Lögberg - 27.08.1953, Page 5

LÖGBERG, FIMMTUDAGINN, 27. ÁGÚST, 1953
5
vyinn’ tvvy ywTfVf w * ww
AHLGAMAL
LVENNA
Ritstjón: INGIBJÖRG JÓNSSON
RYÐUR SÉR BRAUT Á SVIÐI TÍZKUSÝNINGA
Ungt fólk af íslenzkum stofni
fer víða um þessa álfu til að
leita sér frægðar og frama, og
munu nú fáar borgir vera á þessu
meginlandi, þar sem ekki er að
finna íslending^ ef vel er leitað.
íslenzka þjóðarbrotið er fjöl-
hæft og hafa afkomendur þess
rutt sér til rúms á mörgum ólík-
um sviðum. Lögberg íagnar því
jafnan að geta flutt lesendum
sínum fregnir af íslenzkum ung-
mennum, sem eru á framfara-
braut í hvaða grein sem er.
Nýlega barst Kvennasíðu Lög-
bergs úrklippa úr Steveston
blaðinu í British Columbia,
Richmond Marpole Times, 20.
ágúst 1953, um unga íslenzka
stúlku, er lagt hefir fyrir sig
störf við tízku^ýningar og hefir
getið sér góðs orðstírs í þeirri
grein, eins og frásögnin gefur
til kynna.
Olga er dóttir Sigurgeirs
Jakobssonar Sigurgeirssonar og
konu hans, Jóhönnu Victoríu
(Anderson). Bjuggu þau hjón
um skeið að Hecla, Manitoba,
en fluttust, ásamt fjölskyldu
sinni, fyrir allmörgum árum til
Steveston, B.C. Olga lauk bajma-
skólanámi við Hecla-skólann og
stundaði síðan nám við miðskóla
og við háskólann þar vestra. —
Olga er glæsileg stúlka og list-
feng og nýtur þeirrar gáfu við
að setja á svið fagra og listræna
kvenbúninga.
Margar stúlkur, er starfa að
kvikmyndum, tízkusýningum,
eða öðrum líkum störfum, taka
upp ný nöfn, er þeim finst vera
meir í samræmi við störf sín en
þeirra eigin nöfn. Einnig er
þessi nafnabreyting algeng með-
al hljómlistarfólks og rithöfunda
og annars listafólks. Þessum sið
hefir Olga fylgt, og virðist
gifta hafa fylgt nafninu í starfi
hennar. — Lögberg óskar henni
til hamingju með þann áfanga,
sem hún nú hefir náð í listgrein
sinni.
OLGA'S SUCCESS STORY
Olga Sigurgeirson returned
home recently from Washington,
D.C., to visit her family at 1120
4th Avenue, Steveston.
☆ i
Olga, who attended Richmond
High School, and UBC, left for
Eastern Canada three years ago
in search of a fashion career.
And in those fast-moving three
years, she appears to have
found it.
* * *
Eighteen months ago, Olga,
who is known in the east as
Victoria Sayre, left Toronto for
Washington, where she did a
short stint with American Air-
lines before modelling, and
eventually becoming director of
Patricia Stevens Modelling
Agency.
Her duties in this capacity are
many, and varied. With a staff
of 35 models, public relations
and publicity is one of her big-
gest jobs, as competition in this
field is very keen.
* * *
Patricia Stevens Agency speci-
alizes in all phases of fashion
modelling, including photo-
graphy, show-room, television,
wholesale, runway and con-
vention work, and the produc-
tion of fashion shows for private
organizations.
Olga usually supervisés such
productions, and does her own
fashion co-ordinating.
* * *
On the side, Olga also writes a
column entitled “She walks in
Beauty” for a- Washington
publication, and last winter and
spring, Olga and her models
participated in a weekly 30-min-
ute fashion show on television.
Probaly the most exacting
part of her work is the selection
of models. The majority of them
being drawn from Patricia
Stevens Modelling School, al-
though others come in from New
York and the west coast.
* * *
“ I love my work,” relates
Olga. “It’s something I can really
sink my teeth into, and the
models are wonderful to work
with. Each day seems to bring
a new interesting challenge.”
☆
Fréttabréf til Lögbergs
ÞRJAR KONUR A SAMBANDSÞINGINU í OTTAWA
Það hefir lengi þótt ljóður á
ráði kvenna í þessu landi, hve
fáar konur hafa fært sér í nyt
rétt sinn til kjörgengis á lög-
gjafarþingum þjóðarinnar. Á
síðasta sambandsþingi átti að-
eins ein kona sæti, Mrs. Ellen
Fairclough frá Hamilton, On-
tario. Hún er gift kona, 48 ára
að aldri, og á einn son 21 ára.
Hún fylgir Conservative-flokkn-
um að málum; hún er mælsk og
var talin einn af áhrifamestu
málsvarendum flokksins á síð-
asta þingi. Enda hafði formaður
flokksins, George Drew, haft við
orð, að kæmist flokkur hans til
valda, myndi hann skipa hana í
ráðuneytið; en til þess stóðu
vitanlega engar vonir.
í síðustu sambandskosningum
náðu tvær konur, auk Mrs.
Fairclough, sætum á þingi, og
hafa ekki áður jafnmargar kon-
ur setið á þingi í einu. Vonandi
spáir það góðu um þátttöku
kvenna í stjórnmálum fram-
vegis.
Mrs. Ann Shipley frá Kirkland
Lake, Ontario, vann Timiskam-
ing kjördæmið fyrir Liberal-
flokkinn. Hún er ekkja, 53 ára
að aldri og þriggja barna móðir.
Wapah, Man., 3. ágúst 1953
Kæri Einar Páll Jónsson,
ritstjóri Löbergs:
Þú baðst mig einhverntíma að
halda áfram að senda „Lögbergi"
fréttir úr okkar byggðarlögum,
en mér hefir fundizt svo lítið
bera til tíðinda, sem í frásögur
væri færandi, að ég hefi ekki
orðið við þeim tilmælum. En ég
sakna oft hve lítið birtist í blöð-
unum af fréttum úr íslenzku
nýlendunum. En þeirri sök get-
um við ekki lýst á hendur rit-
stjórunum, hún er okkar eigin.
Nú er orðið nokkuð langt síð-
an ég sendi Lögbergi línu og
nenni ég ekki að tína upp smá-
viðburði, sem gerzt hafa á því
tímabili, heldur minnast í fám
orðum á ástand og viðhorf eins
og það er nú.
Veðrátta vill oft verða fyrsta
umræðuefni manna, og á ekki
illa við, því veður hefir svo
mikil áhrif á líf og athafnir
allra og ekki sízt bænda og
búaliðs.
Síðastliðinn vetur var hér með
þeim beztu, sem menn muna.
Aldrei framúrskarandi kaldur,
né langvinnir kuldar. Snjókoma
tæplega í meðallagi og snjólétt
langt fram eftir vetri og því gott
umferðar. Vorið var fremur kalt
en vætusamt. Sumarið fram að
þessu hefir verið mjög rigninga-
samt. Margir yngri manna halda
það mesta rigningasumar, sem
hér hafi komið, en okkur eldri
finnst við hafa séð eins vont eða
verra, en svo getur það verið
fyrir slæmt minni!
En hv|# sem því líður, þá hetir
rignt meir en góðu hófi gegnir
og afleiðingin er, að nú horfir
til vandræða, hvað engi og hey-
skap snertir. Góðir þurkar hafa
nú verið í 3—4 vikur og nokkuð
þornað um en nú virðist aftur
vera að bregða til vætu einmitt
þegar menn ætluðu að byrja
heyskap, sem er fullum tveim
vikum seinna en í meðal ári.
Fyrir þessar stórfelldu úrkom-
ur hefir Manitobavatn hækkað
Maður hennar, sem var læknir,
hafði þá skoðun að sem flestir
borgarar ættú að leggja fram
skerf til opinberra mála, en
vegna þess, að hann var önnum
kafinn við læknisstörf sín hvatti
hann konu sína til að taka þátt
í þeim málum, og byrjaði hún á
því fyrir 14 árum. Hefir hún að-
eins tapað einni kosningu af
fimmtán, sem hún hefir sótt urh
— í skólaráð, sveitastjórn og
bæjarráð. Vegna víðtækrar
reynslu í stjórnmálum og vegna
þess, að hún er eina konan á
þingi, er fylgir Liberal-flokkn-
um, er ekki talið ólíklegt, að
hún verði skipuð á sínum tíma
í ráðuneytið.
Miss Sybil Bennett frá George-
town vann Halton kjördæmið
fyrir Conservative-flokkinn. ^ún
er lögfræðingur, 49 ára að aldri,
ein af þeim fáu konum í Brezka
þjóðasambandinu, sem skipuð
hefir verið Queen’s Counsel.
Hún er bróðurdóttir Viscount
Bennett, sem var síðasti for-
sætisráðherra Conservative-
flokksins á sambandsþingi
Canada. Miss Bennett hefir frá
því á stúdentsdögum sínum
tekið mikinn þátt í öllum málum
flokksins. .
vertíðarlok. Er það grunur fiski-
manna byggður á sterkum lík-
um, að samtök og samvinna
fiskikaupmanna sé betur skipu-
lögð en þeirra eigin samtök —
sem raunar eru engin. —
Mörgum þótti verð á naut-
gripum lágt síðastliðið haust, en
þeir voru að miða við háa verðið
1951 (það hæsta, sem nokkurn
tíma hefir átt sér stað). Útlit er
nú fyrir mikið lægra verð en
síðastliðið ár, sem kemur sér enn
verr, ef menn verða að selja bú-
stofn sinn sökum fóðurskorts,
eins og allt bendir til og ég hef
hér að framan skýrt frá.
Ég hefi áður minnst á þann
langþráða draum okkar, sem
búið höfum beggja megin við
mjóddina á Manitobavatni (The
Narrows), að fá veg beggja
megin að ósnum og ferju yfir
sundið. Nú er sú ósk loks að
rætast. Verið er að byggja veg
bæði að austan og vestan, og
ferjan er í smíðum og verður
tilbúin um miðjan þennan mán-
uð. En vegagerðin hefir tafizt
sökum ótíðarinnar allt að tveim-
ur mánuðum. Nú er samt tekið
til starfa frá báðum endum og
að öllum líkindum verður þetta
verk fullgjört í haust.
Hefðu margir okkar óskað að
þetta hefði nú verið búið, því
þá hefði verið hægðarleikur að
sækja Islendingadaginn á Gimli,
og mundu margir hafa komið, en
nú verður það að bíða næsta árs.
Tveir úr hópi eldri Islendinga
hér hafa dáið síðan ég skrifaði
Lögbergi síðast. Mrs. Sigríður
Erlendsson við Wapah dó fyrir
tæpu ári, rúmlega áttræð, og í
vor dó Ingimundur Ólafsson, við
Reykjavík, hálfníræður. Var
hann að mörgu leyti merkur
maður og vinsæll. Ætíð leiðandi
maður í sínu byggðarlagi og
óspar á ’tíma og fyrirhöfn, þegar
með þurfti til styrktar hverju
málefpi, sem hann hafði áhuga
fyrir. íslendingur var hann góður
og fylgdist eftir sem hann gat
mjög mikið, og verður enn erfið- j með öllu, sem gerðist heima,
ara viðfangs en regnvatnið, því • þrátt fyrir það þó hann kæmi
Þjóðræknisfélagsins spurði mig
nýlega, hvort þetta útvarp mundi
hafa heyrzt almennt hér í byggð-
unum. Sagði hann og réttilega,
að þess hefði verið svo lítið getið
að ástæða væri til að halda, að
menn hefðu ekki almennt heyrt
Dað, eða þá ekki verið hrifnir af
því. Þeir, sem ég hef talað við
og hlustuðu á útvarpið, voru
mjög hugfangnir af því, en því
miður munu fáir hafa heyrt það,
þrátt fyrir þó það væri vel aug-
lýst 1 báðum íslenzku blöðunum.
Hitt er ég sannfærður um, að
þeir, sem það heyrðu, óska eftir
að framhald gæti orðið á slíku
útvarpi stöku sinnum. Ætti al-
mennur áhugi að aukast fyrir
áhrif þeirra, sem á þau hafa
hlustað, og trúi ég ekki öðru,
nú liggur það yfir allt lágt engi
og með vindi flæðir það á hærra
land.
Nú er hreyfing að fara á stað
allt í kringum vatnið, að fá
fylkis- eða sambandsstjórnina til
að hefjast handa og gera eitt-
hvað til hjálpar ástandinu, en
hætt er við að sú hjálp komi að
litlu liði þetta ár, nema hægt
væri að fá fóður fyrir þá, sem
litlu eða engu ná af heyjum, —
sem eftir horfum nú verða
margir. —
Áflæði úr Manitobavatni hefir
oft komið fyrir áður og orskað
skaða og óþægindi, jafnvel út-
flutning af verstu flóðasvæðun-
um. En nú horfir nokkuð öðru
vísi við: fleiri búendur og skepn-
ur og allt nothæft land brúkað
til beitar eða heyskapar. Víðast
hvar komnar góðar og dýrar
byggingar, sem menn geta ekki
hlaupið frá eins og litlu bjálka-
húsunum áður fyrri.
Oft hefir þess verið farið á leit
við stjórnina, að tryggja svo
útrás úr vatninu, að ekki væri
um stórhættu að ræða þegar
vatnshækkun kæmi fyrir. En
fram að þessu hefir ekkert verið
um framkvæmdir. Hægt er að
ræsa svo fram vatnið, að nokkuð
auðvelt ætti að vera að verjast
háum flóðum eins og nú er, en
þetta er ærið kostnaðarsamt, en
meðfram Mantobavatni getur
aldrei verið um örugga framtíð
að ræða fyrr en þetta hefir kom-
izt í framkvæmd.
Grasspretta er góð, sem er
mikil bót í máli, en óhugsandi,
að nærri næg hey náist fyrir
alla.
Fiskiveiðar síðastliðinn vetur
munu mega kallast hafa verið í
meðallagi eða tæplega það.
Vatnið lagði seint er þá vana-
lega fiskur farinn að minnka hér
um slóðir. Verð á fiski var lágt
framan af vetri, sæmilegt úndir
hingað til lands ungur að aldri
Með fráfalli þessara gömlu
manna fækkar þeim, sem áhuga
hafa fyrir okkar íslenzku erfðum
og um leið breytist afstaða eftir-
komendanna í þeim málum.
Ég hef áður getið þess, að lítið
sé hér nú orið um íslenzkan fé-
lagsskap eða samvinnu. Liggja
til þess aðlilegar ástæður: fá-
menni, dreyfing byggðanna og
blöndun og innflutningur ann
ara þjóðflokka, ennfremur og
ekki sízt skortur á leiðandi
mönnum. v
Fyrr meir meðan þessar
byggðir voru að mestu alíslenzk
ar og gömlu landnemanna naut
við var hér um dálítinn íslezkan
félagsskap að ræða, þrátt fyrir
lítt færa vegi og mjög ófullkomin
farartæki. En þó dauðamók sýn-
ist hér yfir öllu sem íslenzkt má
kallast „lifir þó enn í kolunum'
sérstaklega með annari kynslóð
sem enn man feður og mæður
Ef til vill gera margir sér ekki
grein fyrir því að þar séu enn
lifandi glóðarmolar, en sú er þó
raunin. Undantekningarlaust tala
allir af annari kynslóð íslenzku
og mörgum er hún tamari en
enska, flestir af þriðju kynslóð
skilja íslenzku og sumir tala
hana sæmilega. En að þessum
glóðum þarf að hlúa og blása í
þær lífsanda, ef halda á við virð-
ingu fyrir uppruna sínum um
nokkurt skeið enn hjá afkom-
endum landnemanna.
Góð og þörf tilraun var gerð
af Þjóðræknisfélaginu til þess að
vekja menn til meðvitundar um
hve íslenzkt tunga er hljómfögur
með útvarpinu 18. júní. Ég var
einn þeirra, sem var svo lánsam-
ur að heyra það. Hvert orð af
ræðunum heyrðist skýrt. Þá
stund að minnsta kosti fannst
manni sem maður lifði og hreyfð-
ist í íslenzku andrúmslofti.
Séra V. J. Eylands, forseti
en allir, sem skilja íslenzka
tungu, mundu sækjast eftir að
heyra hana, eins hreina og fall-
ega eins og hún hljómaði í söng
og ræðum 18. júní.
Hitt er rétt, að fleiri hefðu átt
að þakka Þjóðræknisfélaginu
opinberlega fyrir þessa ágætu
„Kvöldvöku“ og alla þeirra fyrir-
höfn og kostnað í sambandi við
hana. Ég minnist aðeins að hafa
séð hin góðu ummæli ritstjóra
„Heimskringlu“ „Við hlýddum
hugfangin", sem ég er viss um,
að er rétt túlkun á hvernig
menn hlustuðu á útvarpið.
Þetta átti aðeins að verða stutt
fréttabréf, og mun nú tími til
kominn að slá í botninn og óska
öllum árs og friðar.
J. R. Johnson
Grundvaliarrit um rímur
Framhald af bls. 4
bragarháttum og mjög einfaldar
að máli, eru um fimmtíu orð,
sem ekki er að finna í orðabók
Guðbrands Vigfússonar, og auk
þess tuttugu og fimm, sem þar
eru aðeins heimfærð til miklu
síðari tíma, eða blátt áfram
kölluð „modern“ (nútíðarmál). í
rímum* Guðmundar Bergþórs-
sonar mundi talan áreiðanlega
miklu hærri tiltölulega. í fáum
einum af Olgeirsrímum hans eru
ekki færri en fimmtíu orð, er
byrja á stöfunum A, B, D, E, og
vantar í hina sömu orðabók, en
til viðbótar eru fimmtán, sem
einungis eru þar heimfærð til
síðari tíma, eða þá alls ekki
tímasett. Þessar tölur sýna það,
hve frjór akur er þarna enn
óyrktur. Ekki er þetta auðvelt
starf, meðan svo mikið af efn-
inu liggur óprentað, en á fáum
árum mætti koma miklu til leið-
ar, ef að því ynnu nokkrir menn
með áhuga á rannsókn sögu
sinnar og móðurmáls.
Þó að hér að framan hafi verið
stiklað á stóru, er það aúðsætt,
að rímurnar eiga margvíslegt
gildi, bókmenntasögulega, mál-
sögulega og menningarsögulega,
hvað sem annars líður skáld-
skapargildi margra þeirra, að ó-
gleymdu skemmtigildi þeirra,
sem Sir William vitanlega minn-
ir einnig á; en þeirri hliðinni á
rímunum er ágætlega lýst í þess-
um orðum Fnns Sigmundssonar
landsbókavarðar í formála hans
að fyrrnefndri útgáfu af Olgeirs-
rímum:
„Skemmtigildi rímnanna á
blomaöldum þeirra verður
hvorki vegið né metið. Löng og
daufleg vetrarkvöld hjálpuðu
þær forfeðrum vorum og for-
mæðrum til þess að deyfa eggjar
myrkurs og kulda í fátæku og
einangruðu landi. Þó að ekki
væri annars að minnast, ber
rímnaskáldunum þökk og virð-
ing.“
Heimilda- og skáldaskrár, auk
efnisyfirlits, auka á fræði- og
notagildi Sýnisbókarinnar, og
hún er, eins og sæmir jafn miklu
merkisriti, hin vandaðasta að
ytri frágangi, þó eigi sé hún með
öllu laus við prentvillur, og verð-
ur seint siglt fyrir það sker á
vorri hraðvirku vélsetningaröld.
I formála þriðja bindis lætur
Sir William þess getið, að það
séu þeir Snæbjörn Jónsson bók-
sali og Ólafur Bergmann Erlings-
son bókaútgefandi í Reykjavík,
er átt hafi hugmyndina að því,
að slík sýnisbók skyldi gerð. Vel
sé þeim góðu mönnum fyrir það.
Snæbjörn hefir einnig snúið á
íslenzku formálum og inngangs-
ritgerðum allra bindanna, og
leyst það mjög vandvirknislega
af hendi, þó að alltaf geti orðið
skoðanamunur um einstök orð
og orðatiltæki.
Vil ég svo að málslokum votta
Sir William A. Craigie djúpa
þökk fyrir þetta mikla ritverk
hans, sem og útgefendum og
öðrum þeim, er stutt hafa hann
drengilega að mikilvægu og
þörfu starfi. Með þessari Sýnis-
bók sinni hefir hann drjúgum
glöggvað hverjum þeim íslend-
ing, sem hana les með verðskuld-
aðri gaumgæfni, skilninginn á
því, hversu sérstæðan bók-
menntalegan og menningarlegan
arf vér eigum þar sem rímurnar
eru, og staðfest sannleika þeirra
orða Einars Benediktssonar í
merkilegum formála hans að
Hrönnum (1913): „Og sá auður,
sem fólginn er í skáldskapargáfu
íslenzku þjóðarinnar, verður
varla metinn um of.“
Now that there is a Polio
Epidemic, all those that have
children under 21 should carry
a Polio Insurance Policy. This
reimburses up to $7,500.00 for
medical care, hospital care, iron
lung rental, nursing care, etc.
The cost is small for a' family,
$10.00 for two years! Consult
B. J. Lifman, Árborg, Man.
C0PENHAGEN
Bezta munntóbak
Keimsins
STRIVE FOR KNOWLEDGE
In these modern times Business College
Education is not only desirable but almost
imperative.
The demand for Business College Educa-
tion in industry and commerce is steadily
increasing from year to year.
Commence Your Busines*
Training Immediately!
For Scholarships Consult
THE COLUMBIA PRESS LINIITED
PHONE 74-3411 695 Sargent Ave., WINNIPEG