁRGANGUR WINNIPEG, FIMTUDAGINN, 26. MARZ, 1953
Phone 72-0471
BARNEY#S SERVICE STATION
NOTRE DAME and SHERBROOK
Gas - Oil - Grease
Tune-Ups
Accessories 24-Hour Service
Repairs
NÚMER 13
Enn um hópferðina tii íslands
Hennor hótign María ekkjudrotning látin
Síðastliðinn þriðjudag lézt í svefni að heimili sínu, Marl-
borough House í London, Hennar hátign María, ekkja
Georgs konungs hins fimta, 85 ára ag aldri; hún hafði legið
rúmföst síðustu þrjár vikurnar, án þess að þjást að mun;
opinber sorg ríkir við hirðina í mánuð; útförinni er enn
eigi að fullu ráðstafað.
Hin lálna ekkjudrotning var mikilhæf kona og kunn að
skapfestu; hún undi því illa að skuggi félli á nafn hinnar
brezku konungsf jölskyldu, og þess vegna vildi hún ekki
mæla tengdadóttur sinni, konu Edwards fyrrum konungs,
sem áður hafði skilið við tvo eiginmenn.
Maríu ekkjudrotningar verður nánar minst í næsla blaði.
Fréttir fró ríkisútvarpi íslands
Þegar ég ætlaði að segja í síð-
asta blaði, að alvarleg hreyjing
væri komin á menn í íslands-
fararmálinu, var það mislesið 1
prentverkinu, svo að úr því varð
alvarleg breyting.
En kannske var þetta ekki svo
fjarri lagi, því að segja má, að
alvarleg breyting hljóti að verða
á mönnum, áður en alvarleg
hreyfing kemst á þá í nokkru
máli. Ég hef verið að fylgjast
með þessari breytingu á mönn-
um að undanförnu og séð hana
verða að alvarlegri hreyfingu,
sem ég vona, að endi á þann hátt
fyrir flestum, að þeir sláist í
Leikur inn á
plöfur fyrir ##His
Master's Voice"
Dr. Páll ísólfsson tónskáld er
á förum til Bretlands innan
skamms, þar sem hann leikur
nokkur verk eftir Bach inn á
hljómplötur, á vegum hins
heimsþekkta fyrirtækis „His
Masters Voice“.
Þá hefir dr. Páli og verið boðið
að halda sjálfstæða orgelhljóm-
leika í brezkum borgum, meðal
annars í Birmingham, en óvíst
er, hvort hann getur komið því
við, sökum annríkis, en hann
mun aðeins hafa þriggja vikna
viðdvöl í Bretlandi.
„Það tekur sinn tíma að leika
inn á hljómplötur,“ segir dr.
Páll. „Hálfu erfiðara en að halda
hljómleika."
—AB. 28. febr.
Flýgur fiskisaga
Blaðið London Times frá 20.
þ. m., flutti þá frétt, að brezkur
viðskiptafrömuður, Mr. George
Dawson, væri þá nýkominn
heim til London eftir nokkurra
daga dvöl í Reykjavík þar sem
hann hefði gert samning við ís-
lenzka togaraeigendur um kaup
á 50.000 tonnum á ári af íslenzk-
um fiski, er hann síðar myndi
iselja um þvert og endilangt,
England; kvaðst Mr. Dawson
mundu hefjast handa um byrjun
þessara viðskipta í næstkomandi
ágústmánuði og landa fiskinum
ýmist í Grimsby, Liverpool eða
London. Mælt er, að fiskverðið
hafi þegar verið ákveðið.
Téð blað lætur þess jafnframt
getið, að hr. Björn Thors'fram-
’kvæmdarstjóri hinna íslenzku
stórútgerðar samtaka líti þannig
á, að lánist Mr. Dawson að sín-
um hluta að fullnægja samning-
unum, verði leystir að miklu
leyti þeir erfiðleikar, er togara-
eigendur áttu við að etja vegna
löndunarbannsins í brezkum
höfnum.
Dr. P. H. T. Thorlakson, sem
istaddur er í London um þessar
mundir, sendi Lögbergi úrklippu
úr áminstu blaði og skal honum
hér með þökkuð hugulsemin.
Fyrir fyrstu snjóa
Forsætisráðherrann, Mr. St.
Laurent, hefir lýst yfir því í
sambandsþinginu, að almennar
kosningar fari fram í landinu
fyrir fyrstu snjóa næstkomandi
haust; kosningadagur verður
ekki kunngerður fyr en um leið
og þing verður rofið; framboð
til þings hafa þegar farið fram
í ýmissum kjördæmum.
förina. Telji ég bæði þá, sem
búnir eru að tilkynna þátttöku,
og hina, sem eru að kalla ráðnir
í að fara, þó að þeir hafi ekki
tilkynnt mér það endanlega, er
þar kominn dágóður hópur og
eins víst, að takist að fylla vél-
ina fyrir tilskilinn tíma.
Vænti ég þess nú, að allir, sem
ráðið hafa við sig að fara, dragi
ekki lengur að hafa samband við
mig.
Farartíminn er nú nokkurn
veginn ákveðinn, þ. e. flogið
verður frá Winnipeg þriðjudag-
inn 9. júní og kömið þangað
aftur mánudaginn 27. júlí eftir
réttra 7 vikna för.
Farangur hvers farþega má
vega 66 pund (30 kg.).
Þegar upp í flugvélina er
komið, eru farþegar að öllu leyti
á vegum Loftleiða bæði um fæði
og annan viðurgjörning. Yrði
barn í förinni, á aldrinum 2ja til
12 ára, reiknaðist það sem hálfur
farþegi.
Þetta er þá allt, sem ég hef að
segja í bili. Vil ég og á þessu
stigi þakka öllum þeim, sem
þegar hafa tilkynnt þátttöku, og
öðrum, er haft hafa samband við
mig, áhuga þeirra og góð orð.
Leggjumst svo öll á eitt um,
að förin megi ráðast sem fyrst —
og síðar takast sem bezt, þegar
til hennar kemur.
F. G.
Minni hæita á drepi
Dr. Thorvaldur Johnson starfs
maður efnarannsóknarstofu sam
bandsstjórnar í plöntusjúkdóm-
um, telur drjúgum minni hættu
á drepi í korni næsta sumar en
í fyrra; byggir hann þessa skoð-
un sína að miklu leyti á því, að
í Suðurríkjum Bandaríkjanna.
séu horfur í þessu efni með
bjartara móti, en þaðan sæki
sýklarnir venjulega hingað
norður.
Vaxandi tillög
Með degi hverjum vaxa tillög
Manitobabúa í flóðsjóðinn til
styrktar Bretlandi, Hollandi og
Belgíu; nemur sú upphæð, sem
þegar hefir s^ifnast freklega
tveimur hundruð þúsundum
dollara; má þetta óneitanlega
kallast vel að verið, og mun
sjóðurinn vafalaust enn aukast
allverulega áður en yfir lýkur.
Til ritstjóra
Lögbergs
Ég veit að þú skilur að alt, sem
ég á
er íslenzkum minningum vafið.
Sendu mér Lögberg að sigla á
svo ég sökkvi ekki í enska hafið.
John Hjörison
East Lansing, Mich.
Ægilegt tjón af
völdum landskjálfta
Á miðvikudaginn hinn 18.
þ. m., gerði landskjálfti hin ægi-
legustu spjöll í vesturhéruðum
Tyrklands; að minsta kosti tvö
þorp jöfnuðust við jörðu og
gizkað er á, að manntjón nemi
þúsundi eða rúmlega það; um
tíu þúsund fermílur frjósams
lands gengu alveg úr skorðum
svo að sézt ekki stingandi strá
og ranghverfan varð að yfir-
borði; engin tök hafa verið á því
að meta eignatjónið enn, sem
komið er, þó víst sé að það sé
gífurlegt; neyðarástandi hefir
verið lýst yfir á svæðum þessum
og hefir her og lögregla tekið að
sér helztu aðgerðir.
Rauði krossinn kom þegar á
vettvang til líknar þeim, sem
harðast voru leiknir af völdum
hinna tryltu náttúruafla.
Mikilvæg
þingsamþykt
Síðastliðinn fimtudag sam-
þykti þingið í Bonn þátttöku
Vestur-Þýzkalands í hernaðar-
bandalagi Vestur-Evrópu með
224 atkvæðum gegn 165. Sam-
þykt þessi var gerð í Neðrideild
og hefir nú verið fengin Efri-
deild til umræðu og úrslita; með
samþykt þessari er ráðgert, að
Vestur-Þýzkaland leggi fram
hálfa miljón manna til sameigin-
legra varna hinna lýðfrjálsu
Evrópuþjóða.
Ríkiskanzlarinn Konrad
Adenauer barðist kappsamlega
fyrir framgangi samþyktarinn-
ar og taldi hana hvorki meira né
minna en lífsnauðsyn fyrir fram-
tíð þýzku þjóðarinnar.
Hinn einbeitti ríkiskanzlari,
sem nú er 77 ára að aldri, leggur
innan skamms af stað í heim-
sókn til Bandaríkjanna í boði
Eisenhowers forseta og ame-
rísku ríkisstjórnarinnar.
Vikuna sem leið skiptist á
vestan og sunnanátt hér á landi
og var stundum allhvasst, en
alls staðar var milt veður og
suma dagana mjög hlýtt á Norð-
ur- og Austuflandi, t.d. 14 stig á
Akureyri á miðvikudaginn.
Grasflatir í görðum grænka
klaki er víða úr jörðu og öðru
hverju eru fréttir sagðar af út-
sprungnum blómum í görðum.
Tíðarfar hefur hvar vetna verið
hagstætt í vetur, sauðfé verið
létt á fóðrum og á sumum stöð-
um mun því naumast hafa verið
gefið hey, svo nokkru nemi, en
fóðurbætir með beitinni. í hitun-
um og úrkomum í vikunni, sem
leið hljóp mikill vöxtur í Ölfúsa
og varð yfirborð hennar hjá Sel-
fossi um 360 metrum hærra en
venjulegt er, þegar hæst varð í,
og komst þá vatn í kjallara nokk
urra húsa, sem lægst standa.
Uppi á Skeiðum var svo mikið
flóð í Hvítá að nokkrir bæir voru
alveg umflotnir vatni. í fyrri-
nótt tók að lækka í ánni.
☆
Búnaðarþing lauk störfum á
hádegi í gær. Hafði það staðið
23 daga og haft 50 mál til með-
ferðar. Hlutu 49 þeirra fullnað-
arafgreiðslu. Ákveðið var m.a.
að kjósa þriggja manna milli-
þinganefnd til þess athuga með
hverjum hætti hestaútflutningi
verði bezt hagað til þess að
tryggja markað fyrir íslenzka
hesta erlendis, stjórn Búnaðar-
félags íslands var falið að beita
sér fyrir því að upp verði tekin
kennsla í fjármennsku á vegum
búnaðarsambandanna, enn frem-
ur að láta fara fram athugun um
allt land á því, hve 'töðufengur
sé orðinn mikill á hverju býli og
gerð verði efnagreining á töðu
á sem flestum stöðum á landinu
árlega til að fá úr því skorið,
hvaða steinefni skorti helzt í
heyfóðrið.
☆
í tilefni af andláti Klement
Gottwald forseta Tékkóslóvakíu,
hefur forseti íslands sent ríkis-
stjórn Tékkóslóvakíu samúðar-
kveðjur og utanríkisráðherra
vottað utanríkisráðherra Tékkó-
slóvagíu samúð íslenzku ríkis-
stjórnarinnar.
15. MARZ
Hinn 7. marz sl. var undirrit-
aður í Budapest viðskiptasamn-
ingur milli íslands og Ungverja-
lands fyrir árið 1953. Viðskipta-
samningurinn heimilar sölu til
Ungverjalands á 600 lestum af
hraðfrystum fiski og auk þess
öðrum íslenzkum vörum fyrir
rösklega eina miljón króna. Á
móti er gert ráð fyrir kaupum á
ýmsum ungverskum vörum. —
Af hálfu íslands önnuðust samn-
ingana þeir Pétur Thorsteinsson
deildarstjóri í utanríkisráðu-
neytinu, dr. Oddur Guðjónsson
varaformaður fjárhagsráðs og
dr. Magnús Z. Sigurðsson verzl-
unarfulltrúi í Prag.
☆
Heildarfiskafli landsmanna í
janúarmánuði sl. varð 12.800 lest
ir, eða um 1700 lestum minni en
á sama tíma í fyrra. Rúmlega
6000 lestir voru frystar, 4500
saltaðar og um 2000 lestir hert-
ar.
☆
1 skýrslu um starfsemi Ferða-
skrifstofu ríkisins á liðnu ári
segir m.a., að á því ári hafi 5800
erlendir ferðamenn komið til Is-
lands eða um 2000 fleiri en árið
áður. Flestir voru menn þessir
frá Bretlandi eða yfir 2000,
danskir ferðamenn næstflestir
og þriðju í röðinni Bandaríkja-
menn. Tekjur af ferðamönnum
eru áætlaðar hálf tólfta miljón
króna. Það, sem torveldar mest
alla fyrirgreiðslu ferðamanna
hér er gistihúsaskorturinn. Frá
ársbyrjun 1939 og fram að árs-
byrjun 1952 fækkaði gistirúm-
um á öllu landinu úr 1551 í 1367
eða um 184, og í Reykjavík einni
fækkaði gistirúmum á þessu
tímabili um 30% á sama tíma og
íbúatala bæjarins jókst um 50%.
Nokkuð bætti það úr vandræð-
um á síðastliðnu ári, að stúdenta
garðarnir í Reykjavík voru bún-
ir góðum húsgögnum.
☆
Evrópuráðið h eT u r auglýst
nokkra styrki, sem úthlutað
verður á þessu ári til þeirra, sem
rannsaka vilja málefni, er lúta
að samstarfi Evrópuríkjanna.
Styrkirnir eiga að napgja til 3
til 8 mánaða og verður þeim út-
hlutað frá 1. júlí, 1953. Umsókn-
ir skal senda Menntamálaráðu-
neytinu fyrir 1. maí næstkom-
andi.
☆
Gunnlaugur Kristmundsson
sandgræðslustjóri ánafnaði Há-
skóla íslands 50.000 krónum, og
skal til styrktar ættingjum hans
og fleinim m. a. til jarðvegsrann
sókna og gróðurathugana á sand
fokssvæðum hér á landi.
☆
í vikunni, sem leið, voru
kunngerð þessi framboð við al-
þingiskosningarnar í s u m a r :
Kjartan J. Jóhannsson læknir
verður í kjöri fyrir Sjálfstæðis-
flokkinn á ísafirði og Jón ísberg
lögfræðingur 1 Vestur-Húna-
vatnssýslu, og Ingimar Júlíus-
son fyrir Sósíalistaflokkinn í
Bárðastrandasýslu.
☆
Fyrra laugardag var nýtt fé-
lagsheimili tekið í notkun á
Sauðárkróki, og eiga það 6 félög
í kaupstaðnum. Húsið er 300 fer-
metrar, tvær hæðir, samkomu-
salur, veitingasalir og stórt leik-
svið, og er vel til alls vandað.
Bæjarbúar voru einhuga að
koma upp þessari byggingu og
gáfu bæði vinnu og fé.
☆
Nýlega var haldinn aðalfund-
ur hins íslenzka biblíufélags og
var þar frá því greint, að sl. 5
ár hefðu verið seld hérlendis um
Framhald á bls 4
Meira um heimferðina
Þeir segja þú verðir að vera,
— ef viljirðu fara heim, —
í kjólsniðnum klæðisfötum
og kunna að ganga í þeim.
Svartan, harðan og háan
hatt, sem að gerir „klikk“.
Svo þarftu að „yðrast“ og þéra
og það er nú bölvað „trikk“.
En ég ætla ei hót að hika
og hefja mig nú til flugs
og mér finst það megi teljast
að miklu leyti til „lux“.
En ei er þess ólíkt getið,
— þó enginn má kalla það synd —
ég líti út lítið eitt hreykinn
og láti' taka af mér mynd.
En fari eins og fyrir K.N.
að framan við lendi ó,
samt ætti ég að eignast passann,
því andríki hef ég nóg ....
. . . . Þó alt verði upp í móti,
ef ert þú á fótum tveim,
þá skulum við fara, fara
með Finnboga heim, heim, heim!
—Rósm.
Mrs. L. Blaine Clarke
Á laugardaginn hinn 14. febrúar síðastliðinn, voru gefin
saman í hjónaband í Washington, D.C., Miss Margrét Thors
og Mr. L. Blaine Clarke forstjóri. Brúðurin er dóttir herra
Thor Thors sendiherra íslands í Bandaríkjunum og
Canada og frú Ágústu Thors; er hún, svo sem hún á kyn til,
hin glæsilegasta kona og vel að sér ger.
Lögberg flytur ungu hjónunum innilegar hamingjuóskir.